TITUS
Kartlis Cxovreba II
Part No. 10
Previous part

Part: V  
King: 62 
Line of ed.: 17  
მესამეოცდაორე მეფენი დავით, ძე მეფის ლაშა-გიორგისა, და დავით,
Line of ed.: 18  
ძე მეფის რუსუდანისა, ბაგრატოანნი


Line of ed.: 19        და ორნი დასხდეს ტახტსა ზედა და აზომ, რომელ მრავალი სიგელი იპოვების,
Line of ed.: 20     და თჳთ მე მინახავს, რომელ სიგლებისა თავსა სწერია: "მეფენი ბაგრატოანნი", და
Page of ed.: 227   Line of ed.: 1     "ნებითა ღ(მრ)თისათა, დავით და დავით". და ჴელიცა ორთავესი რთავს: "ჩემ დავითისგან
Line of ed.: 2     მტკიცე არს, და ჩემ დავითისგანცა მტკიცე არს". ხოლო დასხდეს ორნივე მტკიცედ
Line of ed.: 3     მეფედ, ვითარ ვთქუ, რომლისათჳს საეჭუელ იქმნა შანშესგან ლაშას ძისა დავითის
Line of ed.: 4     სიყუარული, და ავაგისგან რუსუდანის ძისა დავითის მიმდგომობა. და ვერ განაცხადეს,
Line of ed.: 5     რამეთუ ორნივე დავით და დავით სიყუარულსა ზედა ეგნეს და არა წინააღუდგებოდეს
Line of ed.: 6     ერთმანერთსა, და მოჩილობდეს ულო ყაენსა და ხარაჯას მისცემდეს. ხოლო უპირატესი
Line of ed.: 7     პატივი და ზემოჯდომა ლაშას ძესა დავითს ეპყრა \ ლაშას-ძეობისათჳს, დაღაცათუ
Line of ed.: 8     უხუცესობისათჳს.

Line of ed.: 9        ვინათგან თათარნი არა დამშჳდნეს ყოველთა ნათესავთა სრვად და ოჴრებად, და
Line of ed.: 10     თანამბრძოლ აქუნდეს ქართველნი წყობათა შინა სიმჴნისა მათისათჳს, ამისთჳს დიდსა
Line of ed.: 11     ჭირსა შინა იყვნეს მეფენი და მთავარნი, დაუცხრომელად ებრძოდეს ურჩთა და უმეტეს
Line of ed.: 12     ალმუთს მყოფთა. რამეთუ შჳდისა წლისა ჟამთა განგრძელდა ბრძოლისა ყოფა მათი,
Line of ed.: 13     ამისთჳს წარავლინნა ულოცა ნოინნი, და მათ თანა მეფე, გიორგის ძე დავით, ქართველთა
Line of ed.: 14     სპითა რათა ბრძოდენ ალმუთს ხოლო იგინი ამისნი მცნობელნი და მრავალთა
Line of ed.: 15     ომთა მიერ შეიწრებულნი, ყოვლისა ღონისძიებისაგან უღონო-ქმნილნი,
Line of ed.: 16     ივლტოდეს ეგჳპტედ, რომელ არს მისრეთი. რამეთუ აიღეს დედაწული და ხუასტაგი
Line of ed.: 17     და ყოველი სიმდიდრე მათი, \ და მუნ დაამკჳდრნა სულტანმან მისრეთისამან, და აწ
Line of ed.: 18     რომელ მულიმნი მისრეთით გამოვლენ, იგივე ალმუთელნი არიან, მუნ
Line of ed.: 19     დამკჳდრებულნი.

Line of ed.: 20        და ესრეთ რა ჴელთ იგდო ულო ალმუთი და ყოველი ხუარასანი, ინება ამჴედრება
Line of ed.: 21     ყოველთა ნათესავთა ურჩთა, \ და მოსრვიდა კაცთა ესოდენ, რომელ ათორმეტი
Line of ed.: 22     დღე ოდენ დაყვეს ერთსა ადგილსა ზედა, ამისთჳს რომე მოკლულითა კაცითა აღყროლდის
Page of ed.: 228   Line of ed.: 1     ადგილი იგი, \ რომელ დგის, ხოლო უმეტეს სპარსთა მოსწყუეტდის, რამეთუ
Line of ed.: 2     საძაგელ უჩნდის რჯული მუსულმანთა. ხოლო ამას თანა აქუნდა სამართალი განმკითხველობისა,
Line of ed.: 3     და ამას ულოსა თანა იყვნიან მარადის მეფენი ორნივე, დავით და დავით.

Line of ed.: 4        ხოლო იყო ესე ლაშას ძე დავით ტანითა დიდ და ახოვან და სხჳლ და მოისარი
Line of ed.: 5     მაგრითა მშჳლდითა, უმანკო, წრფელი, და მალე-მრწმენ, და შემნდობელ ბოროტის
Line of ed.: 6     მყოფთა. და რუსუდანის ძე დავით იყო ტანითა ზომიერ და თხელ, ფერითა ჰაეროვან
Line of ed.: 7     და შუენიერ, და თმითა თხელ, ფერჴითა მალე, მონადირე რჩეული და კეთილად
Line of ed.: 8     მსროლელი ნადირთა. ენა-ტკბილ და სიტყჳერ, უხუ და მდაბალ, ცხენსა ზედა მჴნე,
Line of ed.: 9     და ლაშქრობათა შინა გამგონე, და სამართლის მოქმედ, უმეტესობის მოღუაწე. ესენი
Line of ed.: 10     უმრავლესსა ჟამსა ულო ყაენს წინაშე იყვნენ, და \ ულო ლაშას ძისა დავითისთჳს უმეტეს
Line of ed.: 11     მოყუარულ იყო, და რუსუდანის ძისა დავითისთჳს მოძულე. ხოლო ვითარ იყო რუსუდანის
Line of ed.: 12     ძე ალატაღს, ულოს წინაშე, დაიპყრეს და წარმოავლინეს საზამთროსა ადგილსა
Line of ed.: 13     ბარდავს. და ვითარ მოიწივნეს ნახჭევანს მიერ წარვიდა რუსუდანის ძე ორითა
Line of ed.: 14     ოდენ კაცითა, რომელი იყო გურკლელი ამირეჯიბი, და სურამელი ბეგაი, რომელსა
Line of ed.: 15     თათარნი სალინბეგობით უჴმობდეს, ესე იგი არს კარგი ბეგაი, წარვიდა აფხაზეთს.
Line of ed.: 16     რამეთუ ლაშას ძე დავით ტფილისს იყო მას ჟამსა, და ვითარ მოიწია ნარინ დავით
Line of ed.: 17     ქუეყანად ავაგ ათაბაგისა, შეურაცხითა \ შესამოსლითა, იხილა იგი მომავალი ნადირობას
Line of ed.: 18     მყოფმან სუმბატ ორბელმან.

Line of ed.: 19        რამეთუ მოწყუედასა მას ორბელთასა მეფისა მიერ ლტოლვილი წარსულ იყო
Line of ed.: 20     ნახჭევანს, სახელით ლიპარიტ ესე მიიწია ქუეყანად ელიგუნისად. ხოლო ელიგუ
Page of ed.: 229   Line of ed.: 1     იხილა რა ლიპარიტ ორბელი, სიძედ შეიყვანა და ასული თასი იქორწინა რომელმან
Line of ed.: 2     შვნა ორნი ძენი, რომელსა უწოდეს ერთსა ელიგუნ და ერთსა სუმბატ. და შვილად
Line of ed.: 3     მიიყვანა ელიგუნ სემბატ. ამის სუმბატის შვილის შვილი სუმბატ შეემთხჳა დავითს,
Line of ed.: 4     და წარიყვანა სახლად თჳსად, \ ხოლო დავით ევედრა სუმბატს, რათა არა განაცხადოს,
Line of ed.: 5     და წარავლინოს აფხაზეთს, და თუალიცა მისცა იგი სახელოვანი, რომელ წარეტანებინა
Line of ed.: 6     დედასა მათსა რესუდანს, და მან წარმოავლინა უნდოთავე შესამოსლითა შიშისათჳს
Line of ed.: 7     თათართასა. და მოიწია თორს, ლიპარიტ თორელისასა, რომელსა დევის-ყურცა
Line of ed.: 8     ეწოდებოდა, და მან უძღუნა ცხენი და შესამოსელი, და წარჰყვა ქუთათისს, ხოლო
Line of ed.: 9     ვითარ ცნეს აფხაზთა, სუანთა, დადიანთა, ბედიანმან, რაჭის ერისთავმან და სრულიად
Line of ed.: 10     ლიხთ-იმერთა, შემოკრბეს სიხარულითა დიდითა, და მეფე ყვეს დავით რუსუდანის ძე
Line of ed.: 11     აფხაზთა, ვიდრე ლიხთამდე.

Line of ed.: 12        და აქა შინა შეიქმნა სამეფო ესე ორ სამთავროდ, გარნა ეგრეთცა იყვნეს სიყუარულსა
Line of ed.: 13     ზედა ერთმანერთისასა, დავით და დავით, და დარჩა ლიხთ-აქათი ლაშას ძესა
Line of ed.: 14     დავითს და ლიხთ-იმერი რუსუდანის ძესა. და მოიწყო ყოველი ქუეყანა, და მოიგო
Line of ed.: 15     სიმდიდრე უზომო ლაშას ძემან, და წარმართა სახლი სამეუფო კეთილად, და \ მონებდა
Line of ed.: 16     ყაენსა.

Line of ed.: 17        მაშინ წარმოავლინა ელჩი დიდმან ყაენმან, რომელსა ეპყრა ყივჩაყეთი და
Line of ed.: 18     ოვსეთი, ხაზარეთი, რუსეთი და ბორღალეთი, ვიდრე სერბთამდე, დარუბანდამდე და
Line of ed.: 19     ხატაეთამდე და მოუწოდა მეფესა დავითს. მაშინ წარვიდა წინაშე ბათოსა მეფე დავით,
Line of ed.: 20     ნიჭითა უზომოთა, და დაუტევა განმგებელად სახლისა სამეუფოსა დედოფალი ჯიგდა-ხათუნ
Line of ed.: 21     და მესტუმრე ჯიქურ. რამეთუ იყო ესე ჯიქური ერთგული მეფეთა, უმეტეს
Page of ed.: 230   Line of ed.: 1     ყოველთა კაცთა (რამეთუ ჟამსა შინა ამისსა სრულიად სამეფოსა შინა მპარავი და
Line of ed.: 2     ავაზაკი არა იპოვებოდა, და თუ სადა გაჩნდის, ძელსა ჩამოჰკიდიან), და სხუად არარა
Line of ed.: 3     ნიჭთა მქონებელი. ესე განდიდნა მეფისა დავითის მიერ დიდად ერთგულობისათჳს,
Line of ed.: 4     და ჴელთ უდვა სამეფოსა და სახლისა განგება, და დაუტევა ტფილისს, დედოფალს
Line of ed.: 5     წინაშე, რომელმან აღაშენა ისანთა პალატი, განგებითა დიდითა, და ფხოელნი მოხარკე
Line of ed.: 6     ყვნა. და მეჯორედ ყვნა კაცნი იგი მჴეცისა ბუნებანი.

Line of ed.: 7        და წარვიდა მეფე წინაშე ბათოსა, ხოლო მან პატივითა შეიწყნარა, და ყოველი
Line of ed.: 8     სათხოველი აღუსრულა. და იყოფოდა მეფე წინაშე ბათოსა ჟამთა მრავალთა, და თჳთოეული
Line of ed.: 9     თემის-თემისა ადგილი თჳთოეულ\სა კაცსა შევედრის, რომლისათჳს კახეთიცა
Line of ed.: 10     პანკელსა თორღუას შევედრა, და ამცნო რათა ბრძანებასა დედოფლისასა ერჩდეს. ჰგონა
Line of ed.: 11     თორღუამან არღარა მოსლვა მეფისა, უკუდგა პანკისსა ციხესა, და თჳსად დაიჭირა
Line of ed.: 12     კახეთი, და არღარა მორჩილდებოდა დედოფალსა, და მესტუმრესა \ ჯიქურსა.

Line of ed.: 13        მაშინ შეიწყალა ყაენმან დავით მეფე, და მოსცა სუქური საჩრდილობელი, რომელი
Line of ed.: 14     სხუასა არავის აქუნდის, თჳნიერ ყაენთა და ნათესავსა ყათსა, და მოუმცნო ულოს,
Line of ed.: 15     რათა თჳნიერ ულუსისა ნოინისა კიდე ურდოს შესლვასა \ მეფის ზედათ არავინ დადგებოდის,
Line of ed.: 16     რამეთუ ესე იყო წესი თათართა, რომელ ყაენს წინ არავინ დაჯდებოდის,
Line of ed.: 17     არცა პურისა ჭამასა შინა. ესრეთ პატივ-სცა მეფესა, და წარმოავლინა სამეფოდ ქართლად.
Line of ed.: 18     და ვითარ მოიწია ჰერეთს, მიეგებნეს ყოველნი წარჩინებულნი სამეფოსა მისისანი,
Line of ed.: 19     ხოლო თორღუა შეშინებული უკუდგა პანკისს, ხოლო მეფე მოიწია ტფილისს,
Line of ed.: 20     და იყო სიხარული ყოველთა მკჳდრთა საქართველოსათა. ხოლო თორღუას მოუწოდა
Page of ed.: 231   Line of ed.: 1     მეფემან, და არა მოვიდა კარვად მეფის \ შიშსათჳს და მრავლგზის უწოდა, და ვერ
Line of ed.: 2     ეძლო გულპყრობად მოსლვად. მაშინ განზრახვით ჯიქურისათა წარვიდა ხორნაბუჯელი,
Line of ed.: 3     და მივიდა თორღუას სახლსა, რათა მას მიენდოს, ფიცითა მტკიცითა. ხოლო
Line of ed.: 4     თორღუა რქუა: "წარვალ ალავერდს გიორგის წინაშე და მუნ შემომფიცე, და მუნ
Line of ed.: 5     მიმინდევ". და წარვიდეს ორნივე. ხოლო თორღუა გამოება ფესუსა სამოსლისა ალავერდის
Line of ed.: 6     მთავარმოწამისასა. და მივიდა ხორნაბუჯელი, შეჰფიცა და გამოჴსნა ფესჳსაგან.
Line of ed.: 7     ხოლო თორღუამან რქუა: "რა იგი ჰყო ჩემ ზედა, ამან წმიდამან გიორგი გიყოს
Line of ed.: 8     შენ. რამეთუ მარტო \ ვარ, და სიკუდილითა ჩემითა უმკჳდრო იქმნების მამული ჩემი,
Line of ed.: 9     ეგრეთვე უმკჳდრო ჰყოს წმიდამან მთავარმოწამემან სახლი შენი". და წარმოიყვანა
Line of ed.: 10     ხორნაბუჯელმან, ფიცთა მტკიცეთა მიერ შეკრულმან ტაბაჴმელას, და შეურაცხ-ჰყო
Line of ed.: 11     აღთქმა და ფიცი იგი, და შეიპყრა ჯიქურმან, განზრახვითა დედოფლისათა, თჳნიერ
Line of ed.: 12     მეფისა ცნობისა, და წარიყვანეს კლდე-კართა, და გარდამოაგდეს.

Line of ed.: 13        ხოლო ვითარ მიეგო ბოროტი ხორნაბუჯელსა ალავერდის მთავარ\მოწამისა აღთქმისა
Line of ed.: 14     და ფიცისა გატეხისათჳს, იხილეთ, რამეთუ ესუა შვილი ხორნაბუჯელსა,
Line of ed.: 15     სახელით შალვა, სიკეთე-აღმატებული. ამას შალვას ესხნეს შვილნი, და მყის დაიჴოცნეს, \
Line of ed.: 16     და ეგრეთ ბერი ხორნაბუჯელი მოკუდა მწუხარებითა და ჰხედავთ უმკჳდრობასა
Line of ed.: 17     სახლისა მისისასა. და დარჩა მათი შვილი, სახელით შალვა, რომელი უკანასკნელ
Line of ed.: 18     თათართა მიერ მოიკლა, და უმკჳდრო იქმნა სახლი მისი. და ესრეთ შური იგი ალავერდისა
Line of ed.: 19     მთავარმოწამემან.

Line of ed.: 20        ხოლო ვითარ მოიწყო მეფემან სამეფო, წარვიდა ყაენს ულოს წინაშე ნიჭითა
Page of ed.: 232   Line of ed.: 1     დიდითა, რომელი იხილა რა ულო ყაენმან, პატივითა შეიწყნარა, და ნოინთა თანა
Line of ed.: 2     დააწესა წინა-სადგომად და ჯომად, და განმკითხველად და ბჭედ.

Line of ed.: 3        ამათ ჟამთა ინება ულო ყაენმან აღმჴედრება ბაბილოვანს ზედა, რომელ არს ბაღდადი,
Line of ed.: 4     და ჴელმწიფესა ბაბილოვნელთასა ხალიფას ზედა, და მოუწოდა ყოველთა სპათა
Line of ed.: 5     მისთა, და წარემართა ბაღდადს, \ ბრძოლის ყოფად ხალიფასა. მივიდა ქუეყანასა ბაბილოვნისასა,
Line of ed.: 6     და ვერ წინააღუდგა ხალიფა, არამედ შეივლტოდა ბაღდადს, ხოლო ყაენი
Line of ed.: 7     გარე მოადგა, და მოიცვა იგი ერთ-კერძო თჳთ ყაენი მოადგა წყალს აქეთ, და წყალს
Line of ed.: 8     იქით ელგონ ნოინი, და ერთ-კერძო დავით მეფე, რამეთუ მის წინაშე იყვნეს ყოველნი
Line of ed.: 9     წარჩინებულნი საქართველოსანი.

Line of ed.: 10        და ბრძოდეს ძლიერად, არა მრავალთა დღეთა, არამედ ათორმეტ დღე, აღიღეს
Line of ed.: 11     ბაღდადი. მეფემან დავით უბრძანა ლაშქართა მისთა, რათა შეთხარონ ზღუდეთა ქუეშე.
Line of ed.: 12     და შეთხარეს ზღუდესა შიგან, შევიდეს ქართველნი, და იქმნა ძლიერი ბრძოლა, და
Line of ed.: 13     მოსრვიდეს სპარსთა ბაღდადელთა და შიში ფრიადი აქუნდა ბაღდადელთა და ესრეთ
Line of ed.: 14     განახუნეს კარნი ქალაქისანი ქართველთა და თათართა და შევიდეს. ამისი მცნობელი
Line of ed.: 15     ხალიფა, რომელ შევიდეს ქალაქად თათარნი, ივლტოდა ნავითა, წყალსა მას ზედა,
Line of ed.: 16     რომელი ქალაქსა \ სდის. და ვითარცა იხილა ელგონ ნოინმან, რომელი იყო წყალსა
Line of ed.: 17     იმიერ კერძო, მოუჴდა, და ვერ უძლო წარსლვად, არამედ უკუნ იქცა პალატად თჳსად.
Line of ed.: 18     ესრეთ ადვილად რა ჴელთ იგდეს სახელგანთქმული იგი ქალაქი ბაბილოვანი, ვინ-მე
Line of ed.: 19     მიუთხრნეს განსაცდელნი და ჭირნი, რომელ მოიწივნეს ბაღდადს ზედა მოსრნეს.
Line of ed.: 20     მახჳლითა ესოდენი სიმრავლე, რომელ \ არა იყო რიცხვი, და სავსე იყვნეს უბანნი,
Page of ed.: 233   Line of ed.: 1     ფოლოცნი და სახლნი მკუდართა მიერ, ხოლო სიმდიდრისა და ალაფისა მაშინ პოვნილთა
Line of ed.: 2     ვინ-მე მიუთხრნეს? რამე, აღივსნეს თათარნი და ქა\რთველნი ოქროთა,
Line of ed.: 3     ვეცხლითა, თუალითა, მარგალიტითა, პატიოსნითა ლარითა და შესამოსლითა, სამსახურებელითა
Line of ed.: 4     ჭურჭლითა, ოქროსა და ვეცხლისათა, რომელ არავინ აიღებდა, თვინიერ
Line of ed.: 5     ოქროსა და ვეცხლისა, თუალსა და მარგალიტსა, და შეამოსელთაგან კიდე. სხუანი
Line of ed.: 6     ჭურჭელნი ჩინეთით და ქაშანით მოხმულნი, და მუნ შექმნილნი, სპილენძი და რკინა
Line of ed.: 7     უპატიოდ იბნეოდა. და ესრეთ აღივსნეს ლაშქარნი, რომელ უნაგირი, კურდანი და
Line of ed.: 8     ყოველი შეურაცხი სამსახურებელი თუალითა და მარგალიტითა და წყლითა ოქროთა
Line of ed.: 9     განტენიან, და ზოგთა ჴრმალი ვადის პირსა მოსტეხდიან, და ქარქაში წითლითა
Line of ed.: 10     განტენიან, და ზედა ნატეხნი ჴრმლისა ჩააგნიან, ზოგთა მკუდარი კაცი ბაღდადელი
Line of ed.: 11     გამოწლიან და წითლითა ოქროთა, თუალითა და მარგალიტითა განტენიან, და ვითარ
Line of ed.: 12     თჳსი მკუდარი განიყვანიან გარეშე ქალაქსა. და ესრეთ რა აოჴრებდეს, ჰჴოცეს და
Line of ed.: 13     ტყუე ჰყოფდეს, მიიწინეს პალატად ხალიფისა. გამოიყვანეს ხალიფა და ძენი მისნი,
Line of ed.: 14     ცოლნი და ყოველი სიმდიდრე მისი განსაკჳრვებელი, და მოიყვანეს ხალიფა წინაშე
Line of ed.: 15     ულო ყაენისა. და ვითარცა წარადგინეს წინაშე მისსა, ეტყოდეს ხალიფას, რათა
Line of ed.: 16     თაყუანის-ცეს \ ყაენსა. ხოლო მან არა თავს-იდვა, დადგა და ეტყოდა: "ჴელმწიფე ვარ,
Line of ed.: 17     თჳთმპყრობელი, და მონებასა ქუეშე არა ვის მყოფი. უკეთუ განმიტეოთ, დაგემორჩილები;
Line of ed.: 18     თუ არა განმიტეოთ, არღარავის მონებასა ქუეშე \ მყოფი მოვკუდები". ხოლო
Line of ed.: 19     იგინი აიძულებდეს თაყვანისცემად, გამოუხუნიან ფერჴნი მისნი, და იგი პირდაღმა
Page of ed.: 234   Line of ed.: 1     დაეცის, და არა თაყუანის-ცა. ბრძანა განყვაება გარე და წარავლინა ელგონ ნოინ
Line of ed.: 2     რათა მოკლან ხალიფა და შვილნი მისნი, და რქუა ხალიფას: "ყაენმან შეგიწყალა",
Line of ed.: 3     და იგი მხიარულ იქმნა და ეტყოდა: "ვითარ შემიწყალებს, განმიტეოს, და ბაბილოვანი
Line of ed.: 4     მომცეს". ხოლო ელგონ რქუა: "არა, არამედ ყაენი თჳთ მისითა ჴელითა და
Line of ed.: 5     ჴრმლითა მოგაკუდინებს, და ყაენის შვილი აბაღა შენსა შვილსა მოჰკლავს". და ხალიფა
Line of ed.: 6     განკჳრვებული ეტყოდა: "უკეთუ მომკლავთ, გენე\ბოს ძაღლმან და გენებოს კაცმან
Line of ed.: 7     მომკლას". და ესრეთ მოიკლა ხალიფა, ყოვლითა სახლეულითა მისითა. და შეიწყალნეს
Line of ed.: 8     სხუანი დაშთომილნი ბაღდადელნი. და ბრძანა შენება, და დაყარნა შანანი, და
Line of ed.: 9     ესრეთ სავსენი ტყუე-ალაფითა მივიდეს საიგურს.

Line of ed.: 10        ამათ ჟამთა შინა იქმნა ესეცა, რამეთუ ყაენმან ბათო, რომელი უდიდეს იყო
Line of ed.: 11     ყოველთა ყაენთა, ინება განსწორება და აღთუალვა ყოვლისა ქუეყანისა, და პოვა კაცი
Line of ed.: 12     ვინმე, ნათესავით ოირიდი, სახელით არღუნ, სამართლის მოქმედი და ფრიად მართლის-მეტყუელი.
Line of ed.: 13     და ღრმად გამგონე და განმზრახი რჩეული. ესე წარავლინა ყოველსა
Line of ed.: 14     საბრძანებელსა მას მისსა რუსეთს, ხაზარეთს, ოვსეთს, ყივჩაყეთს, ვიდრე ბნელეთამდე,
Line of ed.: 15     აღმოსავლით ვიდრე ჩრდილოეთამდე და ხატაეთამდე, რათა აღ\თუალოს და განაჩინოს
Line of ed.: 16     მჴედარი და მეომარი \ ლაშქრად განმავალი ნოინთა თანა, დიდთა და მცირეთა,
Line of ed.: 17     ღირსებისაებრ მათისა ულუფა, რომელ არს ძღუენი მიმავალთა გზად და ქირა ცხენისა
Line of ed.: 18     და საპალნისა. და ვითარ განჩინა \ საბრძანებელსა ბათოსსა, მიერ წარავლინა
Line of ed.: 19     ყარაყურუმს, ყბილ ყაენს წინაშე. რათა მანცა ესრეთ განაჩინოს ჴელსა ქუეშე არღუნისასა.
Line of ed.: 20     და მი-რა-იწია ყუბილ ყაენს წინაშე, ინება მანცა ესრეთ, ქმნად, და წარავლინა
Line of ed.: 21     იგივე არღუნ განგებად საბრძანებელისა მათისა და განუწესა იგივე წესი. და მივიდა
Page of ed.: 235   Line of ed.: 1     ტახტსა ჩაღატასსა და უშანს წინაშე, თურანს, და განაწესა და განაგო მანდაური ყოველი,
Line of ed.: 2     და გამოვლო ჯეონი, და მოვიდა ხუარასანს, ერაყს და ყოველსა რომგუარსა,
Line of ed.: 3     და განაგო ესრეთვე. და მოიწია ყაენს ულოს წინაშე. და მან პატივით შეიწყნარა, და
Line of ed.: 4     წარმოავლინა საქართველოსა, მეფეს დავითს წინაშე, და საბერძნეთად, და ყოველსა
Line of ed.: 5     საბრძანებელსა მისსა ზედა განაჩინა აღწერად და განგებად. და ვითარცა მოიწია
Line of ed.: 6     საქართველოსა, დიდსა ჭირსა მიეცნეს ყოველნი მკჳდრნი სამეფოსა დავითისნი, და
Line of ed.: 7     იწყეს აღწერად კაცთაგან და პირუტყუთამდე, ყანით ვენაჴამდე, წალკოტით ბოსტნამდე.
Line of ed.: 8     და ცხრასა გლეხსა, რომლისა მიწისა მქონებელსა, ერთი ლაშქარს წარმავალი კაცი
Line of ed.: 9     შეაგდიან. და გამოჴდა სამეფოსაგან დავითისა ცხრა დუმანი მჴედარი, თათართა თანა
Line of ed.: 10     წარმავალი, რომელ არს \\ ცხრა ბევრი და განაწესეს ძღუენი სოფლისაგან: ათასისა
Line of ed.: 11     მჴედრისა მთავარსა კრავი ერთი და დრაჰკანი ერთი, ხოლო ბევრისა მთავარსა ცხოვარი
Line of ed.: 12     ერთი და დრაჰკანი ორი, და მიზდი ცხენისა თეთრი სამი, დღისა ერთისა. და
Line of ed.: 13     ესრეთ განუწესა. და წარვიდა საბერძნეთს და ბაღდადს, და ყოველგან.

Line of ed.: 14        ამან არღუნ განაწესა. რა იგი ჯერ იყო ოთხსავე საყაენოსა შინა, რამეთუ იყო
Line of ed.: 15     კაცი ესე სამართლის \ მოქმედი. ხოლო ხუცესთა და მონაზონთა და საეკლესიოთა
Line of ed.: 16     განწესებათა არა შეაგდო საზღავი, არცა ყალანი, ეგრეთვე შიხთა, და დავრეშთა, და
Line of ed.: 17     ყოვლისა სჯულისა კაცნი საღმრთოდ განჩენილნი განათავისუფლნა.

Line of ed.: 18        და მას ჟამსა ინება ყაენმან ულო ამჴედრება ეგჳპტეს ზედა და მოუწოდა მეფესა
Line of ed.: 19     დავითს ყოვლითა სპითა მისითა, და წარვიდა ბრძოლად სულტნისა. და მიიწია შუამდინარედ
Line of ed.: 20     და იწყო ოჴრება ყოველსა შუამდინარესა და შამსა. და ვითარ ესმა სულტანსა
Line of ed.: 21     ეგჳპტისასა. აღმჴედრდა წინაგანწყობად თათართა, და მოიწია მდინარესა ზედა
Line of ed.: 22     ევფრატსა, ყოვლით მჴედრებით მისით, და მოვიდეს თათარნი და განვლეს მდინარე.
Line of ed.: 23     რამეთუ არა მოახლებულ იყო სულტანი პირსა მდინარისასა, და წინა მიეგებნეს.
Page of ed.: 236   Line of ed.: 1     სულტანი წინაგანეწყო, და იქმნა ომი ძლიერი, სადა-იგი დავით მე\ფე და სპანი მისნი
Line of ed.: 2     წინამბრძოლობდეს ძლიერად, და მოსწყდეს ორგნითვე, და ივლტოდეს მეგჳპტელნი.
Line of ed.: 3     ხოლო ერი მრავალი მოსწყდა სულტნისა, და ესრეთ ყაენმან დაიბანაკა მრავალ-დღე
Line of ed.: 4     პირსა ევფრატისასა, სადა-იგი იყო ქალაქი მცირე, მდინარესა ზედა ევფრატისასა,
Line of ed.: 5     ძლიერად განმაგრებული, რომელ ერთ-კერძო კლდე იყო და ერთ-კერძო მინდორისა
Line of ed.: 6     ევფრატისა მიერ შეცვული. და ვითარ იხილა ყაენმან სიმაგრე ქალაქისა, უღონო
Line of ed.: 7     იქმნა ბრძოლად, გარნა მოიგონა საქმე საკჳრველი, რამეთუ ეტყოდა მის ქუეშე დაწესებულთა:
Line of ed.: 8     "არა არს ღონის-ძიება ბრძოლისა ყოფად ქალაქისა ამის. მნებავს, რათა
Line of ed.: 9     აღვმჴედრდეთ და გარე-მოვიცვათ ქალაქი ესე, და ვითარ ძაღლთა ვიწყოთ ყივილი
Line of ed.: 10     და ყვირილი". და ვითარ ესმა ესე, განკჳრდეს და ამჴედრდეს, და ვითარ ძაღლთა
Line of ed.: 11     იყივლეს. და რა მიიწია ჴმა ესე ქალაქად, იქმნა საქმე საკჳრველი, რამეთუ განსქდა
Line of ed.: 12     ქალაქი ორგან: ნახევარი წარიქცა კლდითურთ წყლისა\კენ, და მოისპო სული \ ურიცხჳ.
Line of ed.: 13     ესრეთ ჴელთ იგდო, და წარვიდა შამად და შუამდინარედ, და მოეგებნეს ყოველნი
Line of ed.: 14     მკჳდრნი შუამდინარისანი და შამისანი სავსენი ურიცსჳთა ძღუნითა.

Line of ed.: 15        ხოლო მეფე დავით და ქართველნი იაჯნეს ყაენისაგან წარმოსლვასა, რამეთუ
Line of ed.: 16     მრავლით ჟამითგან იყვნეს ლაშქრობათა შინა. მაშინ ყაენმან ულო მისცა თავისუფლება
Line of ed.: 17     და წარმოემართნეს, და ესრეთ სავსენი ურიცხჳთა ნიჭითა და ალაფითა გამდიდრებულნი
Line of ed.: 18     მეფე დავით და ქართველნი მოიწივნეს ადარბადაგანს და მოვიდეს მუნით
Line of ed.: 19     ტფილისად, სავსენი სიხარულითა.

Line of ed.: 20        ამათ ჟამთა შინა მწუხარე იყვნეს წარჩინებულნი მეფისანი, რამეთუ ჯიგდამან
Line of ed.: 21     არა შვა შვილი. ამისთჳს ინება მეფემან მოყვანა, შვილიერებისა ძლით, ალთუნ,
Line of ed.: 22     ნათესავით ოსი, მეუღლედ, აღმთქმელმან, უკეთუ მიეცეს ყრმა-წული, არღარა შეიწყნაროს,
Line of ed.: 23     არამედ განუტეოს. და ვითარ გამოჴდა მცირე ჟამი, მუცლად იღო ალთუნ ძე,
Line of ed.: 24     და შვა, და უწოდეს სახელი გიორგი, რომელი აღიქუა და შეიყვანა შვილად დედოფალმან
Page of ed.: 237   Line of ed.: 1     ჯიგდა-ხათუნ. და შემდგომად მცირედისა კუალად მიუდგა და შვა \ ასული, და
Line of ed.: 2     უწოდა სახელი თამარ. და აქა შინა განიშორა საყუარელი თჳსი ალთუნ, ნათესავით
Line of ed.: 3     ოვსი, რომელი ფრიად ქმნულ-კეთილ იყო. და შემდგომად მცირედისა გარდაიცვალა
Line of ed.: 4     დედოფალი ჯიგდა-ხათუნ, და წარიყვანეს სამარხოსა დედოფალთასა მცხეთას, და
Line of ed.: 5     დაკრძალეს.

Line of ed.: 6        მას ჟამსა წარვიდა მეფე დავით ულო ყაენს წინაშე მუღანს, რამეთუ იგი აქუნდა
Line of ed.: 7     სადგურად საზამთროდ, და მიერ წარმოჰყვა სადგურსა საზაფხულოსა, და მუნით წარმოავლინა
Line of ed.: 8     მეფე ქართლად, რათა მზა იყოს მეფე ლაშქრად ეგჳპტესა, რომელ არს
Line of ed.: 9     მისრეთი. და შემოიარა ქუეყანა ავაგ ათაბაგისა, ივანე ათაბაგის ძისა, რამეთუ მას
Line of ed.: 10     ჟამსა გარდაცვალებულ იყო ავაგ, და არა დაშთა ყრმა-წული, არამედ ქალი ერთი,
Line of ed.: 11     სახელით ხუაშაქ. და მივიდა მეფე ბიჯნისს, ტირილად, და იხილა ცოლი ავაგისი,
Line of ed.: 12     კახაბერის-ძეთა რაჭის ერისთავთა ასული, სახელით გუანცა, ქმნულ-კეთილი, ეტრფიალა,
Line of ed.: 13     და შემდგომად მცირედისა მიიყვანა იგი ცოლად \ და დედოფლად, და წარმოიყვანა
Line of ed.: 14     სამეფოდ თჳსად. ხოლო ქალი იგი ავაგისი დაუტევა მამულსა თჳსსა ზედა, და
Line of ed.: 15     შევედრა მანკაბერდელსა სადუნსა, რომელი იყო კაცი ბრძენი და გონიერი, და კეთილის-განმზრახავი, \
Line of ed.: 16     და ჰაეროვანი, ძალითა ფრიად ძლიერი, და მორკინალი რჩეული
Line of ed.: 17     საჩინო, და მოისარი ჴელოვანი, რომელი წარდგა წინაშე და თაყუანის-ცა ულოს და
Line of ed.: 18     ჴელპყრობილმან რქუა: "ვინათგან მოგცა თქუენ ღმერთმან ძლევა ყოველთა მტერთა,
Line of ed.: 19     და ყოველთა კაცთა უმჯობესად გამოგაჩინა, და აწ აქა არს მჴედარ ასი ათასი, ვინცა
Line of ed.: 20     მერკინების, გინა მედგინების, ანუ ისარსა განვასრევთ, მზა ვარ". და არავინ იპოვა
Line of ed.: 21     მსგავსი მორკინალი მისი, და ვინცა იპოვა, ყოველთა სძლო. ესე შეყუარებულ იქმნა
Line of ed.: 22     ყაენ ულოსაგან. და იწყო განდიდებად, და გონიერებითა მისითა მეფემანცა დავით
Line of ed.: 23     პატივ-სცა, და შევედრა სახლი ავაგისი. ხოლო დედოფალი გუანცა მიუდგა, და შვა
Line of ed.: 24     ყრმა, და უწოდეს დიმიტრი, რომელი შემდგომად დავითისა მეფე იქმნა, რომელი
Line of ed.: 25     ქუემორე სიტყვამან ცხად ყოს.

Page of ed.: 238  
Line of ed.: 1        ამის გუანცას დედოფლობა მძიმედ უჩნდა მესტუმრესა ჯიქურს, რამეთუ მტერ
Line of ed.: 2     იყვნეს. ამისთჳს განზრახვითა სუმბატ ორბელისათა შესმენილ იქმნა, ვითარმედ ჯიქურ
Line of ed.: 3     წარავლენს კაცთა არღუნს წინაშე, რათა აუწყოს ყაენს ულოს სიმდიდრე მეფისა, და
Line of ed.: 4     ეგულების განდგომა. \ ხოლო ვინათგან დავით მეფე უმანკო იყო, რომლისათჳს უმანკოსა
Line of ed.: 5     ყოველი რწამნ წარალინნა მსწრაფლ წინაშე\-მდგომელნი და ბრძანა წინაშე
Line of ed.: 6     მოყვანება მისი და სახლისა მისისა იავარ ყოფაი. და ვითარ აღასრულეს მსახურთა
Line of ed.: 7     მეფისათა, და წარადგინეს წინაშე მეფისა ჯიქური, ღამით, რამეთუ მეფე ჯდა ისანთა
Line of ed.: 8     მხედველი მტკურისა, \ და არა სიტყუა ყო მის თანა, არამედ განუკითხავად ბრძანა
Line of ed.: 9     შთაგდებად მტკუარსა. ხოლო ვითარ განთენდა, იხილეს ჯიქური რიყესა ზედა განგდებული
Line of ed.: 10     წყლისაგან, და განკჳრდეს ყოველნი მხილველნი ანასდათისა სიკუდილისათჳს,
Line of ed.: 11     და არავინ იპოვა დამფლველი მისი, რამეთუ არა ესუა შვილი. და შეკრბეს
Line of ed.: 12     ყოველნი გლახაკნი და ობოლ-ქურივნი და ევედრნეს მეფესა, რათა მიანიჭოს გუამი
Line of ed.: 13     ჯიქურისი, ამად რომე მრავალი კეთილი ექმნა მათ ზედა. ისმინა დავით და მისცა
Line of ed.: 14     გუამი მისი და მრავლითა გოდებითა წარიღეს ეკლესიასა წმიდისა ქალწულისა ქრისტინასსა,
Line of ed.: 15     რომელი ხუარაზმელთაგან დარღუეული ახლად აღშენებულ იყო, და მუნ
Line of ed.: 16     დაფლეს დიდითა პატივითა, რაოდენ გლახაკთა ძალ-ედვა.

Line of ed.: 17        ხოლო შემდგომად ამისა, ნება ყაენმან ამჴედრება სულტანსა ზედა მისრეთისასა
Line of ed.: 18     და შეკრიბნა ყოველნი მთავარნი და სპანი ძისნი, და მოუწოდა მეფესა დავითს და
Line of ed.: 19     სპ\ასა მისსა წარსლვად ეგჳპტედ. ხოლო შეიწრებულ იყო მეფე და საბრძანებელი მისი
Line of ed.: 20     არღუნის აღთუალვისაგან, და რომელი-იგი განეწ\ესა, რაცა განისყიდებოდეს ტფილისს
Line of ed.: 21     ასსა თეთრსა ზედა სამი თეთრი საყაენოდ დაიდებოდეს. ამას ზედა ხოჯა-აზიზ ვინმე,
Line of ed.: 22     ნათესავით და სჯულითა სპარსი, განეჩინა, და დაეტევა ტფილისს, რომელი ესოდენ
Line of ed.: 23     უწესოებად მიიწია, რომელ თუ სამზარეულოსა მეფისასა ცხვარი, გინა კრავი ისყიდებოდის,
Line of ed.: 24     მას ზედაცა ხარაჯა წაუღიან, რომელსა იგი ტამღად უწოდდეს. ამის მიერ
Line of ed.: 25     შეიწრებული მეფე იგონებდა: "უკეთუ წარვიდე ეგჳპტედ, ანუ თუ განუდგე ყაენსა",
Page of ed.: 239   Line of ed.: 1     და კერას დაამტკიცებდა. გარნა წარემართა ლაშქრად მისრეთს. და ვითარ მოიწია
Line of ed.: 2     ქუეყანად ჯავახეთისად, დაამტკიცა განდგომა, და მოუწოდა \ თანაგანმზრახთა მისთა, და
Line of ed.: 3     რქუა: "უკეთუ ვისმე ნებავნ, დაუტევენ მამული და წარმოვედინ ჩემ თანა; უკეთუ არა
Line of ed.: 4     ნებავს, წარვედინ მსახურებად ყაენისა, მისრეთს, რათა დაიცვას ქუეყანა მისი. რამეთუ
Line of ed.: 5     ნება კაცად-კაცადსა ზედა იყვნეს, და მე არღარა მნებავს მონება თათართა, მძლავრებისათჳს
Line of ed.: 6     ხოჯა-აზიზისა, რომელი დაადგინა ჩემ ზედა არღუნ, რამეთუ ვერ თავს ვიდებ
Line of ed.: 7     ესოდენსა შეურაცხებასა".

Line of ed.: 8        ხოლო წარჩინებულნი ამის სამეფოსანი რომელნიმე დაამტკიცებდეს და რომელნიმე
Line of ed.: 9     არა, გარნა ეგრეთცა დაამტკიცა განდგომილება; და უმრავლესნი წარვიდეს ყაენს
Line of ed.: 10     წინაშე: შანშეს ძე ივანე, და გრიგოლ სურამელი, და \ კახა ერისთავი ახალქალაქისა,
Line of ed.: 11     თავნი და პირნი ქუეყანისანი წარვიდეს ყაენს წინაშე, და უმრავლესნი ჰერ-კახნი.
Line of ed.: 12     ვითარ ცნა მეფემან წარსლვა დიდებულთა, მანცა ნება სცა და წარვიდა განდგომად,
Line of ed.: 13     და მოუწოდა სარგის ჯაყელსა ციხისჯუარელსა, რომელსა აქუნდა პატივი სამცხისა
Line of ed.: 14     სპასალარობისა, და ეზრახა, რათა განუდგენ ყაენს. ერჩდა სარგის, და წარმოიყვანა
Line of ed.: 15     სამცხეს სახლსა მისსა, და ფრიადითა პატივითა განუსუენა უმეტეს წესისა მეფეთასა,
Line of ed.: 16     და აძლევდა ყოველთა ციხე-ქალაქთა და ქუეყანათა მისთა, გამოსაზრდელად მეფისა და
Line of ed.: 17     ლაშქრისა მისისათჳს. ხოლო მეფემან არა ინება, და დაჰყო ზაფხული იგი მცირე
Line of ed.: 18     ერთგულითა, რომელნი დადგეს ერთგულებასა მისსა ზედა, და ესრეთ იყოფებოდეს
Line of ed.: 19     სამცხესა. ხოლო დედოფალი გუანცა და ძე მცირე მისი დიმიტრი დაუტევა სახლსა
Line of ed.: 20     ავაგისსა, ბიჯნისს.

Line of ed.: 21        ამას შინა მოვიდა ყაენი ულო განმარჯვებული ბრძოლისაგან სულტანისა მეგჳპტელისა,
Line of ed.: 22     რამეთუ სძლო მათ და აოტნა. სადა-იგი მუნ დამხუდართა \ ქართველთა
Line of ed.: 23     ძლიერი ბრძოლა ყვეს. ხოლო ვითარ მოიწია საზაფხულოსა სადგურსა თჳსსა
Line of ed.: 24     ალატაღს და მიერ საქოსა, და მერმე წარვიდა საზამთროსა ადგილსა, რომელსა აწ
Page of ed.: 240   Line of ed.: 1     ყარაბაღობით და მუღანობით უჴმობენ, იკითხა საქმე დავითისი, და ცნა განდგომილება
Line of ed.: 2     მისი. მოუწოდა არღუნს და ორასთა მთავართა და აჩინა \ მჴედართ-მთავრად,
Line of ed.: 3     და მისცა მჴედარი ოცი ათასი, და უბრძანა ქართველთ, რომელნი ერჩდეს მას, რათა
Line of ed.: 4     წარჰყვენ არღუნ ოირიდსა, და მივიდენ მეფესა ზედა სამცხეს, და ბძოლა უყონ,
Line of ed.: 5     წარმოვიდა არღუნ მჴედრითა ოცი ათასითა, შემოვლო განძა და სომხითი, და მოიწია
Line of ed.: 6     ტფილისს. და მუნ მოერთნეს ყოველნი ესე ზემოჴსენებულნი მთავარნი საქართველოსანი,
Line of ed.: 7     და წარმოემართნეს სამცხეს, ბრძოლა ყოფად მეფისა. და ვითარცა ესმა მეფესა
Line of ed.: 8     დავითს მოსლვა არღუნისი და ყოველთა მთავართა ქართლისათა, მოუწოდა მესხთა,
Line of ed.: 9     შავშ-კლარჯთა, და ვინცა დადგრომილ იყო ერთგულებასა ზედა მისსა. შეკრიბნა მცირედნი
Line of ed.: 10     კაცნი, მჴედარი რვა ათასი, და აჩინა მჴედართ-მთავრად სარგის ჯაყელი, კაცი
Line of ed.: 11     მჴნე და შემმართებელი, და მრავალჯერ გამოცდილი და სახელოვან-ქმნილი წყობათა
Line of ed.: 12     შინა, ტანითა ახოვანი, ჴელოვნად მბრძოლი ცხენსა ზედა, მჴნე მოისარი, საჩინოდ
Line of ed.: 13     ნადირთა უცთომლად მმუსრველი, და მისა მინდობილ იყო მეფე, ერთგულებაცა დიდი
Line of ed.: 14     აქუნდა მეფისა. და წარავლინა წინამიგებებად და წყობად არღუნისა, და წარემართნეს
Line of ed.: 15     და დადგეს ჴევთა. ხოლო არღუნ შემოვლო ქართლი, და დადგა სურამს, და წარმოავლინნა
Line of ed.: 16     წინამბრძოლნი მჴედარნი ექუსი ათასი, და არღუნ დადგა შინ\დარას, და
Line of ed.: 17     წინამბრძოლნი მივიდეს ტაშის-კარს და დადგეს სამდინაროსა \ მას ზედა, რომელ არს
Line of ed.: 18     შოლა. ხოლო აღიყარა სარგის ჴევთათ და წარავლინნა წინამბრძოლნი, კაცი რჩეული
Line of ed.: 19     და გა\მოცდილი წყობათა შინა ათას ხუთასი მჴედარი. არა უწყოდეს მოახლება არღუნისი,
Line of ed.: 20     და წარემართნეს და განვლეს ჴიდი ახალდაბისა. იყო ყინელი და ზამთარი,
Line of ed.: 21     ვითარ წესი არს თუესა დეკემბრისასა, და განვიდეს სივიწროისაგან, წინამავალნი
Line of ed.: 22     იხილნეს რაზმი თათართა, და წინა განეწყუნეს ქართველნიცა, და მყის ზედა მიეტევნეს
Line of ed.: 23     მესხნი, და პირველსა შეკრებასა აოტნეს თათარნი, და მოსწყჳდნეს მრავალნი
Line of ed.: 24     სახელოვანნი, და ესრეთ ძლიერად ბრძოდეს თათართა მათ მესხნი, რომელ მცირედნიღა
Line of ed.: 25     განერნეს და შეიხუეწნეს რაზმსა შინა არღუნისასა შინდარას გორისასა, და
Line of ed.: 26     სდევნეს და მოსწყჳდნეს პირითა მახჳლისათა, რამეთუ მჴედართ-მთავარი სარგის და
Page of ed.: 241   Line of ed.: 1     სპა მეფისა ვერღარა მოილოდინეს, ამისთჳს რომელ თათართა რაზმი მახლობელად
Line of ed.: 2     მდგომარე იყო. და ესრეთ ძლევითა საჩინოთა შემოქცეულნი, მრავალთა სახელოვანთა
Line of ed.: 3     თათართა თავისა მქონებელნი მოეგებნეს სარგისს და ლაშქართა. ხოლო ვითარ იხილა
Line of ed.: 4     სარგის განმხიარულება და უვნებელად დაცვა, განიხარა, გარნა მძიმედ აღუჩნდა,
Line of ed.: 5     რამეთუ ვერ მიესწრა ომსა, რამეთუ იყო კაცი მძლე და შემმართებელი. კუალად სურვიელ
Line of ed.: 6     იყო განწყობისა მესხთა. წარემართა არღუნს ზედა, გულითა ქველითა, ხოლო
Line of ed.: 7     არღუნ სპათა მისთა მოუწოდა, და კუალად ქართველსა სპასა ზედა მისლვასა მხილველი
Line of ed.: 8     ივლტოდა, გარნა აყენებდეს ქართველნი წარჩინებულნი, და არა უტევდეს სივლტოლად,
Line of ed.: 9     რომელთა უპირობდა თორელი კახა და ეტყოდა, ვითარმედ: ქართველნი" \
Line of ed.: 10     მეცნიერნი ვართ ომისა მათისანი, ჩუენ ვბრძოდით თქუენ წილ". და ესრეთ ძლით
Line of ed.: 11     არწმუნეს, და დადგა ადგილსა ზედა, და განაწყო მჴედარნი.

Line of ed.: 12        ვითარ დაეახლნეს ურთიერთას, ზედა-მიეტევნეს მესხნი განლაღებულნი, ხოლო
Line of ed.: 13     სარგის ჯაყელი უპირველეს ყოველთასა მიუჴდა რაზმსა, და უმჴნესი მათი ჩნდა ბაადური,
Line of ed.: 14     ჰოროლითა ცხენისაგან ქუეყანად დასცა, და იქმნა ძლიერი ომი, და მრავალნი მოისარვოდეს
Line of ed.: 15     არღუნის სპისაგან, და სივლტოლად მიდრკეს. პირ\ველსავე მიჯრასა სძლევდეს
Line of ed.: 16     სპანი მეფისანი, და ვითარ არს ჩუეულება თათართა ლტოლვა და გარე-უკუნქცევნა,
Line of ed.: 17     ანაზდად გარე-უკუნიქცეს. მაშინ სულმოკლე-ქმნულნი სპანი მეფისანი ივლტოდეს
Line of ed.: 18     მსწრაფლ. ესრეთ განწირულნი და მიმოდაბნეულნი თათართა მიერ მოისრვოდეს,
Line of ed.: 19     ცოდვათა ჩუენთა სიმრავლითა განწირნა ღმერთმან და მისცნა ჴელთა წარმართთასა.
Line of ed.: 20     ხოლო უწყალოდ ჰჴოცდეს, და მრავალნი სახელოვანნი მოსრნეს თათართა, რომელ
Line of ed.: 21     მცირედნიღა ძლით განერნეს, და სდევნეს ახალდაბის ჴიდამდე გინა უმეტესცა, ხოლო
Line of ed.: 22     ზოგნი ტყუედ წარყვანებულ იქმნეს, გურკელელი მურვან და სხუანი მრავალნი. და
Line of ed.: 23     ესრეთ შეიქცა არღუნ ყაენს ულოს წინაშე, განმარჯუებული, ხოლო სარგის და მესხნი
Line of ed.: 24     მივიდეს მეფეს წინაშე, აწყუერს, მეყჳსთა თჳსთათჳს მტირალნი. რამეთუ უმრავლესნი
Line of ed.: 25     მოესრნეს, და დაშთომილ იყვნეს მცირედნი. და დაჰყო მეფემან ზამთარი ნახევარი
Page of ed.: 242   Line of ed.: 1     სამცხეს, და გარდვიდა შავშეთს და კლარჯეთს და წარვიდა ნიგალისჴევს. და ვითარ
Line of ed.: 2     მოიწია თუე მაისი და აღმოსცენდა მდელო, ყაენმან \ იგივე არღუნ დევნად და ძებნად
Line of ed.: 3     წარმოავლინა, რომელთა თანა იყვნეს ქართველნიცა, მიმდგომნი ყაენისანი, და თუესა
Line of ed.: 4     ივნისსა მოვიდა სამცხეს. ხოლო მესხნი რომელნიმე მიეგებნეს არღუნს და რომელნიმე
Line of ed.: 5     წარჰყვეს მეფესა. და ესრეთ იწყო ოჴრებად და ტყუენვად სამცხესა და მოადგა
Line of ed.: 6     ციხის-ჯუარსა, და უწყო ბრძოლა ძლიერად, რამეთუ არა ზღუდითა მტკიცითა განსრულებულ
Line of ed.: 7     იყო. ხოლო ციხეს მყოფნი ძლიერად ბრძოდეს, და მრავალი კაცი მოკლეს,
Line of ed.: 8     და დიდად ავნებდეს გარეთ-მყოფთა, დღისით და ღამით განვიდიან და ადგილ-ადგილად
Line of ed.: 9     მოსწყჳდიან. და ვითარ იხილა სიმტკიცე ციხის-ჯუარისა, რომელ არს ჯუარის ციხე,
Line of ed.: 10     აიყარა და წარვიდა. და წიგნიცა მოუვიდა ყაენისა, მსწრაფებელი წარსლვა დვინათგან ყაენი
Line of ed.: 11     თურანისა ქუეყანასა მყოფი ბრძოლად მოსრულ არს ხუარასანს. და ესრეთ იჴსნა ღმერთმან
Line of ed.: 12     ჭირთა ამათგან ქუეყანა სამცხისა, რომელ ოც დღე ძლით იყო არღუნ სამცხეს.

Line of ed.: 13        ხოლო მეფე დავით კუალად მოვიდა შავშეთს და სამცხეს, და ვითარ \ იხილა
Line of ed.: 14     სამცხე მოოჴრებული, მოუწოდა თანამზრახავთა მისთა და ჰკითხა, თუ რა ყონ, რამეთუ
Line of ed.: 15     ომი თათართა აღარ ეგებოდა. \ მაშინ სარგის ჯაყელ-ციხისჯუარელმან მოაჴსენა, ვითარმედ:
Line of ed.: 16     სამცხე" მცირე არს და არა კეთილი სადგომი მეფეთა. აწ განგაზრახებ, რათა
Line of ed.: 17     წარხვიდე ლიხთ-იმერეთს რუსუდანის ძისა დავითის თანა, რამეთუ სწორად ორთავე არს
Line of ed.: 18     სამეფო იგი და ესეცა, და მე დავსდებ თავსა ჩემსა და საქონელსა ყოველსა და ლაშქარსა
Line of ed.: 19     ჩემსა შენთჳს, ვითარ გენებოს იჴმარე. და უკეთუ კეთილად გისტუმროს დავით,
Line of ed.: 20     კეთილ; და უკეთუ არა, აჰა სიმდიდრე ჩემი მზა არს თქუენთჳს, და ნუცა შენ სწყალობ
Line of ed.: 21     საჭურჭლესა შენსა, და ვეზრახნეთ თავადთა იმერთა, და განვსცეთ საჭურჭლე, და
Line of ed.: 22     ჩუენ კერძო დავიყენოთ".

Line of ed.: 23        სთნდა ყოველთა განზრახვა ესე, და წარავლინეს მოციქული წინაშე რუსუდანის
Line of ed.: 24     ძისა, რათა შეიწყნაროს თათართაგან მირიდებული, ხოლო მან აღუთქუა. და წარვიდეს
Line of ed.: 25     და მივიდეს ქუთათისს, სადა-იგი \ წინა მიეგება რუსუდანის ძე, და კეთილად ისტუმრა,
Line of ed.: 26     და დაყვეს წელიწადი ერთი. გარნა კეთილად თუ ისტუმრებდა რუსუდანის ძე, ეგრეცა
Line of ed.: 27     კეთილადვე ლაშას ძესა დავითს, არამედ ვითარცა უცხო ვიდოდა მათ თანა.

Page of ed.: 243  
Line of ed.: 1        მაშინ ეზრახნეს კახაბერის-ძესა რაჭის ერისთავს კახაბერსა, ქუაბულის-ძეთა,
Line of ed.: 2     ფარაჯანიანთ სარგისს, რათა ლაშას ძე დავით ყონ მეფედ, რომელნი ერჩდესცა, და
Line of ed.: 3     იქმნა განდგომილება ლიხთ-იმერით, და რომელნიმე წარმოუდგეს ლაშას ძესა, და
Line of ed.: 4     რომელნიმე რუსუდანის ძესა. ეგრეთვე დადიანი ბედიანი, ჯუანშერის ძე, \ დადგა ერთგულებასა
Line of ed.: 5     ზედა რუსუდანის ძისასა, რამეთუ იყო ესე ბედიანი კაცი წარმატებული
Line of ed.: 6     ყოვლითა ზნითა, უხჳ უმეტეს ყოველთა კაცთა, სრული გონიერებითა. ამან დააწყო
Line of ed.: 7     ოდიში. რომელ მპარავი და ძჳრის-მოქმედი არა იპოვებოდა. და სუანნი განიყვნეს
Line of ed.: 8     ორად. გარნა არას ავნებდეს ურთიერთას ორნივე დავით და დავით, დაღაცათუ ლაშქართა
Line of ed.: 9     არა ენება, ამისთჳს რომელ არა გასცემდეს ორნივე მეფენი საჭურჭლესა ლაშქართა
Line of ed.: 10     ზედა. ესრეთ იყო აშლილობა და შფოთნი მრავალნი იმერით.

Line of ed.: 11        მაშინ არღარა იყო ღონე, დაამტკიცეს, რათა განყონ სამეფო და საჭურჭლე ორად,
Line of ed.: 12     და აჩინნეს თავადნი სამეფოსანი, და განყვეს ორად, ტფილისი ორად, ქუთათისი ორად,
Line of ed.: 13     და თავადნი და ერისთავნი ურთიერთ შეასწორეს, ნიკოფსით დარუბანდამდე, და განყვეს
Line of ed.: 14     სამეფო და საჭურჭლენი; გარნა ხუამლისა ქუაბსა რომელი იდვა, მცირე გამოიღეს \
Line of ed.: 15     და გაიყვეს, და უფროსი ქუაბსავე დაუტევეს. ხოლო ჯაჭჳ იგი სახელდებული,
Line of ed.: 16     სალმასური, და თუალი იგი პატივცემული გურდემლი, და მარგალიტი იგი დიდი,
Line of ed.: 17     რომლისა სწორი არა-ვის-სადა უხილავს, -- ესე სამივე რუსუდანის ძესა დავითს მიხუდა.
Line of ed.: 18     და აქა იქმნა განყოფა სამეფოსა, და მიერითგან შეიქმნა ორ სამეფოდ. მაშინ უმეფო
Line of ed.: 19     იყო ამიერი საქართველო სამეფო, და დაიშალა ლაშქარი და მსახურება თათართა.

Line of ed.: 20        ინება კუალად ყაენმან ზავი მეფისა. მოუწოდა არღუნსა, \ რათა წარავლინოს მოციქული
Line of ed.: 21     მეფის წინაშე ზავის ყოფად, და ფიცთა დაუმტკიცებდა უვნებლობისათა. რამეთუ
Line of ed.: 22     დედოფალი გუანცა, ავაგის ცოლ-ყოფილი, და ძე თჳსი ყრმა მცირე დარჩეს ჴელთა
Line of ed.: 23     ულოსთა, რომელნი ტყუედ წარისსნეს ურდოს. ვითარ ეგულებოდა ბოროტის ყოფა
Line of ed.: 24     ყრმისა, ნოინის ვისმე ცოლმან აღიყვანა და შვილად მიიყვანა, რამეთუ იყო უშვილო.
Page of ed.: 244   Line of ed.: 1     ხოლო თქმულ არს ესეცა, ვითარმედ მიიქუა რა ყრმა დიმიტრი წიაღთა, მეყუსეულად
Line of ed.: 2     საშო განეღო დედაკაცსა და მუცლად იღო, და შვა ყრმა-წული. და ამის ძლით კეთილსა
Line of ed.: 3     უყოფდა ნოინის ცოლი გუანცას და ყრმასა მას; მას უბრძნა ყაენმან, რათა მან წარავლინოს
Line of ed.: 4     კაცი წინაშე მეფისა ზავისა ყოფად. და წარმოავლინეს მოციქული ზავისათჳს,
Line of ed.: 5     რათა მისცეს სამეფო მისი ყოველი და კუალად ეგოს პირველსავე პატივსა დედოფლობისასა.
Line of ed.: 6     რა მოვიდეს მეფის წინაშე მოციქულნი ყაენისნი, და აუწყეს: "ესრეთ
Line of ed.: 7     მიუმცნო მეფემან, ვითარმედ ხოჯა-აზიზ იქმნა მიზეზი ჩემისა მიერ წარმოსლვისა და
Line of ed.: 8     სამეფოსა დატევებისა. უკეთუ ნებავს ყაენსა შეწყნარება ჩემი, პირმშოსა ძესა ჩემსა
Line of ed.: 9     გიორგის წარმოვავლენ წინაშე მათსა და \ უბოძოს სამეფო ჩემი, და დედოფალი გუანცა
Line of ed.: 10     და ძე ჩემი დიმიტრი წარმოავლინოს ჩემდა, და ხოჯა-აზიზ მომცეს, რათა სიკუდილითა
Line of ed.: 11     მისითა შური ვიგო ნაქმართა მისთა, რომელნი ყვნა \ ჩემ ზედა".

Line of ed.: 12        ვითარ მიიწივნეს ყაენს წინაშე, სთნდა სიტყუა მეფისა, და ითხოვეს ძე მისი
Line of ed.: 13     გიორგი, და დაუმტკიცეს ფიცთა მიერ, შესუმითა ოქ\როსა საფიცრისათა, რათა უვნებელად
Line of ed.: 14     დაიცვას ძე მეფისა, და მისცეს სამეფო მისი. უკეთუ დავით მეფემან იხილოს
Line of ed.: 15     ყაენი ულო, რომელსა ეჯნობითცა უწოდეს, ხოჯა აზიზცა მისცეს ჴელთა მეფისათა:
Line of ed.: 16     ენებოს, მოკლას და, თუ ენებოს, განუტეოს. ამის შუა შემოიყვანა ენუქ არქუნ, კაცი
Line of ed.: 17     მართალი და პატიოსანი, სჯულითა ქრისტეს ჯუარისა თაყუანისმცემელი, და მან
Line of ed.: 18     უთავსმდება ყაენს, რათა არა ევნოს დავითს და ძესა მისსა გიორგის. თჳთ მივიდა
Line of ed.: 19     ენუქ დავითს წინაშე, შეჰფიცა და წარიყვანა ძე მისი გიორგი. შევიდეს ტფილისს, და
Line of ed.: 20     მუნ მოეგებნეს ყოველნი მთავარნი და ერისთავნი საქართველოსანი, და შადინი ვინმე,
Line of ed.: 21     ნათესავით სომეხი, რომლისა შევედრა ტფილისი და თჳთ მეფობაცა. არღუნ მოიღო
Line of ed.: 22     ძღუენი ურიცხჳ გიორგის წინაშე, და დაყვეს მცირედი ჟამი ქალაქს, და მერმე წარვიდეს
Line of ed.: 23     ეჯენს წინაშე, და მიიწივნეს ურდოსა. პირველად მოუვლინა ეჯნის ცოლსა ტონღუზ-ხათუნს,
Line of ed.: 24     რამეთუ იყო იგი მაღლისა ჴელმწიფისა კოსტანტინეპოლისა ასული,
Page of ed.: 245   Line of ed.: 1     სჯულითა ქრისტეანე და მართლმადიდებელი. ამისთჳს პატივსა უყოფდა ტონღუზ-ხათუნი
Line of ed.: 2     ენუქ არქუნს, რომელი იგიცა ქრისტეანე იყო.

Line of ed.: 3        ვითარ იხილა ყრმა იგი, შეიყუარა სიკეთისა მისისათჳს, და თჳთცა ქმნულ-კეთილ
Line of ed.: 4     იყო, და მერმე წარიყვანეს ყაენს წინაშე, და მანცა კეთილად შეიწყნარა და
Line of ed.: 5     პატივი დიდი უყო. და ესრეთ პატივცემულმან დაყო წელიწადი ერთი, რომელსა მიანიჭა \
Line of ed.: 6     ყოველი სამეფო მისი ყაენმან, და წარმოავლინა მოციქული, რათა მივიდეს მეფე
Line of ed.: 7     დავით ეჯნს წინაშე. \ ხოლო მეფე მიზეზობდა ხოჯა-აზიზის არ-მიცემასა: "უკეთუ არა
Line of ed.: 8     მომცეთ მოსიკუდიდ, არა მოვალ ურდოსა". ამის მცნობელი ყაენი, სიტყჳთა არღუნისათა,
Line of ed.: 9     განწყრა, რამეთუ მძიმედ აღუჩნდებოდა სიკუდილი ხოჯა-აზიზისი. ამისთჳს
Line of ed.: 10     ეტყოდა ყაენს არღუნ, ვითარმედ: "მეფე არღა მოვალს მსახურებად შენდა, არამედ
Line of ed.: 11     კუალად ტყუილით გუაშრომებს; აწ ამას განგაზრახებ, წარსწყმიდე ძე მეფისა, და
Line of ed.: 12     წარმგზავნე მე ლაშქრად მეფესა ზედა, და შეკრულსა მოვიყვან წინაშე თქუენსა".

Line of ed.: 13        ყაენმან დაიჯერა და განაჩინნა კახნი, რათა წარსწყმიდონ ძე მეფისა და ყოველნი,
Line of ed.: 14     რომელნი წარმოევლინნეს მეფესა ძისა მისისა თანა. ცნა ესე ენუქ არქუნ, აღდგა და
Line of ed.: 15     მსწრაფლ მივიდა ტონღუზ-ხათუნს წინაშე, და აუწყა სიტყუა ესე, ხოლო იგი მსწრაფლ
Line of ed.: 16     მივიდა ყაენს წინაშე და ენუქ არქუნ და მოაჴსენა: "დიდო მაღალო ჴელმწიფეო ყაენო,
Line of ed.: 17     რასა უსამართლობისა იგი \ ბრძანება განგიჩენია, სიკუდილი მეფის ძისათჳს და მსახურთა
Line of ed.: 18     მისთა? არა უწყია შენ, რომელ წინასწარმეტეუელთა, რომელთა ეზრახებოდა
Line of ed.: 19     ღმერთი, ბრწყინვალეთა და საჩინოთა გუართაგან შთამომავალთა არს. და კუალად
Line of ed.: 20     იხილე, რომელ ფიცითა მოიყვანე იგი, და მე და ენუქ არქუნ სიკუდილსა აღვირჩევთ;
Line of ed.: 21     და აჰა, თავნი ჩუენნი იყვნენ მეფის ძისათჳს. და ესეცა უწყოდე, რომელ ძმა შენი
Line of ed.: 22     დიდისა ყაენისაგან ბათოს შვილი მრავალსა მოციქულსა უგზავნის და დიდთა ნიჭთა
Line of ed.: 23     \ აძლევს, რათა მისცეს გზა დარიალანისა და დასავლეთისა, რამეთუ ორივე ჴელთა შინა
Line of ed.: 24     მისთა არს, და ამასცა განგაზრახებ, ერთისა ბერისა სპარსისა ვაჭრისათჳს, რად
Page of ed.: 246   Line of ed.: 1     დიდსა ჴელმწიფესა გააძებ შენთა მტერთა ზედა, რამეთუ უკეთუ ბათოს ულოსი
Line of ed.: 2     და მეფე შეიერთნეს, დიდნი შფოთნი აღდგებიან".

Line of ed.: 3        ვითარცა ესმა ულოს, განკჳრდა და მსწრაფლ მოიყვანა გიორგი, \ შეიყვანა და
Line of ed.: 4     პატივი უყო, და შემოსა შესამოსლითა ბრწყინვალითა, და მისცა ტონღუზ-ხათუნს და
Line of ed.: 5     ენუქ არქუნს და რქუა: "აჰა ძე მეფისა, ჩემგან მტკიცე ფიცითა, არას ვავნებ დავითს,
Line of ed.: 6     თჳნიერ პატივისა. და შენ წარვედ ენუქ, და ორნივე შვილნი და ძენი მეფისანი, გიორგი
Line of ed.: 7     და დიმიტრი, და დედოფალი გუანცა, ვითარცა ტონღუზ-ხათუნს და შენ გნებავს, ეგრეთ
Line of ed.: 8     ყავთ, და მოიყვანეთ დავით". ვითარცა ესმა, განიხარეს და თაყუანის-ცეს, და მოაჴსენეს:
Line of ed.: 9     "თავნი ჩუენნი იყვნენ ნაცვლად, უკეთუ მოგუცე ხოჯა-აზიზს, და არ მოვიყვანოთ
Line of ed.: 10     დავით; უკე\თუ არ მოგუცემ ხოჯა-აზიზს, არ მოვა". დაღათუ მძიმედ აღუჩნდა არღუნს,
Line of ed.: 11     არამედ მისცა ხოჯა-აზიზ. და წარმოიყვანა ენუქ, და მოუწერა წიგნი ფიცისა ტონღუზ-ხათუნ
Line of ed.: 12     მეფესა: "არა ევნოს ყაენისაგან. უკეთუ მოვიდეს ურდოსა, პატივითა დიდითა
Line of ed.: 13     პატივ-სცეს, და სამეფო დაუკლებელად მისცეს".

Line of ed.: 14        წარმოვიდა ენუქ არქუნ, და მოვიდა ტფილისს, და ორნი ძენი მეფისანი, და
Line of ed.: 15     წარმოუვლინა მოციქული მეფესა, და აუწყა ყოველი. და წარმოვიდა მეფე და მოვიდა,
Line of ed.: 16     ქვიშხეთის ბოლოსა \ და სურამს შუა დადგა, და მოუწოდა ენუქ არქუნს და მოვიდა
Line of ed.: 17     და მოუსხნა შვილნი ორნივე და მოართუა წიგნი ფიცისა, და მოგუარა ხოჯა-აზიზ.
Line of ed.: 18     ვითარცა იხილა მეფემან, ბრძანა თავისა მისისა მოკუეთა. და მოჰკუეთეს და წარგზავნეს
Line of ed.: 19     თავი ტფილისს, და აღმართეს ძელი, და დამოჰკიდეს თავი ხოჯა-აზიზისი. და
Line of ed.: 20     ესრეთ წააჰყვა მეფე ურდოს ენუქს, და მოეგებნეს ყოველნი სამეფოსა მისისანი, და
Line of ed.: 21     წარემართნეს ურდოს.

Line of ed.: 22        ხოლო თანა წარჰყვა მეფესა სარგის ციხისჯუარელი ჯაყელი, დიდად ნამსახური,
Line of ed.: 23     რომელმან ქმნა ესეცა სათნოება, რამეთუ ტფილისს ყოფასა მეფისასა მოვიდა ელჩი
Line of ed.: 24     ყაენისა, ვითარმედ: \ "მეფესა მოვინდობ, ხოლო პაპა სარგისს არა მივინდობ", და
Page of ed.: 247   Line of ed.: 1     არა სათნო უჩნდა ბრძანება ესე სარგისს, და ეტყოდა მეფე გარე-უკუნქცევად. ხოლო
Line of ed.: 2     იგი არა ერჩდა, და ეტყოდა: "ნუ იყოფინ ქმნად ესე ჩემ მიერ, რათა შევიქცე შინა.
Line of ed.: 3     უკეთუ ცოდვათა ჩემთაგან გევნოს რამე თათართაგან \ ყოველნი კაცნი იტყჳან: განზრახვითა
Line of ed.: 4     სარგისისითა განუდგა მეფე თათართა, აწ იგი წარვიდა შინა და მეფე
Line of ed.: 5     წარავლინა მოკლვად ყაენს წინაშე. ნუ ჰყოს ესე ღმერთმან, რამეთუ ამით წარჰჴდების
Line of ed.: 6     გუარი ჩემი, არამედ მო-თუ-მკლან, ნაცვლად თქუენდა ვიყო, და თუ დავრჩე, თქუენ
Line of ed.: 7     თანა დავრჩე". დაიმადლა ესე მეფემან ეზომ, რომელ ქუაბულიანი თემი ერთი სამცხეს
Line of ed.: 8     და საყდარი ტბეთისა შავშეთს სიგლითა სამამულოდ მიუბოძა.

Line of ed.: 9        და წარემართნეს ურდოსა, და მივიდეს ყაენს ულოს წინაშე, ბარდავს, რამეთუ
Line of ed.: 10     იგი იყო საზამთრო სადგური, და არა უწყოდეს რა ეგულების ყოფად მათთჳს, და
Line of ed.: 11     მცირედთა დღეთა მოუწოდა ყაენმან ხილვად მეფისა და მთავართა და იკითხვიდა, რომლისა
Line of ed.: 12     მიზეზისათჳს განდგა მეფე? და ყოველნი ჰგონებდეს მეფისა და წარჩინებულთა
Line of ed.: 13     მისთა სიკუდილსა, და ევედრებოდეს ღმერთსა და ყოვლად-წმიდასა მეტეხთასა და ვედრებისა
Line of ed.: 14     ღმრთისმშობელსა, რომლისა მინდობილ იყვნეს. და შევიდეს ყაენს წინაშე,
Line of ed.: 15     ხოლო მან მოსცა თჳსითა ჴელითა ღჳნო თასითა დიდითა ოქროსათა, რამეთუ ესე
Line of ed.: 16     იყო წესი ყაენთა. და ვითარ ჯდა მეფე მუჴლ-მოყრილი და მის თანა ყოველნი მთავარნი,
Line of ed.: 17     ჰკითხა ყაენმან, ვითარმედ: "რად ჰქმენ განდგომა ჩემი, და ბრძანებასა ჩემსა
Line of ed.: 18     რად ურჩ ექმენ, და არღუნს შემოები? არა დიდნი კეთილნი ვქმენ შენ ზედსა? დაკარგული
Line of ed.: 19     და სიკუდი\ლად განწირული გუელთაგან აღმოგიყვანე ჯურღმულით და მეფედ
Line of ed.: 20     დაგადგინე".

Line of ed.: 21        მაშინ, ვითარ არღარა აქუნდა პასუხი მიგებად მეფესა, მოიხედნა \ უკანით კერძო
Line of ed.: 22     სარგის ჯაყელისა, ვითარმცა იგი ქმნულ იყო მიზეზი არღუნის შემობმისა და თათართ
Line of ed.: 23     მოსრვისა. და იხილა სარგის ბრდღვინვისა ლომისა მსგავსად, მეფემან მას ზედა მიუტევა
Line of ed.: 24     საქმე. იგი არა შეშინდა, არამედ უშიშად აღდგა და წარსდგა ყაენს წინაშე, განმწირველი
Line of ed.: 25     თავისა თჳსისა მეფისათჳს, რათა იგი მოიკლას მეფისა წილ, და მუჴლ-მოყრილი
Line of ed.: 26     ეტყოდა: "მე ვარ, დიდო ყაენო, რომელი შემოვები არ\ღუნ აღას". ხოლო
Page of ed.: 248   Line of ed.: 1     მან ჰკითხა: "პაპა სარგის შენ ხარა?", რამეთუ პაპა სარგისს უწოდდეს თათარნი, და
Line of ed.: 2     მან რქუა: "იგი ვარ". რქუა მას: "რაისათჳს განაყენე მეფე ჩემგან და არღუნს შემოები?".
Line of ed.: 3     ხოლო სარგის არა მეცნიერ იყო ენასა მათსა, წარმოაყენეს სადუნი თარგმანად,
Line of ed.: 4     რომელი ფრიად უყუარდა ულის, და დიდად პატივ-ეცა, რამეთუ იყო კაცი იგი
Line of ed.: 5     გონიერი, და ენა-კეთილი, სიტყჳთა მარჯუე ყაენს წინაშე მეტყუელებად.

Line of ed.: 6        მაშინ სარგის მიუგო: "დიდო ყაენო, არა იყო სხუა მიზეზი, რამეთუ მან მიიღო
Line of ed.: 7     მეფობა დავითისი, ქალაქი და სოფელი, მან დაიჭირნა ეკლესიანი და ციხენი ყოველნი
Line of ed.: 8     დაარღჳვნა. ბედნიერო ყაენო, არღარავინ გაგაგონებდა უსამართლობასა ამას, შეკრა
Line of ed.: 9     კარი თქუენი ქრთამითა. ამის მიზეზისათჳს მე წარვიყვანე მეფე, რათა ბედნიერმან
Line of ed.: 10     ყაენმან გაიგონოს და იკი\თხოს საქმე ესე, ვითარცა აწ კითხვასა ღირს მყო. ესეცა
Line of ed.: 11     უწყოდი, ყაენო, რომელ სპარსნი ძუელითგან მტერნი არიან ჩუენ ქართველთანი.
Line of ed.: 12     ამისთჳს არღუნს თანა ვყავ ბრძოლა და ომი, რამეთუ საქმე და უსამართლობა მეფის
Line of ed.: 13     მიმართ ხოჯა-აზისისგან ვერღარა დავსთმეთ. აწ, ყაენო, მეფე უბრალო არს; მე ვარ,
Line of ed.: 14     რომელმან განვაყენე მეფე კარისაგან თქუენისა". და განმრავლდა სიტყუა მათ შორის
Line of ed.: 15     და მრავალგუარად უბნობა, რომელთა არა \ არს ჟამი თქმათ და წერად. და მეფეცა
Line of ed.: 16     მრავალსა რასმე იტყოდა, და ენუქ არქუნ და დიდი იგი ნოინი სხდეს შუა და სადუნი
Line of ed.: 17     იგი კეთილად თარგმნიდა, და კაზმევდა თქმულთა \ მეფისათა, რამეთუ მეფე ენა-მძიმე
Line of ed.: 18     იყო მცირედ, მანკაბერდელი სადუნი კეთილ-მეტყუელებდა, და ყოველნი მოელოდეს
Line of ed.: 19     ბოროტის ყოფასა მეფისათჳს, და სიკუდილსა სარგისისსა.

Line of ed.: 20        მაშინ მოუვლინა ღმერთმან წყალობა მოსავთა მისთა, და აწცა დაიცვა, ვითარცა
Line of ed.: 21     მარადის ფარავს. და ვითარ სიტყუასა უგებდეს ყაენი და მეფე ურთიერთას, მოვიდა
Line of ed.: 22     კაცი დარუბანდით, გზის მცველთა ყაენისთა, რომელთა ყაფულობით უწოდდეს. რამეთუ
Line of ed.: 23     არღარა განსრულებულ იყო სიტყუა, შევიდა ყაენის კაცი იგი ურდოსა ყაენის წინაშე
Line of ed.: 24     და მოაჴსენა: "არა არს ჟამი მეტყუელებად, რამეთუ შეიძრა ულუსი დიდი დიდისა
Line of ed.: 25     ყაენის ბათოსი, და შვილი მისი, ყაენი დი\დი ბერქაი, მოვალს გზასა დარუბანდისასა
Line of ed.: 26     უმრავლითა, დიდად დიდითა ლაშქრითა".

