TITUS
Mahabharata
Part No. 473
Previous part

Chapter: 176 
Adhyāya 176


Verse: 1  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    sa bʰīmasenas tejasvī   tatʰā sarpavaśaṃ gataḥ
   sa bʰīmasenas tejasvī   tatʰā sarpa-vaśaṃ gataḥ /
Halfverse: c    cintayām āsa sarpasya   vīryam atyadbʰutaṃ mahat
   cintayāmāsa sarpasya   vīryam atyadbʰutaṃ mahat /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    uvāca ca mahāsarpaṃ   kāmayā brūhi pannaga
   uvāca ca mahā-sarpaṃ   kāmayā brūhi pannaga /
Halfverse: c    kas tvaṃ bʰo bʰujaga śreṣṭʰa   kiṃ mayā ca kariṣyasi
   kas tvaṃ bʰo bʰujaga śreṣṭʰa   kiṃ mayā ca kariṣyasi /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    pāṇḍavo bʰimaseno 'haṃ   dʰarmarājād anantaraḥ {!}
   pāṇḍavo bʰimaseno_ahaṃ   dʰarma-rājād anantaraḥ / {!}
Halfverse: c    nāgāyuta samaprāṇo   tvayā nītaḥ katʰaṃ vaśam
   nāga_ayuta sama-prāṇo   tvayā nītaḥ katʰaṃ vaśam /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    siṃhāḥ kesariṇo vyāgʰrā   mahiṣā vāraṇās tatʰā {!}
   siṃhāḥ kesariṇo vyāgʰrā   mahiṣā vāraṇās tatʰā / {!}
Halfverse: c    samāgatāś ca bahuśo   nihatāś ca mayā mr̥dʰe
   samāgatāś ca bahuśo   nihatāś ca mayā mr̥dʰe /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    dānavāś ca piśācāś ca   rākṣasāś ca mahābalāḥ
   dānavāś ca piśācāś ca   rākṣasāś ca mahā-balāḥ /
Halfverse: c    bʰujavegam aśaktā me   soḍʰuṃ pannagasattama
   bʰuja-vegam aśaktā me   soḍʰuṃ pannaga-sattama /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    kiṃ nu vidyā balaṃ kiṃ vā   varadānam atʰo tava
   kiṃ nu vidyā balaṃ kiṃ vā   vara-dānam atʰo tava /
Halfverse: c    udyogam api kurvāṇo   vaśago 'smi kr̥tas tvayā
   udyogam api kurvāṇo   vaśago_asmi kr̥tas tvayā /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    asatyo vikramo nr̥̄ṇām   iti me niścitā matiḥ
   asatyo vikramo nr̥̄ṇām   iti me niścitā matiḥ /
Halfverse: c    yatʰedaṃ me tvayā nāgabalaṃ   pratihataṃ mahat
   yatʰā_idaṃ me tvayā nāga-balaṃ   pratihataṃ mahat /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    ity evaṃ vādinaṃ vīraṃ   bʰīmam akliṣṭakāriṇam
   ity evaṃ vādinaṃ vīraṃ   bʰīmam akliṣṭa-kāriṇam /
Halfverse: c    bʰogena mahatā sarpaḥ   samantāt paryaveṣṭayat
   bʰogena mahatā sarpaḥ   samantāt paryaveṣṭayat /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    nigr̥hya taṃ mahābāhuṃ   tataḥ sa bʰujagas tadā
   nigr̥hya taṃ mahā-bāhuṃ   tataḥ sa bʰujagas tadā /
Halfverse: c    vimucyāsya bʰujau pīnāv   idaṃ vacanam abravīt
   vimucya_asya bʰujau pīnāv   idaṃ vacanam abravīt /9/ ՙ

Verse: 10 
Halfverse: a    diṣṭyā tvaṃ kṣudʰitasyādya   devair bʰakṣo mahābʰuja
   diṣṭyā tvaṃ kṣudʰitasya_adya   devair bʰakṣo mahā-bʰuja / ՙ
Halfverse: c    diṣṭyā kālasya mahataḥ   priyāḥ prāṇā hi dehinām
   diṣṭyā kālasya mahataḥ   priyāḥ prāṇā hi dehinām /10/ 10ՙ

