TITUS
Rusudaniani
Part No. 78
Previous part

Paragraph: 7  
Line of edition: 14    აქა ანდერძი ყაისარისა


Line of edition: 15       ეჰა, მშობელნო და ყმანო ძმურად * დაზრდილნო! მე წავალ
Line of edition: 16    
სახლისა * მის საცნობელად. არამც სევდა რამე მოჰქონდეს მისსა
Line of edition: 17    
ნახვასა, თვარა რასათვის არ მიჩვენა პატრონმან * მამამან
Line of edition: 18    
ჩემმან? აწე ნუღარავინ წამოხვალთ ჩემად * საძებრად, ვირე მე არ
Line of edition: 19    
მოვიდე, და, თუ არ მოვიდე, მაშინ რომელი გინდა, იგი * ქენითო.
Line of edition: 20    
დააგდო იგი ანდერძი ცხედარსა ზედა და თვით ფეხშიშველი,
Line of edition: 21    
არხალუხითა, ხმალი შემოირტყა და წავიდა. მონათა ვერა
Line of edition: 22    
გაიგეს რა.

Line of edition: 23       
იარა და მივიდა მას სასახლესა და შემოუარა გარე და კარი
Line of edition: 24    
ვერა ჰპოვა. ეწყინა ყაისს და გაჯავრდა, * შეხლტა მას გალავანსა
Line of edition: 25    
ზედა და გადავიდა * შიგნითა. გალავანსა შინა * სასახლე
Line of edition: 26    
იყო უცხო და საკვირველი. შემოუარა გარა და ვერას ღონით *
Line of edition: 27    
კარი ვერ იპოვა, რომე შესულიყო, და უცხოდ მაღალი იყო
Line of edition: 28    
და არც ზეით გარდისვლებოდა. ეწყინა უზომოდ * და ღონესა
Line of edition: 29    
რასმე ედებოდა და ვერა ღონე მოიგონა. სევდისაგან ძილი
Line of edition: 30    
მოუვიდა ბერი კაცი მოადგა, სახითა შვენიერი, სიზმრივ და
Line of edition: 31    
უთხრა: ყაის, რას შესჭირვებულხაო? ადე და მწვანე * ქვა რომ
Line of edition: 32    
ჩანს იგი ზურმუხტისა კარია, მას უკმოზიდა და კარი
Line of edition: 33    
გაიღებისო.

Line of edition: 34       
აიჭრა ყაის სწრაფად * და უკმოზიდა მას ქვასა და განეხვნეს
Line of edition: 35    
კარნი და შევიდა. ერთი ასეთი ხმა ეცა * პირსა, * რომე კაცის
Page of edition: 338   Line of edition: 1    
ყურსა მის უამესსა ვერას გააგონებდი. მიიხედა-მოიხედა. სახლი
Line of edition: 2    
იყო უცხო და პატიოსანი, კედელი ყოველი გათლილი
Line of edition: 3    
იყო * _ იაგუნდი, ლალი და ზურმუხტი * _ და მოფენილობა ყოველი
Line of edition: 4    
ნახლი და სტავრა იყო, და ადამიანი და არც სულიერი არ
Line of edition: 5    
იყო მას სახლსა შინა, მაგრამ ხმა ესეთი ისმოდა, რომელ კაცის
Line of edition: 6    
ყური მის უამეს და ვერც უტკბოს ვერას გაიგონებდა,
Line of edition: 7    
და სხვა ვერა გაიგონა * რა. მას ამოსა ხმასა ზედა ძილი მოუვიდა
Line of edition: 8    
და დაწვა. *

Line of edition: 9       
კვლავ მოვიდა იგი ბერი კაცი და უთხრა: რასა სწევხარ?!
Line of edition: 10    
ადექ და იგი ძოწეული ფიქალი აჰხადე და შეიგნებ მაგა ხმისა
Line of edition: 11    
ანბავსაო. აიჭრა ქარივითა და აჰხადა იგი ფიქალი და ასეთი
Line of edition: 12    
ხმა ეცა * პირსა * ჩანგისა, მუღნისა და ყოვლისავე ფერისა საკრავისა,
Line of edition: 13    
რომე კაცის ყური მისთანას რას გაიგონებდის, და
Line of edition: 14    
ესრე ახლო ეგონის კაცსა, ვითამცა თვალით ვხედაო მიჰყვა,
Line of edition: 15    
ერთი ვიწრო და ბნელი გზა იყო, მას და ეგონა, სახლი რამეაო
Line of edition: 16    
და მასში უკვრენო. ამა ტკბილმა ხმამა წაიყვანა * და იარა.

Line of edition: 17       
ამასობაში გათენდა. * ნახეს მოსამსახურეთა, ყაისის ქვეშაგები *
Line of edition: 18    
ცარიელი იყო და ყაის * აღარსად იყო. ბალიშზედ წიგნი
Line of edition: 19    
იდვა ანდერძისა. რა ის წიგნი ნახეს, თმა და წვერი დაიგლიჯეს,
Line of edition: 20    
თავი და პირი დაიმსხვრიეს * და ვეზირისა კარზე მივიდეს,
Line of edition: 21    
წიგნი მიართვეს. რა ვეზირმა იგი ანდერძი ნახა, აგრე თქვა:
Line of edition: 22    
მას ვიტყოდიო, რომ ყაისარ ჩვენ ამას გვიზემდაო და მეფის
Line of edition: 23    
ყარმანის სახლს დაამხობდაო. ადგა, სისხლისა ცრემლითა შესვრილი
Line of edition: 24    
ხელმწიფის * წინა მოვიდა * და ყაისარის გაპარვა მოახსენა *
Line of edition: 25    
და ანდერძი წაუკითხა. * რა ყარმან * მეფემან და დედოფალმან
Line of edition: 26    
ეს ანბავი მოისმინეს, წაუვიდეს ცნობანი და კაცისა
Line of edition: 27    
აღარა ესმოდათ რა. ხორცთა კბილითა იჭამდეს, თავსა ნაცართა *
Line of edition: 28    
იყრიდეს და მერმე ბნელსა შიგან დასხდეს და ეგრე
Line of edition: 29    
იგლოვდეს.

Line of edition: 30       
ამასობაში ყაისარ თურმე * ერთის კვირის სავალი გაიარა.
Line of edition: 31    
მას * მის ხმის სიამოვნითა არც ერთი ჟამი ეგონა. რა იგი * ვიწრო
Line of edition: 32    
გზა გაიარა, გავიდა. ერთი ასეთი მინდორი იყო, რომე
Line of edition: 33    
თვალი არსად გადასწვდებოდა, არცა ჩნდა იმიერი და ამიერი
Line of edition: 34    
მთა. * უზომო დიდი მინდორი იყო; მაგრამ საკვირველი უცხო
Line of edition: 35    
იყო იგი მინდორი: არც იქიური ხე აქაურს ხესა გვანდა, არც
Line of edition: 36    
იქიური ყვავილი და ბალახი აქაურსა ყვავილს და ბალახს, * ყოველი *
Line of edition: 37    
ტურფა და შვენიერი იყვის. რამთონი * იარის, იგი ხმა
Line of edition: 38    
უმეტესად მისდიოდის და იტყოდის _ აგერ მივალო _, მაგრამ
Line of edition: 39    
თვალით არა ჩნდა.

Page of edition: 339  
Line of edition: 1       
რა იარა შვიდი დღე და ღამე მშიერმა * და ფეხშიშველმა და
Line of edition: 2    
ვერა გაიგო რა, თქვა ყაის: ვაიმე, რა მწვე ავი და ბედითი
Line of edition: 3    
საქმე უყავ თავსა ჩემსაო, რომელ ესდენი დიდება და სამეფო
Line of edition: 4    
დავკარგე და მშობელნი ჩემნი დავყარენ სიბერისა ჟამსა ცეცხლმოდებული
Line of edition: 5    
და ესდენი ჩემი ძმურებ თანშესდილნი * ყმანი და მე
Line of edition: 6    
აქ ამ * ეშმაკურისა საქმითა ვიარები და ვერცა ამისი რამ * შემიგნია.
Line of edition: 7    
აწე რა უნდა ვქნა? თუ გარე შევიქცე, რას პირით
Line of edition: 8    
ვნახო ჩემნი * მშობელნი და დარბაისელნი ჩემნი, რომე მათი
Line of edition: 9    
სიტყვა არ დავიჯერე და მე აქ ამდონს ხანს * შეჭირვებას ვარ.
Line of edition: 10    
ვინ იცის, თუ საწყალნი მშობელნი ჩემნი რას ვაებასა და ტყვეობასა
Line of edition: 11    
შინა არიან. თურმე მამამან ჩემმან მისთვის არ მიჩვენა,
Line of edition: 12    
რომე ესეთი ეშმაკური იყოო. როგორაც გარე შექცევას ლამოდა,
Line of edition: 13    
მიხედა * გაღმართ კერძო და ნახა მომცრო ქედი და
Line of edition: 14    
თქვა: გავალ * მას ქედსა ზედა, ეგების ვნახო რამე და, თუ ვერცა
Line of edition: 15    
რა იქითგან ვნახე, * უთუოდ შევიქცევი და აღარც არას *
Line of edition: 16    
ვდევ ამ ეშმაკურს საქმესაო.

Line of edition: 17       
გავიდა მას ქედსა ზედა და გახედა. ერთი დიდი მინდორი
Line of edition: 18    
გამოჩნდა და მის მინდორისა შუაგულობასა * უცხო ელვა და
Line of edition: 19    
ჭყრტიალი ჩნდა. თქვა ყაის: ეს * ამთენი ხანია, რომე ეს ამდონი
Line of edition: 20       
ჭირი * მინახავს, * აწე მისი უნახავი როგორ წავიდეო! * იარა
Line of edition: 21    
და მივიდა მას ელვარესა თანა და ნახა, რომელ ერთი უცხო
Line of edition: 22    
ბაღი იყო და * მას ბაღსა გარე ვერცხლის გალავანი ევლო და
Line of edition: 23    
იგი ენთებოდა. შემოუარა გარე და კარი ვერა ჰპოვა. დიაღ
Line of edition: 24    
დაღალული იყო, კედელსა მიეყუდა და ძილი მოუვიდა. მოვიდა
Line of edition: 25    
იგივე ბერი კაცი და უთხრა: რას დაღონებულხარო? ადექ
Line of edition: 26    
და, ზეით კუთხესთან ერთი პატარა კარია, ხელი ჰკარ და
Line of edition: 27    
გაეღებისო.

Line of edition: 28       
ადგა ჩქარა, მივიდა კართანა, ჰკრა ხელი და გააღო * და შევიდა
Line of edition: 29    
შინა და იარა. საკვირველი * ტურფა და პატიოსანი ბაღი
Line of edition: 30    
იყო, მრავალი უცხო * ხილი და ყვავილი იდგა, ტურფა და პატიოსანი, *
Line of edition: 31    
და სურნელობა დიოდა, რომე კაცი მის უამეს ვერას
Line of edition: 32    
ნახევდა. ბაღისა შუაგულობასა ერთი მურასა თალარი იყო. და
Line of edition: 33    
გარე დიდი აუზი ევლო და მას თალარში სუფრა გაშლილი
Line of edition: 34    
იყო და საჭმელი გარიგებული იყო, რაცა კაცს იამებოდა: ზოგი
Line of edition: 35    
თბილი, ზოგი ცივი, ზოგი ნაჭამი, ზოგი უჭმელი. მინებით ღვინო
Line of edition: 36    
იდგა: ზოგი ნახევართ იყო, * ზოგი სავსე. დაჯდა. დიდი
Line of edition: 37    
ხანი იყო, არა ეჭამა რა. საჭმელი ჭამა. ღვინო დალივა.

Line of edition: 38       
ერთი ბერი კაცი მოვიდა და თაყვანი სცა. ჰკითხა ყაისარ:
Line of edition: 39    
მამაო, * ამდენი ხანია მე ამ ხმისათვის მოვალ. დამიგდია მამული
Page of edition: 340   Line of edition: 1    
ჩემი და ვერა შემიტყვია რა. ღმთის მადლსა, ეგების იცოდე
Line of edition: 2    
რამეო. მოახსენა ფიცით მან ბერმან კაცმან: მე ას ოცის
Line of edition: 3    
წლის კაცი ვარ და ამ ბაღში დამიყვია * ყოველნი * დღენი ჩემნი
Line of edition: 4    
და, როგორაც შენ ხედავ, მეც ასე მინახავს და სხვა არა ვიცი
Line of edition: 5    
რა და არც ეს ვიცი, თუ ეს ბაღი ვისი არისო. ეწყინა
Line of edition: 6    
ყაისს დიდად და გამოიარა კარი და დაიწყო სიარული.

Line of edition: 7       
გაიარა იგი მინდორი * და ქედი ნახა და გავიდა მას ქედსა
Line of edition: 8    
ზედა და ნახა უდიდესი მინდორი და მას მინდორსა შინა
Line of edition: 9    
ცეცხლის ფერად რამე ჩნდა და ელევდა. მიმართა მას ელვასა
Line of edition: 10    
და მივიდა * იქი. ნახა, რომე გალავანი ევლო ოქროსი, დიდი
Line of edition: 11    
და მაღალი, რომე მისი უსაკვირველესი არა ინახებოდა რა. შემოუარა
Line of edition: 12    
გარა და ნახა, კარი * დაკლეტილი * იყო. კარზე უკუჯდა.
Line of edition: 13    
გამოვიდა ერთი ბერი კაცი, თაყვანი სცა და მოახსენა: მობძანდიო.
Line of edition: 14    
იამა ყაისს, და შეიყვანა ბაღში და დააროინა. საკურველად
Line of edition: 15    
უცხო იყო, რომე არცა იგი ბაღი გვანდა პირველსა
Line of edition: 16    
ბაღსა, არცა ხილი ხილსა * და არცა ყვავილი. * ყოველი * უტურფესი
Line of edition: 17    
და უშვენიერესი იყო და მუნცა იყო მურასა თალარი,
Line of edition: 18    
იმისგან უკეთესი, და იგიცა ორისა და სამისა ზომით უკეთესი
Line of edition: 19    
გარიგებული იყო ყოვლის ფერით.

Line of edition: 20       
დაპატიჟა მან კაცმან პურისა ჭამა და დაჯდა ყაის, საჭმელი
Line of edition: 21    
ჭამა და ღვინო სვა და მერმე * უბძანა მას ბერსა კაცსა,
Line of edition: 22    
რომელ: ამდენი ხანია, სამეფო ჩემი დამიგდია და მოვალ ამა
Line of edition: 23    
ხმისათვის * და უფრო და უფრო მესმის. არც მოსწყდა ხმა ესე *
Line of edition: 24    
და ვერცა მოვაწიე და ვერცა რა გამიგია. აწ, ღმთის მადლსა,
Line of edition: 25    
რა უნდა იყო, მისი რამე შემატყობინე, ესე საქმეო. ფიცამან
Line of edition: 26    
კაცმანცა: ესრე დავბერებულვარ, მეცა ესე მინახავს და
Line of edition: 27    
არა ვიცი, თუ * რა არის * ანუ ეს ბაღი ვისიაო. ეწყინა ყაისს და
Line of edition: 28    
უთხრა: ვიცი, ძმაო, მატყუებთ, მაგრამ რა ვქნა, მოჰხდა საქმე
Line of edition: 29    
ჩემი ესრეთ და ვნახოთ ღმერთი რას მოახდენს * ჩემზედაო.
Line of edition: 30    
მერმე უბძანა: ძმაო, ეგების ფეხსაცმელი გქონდეს, ამდენი ხანია
Line of edition: 31    
ფეხშიშველი მოვალო, * ღმთის გულისათვის მომეცო! შეჰფიცა
Line of edition: 32    
მან კაცმან: რას ვაქნევ ფეხსაცმელსაო, მე ამ ბაღსა გარეთ არ
Line of edition: 33    
გავალო, თორემ, თუ მქონდეს, მოგართმევდიო.

Line of edition: 34       
გამოვიდა ბაღიდამე ფეხშიშლობით შეწუხებული და გაიარა
Line of edition: 35    
დიდი ალაგი და გარდაადგა ქედსა და დაინახა ერთსა მინდორსა
Line of edition: 36    
შინა უცხო და * საკვირველი სანახავი და მიმართა მას
Line of edition: 37    
და მივიდა იქიცა. იგიცა ბაღი იყო და მურასა * გალავანი ევლო,
Line of edition: 38    
მურასა კარი ეყარა და მას კარსა ზედა ერთი ბერი კაცი
Line of edition: 39    
იჯდა და ხელთა მურასა არგანი ეჭირა. ჩამოვიდა, კარისაგან
Page of edition: 341   Line of edition: 1    
წინ მოეგება და თაყვანი სცა და ქება შეასხა და მოახსენა:
Line of edition: 2    
კურთხეულ არს ღმერთი, რომელ მოგელოდით და მშვიდობით
Line of edition: 3    
მოგვიხველო! დაპატიჟა და შეიყვანა ბაღში და დააროინა
Line of edition: 4    
ბაღი.

