TITUS
Mahabharata
Part No. 1557
Chapter: 229
Adhyāya
229
Verse: 1
{Vyāsa
uvāca}
Halfverse: a
atʰa
jñānaplavaṃ
dʰīro
gr̥hītvā
śāntim
āstʰitaḥ
atʰa
jñāna-plavaṃ
dʰīro
gr̥hītvā
śāntim
āstʰitaḥ
/
Halfverse: c
unmajjaṃś
ca
nimajjaṃś
ca
jñānam
evābʰisaṃśrayet
unmajjaṃś
ca
nimajjaṃś
ca
jñānam
eva
_abʰisaṃśrayet
/1/
Verse: 2
{Śuka
uvāca}
Halfverse: a
kiṃ
taj
jñānam
atʰo
vidyā
yayā
nistarati
dvayam
kiṃ
tat
jñānam
atʰo
vidyā
yayā
nistarati
dvayam
/
Halfverse: c
pravr̥tti
lakṣaṇo
dʰarmo
nivr̥ttir
iti
caiva
hi
pravr̥tti
lakṣaṇo
dʰarmo
nivr̥ttir
iti
ca
_eva
hi
/2/
Verse: 3
{Vyāsa
uvāca}
Halfverse: a
yas
tu
paśyet
svabʰāvena
vinābʰavam
acetanaḥ
yas
tu
paśyet
svabʰāvena
vinā-bʰavam
acetanaḥ
/
Halfverse: c
puṣyate
ca
punaḥ
sarvān
prajñayā
muktahetukaḥ
{!}
puṣyate
ca
punaḥ
sarvān
prajñayā
mukta-hetukaḥ
/3/
{!}
Verse: 4
Halfverse: a
yeṣāṃ
caikānta
bʰāvena
svabʰavaḥ
kāraṇaṃ
matam
yeṣāṃ
ca
_ekānta
bʰāvena
svabʰavaḥ
kāraṇaṃ
matam
/
Halfverse: c
pūtvā
tr̥ṇabusīkāṃ
vai
te
labʰante
na
kiṃ
cana
pūtvā
tr̥ṇa-busīkāṃ
vai
te
labʰante
na
kiṃcana
/4/
Verse: 5
Halfverse: a
ye
cainaṃ
pakṣam
āśritya
vartayanty
alpacetasaḥ
ye
ca
_enaṃ
pakṣam
āśritya
vartayanty
alpa-cetasaḥ
/
Halfverse: c
svabʰāvaṃ
kāraṇaṃ
jñātvā
na
śreyaḥ
prāpnuvanti
te
svabʰāvaṃ
kāraṇaṃ
jñātvā
na
śreyaḥ
prāpnuvanti
te
/5/
Verse: 6
Halfverse: a
svabʰāvo
hi
vināśāya
mohakarma
mano
bʰavaḥ
svabʰāvo
hi
vināśāya
moha-karma
mano
bʰavaḥ
/
Halfverse: c
niruktam
etayor
etat
svabʰāvaparabʰāvayoḥ
niruktam
etayor
etat
svabʰāva-para-bʰāvayoḥ
/6/
Verse: 7
Halfverse: a
kr̥ṣyādīni
hi
karmāṇi
sasyasaṃharaṇāni
ca
kr̥ṣy-ādīni
hi
karmāṇi
sasya-saṃharaṇāni
ca
/
Halfverse: c
prajñāvadbʰiḥ
prakl̥ptāni
yānāsanagr̥hāṇi
ca
prajñāvadbʰiḥ
prakl̥r̥ptāni
yāna
_āsana-gr̥hāṇi
ca
/7/
Verse: 8
Halfverse: a
ākrīḍānāṃ
gr̥hāṇāṃ
ca
gadānām
agadasya
ca
ākrīḍānāṃ
gr̥hāṇāṃ
ca
gadānām
agadasya
ca
/
Halfverse: c
prajñāvantaḥ
pravaktāro
jñānavadbʰir
anuṣṭʰitāḥ
prajñāvantaḥ
pravaktāro
jñānavadbʰir
anuṣṭʰitāḥ
/8/
Verse: 9
Halfverse: a
prajñā
saṃyojayaty
artʰaiḥ
prajñā
śreyo
'dʰigaccʰati
prajñā
saṃyojayaty
artʰaiḥ
prajñā
śreyo
_adʰigaccʰati
/
Halfverse: c
rājāno
bʰuñjate
rājyaṃ
prajñayā
tulyalakṣaṇāḥ
rājāno
bʰuñjate
rājyaṃ
prajñayā
tulya-lakṣaṇāḥ
/9/
Verse: 10
Halfverse: a
pārāvaryaṃ
tu
bʰūtānāṃ
jñānenaivopalabʰyate
pārāvaryaṃ
tu
bʰūtānāṃ
jñānena
_eva
_upalabʰyate
/
Halfverse: c
vidyayā
tāta
sr̥ṣṭānāṃ
vidyaiva
paramā
gatiḥ
vidyayā
tāta
sr̥ṣṭānāṃ
vidyā
_eva
paramā
gatiḥ
/10/
Verse: 11
Halfverse: a
bʰūtānāṃ
janma
sarveṣāṃ
vividʰānāṃ
caturvidʰam
bʰūtānāṃ
janma
sarveṣāṃ
vividʰānāṃ
catur-vidʰam
/
Halfverse: c
jarayv
andam
atʰodbʰedaṃ
svedaṃ
cāpy
upalakṣayet
jarayv
andam
atʰa
_udbʰedaṃ
svedaṃ
ca
_apy
upalakṣayet
/11/
Verse: 12
Halfverse: a
stʰāvarebʰyo
viśiṣṭāni
jaṅgamāny
upalakṣayet
stʰāvarebʰyo
viśiṣṭāni
jaṅgamāny
upalakṣayet
/
Halfverse: c
upapannaṃ
hi
yac
ceṣṭā
viśiṣyeta
viśeṣyayoḥ
{!}
upapannaṃ
hi
yat
ceṣṭā
viśiṣyeta
viśeṣyayoḥ
/12/
{!}
Verse: 13
Halfverse: a
āhur
dvibahu
pādāni
jaṅgamāni
dvayāni
ca
āhur
dvi-bahu
pādāni
jaṅgamāni
dvayāni
ca
/
Halfverse: c
bahu
pādbʰyo
viśiṣṭāni
dvipādāni
bahūny
api
bahu
pādbʰyo
viśiṣṭāni
dvipādāni
bahūny
api
/13/
Verse: 14
Halfverse: a
dvipadāni
dvayāny
āhuḥ
pārtʰivānītarāṇi
ca
dvipadāni
dvayāny
āhuḥ
pārtʰivāni
_itarāṇi
ca
/
Halfverse: c
pārtʰivāni
viśiṣṭāni
tāni
hy
annāni
bʰuñjate
pārtʰivāni
viśiṣṭāni
tāni
hy
annāni
bʰuñjate
/14/
Verse: 15
Halfverse: a
pārtʰivāni
dvayāny
āhur
madʰyamāny
uttamāni
ca
pārtʰivāni
dvayāny
āhur
madʰyamāny
uttamāni
ca
/
Halfverse: c
madʰyamāni
viśiṣṭāni
jātidʰarmopadʰāraṇāt
madʰyamāni
viśiṣṭāni
jāti-dʰarma
_upadʰāraṇāt
/15/
Verse: 16
Halfverse: a
madʰyamāni
dvayāny
āhur
dʰarmajñānītarāṇi
ca
madʰyamāni
dvayāny
āhur
dʰarmajñāni
_itarāṇi
ca
/
Halfverse: c
dʰarmajñāni
viśiṣṭāni
kāryākāryopadʰāraṇāt
dʰarmajñāni
viśiṣṭāni
kārya
_akārya
_upadʰāraṇāt
/16/
Verse: 17
Halfverse: a
dʰarmajñāni
dvayāny
āhur
vedajñānītarāṇi
ca
dʰarmajñāni
dvayāny
āhur
vedajñāni
_itarāṇi
ca
/
Halfverse: c
vedajñāni
viśiṣṭāni
vedo
hy
eṣu
pratiṣṭʰitaḥ
vedajñāni
viśiṣṭāni
vedo
hy
eṣu
pratiṣṭʰitaḥ
/17/
Verse: 18
