TITUS
Shahname 1 and 2: Metrical parts
Part No. 98
Previous part

Chapter: 15 
აქა წავიდნეს ზაულისტანისაკენ სახლსა საამისასა.






Strophe: 1768_[1669] 
Verse: a       მეპილოვენი მოასხეს,   ჯორ-აქლემები ყოელი,
Verse: b       ფერად-ფერადი აჰკიდეს   საჭურჭლე აწ უპოელი,
Verse: c       აურაცხელი ვარსკუ̂ლავთა,   კაცთაგან შეუპოელი.
Verse: d    და   წამოდგეს გვერცა საახლოდ   ლაშქარი, მონა, მჴეველი.






Strophe: 1769_[1670] 
Verse: a       ყრიმული ალვისა კუბო   მათ დაადგეს პილოზედა,
Verse: b       თავს ფარშამანგი ოქროსა,   გუარი ისხდეს მაზედა.
Verse: c       ოქრო-ქსოვილი ბერძული    მოხვეულ-იყო სრაზედა,
Verse: d    და   ზურმუხტის ტახტი შიგ დადგეს,   ზაალ და მზე სხდეს მაზედა.






Strophe: 1770_[1671] 
Verse: a       ტან-სარო როდამ, ზალდასტან,    შიგან კუბოსა დასხნესა,
Verse: b       მერაბ და ცოლი იმისი,   -- საამ, ტაიჭთა შესხდესა.
Verse: c       ყოშუნ-ყოშუნად ლაშქარნი   თანა დროშებით გაჰყუ̂ესა,
Verse: d    და   ქორ-შავარდენი, ავაზა,   -- მინადირობდენ, -- თან ჰყუ̂ესა.






Strophe: 1771_[1672] 
Verse: a       წინ ერთი კაცი გაგზავნეს,   ზაალის დედას ახარეს.
Verse: b       მახარობელი შემოსეს,   თავს ოქრო გარდააყარეს.
Verse: c       დააკაზმინა დარბაზნი   სისტანსა, მუნ შეიყარნეს.
Verse: d    და   შესხდეს წინ მისაგებებლად,   ქალაქი ბუკთა აჰყარნეს.






Strophe: 1772_[1673] 
Verse: a       მოეგებნეს, ესალამნეს,   გარდაჰყარნეს მარგალიტნი.
Verse: b       მუნ შეიქნა სიხარულნი   ქალაქშიგან აჰა ფლიდნი!
Verse: c       მუტრიბთა და მომღერალთა   ჴმა გახშირდა მეტად დიდნი,
Verse: d    და   ერ-ჯალაბნი შეყრილიყო,   ვერ იხვედრეს მცველთა ხიდნი.






Strophe: 1773_[1674] 
Verse: a       ზაალს დედა მოეგება   ტან-სარო, პირით მთვარითა.
Verse: b       გვერც ახლავს ჯარი ხადუმთა,   მივა ქცევითა წყნარითა.
Verse: c       ალვა-ამბარი ეკმევის   და მუშკი მუჯამარითა.
Verse: d    და   გოარი გარდააყარა   ლაღმან ჴელითა ჯანითა.






Strophe: 1774_[1675] 
Verse: a       აჰჴადა და პირს აკოცა,   მას შეადგა შუქი მზისა.
Verse: b       მოეკიდა, წინ მიუძღვა,   შევლეს კარი დარბაზისა.
Verse: c       სამი ტახტი შეკაზმული   მუნა იდგა ძვირ-ფასისა,
Verse: d    და   მათზედ ისხდა მარგალიტი,   იაფობდა გოარისა.






Strophe: 1775_[1676] 
Verse: a       შუასა ტახტსა ზედ დასვა   ვარდისა დასამწიფოსა,
Verse: b       ერთზედა საამ და მერაბ,    მარჯუ̂ენით, საჴელ-მწიფოსა.
Verse: c       საამის ცოლი და სინდუხტ,    მარცხენით, საარიფოსა.
Verse: d    და   მაშინ ჰგავს იგი დარბაზი   ედემსა მოსაკრიფოსა!..






Strophe: 1776_[1677] 
Verse: a       თავადნი და დიდებულნი   ყოველნივე შეიწვივნეს,
Verse: b       სადაცა ვის ეფერების,   ერთმანერთი გარდიწვივნეს,
Verse: c       მუტრიბთა და მომღერალთა   რვა დღე დიდნი მოაწივნეს.
Verse: d    და   იცუ̂ალიან დარბაზები,   სანუკვარნი სხუ̂ა იქცივნეს.






Strophe: 1777_[1678] 
Verse: a       მას უკანა სავარდესა   ჩავიდიან, ღვინო სვიან,
Verse: b       მათ ჩანგები ