TITUS
Kartlis Cxovreba II
Part No. 39
Previous part

Part: XXIII  
King: 89 
Page of ed.: 405  
Line of ed.: 1  
მეფე სვიმონ


Line of ed.: 2        და აემზადა მოურავი, წარმოვიდა და გამოატანეს მეფე სჳმონ პატარა თანა. და
Line of ed.: 3     მოვიდენ ქართლსა ლაშქრითა მრავლითა და იღუწიდა მოურავი საქმესა მას რომელ
Line of ed.: 4     ჰქონდა უწყებული ყაენისაგან. და ოდეს გამოგზავნა მეფე სჳმონ ყაენმან, მაშინ მისცა
Line of ed.: 5     ყაენმან ასული ყორჩიბაშისა ცოლად და წარმოატანა თანა. და იყო ქალი ყორჩიბაშისა,
Line of ed.: 6     შვილისშვილი ყაენისა, სახელით ჯანბანუმ.

Line of ed.: 7        და ოდეს მოვიდეს საქართველოშია, და შემოეყარნენ ქართველნი, და რა ნახეს
Line of ed.: 8     ქართველთა ჯარისა სიმრავლე, მაშინ იფიქრეს და თქუეს: "ესე საქმე მიზეზი რამე
Line of ed.: 9     არის ამდენის ურიცხჳს ჯარისა გამოგზავნა". ხოლო მოურავმან დაუფარა და შეიჯერა
Line of ed.: 10     ფიცითა დიდითა, ვითარმედ: "ამა ჯარისა სიმრავლე საქართველოსათჳს არ არის
Line of ed.: 11     საზიანო, ნურცარა ფიქრი გაქუსთ, თქუენი საქმე მე დამადევითო. მაშინ დააჯერეს
Line of ed.: 12     გული ქართველთა, წარვიდენ და \ დადგნენ მუხრანს.

Line of ed.: 13        ხოლო გაგზავნეს კაცნი და იჴმნეს კახნი. და შემოეყარნენ კახნი ღართისკარზედა.
Line of ed.: 14     ქმნა მოურავმან ბოროტი დიდი: გამოავლო ყარჩიხან თეჯირი კარავსა თჳსსა
Line of ed.: 15     და დაჰპატიჟა, ვითარმედ: "მოვიდენ კახნი და ხალათებს მივსცემო" და მიადგნენ კარსა
Line of ed.: 16     კახნი, შეიყვანდენ კახთა და მოსჭრიდენ თავსა, ხოლო გარეთ-მდგომთა კახთა ეგონათ
Line of ed.: 17     ხალათის ძლევა და მუნ დასხდომა მათი. მრავალთა მოსრვისა შემდგომად სცნეს კახთა
Line of ed.: 18     საქმე ესე და გაიკრეს ჴრმალს ჴელი, და თათარნი კი დაერიდნენ. და გამოიქცენ
Line of ed.: 19     კახნი და კნინღა და მცირედნი განერნენ.

Line of ed.: 20        ხოლო შემდგომად ამისსა იყვნენ ხანსა რასმე მუხრანსა და იყვნენ მზადებაშია,
Line of ed.: 21     რამეთუ სწადდათ აყრა ქართლისა. \ ჰქონდა მოურავს ჩუეულება, წარვიდოდა და მოუტევდა
Line of ed.: 22     ქორსა. დღესა ერთსა კუალად განვიდა ქორის მოსატევად ჴევსა ლოჭინისასა
Line of ed.: 23     და ნახა, რომე ერთი შათირი მოვიდოდა, და იცნა ყაენის შათირობაზედ. უჴმო მოურავმან
Line of ed.: 24     შათირსა მას მის\ვლად მის თანა, ხოლო შათირმან არ უსმინა, და, ვინათგან
Line of ed.: 25     არამორჩილ ექმნა შათირი იგი, მიეწია ცხენითა და შეიპყრა იძულებით გაჩხრიკა
Line of ed.: 26     და უნახა წიგნი. წაიკითხა და ესრეთ ეწერა ყარჩიხახანთანა ყაენისაგან, ვითარმედ:
Line of ed.: 27     "რაჟამს მოსრათ კახნი, აჰყარეთ ქართლი და წამოასხით, ხოლო მოურავს უღალატე,
Line of ed.: 28     მოსჭერ თავი და გამომიგზავნე". და რა წარიკითხა მურავმან ესე, მაშინ შათირი
Page of ed.: 406   Line of ed.: 1     იგი მოკლა. აღუჴდა სიცრუე მისი თხემსა მისსა ზედა. შეწუხდა დიდად და ეძიებდა
Line of ed.: 2     ღონესა რასმე. მას ჟამსა იყო ნუგზარ ერისთავი მოყუარე და მოყუასი მოურავისა. და
Line of ed.: 3     ეპყრა ძესა მისსა ზურაბს ერისთობა, და ცოლი ზურაბ ერისთავსა ისპაანს დარჩომოდა
Line of ed.: 4     და შვილი პაატა მოურავსა მუნ ისპაანს დარჩომოდა. მაშინ მოურავმან უთხრა რჩევით
Line of ed.: 5     ზურაბს, რომე "მოდი ქართლს ნუ ამოვსწყუეტთო, თორემ სულიც დაგუეკარგვისო და
Line of ed.: 6     არც ჩუენ დაგჳნდობენო; მრავლის ლიქნითა და სიტყჳს რჩევითა და მრავლის \ ცდილობით
Line of ed.: 7     დასთმო ზურაბ ცოლი თჳსი და მოურავმან შვილი თჳსი პაატა დასთმო.

