TITUS
Eprem Mcire, Colophons
Part No. 9
Previous part

Text: 9  
Page of ed.: 224  
Manuscript: Jer_43  
Manuscript page: 1r 
Line of ed.: 1   გრიგოლ ნაზიანზელის ჰომილიათა
Line of ed.: 2   თარგმანებზე დართულ კოლოფონები

Part: a  
Line of ed.: 3   ა) გრიგოლ ნაზიანზელის ჰომილიათა თექსმეტყვიანი
Line of ed.: 4   კრებულის "თავისა ანდერძი"


Paragraph: 1     
Line of ed.: 5     ბერსა კჳრიკეს მცირე ეფრემ. რამეთუ ცეცხლ გამოსცემდი
Line of ed.: 6     საღრტილსა ჭეშმარიტად [...] მოძღუართა თანა მძოვ მით
Line of ed.: 7     საღმრთოჲსა სიყუარულისაჲთა ვიკადრებთ გ[... ...ათლ... ...]დ,
Line of ed.: 8     ადგილთა შინა და წდომითა აღმავსებელი ეგე ჴე[...]. და
Line of ed.: 9     დამდაბლებული მთათა ბორცუჱბისაჲ. [... . თ]უ, ცხად არს,
Line of ed.: 10     ვითარმედ სწავლად, რომელი არა მეს[წა]ვა და ცნობად შენდა
Line of ed.: 11     მრავალ ჟამეულითა სიბრძნითა, ბრძენთა შორის ცხადსა და
Line of ed.: 12     გამოძიებულსა, მრავალთ საძიებელსა და ფრიად მცირედთ
Line of ed.: 13     საცნობელსა ვითარებასა და რაოდენთა ყუავილთაგან ერთთგოლობასა
Line of ed.: 14     ღმრთისმეტყუჱლებისა გოლეულთასა.

Page of ed.: 225  
Paragraph: 2     
Line of ed.: 1     ამისა ქმნაჲ შენდა ჯერ იყო, რომელმან ზედა მიწევნით
Line of ed.: 2     უწყი რაბამობაჲ ბერძენთა და ქართველთა ენებისაჲ. და აწცა,
Line of ed.: 3     ყოველი კეთილი და ჯეროვანი შენითა ლოცვითა იოხეს ჩუჱნთჳს
Line of ed.: 4     ღმრთისა მიმართ და წმიდათა მისთა, ვინაჲცა მომიტევე
Line of ed.: 5     მრავალ წელიწდეული და ვიდრე ამის სიტყჳს სმენადმდეცა
Line of ed.: 6     ურჩებაჲ, უფროჲსღა მოშიშებაჲ, რამეთუ დიდ საკადრებელ
Line of ed.: 7     იყო ჩემდა შესვლად შეუვალთა. არა თუმცა შენ მეჴუმიე მოსედ
Line of ed.: 8     და შუამდგომელად, უფროჲსღა ჴიდად წიაღმყვანებელად
Line of ed.: 9     ღმრთისა წყალობითა მთხრებლისა მომართ ჩემთა უღირსებთაჲსა.
Line of ed.: 10     გარნა რაჲ უ[ყო] მაბრალობელთა ორ კერძო და მრავალ
Line of ed.: 11     კერძო განყოფილთა, ვითარ რომელნიმე ჩემისა სილაღით
Line of ed.: 12     ჰგონებენ მეორედ თარგმნისა კადრებასა, ხოლო რომელნიმე
Line of ed.: 13     წმიდასა მას აბრალობენ ს[... ...] თარგმნისათჳს, რომელთა
Line of ed.: 14     გულსავსები. [... ...]. რეგან წესის ვს[წ... ...] არა ვითარცა
Line of ed.: 15     ღმრთისა და წმიდისა ღმრთის [... ...], ყოველთა წმიდათა და
Line of ed.: 16     მათთავე ჩემდად წმიდად გ[... შე]რაცხილისა და პირითა აღსარებულისა
Line of ed.: 17     მამისა ჩუენისა ეფთჳმეს მიერად შემირაცხიეს,
Line of ed.: 18     რაჲცა რაჲ წმიდათა წერილთაგანი გულისჴმა მიყოფიეს, ანუ
Line of ed.: 19     რეცა მითარგმნია, უვარისმყოფელთა თანა ღმრთისათა იყავნ
Line of ed.: 20     ნაწილი ჩემი.

