TITUS
Shahname 1 and 2: Metrical parts
Part No. 92
Previous part

Chapter: 9 
აქა საამ ფალავანისაგან წიგნის მიწერა ჴელ-მწიფის მანუჩარის წინაშე.






Strophe: 1597_[1497] 
Verse: a       გონიერი მწიგნობარი   იჴმო წინა, მასთან შავა.
Verse: b       მუშკითა და ღალიითა   მან მელანი შეაზავა,
Verse: c       გუ̂ერც მოისვა მწიგნობარი,   ვაზირობა გაათავა,
Verse: d    და   უბრძანა თუ: "კარგად წერე,   ჴელ-მწიფესა წინა წავა!"






Strophe: 1598_[1498] 
Verse: a       მან საფადარმან პირველად   ახსენა ღ(ვ)თისა სახელი,
Verse: b       ყოველნი მას ადიდებენ,   ზღვანი, მიწანი და ხენი.
Verse: c       ჩუ̂ენ მისნი მინდობილნი ვართ,   ყოველნი მონასახენი.
Verse: d    და   ზეცას იგი არს უკუ̂დავი,   ქუ̂ეყნად -- თქუ̂ენ -- მისნი სახენი!






Strophe: 1599_[1499] 
Verse: a       ყოველი მისთა ჴელთ არის:   ცა, ქუ̂ეყანა, ჴმელთა არე.
Verse: b       მან დაბადა ვარსკუ̂ლავები,   მზე და ეტლი, ბრუნავს მთუ̂არე,
Verse: c       ვაზირებსა გეხვეწები,   ჴელ-მწიფესთან მოგვეჴმარე:
Verse: d    და   ჩუ̂ენი აჯა შეისმინოს,   შეჭირვება დაგვხსნას მწარე.






Strophe: 1600_[1500] 
Verse: a       ესე საქმე გააგონეთ,   მეფის ყურსა ჩავარდების,
Verse: b       ახოვანი საფადარი   რაზმსა შიგა გავარდების,
Verse: c       მეომარი ასრე ხედავს,   რომ თერიაყ გულსა ების,
Verse: d    და   მივა მათი რისხვის ქარი,   პირს სამსალა წავარდების.






Strophe: 1601_[1501] 
Verse: a       მძიმის გურზისა მქნეველო,   მტერთა უცეცხლოდ დამწველო,
Verse: b       შენთა ერდგულთა ლხინო და   ორგულთა რისხვით მჭირველო.
Verse: c       მეომარო და სვე-სრულო,   ომითა ციხეთ ამხმელო,
Verse: d    და   თვალად და ტანად ტურფაო,   ფრიდონის დროშის სანთელო!






Strophe: 1602_[1502] 
Verse: a       ტან-საროვო და ლომ-გულო,   შესახედავად ლმობილად !..
Verse: b       დასწყნარდა თქუ̂ენი სამზღვარი,   არის ყოველი წყობილად:
Verse: c       არ არის წყენა, შეიქნე   მგელი და ცხვარი ძმობილად,
Verse: d    და   მე თქუ̂ენი ერთი მონა ვარ,   მსახური შენი ყმობილად!






Strophe: 1603_[1503] 
Verse: b       ესე ოდენი დიდება,   აწ ჩემთვის გიღირსებია,
Verse: b       რა წელთ სარტყელი შემირტყამს,   მე თქუ̂ენთვის მიამებია.
Verse: c       ყოფილვარ სახელიანი   და ყუ̂ელგან გამმარჯვებია.
Verse: d    და   ზაფრანის ფერად შევქნილვარ,   თმა-წვერი გამთეთრებია.






Strophe: 1604_[1504] 
Verse: a       დაბერებულვარ, სოფელსა   წაუხმან ჩემნი დღენიო,
Verse: b       ჟამად კიდევე გმსახურებ,   ისმინე მონახსენიო,
Verse: c       თავ-მდაბლად, მონისა სწორად,   ვდგავარ ალვისა ხენიო,
Verse: d    და   ჯავშნიან წელ-შერტყმული ვარ,   ჴელსა მაბია ცხენიო.






Strophe: 1605_[1505] 
Verse: a       თქუ̂ენთა მტერთა -- დევ-საგსართა   ომი კიდევ შემიძლიან.
Verse: b       სადევესა მოგიჴმარებ,   ინდოური ჴრმალი მძლია,
Verse: c       მძიმე გურზი მოვიქნიო,   ჯერეთ ძალი არ წამსუ̂ლია,
Verse: d    და   ვერვინ გაჩნდა ჩემი სწორი,   ომით ჴმელი მამივლია.






Strophe: 1606_[1506] 
Verse: a       თუ სხვათა ჩემთა ნაქმართა   ნიშანი არსად არისა,
Verse: b       რა უყავ მაზანდარელთა    დევ-ქაჯთა, ისიც კმარისა,
Verse: c       მას წინათ მოვჰკალ ვეშაპი,   დიდი, უსახო არისა!..
Verse: d    და   თქუ̂ეს: "ამოსწყუ̂იტა ქუ̂ეყანა   ქაშიბს, -- ზღვის პირსა არისა.






