ARMAZI
Ioane Petrici, Explanatio in Proclum Diadochum
Part No. 41
Previous part

Chapter: 40  
Line: 4 
თავი 40


Line: 5       "ყოველთა სხჳსა მიზეზისა მიერ წარმოარსებულთა ეუხუცებიან
Line: 6    
და ეძღუანვუან თჳთ თჳს მიერ წარმოდგომილნი და თჳთმდგომობითსა
Line: 7    
არსებასა მომგებელნი". ხედვასა უკუე ამის თავისასა უჴმს
Line: 8    
ჴელსა გონებისასა უკუ სუმად თუალთა სულისათა, ხოლო ჩუენ
Line: 9    
მოვჴადოთ საზოგადოსა ერმის, რომელი წინა უძდჳს და წინა განურჩევს
Line: 10    
ყოველთა მხედთა გონებისათა, რაჲთა მომივლინოს ჩუენ პრომითი
Line: 11    
ამაწადი ზენათა გაგონებისაჲ. ხოლო სიტყუაჲ იტყჳს, ვითარმედ
Line: 12    
"სხჳსა მიერ მიზეზისა წარმოდგომილთა ეუხუცესებიან და
Line: 13    
ემძდუარვიან თჳთ თჳსგნით წარმოდგომილნი", რამეთუ უფრო ეხატვიანო
Line: 14    
პირველობისაცა ზესთასა დასაბამსა. ხოლო გესმას რაჲ თუ
Line: 15    
თჳთ თჳს მიერ წარმოდგომილნიო, ნუ ჰგონო თუმცა არა მის ზესთასა
Line: 16    
მიერ იტყოდა წარმოდგომასა მათსა, რამეთუ დაურთავს, ვითარმედ
Line: 17    
უმახლობელეს მის ერთისა არიანო. არამედ, ვითარ გეტყჳს,
Line: 18    
ხედენ გამგონეო, რამეთუ თითოეულისა სირაჲსა დასაბამთა იტყჳს.
Line: 19    
რამეთუ დასაბამნი და დასაწყნი სირათანი არიან, ვითარ პირველი
Line: 20    
გონებაჲ, რომელსა ვიტყჳთ ნამდჳლ მყოფად. რამეთუ ესე ნამდჳლ
Line: 21    
მყოფი და ნამდჳლ არსი ემთავრების და ეღმრთვის ყოველსა მყოფსა
Line: 22    
და არსსა, და ყოველსა წესსა და შეწყობასა, და შუენიერებასა მისშორისი
Line: 23    
წესი და შუენიერებაჲ და შეწყობაჲ. რამეთუ ყოველსა
Line: 24    
სწორსა მის-შორისი სწორი, და ყოველსა საზომსა მის-შორისი საზომი,
Line: 25    
რამეთუ ერთისა მიერ მოირთოო, ნუ გიკჳრს ესე, ვითარცა
Line: 26    
ეტყოდა პარმენიდი სოკრატის. და კუალად: ვითარ პირველი
Line: 27    
ცხოვლობაჲ ზესთა ძეს ყოველთა ცხოვლობისა სირათა; და პირველი
Line: 28    
სული სირასა ყოველთა სულთასა; და პირველი ბუნებაჲ სირასა
Line: 29    
ყოველთა ბუნებათასა; და პირველი სხეული სირასა ყოველთა სხეულთასა.
Line: 30    
ვინაჲ აწ ისმინე, რამეთუ სირათ-დასაბამნი და დასაწყნი დაუბადებელ
Line: 31    
და უმოქენო, და თჳთმდგომ, და თჳთარს. რამეთუ არ
Line: 32    
წარმოიყენა პირველი გონებაჲ სხჳსა გონებისაგან, ხოლო სხუანი
Line: 33    
მისგან; და არც პირველი ცხოველობაჲ სხუათა სირაჲს-შორისთა
Line: 34    
ცხოველობათაგან; და არცა პირველი და საყოველთაოჲ სული
Page: 95   Line: 1    
ნაწილებითთა სულთაგან; და არცა პირველი ბუნებაჲ ნაწილებითთა ბუნებათაგან;
Line: 2    
და არცა პირველი სხეული, რომელ არს ცისაჲ, ნაწილებითთა
Line: 3    
სხეულთაგან. ვინაჲ ესე ყოველნი დასაბამ და აღუგებელ და
Line: 4    
აღუქმ თჳს-ქუეშეთა სირათაგან. რამეთუ პირველი გონებაჲ ერთისა
Line: 5    
მიერ ოდენ; და პირველი სული პირველისა გონებისა მიერ და მის
Line: 6    
ზესთაჲსა ერთისა. და პირველი ბუნებაჲ სულისა მიერ და მის
Line: 7    
ზესთაჲსა ერთთაჲსა; და პირველი სხეული ბუნებისა მიერ და მის
Line: 8    
ზესთაჲსა ერთთაჲსა. და შჳიდნი ესე გასფეროებულნი მოქცევანი
Line: 9    
შჳდთა მნათთანი ცისა მიერ და მის ერთისა. და კუალად ოთხნი ესე
Line: 10    
გარომელებულნი ასონი შჳდთა მიერ მოქცევთა და მის ერთისა და
Line: 11    
კუალად მეკუდოთა ესე ბუნებაჲ ოთხთა მიერ ასოთა და მის ერთისა.
Line: 12    
ხოლო სული ვიდრე ცხოველთამდე ყოველთა; ხოლო ბუნებაჲ
Line: 13    
ვიდრე ნერგოვნებითისა ძალისამდე; ხოლო გონებაჲ ვიდრე გუართამდე
Line: 14    
და გაგუარებულთა ყოველთა; ხოლო ერთთაცა შორის ვითარ
Line: 15    
ზესთ მიზეზი შემოქმედებითი, და გონებათაცა შორის, და სულთა,
Line: 16    
და ბუნებათა, და თჳთ მათ სხეულთაცა. და კუალად უგუარო
Line: 17    
უსახოსაცა ნივთსა შორის. არამედ აქა გესმეს რაჲ შორისი, ნუ შემოცვითად
Line: 18    
ეჰაზრვი ერთისასა, არამედ ვითარ ზესთ მიზეზობად და
Line: 19    
დამბადად ჰრაცხე ყოველთა სიწლოთაცა გონებისათა.