Line of ed.: 8        მაშინ, ოდეს შეიჯერა ზურაბ მოურავმან, ურჩია მოურავმან ყარჩიხა-ხანს, ვითარმედ:
Line of ed.: 9     "გავგზავნოთ ანდუყაფარ ამილახორი და ზურაბ ერისთავი და დავიბაროთ სრულიად
Line of ed.: 10     ქართველნი, დავიპყრათ და გაუგზავნოთ ყაენსა". მაშინ დაჰყვა ყარჩიხა-ხან და
Line of ed.: 11     გაგზავნეს ანდუყაფარ ამილახორი და ზურაბ ერისთავი და სხუანი ქართველნი და
Line of ed.: 12     დაიბარეს ქართველნი და იქმნეს მუნ. ხოლო არავინ უწყოდა, თჳნიერ მოურავისა
Line of ed.: 13     და ზურაბ ერისთავის მეტმან. და წარმოვიდა ზურაბ ერისთავი და ამილახორი ანდუყაფარ,
Line of ed.: 14     \ დააყენა თჳსთა თანა მოურავმან პაატა ხერხეულის-ძე და ძე მისი ავთანდილ,
Line of ed.: 15     ელია დიასამიძე და პაპუნა ვაშაყის შვილი, ხოლო ზურაბ და ანდუყაფარ მოვიდნენ
Line of ed.: 16     და დადგნენ პირსა არაგჳსასა. მაშინ გაგზავნეს კაცნი და იჴმნეს სრულიად ქართველნი
Line of ed.: 17     მუნ, და ვითარცა მოვიდნენ \ ქართველნი, მაშინ ზურაბ ერისთავმან იდუმალ მოიჴმო
Line of ed.: 18     ქართველნი და უთხრა რა ესრეთ, ვითარმედ: "ჩუენ შააბაზ ყაენისაგან ასრე გუაქუს
Line of ed.: 19     დაბარებულობა, რომე კახნი ხომ დავჴოცეთ და ქართველნი ვინცავინ ხართ, აგყაროთ
Line of ed.: 20     და ყაენს გაუგზავნოთ. და აწ ჩუენ ამას ვარჩევთ, რომ ქუეყნის გაოჴრება სწადიანთ
Line of ed.: 21     ყიზილბაშთა და მოდი შევიფიცნეთ, მივიდეთ და ამოვსწუჳტოთ ყიზილბაშნი და ნუ
Line of ed.: 22     წავაჴდენთ საქართველოსა". ხოლო ანდუყაფარს არ ენდობოდნენ, რამეთუ ცოლად
Line of ed.: 23     ჰყვანდა დაჲ სჳმონ მეფის ცოლისა და ნათესავი ყაენისა, და თჳთცა მაჰმადიანის სჯულზედ
Line of ed.: 24     მისულიყო და დიდად იჭირვოდა ყიზილბაშთათჳს და დიდად ერთგული იყო. და
Line of ed.: 25     რა ესმა ქართველთა, განცჳფრდენ დიდად და შეწუხდენ და მისცეს ზურაბ ერისთავსა
Line of ed.: 26     პირობა და შეჰფიცეს საშინელად, \ რომ "რასაც თქუენ გჳბრძანებთ, იმას ვიქთო".
Line of ed.: 27     და რა შეიფიცნენ, რადგან არ ენდობოდნენ ამილახორს დაიჭირეს და ცოლშვილით
Line of ed.: 28     არშის ციხეში გაგზავნეს და მუნ დაატყუევეს.

Page of ed.: 407  
Line of ed.: 1        და მაშინ შეიყარნენ ქრთველნი და ზურაბ ერისთავი, აცნობეს დიდს მოურავსა და
Line of ed.: 2     მივიდნენ გათენების ხანსა. დაესხნენ ყიზილბაშთა. ხოლო მოურავი დიდად სახელოვნად
Line of ed.: 3     იყო მას ღამესა: მივიდა მოურავი და მოკლა თჳთ შუბითა ყორჩიხა-ხან,
Line of ed.: 4     და შვილმან მისმან ავთანდილ მოკლა ყორჩიბაშის შვილი. და დაუშინეს, ამოსწყჳტეს
Line of ed.: 5     ქართველთა სრულიად ყიზილბაშნი. ესრეთ მისცა ძლევა ღმერთმან ქართველთა და
Line of ed.: 6     გაემარჯუათ: ამოსწყჳტეს, გააქცივეს და იქმნა გამარჯუება დიდი. და რა გაიქცნენ
Line of ed.: 7     ისინი, მაშინ გამარჯუებულნი ქართველნი წარვიდენ ფეიქარხანზედ, რომელი იჯდა
Line of ed.: 8     კახეთს, რამეთუ ამას ფეიქარ-ხანს ჰყვანდა ცოლად ბატონიშვილი ლელა. \ და უნდოდათ
Line of ed.: 9     დასხმოდენ თავსა ფეიქარ-ხანს და ის მოეკლათ, და ბატონიშვილი ლელა გამოერთმიათ
Line of ed.: 10     და ზურაბ ერისთავისათჳს მიეცათ. და რა წარვიდენ, მაშინ იგრძნა ფეიქარ-ხან
Line of ed.: 11     და წარვიდა გაქცეული გამოუდგნენ და სდივეს ბარდამდი და ვერღარა მოეწივნენ.
Line of ed.: 12     მაშინ მოარბივეს ქართველთა ბარდა და განძა, და იავარ-ყვეს და იშოვეს მრავალი,
Line of ed.: 13     და წარმოვიდნენ და წარმოიღეს.

Line of ed.: 14        და გაუგზავნეს ბატონს თეიმურაზს კაცი გონიას და იჴმეს თეიმურაზ. მოიყვანეს
Line of ed.: 15     და კახეთს გააბატონეს.

Line of ed.: 16        ხოლო მაშინ განმგედ ქართლისა დაადგინეს დავით მეფის ძის შვილისშვილი
Line of ed.: 17     ქაიხოსრო, მუხრანის ბატონი, და არც განმგეობითა ემორჩილებოდენ მათ, არამედ
Line of ed.: 18     თჳს-თჳსად უფლობდენ ქართლის თავადნი.

Line of ed.: 19        და იყო მაშინ თავი და უფროსი კაცი მოურავი და ყოველნივე ქართველნი მას
Line of ed.: 20     მორჩილობდენ, რამეთუ თჳთ ზურაბ ერისთავი და ვინცავინ დიდი კაცნი იყვნენ ქართლისანი,
Line of ed.: 21     დიდს მოურავს ქეშიკში უწვებოდნენ და ყმურად მონებდენ მას.

Line of ed.: 22        და ამის ჟამსა შინა დაემძახა ზურაბ ერისთავი ბატონს თეიმურაზს. და მისცა
Line of ed.: 23     ასული თჳსი დარეჯან ზურაბ ერისთავსა \ ცოლად. რამეთუ ესე ზურაბ ერისთავი გაეზარდა
Line of ed.: 24     მოურავსა პატარა ყმაწვილი და იყვნენ ერთმანერთისათჳს დიდად ერთგულნი
Line of ed.: 25     და უწყოდენ, უკეთუ ესენი ერთმანეთს გაეყრებოდენ, მაშინ წაჴდებოდა საქმე ამათი და
Line of ed.: 26     ამისთჳს მორჩილობდენ ერთმანერთსა.

