ARMAZI
Ioane Petrici, Explanatio in Proclum Diadochum
Part No. 25
Previous part

Chapter: 24  
Line: 21 
თავი 24
Line: 22 
მიზეზი, მიზეზოანი, უმიზეზო


Line: 23       ვინაჲთგან ამას ზემოსა თავსა შორის სამად გაყო ერთი, და
Line: 24    
ორნი ერთნი მის ზესთაჲსა ერთისგან წარმოაყენნა და თჳთ ზესთაჲ
Line: 25    
სირაჲ ერთი ზესთ დადვა. ხოლო აწ ამას თავსა შორის სამად გაჰყოფს
Line: 26    
მიზეზსა მიზეზოანსა და უმიზეზოსა: და მიზეზად იტყჳს
Line: 27    
ძალსა და მოქმედებას შემოქმდებითსა, რომელი არს მიზეზ; ხოლო
Line: 28    
მიზეზოანად მის მოქმედებისაგან წარმოყენებულსა არსებასა; ხოლო
Line: 29    
უმიზეზოდ თჳთ პირველსა და უზიარებელსა. არამე შენ რაჲ უზიარებელი
Line: 30    
გესმეს, ნუ შემდგომთაგან ჰგონებ უზიარებელად, რამეთუ
Line: 31    
ესე მის უოცნოჲს ოდენ ერთისაჲ არს თჳთებაჲ, რომელი ზესთა ძეს
Line: 32    
ყოველთა ერთთა ხოლო ესე აქა უზიარებელი ერთად გაიგონე, ვითარ
Line: 33    
თავი ნათხზისაჲ, რომელი სხუათ ყოველთა წარმოაყენებს
Page: 66   Line: 1    
თჳისქუეშეთა მას სირასა შორის. ხოლო თჳთ აღარაჲ ჰქონდის თჳს წინაჲთ
Line: 2    
სხუაჲ მას ნათხზსა შორის. ვინაჲა ერქუმის მას უზიარებელი,
Line: 3    
ვითარმედ უპირველო. ხოლო ყოველსა მიზეზოანსა მიზეზი უზესთაეს,
Line: 4    
და ყოველსა მიზეზსა უმიზეზოჲ.

Line: 5       
კუალადცა განვმარტოთ. იტყჳს მიზეზოვნად წარმოყენებულსა
Line: 6    
გუამოვნებასა; ხოლო მიზეზად მათ მისდა მიცემულთა ძალთაცა და
Line: 7    
მოქმედებათა არსებასავე თანა; ხოლო უმიზეზოდ თჳთ მას მიზეზსა
Line: 8    
მიმცემთასა.

Line: 9       
შეისწავე, ვითარმედ, გესმნენ რაჲ ძალნი და მოქმედებანი, რომელ
Line: 10    
არიან მიზეზნი, ნუ ვითარ უარსებოთა ძალთა და მოქმედებათა
Line: 11    
ჰრაცხვ და ჰგონებ, ვითარ მოკუდავთასა; რამეთუ უკუდავთა მოქმედებაჲ
Line: 12    
და ძალი უკუდავ და სამარადისო არს და სამარადმყოსა თანგაზიდულ,
Line: 13    
და დაუბერებელ ყუავილი უსხეულოთა მოქმედებისაჲ და
Line: 14    
არსება მოქმედებაჲცა მათისა არსებისაჲ. რამეთუ არა თუ დავიწყებისგან
Line: 15    
აღდგების, და არცა უსრულობისგან მოვა სრულებად, და
Line: 16    
არცა ნაკუეთისგან სხუად ნაკუეთად, ვითარ ცისა სხეულთა ზედა,
Line: 17    
არამედ მუნ არცა მიდრეკაჲ ჟამსა თანა შეკრული და არცა პირველი,
Line: 18    
აწითი და შემდგომითი რამეთუ ესე ყოველი ესვითაჲ სხეულთა
Line: 19    
და სხუად შეცვალებად და არა იგივეობასა შორის დამსჭუალულთაჲ.
Line: 20    
ხოლო რომელთა აობაჲ სამარადისო არს, მათი ძალი მოქმედება
Line: 21    
არს, და მოქმედებაჲ ძალ და მიზეზ ყოველთა სირაჲს-შორისთა
Line: 22    
მიზეზოანთა. და გაქუს სამი, ვითა ითქუა: მიზეზოანი, მიზეზი
Line: 23    
და უმიზეზოჲ. ხოლო მიზეზოანსა მიზეზი ზესთა არს. და კუალად
Line: 24    
მიზეზსა უმიზეზოჲ, ამით რომელ მიზეზი მიზეზოანსა შორის განიცდების,
Line: 25    
ვისდაცა იყოს მიზეზ. და მიზეზოანი მიზეზსა შორის, ვითარცა
Line: 26    
მიმართნი. თანშეკრულ ურთიერთობით. ხოლო უმიზეზოჲ ზესთა
Line: 27    
ძეს ამათ ყოველთა,და ითქუმის იგი უმიზეზოდ მიზეზ თჳსისა სირაჲსად,
Line: 28    
ვითარცა ხატი ყოველთა უმიზეზოდ მიზეზისაჲ. ხოლო უმიზეზოდ
Line: 29    
მიზეზობაჲ უზიარებლობასა შორის განიცდების. რამეთუ დადათუ
Line: 30    
წარმოაარსებს ერთი სიმრავლესა მყოფთასა. არამედ თანაღურეველად
Line: 31    
დაიცავს თჳსსა მეზეობასა. ვინაჲ მისდავე საბაძავად ყოველნივე
Line: 32    
ხატნი და ხატის ხატნი ვიდრე გაკერპოვნებულისა არსებისადმი.