Line: 20       
აწ ესე ყოველნი სირანი მთავართანი, ვითარ უმიზეზონი და
Line: 21    
უბადნი, დგანან თჳს-ქუეშეთა სირაჲს-შორისთა ყოველთაგან და
Line: 22    
წყროიან თჳს გამო არსთა ყოველთა ანაქუსსა, და აკეთილებენ მყოთა,
Line: 23    
ვითარ უმახლობელესნი მის ერთისანი.

Line: 24       
"ხოლო უთჳსესი და უფრო მსგავსი მიზეზთაჲ პირველ
Line: 25    
უმსგავსოთაჲსა წარმოიყენა მიზეზისაგან". გესმაა, გამგონეო, ვითარ
Line: 26    
მიზეზად იტყჳს მას ზესთასა მიზეზთასა, ხოლო მიზეზთად იტყჳს
Line: 27    
მრავალთა მიზეზთა? რამეთუ განიყოფვიან ურთიერთას მიზეზი და
Line: 28    
მიზეზნი: რამეთუ მიზეზნი არიან ნაწილებით და გასხუაებით ურთიერთობისგან.
Line: 29    
ვინაჲ თითოეულსა დაუმთავრებია თჳს-ქუეშეჲ და თჳს-გამოჲ
Line: 30    
სირაჲ მყოთაჲ; და არა არს სხჳსა სირაჲსა მიზეზი სსჳსა სირაჲს-გამოთა,
Line: 31    
ამისთჳს რომელ თჳთებანი მიუდრეკელ არიან, ხოლო
Line: 32    
იგი ერთი მიზეზი მიზეზთაჲ და მბადი მბადთაჲ ერთობით მიზეზ
Line: 33    
ყოველთა მიზეზთა. რამეთუ მის გამო წყარონი ორნი შემოქმედებითნი:
Line: 34    
პირველი საზღვარი და პირველი უსაზღვროჲ, რომელთა მიერ
Line: 35    
დგომაჲ ყოველთა მიზეზთაჲ. ხოლო მიზეზნი რაოდენცა უფროჲსთა
Line: 36    
იყვნენ მიზეზ, უფროჲს მსგავს შესაწყოსა ყოველთა მიზეზთასა, უმიზეზოსა
Line: 37    
მიზეზსა. და ესეცა მისთა ზესთა მძლავრებათათჳს, ვიტყჳ
Page: 96   Line: 1    
სოკრატეს და პარმენიდის და ზინონს თანდათანაებული,
Line: 2    
რამეთუ არ მიზეზად ესვითა ზესთ მიზეზად აღმოაჩენენ ერთისათჳს.

Line: 3       
ეტყჳს პარმენიდი სოკრატეს, ვითარმედ და აღმოსაჩენსაცა
Line: 4    
მიზეზისა და მიზეზოანისასა უბრკუმა ერთისათჳს, ვითარცა
Line: 5    
ვერ კმასა. რამეთუ იკანოჲ ყოველი კმა არს, ხოლო ესე ვერ, იკანო
Line: 6    
მის ზესთ კმისათჳს, ამისთჳს რომელ ყოველსა მიზეზოანსა მოაქუს
Line: 7    
ხატი და თჳთებაჲ მიზეზისაჲ. ხოლო ესე თჳთებათა თჳსთა ზესთ
Line: 8    
იშთენს და არ აღურევს მიზეზოანთა, ვითარცა თქუა მართალმან
Line: 9    
სიტყუამან: სოკრატეს, რამეთუ ერთი თჳსთა თჳთებათა მიზეზოანთად
Line: 10    
თანაღმრევი არ ეგოს უზადო შორის ერთობასა, არამედ იყოს
Line: 11    
ვითარ განმრავლებული ერთი, ვითარცა თქუა მართალმან სიტყუამან:
Line: 12    
ოჲ სოკრატეს.

