TITUS
Kartlis Cxovreba II
Part No. 11
Previous part

Part: VI  
King: 63 
Line of ed.: 10  
მესამეოცდასამე მეფე ქართლისა დიმიტრი ძე დავით მეფისა, ბაგრატოანი,


Line of ed.: 11        მათ ჟამთა იწყო ყაენმან აბაღა ბრძოლად მეგჳპტელთა მთავარსა და სულტანსა
Line of ed.: 12     
მისრეთისასა ფუნკუყადარს და წარავლინა სპა ძლიერი და მათ თანა სპა ქართველთა,
Line of ed.: 13     
და აჩინა მჴედართ-მთავრად თონდა ვინმე, ნათესავით სალდუხი ბადურთა, მთავარი
Line of ed.: 14     
გართათ, და წარგზავნეს გზასა საბერძნეთით მიმავალსა შამად. და მიუმცნო სულტანსა
Line of ed.: 15     
საბერძნეთისასა, სახელით თარმანს, რამეთუ უწინარეს ამის ჟამისა აღსრულებულ იყო
Line of ed.: 16     
სულტანი დიდი სალჩუქიანი ყიასდინ, და მონასა მისცა ფარმანს მიეტაცა სულტნობა,
Line of ed.: 17     
და ცოლიცა მისი, ასული რუსუდანისი, გურჯი-ხათუნ, მიეყვანა ცოლად, და მას აქუნდა
Line of ed.: 18     
პონტო, ასია და კაბადუკია, ამას მიუმცნო ყაენმან, რათა თანა შეეწიოს სპათა მისთა.
Line of ed.: 19     
და წარვიდეს სპანი აბაღასნი, და მივიდეს ფარმანს თანა, და დაიბანაკეს ევხაიტს
Line of ed.: 20     
რომელ არს ასურასტანი, და ვითარცა ესმა სულტანსა ფუნდუყადარს მისლვა თათართა,
Line of ed.: 21     
მოუჴდა სპითა ეგჳპტისათა და ზედა დაესხა ჟამსა განთიადისასა, და იქმნა ძლიერი
Line of ed.: 22     
ბრძოლა, სადა-იგი მჴნედ ბრძოლა უყვეს ქართველთა, რომელ თათარნი განკჳრდეს.
Page of ed.: 271   Line of ed.: 1     
მაშინ თათარი ვინმე, სახელით მორღულ, მიეტევა მარტო რაზმსა არაბთასა, და
Line of ed.: 2     
განვლო შიგან, და მერმე გამოვლო რაზმი, და \ მომავალსა ცხენსა მისსა უკანა ფერჴი
Line of ed.: 3     
მარჯუენა მოჰკუეთა ვინმე ქუე მდებარემან კაცმან საოლავსა ქაჩაჩსა ზედა. იქმნა საქმე
Line of ed.: 4     
საკჳრველი, რამეთუ ივლტოდა სპა აბაღასი, და თანა მოკლულ იქმნა. წარმოვიდა ესე
Line of ed.: 5     
მორღული უფერჴოთა ცხენითა, სამი დღე და სამი ღამე ვლო. ესრეთ მოკუდა ცხენი.

Line of ed.: 6        
ხოლო ვითარ ცნა აბაღა ამოწყუეტა ლაშქართა და უმეტეს ქართველთა, დაუმძიმდა
Line of ed.: 7     
დიდად, და შეასმინეს სულტანი საბერძნეთისა ფარმანა, ვითარმედ განზრახვითა
Line of ed.: 8     
მისითა იქმნა მოსლვა სულტნისა ფუნდუყადარისა. ამისთჳს შეიპყრეს ფარმანა, დაღათუ
Line of ed.: 9     
არა ენება ყაენსა აბაღას მოკლვა მისი, არამედ ნოინთა მოაკუდინეს ფარმანა, და აღიღეს \
Line of ed.: 10     
ყოველი სიმდიდრე მისი, და აჩინეს საბერძნეთსა ნოინი დიდი და კეთილი,
Line of ed.: 11     
ნათესავი პირველთა ყაენთა, ონხანისა გუარისა, სახელით ერინჯი. ამას ჴელთ უდვეს
Line of ed.: 12     
მთავრობა საბერძნეთისა, და წარუღეს აწყუერი, სამცხეს, რომელი ჰქონდა ფარმანას
Line of ed.: 13     
ცოლეულთაგან, და უბოძეს სარგის ჯაყელსა და ძესა მისსა ბერქას.

Line of ed.: 14        
ხოლო ვითარცა აღიზარდა მეფე დიმიტრი, და იწყო საურავთა საქმეთა კეთილ
Line of ed.: 15     
განგებად, რამეთუ იყო ესე დიმიტრი ტანითა ახოვან, თერითა ჰაეროვან, შესახედავად
Line of ed.: 16     
ტურფა, თმითა და წუერითა მწყაზარ და შუენიერ, თუალითა გრემან, ბეჭ-ბრტყელ და
Line of ed.: 17     
შეწყობილ სამჴედროთა წესითა. სრული ცხენოსანი და მშჳლდოსანი რჩეული, უხჳ,
Line of ed.: 18     
მოწყალე და მდაბალი, გლახაკთა, ქურივთა და დავრდომილთა მოწყალე, რომელ არა
Line of ed.: 19     
სმენილ არს ნათესავი მეფეთა გინა სხუათა კაცთა. რამეთუ აქუნდა ჩუეულება, აღიღის
Line of ed.: 20     
საფასე და აღდგის ღამე, და მოვლის ქალაქი, და მოიხილნის გლახაკნი და დავრდომილნი
Line of ed.: 21     
და ობოლნი, და თჳსითა ჴელითა მისცემდის. და ყოველთა უწყოდიან მოწყალება
Page of ed.: 272   Line of ed.: 1     
მეფისა. და ამისთჳს გლახაკნი ღამით ფოლოცთა შინა ვიდოდიან, რათა შეემთხჳვნენ
Line of ed.: 2     
მეფესა. ამას თანა მოეგო მარხულობა, ღამით ლოცვა და მუჴლთ-ყრა ფრიადი,
Line of ed.: 3     
რამეთუ ათას ხუთასი მუჴლი მოაგდის მდაბლად მიწასა ზედა. ესრეთ ყოვლითურთ
Line of ed.: 4     
განშუენებული და განათლებული იყო.

Line of ed.: 5        
გარნა ესრეთ ჴელთა შინა სადუნისთა იყო, რამეთუ ფრიად განადიდა \ სადუნი
Line of ed.: 6     
ყაენმან. და იურვა მეფის დიმიტრისგან თელავი და ბელაქანი, და მრავალნი ქუეყანანი,
Line of ed.: 7     
და სადუნი კეთილად განაგებდა საქმეთა \ საქართველოსათა, რამეთუ დღეთა მისია
Line of ed.: 8     
არა იქმნებოდა თათართაგან ძალი და უსამართლობა, არცა დიდთა ნოინთაგან, არცა
Line of ed.: 9     
ელჩთაგან. და ესრეთ აღშენდა საქართველო და მოირჭუნა.

Line of ed.: 10        
მეფემან დაიწყო სიბასა წარსლვა, და აღაშენნა ქუეყანანი მოოჴრებულნი. ამანვე
Line of ed.: 11     
აღაშენა პალატსა შინა მონასტერი, ისანთა, საყოფელად მეტეხთა ღმრთისმშობელისა,
Line of ed.: 12     
და შეამკო განგებითა დიდითა, და შესწირნა სოფელნი და ზუარნი, და განუჩინა მონაზონთა
Line of ed.: 13     
საზრდელი და სამოსელი, და განაგო განგებითა კეთილითა. და წარვიდა
Line of ed.: 14     
ურდოსა, და მას შინა ყოფასა მეფისასა სთხოვეს საფასე ურიცხჳ მეფესა, განზრახვითა
Line of ed.: 15     
სადუნისითა. რქუა მეფესა სადუნ: "უკეთუ მომცე დმანისი, მე მივსცე საფასე ყაენსა".
Line of ed.: 16     
ისმინა მეფემან, და უნებლიად მისცა დმანისი და მიმდგომი მისი, და უმეტეს განდიდნა
Line of ed.: 17     
სადუნი. ხოლო იქმნა კეთილიცა საქმე მონასტერთა და გლახაკთა მიმართ,
Line of ed.: 18     
რომელი დღეთა ცხოვრებისა მისისათა მან მისცა ყალანი და მალი ათორმეტთა
Line of ed.: 19     
უდაბნოთა გარესჯისათა, და განათავისუფლა ქუეყანა გარესჯისა, და მსახურებდა მეფესა
Line of ed.: 20     
დიმიტრის. განდიდნა დიდად ლაშქრითა და სიმდიდრითა ოქროსა და ვეცხლისათა,
Line of ed.: 21     
და ჯოგისა და ხუასტაგისა არა იყო რიცხჳ, რამეთუ იყო კაცი ესე მშუებელი, კეთილად
Line of ed.: 22     
\ გამგონე და ბრძენი, რამეთუ ყაენი აბაღა ისმენდა სიტყუათა მისთა, და დიდი
Line of ed.: 23     
საჰიბდივანი ავაგ ათაბაგისა ამას აქუნდა და ასული მისი ხუაშაგ მოეყვანა ცოლად.
Page of ed.: 273   Line of ed.: 1     
ესე საჰიბდივანი განდიდებულ იყო ყაენის ულოსაგან და სადუნიცა მისგან განდიდებულ
Line of ed.: 2     
იყო, და ყოველი საბრძანებელი ყაენისა მისთა ჴელთა შინა იყო და ბრძანებასა
Line of ed.: 3     
მისსა მორჩილობდეს. და იყიდნა მრავალნი ქუეყანანი, და უბოძეს მეფეთა კარი. და
Line of ed.: 4     
დაჯდა კარსა, და მისი მიმდგომი ქუეყანა მოივერაგა ახალციხელთაგან, და ასული
Line of ed.: 5     
ახალციხელისა ცოლად მოიყვანა, და საქართველოსა ლაშქართა საქმე და განგება
Line of ed.: 6     
ჴელთ უდვა ყაენმან. და დარბაისელნი ქართველნი და სომხითარნი და ჰერ-\კახნი
Line of ed.: 7     
მეფეს წინაშე იყვნეს.

Line of ed.: 8        
ამათ ჟამთა შინა განდიდნა სამცხის სპასალარი და მეჭურჭლეთ-უხუცესი სარგის
Line of ed.: 9     
ჯაყელი და ძე მისი ბექა, რომელნი მთავრობდეს სამცხეს. ხოლო საქმენი სარგისისნი
Line of ed.: 10     
ზემორე აღგჳწერიან და შემდგომად ვაჴსენოთ ძე მისი ბექა. და იყო ესე ბექა ტანითა
Line of ed.: 11     
ახოვან, ფერითა ჰაეროვან, თმითა და თუალითა გრემან და შუენიერ, ბეჭითა და მკერდითა
Line of ed.: 12     
სრულ, ძალითა ძლიერ, ომსა შინა მჴნედ მბრძოლი, ცხენსა ზედა მჴნე და მოისარი
Line of ed.: 13     
ნადირთა ჴელოანი, გონებითა ფრთხილ, მაშენებელი ქუეყანათა, ეკლესიათა და
Line of ed.: 14     
მონასტერთა, და ღმრთის-მოსავთა კაცთა პატივისმცემელ, მლოცავი, რომელ არა \
Line of ed.: 15     
დააკლდის ცისკრის ლოცვათა, სამხრად და მწუხრად, ვითარ ტჳბიკონი მოსცემდის.
Line of ed.: 16     
წესსა ლოცვისასა ამისთჳს პატივ-სცა ღმერთმან, და მეუღლეცა შემსგავსებული მოანიჭა,
Line of ed.: 17     
ლოცვისა, მარხვისა და გლახაკთა მოწყ\ალებისა, მონასტერთა და ხატთა პატივისმოყუარე,
Line of ed.: 18     
ობოლთა და უღონოთა აღმზრდელი.

Line of ed.: 19        
მაშინ ბექამან დაიპყრა ქუეყანა ტასისკარითგან კარნუ-ქალაქამდის, სამცხე, აჭარა,
Line of ed.: 20     
შავშეთი, კლარჯეთი და უმრავლესი ტაო, ვაშლოვანი, ნიგალისჴევი, არტანუჯი, თორმეტნი
Line of ed.: 21     
უდაბნონი, კოლა, კარნიფოლა და ორნივე არტანნი, და მრავალნი სოფელნი
Line of ed.: 22     
ჯავახეთს. და ესრეთ დღითი-დღე განდიდნებოდეს და მსახურებდეს ყაენს აბაღას, და
Line of ed.: 23     
მორჩილობდეს მეფესა დიმიტრის. ხოლო მეფე დიმიტრი წარემატებოდა ღმრთის-მსახურებითა
Page of ed.: 274   Line of ed.: 1     
და კაცთ-მოყუარებითა, და ყაენი უმეტეს უმატებდა პატივსა მისსა. დაღათუ
Line of ed.: 2     
ჯერეთ ყრმა იყო, არამედ ინებეს და წარავლინეს კაცი პონტოდ მეფისა ბერძენთასა
Line of ed.: 3     
კომნიანოსისა, რომელი იყო ნათესავად დიდისა კოსტანტინესა, და მოიყვანეს ასული
Line of ed.: 4     
კომნიანოსისა, მეფისა ტრაპიზონელისა, დიდებითა და საჭურჭლითა დიდითა, და ქმნეს
Line of ed.: 5     
ქორწილი სამეფოსა წესისაებრ. და შემდგომად მცირედისა ჟამისა მუცლად იღო
Line of ed.: 6     
დედოფალმან და შვა ძე, და უწოდეს სახელად დავით, რომელი უკანასკნელ მეფე
Line of ed.: 7     
იქმნა ქართლს.

Line of ed.: 8        
ამათ ჟამთა კუალად მოვიდა იგივე არღუნ, რომელსა აღერიცხვნეს ყოველნი
Line of ed.: 9     
საბრძანებელნი ყოველთა ყაენთანი, რათა აღთუალოს ქუეყანა და ცნას ვითარნი
Line of ed.: 10     
ქუეყანა აღშენდა, გინა აოჴრდა. აღთუალა ახლად და ცნა, რამეთუ უმრავლესი მოოჴრებულ
Line of ed.: 11     
იყო, და უმეტეს ჰერეთი და კახეთი, რამეთუ კამბეჩის ვაკენი მოოჴრებულ იყო
Line of ed.: 12     
გამოსლვასა მას თათართასა, ოდეს გამოვიდა ყაენი დიდი ბერქა. მაშინ ტფილისს
Line of ed.: 13     
ყოფასა არღუნ ოირიდისასა ეზრახა მეფესა \ და სთხოვა თამარ, რომელი-იგი მხოლო
Line of ed.: 14     
ესუა, და რქუა, ვითარმედ: "კეთილად მოჴსენებულმან მეფემან მამამან შენმან მომცა
Line of ed.: 15     
ასული მისი, დაჲ შენი სძლად ჩემდა, და ცოლად შვილისა ჩემისა, გარნა იგი ვერ
Line of ed.: 16     
ესწრა; აწ ვითხოვ, რათა არა უღირს იჩინო ვედრება ჩემი და მომცე დაჲ შენი შვილისათჳს
Line of ed.: 17     
ჩემისა".

Line of ed.: 18        
ვითარ ესმა მეფესა, დაუმძიმდა და დიდსა ჭმუნვასა შთავარდა, და სულითა ტკივნეულითა
Line of ed.: 19     
ეძიებდა ღონესა, რამეთუ სძაგდა წარმართისა ქორწინებად დაჲ მისი ქრისტეს
Line of ed.: 20     
აღმსარებელი, გარნა არა იყო ღონე, რამეთუ მამასა მისსა მისცა. და მისცეს ცოლად
Line of ed.: 21     
შვილსა არღუნისსა, და აღასრულეს წესი ქორწილისა. და წარვიდა არღუნ ურდოსა,
Line of ed.: 22     
ხოლო შვილი მისი დაუტევა მეფისა თანა. მათ ჟამთა კუალად მიუდგა დედოფალი და
Line of ed.: 23     
შვა ყრმა, და უწოდეს სახელი ვახტანგ.

Page of ed.: 275  
Line of ed.: 1        
და კუალად ამათ ჟამთა დამშჳდნა ქუეყანა ლიხთ-იმერი, და მოიწყო მეფემან
Line of ed.: 2     
დავით, რომელი იყო \ კაცი პირველ კეთილი და გონიერი, უხჳ, მდაბალი და პურად
Line of ed.: 3     
უმჯობეს უწინარესთა მეფეთა, და იყო მრავალსა მშჳდობასა შინა.

Line of ed.: 4        
ხოლო რაჭის ერისთავი კახაბერი იყო ქართლს, და აქუნდა ქუეყანა ატენისა, და
Line of ed.: 5     
არა პატივი ეპყრა არცა ყაენისა და არცა დიმიტრი მეფისაგან, ორგულობისათჳს
Line of ed.: 6     
მეფეთასა. ამისთჳს შეიწრებული ევედრა მეფესა, რათა შეიწყალოს და უბოძოს მამული
Line of ed.: 7     
ისი. ხოლო ტკბილმან და მოწყალემან მეფემან შეიწყალა და შეუნდო ფიცითა მტკიცითა,
Line of ed.: 8     
\ რათა არა აბრალოს პირველი შეცოდება და ეგოს ერთგულებასა ზედა მისსა,
Line of ed.: 9     
და მიუბოძა მამული მისი ყოველი, და კუალად აგო მამულსა მისსა რაჭას ხოლო
Line of ed.: 10     
ვითარ დაყო მცირედი ჟამი, იწყო მათვე მამურ-პაპურთა კუალთა სლვად, და ვითარ
Line of ed.: 11     
ღორი ისწრაფდა მწჳრეთა მიმართ, და ვითარ იქედნე გესლისა დათხევად, რამეთუ
Line of ed.: 12     
გუარისაგან მოაქუნდა ორგულობა; და დამვიწყებელმან ფიცთა საშინელთამან, იწყო
Line of ed.: 13     
ღალატად მეფეთა და წარავლინა კაცი და წიგნი ალიყანს თანა ათასისთავსა,
Line of ed.: 14     
რომელი იდგის მთათა ჯავახეთისათა და კოლისათა, რათა პირველისაებრ დაესხას
Line of ed.: 15     
მეფესა, და ადვილად ჴელთ იგდოს მეფე. გარნა უქმ ყო ღმერთმან ზრახვა მისი,
Line of ed.: 16     
ვითარ აქიტობელის დავითის მიმართ, და საცნაურ იქმნა წიგნი. ამისთჳს მიეგო
Line of ed.: 17     
საგებელი ბოროტი, და სიცრუე მისი თხემსა მისსა ზედა დაუჴდა. შეიპყრა მეფემან
Line of ed.: 18     
და პირველ თუალი დასწუა, და მერმე ერთი ჴელი \ და ერთი ფერჴი მოჰკუეთა, და
Line of ed.: 19     
ორნი შვილნი მისნი მისცნა ექსორიობად, კოსტანტინეპოლისს წარგზავნა, რამეთუ
Line of ed.: 20     
დედოფალი ცოლი მისი, ასული იყო დიდისა პალიალოღოს მეფისა. ხოლო კახაბერი,
Line of ed.: 21     
მცირე ცხოვრებული, განვიდა და მოკუდა, და მოისპო ყოველი ნათესავი მისი, ბაღუაშთა
Line of ed.: 22     
კახაბერის-ძეთა, არა დაშთა, და აღიჴოცა ნათესავი მისი და საჴსენებელი მათი.

Page of ed.: 276  
Line of ed.: 1        
ამასვე ჟამსა ინება ყაენმან ამჴედრება ქუეყანასა ზედა გილანისასა, რამეთუ იგი
Line of ed.: 2     
ოდენ დაშთომილ იყო ჴელთ-უგდებელად, და არა მორჩილობდეს, და არცა ხარაჯასა
Line of ed.: 3     
მოსცემდეს; წარავლინა სპა თათართა და ქართველთა, და მეფე არა წარგზავნა, და
Line of ed.: 4     
აჩინა სპათა უხუცესად სირმონ ბადური. წარვიდეს და შევიდეს გილანსა, და შეკრბეს
Line of ed.: 5     
გილანელნი, და წინადაუდგეს სიმაგრეთა შინა. ხოლო ქუეყანა მათი განმაგრებულ
Line of ed.: 6     
არს ერთ-კერძო კლდითა და ტყითა, და გზანი იწრონი, და ერთ-კერძო ზღჳთა. ამათ
Line of ed.: 7     
სიმაგრეთა მინა წინა-განეწყუნეს და იქმნა ბრძოლა ძლიერი, გილანელთა დაასხეს
Line of ed.: 8     
ისარი ვითა წჳმა. გარდაჴდა სირმონ ცხენისაგან და დაჯდა, და ზურგი შეაქცია
Line of ed.: 9     
მბრძოლთა მისთა, და ყოველნი სპანი მისნი დაქუეითდეს. და ვითარ შემცირდა ისარი,
Line of ed.: 10     
ახლტა სირმონ და მიეტევა ვითა ვეფხი, და მის თანა ქართველნი მიეტევნეს მჴნედ და
Line of ed.: 11     
აოტნეს გილანელნი, და ორნი თითნი მარჯუენისა ჴელისანი დასჭრნეს სირმონს, და
Line of ed.: 12     
დარჩეს სპანი თათართანი და ქართველთანი უვნებელად. და ვითარ იხილნეს სიმაგრენი
Line of ed.: 13     
ქუეყანისანი რომელ უბრძოლველ იყო და არა ეგებოდა დაპყრობად, წარვიდეს
Line of ed.: 14     
ყაენს აბაღას წინაშე.

Line of ed.: 15        
\ ესრეთ დამშჳდნა ქუეყანა და ყოვლით კერძო იწყო მშჳდობა. მოჰხედნა ღმერთმან
Line of ed.: 16     
წყალობით მოსავთა მისთა, დაიყო უხუება პურისა და ღჳნისა, და მეფე დიმიტრი
Line of ed.: 17     
განაგებდა სამ\ეფოთა საქმეთა.

Line of ed.: 18        
ვითარ მოიცალეს მცირედ პირთაგან და განისუენებდეს, და მიდრკეს გზისაგან
Line of ed.: 19     
საღმრთოსა, იწყეს განდგომად, რამეთუ მეფემან მოიყვანნა სამნი ცოლნი, ეგრეთვე
Line of ed.: 20     
სადუნმან მოიყვანა სამი ცოლი, და მთავართა იწყეს ჴელის შეხებად საყდართა და
Line of ed.: 21     
მონასტერთა, და იწყეს მიტაცებად სოთელთა და აგარაკთა, უმეტეს მესხთა საყდარსა
Line of ed.: 22     
ზედა დიდებულსა აწყუერისასა. დაღათუ ამათ უწესოებათა დიდად ამხილებდა ნიკოლოზ
Page of ed.: 277   Line of ed.: 1     
კათალიკოსი და ნიკოლოზ მაწყუერელი ჯუანშერის-ძე, გარნა არავინ ყურად იღებდა
Line of ed.: 2     
სიტყუასა მათსა.

Line of ed.: 3        
და კუალად სხუანიცა აღმოსცენდებოდეს ბოროტნი, რამეთუ იწყეს ურთიერთას.
Line of ed.: 4     
მძლავრებად და მიხუეჭად, და არავინ იპოვებოდა სამართლის მყოფელი, რამეთუ იყო
Line of ed.: 5     
მღდელთ-მთავარი და მღდელი ლაღ-ამპარტავან, ანგარ-ბოროტისმყოფელ, უწესო. და
Line of ed.: 6     
ვითარ განვამრავლოთ სიტყუა, რამეთუ იყვნენ ყოვლით კერძო ბოროტ. მაშინ მოიწია
Line of ed.: 7     
სამართალი სასჯელი ცოდვათა ჩუენთათჳს.

Line of ed.: 8        
რამეთუ ზემოჴსენებული იგივე არღუნ წარმოემართა სამცხეს ხილვად სარგის
Line of ed.: 9     
ჯაყელისა, რომელი დაბერებულ იყო, და სენთაგან სიბერისათა დაჴსნილ იყო ყოვლითა
Line of ed.: 10     
ასოთა \ შემოვლო სომხითი, ტფილისი და ქართლი, მჴედრითა ორითა ბევრითა,
Line of ed.: 11     
და დიდად ავნებდა ქუეყანათა, დაღათუ არა ბოროტისმყოფელი, არამედ საზრდელისა
Line of ed.: 12     
ძლით დიდად დასჭირდა \ ქუეყანასა. და უგრძნაულად მივიდა სამცხეს და დადგა
Line of ed.: 13     
აწყუერს, და ცნა \ სარგის მოსლვა არღუნისი, და მივიდა მის წინაშე, იგი და ძე მისი
Line of ed.: 14     
ბექა. განკჳრდა ორთავე მოსლვასა, და სარგის წარიტანა ურდოს და ბექა დაუტევა
Line of ed.: 15     
სამცხეს; რამეთუ იყო მეხუთე კჳრიაკე წმიდათა მარხვათა, და წარმოვიდეს სამცხით
Line of ed.: 16     
მოვიდეს სომხითს, და მოიწია ვნებისა კჳრიაკე, და დიდსა ოთხშაბათსა შეიძრა მძაფრიად
Line of ed.: 17     
ქუეყანა, სამხილებელად უსჯულოებათა ჩუენთათჳს; და კუალად ხუთშაბათსა მცირედ
Line of ed.: 18     
შეიძრა, და არავინ გულისჴმა ყო, რათამცა წყალობად აღეძრა ღმერთი შემნდობელი,
Line of ed.: 19     
და ვითარ მოიწია პარასკევი ვნებისა უფლისა, კუალადცა შეიძრა.
Line of ed.: 20     
დაყუდდა, და არღარა იქმნა. და ვითარ მოიწია შაბათი, და იქმნა სამ ჟამად
Line of ed.: 21     
ხვალისა დღე ჯერ იყო სიხარული აღდგომისათჳს უფლისა და ყოველნი მოელოდეს სიხარულსა,
Line of ed.: 22     
ესოდენ რისხვით მოხედნა ღმერთმან ქუეყანასა, სიმრავლისათჳს უსამართლოებათა
Line of ed.: 23     
ჩუენთასა, რამეთუ საფუძველითურთ შეიძრა ქუეყანა და შეძრწუნდა ესოდენ
Line of ed.: 24     
რომელ დაიქცეს საყდარნი და მონასტერნი, ეკლესიანი, ციხენი, სახლნი, ნაშენებნი
Page of ed.: 278   Line of ed.: 1     
მოოჴრდეს, მთანი და ბორცუნი მაღალნი დაიზულეს, კლდენი სახედ მტუერისა
Line of ed.: 2     
დაიგალნეს, და მიწა განიპო, და შავი წყალი მსგავსი კუპრისა აღმოიჭრა, ხენი
Line of ed.: 3     
მაღალნი დაეცნიან და ირყეოდიან ძრვასა ქუეყანისასა. რომლისათჳს საყდარი აწყუერისა
Line of ed.: 4     
დაიქცა, რამეთუ ყოვლად-წმიდა აწყუერისა ღმრთისმშობელი, ლიტანიობით
Line of ed.: 5     
მესუენებული, საშუალ საყდრისა ესუენა; გუმბათი ჩამოიჭრა, და ვითარ ქუდი კაცისა
Line of ed.: 6     
ესრეთ თავსა დაერქუა, და დარჩა უვნებელად, ძლიერებითავე მისითა. ესე რისხვა
Line of ed.: 7     
საშინელი სამცხესა ოდენ მოიწია, ვიდრე თჳსა ერთისა ჟამთამდე, გარნა სხუაგან არასადა
Line of ed.: 8     
ევნო; მცხეთის საყდარიც დაიქცა, სამცხეს ურიცხჳ სული მოსწყდა, და ყოვლად
Line of ed.: 9     
საყდარი, ეკლესია და ციხე არსად დარჩა დაუქცევარი, იქმნა გლოვა და ტირილი
Line of ed.: 10     
უზომო.

Line of ed.: 11        
ხოლო ზემოჴსენებული იგი არღუნ აღა იყო ყაენს წინაშე და შეედვა სენი რაჲმე,
Line of ed.: 12     
რომლისა მიერ მოკუდა. და ვითარ ცნა შვილმან არღუნისმან, წარმოვიდა სახლად
Line of ed.: 13     
დიდად მეფისა, და ცოლი მისი დაუტევა ტფილისს. ხოლო იჴმია დამან მეფისამან
Line of ed.: 14     
თამარ სივლტოლა მთიულეთს, რამეთუ სძაგდა ვითარ უსჯულო და წარმართი. მაშინ
Line of ed.: 15     
სადუნმან ცნა, ვითარმედ არღარა ნებავს დასა მეფისასა ქმრად შვილი არღუნისი, ამისთჳს
Line of ed.: 16     
დაევაჭრა, რათა მოჰყიდოს დაჲ მეფისა, და ევედრა ყაენს აბაღას, ხოლო იგი
Line of ed.: 17     
ერჩდა და მოჰყიდა. ხოლო მეფემან მისცა დაჲ თჳსი სადუნსა; ესე უწესო ქმნა, რომელ
Line of ed.: 18     
\ სამნი ცოლნი მოიყვანნა სადუნ თჳსად. ამისთჳს განწირა კათალიკოსი ნიკოლოზ, კაცი
Line of ed.: 19     
მოხუცებული და მართლმ\კუეთელი, \ გარნა მძლავრებისაგან სადუნისა ვერ უძლო
Line of ed.: 20     
განყენებად, არამედ ფრიად შეაჩუენებდა.

Line of ed.: 21        
მათ ჟამთა შინა საქმისა რასათჳსმე განუდგეს თათართა სარგის და ძე მისი ბექა.
Line of ed.: 22     
რამეთუ სარგის დაბერებულ იყო სენითა ფერჴის ტკივილისათა; და ბუღა ნოინის მიერ,
Line of ed.: 23     
თუალად წოდებულისა, ძმა არუხა წარმო[ი]გზავნა მოოჴრებად სამცხისა. და მოვიდა
Page of ed.: 279   Line of ed.: 1     
არუხაცა სპითა ოცი ათასითა. ხოლო ბექამან მიჰრიდა მთათა, რომელ არიან შუა
Line of ed.: 2     
გურიასა და აჭარასა, და მესხნი შევიდეს ციხეთა, ქუაბთა და ტყეთა, და მოვლო
Line of ed.: 3     
ლაშქარმან სამცხე, და ვერარა ავნო. დაყვეს ოცი დღე და წარვიდეს, დადარჩა ქუეყანა
Line of ed.: 4     
მშჳდობით.

