TITUS
Kaixosro, Omainiani
Part No. 17
Previous part

Chapter: XVI 
Strophe/Paragraph: T 
Verse/Line: 44/1    წასვლა ომაინისაგან მისრეთის ხელმწიფის ქალის
Verse/Line: 44/2    ძებნად






Strophe/Paragraph: 252 
Verse/Line: a       წავიდა, ვითა ფრინველი   ფიცხლავე მხართა მქნეველი,
Verse/Line: b       მისი ვინც იყო შემკადრე,   ან რისმე შემაწყეველი?
Verse/Line: c       ვით ხვადი ლომი მინდორთა,   მარტო მტერთ მოუთნეველი,
Verse/Line: d    და   ოდენ მთვარეა უმზეოდ   თავისა დამაჭკნეველი.





Strophe/Paragraph: 253 
Verse/Line: a       მისრეთს მივიდა. მუნ იდგნენ   სამი მაღალი ჭანდარი;
Verse/Line: b       ცხენი ხის წვერთა დამალა,   ქვე ჩამოვიდა ჯენდარი,
Verse/Line: c       მთვარესა შუქი შეადგა,   მზისა ცხად იყო მუნ დარი,
Verse/Line: d    და   მას იკითხვიდეს ვერ მნახნი:   ნეტარ სადარი მანდ არი?*





Strophe/Paragraph: 254 
Verse/Line: a       მინი მჭვრეტნი გაეკვირნა   სიტურფესა მეტის მეტსა,
Verse/Line: b       ვითა ჩხირსა აბრუნებდის   დიდროვანსა რკინის კეტსა,*
Verse/Line: c       ხმა დავარდა, მოეხვივნეს,   ზოგნი ჰგვანდეს შმაგსა, რეტსა
Verse/Line: d    და   ვიცი, როსტომ ვერ იქმოდა   საქმეს მისგან დანამეტსა.





Strophe/Paragraph: 255 
Verse/Line: a       ჰკითხეს თუ: "ვინ ხარ ჭაბუკო,   ანუ რად საქმედ რებული?
Verse/Line: b       ღმერთი გვყავს მოწმად, შენითა   ნახვით ვართ გახარებული,
Verse/Line: c       რაცა გინდოდეს, გვიბრძანეთ".   დგას ქალაქისა კრებული,
Verse/Line: d    და   ლოცვიდეს: "ღმერთმან ნუ მოგცეს   ერთი დღე გამწარებული."





Strophe/Paragraph: 256 
Verse/Line: a       უთხრა: "ჭაბუკი არა ვარ,   არცა მებრძოლი ომისა,
Verse/Line: b       სყიდვა-გასყიდვად მოვსულვარ,   მაქვს საქონელი ზომისა,
Verse/Line: c       მიკვირს, რა არის მიზეზი   თქვენისა აქა დგომისა?
Verse/Line: d    და   სხვა არა მინდა, მაჩვენეთ   ადგილი დასაჯდომისა".





Strophe/Paragraph: 257 
Verse/Line: a       კვლავცა უთხრა: "მადრიელ ვარ   უცხოვობით არ მეშორეთ."
Verse/Line: b       მოახსენეს: "ესე გვინდა,   ნეტამც რამე ვიმსახურეთ,
Verse/Line: c       მართლად გკადროთ ყველა კაი,   თქვენსა წინა არც ვიჭორეთ,
Verse/Line: d    და   თქვენ ადგილი მოგეწონოს,   სიტყვა ვითმცა გაგიორეთ!".





Strophe/Paragraph: 258 
Verse/Line: a       წინა წაუძღვეს, წავიდა   მზე ბაზარს შუქთა ფენითა,
Verse/Line: b       თვალ-მარგალიტთა მსყიდველი   ჯდა ვინმე ფერად ფენითა,
Verse/Line: c       ბრძანა, თუ: "აქა დავჯდები,   კაცი დგა მრავლად ფრფენითა,*
Verse/Line: d    და   რამცა გავსაჯოთ პასუხი,   ნუთუ ჩვენც ვიმუქფენითა?"