Line: 13       
"ხოლო თუ არ იყოს თჳთმდგომი", ანუ ესე ვითარად იჰაზროს
Line: 14    
კეთილობაჲ, და ანუ პირველნი კეთილობისა მიერ მდგომ. გესმაა,
Line: 15    
გამგონეო, რამეთუ სამად განჰყოფს აწ აქა? იტყჳს, ვითარმედ არა
Line: 16    
არს თჳთმდგომი, ესე იგი არს სირათ-მთავარი. რამეთუ თჳთმდგომად
Line: 17    
უწოდა, ვითარცა ყოვლისა სირაჲსასა, და უმოქენოდ, ვითარცა
Line: 18    
თჳსთა შემდგომთაგან არაჲს მიმღებსა. ვინაჲ უკუეთუ არ იყოს
Line: 19    
თჳთმდგომი, არ უკუე გუქონდის უზადოდ უმოქენოჲ, რამეთუ თჳთმდგომობასა
Line: 20    
და თჳთმყოფობასა თანა შეაკრა უმოქენეობაჲ: რამეთუ
Line: 21    
ყოველი თჳთმდგომი უმოქენო, და ყოველი უმოქენოჲ თჳთმდგომ.

Line: 22       
ანუ ეს ვითარად იჰაზროს კეთილობაჲ. ესე არს ესე, ვითარმედ
Line: 23    
ნუ თუ თჳთმდგომობად ჰაზრო პირველი კეთილობაჲ, რამეთუ
Line: 24    
თჳთმდგომი ოდენ უმოქენოჲ არს და სავსე კეთილობითა, ხოლო
Line: 25    
კეთილობაჲ ძეს დაზესთაებულად ნათელსა შორის ერთებრსა და
Line: 26    
თჳს გამო აწყაროებს მათ ერთებრივთა კეთილობითთა მზეთა.

Line: 27       
"თჳსგნით უკუე იწარმოებს ვინაჲვე თჳთმდგომი". იტყჳს,
Line: 28    
ვითარმედ. ყოველი პირველი და მხოლოჲ თჳსთა სირათაჲ თჳთ იწარმოებსო
Line: 29    
თჳსსა არსებასა იქმნების თჳთმდგომ ესე არს ესე, ვითარმედ
Line: 30    
არ რომელი წარმოიქმს თჳსთა შემდგომთაჲ, რამეთუ პირველსა
Line: 31    
მყოფსა არა თუ მყოფი წარმოიქმს, არამედ ზესთ მყოფი.
Line: 32    
რთმლისათჳსცა ერთ იყოს და არა ერთ. ერთად იტყჳს, ვითარ მხოლოსა
Line: 33    
და დასაბამსა ყოველთა თჳს-ქუეშეთა სირათასა, ხოლო არ
Line: 34    
ერთად ვითარ განმრავლებულსა ერთსა. ხოლო განმრავლებულად
Line: 35    
ერთად აღმოიჩინა წინათა შორის, არა თუ თჳთბუნებითი ერთი, არამედ
Line: 36    
შედგმული ერთი; რამეთუ ნამდჳლ მყოფისა ნაქუსნი არიან შედგმულ
Page: 97   Line: 1    
პირველთა ასოთა სტჳქიოთა მიერ, რომელ არიან პირველნი
Line: 2    
თესლნი და სტჳქიონი არსთანი. ხოლო ოდეს სტჳქიოდ ანუ
Line: 3    
თესლად ისმინნე, ნუ უდარესად და გასტჳქიებულად შეჰრაცხ,
Line: 4    
ანუ ვითარ თესლად ბუნებითად; რამეთუ ესე უსრულებისგან სრულებად
Line: 5    
მოვლენ. ხოლო სტჳქიონნი ნამდჳლ მყოფობისანი ზესთარსნია
Line: 6    
და ზესთ სრულნი; რამეთუ არ შედგა უსრულთა ასოთა მიერ ანაქუსი
Line: 7    
ნამდჳლ მყოფისაჲ; იტყჳს პარმენიდი, რამეთუ ერთმან მოჰრთოო
Line: 8    
ზესთ სრულთა სტჳქიოთთა მიერ. ვინაჲ აწ ესე მხოლოჲ და ერთი
Line: 9    
ნამდჳლ არსისაჲ არა არს ვითარ მარტივად ზესთ ერთი, არამედ
Line: 10    
ვითარ შედგომილი ერთი.



Next part



This text is part of the ARMAZI edition of Ioane Petrici, Explanatio in Proclum Diadochum.

Copyright ARMAZI Project, Frankfurt a/M, 22.8.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.