Verse: 11 
Halfverse: a    yatʰā tv idaṃ mayā prāptaṃ   bʰujaṃgatvam ariṃdama
   yatʰā tv idaṃ mayā prāptaṃ   bʰujaṃgatvam ariṃdama /
Halfverse: c    tad avaśyaṃ mayā kʰyāpyaṃ   tavādya śr̥ṇu sattama
   tad avaśyaṃ mayā kʰyāpyaṃ   tava_adya śr̥ṇu sattama /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    imām avastʰāṃ saṃprāpto   hy ahaṃ kopān manīṣiṇām
   imām avastʰāṃ saṃprāpto   hy ahaṃ kopān manīṣiṇām /
Halfverse: c    śāpasyāntaṃ pariprepsuḥ   sarpasya katʰayāmi tat
   śāpasya_antaṃ pariprepsuḥ   sarpasya katʰayāmi tat /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    nahuṣo nāma rājarṣir   vyaktaṃ te śrotram āgataḥ
   nahuṣo nāma rājarṣir   vyaktaṃ te śrotram āgataḥ /
Halfverse: c    tavaiva pūrvaḥ pūrveṣām   āyor vaṃśakaraḥ sutaḥ
   tava_eva pūrvaḥ pūrveṣām   āyor vaṃśa-karaḥ sutaḥ /13/ ՙ

Verse: 14 
Halfverse: a    so 'haṃ śāpād agastyasya   brāhmaṇān avamanya ca
   so_ahaṃ śāpād agastyasya   brāhmaṇān avamanya ca /
Halfverse: c    imām avastʰām āpannaḥ   paśya daivam idaṃ mama
   imām avastʰām āpannaḥ   paśya daivam idaṃ mama /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    tvāṃ ced avadʰyam āyāntam   atīva priyadarśanam
   tvāṃ ced avadʰyam āyāntam   atīva priya-darśanam /
Halfverse: c    aham adyopayokṣyāmi   vidʰānaṃ paśya yādr̥śam
   aham adya_upayokṣyāmi   vidʰānaṃ paśya yādr̥śam /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    na hi me mucyate kaś cit   katʰaṃ cid grahaṇaṃ gataḥ
   na hi me mucyate kaścit   katʰaṃcid grahaṇaṃ gataḥ /
Halfverse: c    gajo vā mahiṣo vāpi   ṣaṣṭʰe kāle narottama
   gajo vā mahiṣo vā_api   ṣaṣṭʰe kāle nara_uttama /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    nāsi kevalasarpeṇa   tiryagyoniṣu vartatā
   na_asi kevala-sarpeṇa   tiryag-yoniṣu vartatā /
Halfverse: c    gr̥hītaḥ kauravaśreṣṭʰa   varadānam idaṃ mama
   gr̥hītaḥ kaurava-śreṣṭʰa   vara-dānam idaṃ mama /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    patatā hi vimānāgrān   mayā śakrāsanād drutam
   patatā hi vimāna_agrān   mayā śakra_āsanād drutam /
Halfverse: c    kuru śāpāntam ity ukto   bʰagavān munisattamaḥ
   kuru śāpa_antam ity ukto   bʰagavān muni-sattamaḥ /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    sa mām uvāca tejasvī   kr̥payābʰipariplutaḥ
   sa mām uvāca tejasvī   kr̥payā_abʰipariplutaḥ /
Halfverse: c    mokṣas te bʰavitā rājan   kasmāc cit kālaparyayāt
   mokṣas te bʰavitā rājan   kasmāccit kāla-paryayāt /19/ ՙ

Verse: 20 
Halfverse: a    tato 'smi patito bʰūmau   na ca mām ajahāt smr̥tiḥ
   tato_asmi patito bʰūmau   na ca mām ajahāt smr̥tiḥ / ՙ
Halfverse: c    smārtam asti purāṇaṃ me   yatʰaivādʰigataṃ tatʰā
   smārtam asti purāṇaṃ me   yatʰaiva_adʰigataṃ tatʰā /20/ 20

