TITUS
Kartlis Cxovreba II
Part No. 41
Previous part

Part: XXV  
Page of ed.: 435  
King: 91 
Line of ed.: 7  
შანაოზ მეფე


Line of ed.: 8        ხოლო ამა შანავაზ მეფესა ესუა ცოლად ასული ყაფლანისა, სახელით როდამ,
Line of ed.: 9     ქალი ფრიად პატიოსანი და შემკული ყოვლითავე საქმითა კეთილითა, სრული სწავლითა
Line of ed.: 10     სამღთოთა და საეროთა, შუენიერი და პირის-წყალი დედათა. ხოლო ოდეს
Line of ed.: 11     უბოძა ყაენმან ქართლი მეფეს შანავაზს, \ მაშინ მოსწერა შერთვა მარიამ დედოფლისა
Line of ed.: 12     და ვერღარა ურჩ ექმნა ყაენსა და არღარა ღონე ჰქონდა: შეირთო მარიამ დედოფალი.
Line of ed.: 13     და ქმნეს ქორწილი სახელოვანი და ესუა ორივე ცოლად. რამეთუ ესხნეს როდამთანა
Line of ed.: 14     ძენი და ასულნი.

Line of ed.: 15        და გაბატონდა შანავაზ. თჳთ ესე შანავაზ მეფე იყო კაცი საკჳრველი, ძლიერი
Line of ed.: 16     საქმითა და გამარჯუებული. და ამას სჭირდა ოთხნი ესე საქმენი: ბრძენ იყო უპოველი,
Line of ed.: 17     ბედნიერ იყო საკჳრველი, სარდალი და მამაცი უამხანაგო, პირად შეუბედავი
Line of ed.: 18     და გულით მოწყალე უცხოდ.

Line of ed.: 19        და მისცნა ღმერთმან ძენი და ასულნი მსგავსნი მისნი: არჩილ იყო უხუცესი.
Line of ed.: 20     ესე იყო კისკას, შუენიერ, მობურთალი, მოისარი. ყოველის კაცის ისარზედ ერთი
Line of ed.: 21     ჴელის დადება ისარი უგრძე ჰქონდა. და არა იყო მსგავსი მისი.

Line of ed.: 22        მეორე \ შვილი გიორგი ძლიერი გოლიათებრ, სამჴედროთა საქმეთა სრული და
Line of ed.: 23     ჴელგამომავალი. და ასეთი სიტყუა ჰქონდა, მტერნი მოყურად შეცვალის.

Line of ed.: 24        და ალექსანდრე გაეზარდა ყაენსა. ესეთი იყო, რომ ყოველნი ყმანი ყაენისანი.
Line of ed.: 25     ვითარცა ყაენსა, ეგრეთ პატივს სცემდენ.

Line of ed.: 26        ლევან იყო ბრძენი და მეცნიერი, შორდამნახავი საქმისა და განსწავლული სამეცნიეროთა
Line of ed.: 27     წიგნითა.

Page of ed.: 436  
Line of ed.: 1        ლუარსაბ იყო მჴედრობის რიგის მცოდნე და სულეიმან კაცი პატიოსანი. მაგრამ
Line of ed.: 2     ძმათა სიკეთე ჰფარევდა ასულთაგან: ანუკა ყაენმან ცოლად წაიყვანა და სულ ერანში
Line of ed.: 3     მისი სიკეთე ასე განფენილიყო, რაც ქალი კარგს იქმოდა \ რასმე, იტყოდენ, ანუკა
Line of ed.: 4     ბატონისშვილისაგან უსწავლიაო. და შუენიერი დიდად თამარი იყო მსგავსი დედისა,
Line of ed.: 5     მოღუაწე, მართალი, \ ღმრთისა და კაცთა მოსაწონი, მაკეთებელი სამღთოსა და ეკლესიათა.

Line of ed.: 6        მაშინ, ვითარცა ესმა შანავაზ მეფის განძლიერება და წყალობა ყაენისაგან ზაალ
Line of ed.: 7     ერისთავსა ეწყინა ფრიად და ყაენისაგანაც გულკლებულ იქმნა და შანაოზ მეფესაც
Line of ed.: 8     შეუორგულდა, უკუდუდგა. და იყოფებოდა დუშეთსა, ეპყრა მტკიცედ საერისთო და განაგებდა
Line of ed.: 9     კახეთსასა. და გული უთქმიდა მხოლოდ თჳთპყრობად კახეთისა, არა მრწმუნებელი
Line of ed.: 10     მეფობასა შანავაზისასა.