Line of ed.: 5        
და ვითარ გარდაჴდა წელიწადი, ინება ყაენმან აბაღა წარსლვა ეგჳპტედ, ანუ
Line of ed.: 6     
დაიპყრას, ანუ მოხარკე ყოს. მოუწოდა ყოველთა სპათა მისთა და მეფესა დიმიტრის
Line of ed.: 7     
და სპათა მისთა, წარსლვად და ბრძოლად ეგჳპტისა სულტნისა. რამეთუ მაშინ ფუნდუყადარ
Line of ed.: 8     
მიცვალებულ იყო, და სხუა დადგინებულ იყო, რომელსა ეწოდა ნასირ მელიქ.
Line of ed.: 9     
და მოუწოდა ძმასა თჳსსა უმრწამესსა, და აჩინა მჴედართ-მთავრად, და ჴელთ უგდო
Line of ed.: 10     
ყოველი სპა მისი, და უბრძანა ბრძოლა სულტნისა. მაშინ მანგუ დემურ მოუწოდა მთავარსა
Line of ed.: 11     
სამცხისასა ბექასა, რათა წარჰყვეს თანა. ხოლო ამან რქუა: \ "მტერთა ჩემთა
Line of ed.: 12     
სიტყჳთა განწყრა ჩემთჳს ძმა შენი ყაენი აბაღა, და არუხა წარმოავლინა და მოაოჴრა
Line of ed.: 13     
ქუეყანა ჩემი. ხოლო მე მოვრიდენ არას შეცოდებისათჳს, და აწ მეშინის ყაენისაგან,
Line of ed.: 14     
და თუ შენ ფიცითა მიმინდობ, რათა არა მაბრალოს და ქუეყანა ჩემი და მამული
Line of ed.: 15     
მშჳდობით დაიცვას, მოვალ წინაშე შენსა ლაშქრითა".

Line of ed.: 16        
ვითარცა ესმა მანგუ დემურს, განიხარა და ოქროსა წყლისა შესმითა შეჰფიცა
Line of ed.: 17     
და ყოველი სიმტკიცე აღუთქუა, და მოსცა ბეჭედი, რომელი ეცუა თითსა მისსა, რამეთუ
Line of ed.: 18     
ესე იყო მტკიცე საფიცარი. და აუწყეს მოციქულთა ესე ყოველი ბექასა. მყის
Line of ed.: 19     
მოუწოდა ყოველთა მესხთა და წარემართა მანგუ დემურს თანა, და მივიდა მის წინაშე,
Line of ed.: 20     
და განიხარა ფრიად, და პატივნი და ნიჭნი დიდნი უყვნა, და უჩუმნა ყაენი აბაღა,
Line of ed.: 21     
რომელმან ფრიად პატივ-სცა და შეიყუარა სიკეთესა მისისათჳს. და ესრეთ წარვიდეს
Line of ed.: 22     
მისრეთს, და ვლეს მრავალი დღე, და მიიწივნეს ერთსა ქალაქსა, რომელსა ერქუა
Line of ed.: 23     
დარბუზაკი. გამოვიდეს მოქალაქენი კარით, და იქმნა ომი, სადა-იგი ბექამან და მისთა
Line of ed.: 24     
მყოლთა მესხთა ძლიერად იღუაწეს, უფროს სხუათა თათართა და ქართველთა, შიგან
Line of ed.: 25     
ქალაქსა შესთხინეს, და მესხნი უპირატეს მიეტევნეს. და დასცხრა ღუაწლი \ ბრძოლისა,
Line of ed.: 26     
მაშინ პა\ტივი დიდი უყო ბექასა, შესამოსელთა და ცხენთა საკჳრველთა მინიჭებითა,
Line of ed.: 27     
ეგრეთვე დიდებულთა და აზნაურთა ბექასათა.

Page of ed.: 280  
Line of ed.: 1        
აიყარნეს მიერ და წარვიდეს ეგვიპტის კერძო, და მივიდეს ქალაქსა, რომელსა
Line of ed.: 2     
ეწოდების ამასია და ამო, და დაიბანაკეს მახლობელად ქალაქისა მის. და ეცნა სულტანსა
Line of ed.: 3     
ნასირ მელიქს მოსლვა თათართა, წარმოსრულ იყო ყოვლითა ძალითა მისითა,
Line of ed.: 4     
და მოვიდა იგიცა. და ვითარ იხილა მანგუ დემურ სულტანი და სპა მისი, ამჴედრდა
Line of ed.: 5     
და წინა-განეწყო. ხოლო მეფე დიმიტრი, დაღათუ ჯერეთ არა სრულ იყო დღითა
Line of ed.: 6     
ბრძოლათათჳს, ევედრა მანგუ დემურს, რათა წინამბრძოლად განაჩინოს იგი და სპა
Line of ed.: 7     
მისი, რომლისათჳსცა ისმინა. და იქმნა ბრძოლა სასტიკი და ძლიერი, ოდესვე ყოფილთა
Line of ed.: 8     
და გარდასრულთა ბრძოლათა უდიდესი. ხოლო ვინათგან უწყოდა სულტანმან
Line of ed.: 9     
წყობათა შინა მჴნედ წინადაუდგრომლობა მეფისა და სპათა მისთა, ამისთჳს რჩეული
Line of ed.: 10     
მჴედარი თორმეტი ათასი თანა იყოლია და წინაშე დაიყენა ორთა თანა მთავართა
Line of ed.: 11     
მჴნეთა, რათა განძლიერებასა და შენივთებასა ბრძოლისასა უკანასკნელ მიმტევებელთა
Line of ed.: 12     
სძლონ და აოტნენ ქართველნი. განძლიერდა ომი და მოსწყდა ორგნითვე ურიცხჳ.
Line of ed.: 13     
მაშინ მსწრაფლ ზედა მოეტევნეს მეფესა ყარა-სონღულ და იაყუბ \ აფრაშ, ათორმეტი
Line of ed.: 14     
ათასითა რჩეულითა მჴედრითა. და კუალად იქმნა სასტიკობა ესევითარი, რომელ
Line of ed.: 15     
ორასი მჴედარი წინმბრძოლად \ განეწესნეს მეფესა და სრულიად მოისრნეს, თჳნიერ
Line of ed.: 16     
სამთა კაცთასა და ცხენთასა და თჳნიერ მეფისა, გარნა მოიკლა ყარა-სონღულისა
Line of ed.: 17     
მიერ შუბითა ჰუნე მეფისა. ხოლო მხილველთა ქართველთა იწყეს ბრძოლა ძლიერად
Line of ed.: 18     
და უმრავლესნი მეგჳპტელნი მოისრნეს და მეფეცა ცხენ-მოკლული ძლიერად იბრძოდა.
Line of ed.: 19     
ხოლო ვითარ იხილა მეფე სიქანალის ძემან, აბაშმან, მყის აღსუა მეფე ჰუნესა თჳსსა.
Line of ed.: 20     
ვითარცა იხილეს ქართველთა ამჴედრება მეფისა, მაშინ ყოველნი ამჴედრდეს, და მეოტ
Line of ed.: 21     
იქმნეს ყარა-სონღულ და იაყუბ, ათორმეტ ათასთა თჳსთა თანა. ხოლო ლტოლვილ
Line of ed.: 22     
იქმნეს აქათ პირველ ნოინნი და თათარნი, და თჳთ მანგუ დემურ უკმოიქცა ლტოლვით,
Line of ed.: 23     
ყოველთა თანა სპათა მისთა. მაშინ უღონოქმნილთა ქართველთაცა სივლტოლა
Line of ed.: 24     
იჴუმიეს. განგებითა ზეგარდამოთა მეფე დაცულ იქმნა, დაღაცათუ უმრავლესნი ქართველნი
Page of ed.: 281   Line of ed.: 1     
მოისრნეს. მოვიდეს მანგუ დემურ და მეფე წინაშე აბაღასა. ხოლო ნადირობასა
Line of ed.: 2     
და ლაშქართა ყოფასა ამბვისა მომლოდეობასა, აბაღა იხილა თათარი ვინმე
Line of ed.: 3     
ლტოლვილი. ხოლო მან, კითხულმან, ყოველივე ლექსთა მიერ შეწყობით წარმოუთხრა
Line of ed.: 4     
ენითა მა\თითა, თჳთოეულისა \ მთავრისა ვედრება. ალიყანისსათჳს თქუა:
Line of ed.: 5     
"ვითარცა მაღლით მომავალი შავარდენი მოუჴდა" და მანგუ დემურ ვერძსა მიამსგავსა,
Line of ed.: 6     
სირმონის შვილი ებაგან მხტომელსა ვეფხსა, და იასბუღა მოზუერსა, ბუღა \ კამბეჩსა,
Line of ed.: 7     
და თაგუნი დედალსა თხასა. ხოლო ქართველთა მეფისათჳს ესრეთ თქუა ენითა მათითა:
Line of ed.: 8     
თენგრი" მეთუ ქაურქურბა, ბუღარ მეთუ ბუირლაჯი, ესე იგი არს, ვითარმედ: "ვითა
Line of ed.: 9     
ღმერთი გრგჳნვიდეს, ვითა აქლემი ბუღრაობდეს" ქართველნი ვითარ მოვიდეს ყაენს
Line of ed.: 10     
წინაშე, მეფესა პატივ-სცა, და წარმოავლინა სახიდ თჳსად. და კუალად ეგულებოდა
Line of ed.: 11     
აბაღას წარსლვად და შურისგებად სულტანსა ზედა, მოკუდა ძმა მისი მანგუ დემურ.
Line of ed.: 12     
და მცირედისა შემდგომად მოკუდა სადუნი ათაბაგი, და მიუბოძა ძესა მისსა ხუტლუბუღას
Line of ed.: 13     
მეფემან მამული მისი, და სპასპეტობისა პატივსა აღიყვანა.

Line of ed.: 14        
ხოლო შემდგომად მცირედისა მოკუდა აბაღაცა, და დასუეს ნოინთა ყაენად ძმა
Line of ed.: 15     
აბაღასი აჰმადალ არარა ნიჭთა საჴელმწიფოთა მქონებელი. მაშინ წარვიდა მეფე ურდოსა,
Line of ed.: 16     
აჰმადას წინაშე, სოლო მან პატივ-სცა და შეიწყნარა. მაშინ მუნ ყოფასა მეფისასა
Line of ed.: 17     
მისცა ასული თჳსი რუსუდანი შვილსა დიდისა ბუღასა, რომლისათჳს დიდად
Line of ed.: 18     
განრისხებული ნიკოლოზ კათალიკოსი ფრიად აბრალებდა, და ღმრთისა სასჯელთა
Line of ed.: 19     
თუალ-უხობასა აქადებდა. რამეთუ მუნ ყოფასა დიმიტრისსა ქმნა ბოროტი აჰმადა ყაენმან
Line of ed.: 20     
და მომყვანებელმან ძმისა მისისა ყონღარდასმან საბერძნეთით მოაკუდინა ორნი
Page of ed.: 282   Line of ed.: 1     
ძმანი, აბულეთის ძენი, სადუნისგან ლტოლვილნი, და ყონღარდას თანა მოაკუდინა
Line of ed.: 2     
ხუტლუბუღა, ძემან სადუნისმან.