Verse: 21 
Halfverse: a    yas tu te vyāhr̥tān praśnān   pratibrūyād viśeṣavit
   yas tu te vyāhr̥tān praśnān   pratibrūyād viśeṣavit /
Halfverse: c    sa tvāṃ mokṣayitā śāpād   iti mām abravīd r̥ṣiḥ
   sa tvāṃ mokṣayitā śāpād   iti mām abravīd r̥ṣiḥ /21/ ՙ

Verse: 22 
Halfverse: a    gr̥hītasya tvayā rājan   prāṇino 'pi balīyasaḥ
   gr̥hītasya tvayā rājan   prāṇino_api balīyasaḥ /
Halfverse: c    sattvabʰraṃśo 'dʰikasyāpi   sarvasyāśu bʰaviṣyati
   sattva-bʰraṃśo_adʰikasya_api   sarvasya_āśu bʰaviṣyati /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    iti cāpy aham aśrauṣaṃ   vacas teṣāṃ dayāvatām
   iti ca_apy aham aśrauṣaṃ   vacas teṣāṃ dayāvatām /
Halfverse: c    mayi saṃjātahārdānām   atʰa te 'ntarhitā dvijāḥ
   mayi saṃjāta-hārdānām   atʰa te_antarhitā dvijāḥ /23/ ՙ

Verse: 24 
Halfverse: a    so 'haṃ paramaduṣkarmā   vasāmi niraye 'śucau
   so_ahaṃ parama-duṣkarmā   vasāmi niraye_aśucau / ՙ
Halfverse: c    sarpayonim imāṃ prāpya   kālākāṅkṣī mahādyute
   sarpa-yonim imāṃ prāpya   kāla_ākāṅkṣī mahā-dyute /24/ ՙ

Verse: 25 
Halfverse: a    tam uvāca mahābāhur   bʰīmaseno bʰujaṃgamam
   tam uvāca mahā-bāhur   bʰīmaseno bʰujaṃgamam /
Halfverse: c    na te kupye mahāsarpana   cātmānaṃ vigarhaye
   na te kupye mahā-sarpa-na   ca_ātmānaṃ vigarhaye /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    yasmād abʰāvī bʰāvī vā   manuṣyaḥ sukʰaduḥkʰayoḥ
   yasmād abʰāvī bʰāvī vā   manuṣyaḥ sukʰa-duḥkʰayoḥ /
Halfverse: c    āgame yadi vāpāye   na tatra grapayen manaḥ
   āgame yadi vā_apāye   na tatra grapayen manaḥ /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    daivaṃ puruṣakāreṇa   ko nivartitum arhati
   daivaṃ puruṣakāreṇa   ko nivartitum arhati /
Halfverse: c    daivam eva paraṃ manye   puruṣārtʰo nirartʰakaḥ
   daivam eva paraṃ manye   puruṣa_artʰo nirartʰakaḥ /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    paśya daipopagʰātād dʰi   bʰujavīryavyapāśrayam
   paśya daipa_upagʰātādd^hi   bʰuja-vīrya-vyapāśrayam /
Halfverse: c    imām avastʰāṃ saṃprāptam   animittam ihādya mām
   imām avastʰāṃ saṃprāptam   animittam iha_adya mām /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    kiṃ tu nādyānuśocāmi   tatʰātmānaṃ vināśitam
   kiṃ tu na_adya_anuśocāmi   tatʰā_ātmānaṃ vināśitam / ՙ
Halfverse: c    yatʰā tu vipine nyastān   bʰrātr̥̄n rājyaparicyutān
   yatʰā tu vipine nyastān   bʰrātr̥̄n rājyaparicyutān /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    himavāṃś ca sudurgo 'yaṃ   yakṣarākṣasa saṃkulaḥ
   himavāṃś ca sudurgo_ayaṃ   yakṣa-rākṣasa saṃkulaḥ /
Halfverse: c    māṃ ca te samudīkṣantaḥ   prapatiṣyanti vihvalāḥ
   māṃ ca te samudīkṣantaḥ   prapatiṣyanti vihvalāḥ /30/ 30