Strophe: 1607_[1507] 
Verse: a       სულ-ჩადგმული ჴორციელი,   მუნა ვერა დაუდგმიდა.
Verse: b       ზღვით ნიანგსა გამოიყუ̂ანს,   ჴმელზედ ფერჴსა არ დასდგმიდა,
Verse: c       პილოსა და მარტორქასა,   შიშით მისკენ მიზიდვიდა.
Verse: d    და   ქალაქნი და ქუ̂ეყანანი   გარდეხვეწნეს მიღმა მიდა.






Strophe: 1608_[1508] 
Verse: a       ქაშიბს მორტყმოდა გარეშე   შავი, კუპრისა ზღვა ვითა,
Verse: b       პირს შავი კუ̂ამლი ამოსდის,   ღრუბელთა შესართავითა,
Verse: c       არწივსა ფრთენი მოსტუსის   ბილწმან სულითა ავითა,
Verse: d    და   მსმენელთ შიშითა დალევდის,   მასთან ვერ იყუ̂ნეს ზავითა.






Strophe: 1609_[1509] 
Verse: a       მე პილოტანმან ქარ-ფეჴი   შევჰკაზმე, ლოცვა დავიწყე,
Verse: b       გულისა შიში გავაგდე,   ტანსა აბჯარი გავიწყე,
Verse: c       მშვილდის საფერი პირ-ბასრი   ისარი ქარქაშს ჩავიწყე,
Verse: d    და   ჴელთ ძროხის სახე ლახტი მაქუ̂ს,   ჴალი წელზედა გავიწყე.






Strophe: 1610_[1510] 
Verse: a       სამანდსა შევჯე, წამოველ,   ვეშპისა ომი ვთქუ̂ი ოდეს.
Verse: b       გამომესალმნეს მეყუ̂ისნი,   ყოველნი ჩემთვის ჩიოდეს,
Verse: c       ევედრებოდეს უფალსა,   მე მისგან არ მეშინოდეს,
Verse: d    და   გამარჯუ̂ებულნი მოვიდეს,   პირ-ნათლად მოიცინოდეს.






Strophe: 1611_[1511] 
Verse: a       ვითა ნიანგმან, მივმართე,   ვირე არ დაეძინოსა,
Verse: b       ქაშიბს მივმართე ზღვაშიგან,   მუნ კუ̂ამლი ამოდინდესა,
Verse: c       გვანდა: "შავი მთა მართია,   ყოველნი მას შეშინდესა,
Verse: d    და   ცხრა ასი მჴარი სიგრძე აქუ̂ს,   თმანი მინდორს ეფინესა.






Strophe: 1612_[1512] 
Verse: a       რა დამინახა, გამოჰყო   მან ენა ჭანდრის ოდენი,
Verse: b       წითელნი თუ̂ალნი აახუ̂ნა   სისხლისა ტბათა ოდენი.
Verse: c       ჰგავს ზღუ̂ასა ცეცხლი ედების,   დასწვა ჩინეთის კბოდენი,
Verse: d    და   მან პირ-აშკმულმან მომმართა,   ვთქუ̂ი: "ქუხან შვიდნი კიდენი!.."






Strophe: 1613_[1513] 
Verse: a       ვჰკარ შუბლსა ერთი ისარი,   პირი არ ავაღებინე,
Verse: b       ზედა მიუჴე, კრმალი ვკარ,   ლაში სრულ გავაგდებინე,
Verse: c       სისხლისა ღუ̂არი წაცასქდა,   მინდორი შევაღებინე,
Verse: d    და   სულთა მხუთევდა სიმყრალე,   სამანდსა შევაძლებინე.






Strophe: 1614_[1514] 
Verse: a       მძიმე გურზი გამოვიღე,   ნაჴრმლევზედა სისხლნი სდიან,
Verse: b       შეუძახე, თავსა დავჰკარ,   ტვინი ცხვირთათ წამოსდიან,
Verse: c       მის თემისა დიდებულნი   მთისა წუ̂ერით მიჭუ̂რეტდიან,
Verse: d    და   რა ის მოვჰკალ, მასუკანით   იაქ ზამი საამ მრქუ̂იან.






Strophe: 1615_[1515] 
Verse: a       სისხლთა მისთა განადენთა   ქაშიბს ზღუ̂ანი გააწითეს,
Verse: b       სიმყრალისა კუ̂ამლი ასდის,   მზისა პირსა დაფარვიდეს.
Verse: c       გამარჯუ̂ება მამილოცეს,   თავს გუარსა გარდმაყრიდეს,
Verse: d    და   ქუ̂ეყანათა მათ აყრილთა   მახარობლად კაცს გზავნიდეს.






Strophe: 1616_[1516] 
Verse: a       მაზანდარას მოქნეულმან   ჩემმან ლახტმან კლდენი ლეწნა,
Verse: b       საგდებლითა ჩამოყრილთა   დევთა ძვალნი შემოლეწნა,
Verse: c       თავადნი და ფალავანნი   მოხარაჯედ შეგახუ̂ეწნა,
Verse: d    და   ჟამთ სიგრძემან გამათეთრა,   ძალით ოდენ შემერეწნა.






