TITUS
Mahabharata
Part No. 480
Previous part

Chapter: 183 
Adhyāya 183


Verse: 1  {Mārkaṇḍeya uvāca}
Halfverse: a    
bʰūya eva tu māhātmyaṃ   brāhmaṇānāṃ nibodʰa me
   
bʰūya\ eva tu māhātmyaṃ   brāhmaṇānāṃ nibodʰa me / ՙ
Halfverse: c    
vainyo nāmeha rājarṣir   aśvamedʰāya dīkṣitaḥ
   
vainyo nāma_iha rājarṣir   aśvamedʰāya dīkṣitaḥ /
Halfverse: e    
tam atrir gantum ārebʰe   vittārtʰam iti naḥ śrutam
   
tam atrir gantum ārebʰe   vitta_artʰam iti naḥ śrutam /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    
bʰūyo 'tʰa nānurudʰyat sa   dʰarmavyakti nidarśanāt
   
bʰūyo_atʰa na_anurudʰyat sa   dʰarma-vyakti nidarśanāt /
Halfverse: c    
saṃcintya sa mahātejā   vanam evānvarocayat
   
saṃcintya sa mahā-tejā   vanam eva_anvarocayat / ՙ
Halfverse: e    
dʰarmapatnīṃ samāhūya   putrāṃś cedam uvāca ha
   
dʰarma-patnīṃ samāhūya   putrāṃś ca_idam uvāca ha /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    
prāpsyāmaḥ pʰalam atyantaṃ   bahulaṃ nirupadravam
   
prāpsyāmaḥ pʰalam atyantaṃ   bahulaṃ nirupadravam /
Halfverse: c    
araṇyagamanaṃ kṣipraṃ   rocatāṃ vo gunādʰikam
   
araṇya-gamanaṃ kṣipraṃ   rocatāṃ vo guna_adʰikam /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    
taṃ bʰāryā pratyuvācedaṃ   dʰarmam evānurudʰyatī
   
taṃ bʰāryā pratyuvāca_idaṃ   dʰarmam eva_anurudʰyatī /
Halfverse: c    
vainaṃ gatvā mahātmānam   artʰayasva dʰanaṃ bahu
   
vainaṃ gatvā mahātmānam   artʰayasva dʰanaṃ bahu / ՙ
Halfverse: e    
sa te dāsyati rājarṣir   yajamāno 'rtʰine dʰanam
   
sa te dāsyati rājarṣir   yajamāno_artʰine dʰanam /4/ ՙ

Verse: 5 
Halfverse: a    
tata ādāya viprarṣe   pratigr̥hya dʰanaṃ bahu
   
tata\ ādāya viprarṣe   pratigr̥hya dʰanaṃ bahu / ՙ
Halfverse: c    
bʰr̥tyān sutān saṃvibʰajya   tato vraja yatʰepsitam
   
bʰr̥tyān sutān saṃvibʰajya   tato vraja yatʰā_īpsitam /
Halfverse: e    
eṣa vai paramo dʰarmadʰarmavidbʰir   udāhr̥taḥ
   
eṣa vai paramo dʰarma-dʰarmavidbʰir   udāhr̥taḥ /5/

Verse: 6 
{Atrir uvāca}
Halfverse: a    
katʰito me mahābʰāge   gautamena mahātmanā
   
katʰito me mahā-bʰāge   gautamena mahātmanā / ՙ
Halfverse: c    
vainyo dʰarmārtʰasaṃyuktaḥ   satyavratasamanvitaḥ
   
vainyo dʰarma_artʰa-saṃyuktaḥ   satya-vrata-samanvitaḥ /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    
kiṃ tv asti tatra dveṣṭāro   nivasanti hi me dvijāḥ
   
kiṃ tv asti tatra dveṣṭāro   nivasanti hi me dvijāḥ /
Halfverse: c    
yatʰā me gautamaḥ prāha   tato na vyavasāmy aham
   
yatʰā me gautamaḥ prāha   tato na vyavasāmy aham /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    
tatra sma vācaṃ kalyāṇīṃ   dʰarmakāmārtʰa saṃhitām {!}
   
