TITUS
Ramayana
Part No. 561
Previous part

Chapter: 54 
Adhyāya 54


Verse: 1 
Halfverse: a    tatʰokte tān r̥ṣīn rāmaḥ   pratyuvāca kr̥tāñjaliḥ
   tatʰā_ukte tān r̥ṣīn rāmaḥ   pratyuvāca kr̥ta_añjaliḥ /
Halfverse: c    kimāhāraḥ kimācāro   lavaṇaḥ kva ca vartate
   kim-āhāraḥ kim-ācāro   lavaṇaḥ kva ca vartate /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    rāgʰavasya vacaḥ śrutvā   r̥ṣayaḥ sarva eva te
   rāgʰavasya vacaḥ śrutvā   r̥ṣayaḥ sarva eva te /
Halfverse: c    tato nivedayām āsur   lavaṇo vavr̥dʰe yatʰā
   tato nivedayām āsur   lavaṇo vavr̥dʰe yatʰā /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    āhāraḥ sarvasattvāni   viśeṣeṇa ca tāpasāḥ
   āhāraḥ sarva-sattvāni   viśeṣeṇa ca tāpasāḥ /
Halfverse: c    ācāro raudratā nityaṃ   vāso madʰuvane sadā
   ācāro raudratā nityaṃ   vāso madʰu-vane sadā /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    hatvā daśasahasrāṇi   siṃhavyāgʰramr̥gadvipān
   hatvā daśa-sahasrāṇi   siṃha-vyāgʰra-mr̥ga-dvipān /
Halfverse: c    mānuṣāṃś caiva kurute   nityam āhāram āhnikam
   mānuṣāṃś caiva kurute   nityam āhāram āhnikam /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    tato 'parāṇi sattvāni   kʰādate sa mahābalaḥ
   tato_aparāṇi sattvāni   kʰādate sa mahā-balaḥ /
Halfverse: c    saṃhāre samanuprāpte   vyāditāsya ivāntakaḥ
   saṃhāre samanuprāpte   vyādita_āsya iva_antakaḥ /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    tac cʰrutvā rāgʰavo vākyam   uvāca sa mahāmunīn
   tat śrutvā rāgʰavo vākyam   uvāca sa mahā-munīn /
Halfverse: c    gʰātayiṣyāmi tad rakṣo   vyapagaccʰatu vo bʰayam
   gʰātayiṣyāmi tad rakṣo   vyapagaccʰatu vo bʰayam /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    tatʰā teṣāṃ pratijñāya   munīnām ugratejasām
   tatʰā teṣāṃ pratijñāya   munīnām ugra-tejasām /
Halfverse: c    sa bʰrātr̥̄n sahitān sarvān   uvāca ragʰunandanaḥ
   sa bʰrātr̥̄n sahitān sarvān   uvāca ragʰu-nandanaḥ /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    ko hantā lavaṇaṃ vīrāḥ   kasyāṃśaḥ sa vidʰīyatām
   ko hantā lavaṇaṃ vīrāḥ   kasya_aṃśaḥ sa vidʰīyatām /
Halfverse: c    bʰaratasya mahābāhoḥ   śatrugʰnasyātʰavā punaḥ
   bʰaratasya mahā-bāhoḥ   śatrugʰnasya_atʰavā punaḥ /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    rāgʰaveṇaivam uktas tu   bʰarato vākyam abravīt
   rāgʰaveṇa_evam uktas tu   bʰarato vākyam abravīt /
Halfverse: c    aham enaṃ badʰiṣyāmi   mamāṃśaḥ sa vidʰīyatām
   aham enaṃ badʰiṣyāmi   mama_aṃśaḥ sa vidʰīyatām /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    bʰaratasya vacaḥ śrutvā   śauryavīryasamanvitam
   bʰaratasya vacaḥ śrutvā   śaurya-vīrya-samanvitam /
Halfverse: c    lakṣmaṇāvarajas tastʰau   hitvā sauvarṇam āsanam
   lakṣmaṇa_avarajas tastʰau   hitvā sauvarṇam āsanam /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    śatrugʰnas tv abravīd vākyaṃ   praṇipatya narādʰipam
   śatrugʰnas tv abravīd vākyaṃ   praṇipatya nara_adʰipam /
Halfverse: c    kr̥takarmā mahābāhur   madʰyamo ragʰunandanaḥ