Strophe: 1617_[1517] 
Verse: a       აწ სარტყელი შემიხსნია,   მე თქუ̂ენ გმსახურე ეზომი,
Verse: b       მე ყოველგან თქუ̂ენთა მტერთა   შევანანე ჩემი ომი,
Verse: c       მოხარაჯედ დაგიყენე,   დავაქცივე ციხიონი,
Verse: d    და   მტერი მონად გამსახურე,   აწ კმა არის ჩემი ომი.






Strophe: 1618_[1518] 
Verse: a       ფალავნობისა სარტყელი,   გვირგვინი ქუდი ჩემია,
Verse: b       თქუ̂ენის მიწისა თუ ღირსვარ   ზალისთვის მიმიცემია,
Verse: c       მას მართებს ჩემად შედეგად   აწ სამსახური შენია,
Verse: d    და   ფალავნობა და სახელი   ეძებოს იმან ჩემია.






Strophe: 1619_[1519] 
Verse: a       მან ჩემი გურზი აიღოს,   მტერნი შიშითა დალიოს,
Verse: b       თქუ̂ენთა ორგულთა თავები   მიწათა შიგან გარიო!
Verse: c       ბრძანების ურჩი ვინც იყოს,   ხანჯრები გულსა დარიოს,
Verse: d    და   გული და ღუ̂იძლი გაუპოს,   სული იმათი დალიოს.






Strophe: 1620_[1520] 
Verse: a       ეს ახალი ფალავანი,   უწინ გუ̂ერცა რომ გაახლე,
Verse: b       მაშინც კარგად შეიწყალე,   აწ ქუ̂აბული გაუახლე,
Verse: c       როდაბისა ბოძებითა   შეიბრალე, შუქთ აახლე,
Verse: d    და   არ გეწყინოს, დაანებე,   კუ̂ლავ უბოძე დღეთ სიახლე.






Strophe: 1621_[1521] 
Verse: a       ერთმანერთი მონდომია   თვით თავისა გონებითა,
Verse: b       პირი უგავს სანდაროზსა   როადამის გონებითა,
Verse: c       მოვიდა და ცრემლიანი   შემეხუ̂ეწა მონებითა,
Verse: d    და   მამეგონა შეწყალება   თქუ̂ენით შემოვედრებითა.






Strophe: 1622_[1522] 
Verse: a       მე საუბრითა გამტეხა,   ბრჭობით ვეუბენ ჭკუ̂ისაგან:
Verse: b       "ღ(ვ)თის დარჩენილსა პირველად   დიდისა ჴელ-მწიფისაგან,
Verse: c       შეწყალებულსა რად მამკლავ   გაზრდილსა სიმურღისაგან.
Verse: d    და   მე მიშოვნია არიფი   ბრძანებით განგებისაგან!"






Strophe: 1623_[1523] 
Verse: a       ცრემლიანმან მოსაკლავად   მამიშვირა წინა თავი.
Verse: b       თქუ̂ენსა წინა გამოვგზავნე   შესახვეწლად გმირთა თავი.
Verse: c       ამას წყლული გაუკურნე,   გამსახუროს გმირი თავი,
Verse: d    და   მხიარული გამოუშვი   ფალავანთა ზაალ თავი.






Strophe: 1624_[1524] 
Verse: a       სამ ფალავანმან უსტარი   რა გაათავა წერითა,
Verse: b       მას სარო-ტანსა უბოძა   თვითან თავისა ჴელითა:
Verse: c       "წადი, მანუჩარს წინაშე,   სააჯო იურვენითა,
Verse: d    და   შენ შეეხვეწე პატრონსა   თქუ̂ენის ნებისა ქენითა!"






Strophe: 1625_[1525] 
Verse: a       წიგნი რა მისცა ზალდასტანს,    გარდაუკოცნა ჴელიო,
Verse: b       უბრძანა ხუთთა მონათა:   "თქუ̂ენ დაჰკაზმენით ცხენიო!
Verse: c       თორმეტნი კარგად მავალნი   ფიცხნი და უფრო მძლენიო,
Verse: d    და   შესხდეს და ფიცხლად წავიდეს,   ვით ქარნი მოსწრაფენიო.






Strophe: 1626_[1526] 
Verse: a       აქა ცნა მერაბ ამბავი   და საქმე მაზანდარისა,
Verse: b       საამის ჴელით სიკუ̂დილი   ქაქუთის დედულთ გვარისა,
Verse: c       მისის სალაროს მორთმევა   მეფისა მანუჩარისა,
Verse: d    და   აწ ქუ̂აბულს გამოუძახა:   "თქუ̂ენი ძველ მტერი არისა".






Strophe: 1627_[1527] 
Verse: a       მერაბ ესე გაიგონა,   წყენისაგან უჭკოდ გაჴდა,
Verse: b       მას მოედვა გულსა ცეცხლი,   ბრძანა: "ჩემი საქმე წაჴდა!"
Verse: c       პირი უგავს ზაფრანასა,   გონებასა დიდსა ჩაჴდა.
Verse: d    და   სინდუხტს უთხრა "არ დამეხსენ,   თვარ მოვკლევდი როდამს აწდა!"






Strophe: 1628_[1528] 
Verse: a       რასაცა გვიზამს მანუჩარ,    ის მისგან მოიწევისა:
Verse: b       აშენებული ქალაქი   და ტახტი დაიქცევისა,
Verse: c       მე დაგჴოც შენ და ასულსა,   აწ სისხლი დაიქცევისა (!),
Verse: d    და   თავსა ვიურვი, ნაქმარი   ეს თქუ̂ენი თქუ̂ენ გეზღვევისა.






Strophe: 1629_[1529] 
Verse: a       სინდუხტ ქმარსა მოახსენა:   "საწუთროსა ტანისაო,
Verse: b       შეუჭირვო ვინ დაჰბადა   ღმერთმან კაცთა გვარისაო,
Verse: c       წყრომით ნუ ხარ, გამიკითხე   ჩემით საქმით არისაო,
Verse: d    და   ჩემით ქნითა თუ რამ იყოს,   დამწუ̂ავს ცეცხლი ალისაო!






Strophe: 1630_[1530] 
Verse: a       განა ჩუ̂ენ მოგვიყუ̂ანია,   რა ჩუ̂ენი ბრალი არისა,
Verse: b       პირველვე გვესმა ამბავი   -- დაწერა მანუშარისა
Verse: c       ჴელ-მწიფიჴაგან მოცემა   სრულად ქუ̂აბულისტანისა,
Verse: d    და   ნახვიდა თუ მოსრულიყო,   საქნელი აგრე არისა!"






Strophe: 1631_[1531] 
Verse: a       წახუ̂ე მათად უჴმობარად,   თავი შენი მუნით არე,
Verse: b       მომეწონა ზაალდასტან,    ქება მისი შენვე ბრძანე,
Verse: c       ყუ̂ელამ იცის ზაულელმან,    რომ ქალი გითქს მზისა დარე,
Verse: d    და   სიტურფითა შუ̂ენიარი,   გავსილია, ვითა მთუ̂არე!






Strophe: 1632_[1532] 
Verse: a       უთქუ̂ამს ვისმე: "გამიჯნურდა   ზაალდასტან როდამს ზედა!..
Verse: b       კოშკის წვერსა გასრულიყო,   თქუ̂ენცა იცით, საბელზედა,
Verse: c       ვერ ვიცნობდი, ქება მისი   თქუ̂ენ მიბრძანე ჭამაზედა,
Verse: d    და   გაბრჭე, ღ(ვ)თისა მოყუ̂არეო,   რა ბრალი მაქს ამაზედა?!






Strophe: 1633_[1533] 
Verse: a       გთხოვდეს კაცნი დიდებულნი,   ჴელ-მწიფეთა ყუ̂ელა გვარი:
Verse: b       არვის მიეც, შარიერო,   შენ არ შერთე ქალსა ქმარი.
Verse: c       ნუ ვაბრალებთ ერთმანერთსა,   განგებისა ნება არი,
Verse: d    და   იგი შესცუ̂ლის, სიხარულად,   ჩუ̂ენი ჭმუნვა ცუდი არი.






Strophe: 1634_[1534] 
Verse: a       თუ გამამირჩევ თავადსა,   საამს წინ მივეგებია,
Verse: b       თუ̂ალ-მარგალიტი მივართვა,   გუარი საგორვებია,
Verse: c       საკელ-მწიფონი ქამხანი,   სტავრა და ატლასებია,
Verse: d    და   თქუ̂ენ მაგიერად, თავ-მდაბლად   მას ტკბილად ვეუბნებია.






Strophe: 1635_[1535] 
Verse: a       მას ტკბილითა საუბრითა,   ვიცი, გულსა დაუამებ.
Verse: b       დავამშვიდებ რა ასეთსა   მე სიტყუ̂ასა გავაგონებ,
Verse: c       ქუ̂აბულისტანს, ნუ ამოსწყუ̂ეტს,   შეხვეწებით შევაგონებ,
Verse: d    და   იხსნას მათის რისხვისაგან,   სრულად საყმოდ დავამონებ.






Strophe: 1636_[1536] 
Verse: a       მერაბს ესმა ცოლისაგან,   გაეკურნა გული წყლული:
Verse: b       შეჭირვება ჩამოიხსნა,   მისკენ მივა მხიარული,
Verse: c       მოეწონა გამორჩევა,   გაუ̂ენათლდა ახლად სული,
Verse: d    და   დაუმადლა, ეგრე უთხრა:   "ეცადე რას წმიდა რჯული!"






Strophe: 1637_[1537] 
Verse: a       მაგისთანას საქმისათვის   სალაროსა რას ჴელს ვჰყრია?!.
Verse: b       ლაშქართა და ქალაქთაგან   სხუ̂აც მრავალი მამჴდომია
Verse: c       არა ვწყალობ საქონელსა,   თუ არა ვართ, ცუდად ჰყრია,
Verse: d    და   გავხნათ დიდი ფათერაკი,   რომე ცუდად არ წავჴდია.






Strophe: 1638_[1538] 
Verse: a       ბეჭედი მისცა, უბრძანა:   "საჭურჭლის კლიტე აიღე,
Verse: b       რაცა გერჩივნოს, გარდასდევ,   სალაროთ კარი გაიღე,
Verse: c       რაც მოგეწონოს, ყუ̂ელაი   თვითან ჴელითა აიღე,
Verse: d    და   შეჰკრენ ლარნი სტავრანი, თქუ̂ე   საძღუნოდ მისგან წაიღე.






Strophe: 1639_[1539] 
Verse: a       შეჰკრა ოცდათი არტახი,   სინდუხტს რაც სთქმიდა გულია:
Verse: b       ინდოური და ბერძული    სადა სტავრათა გულია,
Verse: c       თვალ-მარგალიტი, გოარი,   ჩინური დახატულია,
Verse: d    და   ორმოცი მსხვილი ზანდუკი,   ყუ̂ელაი დაბეჭდულია.






Strophe: 1640_[1540] 
Verse: a       რიდე, ზარქაში, სტავრები,   გვირგვინი ტურფა ამარი,
Verse: b       საყური, სალტე, ტყავები,   მუშკი მრავალი, ამბარი,
Verse: c       ოცი ტაიჭი ლაგმითა,   ორმოცი ტანი აბჯარი.
Verse: d    და   ოთხმოცი ქალი და ვაჟი,   ჴრმლები ინდოეთს ნაქმარი.






Strophe: 1641_[1541] 
Verse: a       სინდუხტ მოჰკაზმა ყუ̂ელაი   სამკაულ-აკაზმულითა.
Verse: b       შევიდა მერაბს წინაშე   მნათობი, წმინდა რჯულითა.
Verse: c       ქმარსა დაუდვა იმედი,   იგი ნათობდა გულითა:
Verse: d    და   -- "ღ(ვ)თითა ყუ̂ელასა ვისაქმებ,   იყუ̂ენით ნათლად სულითა !






Strophe: 1642_[1542] 
Verse: a       კარგად მოჴდების ყოველი,   თქუ̂ენის ნებისა იქმნების,
Verse: b       ჩემდა მოსუ̂ლამდის როადამს    თუ ავნო, -- გული მიკუ̂დების!.."
Verse: c       მერაბ შეჰფიცა: "ღმერთმან ყოს,   ეგე ჩემგან არ იქმნების,
Verse: d    და   გული დაიდევ, როადამ    შენ ჩემგან არ წაგიჴდების!"






Strophe: 1643_[1543] 
Verse: a       აჰკიდეს, გავლნეს დილასა   მათ კარნი ქალაქისანი,
Verse: b       დღე-ღამე სწორად იარეს,   დალივნეს სიგრძე გზისანი.
Verse: c       საამ ფალავნის ლაშქართა   მუნ ნახნეს შუქნი მზისანი.
Verse: d    და   გვანან სამოთხის ყუ̂ავილთა,   თქუ̂ეს: "მასკუ̂ლავნია ცისანი!"






Strophe: 1644_[1544] 
Verse: a       გვერცა ახლავს დაკაზმულნი   ყუ̂ელა ოქრო ქსოვილითა.
Verse: b       თვალ-მარგალიტ-შემკობილნი   მზესა გვანან წამოვლითა.
Verse: c       მერმე ჰკითხეს დიდებულთა:   "აწ ამბავი თქუ̂ენი თქუ̂ითა?"
Verse: d    და   მოახსენეს: სინდუხტ" არის,   საამისკე მივა მზითა!"






Strophe: 1645_[1545] 
Verse: a       საამ უბრძანა თავადთა:   "დახუ̂დომა გვმართებს არ ავი:
Verse: b       წააღებინეთ ფარეშთა   სამი ქამხისა კარავი.
Verse: c       ოქსინო ქვეშე საფენი,   სადგომი ნახეთ, სარავი!"
Verse: d    და   მაშიგან იყო საჯდომლად   სინდუხტ ნათობთა მზარავი.






Strophe: 1646_[1546] 
Verse: a       რა სადგომი გაუჩინეს,   სინდუხტს წინა მიეგებნეს.
Verse: b       საფადარის მაგიერად   მას მოკითხვა მოახსენეს.
Verse: c       წინ გაუძღვეს სადედოფლოს,   მას დღე მუნა მოასვენეს,
Verse: d    და   რაცა ჰქონდა, საამისთვის    საძღვნოდ მუნა მოიტანეს.






Strophe: 1647_[1547] 
Verse: a       საამ უბრძანა: "მოჰკაზმეთ   სრა-სახლი ფარდაგებითა:
Verse: b       აქა ვაწვიოთ, სალამად   წინა ჩუ̂ენ მივეგებვითა.
Verse: c       მუნ ერთმანერთსა სალამი   მივსცეთ, თავისა ნებითა,
Verse: d    და   მოკითხვით პირი გააღეს,   სიტყუ̂ითა ლამაზებითა.






Strophe: 1648_[1548] 
Verse: a       ერთად რა დასხდეს, მოიღო   მუნ სინდუხტ ანაწერია.
Verse: b       მას საჩუქარად რაცა აქუ̂ს   ტვირთული ჯორ-აქლემია,
Verse: c       სტავრა-ატლასი, რაცა ვთქუ̂ით,   მას ჰქონდა ყოვლიფერია.
Verse: d    და   თქუ̂ა: მერაბ" გიძღვნა პატრონმა   ეს თქუ̂ენი შესაფერია!"






Strophe: 1649_[1549] 
Verse: a       საფადარსა მოეწონა,   სინდუხტისგან დაიმადლა:
Verse: b       "ბანოვანთა ჰე თავადო"!..   გარდიჴადა მადლი მდაბლა.
Verse: c       "ბედნიერთა გვარისაო,   ტახტოსანო, დია მაღლა,
Verse: d    და   ესე ყუ̂ელა მოგიღია,   გაგვინათლდა ტახტი ახლა!"






Strophe: 1650_[1550] 
Verse: a       სინდუხტ ეგრე მოახსენა:   "სახელ-დიდო საფადარო!..
Verse: b       მტერზედამცა მორჭმულიხარ,   რჯულ-წმინდაო, ნათლად ხარო,
Verse: c       ბედნიარი პირი თქუ̂ენი   ვნახე, ალვა -ტანი, სარო,
Verse: d    და   მიზეზიმცა დაილოცვის,   -- ჟამი ესე ბედნიარო!.."






Strophe: 1651_[1551] 
Verse: a       მოეწონა საფადარსა   ტანის ნაკუ̂თი, თუ̂ალადობა:
Verse: b       ყოფა-ქცევა, საუბარი,   პასუხი და ნაზარდობა.
Verse: c       გულსა შიგან მოეგონა   ზალდასტანის მიჯნურობა:
Verse: d    და   "თუ ასული ამასა ჰგავს,   როგორ დავგმო აშიყობა?!."






Strophe: 1652_[1552] 
Verse: a       -- "ჰე შარიერო, ნუ გაწყენ,   მე გკადრო არმაღანიო:
Verse: b       საქონელი და საჭურჭლე,   მარგალიტი და თვალნიო;
Verse: c       ჩუ̂ენ გვაქუ̂ს ურიცხვი ყუ̂ელაი   -- ვერვისგან დანათვალნიო,
Verse: d    და   რაც გინდა, ყუ̂ელა შენია,   ჩუ̂ე მით ვართ თქუ̂ენი ყმანიო!"






Strophe: 1653_[1553] 
Verse: a       მამულსა და საქონესა   ჩუ̂ენსა, თავსა, დაგამონებ,
Verse: b       რაცა ვიცი მერაბისგან,    საუბარსა შევაწონებ,
Verse: c       თუ მიბრძანებ, ხვაშიადსა   თქუ̂ენ მარტოსა გაგაგონებ,
Verse: d    და   ამას იქით თუ ვცოცხალვარ,   დღეთა თურმე შენ გაქონებ!"






Strophe: 1654_[1554] 
Verse: a       რა კარავნი დაიცალნეს,   სინდუხტ დაძრა ქებად ენა;
Verse: b       საუბარი მერაბისა    საამს ყუ̂ელა მოახსენა:
Verse: c       "აქანამდის წყალობითა   შენით ვიყუ̂ით კარგად ჩუ̂ენა.
Verse: d    და   დღესამდისინ მტერისაგან   ჩუ̂ენმან გულმან მოისუ̂ენა!






Strophe: 1655_[1555] 
Verse: a       ვყოფილვართ მოხარაჯენი   თქუ̂ენი და ჴელ-მწიფისანი,
Verse: b       მათის ტახტისა მლოცველნი,   თქუ̂ენისა -- დოვლათისანი,
Verse: c       მას სარო-ტანსა ზალდასტანს    მოუნდეს შუქნი მზისანი,
Verse: d    და   ჩემი რუადამ ენასა   -- ყუ̂ავილნი სამოთხისანი!






Strophe: 1656_[1556] 
Verse: a       მათ ერთმანერთი ენახა,   -- ჩუ̂ენ ვერა შევიგენითა:
Verse: b       საცოლ-ქრმოდ შეფიცებულან,   არ ტყუვილისა ენითა,
Verse: c       მერაბ შეიტყო, ქალისა   მოკუ̂ლა გაჰპირა ჴელითა,
Verse: d    და   თქუ̂ა: "ამა საქმეს მანუჩარს,    ვიცი, რომ ვაწყენ ენითა!.."






Strophe: 1657_[1557] 
Verse: a       "სახელ-დიდო ფალავანო,   ღ(ვ)თის წერილსა შესცუ̂ლის ვინ და?
Verse: b       მას ითხოვდეს ჴელ-მწიფენი,   სხვამ იხვედრა ვერავინ და,
Verse: c       ღ(ვ)თის განგება აქანამდის   ზაალისთვის ინახვიდა.
Verse: d    და   ბევრსა სისხლსა უბრალოსა,   ფალავანო, ნუ დაღვრი და!"






