TITUS
Ramayana
Part No. 267
Previous part

Chapter: 8 
Adhyāya 8


Verse: 1 
Halfverse: a    parituṣṭas tu sugrīvas   tena vākyena vānaraḥ
   parituṣṭas tu sugrīvas   tena vākyena vānaraḥ /
Halfverse: c    lakṣmaṇasyāgrajaṃ rāmam   idaṃ vacanam abravīt
   lakṣmaṇasya_agrajaṃ rāmam   idaṃ vacanam abravīt /

Verse: 2 
Halfverse: a    sarvatʰāham anugrāhyo   devatānām asaṃśayaḥ
   sarvatʰā_aham anugrāhyo   devatānām asaṃśayaḥ /
Halfverse: c    upapannaguṇopetaḥ   sakʰā yasya bʰavān mama
   upapanna-guṇa_upetaḥ   sakʰā yasya bʰavān mama /

Verse: 3 
Halfverse: a    śakyaṃ kʰalu bʰaved rāma   sahāyena tvayānagʰa
   śakyaṃ kʰalu bʰaved rāma   sahāyena tvayā_anagʰa /
Halfverse: c    surarājyam api prāptuṃ   svarājyaṃ kiṃ punaḥ prabʰo
   sura-rājyam api prāptuṃ   sva-rājyaṃ kiṃ punaḥ prabʰo /

Verse: 4 
Halfverse: a    so 'haṃ sabʰājyo bandʰūnāṃ   suhr̥dāṃ caiva rāgʰava
   so_ahaṃ sabʰājyo bandʰūnāṃ   suhr̥dāṃ caiva rāgʰava /
Halfverse: c    yasyāgnisākṣikaṃ mitraṃ   labdʰaṃ rāgʰavavaṃśajam
   yasya_agni-sākṣikaṃ mitraṃ   labdʰaṃ rāgʰava-vaṃśajam /

Verse: 5 
Halfverse: a    aham apy anurūpas te   vayasyo jñāsyase śanaiḥ
   aham apy anurūpas te   vayasyo jñāsyase śanaiḥ /
Halfverse: c    na tu vaktuṃ samartʰo 'haṃ   svayam ātmagatān guṇān
   na tu vaktuṃ samartʰo_ahaṃ   svayam ātma-gatān guṇān /

Verse: 6 
Halfverse: a    mahātmanāṃ tu bʰūyiṣṭʰaṃ   tvadvidʰānāṃ kr̥tātmanām
   mahātmanāṃ tu bʰūyiṣṭʰaṃ   tvad-vidʰānāṃ kr̥ta_ātmanām /
Halfverse: c    niścalā bʰavati prītir   dʰairyam ātmavatām iva
   niścalā bʰavati prītir   dʰairyam ātmavatām iva /

Verse: 7 
Halfverse: a    rajataṃ vā suvarṇaṃ vā   vastrāṇy ābʰaraṇāni vā
   rajataṃ vā suvarṇaṃ vā   vastrāṇy ābʰaraṇāni vā /
Halfverse: c    avibʰaktāni sādʰūnām   avagaccʰanti sādʰavaḥ
   avibʰaktāni sādʰūnām   avagaccʰanti sādʰavaḥ /

Verse: 8 
Halfverse: a    āḍʰyo vāpi daridro vā   duḥkʰitaḥ sukʰito 'pi vā
   āḍʰyo vā_api daridro vā   duḥkʰitaḥ sukʰito_api vā /
Halfverse: c    nirdoṣo vā sadoṣo vā   vayasyaḥ paramā gatiḥ
   nirdoṣo vā sadoṣo vā   vayasyaḥ paramā gatiḥ /

Verse: 9 
Halfverse: a    dʰanatyāgaḥ sukʰatyāgo   dehatyāgo 'pi vā punaḥ
   dʰana-tyāgaḥ sukʰa-tyāgo   deha-tyāgo_api vā punaḥ /
Halfverse: c    vayasyārtʰe pravartante   snehaṃ dr̥ṣṭvā tatʰāvidʰam
   vayasya_artʰe pravartante   snehaṃ dr̥ṣṭvā tatʰā-vidʰam /