Line of ed.: 27        და რა მიესმა საქმე ესე შააბაზს, დაჭერა ამილახორისა ანდუყაფარისა და ცოლისა
Line of ed.: 28     მისისა და ციხეში შეგზავნა, განრისხდა ფრიად და წარმოავლინა ისახან ყორჩიბაში
Page of ed.: 408   Line of ed.: 1     დიდითა მძლავრობითა წარმოვიდენ, მოვიდენ და დაიბანაკეს ალგეთზედა. მასინ შეიყარნენ
Line of ed.: 2     ქართველნიცა და კახი ბატონი თეიმურაზ შეყრილი კახითა და მოვიდნენ და
Line of ed.: 3     დადგენ კოჟორზედა და წარვიდენ ქართველნი.

Line of ed.: 4        და მას ჟამსა შინა ხვანთქარი \ გასწყრომოდა მანუჩარ ათაბაგსა და ვეღარ დაუდგა
Line of ed.: 5     ურუმსა. მაშინ წარდმოვიდა ახალდაბას სამასის კაცითა. და რა სცნა საქმე ესე მანუჩარ
Line of ed.: 6     ათაბაგმან, მაშინ წარმოვიდა სამასისა რჩეულისა კაცითა \ და შემოყარა. და
Line of ed.: 7     განიხარეს ქართველთა და კახთა სიხარულითა დიდითა, წარვიდნენ და მივიდნენ,
Line of ed.: 8     განთიადს დაესხნენ ყორჩიბაშსა. და შეეტყო მათცა და წინათ თოფხანა გამოეყენებინა
Line of ed.: 9     და, რა მივიდნენ ქართველნი, დაუშინეს თოფი და ასეთი კუამლი დადგა, რომ იმათი
Line of ed.: 10     ჯარი ვეღარ დაინახეს. რა გარდიყარა კუამლი, შეუტივეს ქართველთა და იქმნა ბრძოლა
Line of ed.: 11     ძლიერი. და მოისრა ყიზილბაშნი თოთხმეტი ათასი, ქართველნი და კახნი ცხრა
Line of ed.: 12     ათასი და მოუკუდა ზურაბ ერისთავს ცხრაასი. თავთაგან მოკუდა მაშინ აღათანგი ხერხეულიძე
Line of ed.: 13     და მისი სახლისკაცნი შჳდნი და ბაადურ ციციშვილი, და კახი დავით ჩოლაყაშვილი
Line of ed.: 14     შჳდი მოკუდა და ცხრა მაჩაბელი და სხუა აზნაურშვილი და მსახური და
Line of ed.: 15     გლეხი მრავალი ამოსწყდა. და გაემარჯუა ქართველთა და გაიქცნენ ყიზილბაშნი, და
Line of ed.: 16     სდიეს ვიდრე გატეხილ-ჴიდამდე, დაჴოცეს ურიცხჳ. ხოლო მაშინ ზურაბ ერისთავი
Line of ed.: 17     შუბლზედ დაკოდილი იყო, თოფსა გარდაეკრა, \ და უსუსტდებოდა გული მეფემან და
Line of ed.: 18     მოურავმან და სხუათა თავადთა ნახეს იგი და მოუცადეს.

Line of ed.: 19        მაშინ შაბადა-ხან თავისის ჯარითა წინწყაროს მდგარიყო და წარმოსრულიყო
Line of ed.: 20     და მოვიდა ნაომარზედა, დახედა და ნახა, რომე ესე მცირედი კაცი ერთს ადგილს.
Line of ed.: 21     შეყრილიყვნენ და იდგნენ ქართველთაგანი, და იცნა შაბადა-ხან. მაშინ შემოუტია და
Line of ed.: 22     შეექნათ ბრძოლა ძლიერი, უმეტესი პირველისა, და ბრძოდენ ქართველნი ფიცხად. და
Line of ed.: 23     მას დღესა ბატონმან თეიმურაზ დაამტურია ყოველი საბრძოლო იარაღი და აღარა
Line of ed.: 24     შერჩომოდა რა და ბეჭდებიცა დაემტურია კაცზედა, და იმდღინდელი მოურავის ნაქმარი
Line of ed.: 25     ომი და \ საქმეები პირველთა გმირთაგანცა არა თქმულ არს, რაც იმ დღეს მოურავმან
Line of ed.: 26     სახელი და ომი ქმნა. და ძლიერად შეიბნენ მან აღათანგი ხერხეულიძე და კახი
Line of ed.: 27     ასლანისშვილი დავით და ორნივე დაიჴოცნენ მუნ. და შემდგომად ამისა ძლიერად
Page of ed.: 409   Line of ed.: 1     შეიბა \ მუხრანის ბატონი თეიმურაზ, ძმა ქაიხოსროსი, და მოკლეს იგიცა მუნ და
Line of ed.: 2     რა მოკლეს თეიმურაზ მუხრანის ბატონი, დაიძახეს თეიმურაზ მოკლესო. და მაშინ
Line of ed.: 3     რა ესმა ესე ქართველთა, ეგონათ თუ ბატონი თეიმურაზო მოკლესო, და მაშინღა
Line of ed.: 4     დამაშვრალნი ქართველნი ივლტოდენ და გაიქცენ.

Line of ed.: 5        ხოლო ათაბაგი და ყმანი მისნი დიდად მჴნედ და ძლიერად ომობდენ. და ნახა
Line of ed.: 6     ათაბაგმან ამირგუნა-ხან ერევნის ხანი, გამზრდელი თჳსი, შეუტია და დაჰკრა თავსა
Line of ed.: 7     თაჯიანსა ჴრმალი, თაჯი გაუპო. თავსა დიდი შეჰკუეთა და ჩამოაგდო. შემოსძახა ამირგუნ[ა]-ხან:
Line of ed.: 8     "ნამაქაფარმო, რასთჳს მომკლაო, ხომ მე გამიზრდიხარო". მაშინ, რა ესმა
Line of ed.: 9     ათაბაგსა, გაუშვა, წარვიდა და ივლტოდა. და რა ეს ნახეს ყიზილბაშთა, მაშინღა
Line of ed.: 10     გამობრუნდენ და თჳთ ყორჩიბაშიცა გამობრუნდა და მოვიდა პირველსავე მას ნაომარსა.

Line of ed.: 11        ხოლო ბატონი თეიმურაზ და ქართველნი შეიქცეს თჳს-თჳსად, და რა მივიდა
Line of ed.: 12     \ მოურავი ნოსტევს. მაშინ შემოიყარა, რაღაც გარდარჩომოდა, ჯარი თჳსი. და მას
Line of ed.: 13     ჟამსა გამოსულიყვნენ ქალაქის ციხიდამე მარბეველნი თარეშნი თათარნი და ლისი
Line of ed.: 14     მოერბიათ. მაშინ წარვიდა მოურავი, რამეთუ ლისი იმისი იყო, ბატონის წყალობა,
Line of ed.: 15     მივიდა მოურავიცა სამოცის კაცითა და შეება გულ-მესისხლედ, და ამოსწყჳტა. ღმერთმან
Line of ed.: 16     გამარჯუება მისცა და მოსრა კაცი შჳდასი, გააქცია და ამოსწყჳტა და ცოლშვილს
Line of ed.: 17     კაცი უჩინა და სამცხეს გაგზავნა. თჳთ განვიდა, წიწამურის გზები ჩახერგა და ღართის\კარიცა
Line of ed.: 18     შეუკრა თჳთ და მუნ მომავალნი ყიზილბაშნი დაჴოცა და ამოსწყჳტნა და
Line of ed.: 19     ამის ცდაში იყვნენ ყიზილბაშნი, რათა, ანდუყაფარ ამილახორის ცოლი რომ არშას
Line of ed.: 20     ციხეში იყო, ის ქალი ყაენის შვილისშვილი იყო, სჳმონ მეფის ცოლის დაჲ იყო,
Line of ed.: 21     და იმისი გამოყვანა უნდოდათ და დაუწყეს ზურაბს ლაპარაკი, რომ ის ქალი მოგუეცო; \
Line of ed.: 22     რამეთუ მაშინ ის ქალი არშას ციხეში ჰყვანდათ, რომელ არს ციხე ჴევისა,
Line of ed.: 23     და დაუწყო ყორჩიბაშმან ზურაბ ერისთავს ლაპარაკი: "გზა მომეცო, ჯარს გავგზავნი
Line of ed.: 24     და იმ ქალს გამოვიყვან და წავალ ჩემთჳნაო". მაშინ საფიცარი მისცა ზურაბ ერისთავმან,
Line of ed.: 25     რომ გზას დაგანებებ და არას დაგიმარცხებო, შევლით ჩემს მამულზედ შეიარეთო
Line of ed.: 26     და ჩამოვლით ქსანზედ წამოდითო, რომ ჩემს მამულს დიაღ ძალი დაემართებაო.

Page of ed.: 410  
Line of ed.: 1        მაშინ ყორჩიბაშმან უთავა ჯარს ხოსრო-მირზა, რომელი პირველ ვაჴსენეთ წარვიდენ,
Line of ed.: 2     შევლეს. და გამოიყვანეს და გარდმოვლეს ლომისა და ენება ქსანზედ ჩამოვლა.

Line of ed.: 3        მაშინ პირობა მისცეს ზურაბ ერისთავმან, იესე ერისთავმან და მოურავმან გიორგ
Line of ed.: 4     და ერისთავის ძმამან, და შეკრეს ქსანზე გზები, დაუხუდენ და მოსწყჳტეს ასე, რომე
Line of ed.: 5     იმისთანა გამარჯუება არა თქმულ არს. მოსრეს ესრეთ, რომე ქსანი შეიღება სისხლითა
Line of ed.: 6     და სისხლის ფერად დიოდა. და მაშინ კარგად იყო ხოსრო-მირზა: ხოლო ქალი
Line of ed.: 7     ვერ წაართუეს, სხუანი ჯარნი \ და სპანი ამოსწყჳტნეს და სძლად წაართუეს სალარო
Line of ed.: 8     და ბარგი. მოვიდა ხოსრო-მირზა და მოიყვანა ქალი ყორჩიბაშთანა.

Line of ed.: 9        მაშინ მოურავი წავიდა სამცხეს, ცოლსა და შვილს მიეპატრონა.

Line of ed.: 10        წარმოვიდა ყიზილბაშის ჯარი და მოიცვეს საბარათაშვილო და სომხითი, მოითარეშეს
Line of ed.: 11     და იყვნენ.

Line of ed.: 12        ხანსა რაოდენსაეე უკანა გაგზავნა ყორჩიბაშმან ჯარი მოურავის თავს დასასხმელად.
Line of ed.: 13     მაშინ მოურავი მთაზედ იყო სანადიროდ და გარდმოხედა \ და ნახა ყიზილბაშის
Line of ed.: 14     ჯარი, რამეთუ ასპინძა ავსილიყო ჯარითა. მაშინ შემოუტივა მოურავმან და მისცა
Line of ed.: 15     ძლევა ღმერთმან და ამოსწყჳტა თათრის ჯარი, მრავალი იმათიც დააყრევინა, თვარემ
Line of ed.: 16     ამათი ვერა წაიღეს რა და წავიდნენ გაქცეულნი.

Line of ed.: 17        მაშინ ხერთვისის ციხე და სხუანი რაოდენნიმე სამცხის ციხენი ყიზილბაშთა
Line of ed.: 18     ეჭირა, მივიდა მოურავი და აღიღო ციხე ხერთვისისა და სხუანი ციხეები და შინამყოფნი
Line of ed.: 19     ყოველნივე ამოსწყჳტა, და მაშინ გაგზავნა ქავთარის შვილი გიორგი ხვანთქართანა
Line of ed.: 20     და შეუთუალა, \ ვითარმედ: ესე ციხეები ყიზილბაშს ეჭირაო და აწ მე
Line of ed.: 21     წამირთმევიაო, გამოგზავნეთ ჯარი თქვენი და დააყენეთ ციხეებსა ამას შინაო. ხოლო
Line of ed.: 22     ხონთქარმან დიდად დაუმადლა და მრავალი წყალობა გამოუგზავნა და გამოგზავნა
Line of ed.: 23     ენგიჩრები და დააყენა ციხეებსა მას შინა.

Line of ed.: 24        ხოლო ყორჩიბაშმან გაამაგრა ციხე ტფილისისა და და[ა]გდო მენ სჳმონ მეფე,
Line of ed.: 25     ქრისტეს აქათ ჩ̂ქკჱ, და თჳთ ყორჩიბაში გაბრუნდა, წარვიდა და წარიყვანა ქალი თანა.
Line of ed.: 26     და ვითარცა წარვიდა ყორჩიბაში, სჳმონ მეფე ვერ გამოვიდოდა ციხიდამე და ვერცა
Line of ed.: 27     პატრონობდა ქართლსა.

Page of ed.: 411  
Line of ed.: 1        მაშინ კუალად მოვიდა მოურავი და ზურაბ ერისთავმან კუალად დაიპყრეს ქართლი
Line of ed.: 2     და დასუეს კუალად მუხრანის ბატონი ქაიხოსრო უფროსად, და იგინივე პატრონობდენ და
Line of ed.: 3     და უფროსობდენ ქართლსა.

Line of ed.: 4        და ამა ჟამში მოკუდა შააბაზ. მაშინ ხოსრო-მირზა, ქართლში რომ კარგად ყოფილიყო
Line of ed.: 5     და ბევრს გარჯილიყო, მისად მაგიერად მიეცათ ყულარაღასობა და იყო
Line of ed.: 6     ყულარაღასი, ხოლო, და შააბაზ მოკუდა მაშინ აირივნენ ყიზილბაშნი და კარის
Line of ed.: 7     ბეგლარებს სწადოდათ ერანის აშლა. ხოლო ამა ხოსრო ყულარაღასმან გაამაგრა კარი
Line of ed.: 8     და გამოიყვანა შვილი შააბაზისა შაჰ-სეფი დადასუა ყაენად, და მოუდგა თჳთ და გაუმაგრა
Line of ed.: 9     კარი და დარჩა დიდად ერთგულად ყაენზედა. და იყო ყაენი მწყალობელი მისი.

Line of ed.: 10        ხოლო განდიდნა ზურაბ ერისთავი და არღარა უდებდა მოურავსა თავსა და
Line of ed.: 11     სიძეცა იყო ბატონის თეიმურაზისა, ამისთჳნცა დიდობდა. იწყინა მოურავმან \ მისი
Line of ed.: 12     თავს-დაუდებლობა და ამანაც აღარა აჴსენა. და ამაში შეექნათ შური დიდი და მტერობა:
Line of ed.: 13     ზურაბ ბატონს თეიმურაზს მიუდგა, და მოურავი ქაიხოსროს, გამგებელსა ქართლისასა,
Line of ed.: 14     და ქართლი სულად შემოუყარა ქაიხოსროს მოურავმან. და არა მორჩილ ექმნეს
Line of ed.: 15     ესე ორნი ერისთავნი ზურაბ და ამილახორი იოთამ, და იყო განდგომილება ურთიერთას
Line of ed.: 16     შორის. ხოლო წარგზავნა მოურავმან კაცი და ითხოვა შეწევნა იმერეთის მპყრობელის
Line of ed.: 17     გიორგისაგან. შემწე ექმნა და წარმოსცა გიორგი სპანი თჳსნი.

Line of ed.: 18        მაშინ სა\ათაბაგოს საფარ-ფაშა იჯდა, რამეთუ მანუჩარ ათაბაგი ოდეს ქართლად
Line of ed.: 19     იყო, მაშინ წარვიდა ხონოქართანა. და შეეწყალებინა ხონთქარსა და მიეცა საათაბაგო
Line of ed.: 20     თავისის სულითა, და ოდეს გაბრუნებულიყო, მაშინ წინ დახდომოდა საფარ-ფაშა
Line of ed.: 21     მანუჩარ ათაბაგსა, და იყო ნათესავიცა მანუჩარისა. ხოლო მალვით მოეწამლა და
Line of ed.: 22     მოეკლა ათაბაგი და თჳთ წარსულიყო საფარ-ფაშა და გათათრებულიყო. და მოეცა
Line of ed.: 23     საათაბაგო საფარ-ფაშისათჳს. წარმოვიდა და მოვიდა საათაბაგოში. რომელნიმე მაშინ
Line of ed.: 24     თავადნი გათათრებულიყვნენ ათაბაგისანი, და, რა ესე საფარ-ფაშა მოვიდა, სრულიად
Line of ed.: 25     გაათათრა, რანიცა თავადნი იყვნენ ქრისტიანენი. მიერითგან იყვეს თათრობა და ამას.
Line of ed.: 26     საფარ-ფაშას სთხოვა მოურავმან ჯარი და ათხოვა.

Line of ed.: 27        მაშინ ბატონი თეიმურაზ და ზურაბ ერისთავი ერთად იყვნენ დუშეთს სახლსა
Line of ed.: 28     ზურაბ ერისთავისასა. და შემოიყარა მოურავმან ჯარი, მივიდა დუშეთს ბატონს
Page of ed.: 412   Line of ed.: 1     თეიმუ\რაზზედ, რამეთუ იყვნენ კახნი სრულიად მუნ და ზურაბ ერისთვის ლაშქარი და
Line of ed.: 2     საამილახორო. და შეიბნენ ბაზალეთს ფიცხელად ასრე, რომე არა დარჩა კაცი, რომ
Line of ed.: 3     არ დაიჭრა, და მრავალნი თავადნი დაიჴოცნენ და თჳთ ბატონი თეიმურაზიცა დაიჭრა
Line of ed.: 4     მას დღესა. და დაუმარცხდა მას დღესა მოურავსა და თჳთ მოურავიც დაიჭრა, წარმოვიდა
Line of ed.: 5     ცოლი ქაიხოსროს გამგებელისა, ძმისა მისისა თეიმურაზისა, და ძე მათნი
Line of ed.: 6     იმერეთს გავიდენ. ცოლი \ მოურავისა და ძენი მისნი სამცხეს გარდავიდნენ და თჳთ
Line of ed.: 7     მოურავი და ქაიხოსრი, გამგებელი ხონთქართან წარვიდენ.