Paragraph: 3     
Line of ed.: 21     რამეთუ ვითარ-ეგე გამოწულილვით უწყის თქუენმან
Line of ed.: 22     დღითა და მადლითა მიმჴცოვნებელმან, არა საღრამატიკოსოთა,
Line of ed.: 23     არცა საფილოსოფოსოთა, არამედ შემდგომნი თარგმანნი
Line of ed.: 24     პირველ დამაშურალთა თარგმანთა წიგნებისაგან განვისწავებით.
Line of ed.: 25     და ვითარცა ღმრთისად, ეგრეთვე ჩუენთა უწინარესთად
Line of ed.: 26     შევჰრაცხთ მადლსა მას და მათსა მეოხებასა ძალმწედ
Line of ed.: 27     ვიჴუმევთ, ვითარცა ყოველთა წმიდათასა; ამით განვისწავლებით,
Line of ed.: 28     ამით ვთარგნითცა. არა რაოდენ ჩუენი ღირსებაჲ
Line of ed.: 29     იყოს, არამედ რაოდენ მათმან და ყოველთა ძმათა და მამათა
Line of ed.: 30     ჩუჱნთა ქართველთა ლოცვამან მოგუანიჭოს; ხოლო უკუეთუ
Line of ed.: 31     მათთა თარგმნილთაცა შინა რაჲმე ვიხილოთ დაშთომილად,
Line of ed.: 32     ანუ სისწრაფისაგან, ანუ დედისა და თარგმანთა ვერ პოვნისაგან,
Line of ed.: 33     ანუ შემდგომთა გარდამწერელთა განრყუნისა, მას არა
Line of ed.: 34     ჩუჱნგან, არამედ სხუათა მიერ საანჯმნო ქმნილსა, შემდგომად
Line of ed.: 35     სხუათა მიერისა იძულებით დიდითა გამოკითხვითა და მრავალთა
Line of ed.: 36     წიგნთა და მოძღუართა თანა მიმოსლვითა, შიშით და
Line of ed.: 37     ძრწოლით, ვიკადრებთ განმართებად; რომელნიმე უკუე შურით
Page of ed.: 226   Line of ed.: 1     და ჴდომითა, ანუ ვითარ-იგი ვიეთმე თქუჱს ჩემთჳს, თავისა
Line of ed.: 2     უმჯობესად გამოჩინებისათჳს ვქმნა, ანუ მიქმნიეს, უცხომცა
Line of ed.: 3     ვარ ღმრთისაგან და ყოველთა წესთა ქრისტიანობისათა. რამეთუ
Line of ed.: 4     ანბანი ბერძულისა და ქართულისაჲ მათგან მისწავიეს,
Line of ed.: 5     შემდგომად ღმრთისა და მიერითგან რაჲცაღა ვისგან ვისწავლო,
Line of ed.: 6     მას მათდავე შევჰრაცხ, რამეთუ მათითა ენითა ვზრახავ
Line of ed.: 7     და მათითა ყურითა მესმის, და მათითა ჴელითა ვშურები და
Line of ed.: 8     უკუეთუ მათითავე ჩემდა დატევებულითა კეტებითა და უროებითა
Line of ed.: 9     მათსა ახოდ გაკაფულსა და ლოდოვანებისაგან ყანობირ
Line of ed.: 10     ქმნილსა შინა ადგილ-ადგილ სიმაშურალითა დაშთომილი მათდა
Line of ed.: 11     ძირი ანუ კიდე აღმოვკაფო, ამას მათსა მათთაგან მათდავე
Line of ed.: 12     შევსწირავთ.

Paragraph: 4     
Line of ed.: 13     ვინაჲცა ესევე უკუეთუ თჳნიერ შურისა, კრძალულებით
Line of ed.: 14     გამოძიებითა და ჭეშმარიტის მოყუარითა ცნობითა ჩემთაცა
Line of ed.: 15     ვინმე თარგმნილთა შეამთხჳოს განმართლებაჲ შეცთომილისაჲ,
Line of ed.: 16     უფალმან მისცეს სასყიდელი გულისმოდგინებისაჲ. მხოლოდ
Line of ed.: 17     ამითვე გულის სიტყჳთა მინებს, რაჲთა მეყოს, ვითარ ესე მე
Line of ed.: 18     მიქმნიეს და წინაშე ესევითართა განმხილველთა, ვითარ ეგე არს
Line of ed.: 19     თქუენი საღმრთოდ ზედამხედველობაჲ. გარნა ვითარცა სხუაჲ
Line of ed.: 20     ყოველი უმეცრებაჲ, ესეცა მომიტევეთ, რამეთუ თავისა განმართებაჲ
Line of ed.: 21     უცხო არს წესთაგან სამონაზნოთა, და მოზრახვისა
Line of ed.: 22     ამის ჩემისა მიზეზი არს გულსავსე ყოფისა ძმათაჲსა წადიერებაჲ,
Line of ed.: 23     რამეთუ თქუან, საღმრთოჲთა სულითა განბრძნობილთა
Line of ed.: 24     მამათა და ყოველივე ცხად არს სულისა წმიდისა თქუენ შორის
Line of ed.: 25     მკჳდრობითა განჴდილ ყოველი ბნელი უმეცრებისაჲ.