Verse: 10 
Halfverse: a    tat tatʰety abravīd rāmaḥ   sugrīvaṃ priyavādinam
   tat tatʰā_ity abravīd rāmaḥ   sugrīvaṃ priya-vādinam /
Halfverse: c    lakṣmaṇasyāgrato lakṣmyā   vāsavasyeva dʰīmataḥ
   lakṣmaṇasya_agrato lakṣmyā   vāsavasya_iva dʰīmataḥ /

Verse: 11 
Halfverse: a    tato rāmaṃ stʰitaṃ dr̥ṣṭvā   lakṣmaṇaṃ ca mahābalam
   tato rāmaṃ stʰitaṃ dr̥ṣṭvā   lakṣmaṇaṃ ca mahā-balam /
Halfverse: c    sugrīvaḥ sarvataś cakṣur   vane lolam apātayat
   sugrīvaḥ sarvataś cakṣur   vane lolam apātayat /

Verse: 12 
Halfverse: a    sa dadarśa tataḥ sālam   avidūre harīśvaraḥ
   sa dadarśa tataḥ sālam   avidūre hari_īśvaraḥ /
Halfverse: c    supuṣpam īṣatpatrāḍʰyaṃ   bʰramarair upaśobʰitam
   supuṣpam īṣat-patra_āḍʰyaṃ   bʰramarair upaśobʰitam /

Verse: 13 
Halfverse: a    tasyaikāṃ parṇabahulāṃ   bʰaṅktvā śākʰāṃ supuṣpitām
   tasya_ekāṃ parṇa-bahulāṃ   bʰaṅktvā śākʰāṃ supuṣpitām /
Halfverse: c    sālasyāstīrya sugrīvo   niṣasāda sarāgʰavaḥ
   sālasya_āstīrya sugrīvo   niṣasāda sarāgʰavaḥ /

Verse: 14 
Halfverse: a    tāv āsīnau tato dr̥ṣṭvā   hanūmān api lakṣmaṇam
   tāv āsīnau tato dr̥ṣṭvā   hanūmān api lakṣmaṇam /
Halfverse: c    sālaśākʰāṃ samutpāṭya   vinītam upaveśayat
   sāla-śākʰāṃ samutpāṭya   vinītam upaveśayat /

Verse: 15 
Halfverse: a    tataḥ prahr̥ṣṭaḥ sugrīvaḥ   ślakṣṇaṃ madʰurayā girā
   tataḥ prahr̥ṣṭaḥ sugrīvaḥ   ślakṣṇaṃ madʰurayā girā /
Halfverse: c    uvāca praṇayād rāmaṃ   harṣavyākulitākṣaram
   uvāca praṇayād rāmaṃ   harṣa-vyākulita_akṣaram /

Verse: 16 
Halfverse: a    ahaṃ vinikr̥to bʰrātrā   carāmy eṣa bʰayārditaḥ
   ahaṃ vinikr̥to bʰrātrā   carāmy eṣa bʰaya_arditaḥ /
Halfverse: c    r̥śyamūkaṃ girivaraṃ   hr̥tabʰāryaḥ suduḥkʰitaḥ
   r̥śyamūkaṃ giri-varaṃ   hr̥ta-bʰāryaḥ suduḥkʰitaḥ /

Verse: 17 
Halfverse: a    so 'haṃ trasto bʰaye magno   vasāmy udbʰrāntacetanaḥ
   so_ahaṃ trasto bʰaye magno   vasāmy udbʰrānta-cetanaḥ /
Halfverse: c    vālinā nikr̥to bʰrātrā   kr̥tavairaś ca rāgʰava
   vālinā nikr̥to bʰrātrā   kr̥ta-vairaś ca rāgʰava /