Line of ed.: 8        და უყო მოურავს ხონთქარმან წყალობა და მისცა სანჯახები. და დააყენა მოურავმან
Line of ed.: 9     ცოლი და შვილი მისი იორამ მუნ სანჯახშია. ხოლო მოურავმან გმო სჯული
Line of ed.: 10     თჳსი და იქმნა მაჰმადიან და სთხოვა ჯარი ხონთქარსა და დააპირა, რომ წავალ და
Line of ed.: 11     დავიჭერ ქართლსაო და სულ გავათათრებო და დაგამონებ ყმათაო, ხონთქარი მა\შინ
Line of ed.: 12     ყაენის გარიგებული იყო და უთხრა ხონთქარმან: "ერთი ქუეყანა მაქუსო დამდგარიო
Line of ed.: 13     და იმაზედ გაგაყენებო და, თუ იმაზედ გაგემარჯუება და დაიჭერო, მას უკან მაგასაც
Line of ed.: 14     გაგირიგებო". გაგზავნა და გაატანა აზამ ვეზირი თანა დიდის ჯარითა. რა მივიდნენ,
Line of ed.: 15     მუნცა დიაღ კარგად იყო მოურავი: შეება და გაიმარჯუა.

Line of ed.: 16        აზამ ვეზირს ხონთქრის დაჲ ჰყვანდა ცოლად, და, რა ესე ამბავი მოუვიდა
Line of ed.: 17     ხონთქარსა, იამა დიდად და დიდი სახელი და ჴმა დაუვარდა მოურავს. მაშინ იწყინა
Line of ed.: 18     ხონთქრის დამან, რომელი ედგა ვეზირსა, და მისწირა წიგნი: "როგორი საქმე არის
Line of ed.: 19     და ან როგორ გეკადრებაო, სულ მოურავის სახელი მოდის და შენი არაო". მაშინ
Line of ed.: 20     უღალატა ვეზირმან: დაჰპატიჟა და ღალატით მოკლა მოურავიცა და შვილებიცა და
Line of ed.: 21     გამგებელი ქაიხოსრო და, რაცა ჰყვანდა, ყოველივე ამოუწყჳტა. ერთი შვილი ახლდა
Line of ed.: 22     თანა ავთანდილ, მოუკლეს იგიცა მაშინ თან ახლდა \ გორგასალ და შვილი მისი
Line of ed.: 23     ბეჟან, და წააყენეს ბეჟან სასიკუდილოდ. მაშინ შეეხუეწა და ქრთამი მისცა იასაულს,
Line of ed.: 24     რომ მაგ ჩემს შვილს კი ნუ მოკლავ და მე მომკალო, ჩემი თავი ანგარიშში გაგეთულებაო
Line of ed.: 25     და მაგას ნუ მომიკლავო. მაშინ ისმინა მტარვალმან და არღარა მოუკლა
Line of ed.: 26     შვილი, თჳთ გორგასალ მოკლა: თავი მოსჭრა, მიიტანა და ანგარიშში გააროინა.
Line of ed.: 27     ბეჟან მორჩა და წარმოვიდა.

Page of ed.: 413  
Line of ed.: 1        ხოლო ცოლი მოურავისა და შვილი მისი იორამ დარჩა აზრუმს ქუეყანსა, ხოლო
Line of ed.: 2     ძენი მუხრანის ბატონის თეიმურაზისანი და ქაიხოსროსანი წარმოვიდნენ იმერეთიდამე
Line of ed.: 3     და მოვიდნენ. მუხრანს რა სცნა ბატონმან თეიმურაზ ამათი მოსვლა მუხრანს დაუწყო
Line of ed.: 4     მტერობა და არა დაანებეს \ მშურანი, და იყვნენ ერთს გლახაკის კაცისა ღარიბად
Line of ed.: 5     და გლახაკობითა.

Line of ed.: 6        ამა ჟამსა შინა \ უფრო განდიდნა ზურაბ ერისთავი და არღარა დაუდვა ბატონს
Line of ed.: 7     თეიმურაზს თავი და ამას შინა დაუწყო საქმობა სჳმონ მეფეს პატარასა და იყო სჳმონ
Line of ed.: 8     მეფე ციხესა შინა ტფილისისასა. და მისცა ზურაბ ერისთავმან საფიცარი დიდი და
Line of ed.: 9     გამოიყვანა ციხიდამე და მოუდგა ზურაბ ერისთავი და გააბატონა და მოუყენა ქართლი.
Line of ed.: 10     და წამოიყვანა ზემო ქართლს და მუნ იყოფებოდა. მაშინ სჳმონ მეფე მამასა ეძახდა
Line of ed.: 11     ზურაბს და იყო მისი მორჩილი და არას იქმოდა მის გარდაუალსა.

Line of ed.: 12        და რა ნახა ბატონმან თეიმურაზ საქმე და განდგომილება ერისთვის ზურაბისა,
Line of ed.: 13     მოკლებულ იქმნა ძალისაგან და არა სადა ჰქონდა მისალტოლველი. მაშინ წინა. აღრჩევით
Line of ed.: 14     განიგულა წარსვლა ყაენთანა, განემზადა და წარვიდა, და შთავიდა უფადარს,
Line of ed.: 15     მუნითგან აღწერა ქარტასა ზედა წარმომთქმელმან ესრეთ: "არა ჯერ არს განწირვა
Line of ed.: 16     სიძისა მიერ სიმამრისა, ვინათგან \ შვილი ხართ და სიძე ჩემი. და აწ მე წარვსრულვარ
Line of ed.: 17     ყაენთან, ამიერითგან ვიხილო ერთობა თქუენი და მეფის სჳმონისა".

Line of ed.: 18        და ვითარცა ესმა ზურაბ ერისთავსა სიტყუა ესე და წარსვლა ბატონის თეიმურაზისა
Line of ed.: 19     ყაენთანა, განიზრახა თჳსაგან, რამეთუ ესრეთ იყო წადილი ზურაბ ერისთვისა,
Line of ed.: 20     რათამცა ბატონი თეიმურაზ კახეთსა ზედან უფლებდეს, და სჳმონ მეფე ქართლსა ზედა;
Line of ed.: 21     და თჳთონ ორთავე ზედა კადრებდეს და ვერარას მოქმედებდენ თჳნიერ მისსა, და
Line of ed.: 22     მოსწრაფე იყო წარმართებასა საქმისა თჳსისასა, და, უკეთუ რომელიმე არა იყოს
Line of ed.: 23     ნებისმყოფელი მისდა, იგი მეორე მეტოქად ეპყრას, და, რომელიცა არს მორჩილ
Line of ed.: 24     მისდა, იგიცა იყოს უფალ მისა და არს საქმე ესე წინააღმდგომი ბრძანებისა ღმრთისა,
Line of ed.: 25     ვითაცა იტყჳს: "ვერ ჴელ ეწიფების ორთა უფალთა მონებად".