Verse: 31 
Halfverse: a    vinaṣṭam atʰa vā śrutvā   bʰaviṣyanti nirudyamāḥ
   vinaṣṭam atʰa vā śrutvā   bʰaviṣyanti nirudyamāḥ /
Halfverse: c    dʰarmaśīlā mayā tehi   bādʰyante rājyagr̥ddʰinā
   dʰarma-śīlā mayā tehi   bādʰyante rājya-gr̥ddʰinā /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    atʰa vā nārjuno dʰīmān   viṣādam upayāsyati
   atʰa vā na_arjuno dʰīmān   viṣādam upayāsyati /
Halfverse: c    sarvāstravid anādʰr̥ṣyo   devagandʰarvarākṣasaiḥ
   sarva_astravid anādʰr̥ṣyo   deva-gandʰarva-rākṣasaiḥ /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    samartʰaḥ sa mahābāhur   ekāhnā samahā balaḥ
   samartʰaḥ sa mahā-bāhur   eka_ahnā samahā balaḥ /
Halfverse: c    devarājam api stʰānāt   pracyāvayitum ojasā
   deva-rājam api stʰānāt   pracyāvayitum ojasā /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    kiṃ punar dʰr̥tarāṣṭrasya   putraṃ durdyūta devinam
   kiṃ punar dʰr̥tarāṣṭrasya   putraṃ durdyūta devinam /
Halfverse: c    vidviṣṭaṃ sarvalokasya   dambʰalobʰa parāyaṇam
   vidviṣṭaṃ sarva-lokasya   dambʰa-lobʰa parāyaṇam /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    mātaraṃ caiva śocāmi   kr̥paṇāṃ putra gr̥ddʰinīm
   mātaraṃ caiva śocāmi   kr̥paṇāṃ putra gr̥ddʰinīm /
Halfverse: c    yasmākaṃ nityam āśāste   mahattvam adʰikaṃ paraiḥ
   yasmākaṃ nityam āśāste   mahattvam adʰikaṃ paraiḥ /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    katʰaṃ nu tasyānātʰāyā   mad vināśād bʰujaṃgama
   katʰaṃ nu tasya_anātʰāyā   mad vināśād bʰujaṃgama /
Halfverse: c    apʰalās te bʰaviṣyanti   mayi sarve manoratʰāḥ
   apʰalās te bʰaviṣyanti   mayi sarve manoratʰāḥ /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    nakulaḥ sahadevaś ca   yamajau guruvartinau
   nakulaḥ sahadevaś ca   yamajau guru-vartinau /
Halfverse: c    madbāhubalasaṃstabdʰau   nityaṃ puruṣamāninau
   mad-bāhu-bala-saṃstabdʰau   nityaṃ puruṣa-māninau /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    nirutsāhau bʰaviṣyete   bʰraṣṭavīryaparākramau
   nirutsāhau bʰaviṣyete   bʰraṣṭa-vīrya-parākramau /
Halfverse: c    mad vināśāt paridyūnāv   iti me vartate matiḥ
   mad vināśāt paridyūnāv   iti me vartate matiḥ /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    evaṃvidʰaṃ bahu tadā   vilalāpa vr̥kodaraḥ
   evaṃ-vidʰaṃ bahu tadā   vilalāpa vr̥kodaraḥ /
Halfverse: c    bʰujaṃgabʰoga saṃruddʰo   nāśakac ca viceṣṭitum
   bʰujaṃga-bʰoga saṃruddʰo   na_aśakac ca viceṣṭitum /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    yudʰiṣṭʰiras tu kaunteya   babʰūvāsvastʰa cetanaḥ
   yudʰiṣṭʰiras tu kaunteya   babʰūva_asvastʰa cetanaḥ /
Halfverse: c    aniṣṭa darśanān gʰorān   utpātān paricintayan
   aniṣṭa darśanān gʰorān   utpātān paricintayan /40/ 40

Verse: 41 
Halfverse: a    dāruṇaṃ hy aśivaṃ nādaṃ   śivā dakṣiṇataḥ stʰitā
   dāruṇaṃ hy aśivaṃ nādaṃ   śivā dakṣiṇataḥ stʰitā /
Halfverse: c    dīptāyāṃ diśi vitrastā   rauti tasyāśramasya ha
   dīptāyāṃ diśi vitrastā   rauti tasya_āśramasya ha /41/