Verse: 18 
Halfverse: a    vālino me bʰayārtasya   sarvalokābʰayaṃkara
   vālino me bʰaya_ārtasya   sarva-loka_abʰayaṃ-kara /
Halfverse: c    mamāpi tvam anātʰasya   prasādaṃ kartum arhasi
   mama_api tvam anātʰasya   prasādaṃ kartum arhasi /

Verse: 19 
Halfverse: a    evam uktas tu tejasvī   dʰarmajño dʰarmavatsalaḥ
   evam uktas tu tejasvī   dʰarmajño dʰarma-vatsalaḥ /
Halfverse: c    pratyuvāca sa kākutstʰaḥ   sugrīvaṃ prahasann iva
   pratyuvāca sa kākutstʰaḥ   sugrīvaṃ prahasann iva /

Verse: 20 
Halfverse: a    upakārapʰalaṃ mitram   apakāro 'rilakṣaṇam
   upakāra-pʰalaṃ mitram   apakāro_ari-lakṣaṇam /
Halfverse: c    adyaiva taṃ haniṣyāmi   tava bʰāryāpahāriṇam
   adya_eva taṃ haniṣyāmi   tava bʰāryā_apahāriṇam /

Verse: 21 
Halfverse: a    ime hi me mahāvegāḥ   patriṇas tigmatejasaḥ
   ime hi me mahā-vegāḥ   patriṇas tigma-tejasaḥ /
Halfverse: c    kārtikeyavanodbʰūtāḥ   śarā hemavibʰūṣitāḥ
   kārtikeya-vana_udbʰūtāḥ   śarā hema-vibʰūṣitāḥ /

Verse: 22 
Halfverse: a    kaṅkapatrapraticcʰannā   mahendrāśanisaṃnibʰāḥ
   kaṅka-patra-praticcʰannā   mahā_indra_aśani-saṃnibʰāḥ /
Halfverse: c    suparvāṇaḥ sutīkṣṇāgrā   saroṣā bʰujagā iva
   suparvāṇaḥ sutīkṣṇa_agrā   saroṣā bʰujagā iva /

Verse: 23 
Halfverse: a    bʰrātr̥saṃjñam amitraṃ te   vālinaṃ kr̥takilbiṣam
   bʰrātr̥-saṃjñam amitraṃ te   vālinaṃ kr̥ta-kilbiṣam /
Halfverse: c    śarair vinihataṃ paśya   vikīrṇam iva parvatam
   śarair vinihataṃ paśya   vikīrṇam iva parvatam /

Verse: 24 
Halfverse: a    rāgʰavasya vacaḥ śrutvā   sugrīvo vāhinīpatiḥ
   rāgʰavasya vacaḥ śrutvā   sugrīvo vāhinī-patiḥ /
Halfverse: c    praharṣam atulaṃ lebʰe   sādʰu sādʰv iti cābravīt
   praharṣam atulaṃ lebʰe   sādʰu sādʰv iti ca_abravīt /

Verse: 25 
Halfverse: a    rāmaśokābʰibʰūto 'haṃ   śokārtānāṃ bʰavān gatiḥ
   rāma-śoka_abʰibʰūto_ahaṃ   śoka_ārtānāṃ bʰavān gatiḥ /
Halfverse: c    vayasya iti kr̥tvā hi   tvayy ahaṃ paridevaye
   vayasya iti kr̥tvā hi   tvayy ahaṃ paridevaye /

Verse: 26 
Halfverse: a    tvaṃ hi pāṇipradānena   vayasyo so 'gnisākṣikaḥ
   tvaṃ hi pāṇi-pradānena   vayasyo so_agni-sākṣikaḥ /
Halfverse: c    kr̥taḥ prāṇair bahumataḥ   satyenāpi śapāmy aham
   kr̥taḥ prāṇair bahumataḥ   satyena_api śapāmy aham /

Verse: 27 
Halfverse: a    vayasya iti kr̥tvā ca   visrabdʰaṃ pravadāmy aham
   vayasya iti kr̥tvā ca   visrabdʰaṃ pravadāmy aham /
Halfverse: c    duḥkʰam antargataṃ yan me   mano dahati nityaśaḥ
   duḥkʰam antar-gataṃ yan me   mano dahati nityaśaḥ /

