TITUS
Mahabharata
Part No. 1533
Previous part

Chapter: 205 
Adhyāya 205


Verse: 1  {Gurur uvāca}
Halfverse: a    pravr̥tti lakṣaṇo dʰarmo   yatʰāyam upapadyate
   pravr̥tti lakṣaṇo dʰarmo   yatʰā_ayam upapadyate /
Halfverse: c    teṣāṃ vijñānaniṣṭʰānām   anyat tattvaṃ na rocate
   teṣāṃ vijñāna-niṣṭʰānām   anyat tattvaṃ na rocate /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    durlabʰā veda vidvāṃso   vedokteṣu vyavastʰitāḥ
   durlabʰā veda vidvāṃso   veda_ukteṣu vyavastʰitāḥ /
Halfverse: c    prayojanam atas tv atra   mārgam iccʰanti saṃstutam {!}
   prayojanam atas tv atra   mārgam iccʰanti saṃstutam /2/ {!}

Verse: 3 
Halfverse: a    sad bʰir ācaritatvāt tu   vr̥ttam etad agarhitam
   sat bʰir ācaritatvāt tu   vr̥ttam etad agarhitam /
Halfverse: c    iyaṃ sā buddʰir anyeyaṃ   yayā yāti parāṃ gatim
   iyaṃ sā buddʰir anyā_iyaṃ   yayā yāti parāṃ gatim /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    śarīravān upādatte   mohāt sarvaparigrahān
   śarīravān upādatte   mohāt sarva-parigrahān /
Halfverse: c    kāmakrodʰādibʰir bʰāvair   yukto rājasa tāmasaiḥ
   kāma-krodʰa_ādibʰir bʰāvair   yukto rājasa tāmasaiḥ /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    nāśuddʰam ācaret tasmād   abʰīpsan dehayāpanam
   na_aśuddʰam ācaret tasmād   abʰīpsan deha-yāpanam /
Halfverse: c    karmaṇo vivaraṃ kurvan   na kokān āpnuyāc cʰubʰān
   karmaṇo vivaraṃ kurvan   na kokān āpnuyāt śubʰān /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    lohayuktaṃ yatʰā hemavipakvaṃ   na virājate
   loha-yuktaṃ yatʰā hema-vipakvaṃ   na virājate /
Halfverse: c    tatʰāpakva kasāyākʰyaṃ   vijñānaṃ na prakāśate
   tatʰā_apakva kasāya_ākʰyaṃ   vijñānaṃ na prakāśate /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    yaś cādʰarmaṃ caren mohāt   kāmalobʰāv anu plavan
   yaś ca_adʰarmaṃ caret mohāt   kāma-lobʰāv anu plavan /
Halfverse: c    dʰarmyaṃ pantʰānam ākramya   sānubandʰo vinaśyati
   dʰarmyaṃ pantʰānam ākramya   sānubandʰo vinaśyati /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    śandādīn viṣayāṃs tasmād   asaṃrāgād anuplavet
   śanda_ādīn viṣayāṃs tasmād   asaṃrāgād anuplavet /
Halfverse: c    krodʰaharṣau viṣādaś ca   jāyante hi parasparam {!}
   krodʰa-harṣau viṣādaś ca   jāyante hi parasparam /8/ {!}