Line of ed.: 11        ხოლო ჟამსა ამას შინა მიიცვალა მპყრობელი ალექსანდრე და მოიყვანეს
Line of ed.: 12     ძე მისი ბაგრატ, ნაშობი გურიელის ასულისა მიერ, რომელი ცილ-წამებულ
Line of ed.: 13     იქმნა მემრუშედ. ესე ბაგრატ იყო ოდიშს, მოიყვანეს იმერელთა და გააბატონეს.

Line of ed.: 14        ხოლო ბატონი თეიმურაზ დაშთა სკანდას ციხეში [...] ალექსანდრესი და დედის
Line of ed.: 15     ნაცვალი ბაგრატისა. ამან დარეჯან მოიყვანა ძმიწული მისი ქეთევან, მამიდამან მისმან,
Line of ed.: 16     და მისცა ბაგრატს, გერსა თჳსსა, და ისიძა.

Line of ed.: 17        ამას ჟამსა შინა ქაიხოსრო გურიელი მოეკლა ყმასა მისსა მაჭუტაძესა, და გააბატონა
Line of ed.: 18     განაყოფი მისი დიმიტრი გურიელი. და ძე ქაიხოსრო გურიელისა გიორგი
Line of ed.: 19     ლტოლვილი წარვიდა ახალციხის ფაშას თანა და მუნ შეინახა ფაშამან და მისცა ბაგრატსა
Line of ed.: 20     გერსა თჳსსა და იყვნენ მშჳდობით.

Line of ed.: 21        ხანსა რაოდენსამე უკანა მაშინ იმერლებმა დასჩხუბეს დარეჯან და გერი თჳსი
Line of ed.: 22     ბაგრატ, და ჩამოუგდეს შური დიდი ურთიერთას. და რომელ[ნ]იმე იმერელნი მიერჩდეს
Line of ed.: 23     დარეჯანს და რომელნიმე ბაგრატს, რამეთუ პირველად იმერელნი იყვნენ გულწრფელნი
Line of ed.: 24     და ბატონისა თჳსისა ერთგული. და რაჟამს ჩავიდნენ კახნი იმერეთს, და
Line of ed.: 25     იყოფოდეს მრავალჟამ მუნ. ხოლო კახნი ჩუეულებისაებრ იყვნენ ერთმანერთისა მეშურნენი
Line of ed.: 26     და მტერნი და მრავლის ზაკჳსა და ჩხუბის მოქმედნი, ლაღნი და ამპარტავანნი,
Page of ed.: 437   Line of ed.: 1     ტანთ-ჩაცმისა და სილამაზის გამომკიდენი და მოყუარენი, რამეთუ ესრეთცა იყო პირველითგან
Line of ed.: 2     ჩუეულება მათი. \ და წაბაძეს მათ იმერელთაცა, ისწავეს კახთა წესი და კადეც
Line of ed.: 3     გარდაამატეს. მიერითგან დამკჳდრდა იმერეთს ჩხუბი და დაუნდობრობა.

Line of ed.: 4        და ესრეთ დასჩხუბეს დარეჯან და გერი მისი ბაგრატ იმერელებმა, გმო ღმერთი
Line of ed.: 5     დარეჯან. მოიპოვა ჟამი რამე, უღალატა გერსა და სიძესა თჳსა ბარგრატს: შეიპყრა
Line of ed.: 6     და დასწვა თუალები. მოიყვანა შორეული ტომი ბატონის ალექსანდრესი ვახტანგ,
Line of ed.: 7     რომელსა უწოდდენ ჭუჭუნასშვილად, და იგი შეირთო ქმრად.

Line of ed.: 8        ხოლო მას ჟამსა მოკუდა როსტომ ფაშა და დაჯდა ძე მისი ასლან ფაშა, რამეთუ
Line of ed.: 9     ხონთქარი მით ჰკითხევდა და მათის შეკითხულობით იპყრობდა იმერეთს. და იგინი
Line of ed.: 10     განაგებდენ და არიგებდენ. მაშინ წარმოემართა ასლან ფაშა ლაშქრითა და ჩამოვიდა
Line of ed.: 11     იმერეთს. ვერვინ წინააღუდგა, წარმოიყვანა თანა ჭუჭუნაშვილი, ქეთევან და დარეჯან,
Line of ed.: 12     მამიდა და ძმისწული. ესენი წარიყვანა ასლან ფაშამან და დააყენა ოლთის[ს] პატივითა
Line of ed.: 13     დიდითა. ხოლო ბაგრატ თუალდამწვარი გააბატონა მუნვე იმერეთს.