Paragraph: 5     
Line of ed.: 26     ამას ყოველსა თანა უწყი, რამეთუ ვითარ-იგი პირველ უსმობისათჳს,
Line of ed.: 27     ეგრეთვე აწ დაყოვნებისათჳს ვიბრალო და ნუვე
Line of ed.: 28     მაბრალობთ, რამეთუ არა ვითარ ვჰგონებ ექუსეულ, არამედ
Line of ed.: 29     მრჩობლ ექუსეულცა იქმნეს თუჱნი ჩემისა ამათ ათექუსმეტთა
Line of ed.: 30     საკითხავთა შრომისანი და მცირედ წარმართ. და დაღაცათუ
Line of ed.: 31     თქუენ ისწრაფდით შიშითა ამიერ მიცვალებისაჲთა, გარნა ესე
Line of ed.: 32     ნიჭი ღმრთისა, რომელ ჯერეთ ჴორცთაღა შინა ყოფასა შენ
Line of ed.: 33     ჴორცთ ზეშთაჲსასა, ამათ მიიღეს აღსასრული, რამეთუ არცაღა
Line of ed.: 34     შესაძლებელ იყო გარეწარად ქმნაჲ ამათ ადგილთაჲ, სადა
Line of ed.: 35     სიტყუათა შეცვალებაჲ მიხუდებოდა. რამეთუ რაჟამს ცვალებაჲ
Line of ed.: 36     მინდის სიტყუათა, პირველად თარგმნითა გავჰმართი და
Line of ed.: 37     თარგმანი არავე კმა ვიყავ უმეტესისა გულსავსებისათჳს, არამედ
Page of ed.: 227   Line of ed.: 1     უმრავლესი მათ სიტყუათაჲ წერით ანტიოქს შევიცანი და
Line of ed.: 2     დიდისა საპატრიარქოჲსა ფილოსოფოსთა და მიტროპოლიტთა
Line of ed.: 3     და თჳთ მიერ ყოველთა უბრძნესისა წმიდისა მეუფისა მიერ
Line of ed.: 4     გამოვიძიე საეჭჳ ყოველივე.

Paragraph: 6     
Line of ed.: 5     ვინაჲცა ნუმცა უკჳრს, უკუეთუ წმიდაჲ მამაჲ ჩუენი ეფთჳმე
Line of ed.: 6     ამათგანსა რასმე თანა წარჴდა, და სიჩჩოებასა ჩუენისა ნათესავისასა
Line of ed.: 7     სძითა ზრდიდა და მხლითა. ხოლო აწ მის მიერ აღზრდილი
Line of ed.: 8     ერი მისითავე მადლითა მტკიცისა საზრდელისა მოქენე
Line of ed.: 9     იქმნა და რამეთუ მას პავლესგან ესწავა ესე და ურწყულობასა
Line of ed.: 10     ძლიერისა ამის ღმრთისმეტყუელისა წიგნისა ღჳნისასა
Line of ed.: 11     განჰზავებდა წყალთაგან სულიერთა, რაჟამს სიტყუა-სიმოკლე
Line of ed.: 12     მოძღურისაჲ განავრცის ლიტონისა ერისათჳს, რამეთუ მაშინ
Line of ed.: 13     ჩუენი ნათესავი ლიტონ იყო და ჩჩჳლ მისდადმდე, ამისთჳს
Line of ed.: 14     რაჲსმე თარნმანთაგანიცა წმიდისა სიტყუათა შინა განეზავა.

Paragraph: 7     
Line of ed.: 15     ხოლო შენ თავადი ეგე წინამძღუარი ჩუჱნ მის მიერ
Line of ed.: 16     აღზრდილთაჲ, მებრვე ამას წადიერ იქმენ, რაჲთა ზედა დართული
Line of ed.: 17     ყოველი და თარგმანისაგან ჩართული დაუტეო და თჳთ
Line of ed.: 18     წმიდისა ოდენ სიტყუანი მარტოდ ვთარგმნნე. ამის პირისათჳს
Line of ed.: 19     დიდად დავიყოვნე, და ოდეს ძუჱლმან წამზიდის ზეპირით
Line of ed.: 20     ჴსოვნებისა ჩუჱულებამან, რამეთუ ძუჱლი წინა არა მდებია,
Line of ed.: 21     გარნა დაღათუ დავწერი რაჲმე, რომელი არა იყვის დედასა, არ
Line of ed.: 22     დავიცონი კულად აჴოცად და მართლად დაწერად.

Paragraph: 8     
Line of ed.: 23     ღმერთმან თქუენითა მადლითა აკურთხენ და ნეტარ ყვენ
Line of ed.: 24     სული ბასილი ღრამატიკოსისაჲ და შეუნდვენ ამის დედისა ჩემდა
Line of ed.: 25     მომცემელთა, უცთომელად და გამოწულილვით გაემართა
Line of ed.: 26     და ყოველნი დაჯერებულ იქმნნეს ამას დედასა. ხოლო აწ, აჰა,
Line of ed.: 27     თქუენითა ლოცვითა წინა დაგჳც ესე. და ძუჱლისა მისდა ყოვლად
Line of ed.: 28     არა შეხებულ ვართ, და თქუენ მიერ ვევედრები ყოველთა,
Line of ed.: 29     აწ მყოფთა და მომავალთა, რაჲთა მას პატივ სცემდენ,
Line of ed.: 30     ვითარცა წმიდისა მოძღურისასა და ამას არავე განაგდებდენ,
Line of ed.: 31     ვითარცა არაწმიდისა და უნარჩევესისა მოწაფისასა. იგი ყოველთა
Line of ed.: 32     ეკლესიათა ზედა განფენილი ბრწყინავს, ხოლო ესე იშჳთ
Line of ed.: 33     ვიეთსამე იდვას გულისჴმისმყოფელთათჳს, ესე ცხად ჰყოფდინ
Line of ed.: 34     სიტყუა-სიმოკლესა და სიღრმესა დიდისა გრიგოლი ღმრთისმეტყუელისასა,
Line of ed.: 35     ხოლო იგი _ სიტყუა სივრცესა და განათლებასა
Line of ed.: 36     წმიდისა მამისა ჩუენისა ეფთჳმესსა, რამეთუ ესეცა მისივე არს
Line of ed.: 37     და აქა უწულილეს გამოძიებული, მასვე გზა უყოფიეს ჩუჱნდა,
Page of ed.: 228   Line of ed.: 1     ხოლო უკუეთუ ლომი ვერ ციდამტკაველებრ ხლდებოდა კარებსა
Line of ed.: 2     ფილოსოფოსთასა, ამას ანაცვალე ლომებრივობაჲ მისი და
Line of ed.: 3     მეუფებრივობაჲ კრთომისაჲ, რამეთუ ყოველი მჭელი ღმრთისმეტყუელისაჲ
Line of ed.: 4     მას აედვა ურემსა ქართველთასა. ხოლო მე მისთავე
Line of ed.: 5     სანთლითა ჴუვილნიღა აღმიკრებიან დატჳრთვად ურემსა
Line of ed.: 6     მისსა, და უკუეთუ ვინმე იკჳრვებდის ამათ ახალ თარგმნილთა
Line of ed.: 7     სიტყუათა წიგნისა უჩუჱულობასა, ანუ სხუჱობრობასა, ანუ
Line of ed.: 8     ღმრთისმეტყუელებისასა სიტყუათა მიფარულებასა, რომელი
Line of ed.: 9     მას ნუუკუედა ერისა არმინდობისათჳს სხუჱბრ შეეცვალა,
Line of ed.: 10     მისთჳს მე სიწმიდე შენი მყავს მოწმედ და ღმერთი, რომელ
Line of ed.: 11     არა რას ჴელმეწიფებოდა თჳსით გულით დართვად და სხუჱბრ
Line of ed.: 12     ცვალებად, ვიდრე დონანთამდეცა. ხოლო ოდეს ესე ზედამიწევნით
Line of ed.: 13     უჩუჱნო, ანუ თუ ნახოს, ვითარმედ ბერძულსა შინა
Line of ed.: 14     ეგრეთ არს და ღმრთისმეტყუუელსა ეგრეთ უთქუამს, მიერითგან
Line of ed.: 15     ნუღარა მე, არამედ წიგნსა ეშჯოდინ და ღმრთისმეტყუელსა
Line of ed.: 16     ამისსა გამომეტყუელსა. და ცოდვათა სიმრავლისათჳს ვერ
Line of ed.: 17     ოდეს განვიმართლებ თავსა ჩემსა, რამეთუ ყოველთა კაცთა
Line of ed.: 18     უცოდვილეს და უუღირსეს ვარ, და არა ჩემთა ღირსებათათჳს,
Line of ed.: 19     არამედ ბერისა საბაჲს ლოცვათათჳს ვიჩინე მსახურებასა ამას,
Line of ed.: 20     რეცა თარგმანებისასა, გარეგან ყოვლისა ღირსებისა და სწავლულებისა.
Line of ed.: 21     ხოლო მართლისა სარწმუნოებისათჳს მზა ვარ სიტყჳს-გებად
Line of ed.: 22     ყოველთა გამომეძიებელთა და შევაჩუენებ ყოველსა
Line of ed.: 23     წვალებასა და წინააღმდგომსა წმიდათა მამათა და მართლმადიდებელთა
Line of ed.: 24     კრებულთა სჯულისდებისასა. და ესრეთ მრწამს,
Line of ed.: 25     ვითარცა ქადაგებს დიდი გრიგოლ ღმრთისმეტყუელი. ხოლო
Line of ed.: 26     თუ ვითარ, ანუ რასა ქადაგებს, ესე თჳთ მას ჰკითხეთ. ხოლო
Line of ed.: 27     მე მართლმორწმუნესა შვილსა თქუენ ყოველთა კათოლიკე ეკლესიისასა,
Line of ed.: 28     ცალიერსა ყოველთა კეთილთა საქმეთაგან, წმიდაჲ
Line of ed.: 29     ლოცვაჲ თქუენი მომმადლეთ წინდად საუკუნოჲსა ცხოვრებისა
Line of ed.: 30     და აღმჴოცელად ყოველთა უსჯულოებათა, რამეთუ მებრვე
Line of ed.: 31     ამის სასოებისათჳს დამეტევა ტირილი ჩემ ურიცხუთა ბრალთაჲ
Line of ed.: 32     და ამას რასმე შექცეულ ვიყავ, ვითარცა თქუენ მიერ
Line of ed.: 33     მომლოდე ჴსნისაჲ. შემიწყალეთ ყოველთა და სასაოებასა ჩემსა ნუ
Line of ed.: 34     არცხუენთ, რაჲთა თქუენცა ჰპოოთ წყალობაჲ უფლისა მიერ
Line of ed.: 35     და სუფევდით მის თანა უკუნითამდე, ამინ.