Line of edition: 5       
უცხო და საკვირველი ბაღი იყო, რომე ესრეთ არა გვანდეს
Line of edition: 6    
იგი * პირველი ბაღები ამას, * ვიღამცა ცუდი ტევრი მას არა
Line of edition: 7    
გვანდეს. ყოველი ხეხილი და ყვავილი * უცხო იყო მათგან. ამ
Line of edition: 8    
ბაღისა უდარესი ხილი მათ ბაღებისა უკეთესსა ასისა ზომითა *
Line of edition: 9    
სჯობდის და ეგრეთ ყვავილი. * და ამ * ბაღისა შუაგულობასა
Line of edition: 10    
ერთი უცხო და პატიოსანი გათლილის ზურმუხტის თალარი
Line of edition: 11    
იდგა და იგი უმეტესად იყო გარიგებული ყოვლისფერითა.

Line of edition: 12       
და მოახსენა მან ბერმან კაცმან: დაღალული ხართო და
Line of edition: 13    
საჭმელი ბძანეთ და მოისვენეთო. დაჯდა ყაის და საჭმელი ჭამა,
Line of edition: 14    
ღვინო სვა და, როგორაც ჭამისაგან მოიცალა, ზე ადგა
Line of edition: 15    
ყაის და უთხრა * მას კაცსა: გაფუცებ ღმერთსა, რომელსა მამა-შვილობა
Line of edition: 16    
გაუჩენია, რომელ მართალი მითხარო. ზე ადგა იგი
Line of edition: 17    
ბერი კაცი და მოახსენა: მიბრძანე, პატრონო ჩემო, და, რასაც
Line of edition: 18    
მკითხავ, მე ყველას * მოგახსენებო. უბძანა ყაის: მე დიდისა
Line of edition: 19    
მის * ყარამან ურმისა ხელმწიფის * შვილი ვარ და ესე ხმა მომესმა
Line of edition: 20    
მამულსა ჩემსა და, ამთენი ხანია, დამიგდია სამეფო ჩემი
Line of edition: 21    
და დამიყრიან უძეოდ მშობელნი ჩემნი და მოვსდევ ამა ხმასა
Line of edition: 22    
და ვერა შემიგნია რა, თუ რა არს მიზეზად. * ვნახე მებაღენი
Line of edition: 23    
და ვჰკითხე და არა მიამბეს * რა. ესდენი ხანია, მშიერ-მწყურვალი
Line of edition: 24    
და ფეხშიშველი მოვალ. მამაშვილობის ღმერთსა, ამისი
Line of edition: 25    
რამე შემატყობინეო! მოახსენა მან ბერმან კაცმან: * ქვე დაბძანდი *
Line of edition: 26    
და მე ყველას მოგახსენებო. მზემან შენმან, იგი მებაღენი,
Line of edition: 27    
რომელ გინახავს, ჩემნი უმცროსები არიან და მე მათი უფროსი
Line of edition: 28    
ვარ. ისინი უჩემოდ ვერას მოგახსენებდენ და მე მოგახსენებ
Line of edition: 29    
ყველასაო. *

Line of edition: 30       
ესე სამეფო უცხოდ დიდი არის და * უცხო და კარგი სანახავი. *
Line of edition: 31    
ეს ბაღები რომე გინახავს და ეს ქვეყანა და მრავალი * კიდევ
Line of edition: 32    
სხვა, სახლის უხუცესისაა და ესე ხმა, რომელი გესმის,
Line of edition: 33    
იგიცა მისი მეჩანგეებისა ხმა არის. * ასეთი კაცია სახლის უხუცესი,
Line of edition: 34    
რომე ნიადაგ, არც დღივ და არც ღამივ, ლხინსა და
Line of edition: 35    
თამაშობას არ მოიშლის და აქვს სამუდამოდ ლხინი და თამაშა.
Line of edition: 36    
და ეს ბაღებიც მისი გარიგებულია და ჩვენ ასრე * გარიგებული
Line of edition: 37    
მოგვბარებია. ამა სახელმწიფოსა მპყრობელი შერუქ ხელმწიფე
Line of edition: 38    
არის, დიდი და მაღალი და ყოვლითა * ზნეკეთილობითა სრული *
Line of edition: 39    
და უკლები, და მას ვაჟი არა ჰყავს, ქალი უვის მზისა მსგავსი.


Page of edition: 342   Line of edition: 1    
და, ოდეს იგი იშვა, მუნაჯიბთა მეფისათა ესრეთ თქვეს: ყაის
Line of edition: 2    
ურუმის ხელმწიფის შვილი მოვა და იგი შეირთავს ამ ქალსაო,
Line of edition: 3    
სხვა ვერავინ შეირთავსო. მოვიდეს ოთხნი მეფეთა შვილნი მის
Line of edition: 4    
ქალისა სათხოვრად და იქ დაიხოცნეს მეფის ფალავნების ხელითა.
Line of edition: 5    
აწ შენ მიხვალ და ესრეთ მიგელიან ყოველნი დიდნი
Line of edition: 6    
და მცირენი, რომელ ნიადაგ თვალი გზაზედ აქვსთ. ამას იქით
Line of edition: 7    
რომ წახვალთ, ნიადაგ უკეთესსა * და უკეთესს ნახავთ სანახავსა.
Line of edition: 8    
ვინცავინ * შემოგეყრებიან, * ყველანი * თაყვანსა გცემდენ და ქებასა
Line of edition: 9    
შეგასხმენ, რომე მათი საპატრონე ხართო.

Line of edition: 10       
უბძანა ყაის: დიაღ კარგად * დამიხვდი * და კარგი ანბავიც მიამბე,
Line of edition: 11    
ღმერთმან შემოგზღოს * მუქაფა, * და დიაღ ფეხშიშველობამ
Line of edition: 12    
ძალა მიყო და ეგების ფეხსაცმელი გქონდესო, მომეცო! მოახსენა:
Line of edition: 13    
ბატონი ხარ, მაქვს და მოგართმევო. მოიღო ერთი
Line of edition: 14    
ხელი სამეფო * ტანისამოსი და მოართვა და მოახსენა: ნურას
Line of edition: 15    
უკაცრაოდ დამიჭერ, თქვენ მიბძანეთ, თორემ მე არ ღირსვიყავ,
Line of edition: 16    
და ცხენი არა მყავს, თორემ მოგართმევდიო. მადლი უბძანა
Line of edition: 17    
ყაის და გამოვიდა ბაღიდამ * ქვეითივე ტანს კი ჩაიცვა,
Line of edition: 18    
და წავიდა.

Line of edition: 19       
იარა პაშტა ხანი და შემოეყარნეს * ორნი * კაცნი და თაყვანი
Line of edition: 20    
სცეს ყაისსა და უთხრეს ერთმანერთსა _ ჩვენი მუნაჯიბნი რომ
Line of edition: 21    
იტყოდეს, ესე იგი არსო _ და წიგნი გაგზავნეს. ყაის პასუხი
Line of edition: 22    
არა გასცა, * გაიარა და სხვანი სამნი მოდიოდეს; მათცა მდაბლად
Line of edition: 23    
თაყვანი სცეს და მოახსენეს: კურთხეულ არს ღმერთი,
Line of edition: 24    
რომე, როგორსაც მოგელოდით უკეთესი მოგვიხველო! ყაის
Line of edition: 25    
ეგრე უთხრა: ვაჟო კაცნი ხართ თუ ქაჯნი ხართ? როგორი
Line of edition: 26    
არის თქვენი საქმე? ამდენი ხანია, ეს ხმა მესმის და მოვალ
Line of edition: 27    
და ვერა შემიტყვია რაო! მოახსენა ერთმან მათგანმან: ცოტა
Line of edition: 28    
კიდევ წაიარე და, მგონია, რაც ჭირი გინახავს, ამას იქით *
Line of edition: 29    
ლხინიც ნახოო. *

Line of edition: 30       
იარა ყაისს, წაიარა დიდი ადგილი; ნახა, რომე ერთი კაცი
Line of edition: 31    
წითელს ცხენს ჯდა, ორი ჯერანი მოჰყვანდა და ერთი მშვილდი
Line of edition: 32    
და ორი ისარი ხელთა ეჭირა. მოვიდა, მიღმა გარდახდა,
Line of edition: 33    
თაყვანი სცა, ცხენი დააბა, მშვილდი და ისარი გვერდს მოუდვა,
Line of edition: 34    
თვითონ ჯერნები წაასხა. გაუკვირდა ყაისსა და მივიდა,
Line of edition: 35    
მშვილდ-ისარი * აიღო და ცხენს შეჯდა. დაუძახა მან კაცმან: *
Line of edition: 36    
ხელმწიფის შვილო, კაი * ამასაო! მოეწია ყაის, ერთი მოკლა და
Line of edition: 37    
ერთი წაუვიდა. ეწყინა იმა * ერთისა ჯერნისა * წასვლა. მოუხდა
Line of edition: 38    
იგივე კაცი, ხმალს ხელი წაიკრა და ცხენს თავი გაუგდებინა,
Page of edition: 343   Line of edition: 1    
გაიქცა და უჩინო იქმნა. გაშტერდა ყაის და თქვა: ღმერთმან
Line of edition: 2    
მომივლინა განსაცდელი ესე და ბძანება მისი გათავდესო!

Line of edition: 3       
წაიარა დიდი ალაგი. ნახა, რომე ერთი კაცი ლურჯს ცხენზე
Line of edition: 4    
იჯდა, ერთი მშვლდი და სამი ისარი * მოჰქონდა და სამი
Line of edition: 5    
ჯერანი მოჰყვანდა და, რა ახლოს მოვიდა, გარდახდა, ცხენი
Line of edition: 6    
დააბა, მშვილდი და სამი ბოძალი გვერდს მოუდვა, * თაყვანი
Line of edition: 7    
სცა მდაბლად * ყაისსა და თვითონ გაბრუნდა და სამივე ჯერანი
Line of edition: 8    
წაასხა. მივიდა ყაის, მშვილდი და ისარი აიღო და ცხენს შეჯდა.
Line of edition: 9    
რა ყაის ცხენს შეჯდა, მან კაცმან სამივე ჯერანი გაუშვა
Line of edition: 10    
და დაუძახა: აჰა, კაი ამასა, ხელმწიფის შვილოო! * ჰკრა ყაის *
Line of edition: 11    
მათრახი ცხენსა და მიეწია, ორი მოკლა და ერთი წაუვიდა.
Line of edition: 12    
ეწყინა ყაისს ჯერნის * წასვლა, გამობრუნდა და მივიდა მას კაცსა
Line of edition: 13    
თანა. მოუხდა ისიც და მანცა ცხენი მოუკლა და უჩინო
Line of edition: 14    
იქმნა. თქვა ყაის: ნეტარ რა მოუვიდა თავსა ჩემსა, ნეტარ რანი
Line of edition: 15    
არიან ესენი? თუ კაცნი არიან, რასათვის ხოცენ ამა თვისთა
Line of edition: 16    
ბედაურთა ცხენთა და, თუ გრძნეულნი არიან, ღმთის შეწევნით
Line of edition: 17    
მე გრძნეული ვერას მავნებსო. *

Line of edition: 18       
წაიარა ცოტა ალაგი. ნახა ერთი კაცი, შავს ცხენს, * მურასას
Line of edition: 19    
იარაღით შემკულს, * იჯდა, * ერთი მშვილდი და ოთხი ისარი
Line of edition: 20    
მოჰქონდა და ოთხი ჯერანი მოჰყვანდა. მოვიდა ახლოს,
Line of edition: 21    
გარდახდა ცხენისაგან, თაყვანი სცა და ქება შეასხა ყაისარსა *
Line of edition: 22    
და მოახსენა: როგორსაცა ჩვენი მუნაჯიბები გვიქებდენ თავსა
Line of edition: 23    
თქვენსა, უკეთესი მოგვიხველო. * ცხენი და იარაღი მოართვა
Line of edition: 24    
და მუხლს აკოცა, რომე: ვის გაუჯავრებიხარო? * შებძანდი * ამ
Line of edition: 25    
ცხენსა და ამ ჯერნებს ისარი ესროლე, უკუიყრიო. ამ ტკბილისა
Line of edition: 26    
ქართულისა თქმა * იამა ყაისს, შეჯდა ცხენსა, მშვილდ-ისარი
Line of edition: 27    
აიღო და გაუშვა მან კაცმან ჯერნები და უყივლა: აბა *
Line of edition: 28    
კაი ამას, ხელმწიფის შვილოო! მოეწია, * სამი მოკლა და ერთი
Line of edition: 29    
წაუვიდა. მობრუნდა * და, რა მოვიდა, გაიკრა მან კაცმან ხმალს
Line of edition: 30    
ხელი და ცხენი მოკლა. ესრეთ ეწყინა ყაისს, რომე მისგან
Line of edition: 31    
უფრო არა ეგებოდა, და უთხრა მას კაცსა: აწ სად წამიხვალ
Line of edition: 32    
ხელისაგან ჩემისა, ზენაარმან ღმთისამან, მოგკლაო! რა უნდა
Line of edition: 33    
იყოს, რომ სამმა კაცმან ცხენები მომისხითო და სამმავ კაცმან
Line of edition: 34    
ისევ * დამიხოცეთ? მოახსენა მან კაცმან: შენი ჭირიმე, სიკვდილს
Line of edition: 35    
რას მემართლებიო? ჩემი ცხენი იყო, შენ შეგაქციე და
Line of edition: 36    
განადირე და ჩემი საქონელი * მე მოვკალ, შენი რა მოვკალო? *
Line of edition: 37    
წავიდა იგი კაცი.

Line of edition: 38       
დაიწყო ყაის სიარული. * ნახა ერთსა მინდორსა შინა, რომე
Line of edition: 39    
კაცი * მოვიდოდა, ოქროსფერს ცხენსა იჯდა, დიდსა და პატიოსანსა,
Page of edition: 344   Line of edition: 1    
სულ გათლილისა ალმასისა უნაგირი და იარაღი
Line of edition: 2    
ედგა, ერთი მშვილდი და ექვსი ისარი მოჰქონდა და ექვსი
Line of edition: 3    
ჯერანი მოჰყვანდა. გარდახდა, მდაბლად თაყვანი სცა და მუხლსა
Line of edition: 4    
აკოცა, ცხენი მოართვა და მშვილდ-ისარი და ცხენსა შეჯდომა
Line of edition: 5    
დაპატიჟა. უთხრა ყაის მას კაცსა: ეს რა უნდა იყოსო,
Line of edition: 6    
რომე მოხვალთ და ცხენსა მომართვამთ, შემაქცევთ და მერმე
Line of edition: 7    
მომიკლავთ?! ღმერთმან იცოდეს, თუ ესეცა მომიკალით, უთუოდ
Line of edition: 8    
შენცა მოგკლავ და თავსაცა მოვიკლავო. მოახსენა მან
Line of edition: 9    
კაცმან: შენმა მზემან, მაგაზე ნუ შეიჭირვებთ, ეს სასიკვდილო
Line of edition: 10    
ცხენი არ არი, ოდეს თქვენ შობილიყავით, მეფისა ჩვენისა
Line of edition: 11    
ასული და ეს ცხენიცა იმ * დღეს და ერთს ჟამს და საათსა *
Line of edition: 12    
იშვა * და მუნაჯიბთა თქვენთვის თქვეს. აწ ამისა სიკვდილსა
Line of edition: 13    
ვინ ღირსა უღმთო, * ამით ბევრს კაის ომს გარდაიხდით და
Line of edition: 14    
ბევრს გრძნეულს დევთა და ხელმწიფეთა დაიმონებთ. * შეჯექით,
Line of edition: 15    
ვირემდის მე არ მოგახსენო, მანამდის * ნუ გააჭენებო!
Line of edition: 16    
შეჯდა ყაის და წავიდა იგი კაცი შორს, რომე ძლივ ჩნდა და
Line of edition: 17    
გამოუშვა იქიდამ ჯერნები და უყივლა: აბა, * კაი ამას, მეფეო!
Line of edition: 18    
შექუსლა ცხენი და მიეწია ქარისაგან უმალესად, ექვსივე ჯერანი
Line of edition: 19    
დახოცა. მობრუნდა მას კაცთან და, რა მოვიდა, კიდევე
Line of edition: 20    
ამას ბრძანებდი _ თუ აწღა * შემჯდარაო _, ესე ფიცხლად იყო.
Line of edition: 21    
ესრეთ უხაროდა ყაისს, ვითამც რომე მამულსა თვისსა
Line of edition: 22    
ყოფილიყო.

Line of edition: 23       
წაიარა ცოტა ხანი და ნახა, რომე სამნი ქალნი მოდიოდეს.
Line of edition: 24    
ერთმან თქვა: აბა, იგია, რომელსაცა მოველოდითო; როგორც *
Line of edition: 25    
აქებდენ, იმისთანა არიო. მეორემან თქვა: ქებისაგან უმეტესი
Line of edition: 26    
არისო. მესამემ პირი მოარიდა. ყაის უთხრა: მაგ ორთა სთქვით,
Line of edition: 27    
მაგ ერთმან რატომ პირი მომარიდაო? მოახსენეს მათ ქალთა:
Line of edition: 28    
შენი ჭირიმე, ეგების არ მოეწონეო. არა უთხრა რა.

Line of edition: 29       
რა ყაის გასცილდა და მათცა ჩაიარეს, ნახა * * ერთი კაცი, ჭარმაკსა *
Line of edition: 30    
ჯორსა ჯდა და ზურგსა ბოხჩით რამე ეკიდა. მოვიდა * ახლოს,
Line of edition: 31    
გარდახდა და თაყვანი სცა, ბოხჩით შესამოსელი სამეფო
Line of edition: 32    
მიართვა, მუხლსა აკოცა და მოახსენა, რომ ცხენისაგან გარდახედ
Line of edition: 33    
და შეიმოსე ესე სამეფო შესამოსელი, რომე * შენ ხარ მეფე
Line of edition: 34    
ამ ალაგისაო. გარდამოხდა და შეიმოსა შესამოსელი უცხო და
Line of edition: 35    
პატიოსანი და შეჯდა ცხენსა და იახლა იგი კაცი თანა და
Line of edition: 36    
უბძანა მას: ძმაო, ამა ქვეყანას თვითოს კაცის მეტი არ იქნებისო,
Line of edition: 37    
თუ რასათვის * თითოს მეტი * არ შემოგვეყრების ამ გზაზედაო?
Line of edition: 38    
მოახსენა მან კაცმან: ცხონდი, მეფეო, უკუნისამდე!
Line of edition: 39    
ესერა სადილობის სავალი გავიაროთ და ესდენი კაცნი და
Page of edition: 345   Line of edition: 1    
ქველნი ჭაბუკნი შემოგვეყრებიან და თაყვანსა გცემენ, რომე
Line of edition: 2    
ბძანოთ _ კაცნი ამას ჰქვიანო და დიდად გაიხარო ნახვითა
Line of edition: 3    
მათითა.

Line of edition: 4       
იარეს ცოტა ხანი და ნახეს თორმეტი ოდენ კაცი მოვიდოდეს.
Line of edition: 5    
რა მოვიდეს სიახლოვესა, გარდახდეს და თაყვანი სცეს
Line of edition: 6    
და ქება შეასხეს და მადლობა შესწირეს ღმერთსა, რომელ,
Line of edition: 7    
როგორსაც მოველოდით ჩვენცა და * პატრონიცა ჩვენი * შერუქ
Line of edition: 8    
ხელმწიფე, უკეთესი მოუხველო. დია შვენიერნი კაცნი იყვნენ
Line of edition: 9    
და ტურფად დაზდილნი და დაკაზმულნი. ჯერეთ ყმა კაცნი
Line of edition: 10    
იყვნენ * და ბედაურთა ცხენთა ისხდენ. იამა ყაისს ნახვა მათი
Line of edition: 11    
და გამხიარულდა უზომოდ და მოიკითხა ტკბილად ვითა ძმანი
Line of edition: 12    
და იახლნეს თანა.

Line of edition: 13       
იარეს და მოვიდეს ერთსა ალაგსა, * ტურფასა და შვენიერსა.
Line of edition: 14    
წყარო გამოდიოდა მას ადგილსა და გარდახდეს იქა. როგორცა
Line of edition: 15    
ცოტა აცალეს, * მოვიდეს * თორმეტნი ოდენ კაცნი და
Line of edition: 16    
თაყვანი სცეს და მოიღეს * უცხო და პატიოსანი კარავნი და
Line of edition: 17    
დადგეს და მოიღეს უცხო * სასმელი და საჭმელი, პური ჭამეს,
Line of edition: 18    
შესხდეს და იარეს საღამომდისინ. ნახეს საღამოჟამ, * ოციოდ
Line of edition: 19    
კარგად დაკაზმულნი * კაცნი კარგის ცხენით და იარაღით მოეგებნეს.
Line of edition: 20    
რა სიახლოვესა * მოვიდნენ, გარდახდეს * და ქება შეასხეს:
Line of edition: 21    
კურთხეულმცა არს, რომელ ეღირსა სამეფოსა ჩვენსა
Line of edition: 22    
მოსვლა თქვენი * და სიბერისა ჟამსა პოვა შერუქ ხელმწიფემან
Line of edition: 23    
მისი შესაფერი ძე და სიძე, და, როგორსაცა მოგელოდით და
Line of edition: 24    
ქება გვესმოდა, უმეტესი * ხართო. უკვირდა ყაისს, რომე რას
Line of edition: 25    
მიცნობენო ესე კაცნიო _, მაგრამ არას იტყოდა. დადგეს მას
Line of edition: 26    
ღამესა * იქა * და დასცეს უცხო და პატიოსანი კარვები და დაიდვეს
Line of edition: 27    
ნადიმი, იახლნეს მრავალნი საბატიო კაცნი და მათითა
Line of edition: 28    
ნახვითა გაიხარა ყაის.

Line of edition: 29       
მას ღამესა მოისვენეს. რა დილა გათენდა, აიყარნეს და
Line of edition: 30    
იარეს მზის ამოსვლადმდე. ნახეს ორმოცი კაცი, მხცეშერეული, *
Line of edition: 31    
მოვიდოდეს. რა სიახლოეს მოვიდეს, გარდახდეს და თაყვანი
Line of edition: 32    
სცეს, ქება შეასხეს და მოულოცეს: * კურთხეულმცა არს
Line of edition: 33    
ღმერთი, რომელ მშვიდობით მობძანდით და მოსლვითა თქვენითა
Line of edition: 34    
გამხიარულდა * გული ჩვენი და პატრონისა ჩვენისაო!

Line of edition: 35       
მათშიგან კაცი ვინმე ერია ერთი, უხუცესად წამოტანებული,
Line of edition: 36    
და იგი მესტუმრე იყო სახლის უხუცესისა. დიაღ ჭკვიანი
Line of edition: 37    
და ბრძენი და სახითა შვენიერი კაცი იყო და სახელად აბრაამ
Line of edition: 38    
ერქვა. და ელაპარაკებოდა აბრაამს ყაის და იარეს სადილობისა
Line of edition: 39    
სავალი. ნახეს, რომე მრავალი აქლემებია და ჯორების
Page of edition: 346   Line of edition: 1    
აკიდებული * ყათარი მოდიოდა, რომე ანგარიში არ ეგებოდა.
Line of edition: 2    
ჰკითხა ყაის აბრაამ: ესე რა არისო, სად მიდის ქარავანიო?
Line of edition: 3    
მოახსენა აბრაამ: "ქარავანი არ არის, სახლის უხუცესსა პატრონსა
Line of edition: 4    
ჩემსა ფარუხს გამოუგზავნია ფეშხანა * თქვენთვის და
Line of edition: 5    
ამას ღამე აქ უნდა განისვენოთო. მოვიდა ფეშხანა და დადგა
Line of edition: 6    
დიდსა * წყლისა პირსა. დადგეს უცხო * და უცხო კარვები, სევანნი
Line of edition: 7    
და ოთახები, * რომე კაცის თვალით მის * უკეთესი არა
Line of edition: 8    
ინახებოდა რა. მივიდა ყაის და გარდახდა სამეფოსა კარავსა.
Line of edition: 9    
დაუწყეს უცხოსა * და უცხოს საჭმელს * მზადება და დაიდვეს ნადიმი.
Line of edition: 10    
ესეთი ლხინი ნახეს, რომე კაცის თვალით მის უამესი
Line of edition: 11    
არა ინახებოდა რა. თქვა ყაის გულსა შინა თვისსა: ესე კაცნი
Line of edition: 12    
მატყუებენ, რომე სახლის უხუცესისა არისო, თორემ მწვე
Line of edition: 13    
სჯობს მამის ჩემის გარიგებასაო.

Line of edition: 14       
სამსა დღესა და ღამესა * ლხინობდეს და ნადიმობდეს, * იქივ
Line of edition: 15    
იყვნეს, ჰქონდათ * თამაშა. მესამესა დღესა მოვიდა ერთი
Line of edition: 16    
კაცი ცხენრბევით და მესტუმრეთუხუცესსა აბრაამს მოახსენა:
Line of edition: 17    
დღეს სახლის უხუცესმან დროშა გამოისტუმრაო, დღეს კი არა *
Line of edition: 18    
და ხვალზეით * თვითანაც მობძანდებაო და თქვენცა დღეს
Line of edition: 19    
უნდა აიყარნეთ და წამოხვიდეთო. და მათცა * ბძანეს ცხენებისა
Line of edition: 20    
დაკაზმა და შესხდომას აპირობდეს, ამაობაში მოვიდა
Line of edition: 21    
დროშა, სახლის უხუცესისა გამოგზავნილი, * და ჯარი ურიცხვი,
Line of edition: 22    
რომ თვალი არ გადასწვდებოდა ჯარის სიდიდესა. მოვიდეს
Line of edition: 23    
და გარდახდეს ცხენისაგან და მოვიდეს რიგის-რიგისად დიდებულნი,
Line of edition: 24    
თაყვანი სცეს, ქება შეასხეს და მუხლსა აკოცეს. მერმე
Line of edition: 25    
სხვანი რიგის-რიგისად მოვიდიან და თაყვანი სციან და ქება
Line of edition: 26    
შეასხიან. * და მოართვეს დროშა და ნაღარა და ქანარა და იძახოდა
Line of edition: 27    
ყოველი კაცი: დიდება და მადლობა ღმერთსა, რომელ
Line of edition: 28    
არა ააოხრა სამეფო ესე ჩვენი და სიბერისა ჟამსა მეფესა შერუქს
Line of edition: 29    
ესეთი ძე და სიძე მოსცა. და როგორსა მოველოდით
Line of edition: 30    
და ქება გვესმოდა, უმეტესი ვნახეთო.

Line of edition: 31       
გამხიარულდა მეფეთ-მეფე * ყაისცა ნამეტნავად * და უყვავოდა *
Line of edition: 32    
პირი ვარდივითა. შეჯდა ყაის * მეფე და ჯარი დასცემდეს
Line of edition: 33    
ბუკსა და დაბდაბსა. და იყო ზახილი ჯარჩებისაგან და ჯარის
Line of edition: 34    
წყობა, და მიდიოდეს დიდსა მინდორსა შინა ლხინითა და თამაშობითა.
Line of edition: 35    
ზოგი ბურთაობდა და ნადირობდა და ჯირითობდა,
Line of edition: 36    
ზოგი აშფაშაგს ესროდა. მიდიოდეს ამა თამაშითა.

Line of edition: 37       
იარეს ცოტა ხანი. შეხედეს, ცოტა რამ * ჯარი გამოჩნდა.
Line of edition: 38    
ნახეს რომ სახლი უხუცესის მეჯინიბეთუხუცესი მოვიდა, გარდახდა
Line of edition: 39    
და თაყვანი სცა და ქება შეასხა და სახლის უხუცესისაგან
Page of edition: 347   Line of edition: 1    
გამოგზავნილი თორმეტი მურასას იარაღით შეკაზმულნი
Line of edition: 2    
ცხენები ბედაურნი * მოართვა. ყაის მადლი უბრძანა. შესხდეს
Line of edition: 3    
და იარეს. უკეთესი და უკეთესი ჯარი მოეგების და თაყვანსა
Line of edition: 4    
სცემდიან.

Line of edition: 5       
უბრძანა ყაის აბრაამს: ესდენი ჯარი რომე მოდიან, * აქნამდინ
Line of edition: 6    
რა იქნა სახლის უხუცესიო? მოახსენა აბრაამ მესტუმრეთუხუცესმან:
Line of edition: 7    
სანამდისინ თავის * ჯარს ნახევარს უფრო *
Line of edition: 8    
თქვენ არ მოგაგებებსთ * და არ მოგართმევსთ, მანამდინ თითონ
Line of edition: 9    
არ მოვაო. მოუწონა ყაის და იწყო ჯარმან მოდენა და უკეთესი
Line of edition: 10    
და უკეთესი ჯარი მოვიდის. მოახსენა აბრაამ: ჩემგან
Line of edition: 11    
თქვენ მოხსენება არ გაგეწყობა, მაგრამ მრავალი კარგი ჯარი
Line of edition: 12    
მოვა და თქვენ ნურც თავმდაბლად მოიქცევით და ნურც ადრე
Line of edition: 13    
პირს უჩვენებ. ესრე იყვენით, ვითამცა ყოველი შენი დაზრდილნი
Line of edition: 14    
ბიჭნი იყვნეს, ქართული ტკბილი უბრძანე. * ესე ყოველი შენია
Line of edition: 15    
და ბევრი სხვა. ბაღებს აქეთ რასაც ხედავ, დაგივლია და
Line of edition: 16    
რამდენი კიდევ სხვა დიდი ქვეყნები, თვალუწთომი ქალაქი ქალაქზე
Line of edition: 17    
და ციხე ციხეზე და სოფელი სოფელზე _ ესე სულ პატრონისა
Line of edition: 18    
ჩემისა სახლის უხუცესისა არის და ჯარი
Line of edition: 19    
უთვალავიო.

Line of edition: 20       
ყაის თქვა თავის გულში: აკი ვთქვი, მატყუებენ-მეთქი,
Line of edition: 21    
თორემ ეს დიდება, ეს ქვეყანა, ეს ციხე და სოფლები და ჯარი
Line of edition: 22    
უანგარიშო სამის დღის სავალს ძლივ ეტევა და ჯარი კიდევ
Line of edition: 23    
უანგარიშო მოდის. ესე აბრაამ სახლის უხუცესია და, ეს რომ
Line of edition: 24    
მოდის, ხელმწიფე იქნება ამ ქვეყნისა, თვარემ ურუმთა სახელმწიფოც
Line of edition: 25    
დიდი ალაგია და ეს რიგი და ეს ჯართა სიმრავლე
Line of edition: 26    
და სიკეთე და ზრდილობა არ მინახავს ყარამან ხელმწიფისა.
Line of edition: 27    
მაგრამ ან გრძნეულნი არიან და ან ყმაწვილობით მაღორებენ.
Line of edition: 28    
ეს რონ სახლთხუცისა იყოს, ასი ამდენი ხელმწიფის მამული
Line of edition: 29    
და დიდება და ჯარი იქნება. მაგრამ მეც სიფრთხილე მმართებს,
Line of edition: 30    
ხელმწიფეზე უკაცრაოდ არ შემქნანო. რითა ვსცნა ხელმწიფე?
Line of edition: 31    
გვირგვინითა, სკიპტრითა და პორფირითა _ ესენი განუშორებელ
Line of edition: 32    
ექნება. და რახან ესენი არა აქვს, მაშინ გულს დავაჯერებ
Line of edition: 33    
სახლის უხუცეხობისასა და მეც ასე მოვიქცე თავმაღლობითაო.
Line of edition: 34    
ვინც დიდებულნი და ჯარნი მოვიდიან, მძიმედ
Line of edition: 35    
თავი ჩამოართვის და სიტყვა ტკბილი უბძანის. *

Line of edition: 36       
მო და მოვიდა ჯარი ურიცხვი და ანგარიშაუღებელი,
Line of edition: 37    
უცხოდ * და ტურფად დართულნი * და დაკაზმულნი და კარგად
Line of edition: 38    
დაზრდილნი, * კაის ცხენითა და იარაღითა. მოსწონდა ყაისსა
Line of edition: 39    
ნამეტნავად ჯარის სიკეთე და სიტურფე. იარეს და ნახეს,
Page of edition: 348   Line of edition: 1    
კაცი ვინმე მოვიდოდა ცხენრბევით და მოახსენა აბრაამს: ახლოს
Line of edition: 2    
მოვიდა სახლისა უხუცსი ფარუხო. იამა ყაისს. * და მოახსენა
Line of edition: 3    
ყაისს აბრაამმა: იგი რომელ მოვა და თვალად აგიღებს,
Line of edition: 4    
ცხენიდამ * ჩამოხდების და თავშიშველი მოგეგებების. თქვენ
Line of edition: 5    
არამც ცხენიდამ ჩამომხდარხართ, * იგი არა ღირსა, დიდის *
Line of edition: 6    
ხელმწიფის შვილი ხარ და ამა ალაგისაცა შენ ბძანდები და
Line of edition: 7    
იგი შენი ყმაა. ოდეს იგი ჩამოხდეს, თქვენ ცხენით დადეგით
Line of edition: 8    
და, რა სიახლოვეს მოვა, * გეთაყვანება და მუხლს კოცნას მოინდომებს, *
Line of edition: 9    
მუხლს ნუ აკოცნინებ, პირს ხელი ამოსდევ და ხელს
Line of edition: 10    
აკოცნინეო.

Line of edition: 11       
ამასობაში გამოჩნდა დიდი ჯარი, რომე მისი უამესი არა
Line of edition: 12    
ინახებოდა რა. ამათი მარქაფა და იმათი სამს აღაჯს გზაზე
Line of edition: 13    
გაერთდა და შეიქნა ნაღარისა ცემა და ქანარისა ყვირილი.
Line of edition: 14    
ჰკრეს ქოსსა და დაბდაბსა და შებერეს ზროხაკუდთა, სტვირსა
Line of edition: 15    
და უკრევდეს სინჯსა. შეიქნა აქათ და იქით * ცხენის * რბევა
Line of edition: 16    
და ჯირითით და ოროლითა მღერა, რომ კაცის თვალით მისთანა
Line of edition: 17    
არა ინახებოდა რა. ოთხსავ კუთხეს ჯარს გადახედევდის
Line of edition: 18    
ყაის და კიდევ ისივ უკვირდა. როგორც მოვიდა სახლის უხუცესი,
Line of edition: 19    
ერთსა აღაჯსა * ჩამოხდა ცხენისაგან და მოიხადა ქუდი *
Line of edition: 20    
და დაიწყო ქვეითმან * სიარული ყაისისაკენ. აქეთ ყაის დადგა
Line of edition: 21    
ცხენით. და როგორცა სიახლოვესა მოვიდა, თაყვანი სცა ყაისს
Line of edition: 22    
და მოვიდა მუხლის საკოცნელად. როგორცა მუხლს * კოცნას
Line of edition: 23    
ლამოდა, გარდაიხარა მეფე ყაის * და ლოყას ხელი ამოსდვა,
Line of edition: 24    
მუხლს აღარ აკოცნინა და ხელს აკოცა. ყაის პირსა აკოცა.
Line of edition: 25    
შესხდეს ცხენსა ჯარი და არა სახლისა უხუცესი. *