Line of ed.: 14        და გამოჰჴდა ხანი რამე, მაშინ იმერლებმა დაუწყეს მეფეს შანავაზს ლაპარაკი
Line of ed.: 15     და დადიანმანც, რამეთუ არა მორჩილ ექმნეს ბაგრატს, იქიდამ დადიანი მოუჴდა და
Line of ed.: 16     დაიპყრა იმერეთი. ხოლო მეფე შანავაზ წარვიდა და მივიდა ფცისწყალზედა.

Line of ed.: 17        და მას ჟამსა ზაალ ერისთავი არა მორჩილებდა მეფესა შანავასს და იყო განდგომილ,
Line of ed.: 18     ამისთჳს ვერღარა წარვიდა იმერეთს. \ ხოლო ძენი არაგჳს ერისთვის გიორგისა
Line of ed.: 19     ოთარი ედიშერ და იასონ ახლდენ მეფეს შანავაზს თანა. ხოლო გიორგი, მამა
Line of ed.: 20     ამ ოთარისა, ძმა იყო ზურაბ ერისთვისა. ესე გიორგი იყო კაცი ამაყი და უარშიო
Line of ed.: 21     და არა მორჩილებდა ძმასა თჳსსა ხოლო შეიპყრა ზურაბ ერისთავმან და ბატონმან
Line of ed.: 22     თეიმურაზ და დაკლებულ-ყო ორთავე თუალთაგან.

Line of ed.: 23        ხოლო ამა გიორგის ესუა ცოლად და შანავაზ მეფის და ამა ქალისაგან ჰყვანდა
Line of ed.: 24     გიორგის ძენი: ოთარი, ედიშერ, იასონ, პაპუა და დათუნა. ამათ მოაჴსენეს მეფეს
Line of ed.: 25     შანავაზს: "ვინათგან ბიძა ჩუენი ესრეთ თქუენი ორგული დაურჩი არის და ჩუენთჳსაც
Line of ed.: 26     მრავლის ავის მქნელი არის, დაგუჩაგრა და ჩუენის \ სამკჳდროს მამულის პური არ
Page of ed.: 438   Line of ed.: 1     გუაჭამაო, გჳბოძე დასტური, წავალთ და მოვკლავთო. ხოლო მეფემან შანავაზ მისცა
Line of ed.: 2     დასტური და მივიდნენ დუშეთს.

Line of ed.: 3        მაშინ უსჯულოთა აგარიანთა მიიმძლავრეს სრულიად კახე\თი და მრავალსა ბოროტსა
Line of ed.: 4     უყოფდენ მკჳდრთა კახეთისათა, მოაოჴრეს და განრყუნეს წმიდანი ეკლესიანი.
Line of ed.: 5     მაშინ მგზავრი ვინმე ერთი კახი ხუცესი მარტო მივიდოდა გზასა თჳსსა კახეთში,
Line of ed.: 6     ხოლო დამთხუევით შეემთხჳვა გზაზედა მღდელსა მას თათარნი რაოდენნიმე. და
Line of ed.: 7     შეიპყრეს უსჯულოთა მათ ხუცესი იგი მტერთა მათ და მოშურნეთა ქრისტეს სჯულისათა.
Line of ed.: 8     შეკრეს ხუცესი იგი მძლავრებითა და შეამთხჳეს საქმე სიბილწისა, რომელ არს
Line of ed.: 9     ცოდვა სოდომურ და განუტევეს. ხოლო წარვიდა ხუცესი იგი და მივიდა დუშეთს.
Line of ed.: 10     ზოგად ისხდენ ზაალ ერისთავი და ცოლი მისი, დაუჩოქა ხუცესმან და შესჩივლა:
Line of ed.: 11     "შენ ზაალ ერისთავი ხარო და კახეთის გამგებელიო, გააოჴრეს სრულიად კახეთი
Line of ed.: 12     უსჯულოთა აგარიანთა და მე გზაზედ შემიპყრეს და შემამთხჳვეს საქმე უშუერი და
Line of ed.: 13     ჴელშეკრულ განმხრწნეს და ყვეს \ ჩემ ზედა საქმე სათქმელადაც უშუერი. და აწ ამისი
Line of ed.: 14     მაგიერი პასუხი ღმერთს შენ მიეც და შენ უნდა გასცე, ვინათგან უძნდა რწმუნებულ
Line of ed.: 15     არს კახეთი".

Line of ed.: 16        ხოლო, რა ესმა საქმე ესე ზაალ ერისთავსა, დიდად მწუხარე იქმნა, და იყო
Line of ed.: 17     მას ჟამად ზაალ ერისთავი ყაენის მომდურავი. მაშინ შემოიფიცა ქსნის ერისთავი
Line of ed.: 18     შალვა და ელიზბარ და კახი სუფრაჯი ბიძინა ჩოლაყაშვილი. და შემოიფიცეს მთის
Line of ed.: 19     კაცნი თუშნი, რამეთუ შალვა ქსნის ერისთავი სიძე იყო მისი. ამათ გაატანა თანა
Line of ed.: 20     ზურაბ, ძე თჳსი, და წარვიდენ ღამესა ერთსა. დაესსნენ თავსა სულტანსა ბახტრიანს
Line of ed.: 21     და ამოსწყჳტეს, და მოსრნეს ბახტრიანის ციხეში მდგომნი ელნი, და რაც იყვნენ,
Line of ed.: 22     მიჰყვნენ იქიდამე ჴოცითა, ჩავიდნენ ალავერდს და, რომელნიცა მუნ იყვნენ, თათარნი
Line of ed.: 23     და ელი, რაც ესახლა, ყოველი მოსრეს პირითა მახჳლისათა. და ამოსწყჳტეს დედაწულითურთ
Line of ed.: 24     და, აკუანში რომელნიც ყრმანი იწვნენ, იგინიცა დაჴოცნეს. \ სადაც კახეთს
Line of ed.: 25     თათარი და ელი ესახლა, ყოველივე ამოსწყჳტეს და არა სადა დაშთა, რომ ყოველივე
Line of ed.: 26     არ მოკლეს. და რომელნიმე ივლტოდეს. წარვიდეს და განაძეს. კახეთში თათარნი
Line of ed.: 27     აღარსად იპოებოდენ, თჳნიერ ყარაღაჯისა. მაშინ ყარაღაჯს იჯდა მურთუზალი-ხან,
Line of ed.: 28     და გაემარჯუათ და იშოვეს მრავალი საშოვარი. და განათავისუფლე კახეთი თათართაგან
Line of ed.: 29     და არა სარა იპოვებოდა თათარი. წარმოვიდნენ და მოვიდნენ გამარჯუებულნი
Line of ed.: 30     ზაალ ერისთავთანა.

Line of ed.: 31        ხოლო ესმა რა ესე ამბავი შააბაზს ყაენსა, იწყინა დიდად. მაშინ ყაენმანცა
Line of ed.: 32     მოსწერა წაჴდენა და სიკუდილი ერისთვისა ზაალისა და, რომელნიცა ერივნეს თათართა
Line of ed.: 33     სისხლსა შინა, იგინიცა დაჴოცეთო.

Page of ed.: 439  
Line of ed.: 1        მაშინ ოთარი და მისი ძმები იმარჯუებდენ საქმესა და ცდილობდენ ღალატსა
Line of ed.: 2     ზაალ ერისთვისასა. დღესა \ ერთსა იყო ზაალ ერისთავი დუშეთს, სუბად ფანჩატურში
Line of ed.: 3     იჯდა, არავინ ახლდა. მოიპოვეს დრო და მივიდნენ. ერისთავი ნარდს შეექცეოდა. მაშინ
Line of ed.: 4     უღალატეს ოთარმან და ძმებმან მისმან და მოკლეს ზაალ ერისთავი, ხოლო ძენი
Line of ed.: 5     მისნი ივლტოდეს და წარვიდენ სამცხეს. ხოლო მეფემან შანავაზ გაუყენა უკანა კაცები.
Line of ed.: 6     მოეწივნეს ტბისყურზედა, კაცები დაუჴოცეს და ორნი ძმანი, ზურაბ და ნაბერალი,
Line of ed.: 7     შეიპყრეს და მოჰგვარეს მეფესა, და მან გაუგზავნა ყაენსა.

Line of ed.: 8        ხოლო შალვა ერისთავი და ელისბარ, ძე მისი, და სუფრაჯი ბიძინა ჩოლაყასშვილი
Line of ed.: 9     არა მივიდეს მეფესა შანავაზთანა, არამედ წარვიდეს ყარაღაჯში მურთუზალყულიხანთანა.
Line of ed.: 10     მან შეიპყრა და ყაენს გაუგზავნა.

Line of ed.: 11        ხოლო ზურაბ ძემან ზაალ ერისთავისამან დაჰყო რამე მცირედი ხანი ისპაანს
Line of ed.: 12     და მოკუდა. უმცროსი ძმა მისი გაათათრა ყაენმან და ამყოფა თჳსთა თანა.

Line of ed.: 13        მაშინ ჩოლაყაშვილი ბიძინა, სუფრაჯი შალვა და ელისბარ ესენი მისცეს მკუდრის
Line of ed.: 14     პატრონთა, ვითარცა წესი და ჩუეულება არს თათართა, რამეთუ მკულელს ჴელში
Line of ed.: 15     მისცემენ მოსისხარსა, და ყვეს სამართალი ჩუეულებისაებრ მათისა. ხოლო დაჰპატიჟეს
Line of ed.: 16     სჯული მაჰმადისა ბიძინა სუფრაჯს ჩოლაყაშვილსა და შალვასა და ელისბარს. მაშინ
Line of ed.: 17     დიდად მჴნედ გამოჩნდეს სამნივე ესე მოწამენი და უმეტესად ბიძინა ჩოლაყაშვილი
Line of ed.: 18     სუფრაჯი \ წადიერად იღუწიდა წამებისათჳს: განბასრეს მათ და გინებულ ჰყვეს სჯული
Line of ed.: 19     მაჰმადისა. მაშინ ბიძინა ჩოლაყაშვილი განამჴნობდა შალვასა და ელისბარს, და ეტყოდა:
Line of ed.: 20     "ნუ მოვმედგრდებით და ნუ შეუშინდებით, არამედ მივსცეთ თავი ჩუენი ქრისტესთჳს
Line of ed.: 21     სიკუდილსა, რამეთუ სიკუდილი უნებელად თანაგუაც და ვერვინ წინააღუდგების სიკუდილსა.
Line of ed.: 22     აჰა, ჟამი ესე არს შესვლად სასუფეველსა შინა" ერთჴმობით სამთავე \ აღიარეს
Line of ed.: 23     ქრისტეს სარწმუნოება და უარჰყვეს სჯული მაჰმადისა, ხოლო მათ მახჳლებითა დაჭრეს
Line of ed.: 24     იგინი ასოეულად და დაჴურიტეს რომელიმე თოფითა და რომელიმე მახჳლებითა
Line of ed.: 25     დაჭრნეს. და აღსასრული სარბიელი წამებისა მიიღეს და იქმნეს, ვითარცა სხუანი
Line of ed.: 26     პირველნი მოწამენი, გჳრგჳნოსან და აწ იხარებენ ზეცისა სასურველსა შინა.

Line of ed.: 27        ხოლო რაჟამს მოკლეს ზაალ ერისთავი, მაშინ მისცა ერისთობა ოთარსა მეფემან
Line of ed.: 28     შანავაზ და მსაჯულობა საქართველოსი მისცა ედიშერს, ხოლო ქსნის ერისთობა მისცეს
Line of ed.: 29     იესეს. და დაიპყრა მეფემან შანავაზ მტკიცედ საქართველო და იყვნენ დიდად
Line of ed.: 30     ერთგულნი ოთარ ერისთავი, ედიშერ ქართლის მსაჯული, ქსნის ერისთავი იესე და
Line of ed.: 31     სრულიად ქართლის დიდებულნი, და დაიერთგულნა სრულიად ქართველნი და მრავალსა
Line of ed.: 32     კეთილსა უყოფდა მათ.

Line of ed.: 33        \ და ამათ ჟამთა შინა შერიგდენ მეფე შანავაზ და ვამიყ დადიანი: ამათ განიყვეს
Line of ed.: 34     იმერეთი და დაანება ბუჯას გაღმართი დადიანს ვამიყს, და ბუჯას გამოღმართი თჳთ
Page of ed.: 440   Line of ed.: 1     მეფემან დაიპყრა. და მეფობდა მეფე შანავაზ სამთავე სამეფოთა: ქართლსა, კახეთსა და
Line of ed.: 2     იმერეთსა ზედა, ესრეთ განდიდნა და აღემატა მეფობა და სიმდიდრე მისი საქართველოსა
Line of ed.: 3     შინა.

Line of ed.: 4        და განამდიდრნა ყოველნივე მკჳდრნი სამეფოთა თჳსთანი: უკეთუ ვინმე იყო
Line of ed.: 5     გლახაკი და უპოვარი მონაგებთაგან, აღივსნეს უხუად წყალობითა და საჴმართა ბოძებითა
Line of ed.: 6     მისითა, და უკეთუ იყო ვინმე ნაკლულოვან აგარაკთაგან, ანუ მონათაგან, ანუ
Line of ed.: 7     საჭურჭლეთაგან, ყოველნივე განმდიდრდეს, და გარდაემატათ სიმდიდრე და მორჭმულობა
Line of ed.: 8     მკჳდრთა საქართველოსათა.

Line of ed.: 9        და სადაცა იყო იატაკი მთათა შინა, \ ანუ ბართა უჴმად მყოფი, ყოველივე საჴმარად
Line of ed.: 10     კაცთა შერაცხილ იქმნა: უშენნი აღშენდეს და \ მრავალნი დაბანი და დიდ-დიდნი
Line of ed.: 11     თემნი შესძინნა სამეფოსა საქართველოსასა. და სადაცა იყვნენ თანამდებნი, მევახშეთაგან
Line of ed.: 12     განათავისუფლნა.