Line of ed.: 3        
აქამომდე \ მეფე დიმიტრი, კეთილად მმართებელი, სკიპტრათა სამეფოთა შემკობილი,
Line of ed.: 4     
და მოწყალებისა და მოსამართლეობისა, მონაზონთა და ეკლესიათა, ყოველთა
Line of ed.: 5     
წესთა საღმრთოთა და კაცობრივთა კეთილად ზედამიწევნით მმართებელი, სისრულისაგან
Line of ed.: 6     
მცირედ მიდრკა, და აღერია წარმართთა. და ისწავნა საქმენი მათნი, უძღებებისა
Line of ed.: 7     
და სიძვისა, გულის-სიტყჳსა უკანა შედგომილმან მოიყვანნა ცოლნი სამნი, ერთი ბექას
Line of ed.: 8     
ასული, და სხუა რომელი დედათა შეაცთუნეს სოლომონისებრ, და ურიცხუთა კეთილთა
Line of ed.: 9     
მიერ აღვსებული მცირედ სიბოროტედ მიდრკა, რომლისათჳსცა ნიკოლოზ კათალიკოსი
Line of ed.: 10     
განრისხებული უთქმიდავე და ამხილებდა მრავლად, და ვერ არწმუნა. ამისთჳს
Line of ed.: 11     
დაუტევა კათალიკოსობა, და ჴელითა თჳსითა აკურთხა ჯუარისმტჳრთველი მეფისა
Line of ed.: 12     
აბრაჰამ \ კათალიკოსად და თჳთ წარვიდა მამულად თჳსად, მოხუცებული, და მუნ
Line of ed.: 13     
იყოფოდა, მრავლითა მოღუაწებითა, მარხვითა, მღჳძარებითა და გლახაკთ მოწყალებითა,
Line of ed.: 14     
და სავსე სათნოებათა ტჳრთითა უფლისა მიმართ მიიცვალა.

Line of ed.: 15        
მათ ჟამთა მოიწია მთაწმიდით ბასილი მონაზონი, ბიძა ევფემიოს კათალიკოსისა,
Line of ed.: 16     
საღმრთოთა წესითა აღსავსე და წინასწარცნობისა მადლითა განბრწყინვებული;
Line of ed.: 17     
მოიწია წინაშე დიმიტრი მეფისა, გამოცხადებითა ყოვლად-წმიდისა ღვთისმშობელისათა,
Line of ed.: 18     
და ვითარცა მოციქული ძლიერად ამხილებდა და წინააღუდგებოდა მეფესა
Line of ed.: 19     
უწესოსა მის\თჳს ქორწინებისა, და ასწავებდა სიწმიდესა, და მოჴსენებდა ტაძრისა ღმრთისა
Line of ed.: 20     
ყოფასა ჩუენსა, და სხეულთა განუხრწნელობისათა, ხოლო ტაძრისა ღმრთისა
Line of ed.: 21     
განუხრწნელისა სიძვათა შინა სასუფეველისა ღმრთისა დამკჳდრებასა და უპოვართა
Line of ed.: 22     
მათ უსასყიდლო მარგალიტთა მოპოებასა ლოცვასა, მარხვასა, გლახაკთ მოწყალებასა,
Page of ed.: 283   Line of ed.: 1     
და ლმობიერებასა და უხუებასა, მდინარეთა თანა მწჳრიანთა და უყიანთა ლიამპალთა
Line of ed.: 2     
არა თანაშერთვად ყოფასა. ამას ესევითართა სწავლათა ეტყოდა: "უკეთუ დაუტევნეს
Line of ed.: 3     
უწესონი ქორწინებანი, მე თავს-მდებ გექმნე, რათა კეთილად წარგემართოს მეფობა
Line of ed.: 4     
შენი". და მთავართაცა ამხილებდა უწესოებათა, და უმრავლესთა დაფარულნი გულის-სიტყუანი
Line of ed.: 5     
მიუთხრნის. ესევითარითა სათნოებითა განბრწყინვებულ იყო სანატრელი
Line of ed.: 6     
იგი მონაზონი, და ვითარ ვერა რაც არწმუნა მეფესა და შეურაცხ-ყო სიტყუა მისი,
Line of ed.: 7     
კუალად წარმოუდგა მეფესა და მთავართა მისთა: "უკეთუ მე ჩემებით რასმე \ ვიტყჳ,
Line of ed.: 8     
ვითარცა ცრუ წინასწარმეტყუელი, შემაცთუნებელი კაცისა ღმრთისა, რომელი მიივლინა
Line of ed.: 9     
რობოამისსა, ძისა ნაბოტიანისსა, და არა ყოვლად-წმიდისა ღმრთისმშობელისა
Line of ed.: 10     
მიერ წარმოვლინებულ ვარ, ვითარ ცრუდ სჯულისა გარდამავალი შეურაცხეთ. და
Line of ed.: 11     
უკეთუ ყოვლად-წმიდისა ღმრთისმშობელისა მიერ მოვლინებულ ვარ სწავლად შენდა,
Line of ed.: 12     
არა ცუდ იქენენ პირველნი საქმენი შენნი, ლოცვა და ცრემლნი შენნი. და უკეთუ
Line of ed.: 13     
არა განეყენო უწესოთა ქორწილ-შეყოფათა, \ და შეურაცხ-ყვენ სიტყუანი ჩემნი, ბოროტად
Line of ed.: 14     
და უპატიოდ მოიკლა მძლავრთა მიერ, და ოჴერ იქმნე სამეფოსაგან შენისა, და
Line of ed.: 15     
შვილნი შენნი მიმოდაიბნიენ, და სხუამან დაიპყრას მეფობა შენი, და იავარ-ყონ
Line of ed.: 16     
სიმდიდრე შენი. და აჰა ესერა შენ და მთავართა გეტყჳ, და ვესავ ყოვლად-წმიდასა
Line of ed.: 17     
ღმრთისმშობელსა, რომელ სრულ იქმნეს და აღესრულოს სიტყუა ჩემი, უკეთუ ეგო
Line of ed.: 18     
უწესოებასა მაგას. მე აჰა ესერა წარვალ". ხოლო მეფემან განკჳრვებულმან არა მიუგო
Line of ed.: 19     
სიტყუა, რამეთუ იყო წმიდათა კაცთა პატივისმცემელი.

Line of ed.: 20        
ხოლო ამათვე ჟამთა ბრწყინვიდა პიმენ სალოსი, რომელი გარესჯით წარმოვიდა
Line of ed.: 21     
და დაემკჳდრა ბელაქანს, ქუაბსა რასმე, რომელმან ნათესავი ლეკთა წარმართობისაგან
Line of ed.: 22     
მოაქცივნა, რომელნი ჰგიან სარწმუნოებასა ქრისტესა. ამას თანა ბრწყინვიდა
Line of ed.: 23     
დიდიცა იგი მოღუაწე ანტონი ნაოჴრებელის-ძე, ნათესავით მესხი.

Line of ed.: 24        
ხოლო ჩუენ ზემოჴსენებულისა აჰმადა ყაენის მიმართ აღვიდეთ. ვინათგან მოაკუდინა
Page of ed.: 284   Line of ed.: 1     
აჰმადა ძმა თჳსი ყონღადარ \ იხილეს უწესოება აჰმადასი ნოინთა ხუარასანს მდგომთა,
Line of ed.: 2     
განდგეს და დასუეს ყაენად ძე აბაღა ყაენისა, სახელით არღუნ. ვითარ ცნა ესე აჰმადა
Line of ed.: 3     
ყაენმან, შეკრიბა სპა მისი, და მოუწოდა მეფესა და სპასა მისსა, რათა წარყვეს ხუარასანს,
Line of ed.: 4     
ბრძოლად არღუნ ყაენისა. და წარვიდა მეფე, და თანა წარიტანა ყოველი ძალი
Line of ed.: 5     
მისი, და მანდატურთ-უხუცესი დიდისა შანშეს ძე \ ივანე, და სადუნის ძე ხუტლუბუღა
Line of ed.: 6     
ამირსპასალარი. წარემართნეს და განვლეს ერაყი, და მივიდეს საზღვარსა არღუნისსა,
Line of ed.: 7     
ხოლო ვითარ იხილა არღუნ სიმრავლე ლაშქრისა, ვერ წინააღუდგა, არამედ ივლტოდა,
Line of ed.: 8     
და შევიდა ციხესა ქალსად წოდებულსა, რომელსა უკანა მიუდგა ყაენი აჰმადა,
Line of ed.: 9     
და მოიცვა ციხე ქალსა. ხოლო ვითარ უღონო იქმნა არღუნ, ევედრა, რათა არა
Line of ed.: 10     
აბრალოს და შეუნდოს, და მოსცეს ფიცი, და მივიდეს წინაშე მისსა. და ისმინა აჰმადა
Line of ed.: 11     
და მისცა ფიცი უვნებლობისა, რამეთუ სპარსთა სჯული აეღო აჰმადას, და გამოვიდა
Line of ed.: 12     
არღუნ ციხით, და მოვიდა ბიძასა მისსა წინაშე, და ესრეთ წარემართნეს. ხოლო ვითარ
Line of ed.: 13     
ვიდოდეს ხუარასანს, შეკრბეს სპანი ვინმე უწესონი და ცუდნი კაცნი და მტერნი
Line of ed.: 14     
ქრისტეანეთანი, რომელ ქრისტიანის კაცის სიკუდილი დიდად ღუაწლად უჩნდეს,
Line of ed.: 15     
რამეთუ უღმერთოსა მის მოჰმედის მოძღურება ესრეთ იყო, რომელ დაეწერა ცუდი
Line of ed.: 16     
სიტყუა წიგნსა მისსა ყურანსა მინა, ვითარმედ: უკეთუ მოჰკლათ ქრისტეანე, სამოთხეს
Line of ed.: 17     
შესლვად ხართ. და უკეთუ მათგან მოიკლათ, მაშინცა შესლვად ხართ" ამისთჳს.
Line of ed.: 18     
უღმერთო იგი კრებული ჯიმრთა შეკრბა, და სადაცა პოებდეს ქართველსა ერთსა გინა
Line of ed.: 19     
ორსა, მოკლვიდიან. ცნა ესე სურამელის ბეგას შვილმან რატი, რამეთუ ყრმა იყო,
Line of ed.: 20     
და წარვიდა სამოცითა ოდენ კაცითა, და პოვნა მთასა რასამე მაგარსა შინა მყოფნი,
Line of ed.: 21     
კაცი სამასი ოდენ, \ ზედა მიეტევა, და იქმნა ბრძოლა ფიცხელი. და პირველსავე
Line of ed.: 22     
შეკრებასა მეოტ იქმნეს, და უმრავლესი მათი მოსწყდა, და სხუანი მოიყვანნა წინაშე
Page of ed.: 285   Line of ed.: 1     
მეფისა, რომლისთჳსცა \ დიდად პატივ-სცა. მეფემან, და მრავალი ნიჭი უბოძა და
Line of ed.: 2     
მიერ წარმოვიდეს და მოიწივნეს რეჰსა და ყაზმინსა, და ყაენმან დიდად დაუმადლა
Line of ed.: 3     
მეფესა თანახლება ხუარასანს და პატივიცა უყო დიდი და ყოველნი მთავარნი საქართველოსანი
Line of ed.: 4     
მოსცნა. და ყაენი წარვიდა შინა, რათა მივიდეს ცოლთა თანა, გამარჯუებული,
Line of ed.: 5     
და მეფე თანა წარმოიტანა. ხოლო ძმისწული მისი არღუნ დაუტევა რეჰსა,
Line of ed.: 6     
და ნოინი ყოველი დაუტევა არღუნს თანა, და დავედრა ალიყანს და სხუათა ნოინთა,
Line of ed.: 7     
რათა მცირედნი დღენი დაყვნენ და \ მერმე მოაკუდინონ არღუნ. და იყვნეს ნოინნი
Line of ed.: 8     
არღანს თანა, და ქმნეს განზრახვა დიდმან ბუღა და იასბუღა, ნათესავით ოირიდთა
Line of ed.: 9     
მთავარმან, რათა აბაღას შვილი არღუნ ყაენად დასუან და აჰმადა მოაკუდინონ, რომელ
Line of ed.: 10     
ყვესცა. და მსწრაფლ მივიდეს ღამით, და გამოიყვანეს ალიყან, კარავსა შინა მწოლი,
Line of ed.: 11     
და მოაკუდინეს. და ვითარ განთენდა, არღუნ ყაენად ქადაგეს და წარმოვიდეს დევნად
Line of ed.: 12     
აჰმადისა. ხოლო იგი მოვიდა ურდოთა შინა მისთა, უჟანს, მოეწივნეს და საბლითა
Line of ed.: 13     
მოაშთვეს.