Verse: 42 
Halfverse: a    ekapakṣākṣi caraṇā   vartikā gʰoradarśanā
   eka-pakṣa_akṣi caraṇā   vartikā gʰora-darśanā /
Halfverse: c    rudʰiraṃ vamantī dadr̥śe   pratyādityam apasvarā
   rudʰiraṃ vamantī dadr̥śe   pratyādityam apasvarā /42/ q

Verse: 43 
Halfverse: a    pravavāv anilo rūkṣaś   caṇḍaḥ śarkara karṣaṇaḥ
   pravavāv anilo rūkṣaś   caṇḍaḥ śarkara karṣaṇaḥ / ՙ
Halfverse: c    apasavyāni sarvāṇi   mr̥gapakṣirutāni ca
   apasavyāni sarvāṇi   mr̥ga-pakṣi-rutāni ca /43/

Verse: 44 
Halfverse: a    pr̥ṣṭʰato vāyasaḥ kr̥ṣṇo   yāhi yāhīti vāśati
   pr̥ṣṭʰato vāyasaḥ kr̥ṣṇo   yāhi yāhi_iti vāśati /
Halfverse: c    muhur muhuḥ praspʰurati   dakṣiṇo 'sya bʰujas tatʰā
   muhur muhuḥ praspʰurati   dakṣiṇo_asya bʰujas tatʰā /44/

Verse: 45 
Halfverse: a    hr̥dayaṃ caraṇaś cāpi   vāmo 'sya parivartate
   hr̥dayaṃ caraṇaś cāpi   vāmo_asya parivartate /
Halfverse: c    savyasyākṣṇo vikāraś cāpy   aniṣṭaḥ samapadyata
   savyasya_akṣṇo vikāraś cāpy   aniṣṭaḥ samapadyata /45/

Verse: 46 
Halfverse: a    sa dʰarmarājo medʰāvī   śaṅkamāno mahad bʰayam
   sa dʰarma-rājo medʰāvī   śaṅkamāno mahad bʰayam /
Halfverse: c    draupadīṃ paripapraccʰa   kva bʰīma iti bʰārata
   draupadīṃ paripapraccʰa   kva bʰīma\ iti bʰārata /46/ ՙ

Verse: 47 
Halfverse: a    śaśaṃsa tasmai pāñcālī   cirayātaṃ vr̥kodaram
   śaśaṃsa tasmai pāñcālī   cira-yātaṃ vr̥kodaram /
Halfverse: c    sa pratastʰe mahābāhur   dʰaumyena sahito nr̥paḥ
   sa pratastʰe mahā-bāhur   dʰaumyena sahito nr̥paḥ /47/

Verse: 48 
Halfverse: a    draupadyā rakṣaṇaṃ kāryam   ity uvāca dʰanaṃjayam
   draupadyā rakṣaṇaṃ kāryam   ity uvāca dʰanaṃjayam / ՙ
Halfverse: c    nakulaṃ sahadevaṃ ca   vyādideśa dvijān prati
   nakulaṃ sahadevaṃ ca   vyādideśa dvijān prati /48/

Verse: 49 
Halfverse: a    sa tasya padam unnīya   tasmād evāśramāt prabʰuḥ
   sa tasya padam unnīya   tasmād eva_āśramāt prabʰuḥ /
Halfverse: c    dadarśa pr̥tʰivīṃ cihnair   bʰīmasya paricihnitām
   dadarśa pr̥tʰivīṃ cihnair   bʰīmasya paricihnitām /49/

Verse: 50 
Halfverse: a    dʰāvatas tasya vīrasya   mr̥gārtʰe vātaraṃhasaḥ
   dʰāvatas tasya vīrasya   mr̥ga_artʰe vāta-raṃhasaḥ /
Halfverse: c    ūruvātavinirbʰagnān   drumān vyāvartitān patʰi
   ūru-vāta-vinirbʰagnān   drumān vyāvartitān patʰi /50/ 50

Verse: 51 
Halfverse: a    sa gatvā tais tadā cihnair   dadarśa girigahvare
   sa gatvā tais tadā cihnair   dadarśa giri-gahvare /
Halfverse: c    gr̥hītaṃ bʰujagendreṇa   niśceṣṭam anujaṃ tatʰā
   gr̥hītaṃ bʰujaga_indreṇa   niśceṣṭam anujaṃ tatʰā /51/ (E)51



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.