Line of ed.: 36   Jer_43_1r-4r



Page of ed.: 229  
Part: b  
Manuscript: Jer_13  
Manuscript page: 250r 
Line of ed.: 1   ბ) გრიგოლ ნაზიანზელის ჰომილიათა თექვსმეტყვიანი
Line of ed.: 2   კრებულის "ბოლოჲსა ანდერძი"


Paragraph: 1     
Line of ed.: 3     დიდებაჲ და მადლობაჲ დასაბამსა და სრულმყოფელსა
Line of ed.: 4     ყოველთა კეთილთასა, წმიდასა სამებასა, ერთარსებასა, რომელმან
Line of ed.: 5     სრულ ყვნა ათექსუმეტნი ესე საეკლესიონი სიტყუანი დიდისა
Line of ed.: 6     გრიგოლი ღმრთისმეტყუელისანი მეოხებითა ყოვლად
Line of ed.: 7     წმიდისა ღმრთისმშობელისა და ყოველთა წმიდათაჲთა და
Line of ed.: 8     ლოცვითა ბერისა ჩუენისა საბაჲსითა, რომლისა ჴსენებაჲ და
Line of ed.: 9     ნეტარებაჲ საუკუნო იყავნ წმიდათა თანა, ამინ.

Paragraph: 2     
Line of ed.: 10     ლოცვა ყავთ იოვანესთჳს ხუცისა მთავარაჲსძისა, რომელმან
Line of ed.: 11     არა დაგჳშურვა თჳსი ქაღალდი სასურელად და პური საზრდელად
Line of ed.: 12     თანამდგომითურთ თჳსით, რაჲთა ესრეთ სრულ იქმნნეს
Line of ed.: 13     მრავალჟამეული იძულებითი ბრძანებაჲ სულიერისა მამისა
Line of ed.: 14     ჩუენისა ბერისა კჳრიკე ალექსანდრიელისაჲ კუალად მეორედ
Line of ed.: 15     ბერძულისაგან თარგმნით ამათ სადღესასაწაულოთა საკითხავთაჲთა,
Line of ed.: 16     რაჲთა ცხად იქმნეს მეძიებელთა მიერ და მაყუედრებელთა,
Line of ed.: 17     თუ ვითარისა სიღრმისა და სიტყუა-მოკლეობისაგან ვითარად
Line of ed.: 18     სივრცედ და განათლებად მიეწინეს ესენი წმიდასა მამასა
Line of ed.: 19     ჩუენსა ეფთჳმეს, დიდისა პავლეს მსგავსად სძითა მზრდელსა
Line of ed.: 20     ჩუენისა სიჩჩოებისასა. და ესოდენად ჰასაკად მიმაწევნელსა,
Line of ed.: 21     ვიდრეღა აწ უმტკიცესისა საზრდელისათჳს აღვისურვეთ, და
Line of ed.: 22     უკუეთუ ვპოვეთცა, ესე მისთა ოხათა და წინადამაშურალობათაჲ
Line of ed.: 23     არს, რომელსა ვხადი სასაოდ ჩემდა და ყოველთა მორწმუნეთა
Line of ed.: 24     და თქუენ ყოველთა სულიერთა შვილთა მისთა, რამეთუ
Line of ed.: 25     ჩემთა უფალთა და მამათა ლოცვითა ვითხოვ ღმრთისაგან აჴოცასა
Line of ed.: 26     წმიდათა ბრალთა და უშჯულოებათა ჩემთა, ამენ.

