TITUS
Mahabharata
Part No. 1532
Previous part

Chapter: 204 
Adhyāya 204


Verse: 1  {Gurur uvāca}
Halfverse: a    caturvidʰāni bʰūtāni   stʰāvarāṇi carāṇi ca
   caturvidʰāni bʰūtāni   stʰāvarāṇi carāṇi ca /
Halfverse: c    avyaktaprabʰavāny āhur   avyaktanidʰanāni ca
   avyakta-prabʰavāny āhur   avyakta-nidʰanāni ca /
Halfverse: e    avyaktanidʰanaṃ vidyād   avyaktātmātmakaṃ manaḥ
   avyakta-nidʰanaṃ vidyād   avyakta_ātma_ātmakaṃ manaḥ /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    yatʰāśvattʰa kanīkāyām   antarbʰūto mahādrumaḥ
   yatʰā_aśvattʰa kanīkāyām   antarbʰūto mahā-drumaḥ /
Halfverse: c    niṣpanno dr̥śyate vyaktam   avyaktāt saṃbʰavas tatʰā {!}
   niṣpanno dr̥śyate vyaktam   avyaktāt saṃbʰavas tatʰā /2/ {!}

Verse: 3 
Halfverse: a    abʰidravaty ayaḥ kānta   mayo niścetanāv ubʰau
   abʰidravaty ayaḥ kānta   mayo niścetanāv ubʰau /
Halfverse: c    svabʰāvahetujā bʰāvā   yadvad anyad apīdr̥śam
   svabʰāva-hetujā bʰāvā   yadvad anyad api_īdr̥śam /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    tadvad avyaktajā bʰāvāḥ   kartuḥ kāraṇalakṣaṇāḥ
   tadvad avyaktajā bʰāvāḥ   kartuḥ kāraṇa-lakṣaṇāḥ /
Halfverse: c    acetanāś cetayituḥ   kāraṇād abʰisaṃhitāḥ
   acetanāś cetayituḥ   kāraṇād abʰisaṃhitāḥ /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    na bʰūḥ kʰaṃ dyaur na bʰūtāni   narṣayo na surāsurāḥ
   na bʰūḥ kʰaṃ dyaur na bʰūtāni   na-r̥ṣayo na sura_asurāḥ /
Halfverse: c    nānyad āsīd r̥te jīvam   āsedur na tu saṃhitam
   na_anyad āsīd r̥te jīvam   āsedur na tu saṃhitam /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    sarvanītyā sarvagataṃ   maho hetusalakṣaṇam
   sarva-nītyā sarva-gataṃ   maho hetu-salakṣaṇam /
Halfverse: c    ajñānakarma nirdiṣṭam   etat kāraṇalakṣaṇam
   ajñāna-karma nirdiṣṭam   etat kāraṇa-lakṣaṇam /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    tat kāraṇair hi saṃyuktaṃ   kāryasaṃgraha kārakam
   tat kāraṇair hi saṃyuktaṃ   kārya-saṃgraha kārakam /
Halfverse: c    yenaitad vartate cakram   anādi nidʰanaṃ mahat
   yena_etad vartate cakram   anādi nidʰanaṃ mahat /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    avyaktanābʰaṃ vyaktāraṃ   vikāra parimandalam
   avyakta-nābʰaṃ vyakta_araṃ   vikāra parimandalam /
Halfverse: c    kṣetrajñādʰiṣṭʰitaṃ cakraṃ   snigdʰākṣaṃ vartate dʰruvam
   kṣetrajña_adʰiṣṭʰitaṃ cakraṃ   snigdʰa_akṣaṃ vartate dʰruvam /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    snigdʰatvāt tilavat sarvaṃ   cakre 'smin pīḍyate jagat
   snigdʰatvāt tilavat sarvaṃ   cakre_asmin pīḍyate jagat /
Halfverse: c    tilapīḍair ivākramya   bʰogair ajñānasaṃbʰavaiḥ
   tila-pīḍair iva_ākramya   bʰogair ajñāna-saṃbʰavaiḥ /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    karma tat kurute tarṣād   ahaṃkāraparigraham
   karma tat kurute tarṣād   ahaṃkāra-parigraham /
Halfverse: c    kāryakāraṇa saṃyoge   sa hetur upapāditaḥ
   kārya-kāraṇa saṃyoge   sa hetur upapāditaḥ /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    nātyeti kāraṇaṃ kāryaṃ   na kāryaṃ kāraṇaṃ tatʰā
   na_atyeti kāraṇaṃ kāryaṃ   na kāryaṃ kāraṇaṃ tatʰā /
Halfverse: c    kāryāṇāṃ tūpakaraṇe   kālo bʰavati hetumān
   kāryāṇāṃ tu_upakaraṇe   kālo bʰavati hetumān /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    hetuyuktāḥ prakr̥tayo   vikārāś ca parasparam
   hetu-yuktāḥ prakr̥tayo   vikārāś ca parasparam /
Halfverse: c    anyonyam abʰivartante   puruṣādʰiṣṭʰitāḥ sadā
   anyonyam abʰivartante   puruṣa_adʰiṣṭʰitāḥ sadā /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    sarajas tāmasair bʰāvaiś   cyuto hetubalānvitaḥ
   sarajas tāmasair bʰāvaiś   cyuto hetu-bala_anvitaḥ /
Halfverse: c    kṣetrajñam evānuyāti   pāṃsur vāterito yatʰā
   kṣetrajñam eva_anuyāti   pāṃsur vāta_īrito yatʰā /
Halfverse: e    na ca taiḥ spr̥śyate bʰāvo   na te tena mahātmanā
   na ca taiḥ spr̥śyate bʰāvo   na te tena mahā_ātmanā /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    sarajasko 'rajaskaś ca   sa vai vāyur yatʰā bʰavet
   sarajasko_arajaskaś ca   sa vai vāyur yatʰā bʰavet /
Halfverse: c    tatʰaitad antaraṃ vidyāt   kṣetrakṣetrajñayor budʰaḥ
   tatʰā_etad antaraṃ vidyāt   kṣetra-kṣetrajñayor budʰaḥ /
Halfverse: e    abʰyāsāt sa tatʰāyukto   na gaccʰet prakr̥tiṃ punaḥ
   abʰyāsāt sa tatʰā-yukto   na gaccʰet prakr̥tiṃ punaḥ /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    saṃdeham etam utpannam   acʰinad bʰagavān r̥ṣiḥ
   saṃdeham etam utpannam   acʰinad bʰagavān r̥ṣiḥ /
Halfverse: c    tatʰā vārtāṃ samīkṣeta   kr̥talakṣaṇasaṃmitām
   tatʰā vārtāṃ samīkṣeta   kr̥ta-lakṣaṇa-saṃmitām /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    bījāny agnyupadagdʰāni   na rohanti yatʰā punaḥ
   bījāny agny-upadagdʰāni   na rohanti yatʰā punaḥ /
Halfverse: c    jñānadagdʰais tatʰā kleśair   nātmā saṃbadʰyate punaḥ
   jñāna-dagdʰais tatʰā kleśair   na_ātmā saṃbadʰyate punaḥ /16/ (E)16


Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.