Line of ed.: 13        და წმიდანი ეკლესიანი ზეშთა აღმატებულ-ყო შესაწირავითა აგარაკთა და ყოველთა
Line of ed.: 14     სამკაულთა მიერ განაშშენა, გლახაკთა და უღონოთათჳს ფრიად მოწყალე და
Line of ed.: 15     ქველის-მოქმედი იყო: ტყუენი გამოჴსნილ იქმნეს.

Line of ed.: 16        ქურივთა და ობოლთა მოწყალე, მართლ-მსაჯულ და ძელის-ამპყრობელ, და იყო
Line of ed.: 17     ყოველთათჳს მოსამართლე და მოწყალე, მსჯავრსა შინა პირ-უთნებელ, უქრთამო და
Line of ed.: 18     სწორის სამართლის მოქმედ, უხჳ, უშურველ-უტყუარ, ერთგულთათჳს უხუად წყალობის
Line of ed.: 19     მიმნიჭებელ, ურჩთა და ორგულთა ძლიერად შემრისხველ, დიდებისა და სახელის
Line of ed.: 20     მეძიებელ, მტერთა მიმართ უძლეველ და ახოვნად წინა-განმწყობ, წინააღმდგომთა
Line of ed.: 21     თჳთა უშიშრად შემმართველ, რაზმთა და წყობათა შინა კეთილად \ განმზრახი სარდალი,
Line of ed.: 22     რაინდობათა შინა უებროდ მორბედი და ყოველსავე სამამაცოსა ზნეობასა შინა
Line of ed.: 23     უსწორო. და ესრეთ კეთილად მართებდა სამთავე სამკჳდროთა სამეფოთა თჳსთა და
Line of ed.: 24     თჳთ სუე-სრულობით მეფობდა და განაგებდა განსაგებელთა თჳსთა.

Line of ed.: 25        და ამა ჟამსა შინა მიიცვალა კათალიკოზი ქრისტეფორე და დასუა მის წილად
Line of ed.: 26     ბიძაშვილი თჳსი დომე[ნ]ტი, კაცი სრული საქმითა, რამეთუ ამან მატა სჯულსა და წესსა
Line of ed.: 27     ეკლესი[ი]სასა.

Line of ed.: 28        ხოლო ეხსნეს ფრიად პატიოსნისა სჯულიერის მეუღლისა თჳსისა როდამისაგან
Line of ed.: 29     ძენი ექუსნი და ასულნი ორნი. სახლი ასულთა მათ: ანუკა და თამარი, ხოლო ძეთა
Line of ed.: 30     მათ სახელები: პირმშო და საყუარელი არჩილ, გიორგი, ლუარსაბ, ალექსანდრე,
Line of ed.: 31     ლევან და სულეიმან.

Line of ed.: 32        აღზარდნა მეფემან ესენი დიდად სახელოვანნი და პატიოსანნი ძენი და ასულნი
Line of ed.: 33     თჳსნი მრავლითა ფუფუნებითა და საჴელმწიფოსა სწავლითა \ და სიბრძნე-მეცნიერებითა.
Line of ed.: 34     პირველად განსწავლნა სამღთოთა წერილთა სწავლა-თარგმანებათა და განმარტებათა
Page of ed.: 441   Line of ed.: 1     მიერ, ხოლო უმეტესად საეროთა და სავაჟკაცოთა მჴედრობითა \ გამოცდილობითა
Line of ed.: 2     ყოვლითურთ, სამამაკაცო ზნეობითა ესრედ სახედ, რომე არაოდეს არა აღზრდილ
Line of ed.: 3     არს საქართველოსა შინა მათებრივ არცა ძენი მეფეთანი და არცა დიდებულთანი.