Line of ed.: 14        
ხოლო მეფესა დიმიტრის პირველვ- მიუმცნეს, რათა განეყენოს აჰმადას, და ყოცა
Line of ed.: 15     
მეფემან, და მობრუნდა, და მოვიდა ყაენს არღუნს წანაშე. ხოლო მან კეთილად \ შეიწყნარა,
Line of ed.: 16     
და მისცა ყოველი სამეფო მისი და სახლი ავაგ ათაბაგისა, რომელი აქუნდა
Line of ed.: 17     
საჰიბდივანს, რამეთუ ყაენი ჴელთა. შინა ბუღასათა იყო, და ბუღა მოყუარეცა იყო
Line of ed.: 18     
და მზახალი მეფისა. და წარვიდა შინა მშჳდობით, განმარჯუებული, და წარავლინა ძე
Line of ed.: 19     
მისი დავით მცირე სახლსა ზედა ათაბაგისასა, რათა მუნ იზრდებოდეს და აქუნდეს
Line of ed.: 20     
საუფლისწულოდ, და ესრეთ დღითი-დღე წარემატებოდეს მეფობასა მისსა. და კათალიკოსი
Line of ed.: 21     
აბრაჰამ კეთილად მართებდა საჭეთა კათოლიკე ეკლესიისათა, რამეთუ იყო კაცი
Line of ed.: 22     
ესე მართლმოქმედი კეთილთა საქმეთა, და სთურავთა სამეფოთა გამგე კეთილი.

Line of ed.: 23        
ხოლო მეფესა დიმიტრის ესხნეს შვილნი, დედოფალსა ტრაპიზონელთა ასულსა
Page of ed.: 286   Line of ed.: 1     
თანა\პირმშო დავით, ვახტანგ, ლაშა და მანოველ, და ასული რუსუდან. \ ხოლო თათრის
Line of ed.: 2     
ასულსა თანა ძენი ორნი, ბადურ და იადგარ, ასული ჯიგდა. ხოლო ასულმან
Line of ed.: 3     
ბექასამან ნათელ უშვა ძე მხოლო გიორგი, რომელი უკანასკნელ ძმათა მისთა მეფე
Line of ed.: 4     
იქმნა. და განდიდნა უმეტეს შემდგომთა მეფეთა, რამეთუ მარტო იყო ძე დედისა,
Line of ed.: 5     
მარტო შვა დედამან; ვითარცა მარგალიტისათჳს თქმულ არს მარტოება უმჯობესისათჳს,
Line of ed.: 6     
ეგრეთვე გიორგი იპოვა უმჯობესი ყოველთა კაცთა მის ჟამისათა, არა ოდენ
Line of ed.: 7     
ჴელეწიფეთა, არამედ ყოველთა კაცთა. ამან დიმიტრი მეფემან მოიგო სიმდიდრე დიდად
Line of ed.: 8     
დიდი, სიმდიდრესავე ზედა რომელ დაშთომოდა მამისა \ მისისაგან, და მსახურებდა
Line of ed.: 9     
ყაენსა არღუნს, რამეთუ თანაშეეწეოდა ნოინი დიდი ბუღა, რომელსა პატივად ჩინგიყაენობა
Line of ed.: 10     
მისცა ყაენმან, რომელი ყოველთა პატივთა უმეტეს არს.

Line of ed.: 11        
მაშინ განუდგეს ყაენს დარუბანდელნი და წარვიდა ყაენი დარუბანდს, მოუწოდა
Line of ed.: 12     
მეფესა დიმიტრის, და წარყვა და შევიდეს დარუბანდს და ვერ წინააღუდგეს დარუბანდელნი,
Line of ed.: 13     
და ივლტოდეს სიმაგრესა ციხისასა, რომელსა ანიყად უწოდდეს, და გარე
Line of ed.: 14     
მოადგეს, და ვერა ავნეს რა. მაშინ ყაენმან არღუნ უბრძანა მეფესა, რათა ებრძოლოს,
Line of ed.: 15     
რამეთუ იყო ფრიად მაგარი. აღიჭურა მეფე, და სპა მისი, გარე-შეეხჳვნეს და შეუჴდეს
Line of ed.: 16     
ცი\ხესა, რამეთუ ბეგას შვილი რატი უპირველეს ყოველთა გავიდა, და წარუღეს ციხე,
Line of ed.: 17     
და თავადნი მათნი დაჴოცნეს, და წარმოიღეს ტყუ და განძი და დედაწული მათი
Line of ed.: 18     
ურიცხჳ, და ციხე დაწუეს. ყოველსა ხედვიდა ყაენი. თჳთ მეფისა აქუნდა მტერობა,
Line of ed.: 19     
სთხოვა ჯაჭჳ სახელოვანი და მსწრაფლ მიანიჭა მეფემან, და წარმოვიდეს შინა.

Line of ed.: 20        
და ვითარცა გარდაჴდეს ჟამნი მრავალნი და რაჟამს წელიწდისა თავი მოიწია,
Line of ed.: 21     
რომელსა ურდსინგად უწოდდეს, რომელ არს ენითა მათითა, რომელი იქმნების მარტსა
Line of ed.: 22     
თხუთმეტსა, მიავლინა ყაენმან ნოინი, და დაესხნეს ბუღას და შეიპყრეს, და აღიღეს.
Page of ed.: 287   Line of ed.: 1     
ყოველი სიმდიდრე მისი, და მოიყვანეს წინაშე ყაენისა, და მან მსწრაფლ ბრძანა განუკითხავად
Line of ed.: 2     
მოკლვა მისი და ძისა მისისა. და მოაკუდინა ბუღა, \ და ყოველნი ნათე\სავნი
Line of ed.: 3     
მისნი. წარავლინეს ყოველგან კაცი, საბერძნეთს, შამს და ხუარასანს, და მრავალნი
Line of ed.: 4     
დიდნი ნოინნი მოსწყჳდნეს, და ესრეთ შეიქმნა კლვა და მოსრვა ნოინთა. და
Line of ed.: 5     
წარმოავლინა ელჩი მეფისად მჴმობელმან ყაენმან, და აწჳა ურდოსა მეფე ხოლო
Line of ed.: 6     
ვითარ ცნა სიკუდილი ბუღასი მეფემან, დაუმძიმდა დიდად. და მოაწოდა მეფემან კათალიკოსსა
Line of ed.: 7     
აბრაჰამს და ეპისკოპოსთა, მონასტერთა და უდაბნოთა გარესჯისა მღდელმონაზონთა,
Line of ed.: 8     
და ყოველთა მთავართა სამეფოსა მისისათა. შემოკრბეს მის წინაშე, დაჯდა
Line of ed.: 9     
და ტახტსა ზედა დასხდეს ყოველნი დიდებულნი თჳს-თჳსად, და აღაღო მეფემან პირი
Line of ed.: 10     
თჳსი და ბრძანა: "ისმინეთ ჩემი, ყოველთა კათალიკოსთა და ეპისკოპოსთა, და წარჩინებულთა
Line of ed.: 11     
სამეფოსა ჩემისა\თა, ვითარმედ შეისუენა მამამან ჩემმან, დავშთი ყრმა
Line of ed.: 12     
მცირე მძლავრებასა შინა თათართასა, და ღმერთმან ყოვლისა მპყრობელმან, და
Line of ed.: 13     
უფალმან ჩუენმან იესო ქრისტემან, და ყოვლად წმიდამან ღმრთისმშობელმან, რომლისა
Line of ed.: 14     
ნაწილადცა ვართ, და ჯუარმან პატიოსანმან, რომელი მოგუენიჭა ჩუენ მეფეთა, დამიცვა და
Line of ed.: 15     
მიმაწია ასაკად სისრულისა, და მომმადლა მეფობა, სკიპტრა და პორფირი მეფობისა,
Line of ed.: 16     
და თანადგომითა [თქუენითა] წარვმართე მეფობა, და აქამომდე მშჳდობით ჰგიეს სამეფო
Line of ed.: 17     
ჩემი. აწ განრისხებულ არს ყაენი, და ყოველი მთავარი მისი მოუწყუედიან, და აწ მე
Line of ed.: 18     
მიწოდს წინაშე მისსა. ვგონებ ბოროტის ყოფასა ჩემთჳს, თუ არა წარვიდე ურდოსა.
Line of ed.: 19     
და წარვიდე მთიულეთს, სიმაგრეთა შინა, და დავიცვა თავი ჩემი, და აჰა ყოველი
Line of ed.: 20     
სამეფო ჩემი წინაშე მათსა ძეს, იხილეთ რავდენი სული ქრისტიანე სიკუდილსა მიეცემის
Line of ed.: 21     
და ტყუე იქმნების, და ეკლესიანი შეიგინებიან და მოოჴრდებიან, ხატნი და
Line of ed.: 22     
ჯუარნი დაიმუსრვიან. და უკეთუ წარვიდე ყაენს წინაშე, დასტურობით უწყი მომკლავს.
Line of ed.: 23     
და აწ სიბრძნითა თქუენითა განაგეთ საქმე ესე, რამეთუ მე ესრეთ ვგონებ: მრავალმღელვარე
Line of ed.: 24     
არს საწუთო ესე, დაუდგრომელ და წარმავალ, დღენი ჩუენნი სიზმრებრ და
Line of ed.: 25     
აჩრდილებრ წარვლენ, და უნებელ და მსწრაფლ თანა-გუაც წარსლვა სოფლისა ამისგან.
Line of ed.: 26     
რა სარ\გებელ არს ცხოვრება ჩემი, უკეთუ ჩემთჳს მრავალი სული მოკუდეს
Line of ed.: 27     
და მე ტჳრთ-მძიმე ცოდვითა განვიდე სოფლისა ამისგან. აწ მნებავს, რათა წარვიდე
Page of ed.: 288   Line of ed.: 1     
ყაენს წინაშე, და იყოს ნება ღმრთისა: უკეთუ მე მომკლან, ვგონებ რომე ქუეყანა
Line of ed.: 2     
უვნებელად დარჩეს".