Paragraph: 3     
Line of ed.: 27     გევედრები კუალადცა ქრისტეს მცნებისათჳს ყოველთა
Line of ed.: 28     ლმობით ქმნილისა ულმობელად მიმსთულებელთა, რაჲთა უსასყიდლოდ
Page of ed.: 230   Line of ed.: 1     ლოცვასა მომიჴსენოთ მრავალ სალმობიერად მკჳდრი
Line of ed.: 2     ჯოჯოხეთისაჲ, ყოვლად უბადრუკი მცირე ეფრემ. შემიწყალეთ,
Line of ed.: 3     წმიდანო, შემიწყალეთ და სასაოებასა ჩემსა ნუ არცხუჱნთ.


Line of ed.: 4   Jer_13_250r.



Part: g  
Manuscript: A_292  
Manuscript page: 215v 
Line of ed.: 5   გ) გრიგოლ ნაზიანზელის ცალკეულ თხზულებებზე
Line of ed.: 6   დართული ანდერძები

Part: g(a)  
ივლიანეს II განსაქიქებელი სიტყვის ანდერძი


Paragraph: 1     
Line of ed.: 7     "დიდება ღმერთსა ყოვლისავე სრულმყოფელსა, რამეთუ
Line of ed.: 8     აჰა, მეორეცა განქიქება ივლიანესი სრულ იქმნა პირველისავე
Line of ed.: 9     თანა დიდისა დავით ტბელისა მიერსა, მცირისა ეფრემის მიერ
Line of ed.: 10     თარგმნილი ბერძულისაგან. ხოლო უბოლოოდ დატევებისათჳს
Line of ed.: 11     ნუვის უსრულიცა ჰგონიეს, რამეთუ ბერძულად ესრეთ არს
Line of ed.: 12     თქუმული წმიდისა, არა ლიტონად, არცა სხუათა აღმწერელთაებრ,
Line of ed.: 13     არამედ, ვითარ იგი ათორმეტ არიან ჴელოვნებანი
Line of ed.: 14     ბერძენთა სწავლულებისანი და თითოეული აღმწერელი მით
Line of ed.: 15     სახითა აღმწერელობს, რაჲცა ჴელოვნება ესწავოს ათორმეტთა
Line of ed.: 16     მათგან: ღრამატიკოსობა, გინა ფილოსოფოსობა, რიტორობა
Line of ed.: 17     ანუ მკურნალობა მუსიკელობა ანუ ქუჱყნის-მზომელობა,
Line of ed.: 18     ვარსკულავთ-მრიცხველობა ანუ ნივთთ-მეტყუ/ლება,
Line of ed.: 19     ჴელოვნებათა საქმე ანუ წესი ბრძოლისა.

Paragraph: 2     
Line of ed.: 20     არამედ წმიდა ესე და დიდი ღმრთისმეტყუჱლი, ვითარცა
Line of ed.: 21     ამით ყოვლითა სრულიად სწავლული, ყოვლითავე ამით
Line of ed.: 22     შეამკობს თქმულთა თჳსთა, ამისთჳს სხჳსა ჴელოვნებისა არს
Line of ed.: 23     დაბოლოება და სხჳსა არადაბოლოება. ვინაჲცა მე, ვინაჲთგან
Line of ed.: 24     ოქსინოჲ არა მაქუნდა საოლავად სკარამანგისა, ფლასითა
Line of ed.: 25     ვერ დავოლევდი, არამედ შედარებულად ბერძულისა უბოლოო
Line of ed.: 26     უბოლოოდ და დაბოლოებული დაბოლოებულად მითარგმნია.
Line of ed.: 27     არცა სხჳსა საკითხავისა ბოლო ჩემისა ბოლოდ დამიძს, არამედ
Line of ed.: 28     უკეთუ აწ თარგმნილთა ბოლო სხუათადა ვისმე მიეხვეჭის,
Line of ed.: 29     იგი თჳსსავე ადგილსა კვალად მიგია, შემინდევით
Line of ed.: 30     კადნიერებისათჳს."


Page of ed.: 231  
Line of ed.: 1   A_292_215v



Part: g(b)  
Manuscript page: 279v 
Line of ed.: 2   გრიგოლ ნაზიანზელის ჰომილიის "მიმწოდებელთა მიმართ და
Line of ed.: 3   არადამთხუეულთა" ანდერძი


Paragraph: 1     
Line of ed.: 4     "საცნაურ იყავნ, ვითარმედ ესე საკითხავი ქართულსა შინა
Line of ed.: 5     არს და ესრეთ იწყებს: "რასათჳს, ძმანო ჩემნო, უდებ იქმენით."
Line of ed.: 6     ესე თავად დაუძს და სიმცროჲსათჳს ამისისა "ვიძლიე" თანა
Line of ed.: 7     დაურთავს. უკანაჲს კულა "ვიძლიე" კიდეგანად უთარგმნია,
Line of ed.: 8     რომლისათჳსცა ამათ ყუჱდრებათა და სხჳსა საკითხავისა სხჳსა
Line of ed.: 9     თანამოკრებათა აღჰსძრნეს სხუანი იძულებად და მძლავრებად
Line of ed.: 10     ჩუჱნდა, დიდსა მას კადნიერებასა მეორედ თარგმნისასა, რამეთუ
Line of ed.: 11     სიგრძისაგან ჟამთასა არა ვიცით, თუ მწერალთაგან შეჰხუდა,
Line of ed.: 12     ანუ თჳთ წმიდასა მამასა ჩუჱნსა ევთიმის დედაჲ ესეგუარ
Line of ed.: 13     მიჰხუდა, ანუ თჳთ რაჲმე განგებულებით ჰყო, ვითარ
Line of ed.: 14     მას ჟამსა შეჰგუანდა. ხოლო აწ, ვითარ-იგი უწყის თავადმან
Line of ed.: 15     ჭეშმარიტებამან, პირუჱლობისა ჩემისა მრავალთაგან საანჯმნო
Line of ed.: 16     ქმნილსა გუაყუჱდრებდეს ბერძენნი, და მათთა ყუჱდრებათაგან
Line of ed.: 17     ბერმან კირილე (კჳრიკე) ალექსანდრიელმან მრავალთა
Line of ed.: 18     წელთა მმძლავრა და კადნიერ მყო მე, ახლად თარგმნად
Line of ed.: 19     ათექვსმეტთა სადღესასაწაულოთა, და ამას ერთსა აპორიტთაგანსა,
Line of ed.: 20     რომელნი ესე არს ქართულისა შუჱნებითა, არამედ
Line of ed.: 21     ბერძულისა შედარებითა გვაქმნევს. რამეთუ ქართულად
Line of ed.: 22     შუჱნიერი თჳთ არს და ესეცა და იგიცა შემდგომად უფლისა
Line of ed.: 23     მამისა ევთიმის მადლისა და წინადამაშურალობისა არს. და
Line of ed.: 24     იგი ზოგირე უშვერსაგონებლობაჲ უჩვევლობის არს. ხოლო
Line of ed.: 25     ათცხრამეტნი იგი აპორიტათაგან, პირველ ჩემგანვე თარგმნილნი
Line of ed.: 26     სიტყუადართვით და მისივე მამისა და მოძღურისა
Line of ed.: 27     კვალსა შედგომითა ითარგმნნეს ჩემგან, თჳთნიერ ამით ხოლო
Line of ed.: 28     განყოფილად მათგან, რომელ არცა სხჳსა საკითხავისა სხუასა
Line of ed.: 29     ჩავრთო, არცა ჯერჩინებით და ნებსით უთარგმნელი სიტყუა
Line of ed.: 30     დავაგდო მინდობითა ღმრთისა წყალობითა და მისივე მამისა
Line of ed.: 31     ევთიმის ოხითა და წინადამაშურალობათათა. მომიტევეთ და
Line of ed.: 32     ლოცუა ჰყავთ.


Line of ed.: 33   A_292_279v



Part: gg  
Page of ed.: 232  
Manuscript page: 312r 
Line of ed.: 1   გ) გრიგოლ ნაზიანზელის "ევნომიანოსთა მიმართ და
Line of ed.: 2   ღმრთსიმეტყველებისათჳს წინაგანბჭობა" ანდერძი


Paragraph: 1     
Line of ed.: 3     ლოცვა ჰყავთ, წმიდანო და ქრისტეს მოყუარენო, ეფრემისთჳს
Line of ed.: 4     თარგმანისა, რომლისა მიერ მეორედ ითარგმნა ესე
Line of ed.: 5     საკითხავი, რამეთუ ნეტარისა გრიგორი ოშკელისა მიერ სომხურიდან
Line of ed.: 6     თარგმნილი ესე ოდენ ვჰპოვე. ხოლო მე, სომხურისა
Line of ed.: 7     წილ ბერძულისაგან კუალად მეორედ ვიიძულე თარგმნად,
Line of ed.: 8     რამეთუ სომეხისა შჳლსა, ბერძენისსა შჳლისშჳლსაღა, ნუ უკვე
Line of ed.: 9     და არა უეჭველსა, თჳთ უეჭჳ და საკუთარი შჳლი აღვირჩივე.
Line of ed.: 10     შემინდევით ცთომისათჳსცა და კადრებისა"