Page of ed.: 249  
Line of ed.: 1        ესმა რა ყაენს, მსწრაფლ აწვია სპა თჳსი, და მყის შემოკრბეს მის წინაშე. მას
Line of ed.: 2     ჟამსა წარმოემართნეს წინაგანწყობად, და ვითარ დაეახლნეს ორნივე სპანი ურთიერთას,
Line of ed.: 3     მაშინ ევედრა მეფე ყაენს, რათა წინამბრძოლად აჩინოს მეფე და სპა მისი
Line of ed.: 4     (და წესადცა არს ქართველთა წინამბრძოლობა). ისმინა ულო და აჩინა წინამბრძოლად
Line of ed.: 5     მეფე, მახლობელად მისსა დგომად. ხოლო სარგის ჯაყელი თჳთ წინა დაიყენა, და
Line of ed.: 6     განაჩინა მარჯუენე და მარცხენე, დამწყობელმან რაზმთამან მიჰმართეს ხოლო იქმნა
Line of ed.: 7     ესეცა, რომელ რაზმსა შინა გახლტა შუელი, სადა-იგი სარგის ჯაყელმან, აბჯარცმულმან,
Line of ed.: 8     მოკლა. მცირედ წარვლეს, და მელი მოკლა, იგიცა სარგის, ისრითა. და
Line of ed.: 9     წაიარეს, და ყურდგელი მოკლა. და ამას სამსავე \ ხედვიდა ულო ყაენი, და დიდად
Line of ed.: 10     აქო სარგისი და კეთილად უთქმიდა მრავალსა.

Line of ed.: 11        მაშინ დაეახლნეს სპანი ორნივე ურთიერთას, და გამოჩნდა კაცი ერთი სახელოვანი
Line of ed.: 12     მათ შორის, რომელი წარმოევლინა დიდსა ყაენს ბერქას, რამეთუ ყაენი არა
Line of ed.: 13     წარმოსრულ იყო. ესე მოეახლა მეფესა დავითს, რომლისათჳს დიდად შეწუხნეს სპანი
Line of ed.: 14     მეფისანი, რამეთუ იყო კაცი ესე დიდი და მაგრიად და უცთომლად მოისარი. ხოლო
Line of ed.: 15     მეფემან აღმოიღო მშჳლდი ქარქაშით, და ჰკრა ცხენსა მისსა მკერდსა, და დაასო და
Line of ed.: 16     გულსა განვლო. ხოლო ქართვ\ელთა განმხიარულებულთა აღიზახნეს და მიეტევნეს.
Line of ed.: 17     იქმნა ძლიერი და ფიცხელი ომი ველსა ზედა შაბურანისასა, ძლიერად ბრძოდა მეფე
Line of ed.: 18     და სპანი მისნი, სადა-იგი სარგის ჯაყელმან სახელოვანი ომი ყო წინაშე ულოსა,
Line of ed.: 19     რომელ განკჳრდა ყაენი. და განგრძელდა ყოველგან ომი, და მოსწყდა ორგნითვე
Line of ed.: 20     ურიცხჳ. ივლტოდა სპა ბერქასი, და დევნა უყვეს ძლიერად. ხოლო იქმნა ესეცა: დევნასა
Line of ed.: 21     მას ლაშქართასა დაშთა ყაენი ულო ოთხითა ოდენ კაცითა მცირესა რასმე ბორცუსა
Line of ed.: 22     ზედა, და ვითარ იხილეს ლტოლვილთა მათ, შჳდნი რჩეულნი კაცნი ზედა
Line of ed.: 23     მოეტევნეს ყაენსა. იხილა ესე მიმავალმან სამითა კაცითა სარგის, შეუტია შჳდთა მათ
Line of ed.: 24     კაცთა და სამითა კაცითა შეება, და ოთხნი ვიდრემე დაჴოცნეს სარგის და აზნაურთა
Line of ed.: 25     მისთა, და სამნი იგი ივლტოდეს. მაშინ იხილა თუალითა \ მისითა სიმჴნე სარგისისი,
Page of ed.: 250   Line of ed.: 1     და ყმათა მისია, განიხარა და დევნა უყო კუალადცა სპასა ბერქასსა დარუბანდის
Line of ed.: 2     კარამდის. და განვლეს დარუბანდიცა და სამსა დღესა სხუასა დევნა უყვეს. ესრეთ განმარჯუებულნი
Line of ed.: 3     და სახელოვანნი მოვიდეს სადგურსა მათსა ბარდავს, ხოლო მეფესა
Line of ed.: 4     დავითს და სპათა მისთა ფრიადითა პატივითა პატივსცა და მრავალი ნიჭი მიანიჭა,
Line of ed.: 5     ესეზომ, რომელ სარგის ჯაყელსა კარ\ნუ-ქალაქი და მიმდგომი მისი ქუეყანა უბოძა
Line of ed.: 6     იერალაყითა.

Line of ed.: 7        მაშინ შეიშურვეს სხუათა ვიეთმე მტერთა და მოაჴსენეს მეფესა: "აწ მეფობაცა
Line of ed.: 8     სარგისს მიეც; ვინათგან ყაენმან ეზომ განადიდა, არღარა იქნების მორჩილი მეფობისა
Line of ed.: 9     თქუენისა", მაშინ დაიჯერა მეფემან, რამეთუ იყო უმანკო და მალე-მრწმენი
Line of ed.: 10     სიტყუათა კეთილთა და ბოროტთა, ორთავე, და წარვიდა ღამით ელგონ ნოინის წინაშე
Line of ed.: 11     და მოაჴსენა: "უკეთუ ყაენი სარგისს კარნუ-ქალაქს მისცემს. მეფობაცა მისცეს". განკჳრდა
Line of ed.: 12     ელგონ ნოინი და რქუა: "ყაენმან შენის მოდგომისათჳს მისცა და, თუ შენ გიმძიმს,
Line of ed.: 13     არღარა მისცემს. თქუენ ქართველნი არას კეთილს უყოფთ მჴნედ მბრძოლთა
Line of ed.: 14     წყობათა შინა. არა უწყია, ყაენი სარგის დაარჩინა მტერთაგან, ძლიერი და სახელოვანი
Line of ed.: 15     ომი ყო?" წარვიდა ნოინი რა მოაჴსენა ყაენს ყოველი იგი თქმული, და არღარა
Line of ed.: 16     მოსცეს კარნუ-ქალაქი. ცნა ესე სარგის, და შეიქმნა გულკლებით და ქუეგამხედვარად
Line of ed.: 17     პატრონის\აგან. ხოლო მის ზამთარს დაიმჭირა მეფე ბარდავს თავისა თჳსისა თანა,
Line of ed.: 18     და სარგის წარვიდა გულკლებული სამცხეს.

Line of ed.: 19        მას ჟამსა გაადგა ულო ყაენს შანშეს ძე ზაქარია ამირსპასალარი, კაცი ყოვლითა
Line of ed.: 20     სათნოებითა შემკული და საჩინო, და ივლტოდა ქუთათისს ნარინ დავითისსა, "რამეთუ
Line of ed.: 21     ბერქას ლაშქართა გამოსლვა მასმია ჩემ ზედა". ხოლო მეფემან დავით კეთილად შეიაწყნარა,
Line of ed.: 22     დაჰყო \ მცირე ჟამი, მერმე ფიცით მოიყვანა ყაენმან, გარნა არცა ეგრეთ
Line of ed.: 23     დამშჳდდა გული ულოსი, და მოკლა ზაქარია ამირსპასალარი, კაცი პატიოსანი და
Line of ed.: 24     სახელოვანი. და ცნა დიდმან შანშე, მამამან მისმან, მწუხარებითა შეწუხებული იგიცა
Line of ed.: 25     აღსრულდა. ხოლო გუანცა დედოფალი, ავაგის ცოლ-ყოფილი, მოკლულ იქმნა,
Page of ed.: 251   Line of ed.: 1     თათართა შინა მყოფი, რომელსა იტყჳან ვითარმედ ასულისა მისსა ხუაშაგის, რომელი
Line of ed.: 2     იყო ცოლი საჰიბ მდივანისა, ხოჯა შამშადინისა, მისითა განზრახვითა მოიკლაო. და ვითარ
Line of ed.: 3     უცოლო იყო მეფე, იქორწინა ცოლი, სახელით ესუქნ, დიდისა ჭორთმაღო ნოინისა
Line of ed.: 4     და დიდისა სირმა ნოინისა, და წარვიდა ტფილისს და ქმნა ქორწილი პატიოსანი.

Line of ed.: 5        ამათ ჟამთა გარდამოვიდეს ბერქას ყაენისგან ლტოლვილნი, დედაკაცი საკჳრველი,
Line of ed.: 6     სახელით ლიმაჩავ, და მან მოიტანა შვილნი მცირენი, ნათესავით ასასარფაკაიანნი,
Line of ed.: 7     პირმშო ფარეჯან და უმრწმესი ბაყათარ, და სხუანი თავადნი მრავალნი,
Line of ed.: 8     გამოვლეს \ კარი დარუბანდისა და მოვიდეს მეფეს წინაშე. ხოლო მან პატივითა
Line of ed.: 9     ისტუმრნა და წარავლინნა ყაენს ულოს წინაშე, და ყაენმან შეიწყნარნა ფრიად, და
Line of ed.: 10     უბოძა ხარაჯა, და მოლაშქრედ და თანამბრძოლელად განაჩინნა. და ესრეთ მეფეს თანავე
Line of ed.: 11     წარმოავლინნა, ხოლო მეფემან დასხნა რომელნიმე დმანისსა, და სხუანი ჟინვანს.

Line of ed.: 12        \ და ვითარ მოიწია სთუელი, წარვიდა ყაენი ქუეყანად შარვა[ნ]შასა, საზღვართა
Line of ed.: 13     საქართველოსათა, ადგილსა რომელსა უწოდიან ჩაღანუსუნი, ესე იგი არს თეთრი
Line of ed.: 14     წყალი. და შეკრეს [ღ]ობითა წყლის პირი, რომელსა სიბად უწოდეს. რამეთუ გონებდა
Line of ed.: 15     გამოსლვასა ბერქა ყაენისასა. და ამათ ჟამთაგან იწყეს სიბასა ზედა დგომად თათართა
Line of ed.: 16     და ქართველთა სთულითგან გაზაფხულამდე და გაზაფხულ წარვიდიან საზაფხულოთა
Line of ed.: 17     სადგურთა. ხოლო იქმნა ესეცა, რომელ ყაენთა შვილნი ზემოჴსენებულნი, ულოს თანა
Line of ed.: 18     წარგზავნილნი, ხუთარ, ყული და ბალაღა, დაიპყრნა ყაენმან ულო. და მოკლნა სამნივე,
Line of ed.: 19     და დაიპყრა ქუეყანა მათი, და ყოველი სიმდიდრე მათი. და ვითარ ცნეს სიკუდილი
Line of ed.: 20     პატრონთა მათთა საბერძნეთს მდგომთა დედაწულითა, რომელთა თავადი იყო
Line of ed.: 21     ალათემურ ვინმე, კაცი სახელოვანი, აიყარა ბარგითა და დედაწულითა, და ივლტოდა,
Page of ed.: 252   Line of ed.: 1     და მომართა სამცხის კერძო. ცნეს თათართა ულო ყაენისთა სივლტოლა ალათემურისი,
Line of ed.: 2     დევნა უყვეს და მოეწივნეს, და იგინი დაბრუნდეს და შეებნეს, და მრავალი კაცი
Line of ed.: 3     მოკლეს ულოს ლაშქრისა. და, რათა არა განგრძელდეს სიტყუა, ვიდრე კოლის მთათა
Line of ed.: 4     მოსვლამდე ათორმეტჯერ მოეწივნეს და ათორმეტჯერ შეებნეს, და ათორმეტჯერვე
Line of ed.: 5     ალათემურ მოერია და გააქცივნა. და ესრეთ მოიწივნეს ქუენა არტანს, სოფელსა,
Line of ed.: 6     რომელსა ჰქჳან გლინავი. \ და მუნ დახუდა მურვან გურკელელი, მახუნჯაგის ძე, წინა
Line of ed.: 7     შეემთხჳა ნადირობას მიმავალი, რომელი შეიპყრეს თათართა და კნინღა მოაკუდინეს.
Line of ed.: 8     ხოლო იგი ევედრა და აღუთქუა ლიხთ-იმერით წარყვანება მათი და ეგრეთ ბერქას.
Line of ed.: 9     ყაენს წინაშე წარსხმა, ხოლო იგინი მიენდვნეს. წარმოიყვანნა და მოასხნა სამცხეს,
Line of ed.: 10     და მოასხნა გურკელის ჭალას, და ესრეთ განსცნა: წარავლინა კაცი \ და ამცნო სარგის
Line of ed.: 11     თმოგუელსა და შალვას ბოცოს ძესა, და ყოველთა მესხთა და სარგის ჯაყელის ლაშქართა,
Line of ed.: 12     რათა შეკრბენ ერთად და შეიპყრან ალათემურ და მიჰგუარონ ულო ყაენს. და
Line of ed.: 13     წარმოემართნეს, და სცნა ესე ალათემურ, აიყარა ბარგითა და დედაწულითა, და
Line of ed.: 14     გამოვლო მტკუარი და მომართა ჯავახეთით კერძო, შემოიარა ელასის შემოღმართი.
Line of ed.: 15     და მივიდა ოშორას ქუეშეთ, ადგილსა, რომელსა რქჳან ლერძავნი, რამეთუ თმოგუელი
Line of ed.: 16     მუნ დაუდგა წინა, რომელნი იხილნა რა, მორიდნა სარგის და ბოცოს ძე, და ლაშქარნი
Line of ed.: 17     ერთ-კერძო მოსდევდეს, და გურკელელი მურვან მართლ-კუალსა შედგომილი
Line of ed.: 18     მოსდევდა. და მოეწია გურკელელი მცირითა ლაშქრითა, რამეთუ ბოცოს ძე და სარგისის
Line of ed.: 19     ლაშქარნი არ მოვიდეს არცა შუელად გურკელელისა. შეიბნეს ძლიერად, სძლეს
Line of ed.: 20     თათართა და მრავალი ტაძრეული აზნაური მოკლეს, და ივლტოდა გურკელელი.
Line of ed.: 21     ხოლო თათართა განვლეს ჯავახეთი და თრიალეთი, და რუსთავს მტკუარს გავიდეს \
Line of ed.: 22     და მრავალგან მიეწივნეს თათარნი და სომხითარნი ლაშქარნი, რომელთა თჳთოეულად
Line of ed.: 23     არა არს ჟამი მოთხრობად, ყოველგან ალათემურ მძლე ექმნა. და განვლეს კამბეჩიანი,
Line of ed.: 24     კახეთი, ჰერეთი, ყოველგან ომითა, და წარვიდეს გზასა ბელაქნისასა. შევიდეს ღუნძეთს,
Line of ed.: 25     რამეთუ წინა-განეწეო მეფე ღუნძთა, და სძლეს თათართავე, და განმარჯუებულნი
Page of ed.: 253   Line of ed.: 1     მივიდეს ბერქა ყაენს წინაშე. და ესრეთი საკჳრველი საქმე ქმნეს, და ამათთანანი
Line of ed.: 2     თათარნი სადაცა დარჩეს, აღნარღომობით უჴმობდეს, ესე იგი არს უფროსთანი გინა
Line of ed.: 3     უხუცესთანი. ამისთჳს განძჳნებული ბერქა განემზადა გამოსლვად, და ამათ თეთრსა
Line of ed.: 4     წყალსა ზედა ღობე შეკრეს, და მუნ იზამთრიან, ვითარცა მითქუამს.

Line of ed.: 5        ხოლო ვითარ ამათ საქმეთაგან უბრალო არს მეფე, განდიდნა ჭყონდიდელი
Line of ed.: 6     ბასილი და უჯარმელი, და იწყო საურავთაცა ქმნად თჳნიერ მეფისა კითხვისა. და
Line of ed.: 7     მეფისა იმერით ყოფასა შინა დიადი აწყინა სეფეთა ქუეყანათა, რამეთუ ვითარ თჳსთა
Line of ed.: 8     ხედვიდა. და სიტყუაცა ესრეთ იყო, ვითარმედ ესუქნს თანაეყო. ამისთჳს შესმენილ
Line of ed.: 9     იქმნა ბასილი წინაშე მეფისა, რომელმან მსწრაფლ მოიყვანა და ბრძანა \ ძელსა დამოკიდება.
Line of ed.: 10     დამოჰკიდეს ძელსა შუა-ქალაქსა, რამეთუ იყო მეფე მალე-მორწმუნე და
Line of ed.: 11     ლიტონიცა. და ვითარ მო\იწია სთუელი, კუალად \ წარვიდა ყაენი სიბასა ზედა და
Line of ed.: 12     მეფეცა მის თანა. მოიწია რა გაზაფხული, წარმოვიდა ყაენი საქოსა, და ძე მისი თანქუშ
Line of ed.: 13     წარმოვიდა გელაქუნსა, რამეთუ მას აქუნდა საზაფხულოდ სადგურად გელაქუნი,
Line of ed.: 14     და მეფე თანა წარმოიტანა. და მუნ იყო. მაშინ ევედრა მეფე თანქუშს, რათა უაჯოს.
Line of ed.: 15     მამასა მისსა ყაენს ულოს წინაშე, რათა განუტეოს სამეფოდ თჳსად. ხოლო მან ისმინა
Line of ed.: 16     და წარავლინა კაცი, და ვითარ მიიწივნეს საქოდ, ყაენი ულო აღსრულებულ იყო.
Line of ed.: 17     მაშინ ხათუნთა და ნოინთა მიუმცნეს თანქუშს, რათა განუტეოს მეფე სამეფოსა თჳსსა.
Line of ed.: 18     გამოუშვეს და მოვიდა ტფილისს და ყოველსა ქართლსა და სომხითსა და განაგნა
Line of ed.: 19     საქმენი მანდაურნი.

Line of ed.: 20        ხოლო ნოინთა დასუეს ტახტსა ულოს ძე უხუცესი, სახელით აბაღა, კაცი
Line of ed.: 21     კეთილი, უხჳ, მოწყალე, ტკბილი, მდაბალი, განმკითხველი, სამართლის მოქმედი,
Line of ed.: 22     გლახაკთ მოწყალე და შემნდობელი ესმზომ, რომელ, დაღათუ დიდისა ბოროტის
Line of ed.: 23     მოქმედი კაცი იყვის, არავე მოჰკლევდის, რამეთუ ესრეთ იტყოდა: "ყოვლისა ქუეყანისა
Line of ed.: 24     მპყრობელად დაუდგენივარო ღმერთსა და რასაცა ვერ მივსცემ არცა თუ წაუღები".
Page of ed.: 254   Line of ed.: 1     და მრავალგზის საჭურჭლენი მისნი წარიხუნეს მპარავთა და არა მოაკუდინის არამედ
Line of ed.: 2     იტყოდის: "რად მაკლს მე საჭურჭლე, ისი წარიღონ გლახაკთა. რამეთუ ნაკლულ\ევან
Line of ed.: 3     არიან, და მით იპარვენ". კუალად უბოროტო და კეთილი გონება აქუნდა ყოველთათჳს.
Line of ed.: 4     მაშინ ამან აბაღა ყაენმან განაჩინა მჴედართა მთავრად \ კაცი საჩინო წყობათა
Line of ed.: 5     შინა, სახელით აბათა, და ურდოსა და სახლისა თჳსისა მოურავად დაადგინა ზემოჴსენებულისა
Line of ed.: 6     ორმაღონის შვილი სირმონ, კაცი განმარჯუებული და საჩინო ბრძოლათა
Line of ed.: 7     მინა. ვინათგან ქრთამსა მძიმესა მიიღებდიან მის წინაშე მდგომნი ყოველნი,
Line of ed.: 8     გამოარჩია კაცი ერთი, მოწყალე და სამართლის მოქმედი და მმარხველი და მლოცავი,
Line of ed.: 9     ქრისტეანეთა \ და ეკლესიათა ღმრთისათა მოსავთა მოყუარე, სახელით აღუბაღა. ესე
Line of ed.: 10     განაჩინა უღონოთა და გლახაკთა განმკითხველად, არა თუ ულო ყაენის პატივცემულნი
Line of ed.: 11     ნოინნი გამოცვალნა, არამედ უმრავლესნი აღსრულებულ იყვნეს, ვითარ ელგონ ნოინი
Line of ed.: 12     და სხუანი მრავალნი.