Line of ed.: 3        
ხოლო ვითარ ესმათ კათალიკოსთა და ეპისკოპოსთა, და მოძღუართა და მთავართა,
Line of ed.: 4     
განკჳრდეს, თუ ვითარ დადვა მეფემან სული თჳსი ერისა მისისათჳს, და ესრეთ
Line of ed.: 5     
პასუხი უგეს: "არა არს ნაცვალი შენი, მეფეო. გაშოროს ღმერთმან მოკლვა თათართაგან.
Line of ed.: 6     
მოოჴრდეს ქუეყანა და შვილნი შენნი მიმოდაიბნევიან. თუ ქუეყანაცა დაშთების,
Line of ed.: 7     
რა არს ნაცვალი შენი? აწ გეზრახებით, რათა წარხვიდე სიმაგრეთა მთიულეთისათა,
Line of ed.: 8     
ანუ აფხაზთასა, ვითარ ქმნა მამამან შენმან, და არა საჭირო არს განწირვა თავისა
Line of ed.: 9     
შენისა შე\ნგან. ჩუენ ყოველნი მტკიცედ ვჰგიეთ ერთგულებასა".

Line of ed.: 10        
ვითარცა ესმა მეფესა, თქუა: "თქუენ ერთგულებისა და სიყუარულისა ჩემისათჳს
Line of ed.: 11     
იტყვით, გარნა მეწყალვის უბრალო ერი, ვითარცა ცხოვარნი კლვად უღონო არიან,
Line of ed.: 12     
და არა-სადა აქუნ ნუგეშინისცემა. მე დავსდებ სულსა ჩემსა ერისათჳს ჩემისა, და არ
Line of ed.: 13     
დავიშლი ურდოს წასვლასა". მაშინ განკჳრვებულნი ყოველნი აღდგეს, და რქუა აბრაჰამ
Line of ed.: 14     
კათალიკოსმან: "არა არს საქმე, მეფეო, განწირვა სულისა შენისა, რამეთუ მრავალთა
Line of ed.: 15     
მეფეთა მიურიდნია, და დაუცავს თავი თჳსი. აწ თუ შენ დასდებ სულსა შენსა ერისათჳს,
Line of ed.: 16     
ჩუენ ყოველნი ეპისკოპოსნი ვიტჳრთავთ ცოდვათა შენთა, არამედ წინაშე ღმრთისა
Line of ed.: 17     
ვწამებთ, რათა მოწამეთა თანა შერაცხილ იქმნე, ვითარცა უფალი სახარებასა შინა
Line of ed.: 18     
ბრძანებს: "უფროს ამისსა სიყუარული არა არს, რათა დადვას კაცმან სული თჳსი
Line of ed.: 19     
მოყუსისათჳს". და უკეთუ ერთისა მოყუსისა[თჳს] სულისა დადება კეთილ არს, რავდენ
Line of ed.: 20     
ურიცხუთა სულთა ცხოვრება ეგოდენ სარგებელ არს".

Line of ed.: 21        
ხოლო ვითარცა ესმნეს მეფესა კათალიკოსისაგან, განიხარა და დაასკუნა წარსლვა
Line of ed.: 22     
ურდოსა, დიდითა დიდებითა და საჭურჭლითა, და თანა წარჰყვა \ კათალიკოსი
Line of ed.: 23     
აბრაჰამ, და განუჩინა შვილთა საყოფელი. ყოველთა მთავართა, რომელნი არა თანა
Line of ed.: 24     
წარჰყვნეს, შევედრნა შვილნი თჳსნი, და წარგზავნა რომელნიმე მთიულეთს, და
Line of ed.: 25     
რომელნიმე კახეთს. ხოლო ყრმა მცირე გიორგი წარგზავნა ტაოს, იშხანის ციხესა,
Page of ed.: 289   Line of ed.: 1     
\ ასპარაშენს, და თჳთ წარვიდა ურდოსა. და ვითარ მივიდა ქუეყანასა ხუაშაგისა ავაგის.
Line of ed.: 2     
ასულისა, მუნ დახუდა ძე მისი დავით, რომელი იგიცა წარიტანა ამისთჳს რომელ
Line of ed.: 3     
უმჭუელ იქმნას ყაენი, და ჰგონოს ერთგულება მისი. ვითარ ვლეს მცირედ და მიეახლნეს
Line of ed.: 4     
ურდოსა, ჰგონა ყაენმან მეფისა არა მისლვა, წარმოავლინა ნოინი ერთი,
Line of ed.: 5     
სახელით სიუქოლ, ძე ზემოჴსენებულისა იასბუღასი, რათა მოიყვანოს მეფე. მგზავრ
Line of ed.: 6     
მიმავალსა მეფესა წინა დაემთხჳა, რომელმან მყის აღიღო ყოველი ბარგი და სიმდიდრე
Line of ed.: 7     
მისი, და მეფე პყრობილ ყო, და მიიყვანა ყაენს არღუნს წინაშე. ხოლო
Line of ed.: 8     
მანცა პყრობილ ყო, და განიზრახვიდა ყაენი, უკეთუ ბოროტი უყოს მეფესა, არღარავინ
Line of ed.: 9     
არს ღირსი მეფობისა, და თუ ბოროტი არა შეამთხჳოს, ვითარ განუტეოს მიმდგომი
Line of ed.: 10     
და მზრახავი ბუღასი.

Line of ed.: 11        
ხოლო რქუა ხუტლუბუღა ყაენსა: "ნუ იურვი მაგას, რამეთუ მე მოვიყვანო
Line of ed.: 12     
შვილი აფხაზთა მეფისა დავითის, სახელით ვახტანგ, და მას მიუბოძე მეფობა, რომელ
Line of ed.: 13     
ორივე სამეფო ბრძანებასა შენსა მორჩილებდეს". სთნდა ყაენსა სიტყუა ესე, და
Line of ed.: 14     
წარავლინა ხუტლუბუღა იმერეთს, დავით მეფის წინაშე, უქადა ძესა მისსა მეფობა,
Line of ed.: 15     
და ასული მისი ოლჯათ ცოლად.

Line of ed.: 16        
და ვითარ წარვიდა ხუტლუბუღა, ჰკითხეს მეფესა დიმიტრის, რათა აღწეროს
Line of ed.: 17     
ყოველი სიმდიდრე მისი, საჭურჭლე. ზროხა და ცხოვარი, და ყოველი საქონელი მისი.
Line of ed.: 18     
რამეთუ პყრობილ იყო თჳთ მეფე და მთავარნი \ მისნი, თჳნიერ აბარაჰამ კათალიკოსისაგან
Line of ed.: 19     
კიდე. და არღარა იყო ღონე, აღწერა რაცა აქუნდა სიმდიდრე ფრიადი, წარმოგზავნეს
Line of ed.: 20     
კაცნი და წარიღეს ყოველნი. \ არა-რა დაშთა, რამეთუ მოქალაქეთაცა უწყოდეს
Line of ed.: 21     
საგანძურნი მეფისანი და შინაგამცემელ იქმნეს. ხოლო იტყჳან ამასცა: ხოჯა-აზიზის
Line of ed.: 22     
შვილი, რომლისა მამა მოეკლა მეფესა დავითს, ხუტლუბუღა და იგი, ორნივე
Line of ed.: 23     
მტერობად შეითქუნეს მეფისა და მივიდა საჭურჭლე მეფისა ყაენს წინაშე, და განკჳრდა
Line of ed.: 24     
სიმრავლისათჳს, და მცირედ დასცხრა გულისწყრომისაგან, და არღა ეგრე გონებდა
Page of ed.: 290   Line of ed.: 1     
ბოროტის ყოფად. და ვითარ იხილეს ვაზირთა მეფისათა ფლობილად, რქუეს: "აჰა,
Line of ed.: 2     
თავი შენი ჴელთა შინა შენთა არს, ღამით მოიდგინენ ცხენნი მორბედნი და წარვედ, და
Line of ed.: 3     
განერე ჴელთაგან ამათთა, რამეთუ არა არს ნაცვალი სულისა შენისა". მაშინ რქუა
Line of ed.: 4     
მეფემან: "ისმინეთ ჩემი, რამეთუ პირველვე უწყოდე სიკუდილი ჩემი, გარნა დავდევ
Line of ed.: 5     
თავი ჩემი და სული ჩემი ერისათჳს ჩემისა. ხოლო აწ, თუ წარვიდე, უბრალო ერი
Line of ed.: 6     
მოისრას, რა სარგებელ არს, უკეთუ ყოველი სოფელი შევიძინო და სული წავიწყმიდო".
Line of ed.: 7     
არა ისმინა განზრახვა მთავართა მისთა.