Line of ed.: 11   A_292_312r



Part: gd  
Manuscript page: 329r 
Line of ed.: 12   დ) ანდერძ-ბოლოსიტყვაობა ნაზიანზელის თხზულებათა სრული
Line of ed.: 13   კორპუსის თარგმნის გასრულების გამო


Paragraph: 1     
Line of ed.: 14     დიდება შენდა; წმიდაო სამებაო, ბუნებით ერთო, ხოლო
Line of ed.: 15     გუამით სამო, შეურწყმელად შეერთებულო და განუყოფელად
Line of ed.: 16     განყოფილო, რომელმან ჯერ-იჩინე მეოხებითა ყოვლად
Line of ed.: 17     წმიდისა ღმრთისმშობელისა და ყოველთა წმიდათა თანა და მათისა
Line of ed.: 18     მის ზიარისა სამკაულისა გრიგორი ღმრთისმეტყუელისა
Line of ed.: 19     წყაროჲსათა და ლოცჳთა ბერთა ჩემთა საბას და ანტონისითა
Line of ed.: 20     მომადლებად ჩემ უღირისისა და ყოვლად უმსგავსოსა მონისა
Line of ed.: 21     მათისა ეფრემ მცირისა, რათა, ვითარცა ძაღლმან მოვლოკო
Line of ed.: 22     ნაბიჭევისაგან დაცჳნებულისა წმიდათა მათ პირთაგან ევთიმი
Line of ed.: 23     მთაწმიდელისა და დავით ტბელის ნეშტი საკითხავთა. ამათ
Line of ed.: 24     რომელნი აკლდეს ერგასისთა წმიდისა გრიგორი ღმრთისმეტყჱლისასა
Line of ed.: 25     და აწ არს მომადლებითა შენითა ქართულადცა
Line of ed.: 26     უნაკლულო რიცხჳ საკითხავთა მისთა, ვითარ-იგი ბერძულად
Line of ed.: 27     და ყოველივე ბერძულისაგან, და ყოველივე მათითა მადლითა,
Line of ed.: 28     რომელნი პირუჱლ დაშურეს თარგმანებითა და კუალად
Line of ed.: 29     ამათითა მადლითა, რომელნი აწ დაშურეს მლოცველობითა
Line of ed.: 30     და კადნიერებით ითხოვეს ღმრთისაგან აღტყვება პირუტყვთ
Page of ed.: 233   Line of ed.: 1     სახისა ამის ცნობისა, რომელ არცაღათუ შთაჭურეტად ღირს
Line of ed.: 2     ვიყავ სიმაღლესა ამათ სიტყუათასა.

Paragraph: 2     
Line of ed.: 3     მე, უკუე ძალისაებრ ჩემისა, მეოხებასავე თანა მათსა
Line of ed.: 4     ძალისაებრი მოსწრაფება დამიძს არარჲსა სხჳსათჳს, არამედ
Line of ed.: 5     ბერძულისა შედარებისათჳს, არა თავისა ჩემისა მინდობითა,
Line of ed.: 6     არამედ კითხვითა და გამოკითხვითა კაცთა ბრძენთა და სულიერთა.
Line of ed.: 7     ხოლო უკუეთუ რაჲმე უნებლიეთ ცთომილ ვარ მისი,
Line of ed.: 8     პირველად ღვთისაგან მითხოვეთ შენდობა და შემდგომად მისსა
Line of ed.: 9     თქუჱნ მომიტევეთ, რომელნი იკითხვიდეთ, გინა ჰსწერდეთ,
Line of ed.: 10     გინა კითხვასა ამათსა ისმსენდეთ. _წმიდანო ღმრთისანო, და
Line of ed.: 11     ჰსთქუთ წმიდითა პირითა თქუჱნითა აღჴოცაჲ ურიცხვებისა
Line of ed.: 12     ცოდვათა და უსჯულოებათა ჩემთასა, რაჲთა თქუჱნცა პოვოთ
Line of ed.: 13     წყალობა უფლისა მიერ უფლებათასა, რომლისა მიერ საუკუნო
Line of ed.: 14     იყავნ ჴსენებაჲ პირველმოჴსენებულთა მამათა ჩუჱნთა, ამინ".


Line of ed.: 15   A_292_329r-v



Next part


This text is part of the TITUS edition of Eprem Mcire, Colophons.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 27.10.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.