Strophe: 1658_[1558] 
Verse: a       სინდუხტისგან გაიგონა,   ჩამოაგდო საამ თავი:
Verse: b       გონებასა რასმე ჩაჴდა,   არა ბრძანა ყოლე დავი,
Verse: c       აიხედა, მოახსენა:   "ბანოანთა შენ ხარ თავი.
Verse: d    და   თუ თქუ̂ენა გგავს თქუ̂ენი ქალი,   არ იშოვა ზაალ ავი".






Strophe: 1659_[1559] 
Verse: a       სინდუხტ ჰკადრა: "თქუ̂ენცა ბრძანეთ:   "ფალავანთა თავი მე ვარ", --
Verse: b       ვერვინ გკადრებ ჴორციელი:   "მე გჯობივარ, შენთან მზე ვარ
Verse: c       მეომრად და სახელითა"!..   დანერგული ალვის ხე ხარ!..
Verse: d    და   არას ვგავარ შვენებითა   მზესთან, მთუ̂არე ვითა, ვზივარ!






Strophe: 1660_[1560] 
Verse: a       მერაბის დედა ყოფილა   თუ̂ალ-ტანად, პირად მზიანი,
Verse: b       განთქმული, თუ̂ალადობითა,   ტურფა და სახელიანი,
Verse: c       დედით მეყუ̂ისი ზაჰაქთა    და გუ̂არად ჴელ-მწიფისანი,
Verse: d    და   მასცა სჯობს ჩემი როდამი,    ვითა ეკალსა იანი!"






Strophe: 1661_[1561] 
Verse: a       საფადარსა მოეწონა   საუბარი შესაგვანო,
Verse: b       სინდუხტს სიტყუ̂ა საიმედო   მაშინ მისცა: "სარო-ტანო!.
Verse: c       საჩინოთა ნათესავო   დედოფალო და საგვანო!...
Verse: d    და   რადგან თვითან გაისარჯე,   შენ გულ-ნათლად წაგიყუ̂ანო!






Strophe: 1662_[1562] 
Verse: a       მოხველ მძიმითა ნიჭითა,   საჴელ-მწიფოთა წესითა.
Verse: b       არცვის მანუჩარ უნახავს   ამისთანითა წესითა!..
Verse: c       სახლი გაერთდეს, ჩუ̂ენ ვიყუ̂ნეთ   ლხინითა უკეთესითა,
Verse: d    და   ზაალ და როდამ შეჰყაროთ   ნამკობნი ოქროს ფესვითა!






Strophe: 1663_[1563] 
Verse: a       მაგ საქმისა საურავად   სიძე შენი თვით წავიდა,
Verse: b       როდამისა გონებითა   ტიროდა და ცრემლსა ღუ̂რიდა.
Verse: c       ქუ̂აბულისტანს" რად ამოსწყუ̂ეტ"!..   ლომივითა წამეკიდა,
Verse: d    და   შეიჭირვებს ყუ̂ელაკასა,   ქარივითა მალედ ვლიდა.






Strophe: 1664_[1564] 
Verse: a       თვითან ჴელ-მწიფე კარგია,   ღ(ვ)თითა, იურვის, ვიცითა:
Verse: b       როს ნახა პირველ, იმედი   მაშინ უბრძანა ფიცითა.
Verse: c       მიბრძანა: "უყავ ყუ̂ელაი,   რაცა ინებოს, იცითა!.."
Verse: d    და   არ დაუშურვებ, რაც უნდა,   მივცემ პირითა მტკიცითა!"






Strophe: 1665_[1565] 
Verse: a       მერმე ბრძანებს: ზაალს" მართებს,   რაცა ჩუ̂ენთვის მოიტანეს!"
Verse: b       მოლარეთა უხუცესი   მუნ ეჯიბი მოიყუ̂ანეს,
Verse: c       საქონელნი მოღებულნი   მას უკლებლად მიუთვალნეს.
Verse: d    და   წიგნი ახლად დაუწერეს,   ლალ-გოარნი დაუთვალნეს.






Strophe: 1666_[1566] 
Verse: a       სინდუხტს პირი აუყუ̂ავდა,   ჰგავს, მთუ̂არეა მოსავანო:
Verse: b       მოახსენა: "ჰე ჯენდარო,   საწუთროსა ფალავანო!..
Verse: c       ტანითამცა სულ ნათლად ხარ,   გვირგვინისა შესაგვანო,
Verse: d    და   ნუმცა ოდეს მოგეშლების   ჭკუა, ძალი, სარო-ტანო!






Strophe: 1667_[1567] 
Verse: a       რომ წყალობად შეგვიცვალე   გულის წყრომა შენი ავნი,
Verse: b       ქუ̂აბულისტანს თავადებსა   აღარ დასჭერ ჴმლითა თავნი,
Verse: c       თქუ̂ენად მონად დაიჭირნე,   მათ უბოძე რადგან ზავნი,
Verse: d    და   აწ მერაბს და ჩემსა როდამს    მახარობელს გაუგზავნი".






Strophe: 1668_[1568] 
Verse: a       საამ ბრძანებს: "მეც გავგზავო   წიგნი ჩემგან დანაწერი,
Verse: b       გაიშორვეთ შეჭირვება,   ვერას გავნებსთ ახლად მტერი:
Verse: c       ზაალ სიძედ გიშოვნია,   მერაბ, თქუ̂ენი შესაფერი,
Verse: d    და   განგებითა გაგითავებს   მოყუ̂რობასა საამ ბერი.