Line of edition: n.337/15    
ძმურებ C. ^
Line of edition: n.337/16    
სასახლისა B. ^
Line of edition: n.337/17    
პატრონმან ] ბატონმა B. ^
Line of edition: n.337/18    
ჩემდა C. ^
Line of edition: n.337/19    
იგი ] _ C. ^
Line of edition: n.337/24    
გამჯავრდა B. ^
Line of edition: n.337/25    
გარდავიდა C, გარდავარდა B. ^
Line of edition: n.337/25    
შინა ] + და მას გალავანს შინა C. ^
Line of edition: n.337/26    
ვერას ღონით ] _ A. ^
Line of edition: n.337/28    
უზომოდ ] უცხოც B. ^
Line of edition: n.337/31    
მწვანე ] ეგე მწვანე C. ^
Line of edition: n.337/34    
სწრაფით C. ^
Line of edition: n.337/35    
ეცა ] ესმა B. ^
Line of edition: n.337/35    
პირსა ] ყურსა B. ^
Line of edition: n.338/3    
იყო ] _ BC. ^
Line of edition: n.338/3    
ზურმუხტი ] + იყო BC. ^
Line of edition: n.338/7    
გაიგო C. ^
Line of edition: n.338/8    
დაწვა ] _ A. ^
Line of edition: n.338/12    
ეცა ] ესმა AB. ^
Line of edition: n.338/12    
პირსა ] _ B. ^
Line of edition: n.338/16    
წაიყვანა ] წაიტყუა BC. ^
Line of edition: n.338/17    
მოთენდა B. ^
Line of edition: n.338/17    
ქყეშაგებელი B. ^
Line of edition: n.338/18    
ყაის ] _ AB. ^
Line of edition: n.338/20    
დაიმსხვრიეს ] დაიმტვრიეს B. ^
Line of edition: n.338/24    
ხელმწიფის ] იგი B. ^
Line of edition: n.338/24    
მოვიდა ] + მეფესთან B. ^
Line of edition: n.338/24    
მოახსენა ] _ B. ^
Line of edition: n.338/25    
წაუკითხა ] მიართვა C. ^
Line of edition: n.338/25    
ყარმან ] _ B. ^
Line of edition: n.338/27    
თავსა ნაცართა ] თვალთა B. ^
Line of edition: n.338/30    
თურმე ] _ B. ^
Line of edition: n.338/31    
მას ] _ B. ^
Line of edition: n.338/31    
იგი ] _ B. ^
Line of edition: n.338/34    
მთა ] მართ B, _ A. ^
Line of edition: n.338/36    
ყვავილხ და ბალახს ] _ AC. ^
Line of edition: n.338/36    
ყოველი ] ყვავილი B. ^
Line of edition: n.338/37    
რამდონი B. ^
Line of edition: n.339/1    
მშიერმა ] უჭმელმა B. ^
Line of edition: n.339/5    
შესდილნი A. ^
Line of edition: n.339/6    
ამ ] _ C. ^
Line of edition: n.339/6    
რამ ] _ C. ^
Line of edition: n.339/8    
ჩემნი ] _ A. ^
Line of edition: n.339/9    
ხანს ] _ C. ^
Line of edition: n.339/13    
მიიხედა C, მოიხედა B. ^
Line of edition: n.339/13    
კერძოთა A. ^
Line of edition: n.339/14    
გავალ ] _ B. ^
Line of edition: n.339/15    
ვერცა ... ვნახე ] ვერა ვნახე რა A. ^
Line of edition: n.339/15    
არას ] _ C. ^
Line of edition: n.339/18    
შუაგულობასა ] შუა ალაგსა B. ^
Line of edition: n.339/19    
ეს ] _ AB. ^
Line of edition: n.339/20    
ჭირი ] ჭირხახული A, ჭირი და სარჯელი B. ^
Line of edition: n.339/20    
მინახავს ] _ B. ^
Line of edition: n.339/20    
წავიდეო ] დავდგები B. ^
Line of edition: n.339/22    
ევლო და ] _ B. ^
Line of edition: n.339/28    
გაიღო B, + კარი BC. ^
Line of edition: n.339/29    
საკვირველი ] _ A. ^
Line of edition: n.339/30    
უცხო და უცხო B. ^
Line of edition: n.339/30    
ტურფა და პატიოსანი ] _ BC. ^
Line of edition: n.339/36    
ზოგი ნახევართ იყო ] _ B. ^
Line of edition: n.339/39    
მამაო ] ძმაო B, + ეს BC. ^
Line of edition: n.340/3    
ამ ბაღში დამიყვია ] ჩემი დღენი აქ დამიყოფიან A. ^
Line of edition: n.340/3    
ყოველნი ] _ B. ^
Line of edition: n.340/7    
და ქედი ... მინდორი ] _ B. ^
Line of edition: n.340/10    
მივიდა ] მიმართა B. ^
Line of edition: n.340/12    
კარი ] + იპოვა BC. ^
Line of edition: n.340/12    
დაკლიტული B. ^
Line of edition: n.340/16    
ხილსა ] _ A. ^
Line of edition: n.340/16    
ყვავილი ] + და სურნელი B. ^
Line of edition: n.340/16    
ყოველი ] _ AB. ^
Line of edition: n.340/21    
და მერმე ] _ B. ^
Line of edition: n.340/23    
ამა ხმისათვის ] ამისათვის B. ^
Line of edition: n.340/23    
ესე ] _ B. ^
Line of edition: n.340/27    
არა ვიცი თუ ] _ B. ^
Line of edition: n.340/27    
არის ] + არ ვიცი B. ^
Line of edition: n.340/29    
მოახდენს ] მოიღებს C. ^
Line of edition: n.340/31    
მოვალო ] მივლია B. ^
Line of edition: n.340/36    
სანახავი და ] _ AB. ^
Line of edition: n.340/37    
მურასა ] _ A. ^
Line of edition: n.341/6    
იგი ] _ B. ^
Line of edition: n.341/6    
ამას ] _ B. ^
Line of edition: n.341/7    
ყვავილი ] ყოველი B. ^
Line of edition: n.341/8    
ასისა ზომითა ] არა არის რა B. ^
Line of edition: n.341/9    
ყვავილი ] ყველა A, ყოველთა B. ^
Line of edition: n.341/9    
ამ ] _ BC. ^
Line of edition: n.341/15    
უთხრა ] მოახსენა AB. ^
Line of edition: n.341/18    
ყველას ] ყოველსა C. ^
Line of edition: n.341/19    
მის ] _ B. ^
Line of edition: n.341/19    
ხელმწიფის ] _ AC. ^
Line of edition: n.341/22    
მიზეზად ] გზაზეც BC. ^
Line of edition: n.341/23    
მიამბეს ] მითხრეს B. ^
Line of edition: n.341/25    
კაცმან ] _ A. ^
Line of edition: n.341/25    
დამიბძანდი C. ^
Line of edition: n.341/29    
ყველასაო ] ყოველსა C. ^
Line of edition: n.341/30    
უცხო და ] _ A. ^
Line of edition: n.341/30    
სანახავი ] _ A. ^
Line of edition: n.341/31    
მრავალი ] _ A. ^
Line of edition: n.341/33    
ხმა არის ] _ BC. ^
Line of edition: n.341/36    
გარიგებულია და ჩვენ ასრე ] _ B. ^
Line of edition: n.341/38    
და ყოვლითა ] _ B. ^
Line of edition: n.341/38    
სრული ] _ B. ^
Line of edition: n.342/7    
და უკეთესს ] _ A. ^
Line of edition: n.342/8    
ვინცავინ ] ვინ იცის ვინ B. ^
Line of edition: n.342/8    
შამოგეყრების B. ^
Line of edition: n.342/8    
ყველანი ] ყოველნი BC. ^
Line of edition: n.342/10    
კარგად ] _ B. ^
Line of edition: n.342/10    
მიხვდი B. ^
Line of edition: n.342/11    
შამოგზღოს B. ^
Line of edition: n.342/11    
მუქაფა ] + არა შემიძლია რაო B. ^
Line of edition: n.342/14    
სამეფო ] _ A. ^
Line of edition: n.342/17    
ბაღიდამე BC. ^
Line of edition: n.342/19    
შამოეყარნა B. ^
Line of edition: n.342/19    
ორნი ] + ცხენოსანი B. ^
Line of edition: n.342/22    
გასცა ] მისცა BC. ^
Line of edition: n.342/28    
ამას იქით ] _ BC. ^
Line of edition: n.342/29    
ლხინსაც ნახავ B. ^