Line of ed.: 13        ამას აბაღას წინაშე წარვიდა მეფე დავით, და ფრიად პატივითა შეიწყნარა და
Line of ed.: 14     პატივ-სცა. და დაემორჩილნეს აბაღას ყოველნი თათარნი, საბრძანებელი მამისა მისისა
Line of ed.: 15     ულოსი.

Line of ed.: 16        მას ჟამსა გამოვიდა დიდი ყაენი ბერქა გზასა დარუბანდისასა აურაცხელითა ლაშქრითა
Line of ed.: 17     შურის გებად ხუთარეს, ბალაღას და ყულის საქმისათჳს. ცნა ესე აბაღა ყაენმან
Line of ed.: 18     და მოუწოდა სპათა თჳსთა, და მეფესა დავითს, და წარემართა. ხოლო ვითარ
Line of ed.: 19     \ აგრძნა ძლიერება და სიდიდე სპათა ბერქასთა, არღარა განვიდა მტკუარსა, არამედ
Line of ed.: 20     შეიარა ნაპირი და განსავალი ყოველი, და აღიღო ზომი ყოველგან, და დააყენა ლაშქარი,
Line of ed.: 21     სადა შეკრბებიან მტკუარი და რაჴსი, და მუნითგან ვიდრე მცხეთამდე ბერქამან მოაოჴრა
Line of ed.: 22     \ ქუეყანა შირვანისა, ჰერეთი, კახეთი და ყოველი იორის პირი და მოვიდა ლაშქარი
Line of ed.: 23     ტფილისამდე, და მრავალი სული ქრისტიანე მოსწყდეს, ხოლო ბერქა ყაენი დადგა
Line of ed.: 24     მთათა შინა გარეჯისათა. მაშინ მოხედნა ღმერთმან ქუეყანასა ამას წყალობით და ყაენსა
Line of ed.: 25     აბაღას, შეედვა სალმობა რამე ბერქას, და მოკუდა. ვითარცა იხილეს სპათა მისთა
Page of ed.: 255   Line of ed.: 1     სიკუდილი ყაენისა მათისა, წარიღეს მკუდარი და განვლეს კარი დარუბანდისა. ესრეთ
Line of ed.: 2     დამშჳდნა ქუეყანა ესე.

Line of ed.: 3        ხოლო თათართა გულად აქუნდის შიში ბერქას ლაშქრის გამოსლვისა, და ყოველთა
Line of ed.: 4     სთუელთა წარვიდიან სიბასა ზედა. და ვითარ მოეახლის ჟამი სიბას წარსლვისა,
Line of ed.: 5     მოუწოდა მეფემან სპათა თჳსთა და სარგის ჯაყელ-ციხისჯარელსა. ვითარ მივიდა
Line of ed.: 6     სარგის დავით მეფესა წინაშე ტფილისს, ეგონა სარგისის განდგომილება ყაენს წინაშე,
Line of ed.: 7     და დაივიწყა ნამსახურება \ განზრახვითა უკეთურთა კაცთათა. მოუწოდა პალატად და
Line of ed.: 8     შეიპყრა შინა, და ტყუე ყო. და ვითარ ცნეს ესე აზნაურ\თა თანამყოლთა სარგისისთა,
Line of ed.: 9     ივლტოდეს და წარვიდეს ყაენს წინაშე, და მოაჴსენეს აბათა ნოინსა, რათა მან განაჩინოს
Line of ed.: 10     მეფისაგან დაჭირვა სარგისისი და მოაჴსენოს ყაენს აბაღას და სთხოვოს სარგის.

Line of ed.: 11        ხოლო აბაღა ნოინი მივიდა წინაშე ყაენისა და ვედრებით სთხოვა სარგის,
Line of ed.: 12     რათა იჴსნას ჴელთაგან დავით მეფისათა. ისმინა მსწრაფლ ვედრება აბათა ნოინისა,
Line of ed.: 13     და მოსცა ელჩი, და წარმოავლინეს, და მოიწია ტფილისს, და წარიყვანა
Line of ed.: 14     სარგის, და მოჰგუარა აბათა ნოინსა. და მიერითგან იქმნეს ჯაყელნი მორჩილნი
Line of ed.: 15     ულოსისანი, ვიდრე ჟამთამდე მეფეთა შორის ბრწყინვალისა და საჩი\ნოსა დიდისა
Line of ed.: 16     გიორგისათა.

Line of ed.: 17        ხოლო მეფე ჯერეთ არა წარსულ იყო სიბასა, შეედვა სალმობა მუცლისა ძესა
Line of ed.: 18     მისსა პირმშოსა გიორგის, რომელი სიკეთე-აღმატებულებითა სავსე იყო. განგრძელდა
Line of ed.: 19     სალმობა ესეზომ, რომელ კნინღა მკუდარ საგონებელ იყო, და იდვა უჴმრად, უძრავად,
Line of ed.: 20     სულთა აღმომფშვინველი, და მითცა ძლით. ამას მწუხარებასა და უღონოებასა რა
Line of ed.: 21     მოეცვა მეფე და ყოველნი მკჳდრნი საქართველოსანი, მოეჴსენა მეფესა დმანისისა
Line of ed.: 22     ღმრთისმშობელი, და წარვიდა წინაშე მისსა, და თჳთ წარმოაჩინა, ვითარ ყოველი
Line of ed.: 23     უჴამურითა ფერჴითა მოჰყვებოდეს და მოეგებოდეს, მჴურვალითა ცრემლითა წყალობად
Line of ed.: 24     მათდა აღძრვიდეს. მაშინ შეისმინა ვედრება მათი წმიდათა უწმიდესისა \ ღმრთისმშობელმან,
Line of ed.: 25     და მყის შეხებასავე თანა, და პირსა ზედა შეხებასა, თუალნი აახუნა მსწრაფლ
Page of ed.: 256   Line of ed.: 1     და ვითარცა უვნებელი წარმოჯდა. იხილეს ესე მეფემან და ყოველთა მკჳდრთა საქართველოსათა,
Line of ed.: 2     განკჳრდეს ანაზდათსა ამას საკჳრველებასა ზედა ყოვლად-წმიდისასა, და
Line of ed.: 3     ადიდებდეს ყოველნი ღმერთსა.

Line of ed.: 4        და კუალად წარვიდა მეფე სიბასა ზედა, და მუნ ყოფასა მისსა, ჟამსა წარმოსლვისასა,
Line of ed.: 5     დასნეულდა მეფე დავით მით სალმობითა მუცლისათა, და ვერ განკურნეს
Line of ed.: 6     მკურნალთა, და წარმოვიდა ცხედრითა. და \ ვითარ მოეახლა მარტომყოფსა, მივიდა ხატსა
Line of ed.: 7     მას ჴელით-უქმარსა, რომელი თჳთ გამოისახა ტილოსა, ხატისა მიერ კეცსა
Line of ed.: 8     ზედა. მოყვანება ბრძანა მარტომყოფისა ხატისა, და ევედრა ცრემლითა, და შეუვრ\და,
Line of ed.: 9     და განკურნა, ვითარ უფლისა მიერ განკურნებული ცხედარსა ზედა მდებარე, და ესრეთ
Line of ed.: 10     მრთელი მოვიდა პალატად ტფილისისა, და იყო განსუენებასა შინა თჳნიერ ამისსა,
Line of ed.: 11     რამეთუ მთავარნი და ერისთავნი ვერ სცვალნის შიშისათჳს ყაენისა. ხოლო თქმულ
Line of ed.: 12     არს ესეცა, ვითარ ბრძენისა სოლომონისათჳს წერილ არს, ჟამსა სიბერისა მისისასა
Line of ed.: 13     არა მართლად ვიდოდა წინაშე ღმრთისა, და მძლავრებისაგან თათართასა უცალო
Line of ed.: 14     ქმნილმან, იწყო შლად საყდართა საეპისკოპოსოთა, რომელი სანატრელთა მეფეთა
Line of ed.: 15     შესავალნი სოფელნი მიენიჭნეს, განსცემდა, ეგრეთვე მონასტერთა. \ ამას თანა სხუანიცა
Line of ed.: 16     ბოროტნი აღძრნა მტერმან, რომელნი არა საჴმარ არიან თქმად, და მძლავრა
Line of ed.: 17     სიბერესა შინა, ვითარ სოლომონს. ამისთჳს სწრთვიდა ღმერთი არა ჩუენებითა, არამედ
Line of ed.: 18     შუენიერებითა ძისა მისისათა სიკუდილისა გლოვითა, ვინათგან უგუნურებასა შინა
Line of ed.: 19     ვართ ნათესავნი ადამისნი, და გულს-მოდგინედ მიდრეკილ არს გული კაცისა ბოროტისა
Line of ed.: 20     მიმართ, ვითარცა წერილ არს: "არა ინებეს, შეგონებად, არამედ გარდავჴედით
Line of ed.: 21     ცხოვრებასა ჩუენსა, და ყოველნი ვართ ამაოებასა შინა", ვითარ იტყჳს ბრძენი ეკლესიასტე:
Line of ed.: 22     "ამაოება ამაოებათა და ყოველივე ამაო არს", და მზესა ამას ქუეშე ხილულსა
Line of ed.: 23     ყოველსა ამაოებასა მისცემს.

Line of ed.: 24        ხოლო ჩუენ გზისა მცირდ გარდამაბიჯებელნი, კუალად მოგზაურ ვიქმნეთ. და
Line of ed.: 25     ვითარ მოიწია მსგეფსი სიბას წარსლვისა, წარვიდა მეფე კუალად. ხოლო მუნ ყოფასა
Line of ed.: 26     მისსა დასნეულდა ძე მისი გიორგი, რამეთუ დიდი ნუგეშინის-ცემა აქუნდა მეფესა
Line of ed.: 27     საბრძანებელსა მისსა, და მისვე სისხლისა მდინარებისაგან აღსულდა, და დაუტევა
Line of ed.: 28     მსწუხარება მიუთხრობელი \ ყოველთა მკჳდრთა სამეფოსათა, დიდითგან მცირეთამდე.
Line of ed.: 29     ხოლო გუამი ყრმისა გიორგისი დაასუენეს საყდარსა სიონისასა, რათა მოიცადონ მეფე.
Page of ed.: 257   Line of ed.: 1     და ვითარ წარჴდა ჟამი მცირედ, მოვიდა მეფე ტფილისს. ვითარ არავინ გამოგება
Line of ed.: 2     ცინა, თჳნიერ მცირეთა \ მოქალაქეთასა, ზარ-განჴდილი მიისწრაფდა პალატად, სადა
Line of ed.: 3     დახუდეს სპანი და ვაზირნი დამალულნი და შავითა მოსილნი. და ვითარცა აუწყეს
Line of ed.: 4     სიკუდილი ძისა მისისა გიორგისი, მყის, სმენასავე თანა, დაეცა და კნინღა მკუდარ
Line of ed.: 5     იქმნა. და ესრეთ შეიღეს პალატად ჴელთა ზედა მქონებელი და ძლით მოვიდა ცნობად,
Line of ed.: 6     რამეთუ უკეთუ მოისპოს სული, მყის მოისპობ ცნობა, და უკეთუ მოისპოს ცნობ,
Line of ed.: 7     არა თანა მოისპობის სული, სიტყჳს-მოქმედი იტყჳს; ვინათგან ტკივილთა მიერ უზომოთა
Line of ed.: 8     მოცვულ იყო, და შვილობისა სიყუარული და კულად სიტურფე-აღმატებულება
Line of ed.: 9     ათრვამეტისა წლისა მყოფისა, სიმჴნე, სამჴედროთა ზნეთაგან განსრულება, ტკივილნი
Line of ed.: 10     მრჩობლ ზედა დაერთვოდეს. სალმობიერითა გოდებითა გოდებდა და სიკუდილსა აღირჩევდა
Line of ed.: 11     თავისა თჳსისასა, რაჟამს იხილა აღყვავებული და შუენიერი გუამი ძისა მისისა
Line of ed.: 12     გიორგისი მკჳდრად, უფერულად მდებარე, რომელსა იგლოვდა ერი. და ვაებით წარიღეს.
Line of ed.: 13     მცხეთას, და მუნ დაკრძალეს, \ და უკმოიქცეს მწუხარებითა სავსენი. ხოლო ესოდენ
Line of ed.: 14     განუმრავლდეს ტკივილნი შვილისა საყუარელისანი, რომელ მიერითგან არღარა
Line of ed.: 15     აქუნდის ლხინება, და სენთაცა მრავალთა მოიცვეს და გუამითა უძლურებდა უმრავლესთა
Line of ed.: 16     ჟამთა, გარნა მონებდავე ყაენსა აბაღა, რამეთუ არა იყო სხუა ღონე.

Line of ed.: 17        აქა შინა იწყო მანკაბერდელმან სადუნმან განდი\დებად, რომელი პირველი ულოს
Line of ed.: 18     შეეწყალა, რკინობისა ძლით. და ყაენმან აბაღაცა პატივ-უყო, და დიდი საჰიბმდივანი
Line of ed.: 19     კეთილსა უყოფდა, მით რომელ ცოლსა მისისა \ ავაგის ასულისა, ხუაშაგისა, ეჯიბობა
Line of ed.: 20     აქუნდა, და მეფესა დიავითსაცა მიებოძნეს მისთჳს მრავალნი ქუეყანანი.

Line of ed.: 21        ამათ ჟამთა იქმნა განდგომილება თათართა ურთიერთას, რადგან განუდგა ყაენსა
Line of ed.: 22     აბაღას თეგუდარ ყაენი, ბარახას ძმა უმრწამესი, რომელი იყო ზემოჴსენებულისა
Line of ed.: 23     ჩინგიზ ყაენის შვილისა ჩაღატა ყაენის ნათესავი, რომელსა ეპყრა ქუეყანა თურანისა
Page of ed.: 258   Line of ed.: 1     და დიდი თურქეთი. ესე ბარახა ყაენი იყო თურანსა, და წარმოავლინა ძმა თჳსი თეგუდარს
Line of ed.: 2     ხარაჯა ქუეყანისა, რომელ მას წარჴდომოდა, ვითარ ზემო თქმულ არს, თეგუდარს
Line of ed.: 3     მიხუდებოდის. ესე მივიდა, ორისა ბევრისა ლაშქრისა მქონებელი. შეიწყნარა
Line of ed.: 4     აბაღა, და უჩინა ზაფხულის სადგურად ვიდრემე მთანი არარატისანი და საზამთროდ
Line of ed.: 5     რაჴსისა პირი და ნახჭევანი.

Line of ed.: 6        ესრეთ იყოფოდა თეგუდარ. შეშურდა ყაენობა აბაღასი, და მიუმცნო ძმასა თჳსსა
Line of ed.: 7     ყაენსა ბარახას, ჯეონს იქით მყოფსა, ვითარმედ: "რად მივსცემთ ყაენობასა და ქუეყანასა
Line of ed.: 8     დიდსა აბაღას! აწ წარმოემართე მანდით შენ და აქათ მე, და ორთავე შევმუსროთ
Line of ed.: 9     აბაღა, და ჩუენ დავიპყრათ ქუეყანა მისი". ხოლო მოივერაგა ესრეთ, თავი შეშისა
Line of ed.: 10     ისრისა აღმოთხარა, და ძულითა პილოსათა შეაწებნა სამნი ისარნი და მათ შინა \
Line of ed.: 11     შთადვა წიგნი, ამად რომელ ყოველგან გზისა მცველნი განჩენილ იყვნეს თათართაგან
Line of ed.: 12     ძუელითგან და განიკითხიან მგზავრი და მოციქული; და ვითარ მივიდა თეგუდარის
Line of ed.: 13     მოციქული ძმასა მისსა ბარახა ყაენს წინაშე, სთნდა სიტყუა და განზრახვა თეგუდარისი,
Line of ed.: 14     და მიუმცნო მანცა ეგრეთ, რათა პაემანსა შეკრბენ ერთად, და დაამჴუან აბაღა
Line of ed.: 15     ყაენი და დაიპყრან ჴელმწიფობა. და მოუწერა განჩინებული დრო პაემანისა, რომელ
Line of ed.: 16     მას ჟამსა უკუადგეს თეგუდარსა, რომელსა ჟამსა გამოვიდეს ჯეონსა ბარახა სპითა მისითა.

Line of ed.: 17        ხოლო განგებამან ზენამან განაქარვა განზრახვა მათი, და დაიცვა აბაღა უმანკოებისათჳს
Line of ed.: 18     და სიწრფოებისა და სიმართლისათჳს, და შესცთა მწიგნობარი მისი და ორითა
Line of ed.: 19     მთოვარითა დაწერა განდგომა თეგუდარისა, რამეთუ თუქენი მათნი მთოვარითა აღრაცხილ
Line of ed.: 20     არიან. და შთადვა მანცა თავსა შინა ისრისასა წიგნი ესე. და წარმოვიდა მოციქული,
Line of ed.: 21     და \ მოიწია ნახჭევნის ველსა თეგუდარს წინა და მოსცნა ისარნი, და განაღო
Line of ed.: 22     თავი ისრისა და პოვა დაწერილი ძმისა მისისა ბარახასი. და ჟამიცა პაემანისა მოახლებული
Line of ed.: 23     პოვა წერილსა მას შინა, და მყის აღეკაზმა, ბარგითა და დედაწულითა,
Line of ed.: 24     კაცი მბრძოლი ვითარ ბევრი ერთი და ხუთასი. რამეთუ სხუა იგი ლაშქარი ვერ
Line of ed.: 25     ესწრა სისწრაფისაგან, ნუ უკუე განცხადნეს საქმე მისი, და ბოროტი ეყოს აბაღას მიერ.
Page of ed.: 259   Line of ed.: 1     აიყარა და მომართა მთათა ღადოსათა, კარჩხალთა და კარისათა, რომელ არს შორის.
Line of ed.: 2     შავშეთსა და \ აჭარასა, და დადგა თავსა შავშეთისასა ფიჭუთას, და ეზრახა სარგის
Line of ed.: 3     ჯაყელსა, რათა მისცეს გზა, უკეთუ უნდეს წარსლვა აფხაზეთისა მეფესა დავითს წინაშე,
Line of ed.: 4     რათა იგი იყოს შუამდგომელ მეფისა და თეგუდარისა, და უკეთუ განუმარჯუდეს, დიდად
Line of ed.: 5     განადიდოს სარგის.

Line of ed.: 6        და ვითარ ამას ზრახვასა შინა იყვნეს, სთნდა სარგისს სიტყუა თეგუდარისი.
Line of ed.: 7     მოუწოდა სპათა მისთა და დიდსა შანშეს შვილსა ივანეს მანდატურთ-უხუცესსა, და წარმოავლინა
Line of ed.: 8     დევნად თეგუდარისა, და აჩინა მჴედართ-მთავრად სირმონ, ჩორმაღან ნოინის
Line of ed.: 9     შვილი, კაცი წყობათა შინა სახელოვანი და შემმართებელი, და მრავალნი ნოინნი
Line of ed.: 10     სხუანი, და მოიწივნეს მთათა არტანისათა, და დაიბანაკეს მუნ.