tatra sma vācaṃ kalyāṇīṃ   dʰarma-kāma_artʰa saṃhitām / {!}
Halfverse: c    
mayoktām anyatʰā brūyus   tatas te vai nirartʰakām
   
mayā_uktām anyatʰā brūyus   tatas te vai nirartʰakām /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    
gamiṣyāmi mahāprājñe   rocate me vacas tava
   
gamiṣyāmi mahā-prājñe   rocate me vacas tava / ՙ
Halfverse: c    
gāś ca me dāsyate vainyaḥ   prabʰūtaṃ cārtʰasaṃcayam
   
gāś ca me dāsyate vainyaḥ   prabʰūtaṃ ca_artʰa-saṃcayam /9/

Verse: 10 
{Mārkaṇḍeya uvāca}
Halfverse: a    
evam uktvā jagāmāśu   vainya yajñaṃ mahātapaḥ
   
evam uktvā jagāma_āśu   vainya yajñaṃ mahā-tapaḥ / ՙ
Halfverse: c    
gatvā ca yajñāyatanam   atris tuṣṭāva taṃ nr̥pam
   
gatvā ca yajña_āyatanam   atris tuṣṭāva taṃ nr̥pam /10/ 10

Verse: 11 
Halfverse: a    
rājan vainya tvam īśaś ca   bʰuvi tvaṃ pratʰamo nr̥paḥ
   
rājan vainya tvam īśaś ca   bʰuvi tvaṃ pratʰamo nr̥paḥ / ՙ
Halfverse: c    
stuvanti tvāṃ munigaṇās   tvad anyo nāsti dʰarmavit
   
stuvanti tvāṃ muni-gaṇās   tvad anyo na_asti dʰarmavit /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    
tam abravīd r̥ṣis tatra   vaca kruddʰo mahātapaḥ
   
tam abravīd r̥ṣis tatra   vaca kruddʰo mahā-tapaḥ / ՙ
Halfverse: c    
maivam atre punar brūyā   na te prajñā samāhitā
   
_evam atre punar brūyā   na te prajñā samāhitā / ՙ
Halfverse: e    
atra naḥ pratʰamaṃ stʰātā   mahendro vai prajāpatiḥ
   
atra naḥ pratʰamaṃ stʰātā   mahā_indro vai prajāpatiḥ /12/ ՙ

Verse: 13 
Halfverse: a    
atʰātrir api rājendra   gautamaṃ pratyabʰāṣata
   
atʰa_atrir api rāja_indra   gautamaṃ pratyabʰāṣata /
Halfverse: c    
ayam eva vidʰātā ca   yatʰaivendraḥ prajāpatiḥ
   
ayam eva vidʰātā ca   yatʰā_eva_indraḥ prajāpatiḥ / ՙ
Halfverse: e    
tvam eva muhyase mohān   na prajñānaṃ tavāsti ha
   
tvam eva muhyase mohān   na prajñānaṃ tava_asti ha /13/

Verse: 14 
{Gautama uvāca}
Halfverse: a    
jānāmi nāhaṃ muhyāmi   tvaṃ vivakṣur vimuhyase
   
jānāmi nāhaṃ muhyāmi   tvaṃ vivakṣur vimuhyase / ՙ
Halfverse: c    
stoṣyase 'bʰyudaya prepsus   tasya darśanasaṃśrayāt
   
stoṣyase_abʰyudaya prepsus   tasya darśana-saṃśrayāt /14/ ՙ

Verse: 15 
Halfverse: a    
na vettʰa paramaṃ dʰarmaṃ   na cāvaiṣi prayojanam
   
na vettʰa paramaṃ dʰarmaṃ   na ca_avaiṣi prayojanam /
Halfverse: c    
bālas tvam asi mūḍʰaś ca   vr̥ddʰaḥ kevāpi hetunā
   
bālas tvam asi mūḍʰaś ca   vr̥ddʰaḥ keva_api hetunā /15/

Verse: 16 
{Mārkaṇḍeya uvāca}
Halfverse: a    
vivadantau tatʰā tau tu   munīnāṃ darśane stʰitau
   
vivadantau tatʰā tau tu   munīnāṃ darśane stʰitau /
Halfverse: c    
ye tasya yajñe saṃvr̥ttās   te 'pr̥ccʰanta katʰaṃ tv imau
   