Line of edition: n.342/35    
გვერდს ... მშვილდ-ისარი ] _ B. ^
Line of edition: n.342/35    
კაცმან ] + აბა კაი ამას B, აბა კაი C. ^
Line of edition: n.342/36    
კაი ] კარგი A, _ BC. ^
Line of edition: n.342/37    
იმა ] იმ კაცსა A. ^
Line of edition: n.342/37    
ჯერნისა ] _ BC. ^
Line of edition: n.343/4    
ისარი ] + იმასაც B. ^
Line of edition: n.343/6    
გვერდს მოუდვა ] მასთან დადვა BC. ^
Line of edition: n.343/7    
თავდაბლა BC. ^
Line of edition: n.343/10    
ხელმწიფის შვილოო ] _ BC. ^
Line of edition: n.343/10    
ყაის ] _ BC. ^
Line of edition: n.343/12    
ჯერნის ] ერთის B. ^
Line of edition: n.343/17    
მავნებსო ] მაკლებსო B. ^
Line of edition: n.343/18    
ცხენს ] + იჯდა B. ^
Line of edition: n.343/19    
შემკულს ] კაზმულსა B. ^
Line of edition: n.343/19    
იჯდა ] _ B. ^
Line of edition: n.343/21    
ყაისარსა ] _ AC. ^
Line of edition: n.343/23    
მოახსენა ... მოგვიხველო ] _ B. ^
Line of edition: n.343/24    
გაუმჯავრებიხარო B. ^
Line of edition: n.343/24    
შებძანდი ] შეჯე BC. ^
Line of edition: n.343/26    
ქართულისა თქმა ] ქართულზედა BC. ^
Line of edition: n.343/27    
აბა ] _ A. ^
Line of edition: n.343/28    
მეეწია B, მიეწია C. ^
Line of edition: n.343/29    
დაბრუნდა B. ^
Line of edition: n.343/34    
კაცმან ისევ ] _ BC. ^
Line of edition: n.343/36    
იყო ... საქონელი ] _ B. ^
Line of edition: n.343/36    
შენი რა მოვკალო ] _ AB. ^
Line of edition: n.343/38    
სიარული ] + და სლვა A. ^
Line of edition: n.343/39    
კაცი ] ერთი C. ^
Line of edition: n.344/11    
იმ ] ერთ A. ^
Line of edition: n.344/11    
ერთს ჟამს და საათსა ] _ B. ^
Line of edition: n.344/12    
იშვა ] შობილხართ A. ^
Line of edition: n.344/13    
უღმთო ] + იქნება A. ^
Line of edition: n.344/14    
ამით ბევრს ... დაიმონებთ ] _ B. ^
Line of edition: n.344/15    
მანამდის ] _ A. ^
Line of edition: n.344/17    
აბა ] _ A. ^
Line of edition: n.344/20    
აწყა B. ^
Line of edition: n.344/24    
როგორც ] რომელსაც B. ^
Line of edition: n.344/29    
ნახა ] + და მოვიდა C. ^
Line of edition: n.344/29    
ოქროსფერს ... ჩაიარეს ნახა ] _ C. ^
Line of edition: n.344/29    
ჭარმაგსა BC. ^
Line of edition: n.344/30    
მოვიდა ] _ AB. ^
Line of edition: n.344/33    
ცხენისაგან ... შესამოსელი რომე ] _ C. ^
Line of edition: n.344/37    
რასათვის ] _ B. ^
Line of edition: n.344/37    
მეტი ] + რასთვინ B. ^
Line of edition: n.345/7    
მოველოდით ჩვენცა და ] მოგელოდა BC. ^
Line of edition: n.345/7    
ჩვენი ] ჩემი B. ^
Line of edition: n.345/10    
და ტურფად ... იყვნენ ] _ C. ^
Line of edition: n.345/14    
და იახლნეს ... ალაგსა ] _ B. ^
Line of edition: n.345/15    
მას ადგილსა ... მოვიდეს ] _ C. ^
Line of edition: n.345/15    
აცალეს ] ვლეს B. ^
Line of edition: n.345/16    
მოიღეს ] მოულოცეს B. ^
Line of edition: n.345/17    
უცხო ] ურიცხვი BC. ^
Line of edition: n.345/18    
საღამოჟამ ] _ AC. ^
Line of edition: n.345/19    
კარგად დაკაზმულნი ] _ B. ^
Line of edition: n.345/20    
სიახლესა BC. ^
Line of edition: n.345/20    
გარდახდეს ] _ B. ^
Line of edition: n.345/22    
სამეფოსა ... თქვენი ] სამეფო ჩვენი მოსვლითა თქვენითა A. ^
Line of edition: n.345/24    
ქებისაგან უმეტესი B. ^
Line of edition: n.345/26    
ღამესა ] დღესა B. ^
Line of edition: n.345/26    
იქი BC. ^
Line of edition: n.345/30    
მხცეშერეული ] _ AC. ^
Line of edition: n.345/32    
და მოულოცეს ] _ B. ^
Line of edition: n.345/34    
გაამხიარულეთ B. ^
Line of edition: n.346/1    
აკიდებული ] _ A. ^
Line of edition: n.346/4    
ფეშხანა ] ფეშქაში A. ^
Line of edition: n.346/6    
დიდსა ] _ A. ^
Line of edition: n.346/6    
უცხო ] _ B. ^
Line of edition: n.346/7    
ოთაღები BC. ^
Line of edition: n.346/7    
მის ] მისთანა A. ^
Line of edition: n.346/9    
უცხოსა და უცხოს ] _ BC. ^
Line of edition: n.346/9    
საჭმელს ] საჭურჭლესა B. ^
Line of edition: n.346/14    
და ღამესა ] _ A. ^
Line of edition: n.346/14    
ნადიმობდეს ] ნადირობდეს A, ნადირობდის B. ^
Line of edition: n.346/15    
ჰქონდათ ] + ლხინი და B. ^
Line of edition: n.346/17    
კი არა ] _ A, ვერა B. ^
Line of edition: n.346/18    
ხვალზეით ] ხვალ არა ზეგ C. ^
Line of edition: n.346/19    
და მათცა ] როგორაცა BC. ^
Line of edition: n.346/21    
და ჯარი ... გამოგზავნილი ] _ B. ^
Line of edition: n.346/26    
შიასხიან C. ^
Line of edition: n.346/31    
მეფეთ ] _ C. ^
Line of edition: n.346/31    
ნამეტნავად ] _ AB. ^
Line of edition: n.346/31    
აუყვავდა C. ^
Line of edition: n.346/32    
ყაის ] _ C. ^
Line of edition: n.346/37    
რამ ] _ A. ^
Line of edition: n.347/2    
ბედაური ცხენი BC. ^
Line of edition: n.347/5    
მოდიან ] მოვლენ BC. ^
Line of edition: n.347/7    
თავის ] _ A. ^
Line of edition: n.347/7    
უმფრო B. ^
Line of edition: n.347/8    
მოგაგებს A. ^
Line of edition: n.347/14    
ესრე ... უბრძანე ] _ A. ^
Line of edition: n.347/35    
ბაღებს ... სიტყვა ტკბილი უბძანის ] _ BC. ^
Line of edition: n.347/37    
უცხოდ ] _ A. ^
Line of edition: n.347/37    
დართულნი ] დაზდილნი BC. ^
Line of edition: n.347/38    
და კარგად დაზრდილნი ] _ BC. ^
Line of edition: n.348/2    
ყაისს ] _ BC. ^
Line of edition: n.348/4    
ცხენიდამე BC. ^
Line of edition: n.348/5    
ჩამოხდეთ B. ^
Line of edition: n.348/5    
დიდის ] _ A. ^
Line of edition: n.348/8    
მოვა ] _ A. ^
Line of edition: n.348/8    
კოცნას მოინდომებს ] გაკოცებს B. ^
Line of edition: n.348/15    
აქათ და იქით ] _ BC. ^
Line of edition: n.348/15    
ცხენის ] _ B. ^
Line of edition: n.348/19    
აღაჯსა ] მილიონსა BC. ^
Line of edition: n.348/19    
ქუდი ] თავსა BC. ^
Line of edition: n.348/20    
ქვეითათ B. ^
Line of edition: n.348/22    
საკოცნელად როგორცა მუხლს ] _ A. ^
Line of edition: n.348/23    
და ლოყას ... ყაის ] _ B. ^
Line of edition: n.348/25    
ჯარი ... უხუცესი ] _ BC. ^



Next part



This text is part of the TITUS edition of Rusudaniani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 13.5.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.