Line of ed.: 11        ხოლო იქმნა ესეცა საკჳრველი ყოველთა ნაშობთა დედათა უმეტესისა, რომელმან
Line of ed.: 12     ღმრთისა სიტყუასა, ქალწულისაგან შობილსა ქრისტესა ღმერთსა ჩუენსა, თჳსითა
Line of ed.: 13     ჴელითა ნათელ-სცა, და ჴმა მამისა ზეცით ესმა, და სული წმიდა სახითა ტრედისათა
Line of ed.: 14     იხილა, და სამებისა წმიდისა ერთი არსება ცხად ყო და გუასწავა, იოანე ნათლისმცემელმან,
Line of ed.: 15     -- ამისი უდაბნო შენ არს, და არა უცნაურ, მთათა შინა ღადოსათა ოპიზა,
Line of ed.: 16     უპირველესი ათორმეტთა უდაბნოთა. ამას შინა უპირატესი ყოველთა წინასწარმეტყუელთა
Line of ed.: 17     და მოწამეთა, ყოველთა უაღრესთა ნათლისმცემლის იოანეს ჴორჴი იგი,
Line of ed.: 18     რომელი არა დადუმდებოდა ქებად ღმრთისა მოსრულისა, და მამხილებელი ჰეროდეს
Line of ed.: 19     უსჯულოებისა და ესრეთ პატიოსნისა \საუ\ნჯითა განშუენებული და საღმრთოთა
Line of ed.: 20     კრებულითა აღსავსე იგი საყოფი ნათლისმცემლისა, და ჭეშემარიტი თჳთ თავადისა
Line of ed.: 21     საყოფი, ვითარ სიტყუა ცხად ყოფს. ესე რა სიდიდე უდაბნოსა ოპიზისა და შემკობა
Line of ed.: 22     მისი პატიოსნითა ხატითა, და კანდელთა მიერ აღსავსეობა, ინება წარმოღება მისი,
Line of ed.: 23     და წარმოავლინა ვითარ ათასი მჴედარი, რათა მოაოჴრონ. ხოლო წარვიდეს მთისა
Line of ed.: 24     გზასა, რომელი მივალს კარჩხალთა კერძო. გარნა არა დაიდუმა მსჯავრმან ზენამან,
Line of ed.: 25     რამეთუ ეგოდენი წმიდანი მამანი, რომელ მას ჟამსა ბრწყინვიდეს ოპიზას, სასწაულთა
Line of ed.: 26     ნიშთა მიერ გაბრწყინვებულნი და მინდობილნი წინამორბედისა იოანესნი წარმართთა
Line of ed.: 27     მიერ მოწყუედილნი, და ჴორჴი იგი, დაუდუმებელი ღმრთისა ქადაგი, არა უპატიო ყო
Page of ed.: 260   Line of ed.: 1     ღმერთმან; ამისთჳს დაიცვა საყოფი თჳსი და მოუვლინა ნისლი და სიბნელე, და ვერღარა
Line of ed.: 2     ვიდოდეს ფერჴითა საძაგელითა, რამეთუ მოახლებულ იყვნეს უდაბნოსა. და დადგეს
Line of ed.: 3     მთისა მის ძირსა, რომელსა ეწოდების ძეგლი, რომელსა ზედა შენ არს ეკლესია
Line of ed.: 4     წმიდისა გიორგისი, რომელ არს [შორის] ოპიზას და მიძნაძორსა. მაშინ მოხედნა წყალობით
Line of ed.: 5     სამკჳდრებელსა თჳსსა იოანე ნათლისმცემელმან, მსგავსად ყოვლად უბიწოსა ვლაქერნისა
Line of ed.: 6     ღმრთისმშობელისა, და მოავლინა ქარი სასტიკი მთისა ღადოსა და ხოშკაკალა
Line of ed.: 7     სეტყუა და წჳმა მძაფრი, და აღდგეს ღელვანი ვითარცა შუა ზღუასა, და წარმოეცა
Line of ed.: 8     წყალი მძაფრი და იქმნა მდინარე დიდი, რომელი განსწორდა ვიდრე წუერადმდე
Line of ed.: 9     ძეგლისა, რომელი აწცა იხილვების დიდი იგი ნაღუარევი, რომელი შევალს მართლ
Line of ed.: 10     ზედა-ზედა წყალსა შავშურსა. ზედა მოეტევა წყალი და წარიხუნა თათარნი სრულიად
Line of ed.: 11     კაცი და ცხენი, არა დაშთა თჳნიერ კიდე ერთისა კაცისა. და წარვიდა თხრობად თეგუდარისა,
Line of ed.: 12     ვითარცა იობის ზედა ღაღადისი, \ ვითარმედ: "სახლი ღმრთისა არს ადგილი
Line of ed.: 13     იგი, საყოფი მონათა ღმრთისათა, ერიდენით მუნ მისლვად".

Line of ed.: 14        იდგა მაღალსა არსიანის თავსა, მოვიდეს და რიყეს, ვითარმედ: "მოვიდა ლაშქარი
Line of ed.: 15     დიდი აბაღასი, და დადგეს მთასა არტანისასა, და ხვალე მოსლვად არიან აქა". ესმა
Line of ed.: 16     თეგუდარს და, რა გათენდა, აღყარა ბარგი და დედაწული თჳსი, და უკუ აყენა მთასა
Line of ed.: 17     მაგარსა კარისათა, რომელსა ერთ-კერძო შევალს გზა, და თჳთ ლაშქრითა და მეომრითა
Line of ed.: 18     გარდმოიარა არსიანი აქეთ, სირმონ ჩამოვლო მთა ყუელისა, და მოვიდეს ორნივე
Line of ed.: 19     თავსა ყუელისასა. სირმონ წინა დაუდგა, რომელი იყო ბრძოლათა შინა სახელოვანი,
Line of ed.: 20     ეგრეთვე ძლიერნი მბრძოლნი თეგუდარისნი: სეგზი ჯოლაქი, აბიშხანოხი,
Line of ed.: 21     თელქა-დემურ, რომელთა დიდად ძლიერი ომი გარდაიჴადეს, და მოსწყდა ორგნითვე
Line of ed.: 22     ურიცხჳ. და განგრძელდა ორგნითვე ომი, იძლია თეგუდარ, და ივლტოდა დედაწულითა
Line of ed.: 23     მიერ მთასა ღადოსასა, ჯნალის თავსა, და მიუდგა უკანა სირმონ, ხოლო
Line of ed.: 24     თეგუდარ დაუდგა სიმაგრესა მთისა[სა] მინდობილი. და კუალად იქმნა ომი ძლიერი
Line of ed.: 25     ორ დღე.

Line of ed.: 26        და ვითარ მისჭირდა თეგუდარს. ივლტოდა უცნაურად, რომელიმე აჭარით და
Page of ed.: 261   Line of ed.: 1     რომელიმე ნიგალისჴევით, რომელი ყოვლად უვალ იყო კაცთაგან, და არა დასაჯერებელ
Line of ed.: 2     არს კაცთაგან, უკეთუ ვისმე ეხილნეს მთანი იგი, რომელ წარვლნეს, რამეთუ
Line of ed.: 3     ყოვლად შესაძრწუნებელ არს სლვა კაცისა, არა თუ ცხენისა, პირველ სიმძაფრითა და
Line of ed.: 4     მერმე ტყისა სიჴშირითა და შქერთა და ეკალთა, რომელსა ბურწუმალ ეწოდების,
Line of ed.: 5     განრთხმული ბრძღუმლითა რომელი ნადირთაგნცა უვალ იყო ადგილი რომელი
Line of ed.: 6     შთავლეს. და იქმნა ესეცა, რომელ განვლეს ტყესა ერთსა, ქუეშეთ კლდიანსა და ზედათ
Line of ed.: 7     მიწისა მცირისა მქონებელსა, და ზედა მოშენებულ იყო ტყე; გაღმართ განმავალთა
Line of ed.: 8     წარუსქდა მთა იგი, ვითარცა ზუავი თოვლისა, კაცსა ვითარ ათასსა, \ დედაწყლისა
Line of ed.: 9     მქონებელსა, და შთავიდა ჴევსა აჭარისასა, და დაიპყრა ცხენი და კაცი და ყოვლად
Line of ed.: 10     უჩინო ყო, და ესრეთ საწმალობელად მოისრვოდეს. და ესრეთცა ადგილსა მას სთხრიან
Line of ed.: 11     მაჭარმლნი და ჰპოებენ სამკაუშლთა დედათასა, ოქროსა და ვეცხლისათა.

Line of ed.: 12        ჩაიარეს აჭარა და ნიგალისჴევი, და მერმე შეიარეს გურია, და მივიდეს ქუთათისს
Line of ed.: 13     მეფესა დავითს წინაშე. ხოლო იგი სიხარულით მოეგება და სერი დიდი განუმზადა;
Line of ed.: 14     ხუთასი ზროხა მოხარშული დაუდვა, თჳნიერ ღორისა და ცხურისა კიდე, და
Line of ed.: 15     ლაშქრისა \ გამოსაზრდელად მასვე დღესა ცხენი ექუსასი, ზროხა ათას ხუთასი, ცხოვარი
Line of ed.: 16     ათასი, ღორი ორი ათასი. ესე ყოველი მას დღესა მოიღო თეგუდარს წინაშე,
Line of ed.: 17     და მან განუყო ლაშქართა რომლისათჳს დიდად გნკჳრდეს თეგუდარ და სპანი მისნი.
Line of ed.: 18     ხოლო ღჳნის ამარი არა იყო, მოიღეს ურმითა და ჭურითა და აღმოასხმიდეს. ესრეთ
Line of ed.: 19     კუალად ისტუმრა მეფემან დავით. რომელი იყო უხჳ და მდაბალი, და მეცნიერი
Line of ed.: 20     ყოველსა საქმისა, და სახელისა მომხუეჭელი. ესე ვითარცა მონა დაუდგა სასამსახუროდ
Line of ed.: 21     თეგუდარს.

Line of ed.: 22        ეგრეთვე დედოფალმან, ასულმან მაღლისა ჴელმწიფისამან, პალიალოღოს კოსტანტინეპოლის
Line of ed.: 23     მეფის ასულმან, ამანცა ეგრეთვე პატივ-სცა ცოლსა თეგუდარისსა;
Line of ed.: 24     და გაუშინაურდეს ურთიერთას, და მიენდვნეს, და ზედას-ზედა მივიდის დავით მეფე
Page of ed.: 262   Line of ed.: 1     თეგუდარს წინა და განუჩინის ყოველივე წესი და რიგი მისი, და ესრეთ იყოფოდა
Line of ed.: 2     წინაშე მისსა.

Line of ed.: 3        და ვითარ შეიქცა სირმინ გამარჯუებული ყაენს აბაღას წინაშე, მაშინ მოვიდა
Line of ed.: 4     კაცი გზათა მცველთა ხუარასნით, ვითარმედ: "შეიძრა ულუსი დიდი თურანისა, და
Line of ed.: 5     ყაენი დიდი ბარახა გამოვიდა ჯეონსა, უამრავითა ლაშქრითა". რამეთუ ბარახა
Line of ed.: 6     პაემანსა გამოსულ იყო, და თეგუდარის გარდახუეწა აუწყეს. ვითარცა ესმა აბაღას,
Line of ed.: 7     განკჳრდა, მოუწოდა ყრმათა მისთა და ყოველთა ქართველთა. მაშინ მეფე დავით შვილის
Line of ed.: 8     სიკუდილითა \ დაუძლურდა, არამედ ეგრეთვე წარვიდა ყოვლითა ძალითა მისითა.
Line of ed.: 9     \ წარვიდეს ხუარასნით კერძო და მივიდეს ჰერს, და მიერ მინდორსა ამოსისასა, და
Line of ed.: 10     და ეახლნეს ურთიერთას. წარავლინნეს მეფე და სპანი მისნი წინათ, რათა დაიცვნენ
Line of ed.: 11     ლაშქარნი მისნი დასხმისაგან ბარახასა, და ულუსი და სპა მისი განიცადოს. და სხუანიცა
Line of ed.: 12     ნოინნი წარგზავნნა წინა წარსლვად, ვითარ ოთხსა გინა ხუთსა მილიონსა. ამცნო,
Line of ed.: 13     რათა იხილონ სპა ბარახასი, რომელი მათვე შემოეყენა, და გარე-უკუნიქცეს. ამათ
Line of ed.: 14     წინა შორს მდგომთა ყარაულად უწოდიან ენითა მათითა.

Line of ed.: 15        და წარვიდა მეფე და ყარაულნი თათართანი აბაღასნი და ვითარ ვლეს ორი
Line of ed.: 16     დღე, დადგეს ადგილსა ერთსა. მიმწუხრი და ცისკარი რა მოეახლა, იხილეს მტუერი
Line of ed.: 17     დიდი, ამოსის მინდორსა ამაღლებული, ვითარ ღრუბელი. ცნეს, ვითარმედ ბარახასი
Line of ed.: 18     და სპისა მისისა არსო. აეკაზმნეს მეფე და სიქადურ, და ენება სიქადურს გარე-უკუნქცევად
Line of ed.: 19     შიშისაებრ აბაღასა, და რქუა მეფესა: "ჩუენ ყარაულნი ვართ, და ლაშქართაგან
Line of ed.: 20     მცირედნი, და აჰა განგჳცდიან ლაშქარნი, და წარვიდეთ ყაენს წინაშე, და ვაცნობოთ
Line of ed.: 21     მოსლვა მისი". ხოლო მეფემან თქუა: "არა არს წესი ჩუენ ქართველთა, უკეთუ ვიხილოთ
Line of ed.: 22     მტერი ჩუენ კერძო მომავალი, შეუბმელად ზურგი შემოვაქციოთ, დაღათუ იყოს
Line of ed.: 23     სიკუდილი". ვითარცა ესმა თათართა, განკჳრდეს და განწყრეს, და ზედა მოუჴდეს
Line of ed.: 24     მეფესა და ეტყოდეს: "არა იცი რასა იქმ, არა გაქუს ბრძანება აბაღ\ასი უმისოდ შებმა
Line of ed.: 25     დიდისა ყაენისა; თქუენ ქართველნი უცნობონი ხართ და არა იცით საქმე". და მრავალსა
Line of ed.: 26     ევედრებოდეს მეფესა და ყოველთა სპათა მისთა, და ბოროტის ყოფასაცა აქადებდეს
Page of ed.: 263   Line of ed.: 1     აბაღას მიერ, გარნა ვერ არწმუნეს უკუნქცევა. მაშინ წარავლინეს მსწრაფლ
Line of ed.: 2     კაცი ყაენს წინაშე და აცნობეს: "აჰა მოვიდა ბარახა დიდითა ლაშქრითა, და ჩუენ
Line of ed.: 3     ვხედავთ მტუერსა დიდსა ამოსისა მინდორსა, სრულიად მტუერითა დაბნელებულსა,
Line of ed.: 4     და ჩუენ, ბრძანებისაებრ თქვენისა, გუნებავს გარე შექცევა და წინაშე შენსა \ მოსლვა,
Line of ed.: 5     გარნა ქართველნი, უცნობო-ქმნილნი, არა მოვლენ ჩუენ თანა. ამას იტყჳან, ვითარმედ
Line of ed.: 6     არა გუაქუს ჩუეულება, რათამცა მტერი თუალითა ვნახოთ და გარე შევიქცეთო.
Line of ed.: 7     აწ არა თუ შენ ყაენი მოხვალ და შენ განაგებ, ჩუენ განგჳწირავს თავნი ჩუენნი
Line of ed.: 8     სიკუდილად. და ისწრაფე შეწევნად ჩუენდა".

Line of ed.: 9        ვითარ მოიწია მოციქული და ესმა მოსლვა ბარახასი და ყარაულთაგან არა მორიდება,
Line of ed.: 10     განკჳრდა, და მსწრაფლ ამჴედრდა სპითა მისითა, და წარისწრაფა და მიესწრა
Line of ed.: 11     რაზმწყობილთა, და მოიყვანა მეფე და რქუა: "ვიცი სიმჴნე თქუენი ბრძოლათა შინა.
Line of ed.: 12     თქუენ ქართველნი ურჩნი ხართ და შმაგნი. უკეთუმცა ნოინს რომელსამცა ექმნა,
Line of ed.: 13     მო-მცა-ვკალ; ამისთჳს არა ბრალეულ \ გყო, რამეთუ უმეცარნი ხართ წესისა ჩუენისანი.
Line of ed.: 14     აწ დადეგ წინათ ლაშქრითა შენითა".

Line of ed.: 15        ხოლო მეფე გარდაჴდა ცხენისაგან თაყუანის-ცა ყაენსა და რქუა: "დიდო ყაენო,
Line of ed.: 16     არა არს ჩუეულება ქართველისა, რათა მტერი იხილოს და ზურგი შემოაქციოს. აწე
Line of ed.: 17     ბედნიერმან თუალმან ყაენისამან გჳხილოს, თუ ვითარ დავდვათ თავი ჩუენი სიკუდილად".
Line of ed.: 18     და წარვიდა მეფე, და დაეწესა წინა-კერძო, ხოლო დიდი იგი და მჴნე აბათა
Line of ed.: 19     ნოინი, რომელი იყო მჴედართ-მთავარი, რომელ არს ამირსპასალარი, მარცხენასა
Line of ed.: 20     მჴარსა, სირმონცა დიდი იგი მარცხენითვე, სიგადურ, ტონღა ბუღა, ჯინილის,
Line of ed.: 21     არღუნ აღას და იას ბუღა მარჯუენით, და სხუანი ნოინნი განაყენნეს მარჯუენით და
Line of ed.: 22     მარცხენით. ეგრეთვე რაზმ-წყობილი ბარახა მოიწია.

Line of ed.: 23        მაშინ გამოჩნდა კაცი ერთი, სახელით ალიყან, ასისა კაცისა თავადი და არა
Line of ed.: 24     საჩინოსა გუარისა, არამედ ტანითა დიდი და ახოვანი, ძლიერი ძალითა და უშიში
Page of ed.: 264   Line of ed.: 1     მჴნედ, და აღმატებული სიტურფითა, ჰაეროვანი და შუენიერი. ამან ითხოვა აბათა
Line of ed.: 2     ნოინისაგან, რათა ფარმანი მისცეს წინამბრძოლობისა, ოდესცა სთნდეს და მისცა
Line of ed.: 3     სათხოველი ესე აბათა ნოინმან, და ამას შინა მოეახლნეს ორნივე სპანი ურთიერთას,
Line of ed.: 4     და იქმნა ომი დიდი და საშინელი. ამან ზემოჴსენებულმან \ ალიყან წინა შეუტივა
Line of ed.: 5     რაზმსა \ მათსა, და განაპო და განვიდა რაზმსა მათსა ყოვლითა მოყუსითა მისითა.
Line of ed.: 6     შეკრბა და იწყო თქმად ალა-ალასა, და მოიქცა, და კუალად განხეთქა რაზმი მათი,
Line of ed.: 7     და გამოვიდა აქათ. და მეორედ კუალად მიმართა, დაფრიწა რაზმი და განვიდა იქით,
Line of ed.: 8     და იწყო თქმად ალა-ალასა, და ეგრეთვე ქართველთა იწყეს ძლიერად ომი, რამეთუ
Line of ed.: 9     თჳთ ხედვიდა ყაენი, რომელ წინამდგომთასა მეფემან და სპათა მისთა უწინ შეუტივეს
Line of ed.: 10     და სივლტოლად მიდრიკნეს. ეგრეთვე აბათა ნოინმან ძლიერად იღუაწა ესოდენ,
Line of ed.: 11     რომელ ოხჭანსა შინა ომისასა სრულიად შეჭურვილი კაცი აღიღო უნაგირისაგან და
Line of ed.: 12     ტახტასა თჳსსა შემოიდვა, და აქუნდა სრულსა ომსა შინა ჴელთა თჳსთა, ვითარცა
Line of ed.: 13     არწივსა კაკაბი. ეგრეთვე სირმონ იღუაწა ძლიერად, და ყოველნი მათ-კერძონი სივლტოლად
Line of ed.: 14     მიდრკეს. ხოლო ბარახა ყაენი შეემთხჳა მარჯუენით აბაღასთა, სიქადურს,
Line of ed.: 15     ტონღა ბუღასა, ჯინილის და არღუნ აღას, ესენი მსწრაფლ სივლტოლად მიდრიკნა
Line of ed.: 16     ბარახა, ვიდრე მეორე დღე ამათ სდევნიდა, ხოლო აბაღა ორ დღე მათ სდევნიდა, და
Line of ed.: 17     ვერ ცნეს რაზმისა სიგრძისაგან თუ რა შეემთსჳა, და ვითარ ცნა ბარახა გაქცევა და
Line of ed.: 18     ამოწყუეტა სპათა მისთა, დაბრუნდა, ეგრეთვე აბაღაცა, და შეიმთხჳვნეს კუალად ურთიერთას,
Line of ed.: 19     და განეწყუნეს. ვითარ იხილა აბათა ნოინმან ყაენი ბარახა, აღიღო შუბი
Line of ed.: 20     და მარტომან მიმართა რაზმსა მათსა, რამეთუ იყო ესე აბათა ნოინი კაცი ახოვანი
Line of ed.: 21     ბეჭითა და მკერდითა, მსგავსი ლომისა, უშიში, ძლიერი შემმართებელი და ჰაეროვანი,
Line of ed.: 22     ტკბილი და სახიერი და სიტურფე-აღმატებულილი. და ვითარ მიახლდა \ სპა მისი,
Page of ed.: 265   Line of ed.: 1     სდევნეს და მოწყჳდნეს სული ურიცხჳ, და ტყუე ყვეს, და ესრეთ განმარჯუებულნი
Line of ed.: 2     მოვიდეს ურდოთა მათთა.