Line of ed.: 26        და ვითარცა სარწმუნო იქმნა წარსვლასა ბატონის თეიმურაზისასა, მაშინ იზრახა
Line of ed.: 27     ზრახვა ბოროტი, წარსაწყმედელი \ თავისა თჳსისა, შურითა ეშმაკისათა, და აღდგა
Page of ed.: 414   Line of ed.: 1     მკვლელდ მეფისა სჳმონისა: და მძინარე სარეცელსა ზედა ღალატად მოკლა იგი,
Line of ed.: 2     წარკუეთა თავი და წარსცა ბატონს თეიმურაზს, და აქა დასრულდა თესლი დიდის
Line of ed.: 3     მეფის ლუარსაბისა. ხოლო ზურაბ ერისთავმან, რა წარგზავნა თავი მისი, და მიიყვანა
Line of ed.: 4     ბატონი თეიმურაზ და უფალ-ყო ქართლსა და კახეთსა ზედა.

Line of ed.: 5        და ვითარცა გამოჰჴდა, მცირედი ხანი რამე, მაშინ მოიჴსენა ძჳრი იგი წახეთისა
Line of ed.: 6     სულთნისა ბატონმან თეიმურაზ, რამეთუ მას ჟამსა ოდეს შააბაზ ყაენი მოიწია იავარყოფად
Line of ed.: 7     კახეთისა და მოაოჴრა სრულიად კახეთი, მაშინ თანა-მწე ეყო სულთანი იგი
Line of ed.: 8     წახეთისა და ქმნა მრავალი ბოროტი მან კახეთსა ზედა. ამისთჳს იდუმალ მოუწოდა
Line of ed.: 9     სპათა ქართლისა და კახეთისათა ბატონმან თეიმურაზ, განილაშქრა და წარემართა
Line of ed.: 10     წახეთსა ზედა, და, ვითარცა მიიწია ალონსა შინა, უბრკმა ცხენსა მას, რომელსა
Line of ed.: 11     მჯდომარე იყო ბატონი თეიმურაზ, \ და იქმნა მომტეხელ ჴელისა და თჳთ ვერღარა
Line of ed.: 12     ეძლო და უთავა ზურაბ ერისთავი და გაატანნა სპანი თანა. და წარვიდეს და მიიწივნეს
Line of ed.: 13     უგრძნობელად და დაესხნეს თავსა სულთანსა წახეთისასა, და მოსრეს პირითა
Line of ed.: 14     მახჳლისათა ყოველნი მუნ მყოფნი, მოაოჴრეს და იავარ-ყვეს ყოველივე სანახები და
Line of ed.: 15     თემნი სულტანისანი და თჳთ იგიცა სულტანი შეიპყრეს და მოკლეს და წარმოიღეს.
Line of ed.: 16     მრავალი ნატყუენავი და იავარი მათი, შემოიქცეს გამარჯუებულნი და მოვიდეს ბატონს
Line of ed.: 17     თეიმურაზსა თანა. და იამა ბატონს თეიმურაზს და დიდად მხიარულ იქმნა.

Line of ed.: 18        და ამას შინა გამოჰჴდა ჟამი რამე და მოიქცნა პირველი ძჳრი ზურაბ ერისთვისა
Line of ed.: 19     და ჰქონდა შურია მისთჳს ფრიად და იმარჯუებია ჟამსა, რათამცა ბოროტი
Line of ed.: 20     რამე შაჩუენა \ და განიგულა სიკუდილი მისი, და არა რიდა სიყუარულსა სიძისასა
Line of ed.: 21     და არც ქურიობასა ასულისა თჳსისასა დარეჯანისსა. მაშინ ბატონი თეიმურაზ [იყო]
Line of ed.: 22     მუხრანსა \ და მუნ ლამობდა ღალატსა ზურაბ ერისთვისასა; მაშინ მოუწოდა ბატონმან
Line of ed.: 23     თეიმურაზ სარწმუნოთა მონათა თჳსთა და განუცხადა საიდუმლო გულისა თჳსისა,
Line of ed.: 24     წარმომთქმელმან ესრეთ: "ვინათგან ესრეთ განდიდნა ერისთავი ზურაბ და არავისი
Line of ed.: 25     ნებავს უფლება ქართლსა და კახეთსა ზედა და, რომელი უნებს, დააყენებს და, რომლისაცა
Line of ed.: 26     არა უნებს, რომელსამე მკვლელ ექმნების და რომელსამე განაძებს, და აწ
Page of ed.: 415   Line of ed.: 1     მნებავს სიკუდილი მისი და თქუენ დაიდუმეთ საიდუმლო ესე და, რომელსა მე ჟამსა
Line of ed.: 2     გამცნო სიკუდილი მისი თქუენ ნუ ურჩ მექმნებითო".

Line of ed.: 3        და ესრეთ განამტკიცნა მონანი თჳსნი და წარავლინა კაცი და უჴმო ზურაბ ერისთავსა.
Line of ed.: 4     და მოვიდა იგი, იშუებდენ და ლხინობდენ, და ვერა აგრძნა ერისთავმან. და
Line of ed.: 5     დღესა ერთსა მსხდომარე იყვნენ მონანი მისნი, მაშინ წამ-უყვნა ბატონმან თეიმურაზ.
Line of ed.: 6     ხოლო მათ აღიღეს მახჳლები უგრძნობელად ერისთვისა \ და ინაჴით მჯდომარესა
Line of ed.: 7     უღალატეს და მოკლეს. და აღსრულდა ბრძანება უფლისა მის ზედა, ვითარმედ: "რომელმან
Line of ed.: 8     აღიღოს მახჳლი, მახჳლითაცა წარწყმდეს" და იძია შური ბატონმან თეიმურაზ,
Line of ed.: 9     წარვიდა დუშეთს და წარმოიყვანა ასული თჳსი დარეჯან, მოვიდა და დადგა მუხრანს.