Line: 33       
ვინაჲ მოიღე და სახეთაცა ზედა სიცხადე აღმოსაჩენთაჲ. არს
Line: 34    
უკუე ცხოველთა მოკუდავთა ანაგები ოთხთა ასოთა მიერ, რომელ
Line: 35    
არიან კავშირნი ოთხნი. ესე თან მისცემენ თჳსთა რომელობათა ყოველთა
Line: 36    
მათგან დაკავშირებულთა და აღგებულთა, რამეთუ არიან
Line: 37    
ცხოველთა შორის თხთა ასოთა კავშირნი, ვითარ ცეცხლი, ქუეყანაჲ,
Page: 67   Line: 1    
აირი და წყალი. აწ ესე მიზეზად იპყრენ ოთხნი ასონი ცხოველთად,
Line: 2    
ხოლო მათგან თანმინაცემნი რომელობანი მიზეზოანად. და
Line: 3    
კუალად სიტყუაჲ დამბადებლობითი და ცაჲ უმიზეზოდ მიზეზად.
Line: 4    
ვინაჲ აწ იხილე დამჭურეტმან, რამეთუ ცხოველთ-შორისთა რომელობათა
Line: 5    
ოთხნი კავშირნი უზესთაეს, მით რომელ მიზეზ ცხოველთა
Line: 6    
და მათ შორის რომელობათა. ხოლო კუალად არა თოთხთა კავშირთა
Line: 7    
სიტყუაჲ დამბადებლობითი და ცაჲ უზესთაეს, და უმიზეზო მიზეზ
Line: 8    
ყოველთა აგებულთა.

Line: 9       
"ხოლო თანზიარებული ერთისა რომლისადვე არს და არა
Line: 10    
ყოველთა წარმოდგომილ". ესე არს ესე, ვითარმედ ნაწილებით ზიარებული
Line: 11    
რაჲსადვე ერთისადა დაცილებულა, და არს უდარეს ყოველთა
Line: 12    
პირველისა მიზეზისადმი. რამეთუ ყოველთა უპირატესი მიზეზი
Line: 13    
ყოველთადა სწორებით წარმოდგომილ არს. ხოლო ერთი მისდა
Line: 14    
ოდენ რომლისად იყოს, ვითარ ნაწილებით ნაწილებითისადმი. "და რამეთუ
Line: 15    
რომელიმე ყოველთა მიზეზისადმი უთჳისეს, ხოლო რომელიმე
Line: 16    
დამხე და უშორესრე თჳს". ესე არს ესე, რამეთუ ყოველნი საყოველთაონი
Line: 17    
ბუნებანი და მიზეზი უფრ ხატ და უმახლობელეს ყოველთა
Line: 18    
მიზეზისა, და ვითარცა უმრავლესთა მიზეზ წარმოჩენასა შორის და,
Line: 19    
რაჲზომითა შორს გამწუთომ შემოქმედებითსა ბადვასა შორის, ეგზომ
Line: 20    
უთჳსის ყოველთ მიზეზისა. მოიღე სახედ. რამეთუ ყოველთა
Line: 21    
სხეულეანთა ცაჲ უფრო საყოველთაო და უთჳსეს ყოველთა უპირატესისა
Line: 22    
მიზეზისა: და კუალად ამას სხეულეანსა ცასა ცაჲ სულითი;
Line: 23    
და კუალად სულითსა ცასა ცაჲ გონებათაჲ. რომელ არს ნამდჳლ
Line: 24    
მყოფი. ვინაჲ ესე უმეტეს მსგავს ყოველთა მიზეზისა. ვითარ უმეტეს
Line: 25    
მიზეზი ყოველთა მყოფ წოდებულთაჲსა და უმახლობელესი პირველსა
Line: 26    
არსთა წყაროსა.

Line: 27       
"ვითარ რაჲ შემოკლებულად იყოს საჩინო, არს უკუე ერთი
Line: 28    
პირველი მრავალთაჲ, და კუალდა სხუაჲ ერთი ზიარებული შორის
Line: 29    
მრავალთა, ერთბამად ერთი და არ ერთი". რომელი მითესულა
Line: 30    
და გნწვალებულ შორის მრავალთა. "ხოლო თანზიარებულნი არ
Line: 31    
ერთ და არა ერთ". გესმა აწ კუალად, და შესწავებით უწყოდე, ვითარმედ
Line: 32    
სამსახე არს სედვაჲ ერთისაჲ. ვითარ ზესთაჲსა პირველისა, რომელი
Line: 33    
ზესთა ძეს ყოველსა გასაზიდსა რიცხუთასა, და არცა რას ეზიარების პირველ
Line: 34    
თჳსსა, და არცა რას იზიარებს შემდგომად თჳსსა, რაჲთამცა
Page: 68   Line: 1    
განიწვალა მათდამი. და კუალად არს სხუაჲ ერთი ხილული შორის
Line: 2    
სიმრავლესა და თანგანწვალებული სიმრავლესავე თანა. და კუალად
Line: 3    
სხუაჲ ერთი თითოეულსა ოდენ თჳთებასა შორის იხილვების. რომელთა
Line: 4    
ამათ შესატყჳ სახელი ერქუმის: პირველსა ზესთაჲ მრავალთაჲ,
Line: 5    
ხოლო მეორესა შორის მრავალთაჲ, ხოლო მესამესა ერთი
Line: 6    
თჳთებასა შორის გუართასა. რომელნი პირველმან ჴმამან ზესთ ერთისამან
Line: 7    
გასაზიდსა შორის სამარადმყოჲსასა დამსჭუალნა.



Next part



This text is part of the ARMAZI edition of Ioane Petrici, Explanatio in Proclum Diadochum.

Copyright ARMAZI Project, Frankfurt a/M, 22.8.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.