Line of ed.: 4        რამეთუ ჟამთა შინა მეფისა როსტომისათა ფრიად მიდრკა ქუეყანა ქართლისა
Line of ed.: 5     სწავლისაგან სამღთოთა წერილთასა, რამეთუ კნინღა და თჳთ სამღდელონიცა კრებულნი
Line of ed.: 6     და დასნი არღარა მზრუნველ და მეძიებელ იქმნეს სამღთოთა სწავლათათჳს,
Line of ed.: 7     არამედ უფროსღა და უმეტეს აღმრჩეველთა საქმეთა მსოფლიოთა და ჴორციელებრთა
Line of ed.: 8     მიერ უჴმარ და უდებ ყვეს სრულიად ღ(ვ)თივ-სულიერნი და სამღთონი სწავლანი, რომელ
Line of ed.: 9     ესე ფრიად უმეტეს ჯერ-იყო \ შეწყნარებად და აჰა დატევებად, რამეთუ ამათ
Line of ed.: 10     ჟამთა შინა კუალად იწყეს მოქცევად ბოროტისაგან და ქუეყნად კეთილისა: სწავლად და
Line of ed.: 11     გულს-მოდგინედ წურთად ღ(ვ)თივ-სულიერთა საქმეთა მოქმედებად. და განშუენდეს წმიდანი
Line of ed.: 12     ეკლესიანი და მონასტერნი და ყოველნივე წესნი ეკლესიათანი განმრავლდეს
Line of ed.: 13     საქართველოსა შინა მიზეზითა ძეთა მეფისათა შანავასისათა ვითარმედ ესე სიტყუანი
Line of ed.: 14     ძუელითგან თქმულ არს: "ჟამნი მეფენი არიანო". და დედოფალმან მარიამ შეამკო
Line of ed.: 15     ეკლესიანი შესამოსლითა ხატითა, ჯუარითა და წირვის იარაღითა, ნაკერითა მარგალიტითა
Line of ed.: 16     და თუალითა. და ედვა ამა დედოფალსა პატივი დიდი ყაენისაგან და ყოველთა
Line of ed.: 17     საქართველოსა კაცთაგან და ქალთაგან, მთავართა და დიდებულთაგან, იყო ყოვლითურთ
Line of ed.: 18     შემკული კეთილითა, რომლისა მსგავსი თამარ მეფისა შემდგომად არღარავინ [...]

Line of ed.: 19        [თა]\მაზ სარდალი და სხუანიცა მივიდეს და დაეგნეს ნაზარალიხანს. ხოლო
Line of ed.: 20     ჟამსა ამას დიდად მძლავრობდეს ლეკნი კახეთს და მტერობდეს ური[ცხჳთა] ავაზაკობითა
Line of ed.: 21     და პარვითა, ამისთჳსცა განილაშქრეს მათ ზედა კახთა. და მისცა ქალბალიხანცა ნება
Line of ed.: 22     და შეკრა სრულიად მკჳდრნი კახეთისანი და შეუჴდეს ჭარსა, ხოლო ლეკნიცა განეწყუნეს
Line of ed.: 23     სიმაგრეთა შინა და დიდად იზღვივნეს კაცნი ლეკთა მიერ: მოისრნეს მრავალნი
Line of ed.: 24     თავადნი, აზნაურნი და უფროსად გლეხნი, მოსწყჳდნე[ს] პირითა მახჳლისათა და იოტნეს
Line of ed.: 25     იგინი და იავარ-ყვეს ხვასტაგნი და ქონებანი მათნი, და ესრეთ ოტებულნი წარმოვიდეს.