ye tasya yajñe saṃvr̥ttās   te_apr̥ccʰanta katʰaṃ tv imau /16/ ՙ

Verse: 17 
Halfverse: a    
praveśaḥ kena datto 'yam   anayor vainya saṃsadi
   
praveśaḥ kena datto_ayam   anayor vainya saṃsadi /
Halfverse: c    
uccaiḥ samabʰibʰāṣantau   kena kāryeṇa viṣṭʰitau
   
uccaiḥ samabʰibʰāṣantau   kena kāryeṇa viṣṭʰitau /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    
tataḥ paramadʰarmātmā   kāśyapaḥ sarvadʰarmavit
   
tataḥ parama-dʰarma_ātmā   kāśyapaḥ sarva-dʰarmavit /
Halfverse: c    
vivādināv anuprāptau   tāv ubʰau pratyavedayat
   
vivādināv anuprāptau   tāv ubʰau pratyavedayat /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    
atʰābravīt sadasyāṃs tu   gautamo munisattamān
   
atʰa_abravīt sadasyāṃs tu   gautamo muni-sattamān /
Halfverse: c    
āvayor vyāhr̥taṃ praśnaṃ   śr̥ṇuta dvijapuṃgavāḥ
   
āvayor vyāhr̥taṃ praśnaṃ   śr̥ṇuta dvija-puṃgavāḥ /
Halfverse: e    
vainyo vidʰātety āhātrir   atra naḥ saṃśayo mahān
   
vainyo vidʰātā_ity āha_atrir   atra naḥ saṃśayo mahān /19/ ՙ

Verse: 20 
Halfverse: a    
śrutvaiva tu mahātmāno   munayo 'bʰyadravan drutam
   
śrutvā_eva tu mahātmāno   munayo_abʰyadravan drutam /
Halfverse: c    
sanatkumāraṃ dʰarmajñaṃ   saṃśaya cʰedanāya vai
   
sanatkumāraṃ dʰarmajñaṃ   saṃśaya cʰedanāya vai /20/ 20

Verse: 21 
Halfverse: a    
sa ca teṣāṃ vaco śrutvā   yatʰātattvaṃ mahātapaḥ
   
sa ca teṣāṃ vaco śrutvā   yatʰā-tattvaṃ mahā-tapaḥ / ՙ
Halfverse: c    
pratyuvācātʰa tān evaṃ   dʰarmārtʰasahitaṃ vacaḥ
   
pratyuvāca_atʰa tān evaṃ   dʰarma_artʰa-sahitaṃ vacaḥ /21/

Verse: 22 
{Sanatkumāra uvāca}
Halfverse: a    
brahmakṣatreṇa sahitaṃ   kṣatraṃ ca brahmaṇā saha
   
brahma-kṣatreṇa sahitaṃ   kṣatraṃ ca brahmaṇā saha /
Halfverse: c    
rājā vai pratʰamo dʰarmaḥ   prajānāṃ patir eva ca
   
rājā vai pratʰamo dʰarmaḥ   prajānāṃ patir eva ca /
Halfverse: e    
sa eva śakraḥ śukraś ca   sa dʰātā sa br̥haspatiḥ
   
sa\ eva śakraḥ śukraś ca   sa dʰātā sa br̥haspatiḥ /22/ ՙ

Verse: 23 
Halfverse: a    
prajāpatir virāṭ samrāṭ   kṣatriyo bʰūpatir nr̥paḥ
   
prajāpatir virāṭ samrāṭ   kṣatriyo bʰūpatir nr̥paḥ /
Halfverse: c    
ya ebʰiḥ stūyate śabdaiḥ   kas taṃ nārcitum arhati
   
ya\ ebʰiḥ stūyate śabdaiḥ   kas taṃ na_arcitum arhati /23/ ՙ

Verse: 24 
Halfverse: a    
purā yonir yudʰājic ca   abʰiyā mudito bʰavaḥ
   
purā yonir yudʰājit ca abʰiyā mudito bʰavaḥ / ՙ
Halfverse: c    
svarṇetā sahajid babʰrur   iti rājābʰidʰīyate
   
svarṇetā sahajid babʰrur   iti rājā_abʰidʰīyate /24/ ՙ

Verse: 25 
Halfverse: a    
satyamanyur yudʰājīvaḥ   satyadʰarmapravartakaḥ
   
satya-manyur yudʰā_ājīvaḥ   satya-dʰarma-pravartakaḥ /
Halfverse: c    
adʰarmād r̥ṣayo bʰītā   balaṃ kṣatre samādadʰan
   
adʰarmād r̥ṣayo bʰītā   balaṃ kṣatre samādadʰan /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    
ādityo divi deveṣu   tamonudati tejasā
   