Strophe/Paragraph: 259 
Verse/Line: a       მან კაცმან მიწას აკოცა,   დალოცა მეტად ჭკვიანად,
Verse/Line: b       თქვა: "ღმერთმან მიყო წვალობა,   აქ მოხვალ დოვლათიანად,
Verse/Line: c       ჩვენ ქვეყანასა ვაჭრობა   არვის მიხვდების ზიანად,
Verse/Line: d    და   შენ გეყოს გულის წადილი   ყოველი უმარცხიანად."





Strophe/Paragraph: 260 
Verse/Line: a       ომაინ დაჯდა სავაჭროდ,   მას დია ცრემლი სდიოდეს,
Verse/Line: b       თქვა: "ამის მქმნელსა უთუოდ სიცოცხლისაგან   რცხვენოდეს,
Verse/Line: c       მაგრამ არ ვარგა უდროვოდ   კაცს საქმე გამოსჩენოდეს,
Verse/Line: d    და   ნუ თუ ამითა ღვთისაგან   მე რამე მამელხინოდეს?"





Strophe/Paragraph: 261 
Verse/Line: a       მან გახსნა ლალ-იაგუნდი   მზისაებრ ელვა კრთომილი.
Verse/Line: b       ვინც ცხენით მოდგის გასინჯვად,   სწრაფლ იყვის გარდახდომილი,
Verse/Line: c       ყოვლთა უკვირდა, ვთქვა ვითა,   რომე ყმა მათთან ჯდომილი,
Verse/Line: d    და   ვერას იტყოდეს, დაცვივდეს   ქებისა მიუთხრობილი.





Strophe/Paragraph: 262 
Verse/Line: a       გაისმა ესე ამბავი   ლართა და იმა გმირისა,
Verse/Line: b       ქალაქთ უფროსსა უამბეს ქება   მის ყმისა პირისა,
Verse/Line: c       თქვა: "ვნახავ, მიზეზს დავიდებ,   ვკითხავ, თუ როგორ ღირ ისა?"
Verse/Line: d    და   წინ მიუძღვიან ხადუმნი,   მივა არ მლოდნე ჭირისა.





Strophe/Paragraph: 263 
Verse/Line: a       ქალი მივიდა, შეხედა   ყმასა არ მოცინარესა,
Verse/Line: b       შეწყენით იყო, მაგრამე   კვლავ აშვენებდა არესა,
Verse/Line: c       უმსგავსა შუქი მზესა და   ელვათა მაელვარესა,
Verse/Line: d    და   ჰკადრა, თუ: "ფასი შეჰკვეთე",   მან მოახსენა წყნარ ესა.





Strophe/Paragraph: 264 
Verse/Line: a       ყმამან უთხრა საუბარი   მას ტურფასა შვენიერსა:
Verse/Line: b       "ჰე, მნათობო, სინათლითა   მზესა გავხარ ქვეყნიერსა,*
Verse/Line: c       ამის მეტი რაღა გკადრო,   თქვენ ყოვლისა მეცნიერსა?
Verse/Line: d    და   სრულ წაიღო, ფასს არ ვითხოვ,   დავიმოწმებ სახიერსა!"





Strophe/Paragraph: 265 
Verse/Line: a       ქალი ადგა წამოსავლად,   არ მოშალა საქციელი,
Verse/Line: b       გულსა უთხრა: "ვის უნახავს   ამისებრივ ხორციელი?"
Verse/Line: c       ორთა ლალთა საკვირველთა   ვაჟი იყო მიმცემელი,*
Verse/Line: d    და   ბნელსა ღამეს ანათებდეს,   ვით მნათობნი ზეციელი.





Strophe/Paragraph: 266 
Verse/Line: a       იგი სევდამან აავსო,   შეექნა საგონებელი,
Verse/Line: b       იტყვის: "რა ვირგო ბედკრულმან   მე ჩემი სალხინებელი?
Verse/Line: c       თუ სენს არ ეტყვის სნეული,   ვერ ჰკურნებს მაკურნებელი."
Verse/Line: d    და   მის ყმისა ეცა ლახვარი   გულისა მაკვდინებელი.*





Strophe/Paragraph: 267 
Verse/Line: a       დღე და ღამე გაუშრობლად   წინა ედგის ცრემლთა გუბი,
Verse/Line: b       მელნის ტბათა ჩაყრდნობილი   გიშრისა ჩნდის შიგან შუბი,*
Verse/Line: c       "ვაი, მოვჰკვდე შეუყრელი   და იმისი მე უუბი?!"*
Verse/Line: d    და   თავის პატრონს მან მიართვა   იგი ტურფა ლალი ტყუბი.





Strophe/Paragraph: 268 
Verse/Line: a       ხელმწიფესა გაკვირვებით   მეტის მეტად მოეწონა,
Verse/Line: b       თქვა: "ასეთი არ მინახავს!"   პირსა ზედან დაიკონა, --
Verse/Line: c       "სით მოსულა? ვით ჰყიდიან?"   -- იგი მბობად დაეღონა --
Verse/Line: d    და   კაცთ სახელსა ვერ იტყოდა,   უნდა სხვა რამ მოეგონა.





Strophe/Paragraph: 269 
Verse/Line: a       მოახსენა: "ბაზარს ჩაველ,   სამსახურად მე მაქვს გული,
Verse/Line: b       ვნახე ვინმე საკვირველი,   მით ვარ ცნობა დაკარგული,
Verse/Line: c       იცით, რომე მისრეთისა   მრავალ ჯერ ვარ გასინჯული,
Verse/Line: d    და   ლალი მეტად მამეწონა,   მსყიდველი ზის მზედ სახული."*





Strophe/Paragraph: 270 
Verse/Line: a       მეფემ შეიტყო, ლამოდა   კაცთა ამბავთა მბობასა,
Verse/Line: b       განწყრა, უბრძანა: "ვით მკადრებ   ეგზომსა ნაყბედობასა?*
Verse/Line: c       თავსა მოგკვეთ და დაჰკარგავ   ჭკუათა ნაზარდობასა".
Verse/Line: d    და   რამცა იძრახა, შეშინდა,   დასჯერდა ნაწვართობასა.





Strophe/Paragraph: 271 
Verse/Line: a       კვლავ უბრძანა: "ვისღაც ვისმე   გაემართე საქებარად?
Verse/Line: b       დღეის იქით თუღა გნახავ   შენ მაგისად მოუბარად,
Verse/Line: c       სიკჯვდილს არა მოგეფაროს,   ვიყო შენად დამთმობარად,
Verse/Line: d    და   შენ არ იცი, ეგე სიტყვა   შემიქს ცეცხლთა მამდებარად!"





Strophe/Paragraph: 272 
Verse/Line: a       ქალი სადგომად წავიდა,   ორთა სენთაგან ჩიოდა:
Verse/Line: b       მას ახლად მეფე გაუწყრა,   პირველცა გული სტკიოდა.
Verse/Line: c       ომაინისთვის ტიროდა   მდაბლად, არ მაღლად ყვიროდა,
Verse/Line: d    და   ვერას იტყოდის სირცხვილით,   ნამუსისათვის ვარგოდა.





Strophe/Paragraph: 273 
Verse/Line: a       ბაზარს წავიდის ხშირ-ხშირად,   ვისთვისცა ცეცხლი სდებოდა,
Verse/Line: b       მიუდგის, ევაჭრებოდის   და ტკბილად ეუბნებოდა,
Verse/Line: c       წამ ერთ ნახვითა დამწველი   სახმილი დაევსებოდა,
Verse/Line: d    და   რა წამოვიდის, გიშრისა   ტბა ცრემლით აევსებოდა.





Strophe/Paragraph: 274 
Verse/Line: a       მას კაცსა კარგა გაერთო   ომაინ ამხანაგობით,*
Verse/Line: b       მან უთხრა მისი საქმენი   წვრილად, არ სიტყვა შმაგობით,
Verse/Line: c       იგიცა მეტად შეწუხდა,   ზის საქმის გამოსაგობით,
Verse/Line: d    და   ჰკადრა, თუ: "ღმერთსა უქნიხარ   ტურფისა ასანაგობით.





Strophe/Paragraph: 275 
Verse/Line: a       ქვეყანაზე, რაცა გინდეს,   საქმე ვერა გაგიმაგრდეს,
Verse/Line: b       ჩვენ იგი ვქნათ, რაცა ამა   საქმეს კარგა მოიგვარდეს,
Verse/Line: c       ხამს, თუ კაცი ძნელს ჭკუასა მისახდომლად   დაუწყნარდეს,
Verse/Line: d    და   ღმერთმან ქნას, და ეგე ჭირნი   მსწრაფლ ლხინითა გაგიქარდეს!





Strophe/Paragraph: 276 
Verse/Line: a       ესე ქალი, რომე მას აქვს   ამ ბაზართა ხელოსნობა,*
Verse/Line: b       მისი გვმართებს მოკიდება,   სამსახური, ძღვენთა ძღნობა,
Verse/Line: c       ამად, რომე მას მეფესა   აქვს ამისი მოსათნობა,
Verse/Line: d    და   ნუ თუ ღმერთმან მოგივლინოს   ძნელთა ჭირთა განკურნება!





Strophe/Paragraph: 277 
Verse/Line: a       ვხედავ, რომე ამა ქალსა   შენი ნდომა შეეტყობის,
Verse/Line: b       თუ ვიშოვნო იგი შენთვის,   სახელად მჩანს, არ მეგმობის,
Verse/Line: c       შევთვალოთ, თუ: "მოგვიშუქე,   ვარდი უმზოდ დაიჭკნობის!"
Verse/Line: d    და   ოდეს ნახოთ ერთმანერთი,   მერმე ყველა გაენდობის."





Strophe/Paragraph: 278 
Verse/Line: a       ომაინ უთხრა მას კაცსა   სიტყვითა გონიერითა:
Verse/Line: b       "შენ არჩევ ჩემთვის რგებასა   გულითა ლმობიერითა."
Verse/Line: c       მან ჰკადრა: "საქმე შევსთვალოთ   მისისა მეცნიერითა,
Verse/Line: d    და   მე დიაცი მყავს, თვით იცნობს,   სრული კითხვით და წერითა."*





Strophe/Paragraph: 279 
Verse/Line: a       დიაცმან ნახა, გაჰკვირდა:   შვენება, სიტურფე რისა!
Verse/Line: b       ომაინს ფერხთა მიმართა   პირსა დადებად მტვერისა,
Verse/Line: c       დალოცა: "ღმერთმან დაგიცვას,   არ ვნება გეცეს მტერისა,
Verse/Line: d    და   კურთხეულმც არის მშობელი   შენებრივ ნივთიერისა!"*





Strophe/Paragraph: 280 
Verse/Line: a       უთხრეს, თუ: "წადი, ეცადე   საწევრად იმა ქალისად,
Verse/Line: b       ჰკადრე, თუ: "შენცა გინახავს   -- ვარდი ჩანს ფერგამქრქალისად."
Verse/Line: c       ნუღარ დაგვაწვევს სახმილსა,   ნუ შეგვრთავს ცეცხლთა ალისად.
Verse/Line: d    და   თუ ვნახოთ, ვიცით დავეხსნათ   სიკვდილსა სამუდამისად."*





Strophe/Paragraph: 281 
Verse/Line: a       წავიდა იგი დიაცი,   მოსწრაფეთ იქნა რებული,
Verse/Line: b       მას ქალსა ჰკადრა პასუხი   მშვიდი და დაწყნარებული:
Verse/Line: c       "მთვარე შექნილა უნათლოდ   მზის შუქთა მოშორებული,
Verse/Line: d    და   დაიხსენ შეჭირვებითა,   არ ვარგხართ შეუყრებული."*





Strophe/Paragraph: 282 
Verse/Line: a       მან უთხრა, თუ: "მომისმინე,   რაცა გითხრა სიტყვა, დაო,
Verse/Line: b       მე, რა ვნახე იგი მოყმე,   მეუცხოვა, გამკვირდაო,*
Verse/Line: c       აწ მისითა სიყვარულით   ბრძენი ცნობას გარდვიდაო,
Verse/Line: d    და   მაგრა თავსა ვერ შევირცხვენ,   რაზომს გული მეწვიდაო!