Line of ed.: 26        მაშინ ნაზარალიხან განაზრახა ქალბალიხანს და წარგზავნეს წინაშე ყაენისა მუხრანის
Line of ed.: 27     ბატონი პაპუა, ქსნის ერისთავი დავით და სარდალი თამაზ ძისა თჳსისა მამუკათურთ.
Line of ed.: 28     ხოლო ოდეს შთავიდეს ისპაანს პაპუა მუხრანის ბატონი და თამაზ სარდალი
Line of ed.: 29     დაჴსნის ერისთავი, პყრობილნი წარგზავნეს ქირმანს, ხოლო ქაიხოსროს, ძმის\წულსა
Line of ed.: 30     მეფისასა, არა კეთილად შემწყნარებელმან ნაზარალიხან მიუღო დაბანი და მამულნი,
Line of ed.: 31     რომელნიც ეპყრა მას, და ამისთჳს აღარ დაიმდაბლა თავი და წარვიდა წინაშე
Page of ed.: 442   Line of ed.: 1     ყაენისა, რამეთუ თანაშემწედ აქუნდა ქალბალიხან, და მემანდრითა და პატივითა წარგზავნა
Line of ed.: 2     იგი. და ვითარცა შთავიდა ისპაანს ქაიხოსრო, განიხარა ყაენმან და პატივ-სცა
Line of ed.: 3     მამასაცა მისსა და თჳთ მასცა, ხოლო ერევნის ხანი და ქალბალიხან მოშურნე იყვნეს
Line of ed.: 4     ურთიერთას და ამისთჳს განიზრახა ერევნის ხანმან და მოსწერა წიგნი მეფესა გიორგის,
Line of ed.: 5     რათა პირობითა და თავდებობითა მისითა დაეგოს იგი ყაენსა, რამეთუ ეტეოდა,
Line of ed.: 6     ვითარმედ: "არარა ბოროტი გიქმნიესო სპათა მისთა ყიზილბაშთა ზედა, ამისთჳსცა
Line of ed.: 7     მე ვიყო თავსმდები შენი, რათა არა გეყოს შენა ზღუევა, არამედ უფროსად სარგებელი
Line of ed.: 8     და წყალობა და მრავალწილად კეთილის ყოფა ყაენის მიერ". კუალად ამასვე პირობასა
Line of ed.: 9     აღუთქმიდა და დიდად წადიერებით ეზრახებოდა მეფესა ქალბალიხან და იღუწიდა
Line of ed.: 10     პირითა მისითა დაგებასა ყაენისასა, არამედ არა ინება მეფემან მის მიერ, არამედ
Line of ed.: 11     მიერჩდა \ ერევნის ხანსა და იქმნა მეგობარ მისსა. ხოლო ერევნის ხანმან აუწყა ესე
Line of ed.: 12     ყაენსა და განიხარა სიხარულითა დიდითა შაჰსულთან უსეინ ყაენმან დაგებად მეფისა
Line of ed.: 13     გიორგისა და მისცა ერევნის ხანსა წყალობად თოფანჩგიაღასობა, რომელ არს ყოვლის
Line of ed.: 14     მეთოფის ბატონობა და უფროსობა, და წაიყვანეს კარსა ზედა ყაენისასა მაშინ
Line of ed.: 15     მეფემან გიორგი წარავლინა ზურაბ ზურაბიშვილი ყაენთანა და მივიდა თოფანგჩიაღასთანა.
Line of ed.: 16     და ვითარცა შთავიდა ისპაანს, განიხარეს თჳთ მან ყაენმან და ყოველთავე
Line of ed.: 17     დიდებულთა მისთა შთასლვა მეფის გიორგისა და მსწრაფლ აღუსრულეს ყოველივე
Line of ed.: 18     სათხოველი მეფესა: და მოსწერეს რაყმები და წყალობა და წარმოგზავნეს მალემსრბოლი.
Line of ed.: 19     და მოვიდა იმერეთს სახლსა შინა წერეთლისასა საჩხერეს და ერევნის ნაიბი და სხუანიცა
Line of ed.: 20     დიდებულნი ყაენის ბრძანებითა წარმოგზავნეს, რათა მრავლითა დიდებითა და
Line of ed.: 21     პატივითა ჴელმწიფურად ჴელისა წარმართებითა მსახურ ექმნენ მეფესა და მიართვიდენ
Line of ed.: 22     შემსგავსებულსა ულუ[ფ]თა და სანოვაგეთა განწესებითა. და განემზადა წარსლვად.

Line of ed.: 23        მაშინ იყო ვინმე იმერელ ბატონის ბაგრატის ნაბიჭვარი და მას მიერთნეს
Line of ed.: 24     რომელნიმე თავადნი იმერელთანი და აუწყეს ხვანთქრის ვეზირ-აზამსა და ქრთამითა
Line of ed.: 25     მოიმადლეს იგი. და მისცეს ბატონობა და შეამოიყვანეს იგი და გააბატონეს, რამეთუ
Line of ed.: 26     იყო ესე კაცი შეუგვარი და უღირსი ბატონობისა, ხოლო არჩილ მეფე გარდააგდეს. და
Line of ed.: 27     მისცა აბაშიძემან გიორგი ცოლად ასული თჳსი, ცოლყოფილი ალექსანდრესი. და
Line of ed.: 28     წარვიდა არჩილ მეფე ზრამა[გ]ას.

Line of ed.: 29        ამას ზედა მოუვიდა მეფესა გიორგის მემანდარი ყაენისა და გარდავლო მთა და
Line of ed.: 30     მივიდა ალს. მაშინ დაუტევა ქართლს სულაიმან ძმა თჳსი ცოლშვილითა და კათალიკოზი
Line of ed.: 31     ნიკოლოზ, რამეთუ ჟამსა ამას შინა გარდაცვალებულიყო ამილახორი გივი, კაცი პატიოსანი
Line of ed.: 32     ყოვლითურთ, იმერეთს, და ძე მისი ანდუყაფარ და ესენი ყაენის ბრძანებითია დააყენეს
Line of ed.: 33     ქართლს, და წარიყვანა თანა ისპაანს არაგჳს ერისთავი გიორგი და წარვიდა მეფე
Line of ed.: 34     და მოართუეს ყიზილბაშთა არმაღანი მრავალი და დიდისა დიდებითა შთავიდა ისპაანს.




Next part


This text is part of the TITUS edition of Kartlis Cxovreba II.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 22.9.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.