Halfverse: a
vedajñāni
dvayāny
āhuḥ
pravaktr̥̄ṇītarāṇi
ca
vedajñāni
dvayāny
āhuḥ
pravaktr̥̄ṇi
_itarāṇi
ca
/
Halfverse: c
pravaktr̥̄ṇi
viśiṣṭāni
sarvadʰarmopadʰāraṇāt
pravaktr̥̄ṇi
viśiṣṭāni
sarva-dʰarma
_upadʰāraṇāt
/18/
Verse: 19
Halfverse: a
vijñāyante
hi
yair
vedāḥ
sarvadʰarmakriyā
pʰalāḥ
vijñāyante
hi
yair
vedāḥ
sarva-dʰarmakriyā
pʰalāḥ
/
Halfverse: c
sayajñāḥ
sakʰilā
vedāḥ
pravaktr̥bʰyo
viniḥsr̥tāḥ
sayajñāḥ
sakʰilā
vedāḥ
pravaktr̥bʰyo
viniḥsr̥tāḥ
/19/
Verse: 20
Halfverse: a
pravaktr̥̄ṇi
dvayāny
āhur
ātmajñānītarāṇi
ca
pravaktr̥̄ṇi
dvayāny
āhur
ātmajñāni
_itarāṇi
ca
/
Halfverse: c
ātmajñāni
viśiṣṭāni
janmājanmopadʰāraṇāt
ātmajñāni
viśiṣṭāni
janma
_ajanma
_upadʰāraṇāt
/20/
Verse: 21
Halfverse: a
dʰarmadvayaṃ
hi
yo
veda
sa
sarvaḥ
sarvadʰarmavid
dʰarma-dvayaṃ
hi
yo
veda
sa
sarvaḥ
sarva-dʰarmavid
/
Halfverse: c
sa
tyāgī
satyasaṃkalpaḥ
sa
tu
kṣāntaḥ
sa
īśvaraḥ
sa
tyāgī
satya-saṃkalpaḥ
sa
tu
kṣāntaḥ
sa\
īśvaraḥ
/21/
Verse: 22
Halfverse: a
dʰarmajñānapratiṣṭʰaṃ
hi
taṃ
devā
brāhmaṇaṃ
viduḥ
dʰarma-jñāna-pratiṣṭʰaṃ
hi
taṃ
devā
brāhmaṇaṃ
viduḥ
/
Halfverse: c
śabdabrahmaṇi
niṣṇātaṃ
pare
ca
kr̥taniścayam
{!}
śabda-brahmaṇi
niṣṇātaṃ
pare
ca
kr̥ta-niścayam
/22/
{!}
Verse: 23
Halfverse: a
antaḥstʰaṃ
ca
bahiṣṭʰaṃ
ca
ye
'dʰiyajñādʰivaivatam
antaḥstʰaṃ
ca
bahiṣṭʰaṃ
ca
ye
_adʰiyajña
_adʰivaivatam
/
Halfverse: c
jānanti
tān
namasyāmas
te
devās
tāta
te
dvijāḥ
jānanti
tān
namasyāmas
te
devās
tāta
te
dvijāḥ
/23/
Verse: 24
Halfverse: a
teṣu
viśvam
idaṃ
bʰūtaṃ
sāgraṃ
ca
jagad
āhitam
teṣu
viśvam
idaṃ
bʰūtaṃ
sāgraṃ
ca
jagat
āhitam
/
Halfverse: c
teṣāṃ
māhātmyabʰāvasya
sadr̥śaṃ
nāsti
kiṃ
cana
teṣāṃ
māhātmya-bʰāvasya
sadr̥śaṃ
na
_asti
kiṃcana
/24/
Verse: 25
Halfverse: a
ādiṃ
te
nidʰanaṃ
caiva
karma
cātītya
sarvaśaḥ
ādiṃ
te
nidʰanaṃ
caiva
karma
ca
_atītya
sarvaśaḥ
/
Halfverse: c
caturvidʰasya
bʰūtasya
sarvasyeśāḥ
svayambʰuvaḥ
catur-vidʰasya
bʰūtasya
sarvasya
_īśāḥ
svayambʰuvaḥ
/25/
(E)25
This text is part of the
TITUS
edition of
Mahabharata
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.