Strophe/Paragraph: 283 
Verse/Line: a       წადი, ჰკადრე ჩემ მაგიერ   მზისა შუქთა წამღებელსა:
Verse/Line: b       "მე სიკვდილი მირჩევნია,   თუ რას გაწყენ ხელი ხელსა,
Verse/Line: c       ესე სენი დამართებით   სხვას არა სჭირს ხორციელსა,
Verse/Line: d    და   რა ვქნა? რამცა მოუგვარო   თავსა ცეცხლით დასაწველსა?





Strophe/Paragraph: 284 
Verse/Line: a       თუ არ მოგყვე, გაგარისხო,   ვითმც ვიქ თქვენსა უნებურსა?
Verse/Line: b       ორისაგან რომელი ვქნა,   ან რა მმართებს უბედურსა?
Verse/Line: c       ამ ქვეყანას დიდად ვჩნივარ   ხელმწიფესა ჩვენებურსა,
Verse/Line: d    და   მართებს კრძალვა სირცხვილისა   დიაცს, თავსა დანაბურსა."*





Strophe/Paragraph: 285 
Verse/Line: a       ნუ გამიწყრების, ვმუდარობ,   არ ვარ სიტყვითა მკვახითა,
Verse/Line: b       მაგრა მე მაგას ვერა ვიქ,   დავება მტერთა მახითა,
Verse/Line: c       სხვარიგად ყმა ვარ, ნუ შემიქს   მე მისგან მოუმზრახითა,
Verse/Line: d    და   თვალთა რას ვაქნევ, არ იყოს   მსწრაფლად მისითა მნახითა?"





Strophe/Paragraph: 286 
Verse/Line: a       დიაცმან უთხრა: "მნათობო,   შენ სიტყვა გაგეორების.*
Verse/Line: b       ვიცი, რომ იგი ჭაბუკი   შენგან არ მოიღორების,
Verse/Line: c       ანუ აგინე, დასწყევლე,   გაშორდი, გაგეშორების,
Verse/Line: d    და   ანუ ნუ დასთმობ ნათელსა,   ვინ მზესა შეესწორების."*





Strophe/Paragraph: 287 
Verse/Line: a       კვლავცა უთხრა, "მნახავი ვარ,   იცი, ყოვლის ქვეყანისა,
Verse/Line: b       მკითხავი და დამწერელი,   მცოდნე ყოვლის მე ენისა,
Verse/Line: c       არ მინახავს მე მისებრი,   არც სმენა მაქვს მე მნახისა,
Verse/Line: d    და   ნუ გრცხვენიან შეყრა მისა,   დრო მოგსვლია მოლხენისა!"*





Strophe/Paragraph: 288 
Verse/Line: a       ქალმან უთხრა, თუ: "მომესმა,   სიტყვა შენ მითხარ რომელი,
Verse/Line: b       სიკვდილსა ვირჩევ, თუ გაწყრენ   შუქნი ელვათა მკრთომელი,
Verse/Line: c       მე არა მგამა, იმისთვის   ვიყო ჭირთ გარდამხდომელი,
Verse/Line: d    და   რასაც შენ იტყვი დღეითგან,   მეცა მისი ვარ მდომილი!"





Strophe/Paragraph: 289 
Verse/Line: a       დიაცი ადგა წასავლად,   საქმესა მიესწრაფების,
Verse/Line: b       ქალი ქვე დარჩა მჯდომარე,   პირსამც რა შეეწებების,*
Verse/Line: c       -- "შენ იქ ვერ მოხვალ, მოვიყვან,   ვის შუქი იიეფების."*
Verse/Line: d    და   მართ მივა იგი საამბოდ,   ცქაფს რაღა მოეცქაფების?