ādityo divi deveṣu   tamo-nudati tejasā /
Halfverse: c    
tatʰaiva nr̥patir bʰūmāv   adʰarmaṃ nudate bʰr̥śam
   
tatʰaiva nr̥patir bʰūmāv   adʰarmaṃ nudate bʰr̥śam /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    
ato rājñaḥ pradʰānatvaṃ   śāstraprāmāṇya darśanāt
   
ato rājñaḥ pradʰānatvaṃ   śāstra-prāmāṇya darśanāt /
Halfverse: c    
uttaraḥ sidʰyate pakṣo   yena rājeti bʰāṣitam
   
uttaraḥ sidʰyate pakṣas   yena rājā_iti bʰāṣitam /27/

Verse: 28 
{Mārkaṇḍeya uvāca}
Halfverse: a    
tataḥ sa rājā saṃhr̥ṣṭaḥ   siddʰe pakṣe mahāmanaḥ
   
tataḥ sa rājā saṃhr̥ṣṭaḥ   siddʰe pakṣe mahā-manaḥ / ՙ
Halfverse: c    
tam atrim abravīt prītaḥ   pūrvaṃ yenābʰisaṃstutaḥ
   
tam atrim abravīt prītaḥ   pūrvaṃ yena_abʰisaṃstutaḥ /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    
yasmāt sarvamanuṣyeṣu   jyāyāṃsaṃ mām ihābravīḥ
   
yasmāt sarva-manuṣyeṣu   jyāyāṃsaṃ mām iha_abravīḥ /
Halfverse: c    
sarvadevaiś ca viprarṣe   saṃmitaṃ śreṣṭʰam eva ca
   
sarva-devaiś ca viprarṣe   saṃmitaṃ śreṣṭʰam eva ca / ՙ
Halfverse: e    
tasmāt te 'haṃ pradāsyāmi   vividʰaṃ vasu bʰūri ca
   
tasmāt te_ahaṃ pradāsyāmi   vividʰaṃ vasu bʰūri ca /29/ ՙ

Verse: 30 
Halfverse: a    
dāsī sahasraṃ śyāmānāṃ   suvastrāṇām alaṃkr̥tam
   
dāsī sahasraṃ śyāmānāṃ   suvastrāṇām alaṃkr̥tam /
Halfverse: c    
daśakoṭyo hiraṇyasya   rukmabʰārāṃs tatʰā daśa
   
daśa-koṭyo hiraṇyasya   rukma-bʰārāṃs tatʰā daśa / ՙ
Halfverse: e    
etad dadāni te vipra   sarvajñas tvaṃ hi me mataḥ
   
etad dadāni te vipra   sarvajñas tvaṃ hi me mataḥ /30/ 30

Verse: 31 
Halfverse: a    
tad atrir nyāyataḥ sarvaṃ   pratigr̥hya mahāmanaḥ
   
tad atrir nyāyataḥ sarvaṃ   pratigr̥hya mahā-manaḥ / ՙ
Halfverse: c    
pratyājagāma tejasvī   gr̥hān eva mahātapaḥ
   
pratyājagāma tejasvī   gr̥hān eva mahā-tapaḥ /31/ ՙ

Verse: 32 
Halfverse: a    
pradāya ca dʰanaṃ prītaḥ   putrebʰyaḥ prayatātmavān
   
pradāya ca dʰanaṃ prītaḥ   putrebʰyaḥ prayata_ātmavān / ՙ
Halfverse: c    
tapo samabʰisaṃdʰāya   vanam evānvapadyata
   
tapo samabʰisaṃdʰāya   vanam eva_anvapadyata /32/ (E)32



Next part



This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.