Line of ed.: 3        ხოლო ვითარ იყო ყაენი აბაღა ხუარასანს ბრძოლად ბარახა ყაენისა, \ მაშინ
Line of ed.: 4     ზემოჴსენებულმან თეგუდარ წარმოავლინნა სამნი მჴედართ-მთავარნი მისნი დედაწულითა
Line of ed.: 5     და ბარგითა მათითა, სახელით სეგზი ბადურ, და აბიბახა, და თოლაქ დემურ, და
Line of ed.: 6     მეოთხე ჯოლაქა. წარმოვიდეს და მოვიდეს და დადგეს მთასა ზედა, რომელი აღმოივლის
Line of ed.: 7     შტოდ კავკასისა, რომელ არს ლიხი. და ვითარ წარვლეს დასავლით კერძო,
Line of ed.: 8     რომელსა უწოდენ ღადოდ, და ამათსა შესაყარსა დემოთისასა, დადგეს თათარნი ადგილსა,
Line of ed.: 9     რომელსა ეწოდების ლომისთავი, და მიერ არბევდეს ჯავახეთსა ვიდრე ფარავნამდე.
Line of ed.: 10     მაშინ მუნ მდგომთა თათართა ჩამოვლეს ეკერის ჴევი, და განვლეს აწყუერს ზედა ფონი
Line of ed.: 11     მტკურისა, და განვიდეს ჯავახეთს და მუნ დახუდა ჯოგი კახა თორელისა, რომელსა
Line of ed.: 12     აქუნდა პატივად მეჭურჭლეთ-უხუცესობა, და ყურუმჩის ვისმე ჯოგი ათასისა მჴედრისა
Line of ed.: 13     თავადისა, არა ალიყანისა შვილი, ყურუმჩისი, არამედ სხჳსა ვისმე, და წარმოიღეს
Line of ed.: 14     და მომართეს სადგურსა მათსა ლომისთასა. ესმა ყურუმჩი ბადურსა, და მოუწოდა
Line of ed.: 15     კახას თორელსა და დევნა უყვეს.

Line of ed.: 16        ხოლო თეგუდარიანნი განსრულ იყვნეს მტკუარსა, სადა მოერთვის წყალი გურკლისა,
Line of ed.: 17     და ესენი მივიდეს პირსა მტკურის\ასა, რამეთუ იყო სიმრავლე ფრიადი თათრისა
Line of ed.: 18     და ქართველთა სპისა. რამეთუ ისინი მცირედნი იყვნეს, იძიეს ღონე, თოლაქ
Line of ed.: 19     დემურ განვლო მტკუარი ოცდაათითა კაცითა უგრძნაულად და სხუანი დაუდგეს პირსა
Line of ed.: 20     მტკურისასა. თოლაქ დემურ აღვლო ჴევი და აღვიდა ქედსა, და აღაბა ალამი რამე
Line of ed.: 21     სხუა დროშისა, და მოეტევა ჴმითა მაღლითა. და ვითარ იხილა ყურუმჩი ბადურ წინათ
Line of ed.: 22     და უკანა კერძო ლაშქარი, ჰგონა სიმრავლე სპისა მის და შეშინებულ იქმნა, და ივლტოდა
Line of ed.: 23     მსწრაფლ შეშფოთებული, სადა-იგი სიმრავლე მოიკლა კაცთა კეთილთა, და
Page of ed.: 266   Line of ed.: 1     ორთა კოხტელთა მიიღეს აღსასრული, და სამძივარი ცხენ-მოკლული ჭურვით ივლტოდა
Line of ed.: 2     და აწყუერს შევიდა, მჴედართ-მთავარი თათართა ყურუმჩი ბადურ მო[ი]კლა, და
Line of ed.: 3     უწესოდ დაბნეულნი, გზისა მეოტისა ვერ \ დამპყრობელნი შეივლტოდეს მთად რუგეთისა,
Line of ed.: 4     აღმართსა ძნელ-სავალსა, სოფელსა, რომელსა რქჳან კჳრიკე-წმიდა. დაბრუნდეს,
Line of ed.: 5     და გამარჯუებულნი მივიდეს ყაენის ძმისა თეგუდარისა თანა. და ალაღებული თეგუდარ
Line of ed.: 6     გარდამოვიდა ქართლს, და მოაოჴრებდა ყოველსა ქართლსა.

Line of ed.: 7        მაშინ ევედრა ყაენი აბაღა მეფესა დავითს, რუსუდანის ძესა, რათა არღარა
Line of ed.: 8     შეეწიოს და არცა შეუშვას თეგუდარ, და ნიჭთა დიდთა აღუთქმიდა, რამეთუ იჭჳსა
Line of ed.: 9     მქონებელი ღალატ[ი]სა თეგუდარის ყმათაგან განცხადებულად მცნობელი, თჳნიერ
Line of ed.: 10     თეგუდარის კითხ\ვისა, ერჩდა აბაღას დავით მეფე, და შეკრა გზანი, რომელ არღარა
Line of ed.: 11     შეისლვებოდა ცხენითა. ხოლო თეგუდარ არა უწყოდა; და ვითარ ცნა აბაღა, რამეთუ
Line of ed.: 12     არღარა შეეწევის მეფე დავით, გარნა წერილ არს, ვითარ აფროსინელთა შინა სიტყუა,
Line of ed.: 13     იტყჳს ვინმე, იბრძოლებოდეს რა ანტიპატროს და ყრმა კასანდროს მოაკუდინა, --
Line of ed.: 14     ცნა აბაღა ყაენმან და წარმოავლინა მჴედართ-მთავარი მისი სირმონ ბადური, და
Line of ed.: 15     სხუანი მთავარნი ნოინნი, და სპისა სიმრავლე, და მოვიდეს თრიალეთს, და მოუწოდეს
Line of ed.: 16     მეფესა დავითს და სპათა მისთა. რამეთუ მეფე სნეულობდა მას ჟამად. და წარმოავლინა
Line of ed.: 17     ყოველნი მთავარნი მისნი, სირმონს თანა, და შთავიდა სირმონ ქართლად. და ცნა
Line of ed.: 18     თეგუდარ მოსლვა სირმონისი, წინა განაწყო სპა მისი, და იქმნა ბრძოლა ძლიერი,
Line of ed.: 19     და მოსწყდა ორგნითვე ურიცხჳ, და ესწრა ღამე და გაიყარნეს რა გათენდა, განეწყუნეს
Line of ed.: 20     ურთიერთას პირისპირ. იქმნა ბრძოლა ძლიერი, და სპა მეფისა წინამბრძოლობდა,
Line of ed.: 21     და ვითარ აღერივნეს ურთიერთას, ივლტოდა სპა თეგუდარისა, მიმოდაიბნივნეს,
Line of ed.: 22     მოისრნე და უჩინო იქმნეს. და დარჩეს თეგუდარ და ძე მისი მცირე უღონოქმნულნი,
Line of ed.: 23     მივიდეს სირმონს თანა, და ევედრა, რათა ყაენი აბაღა იხილოს მან და
Line of ed.: 24     ძემან მისმან. ისმინა სირმონ, გარნა დააპატიმრნა, და აღიღო ტყუედ დედაწული მისი
Page of ed.: 267   Line of ed.: 1     და ყოველი სიმდიდრე და ბარგი და საქონელი და ჯოგი, და მივიდა აბაღას წინაშე,
Line of ed.: 2     და მიიყვანა თეგუდარ და ძე მისი. ხოლო აბაღა არა ავნო რა, რამეთუ იყო კაცი
Line of ed.: 3     მოწყალე და შემნდობელი, ვითარ ზემორე ვთქჳთ, და წარგზავნა ქუეყანასა ერაყისასა,
Line of ed.: 4     და მისცა ათორმეტი კაცი მას და ძესა მისსა, საზრდელი და შესამოსელი უხუად, ქორ-შავარდენი
Line of ed.: 5     და ავაზა, და განუჩინა სარჩომი, რომელ არა აკლდეს, და მცველნი დაუდგინნა,
Line of ed.: 6     რათა არღარა გაუშუას მამულსა მისსა. და ესრეთ განსუენებით იყოფოდა და
Line of ed.: 7     აღსრულდა. და ყაენმან აბაღა მრავალნი ნიჭნი და ძღუენი წარავლინა მეფესა დავითს
Line of ed.: 8     წინა, და ქართლს მრავალნი სოფელნი და ატენი მისცნა.

Line of ed.: 9        მაშინ წარვიდა ყაენი სიბად, და თანა წარიტანა დავით მეფე. და იყო ჟამი ზამთრისა,
Line of ed.: 10     და რა ზაფხული მოიწია, წარმოვიდეს, და მგზავრ მომავალსა მეფესა შეედვა
Line of ed.: 11     სალმობა მუცლისა. და ვითარ მკურნალთა ვერ უძლეს კურნებად, მაშინ ევედრა ხატსა
Line of ed.: 12     მას მარტომყოფისასა, და მივიდა მის წინაშე, ვითარ ჩუეულ იყო, რამეთუ პირველ
Line of ed.: 13     ამისსა მუცლისა სნეულებითა შეპყრობილ იყო და ვითარ მკუდარი იდვა, უსიტყუოდ,
Line of ed.: 14     და აღედგინა ხატსა ჴორცშესხმულისა ღმრთისასა. ხოლო აწ არღარა პოვა ლხინება,
Line of ed.: 15     ამისთჳს რომელ მოაკლო ღმრთისმსახურება, და იწყო რღუევად საყდართა და შლად.
Line of ed.: 16     ამისთჳს აღიღო ღმერთმან ჴელი წყალობისა, და პირველ წელთა მოკუდა ძე მისი
Line of ed.: 17     პირმშო გიორგი, სიკეთე-აღმატებული, და აქა მიიცვალა დავითცა მწუხარებითა ძისათა.
Line of ed.: 18     და ესუა სხუაცა ძე, კეთილ-მოჴსენებული, მჴნე და \ ქველი, სახელით დიმიტრი, რომელი
Line of ed.: 19     შემდგომად მეფე იქმნა. ხოლო ამან დავით რა დაასრულა ცხოვრება, დამარხეს სმეარხოსა
Line of ed.: 20     მეფეთასა მცხეთას. \ ხოლო თქმულ არს ესეცა, ვითარმედ წამლისა მიერ
Page of ed.: 268   Line of ed.: 1     აღსრულდა, ცოლისა მისისა ესუქნის მიერ მიცემითა წამლისათა. ვითარ სიტყჳსმოქმედი
Line of ed.: 2     იტყჳს მაკედონელისა მის დიდისა მიდოსით თავ-მტკივნეულობად მყოფისა
Line of ed.: 3     და იჭჳსა წამლისასა მიდოს[ის] და ანტიპატროს მიერ მიცემისა ეგრეთვე დავითისა
Line of ed.: 4     თქულ არს ესუქნის მიერ, შურისათჳს ბასილი უჯარმელისა, რომელი მოაკუდინა
Line of ed.: 5     მეფემან, უწესოებისათჳს; რამეთუ თანა ეყო ბასილი ესუქნის, და არა რიდა საწოლსა
Line of ed.: 6     პატიოსანსა მეფისასა, და ჩოჴანიცა აღიჴადა, და მთავრობა მიიტაცა, ამის უწესოებისათჳს
Line of ed.: 7     მოიკლა ბასილი. ვინათგან მოიწია უნუგეშინისცემო ყოველთა
Line of ed.: 8     მკჳდრთა საქართველოსათა, რამეთუ მიიცვალა მწუხარება მეფე დავით, იგლოვეს წესისაებრ,
Line of ed.: 9     და მრავალი ნიჭი გასცეს ეკლესიათა საყდართა და გლახაკთა საჴსენებლად მისა.
Line of ed.: 10     გარნა მწუხარე იყვნეს ქართველნი, რამეთუ მეფე დიმიტრი მცირე იყო, და არა ძალედვა
Line of ed.: 11     მეფობა. ამისთჳს უმრავლესნი წარვიდეს და მსახურებდეს ყაენსა, რამეთუ ვერცა
Line of ed.: 12     დავით მეფემან სწუართნა ერისთავნი, შიშისათჳს ყაენისა.

Line of ed.: 13        მაშინ ზემოჴსენებულნი ღალღურ და რაჭის ერისთავი კახაბერი შეიზრახნეს
Line of ed.: 14     ურთიერთას, რათა განუდგენ მეფესა დავითს, რუსუდანის ძესა და წარვიდეს ყაენს
Line of ed.: 15     აბაღას წინაშე, და ეზრახნეს ალიყანს ბადურს, რომელი დგის მთათა ჯავახეთისათა,
Line of ed.: 16     და მან აცნობა ყაენსა. ხოლო მან ნიჭნი დიდნი აღუთქუნა, და წარვიდა ღალღურ,
Line of ed.: 17     და კახაბერის-ძე კახაბერი, რომელი იყო თესლით ბოროტი, ვითარ გუაწყებს წიგნი
Line of ed.: 18     მეფეთა ბაღუშისთა და ნათესავთა მისთა. რამეთუ მოიწივნეს ყაენს წინაშე, შეიწყნარნა,
Line of ed.: 19     და მოუწოდა სირმონ ნოინსა და რქუა: "მეფე დავით ესეოდენთა განდგომილებათა
Line of ed.: 20     იქმს, რამეთუ მისსა არა კმა იყოფს, და ყოველთა განდგომილთა ჩუენთა თანა შეეწევის,
Line of ed.: 21     ვითარ თეგუდარს, და აწ ღალღურს. ხოლო მე ნიჭნი დიდნი და პატივნი წინა
Line of ed.: 22     უყვენ თეგუდარისთჳს და კუალად ღალღურ შეიწყნარა; აწ მნებავს, რათა შური ვიგოთ
Page of ed.: 269   Line of ed.: 1     მის ზედა. და ესმა რა კახაბერსა, წარსდგა და თქუა: "უკეთუ ნებავს ყაენსა შურისგებად
Line of ed.: 2     დავით მეფესა ზედა, მე მისთჳს მოვსულვარ, ვიცნი გზანი შესავალნი, და წარვასხამ
Line of ed.: 3     ლაშქართა, და ვგონებ, რომელ მეფე ჴელთ ვიგდო. და ღალღურცა იცის გზა
Line of ed.: 4     და ძალი ქუეყანისა მათისა".

Line of ed.: 5        მაშინ უბრძანა ყაენმან აბაღა სირმონ-ნოინს, ალიყანს, და თაიჩოს, და აბჩის,
Line of ed.: 6     რათა ილაშქრონ მეფეს დავითს ზედა. და შეკრიბეს სიმრავლე ლაშქრისა სამი ბევრი,
Line of ed.: 7     და გამოვლეს თრიალეთი, და გარდავლეს მთა ლიხისა, და ზედა დაესხნეს ქუთათისს
Line of ed.: 8     აბანოსა შინა მყოფსა მეფესა, და ძლით შეესწრა ცხენსა, ერთითა კაბითა მარტო
Line of ed.: 9     ივლტოდა, ხოლო თათართა მოაოჴრეს ეკლესიანი, და მრავალი სული ქრისტიანე
Line of ed.: 10     მოიკლა \ და ტყუე იქმნა, და უვნებელად მივიდეს ყაენს წინაშე. ხოლო მეფე, საკჳრველებით
Line of ed.: 11     დაცვული ღმრთისა მიერ, განერა და ვერ ესწრა მეფე ომსა მათსა, რამეთუ
Line of ed.: 12     მსწრაფლ უკუნიქცეს თათარნი.

Line of ed.: 13        წელსა მესამესა კუალად წარმოვიდეს სირმონ და ალიყან აბაღას ბრძანებითა
Line of ed.: 14     შეპყრობად მეფისა, რამეთუ დაემსტურა კახაბერსა, და არაღარა ჰგონებდა მისლვასა
Line of ed.: 15     თათართასა. დაესხნეს კუალად, და მეფემან მიჰრიდნა, და მოაოჴრნეს ქუეყანანი. და
Line of ed.: 16     ვითარ ცნეს შეყრა და ზედა-მოსლვა მეფისა, ივლტოდეს თათარნი მსწრაფლ, მასვე
Line of ed.: 17     დღესა, ტყჳთა და ალაფითა.

Line of ed.: 18        ამათ ჟამთა სადუნი მანკაბერდელი განდიდებულ იყო უმეტეს ყოველთა მთავართა
Line of ed.: 19     მის ჟამისათა, რამეთუ შეიყუარა ყაენმან აბაღა, და იწყო ურვად საქმეთა საქართველოსათა,
Line of ed.: 20     რამეთუ ასული პატრონისა მისისა, ავაგ ათაბაგისა, შევედრა სადუნსა, და ხუაშაგმან
Line of ed.: 21     ეჯიბობაცა მისცა. მაშინ შეკრბეს ყოველნი დიდებულნი საქართველოსანი \ და
Line of ed.: 22     წარიყვანეს მეფის ძე დიმიტრი ურდოსა, და მივიდეს შანშეს მისა ივანეს თანა მანდატურთ-უხუცესსა,
Line of ed.: 23     და წარჰყვა იგიცა ურდოსა. და მიიყვანეს ყაენს წინაშე ურდოსა და
Page of ed.: 270   Line of ed.: 1     დაუურვეს მეფობა. და ვითარ იხილა ყაენმან დიმიტრი, შეიწყალა და შეიყუარა, რამეთუ
Line of ed.: 2     იყო ქმნულ-კეთილი და შუენიერი ხილვად, და მოსცა ყოველი სამეფო თჳნიერ სარგის
Line of ed.: 3     ჯაყელისა, და წარმოატანა თანა სადუნი, რომელსა უბოძა მეფემან დიმიტრი
Line of ed.: 4     ათაბაგობა. და მოვიდა ტფილისს, და დასუეს ტახტსა მამათა მათთასა, დააღასრულეს.
Line of ed.: 5     წესი კურთხევისა კათალიკოსმან და ეპისკოპოსთა და ყოველთა მთავართა საქართველოსათა
Line of ed.: 6     ჰერეთით, კახეთით, სომხითით, ქართლით, ჯავახეთით, და ტაოთ რომელნი
Line of ed.: 7     შეკრებილ იყვნეს. და იყო მადლობა ღმრთისა და სიხარული დიდი, განცემა გლახაკთა
Line of ed.: 8     და ობოლთა და დავრდომილთა ზედა, რათა წარემართოს მეფობა დიმიტრისი,
Line of ed.: 9     და კეთილად განგება საქართველოსა.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Kartlis Cxovreba II.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 22.9.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.