Verse: 28 
Halfverse: a    etāvad uktvā vacanaṃ   bāṣpadūṣitalocanaḥ
   etāvad uktvā vacanaṃ   bāṣpa-dūṣita-locanaḥ /
Halfverse: c    bāṣpopahatayā vācā   noccaiḥ śaknoti bʰāṣitum
   bāṣpa_upahatayā vācā   na_uccaiḥ śaknoti bʰāṣitum /

Verse: 29 
Halfverse: a    bāṣpavegaṃ tu sahasā   nadīvegam ivāgatam
   bāṣpa-vegaṃ tu sahasā   nadī-vegam iva_āgatam /
Halfverse: c    dʰārayām āsa dʰairyeṇa   sugrīvo rāmasaṃnidʰau
   dʰārayām āsa dʰairyeṇa   sugrīvo rāma-saṃnidʰau /

Verse: 30 
Halfverse: a    saṃnigr̥hya tu taṃ bāṣpaṃ   pramr̥jya nayane śubʰe
   saṃnigr̥hya tu taṃ bāṣpaṃ   pramr̥jya nayane śubʰe /
Halfverse: c    viniḥśvasya ca tejasvī   rāgʰavaṃ punar abravīt
   viniḥśvasya ca tejasvī   rāgʰavaṃ punar abravīt /

Verse: 31 
Halfverse: a    purāhaṃ valinā rāma   rājyāt svād avaropitaḥ
   purā_ahaṃ valinā rāma   rājyāt svād avaropitaḥ /
Halfverse: c    paruṣāṇi ca saṃśrāvya   nirdʰūto 'smi balīyasā
   paruṣāṇi ca saṃśrāvya   nirdʰūto_asmi balīyasā /

Verse: 32 
Halfverse: a    hr̥tā bʰāryā ca me tena   prāṇebʰyo 'pi garīyasī
   hr̥tā bʰāryā ca me tena   prāṇebʰyo_api garīyasī /
Halfverse: c    suhr̥daś ca madīyā ye   saṃyatā bandʰaneṣu te
   suhr̥daś ca madīyā ye   saṃyatā bandʰaneṣu te /

Verse: 33 
Halfverse: a    yatnavāṃś ca suduṣṭātmā   mad vināśāya rāgʰava
   yatnavāṃś ca suduṣṭa_ātmā   mad vināśāya rāgʰava /
Halfverse: c    bahuśas tat prayuktāś ca   vānarā nihatā mayā
   bahuśas tat prayuktāś ca   vānarā nihatā mayā /

Verse: 34 
Halfverse: a    śaṅkayā tv etayā cāhaṃ   dr̥ṣṭvā tvām api rāgʰava
   śaṅkayā tv etayā ca_ahaṃ   dr̥ṣṭvā tvām api rāgʰava /
Halfverse: c    nopasarpāmy ahaṃ bʰīto   bʰaye sarve hi bibʰyati
   na_upasarpāmy ahaṃ bʰīto   bʰaye sarve hi bibʰyati /

Verse: 35 
Halfverse: a    kevalaṃ hi sahāyā me   hanumat pramukʰās tv ime
   kevalaṃ hi sahāyā me   hanumat pramukʰās tv ime /
Halfverse: c    ato 'haṃ dʰārayāmy adya   prāṇān kr̥ccʰra gato 'pi san
   ato_ahaṃ dʰārayāmy adya   prāṇān kr̥ccʰra gato_api san /

Verse: 36 
Halfverse: a    ete hi kapayaḥ snigdʰā   māṃ rakṣanti samantataḥ
   ete hi kapayaḥ snigdʰā   māṃ rakṣanti samantataḥ /
Halfverse: c    saha gaccʰanti gantavye   nityaṃ tiṣṭʰanti ca stʰite
   saha gaccʰanti gantavye   nityaṃ tiṣṭʰanti ca stʰite /