Strophe: 1669_[1569] 
Verse: a       იმედეულმან ზადასტა    შეჰკაზმა მალე ცხენია,
Verse: b       ტაიჭსა შეჯდა, არ ახლო   მან უნაგირსა ჴელია:
Verse: c       აწ მაქუ̂ს იმედი ღ(ვ)თისაგან,   რას ნუკავს გული ჩუ̂ენია,
Verse: d    და   შეწყალებული მოგივა,   დაიხსენ კაეშანია!"






Strophe: 1670_[1570] 
Verse: a       ესე წიგნი საფიცარი   თვითან ჴელით მიუწერა.
Verse: b       მერმე დასხდეს სანადიმოდ,   მუნა იყო ჩანგთა მღერა.
Verse: c       იყო კარგი სიხარული,   ბარბითისა ტკბილად ჟღერა.
Verse: d    და   სინდუხტს გული დაუამდა,   მაში ყუ̂ელა დაიჯერა.






Strophe: 1671_[1571] 
Verse: a       ფიცხლა მავალსა შათირსა   უბრძანა: "პური ჭამეო!
Verse: b       ესე ანბავი წიგნითა   შენ მერაბს მიუტანეო,
Verse: c       მალედ იარე, ქარულად,   მუნ მიდი ამაზ ღამეო,
Verse: d    და   მათ მოახსენე ყოელი,   აწ გული დაუამეო!"






Strophe: 1672_[1572] 
Verse: a       "ლომ-გულო და ნაკუ̂თად კარგო"!   ჩემ მაგიერ მოახსენე:
Verse: b       "შეჭირვება ჩამოიხსენ,   აწ ლხინითა მოისვენე!..
Verse: c       საფადრისა წიგნი ნახე,   ჩემი რაცა გაიგონე!.."
Verse: d    და   ფიცით ბრძანა გაერთება,   მან, მზახლობა შესაგვანე.






Strophe: 1673_[1573] 
Verse: a       "წიგნი გრძლად მისთვის არ ვსწერე,   -- კითხვითა გაირჯებოდა,
Verse: b       საპირიანოდ იქნების,   რაცა თქუ̂ენ გიამებოდა,
Verse: c       დაყოვნისათვის მეც მიმძიმს,   წამოსვლა მესწრაფებოდა,
Verse: d    და   ყუ̂ელასა სწორად ვისაქმებ,   უმისოდ არ იქნებოდა.






Strophe: 1674_[1574] 
Verse: a       გულის სტუმარნი მოგივალთ,   მასპინძლად დაემზადენით:
Verse: b       შენ სავსედ იყავ ლხინითა,   ნუ ხარ ცრემლისა დადენით,
Verse: c       მოვალ, ანბავსა ყუ̂ელასა   წვრილად გიამბობ კვლავ ენით,
Verse: d    და   ფაიქსა სამახარობლო   უბოძეთ, რაც უქადენით!"






Strophe: 1675_[1575] 
Verse: a       სინდუხტ საამს უდარბაზა,   მოემატა პირსა ფერი.
Verse: b       ვითა ვეფხი, კისკასურად   შინ შევიდა შვენიერი.
Verse: c       მან თავითა უსალამა,   ჰკადრა ქება მრავალ ფერი.
Verse: d    და   ერთად დასხდეს სარო-ტანნი,   გაანათლეს მათ აერი.






Strophe: 1676_[1576] 
Verse: a       "საფადარო, აწ ვინათგან   შენ უფალმან შეგაგონა,
Verse: b       ჩუ̂ენი საქმე შეიწყალე,   მერაბ საყმოდ დაგემონა!
Verse: c       ზაალდასტან თუ ისაქმა,   მოსვლის ჟამი არის, მგონა.
Verse: d    და   სჯობს -- წავიდე, სამასპინძლოდ   დავამზადო მერაბ მონა.






Strophe: 1677_[1577] 
Verse: a       რა მოხვიდეთ შენ და ზაალ,    შეგვიცვალეთ ლხინად ომი,
Verse: b       როადამ და მამა მათი   მუნა სხენან ელვა-მკრთომი,
Verse: c       სამასპინძლოდ შეკაზმული   მე დაგიხუ̂დე ფერჴზედ მდგომი,
Verse: d    და   თქუ̂ენ მობრძანდით, სახლი ჩემი   გაანათლეთ, ვითა ჴომი.






Strophe: 1678_[1578] 
Verse: a       სინდუხტს მოართვეს გვირგინი,   თუ̂ალ-მარგალიტი სარავი --
Verse: b       ყელ-საბამი და ტყავები,   ტანისამოსი არ ავი,
Verse: c       ერთი ქუდი და სარტყელი   მერაბს ებოძა, კარავი,
Verse: d    და   გულ-მხიარულად წავიდა   სინდუხტ მნათობთა მზარავი.




Next part



This text is part of the TITUS edition of Shahname 1 and 2: Metrical parts.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 26.4.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.