Line of ed.: 8        
და მოიწია ხუტლუბუღა ლიხთ-იმერით, და მოაჴსენა ყაენსა, ვითარმედ დავით
Line of ed.: 9     
მეფე წარმოვლენს ძესა თჳსსა მსახურებად შენდა და სპათა აფხაზთასა, რათა გმსახურებდენ
Line of ed.: 10     
ხოლო ვითარ ცნა ყაენმან, კუალად \ დააპატიმრა მეფე დიმიტრი. და ვითარ
Line of ed.: 11     
გარდაჴდა ორი დღე, კუალად შეიპყრეს მეფე და ძე მისი მცირე ყრმა დავით ცალკე,
Line of ed.: 12     
და წარჰყვა თანა მღდელ-მონაზონი გაზრდილი მისი მოსე. და არგნითა სცეს მეფესა,
Line of ed.: 13     
და ეგონა ყოველთა არღარა მოკლვა მეფისა, რამეთუ წესად აქუნდთ, რა არგნითა
Line of ed.: 14     
სციან, არღა მოაკუდინიან. გარნა არა დამშჳდნა გულისწყრომა მისი. წარიყვანეს
Line of ed.: 15     
სამსჯავროსა სახლსა, რომელსა დივანხანად უწოდდეს, და ჰკითხვიდეს, უკეთუ თანაეწამა
Line of ed.: 16     
განზრახვასა ჩინქიშან-ბუღასსა, და ვერა ბრალი პოვეს. და წარვიდა ვინმე ნოინი
Line of ed.: 17     
ყაენს წინაშე, რათა არა მოკუდინოს მეფე, და ვერ აღასრულა სათხოველი მისი. და
Line of ed.: 18     
მოიწივნეს ათორმეტნი \ მჴედარნი ყაენისნი, რათა წარიყვანონ და სიკუდილსა მისცენ,
Line of ed.: 19     
და ვითარ ცნა მეფემან სიკუდილი თავისა თჳსისა, მხიარულითა პირითა მოიკითხვიდა
Line of ed.: 20     
მთავართა საქართველოსათა, რამეთუ ყოველნი მუნ მოსრულ იყვნეს ნუგეშინისცემად
Page of ed.: 291   Line of ed.: 1     
მეფისა, და ხუტლუბუღაცა მდგომარე იყო. მუნ. რქუა მეფემან: "უკეთუ ძალ-გიძს,
Line of ed.: 2     
ყაენს წინაშე შემეწიე სიკუდილსა ამას შინა. და თუ არა გნებავს, ძე ჩემი მცირე დავით
Line of ed.: 3     
იღუაწე, რათა არა მოიკლას გულისწყრომითა აღსავსისა ყაენისაგან". ხოლო მან და
Line of ed.: 4     
ყოველთა მთავართა იწყეს ტირილად, და განვიდეს გარე. ილოცა და ეზიარა სისხლსა
Line of ed.: 5     
და ჴორცსა მეუფისა ჩუენისა ქრისტეს ღმრთისასა. ეგრეთ აღსუეს ცხენსა და წარიყვანეს
Line of ed.: 6     
ვითარ მილიონ ერთ. და ევ\ედრა მტარვალთა, რათა ილოცოს მცირედ. და ილოცვიდა
Line of ed.: 7     
ცრემლთა მოდინებითა ქუეყანასა ზედა, და მერმე წარუპყრა ქედი. აჰა დღე
Line of ed.: 8     
საშინელი და ზარის აღსაჴდელი, რომელი იკადრეს ბილწთა ცხებულსა ზედა ღმრთისასა.
Line of ed.: 9     
და წარკუეთეს მეფეს დიმიტრის თავი.

Line of ed.: 10        
ხოლო გამოჩნდა მასვე ჟამსა პატივი ღმრთისა მიერ ცხებულსა მისსა, რამეთუ
Line of ed.: 11     
მზემან შარავანდედი თჳსი უჩინო ყო სრულიად, და იქმნა სიბნელე დიდი, და ყოველნი
Line of ed.: 12     
წარმართნი განკჳრდეს იყო ჟამი მეათე და მწუხრამდე შეიმოსა ბნელი, ვითარ-იგი
Line of ed.: 13     
ყოვლისა სოფლისა ცხოვრებისა ვნებასა მეუფისასა, ეგრეთვე ამის ნეტარისა და საქართველოსათჳს
Line of ed.: 14     
წამებულისა მეფისასა, რათა საცნაურ იქმნენ, რამეთუ პატიოსან არიან
Line of ed.: 15     
ცხებულნი ღმრთისანი.

Line of ed.: 16        
ხოლო იყო მესამე შაბათი წმიდათა მარხვათა, და მეათორმეტე თჳსა ებრაელთა
Line of ed.: 17     
მიერ ნისანად წოდებული, და ჩუენ მიერ მარტად. და აღასრულეს გულისწყრომა და არავე
Line of ed.: 18     
დასცხრა გულისწყრომა მათი რამეთუ შეიპყრეს ყრმაცა დავით და ნოინსა ტაჩარს მიჰგუარეს,
Line of ed.: 19     
რომელსა მჴედართ-მთავრობა აქუნდა. მას ღამესა მწუხარებასა გულისასა მოიცვეს
Line of ed.: 20     
ყრმაცა დავით კარავსა შინა მოსიკუდიდ, გარნა ვერა იჴელთეს. და ვითარ განთენდა,
Line of ed.: 21     
განიპარა მოსე მღდელი, რომელი არაოდეს განეშორებოდა დავითს, და შევიდა \ ტაჩარს
Line of ed.: 22     
წინაშე, და აუწყა მოკლვა დავითისი. ხოლო იგი აღდგა მსწრაფლ, და წარვიდა ყაენს
Line of ed.: 23     
წინაშე და რქუა ყრმისა დავითის უბრალოება: "რად გიჴმს შეუცოდარისა ყრმისა მოკლვა,
Line of ed.: 24     
მე მომ[მ]ადლე". ისმინა, და მოსცა, და წარიყვანა სახლსა თჳსსა, და შევედრა ხოჯასა
Line of ed.: 25     
თჳსსა, რომელი უკანასკნელ საჰიბდივან იქმნა.

Page of ed.: 292  
Line of ed.: 1        
ხოლო გუამი იგი პატიოსანი დიმიტრი მეფისა დასცვეს მრავალ დღე, რათა
Line of ed.: 2     
არა წარიღონ ქართველთა. და ესრეთ სრულ იქმნა წინასწართქმული ბასილი მთაწმიდელისა.
Line of ed.: 3     
ხოლო იყვნეს მრავალნი წარჩინებულნი საქართველოსანი, და ვერვინ იკადრა
Line of ed.: 4     
გამოთხოვად გუამი მეფისა. მაშინ კათალიკოსმან და მოსე იყიდეს კაცნი, და მოსეცა
Line of ed.: 5     
თანა-წარჰყვა, და მოიპარეს ღამით გუამი დიმიტრი მეფისა. მაშინ, განგებითა ზეგარდამოთა,
Line of ed.: 6     
გამოჩნდეს კაცნი ტფილისელნი, რომელთა აქუნდა თევზი წარსაღებელად, და
Line of ed.: 7     
თევზთა თანა იტჳრთეს და მოიღეს მცხეთას, და მუნ დამარხეს სამარხოსა მამათა მათთასა.
Line of ed.: 8     
ვითარცა იქმნა ესე ყოველი, დავით ძე დიმიტრისი შეინახა კეთილად ტაჩარ
Line of ed.: 9     
ნოინმან. ხოლო დედოფალი და სხუანი ცოლნი მეფისანი დამალნეს. სორღალა წარვიდა
Line of ed.: 10     
სახლსა მამისა მისისასა თათარში, ხოლო ასული ბექასი წარვიდა მამისა მისისა
Line of ed.: 11     
თანა სამცხეს, და ვახტანგ იყო მთიულეთს. ხოლო ყრმამან მისცა დედოფალსა სარჩოდ
Line of ed.: 12     
სკორეთის-ჴევი, და ეახლნეს ორნი მცირედნი ძენი მანოველ და ლაშა. და სორღალას
Line of ed.: 13     
წარყვეს ორნი შვილნი, ბადურ და იედგარ, სახლსა მამისა მისისა, და დარჩა
Line of ed.: 14     
ქუეყანა ესე უმეფოდ.

Line of ed.: 15        
მაშინ მოუწოდა ყაენმან ხუტლუბუღას და რქუა: "აჰა მოვსრენ ყოველნი მტერნი
Line of ed.: 16     
ჩემნი, და მტერიცა შენი მეფე დიმიტრი, და აწ მეფე არღარა. აღმისრულე რომელი
Line of ed.: 17     
\ აღმითქჳ, მოიყვანე ძე აფხაზთა მეფისა, და იყოს იგი მეფედ, მაშინ მოგითუალო
Line of ed.: 18     
საქართველო ყოველი, და განაგებდი ვითარ გნებავს, და წარვედ აფხაზეთს. და წარვიდა
Line of ed.: 19     
ხუტლუბუღა მეფისა დავითის წინაშე. და ვითარ იხილა ხუტლუბუღა მეფემან
Line of ed.: 20     
დავით, მოუწოდა სპათა თჳსთა, წარმოემართა და თანა წარმოიტანა ძე მისი ვახტანგ.
Line of ed.: 21     
გარდამოვიდეს და დადგეს ტასისკარს, ქვიშხეთის მინდორსა. აქათ მოვიდეს სირმონ
Line of ed.: 22     
ნოინის შვილი ყონჩიბა, ალიყანის შვი\ლი ყურუმჩი, \ რომელი დგის მთათა ჯავახეთისათა,
Line of ed.: 23     
რომელ არიან არტანსა და სამცხეს შუა, და ყოველნი დიდებულნი საქართველოსანი
Page of ed.: 293   Line of ed.: 1     
შემოკრბეს, და ყვეს ფიცი და სიმტკიცე ერთგულობისა. და მოსცა ძე მისი
Line of ed.: 2     
მეფემან, და მრავალნი თავადნი მისნი თანა-წარმოატანნა, და წარმოვიდეს მსწრაფლ,
Line of ed.: 3     
და მეფე დავით შეიქცა ქუთათისს. ხოლო მოიწივნეს რა ყაენს არღუნს წინაშე, იხილა
Line of ed.: 4     
ყაენმან ვახტანგ, შეიყუარა სიკეთისა მისისათჳს, რამეთუ იყო ტანითა სრულ, პირითა
Line of ed.: 5     
ჰაეროვან, ტკბილ, მოწყალე, სიმართლის მოქმედ, უხჳ, მდაბალი, ენა-ტკბილ, განმზრახი
Line of ed.: 6     
კეთილი, ყოვლისა საქმისა მცოდნე. ამას ვახტანგს მოსცა მეფობა ყოვლისა
Line of ed.: 7     
საქართველოსი, და დაჲ თჳსი ოლჯათ ცოლად, და წარმოგზავნა და მოვიდა
Line of ed.: 8     
ტფილისს.


Next part



This text is part of the TITUS edition of Kartlis Cxovreba II.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 22.9.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.