Strophe/Paragraph: N 
Verse/Line: n.253/d    მას იკითხევდეს მუნ მნახნი: ნეტარ სად არის მანდარი _ A, C. ^
Verse/Line: n.254/b    ვითა ჩაირსა აბრუნებდა _ F. ^
Verse/Line: n.258/c    კაცი დგა მრავლად ფრფენითა] მრავლად დგეს ჭვრეტად ფრფენითა _ B, D. ^
Verse/Line: n.264/b    გავხარ] სჯობხარ _ L. ^
Verse/Line: n.265/c    მიმცემელი] მომციელი _ L. ^
Verse/Line: n.266/d    მაკვდინებელი] გამკურნებელი _ A, მაკურნებელი _ C. ^
Verse/Line: n.267/b    შუბი] გუბი _ A, B, C, D ... (შუბი მხოლოდ L-შია). ^
Verse/Line: n.267/c    და იმისი მე უუბი _ და იმისი მეღა უბი _ B, მე იმისი შეუგები _ F, და იმისი მე უუნბი _ K. ^
Verse/Line: n.269/x    L-ში სტროფის მეორე ნახევარი ასე იკითხება: არ ვინ იცის, რა გვარია, ან რის ქვეყნით გარდმოგული, მისგან ვინმე შორს მყოფელთა გული ჰქონდეს დადაგული.^
Verse/Line: n.270/b    ეგზომსა ნაყბედობასა] ჭკუითა ნაზარდობასა _ A, C. ^
Verse/Line: n.274/a    მას კაცსა ჰკადრა, გაერთო _ C, K. ^
Verse/Line: n.276/a    ესე ქალი, რომ მასა აქვს _ C, ესე ქალი, რომ მას ახლავს _ K. ^
Verse/Line: n.278/d    კითხვით და წერითა] კითხვით და სურვილით _ C, K. ^
Verse/Line: n.279/x    ამ სტროფს L-ში მოსდევს სხვა ხელნაწერებისათვის უცხო სტროფი:^






      გვერდსა დაისვეს, გაცხადდა   მათი სიტყვები გულისა,
      უთხრეს ამბავი მოყმისა   მის შორით გარდმოგულისა:
      "წესია რგება მიჯნურთა   თვისთაგან დაკარგულისა,
   და   რას იტყვი? წვევა გვწადიან   ხე ედემს დანერგულისა."


Verse/Line: n.280/d    სამუდამისად] სამუდარისად _ C, K. ^
Verse/Line: n.281/x    ამ სტროფის შემდეგ L-ში ვკითხულობთ:^






      იგი მოყმე ხელი ვინმე   შენთა ჭირთა ენაცვლების,
      მის სარჯელთა გარდახდომა   ენით არა მოითვლების,
      შენგან კიდე საგონებლად   რამც აქვს, ან რა ენაღვლების?
   და   ზეგარდამო გაგებული   ცუდად არა გარდივლების.


Verse/Line: n.282/b    მეუცხოვა, გამკვირდაო] მეუცხოვა, მიკვირს, დაო _ A, D, F. ^
Verse/Line: n.284/d    წყალობა მჭირს უსაზომო, მიზამს ჩემსა მონებურსა _ L. ^
Verse/Line: n.286/a    კვლავცა უთხრა _ C, K; გაგეორების] გაგეგონების _ C, K. ^
Verse/Line: n.286/d    ვინ მზესა] ვისი მზეს _ A, B, D. ^
Verse/Line: n.287/d    მე მნახისა] მოსმენისა _ B, D, L. ^
Verse/Line: n.289/b    შეეწებების] შეეწეფების _ B, შეეწბეფების _ D, შეეწბების _ L. ^
Verse/Line: n.289/c    იიეფების] იეფების _ C, ეიეფების _ D, L, იაფების _ F. ^



Next part


This text is part of the TITUS edition of Kaixosro, Omainiani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.