Verse: 37 
Halfverse: a    saṃkṣepas tv eṣa me rāma   kim uktvā vistaraṃ hi te
   saṃkṣepas tv eṣa me rāma   kim uktvā vistaraṃ hi te /
Halfverse: c    sa me jyeṣṭʰo ripur bʰrātā   vālī viśrutapauruṣaḥ
   sa me jyeṣṭʰo ripur bʰrātā   vālī viśruta-pauruṣaḥ /

Verse: 38 
Halfverse: a    tadvināśād dʰi me duḥkʰaṃ   pranaṣṭaṃ syād anantaram
   tad-vināśādd^hi me duḥkʰaṃ   pranaṣṭaṃ syād anantaram /
Halfverse: c    sukʰaṃ me jīvitaṃ caiva   tadvināśanibandʰanam
   sukʰaṃ me jīvitaṃ caiva   tad-vināśa-nibandʰanam /

Verse: 39 
Halfverse: a    eṣa me rāma śokāntaḥ   śokārtena niveditaḥ
   eṣa me rāma śoka_antaḥ   śoka_ārtena niveditaḥ /
Halfverse: c    duḥkʰito 'duḥkʰito vāpi   sakʰyur nityaṃ sakʰā gatiḥ
   duḥkʰito_aduḥkʰito vā_api   sakʰyur nityaṃ sakʰā gatiḥ /

Verse: 40 
Halfverse: a    śrutvaitac ca vaco rāmaḥ   sugrīvam idam abravīt
   śrutvā_etac ca vaco rāmaḥ   sugrīvam idam abravīt /
Halfverse: c    kiṃnimittam abʰūd vairaṃ   śrotum iccʰāmi tattvataḥ
   kiṃ-nimittam abʰūd vairaṃ   śrotum iccʰāmi tattvataḥ /

Verse: 41 
Halfverse: a    sukʰaṃ hi kāraṇaṃ śrutvā   vairasya tava vānara
   sukʰaṃ hi kāraṇaṃ śrutvā   vairasya tava vānara /
Halfverse: c    ānantaryaṃ vidʰāsyāmi   saṃpradʰārya balābalam
   ānantaryaṃ vidʰāsyāmi   saṃpradʰārya bala_abalam /

Verse: 42 
Halfverse: a    balavān hi mamāmarṣaḥ   śrutvā tvām avamānitam
   balavān hi mama_amarṣaḥ   śrutvā tvām avamānitam /
Halfverse: c    vardʰate hr̥dayotkampī   prāvr̥ḍvega ivāmbʰasaḥ
   vardʰate hr̥daya_utkampī   prāvr̥ḍ-vega iva_ambʰasaḥ /

Verse: 43 
Halfverse: a    hr̥ṣṭaḥ katʰaya visrabdʰo   yāvad āropyate dʰanuḥ
   hr̥ṣṭaḥ katʰaya visrabdʰo   yāvad āropyate dʰanuḥ /
Halfverse: c    sr̥ṣṭaś ca hi mayā bāṇo   nirastaś ca ripus tava
   sr̥ṣṭaś ca hi mayā bāṇo   nirastaś ca ripus tava /

Verse: 44 
Halfverse: a    evam uktas tu sugrīvaḥ   kākutstʰena mahātmanā
   evam uktas tu sugrīvaḥ   kākutstʰena mahātmanā /
Halfverse: c    praharṣam atulaṃ lebʰe   caturbʰiḥ saha vānaraiḥ
   praharṣam atulaṃ lebʰe   caturbʰiḥ saha vānaraiḥ /

Verse: 45 
Halfverse: a    tataḥ prahr̥ṣṭavadanaḥ   sugrīvo lakṣmaṇāgraje
   tataḥ prahr̥ṣṭa-vadanaḥ   sugrīvo lakṣmaṇa_agraje /
Halfverse: c    vairasya kāraṇaṃ tattvam   ākʰyātum upacakrame
   vairasya kāraṇaṃ tattvam   ākʰyātum upacakrame / {E}



Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.