Line of ed.: 10        მაშინ განიზრახა მზახობა იმერეთის მპყრობელსა გიორგის ძის ალექსანდრესათჳს,
Line of ed.: 11     რამეთუ გიორგის, იმერეთის მპყრობელს. ესსნეს სამნი ძენი: ალექსანდრე,
Line of ed.: 12     მამუკა, და უმრწამესი იყო ბერი. და მისცა ასული თჳსი დარეჯან, ცოლყოფილი
Line of ed.: 13     ზურაბ ერისთვისა, ალექსანდრეს, იმერეთის მპყრობელის ძესა. იჴმო იმერეთიდამე
Line of ed.: 14     და მოიყვანა \ მუხრანს, სოფელსა ქინძარასა, და უკურთხა გჳრგჳნი მცირესა ეკლესიასა
Line of ed.: 15     ქინძარისასა და გარდაიხადა ქორწილი. რამეთუ ამა ალექსანდრესა პირველად ედგა
Line of ed.: 16     გურიელის ასული ცოლად, მაშინ დაეწამა ცილი რამე ქალსა მას გურიელისა და
Line of ed.: 17     მისთჳს იგი განუტევა \ ალექსანდრე და ესე დარეჯან ისუა ცოლად მისცა და წარიყვანა
Line of ed.: 18     იმერეთს.

Line of ed.: 19        ხოლო ჟამსა ამას მპყრობელი იმერეთისა გიორგი და დადიანი შურად ედგნენ
Line of ed.: 20     ერთმანერთსა და იყო ჴდომა და შური ურთიერთას, აოჴრებდენ ქუეყანასა
Line of ed.: 21     ურთიერთას.

Line of ed.: 22        მაშინ ბატონმან თეიმურაზას შემოიყარნა სპანი თჳსნი, წარვიდა და მიუჴდა ულიკოსორს
Line of ed.: 23     ლეკსა, რამეთუ იგინი უჴდებოდენ კახეთს ავაზაკობდენ და სრვიდენ კაცთა
Line of ed.: 24     და ტყუე-ჰყოფდენ და ჰყიდდენ, და ამისთჳს შური იძია ბატონმან თეიმურაზ, მიუჴდა
Line of ed.: 25     და გაემარჯუა და მოსრა პირითა მახჳლისათა ყოველივე მუნ მკჳდრნი. და წარმოვიდნენ
Line of ed.: 26     მუნითგან ეძლეველნი მტერთანი, შემოიქცეს კახეთს:

Page of ed.: 416  
Line of ed.: 1        და ვინათგან არღარავინ ჰყვათ ქართველთა მკჳდრი არცა მეფე არცა ძენი
Line of ed.: 2     მეფისანი, მცირედ ოდენ მორჩილ იყვნენ კახის ბატონის თეიმურაზისა და ჭმუნვიდენ
Line of ed.: 3     უმკჳდროებისათჳს მეფისა საქართველოსათა. ამისთჳს არა მსასოებელნი მკჳდრობისა,
Line of ed.: 4     არამედ ჟამადმდე მგებელნი საქმისა, ერჩდეს ლაშქარ-ნადირობასა შინა და არა\რას
Line of ed.: 5     მზრუნველნი მკჳდრობისა მისისათჳს, თჳნიერ მისა მეტყუელნი: "დღეს არს და ხვალე
Line of ed.: 6     არაო". და მას ჟამად დაეპყრა ქართლიცა კახს ბატონს თეიმურაზს და ამისთჳს ლაშქრობდა,
Line of ed.: 7     ვინათგან ჰყვა სპათა სიმრავლე მით მძლავრობდა ყოველთა წინააღმდგომთა
Line of ed.: 8     ოჳსთა და იძია შური პირველი მტერთაგან მისთა.

Line of ed.: 9        მაშინ კუალად მრუწოდა ქართველთა და კახთა, შემოეყარნეს ყოველნივე და წარვიდა
Line of ed.: 10     წარტყუენვად და მოოჴრებად ყარაბაღისა და, უგრძნობელად თავსა დამსხმელთა,
Line of ed.: 11     იავარ-ყვეს და მოაოჴრეს სრულიად ყარაბაღი, წარმოსტყუენვეს და წარმოიღეს მრავალი
Line of ed.: 12     ნატყუენავი და შემოიქცეს ძლევა-მემოსილნი, მოვიდეს კახეთს.

Line of ed.: 13        ხოლო ჟამსა ამას იყო გუარეულად უნდილნძე სახელი[თ] დაუთხან, და ესე უფლებდა
Line of ed.: 14     განჯას, თჳთ აღზრდილი ყიზილბაშსა შინა. და იყვნენ ძმანი და სახლეულნი
Line of ed.: 15     მისნი მრავალგუარად ნამსახურნი და ცნობილნი შააბაზ ყაენისა მიერ და იყვნენ
Line of ed.: 16     თანამდგომნი და ერთგულნი ყაენისა. და უყოფდა მრავალსა \ კეთილსა შააბაზ ყაენი
Line of ed.: 17     მათ, არამედ კუალად სძლია ჩუეულებამან მიუნდობელობისა მათისამან და სიბოროტისამან,
Line of ed.: 18     ვითარცა თქმულ არს: "ჩუეულება სჯულსა უმტკიცე არსო", და არ[ს]ცა ჭეშმარიტად
Line of ed.: 19     ჩუეულება მათი სჯულსა მათსა უმტკიცე. ამან შა-სეფიმ შეიპყრა ძმა დაუთხანისა
Line of ed.: 20     და წარკუეთა თავი და შვილსა მისსა დასთხარა თუალები და ექუსი ძმისწული
Line of ed.: 21     მოუკლა.

Line of ed.: 22        და რა ესმა დაუთხანს საქმე, წარმოვიდა განჯიდამე და მოვიდა ბატონს თეიმურაზთანა
Line of ed.: 23     კახეთს და თან ჰყვა ჯარი ყაჯრისა ცოლიან-შვილიანად და დაასახლა იორზედა.
Line of ed.: 24     და რა ესმა ესე შა-სეფი ყაენსა, ძესა შააბაზისასა, საქმე ესე, ეწყინა დიდად.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Kartlis Cxovreba II.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 22.9.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.