   kr̥ta-karmā mahā-bāhur   madʰyamo ragʰu-nandanaḥ /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    āryeṇa hi purā śūnyā   ayodʰyā rakṣitā purī
   āryeṇa hi purā śūnyā   ayodʰyā rakṣitā purī /
Halfverse: c    saṃtāpaṃ hr̥daye kr̥tvā   āryasyāgamanaṃ prati
   saṃtāpaṃ hr̥daye kr̥tvā   āryasya_āgamanaṃ prati /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    duḥkʰāni ca bahūnīha   anubʰūtāni pārtʰiva
   duḥkʰāni ca bahūni_iha   anubʰūtāni pārtʰiva /
Halfverse: c    śayāno duḥkʰaśayyāsu   nandigrāme mahātmanā
   śayāno duḥkʰa-śayyāsu   nandi-grāme mahātmanā /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    pʰalamūlāśano bʰūtvā   jaṭācīradʰaras tatʰā
   pʰala-mūla_aśano bʰūtvā   jaṭā-cīra-dʰaras tatʰā /
Halfverse: c    anubʰūyedr̥śaṃ duḥkʰam   eṣa rāgʰavanandanaḥ
   anubʰūya_īdr̥śaṃ duḥkʰam   eṣa rāgʰava-nandanaḥ /
Halfverse: e    preṣye mayi stʰite rājan   na bʰūyaḥ kleśam āpnuyāt
   preṣye mayi stʰite rājan   na bʰūyaḥ kleśam āpnuyāt /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    tatʰā bruvati śatrugʰne   rāgʰavaḥ punar abravīt
   tatʰā bruvati śatrugʰne   rāgʰavaḥ punar abravīt /
Halfverse: c    evaṃ bʰavatu kākutstʰa   kriyatāṃ mama śāsanam
   evaṃ bʰavatu kākutstʰa   kriyatāṃ mama śāsanam /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    rājye tvām abʰiṣekṣyāmi   magʰos tu nagare śubʰe
   rājye tvām abʰiṣekṣyāmi   magʰos tu nagare śubʰe /
Halfverse: c    niveśaya mahābāho   bʰarataṃ yady avekṣase
   niveśaya mahā-bāho   bʰarataṃ yady avekṣase /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    śūras tvaṃ kr̥tavidyaś ca   samartʰaḥ saṃniveśane
   śūras tvaṃ kr̥ta-vidyaś ca   samartʰaḥ saṃniveśane /
Halfverse: c    nagaraṃ madʰunā juṣṭaṃ   tatʰā janapadāñ śubʰān
   nagaraṃ madʰunā juṣṭaṃ   tatʰā jana-padān śubʰān /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    yo hi vaṃśaṃ samutpāṭya   pārtʰivasya punaḥ kṣaye
   yo hi vaṃśaṃ samutpāṭya   pārtʰivasya punaḥ kṣaye /
Halfverse: c    na vidʰatte nr̥paṃ tatra   narakaṃ sa nigaccʰati
   na vidʰatte nr̥paṃ tatra   narakaṃ sa nigaccʰati /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    sa tvaṃ hatvā madʰusutaṃ   lavaṇaṃ pāpaniścayam
   sa tvaṃ hatvā madʰu-sutaṃ   lavaṇaṃ pāpa-niścayam /
Halfverse: c    rājyaṃ praśādʰi dʰarmeṇa   vākyaṃ me yady avekṣase
   rājyaṃ praśādʰi dʰarmeṇa   vākyaṃ me yady avekṣase /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    uttaraṃ ca na vaktavyaṃ   śūra vākyāntare mama
   uttaraṃ ca na vaktavyaṃ   śūra vākya_antare mama /
Halfverse: c    bālena pūrvajasyājñā   kartavyā nātra saṃśayaḥ
   bālena pūrvajasya_ājñā   kartavyā na_atra saṃśayaḥ /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    abʰiṣekaṃ ca kākutstʰa   pratīccʰasva mayodyatam
   abʰiṣekaṃ ca kākutstʰa   pratīccʰasva mayā_udyatam /
Halfverse: c    vasiṣṭʰapramukʰair viprair   vidʰimantrapuraskr̥tam
   vasiṣṭʰa-pramukʰair viprair   vidʰi-mantra-puras-kr̥tam /21/ {E}



Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.