Verse: 9 
Halfverse: a    pañca bʰūtātmake dehe   sattvarājasa tāmase
   pañca bʰūta_ātmake dehe   sattva-rājasa tāmase /
Halfverse: c    kam abʰiṣṭuvate cāyaṃ   kaṃ vā krośati kiṃ vadet
   kam abʰiṣṭuvate ca_ayaṃ   kaṃ vā krośati kiṃ vadet /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    sparśarūparasādyeṣu   saṅgaṃ gaccʰanti bāliśāḥ
   sparśa-rūpa-rasa_ādyeṣu   saṅgaṃ gaccʰanti bāliśāḥ /
Halfverse: c    nāvagaccʰanty avijñānād   ātmajaṃ pārtʰivaṃ guṇam
   na_avagaccʰanty avijñānād   ātmajaṃ pārtʰivaṃ guṇam /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    mr̥n mayaṃ śaraṇaṃ yadvan   mr̥daiva parilipyate
   mr̥d mayaṃ śaraṇaṃ yadvat   mr̥dā_eva parilipyate /
Halfverse: c    pārtʰivo 'yaṃ tatʰā deho   mr̥d vikārair vilipyate
   pārtʰivo_ayaṃ tatʰā deho   mr̥d vikārair vilipyate /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    madʰu tailaṃ payaḥ sarpir   māṃsāni lavanaṃ gudaḥ
   madʰu tailaṃ payaḥ sarpir   māṃsāni lavanaṃ gudaḥ /
Halfverse: c    dʰānyāni pʰalamūlāni   mr̥d vikārāḥ sahāmbʰasā
   dʰānyāni pʰala-mūlāni   mr̥d vikārāḥ saha_ambʰasā /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    yadvat kāntāram ātiṣṭʰan   nautsukyaṃ samanuvrajet
   yadvat kānta_aram ātiṣṭʰan   na_autsukyaṃ samanuvrajet /
Halfverse: c    śramād āhāram ādadyād   asvādv api hi yāpanam
   śramād āhāram ādadyād   asvādv api hi yāpanam /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    tadvat saṃsārakāntāram   ātiṣṭʰañ śramatatparaḥ
   tadvat saṃsāra-kānta_aram   ātiṣṭʰan śrama-tatparaḥ /
Halfverse: c    yātrārtʰam adyād āhāraṃ   vyādʰito bʰeṣajaṃ yatʰā
   yātrā_artʰam adyād āhāraṃ   vyādʰito bʰeṣajaṃ yatʰā /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    satyaśaucārjava tyāgair   yaśasā vikrameṇa ca
   satya-śauca_ārjava tyāgair   yaśasā vikrameṇa ca /
Halfverse: c    kṣāntyā dʰr̥tyā ca buddʰyā ca   manasā tapasaiva ca
   kṣāntyā dʰr̥tyā ca buddʰyā ca   manasā tapasā_eva ca /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    bʰāvān sarvān yatʰāvr̥ttān   saṃvaseta yatʰākramam
   bʰāvān sarvān yatʰā-vr̥ttān   saṃvaseta yatʰā-kramam /
Halfverse: c    śāntim iccʰann adīnātmā   saṃyaccʰed indriyāṇi ca
   śāntim iccʰann adīna_ātmā   saṃyaccʰed indriyāṇi ca /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    sattvena rajasā caiva   tamasā caiva mohitāḥ
   sattvena rajasā caiva   tamasā caiva mohitāḥ /
Halfverse: c    cakravat parivartante   hy ajñānāj jantavo bʰr̥śam
   cakravat parivartante   hy ajñānāt jantavo bʰr̥śam /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    tasmāt samyak parīkṣeta   doṣān ajñānasaṃbʰavān
   tasmāt samyak parīkṣeta   doṣān ajñāna-saṃbʰavān /
Halfverse: c    ajñānaprabʰavaṃ nityam   ahaṃkāraṃ parityajet
   ajñāna-prabʰavaṃ nityam   ahaṃkāraṃ parityajet /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    mahābʰūtānīndriyāṇi   guṇāḥ sattvaṃ rajas tamaḥ
   mahā-bʰūtāni_indriyāṇi   guṇāḥ sattvaṃ rajas tamaḥ /
Halfverse: c    tailokyaṃ seśvaraṃ sarvam   ahaṃkāre pratiṣṭʰitam
   tailokyaṃ sa_īśvaraṃ sarvam   ahaṃkāre pratiṣṭʰitam /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    yatʰeha niyataṃ kālo   darśayaty ārtavān guṇān
   yatʰā_iha niyataṃ kālo   darśayaty ārtavān guṇān /
Halfverse: c    tadvad bʰūteṣv ahaṃkāraṃ   vidyād bʰūtapravartakam
   tadvad bʰūteṣv ahaṃkāraṃ   vidyād bʰūta-pravartakam /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    saṃmohakaṃ tamo vidyāt   kr̥ṣṇam ajñānasaṃbʰavam
   saṃmohakaṃ tamo vidyāt   kr̥ṣṇam ajñāna-saṃbʰavam /
Halfverse: c    prītiduḥkʰanibaddʰāṃś ca   samastāṃs trīn atʰo guṇān
   prīti-duḥkʰa-nibaddʰāṃś ca   samastāṃs trīn atʰo guṇān /
Halfverse: e    sattvasya rajasaś caiva   tamasaś ca nibodʰa tān
   sattvasya rajasaś caiva   tamasaś ca nibodʰa tān /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    pramoho harṣajaḥ prītir   asaṃdeho dʰr̥tiḥ smr̥tiḥ
   pramoho harṣajaḥ prītir   asaṃdeho dʰr̥tiḥ smr̥tiḥ /
Halfverse: c    etān sattvaguṇān vidyād   imān rajasa tāmasān
   etān sattva-guṇān vidyād   imān rajasa tāmasān /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    kāmakrodʰau pramādaś ca   lobʰamohau bʰayaṃ klamaḥ
   kāma-krodʰau pramādaś ca   lobʰa-mohau bʰayaṃ klamaḥ /
Halfverse: c    viṣāda śokāv aratir   mānadarpāv anāryatā {!}
   viṣāda śokāv aratir   māna-darpāv anāryatā /23/ {!}

Verse: 24 
Halfverse: a    doṣāṇām evamādīnāṃ   parīkṣya gurulāgʰavam
   doṣāṇām evam-ādīnāṃ   parīkṣya guru-lāgʰavam /
Halfverse: c    vimr̥śed ātmasaṃstʰānām   ekaikam anusaṃtatam
   vimr̥śed ātma-saṃstʰānām   eka_ekam anusaṃtatam /24/

Verse: 25  {Śiṣya uvāca}
Halfverse: a    ke doṣā manasā tyaktāḥ   ke buddʰyā śitʰilī kr̥tāḥ
   ke doṣā manasā tyaktāḥ   ke buddʰyā śitʰilī kr̥tāḥ /
Halfverse: c    ke punaḥ punar āyānti   ke mohād apʰalā iva
   ke punaḥ punar āyānti   ke mohād apʰalā\ iva /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    keṣāṃ balābalaṃ buddʰyā   hetubʰir vimr̥śed budʰaḥ
   keṣāṃ bala_abalaṃ buddʰyā   hetubʰir vimr̥śed budʰaḥ /
Halfverse: c    etat sarvaṃ samācakṣva   yatʰā vidyām ahaṃ prabʰo
   etat sarvaṃ samācakṣva   yatʰā vidyām ahaṃ prabʰo /26/

Verse: 27  {Gurur uvāca}
Halfverse: a    doṣair mūlād avaccʰinnair   viśuddʰātmā vimucyate
   doṣair mūlād avaccʰinnair   viśuddʰa_ātmā vimucyate /
Halfverse: c    vināśayati saṃbʰūtam   ayasmayamayo yatʰā
   vināśayati saṃbʰūtam   ayasmayamayo yatʰā /
Halfverse: e    tatʰā kr̥tātmā sahajair   doṣair naśyati rājasaiḥ
   tatʰā kr̥ta_ātmā sahajair   doṣair naśyati rājasaiḥ /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    rājasaṃ tāmasaṃ caiva   śuddʰātmākarma saṃbʰavam
   rājasaṃ tāmasaṃ caiva   śuddʰa_ātmā_akarma saṃbʰavam /
Halfverse: c    tat sarvaṃ dehināṃ bījaṃ   sarvam ātmavataḥ samam
   tat sarvaṃ dehināṃ bījaṃ   sarvam ātmavataḥ samam /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    tasmād ātmavatā varjyaṃ   rajaś ca tama eva ca
   tasmād ātmavatā varjyaṃ   rajaś ca tama\ eva ca /
Halfverse: c    rajas tamo bʰyāṃ nirmuktaṃ   sattvaṃ nirmalatām iyāt
   rajas tamo bʰyāṃ nirmuktaṃ   sattvaṃ nirmalatām iyāt /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    atʰa vā mantravad brūyur   māṃsādānāṃ yajuṣ kr̥tam {!}
   atʰa vā mantravad brūyur   māṃsa_ādānāṃ yajuṣ kr̥tam / {!}
Halfverse: c    hetuḥ sa evānādāne   śuddʰadʰarmānupālane
   hetuḥ sa\ eva_anādāne   śuddʰa-dʰarma_anupālane /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    rajasā dʰarmayuktāni   kāryāṇy api samāpnuyāt
   rajasā dʰarma-yuktāni   kāryāṇy api samāpnuyāt /
Halfverse: c    artʰayuktāni cātyartʰaṃ   kāmān sarvāṃś ca sevate
   artʰa-yuktāni ca_atyartʰaṃ   kāmān sarvāṃś ca sevate /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    tamasā lobʰayuktāni   krodʰajāni ca sevate
   tamasā lobʰa-yuktāni   krodʰajāni ca sevate /
Halfverse: c    hiṃsāvihārābʰiratas   tandrī nidrā samanvitaḥ
   hiṃsā-vihāra_abʰiratas   tandrī nidrā samanvitaḥ /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    sattvastʰaḥ sāttvikān bʰāvāñ   śuddʰān paśyati saṃśritaḥ
   sattvastʰaḥ sāttvikān bʰāvān   śuddʰān paśyati saṃśritaḥ /
Halfverse: c    sa dehī vimalaḥ śrīmāñ   śuddʰo vidyā samanvitaḥ
   sa dehī vimalaḥ śrīmān   śuddʰo vidyā samanvitaḥ /33/ (E)33


Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.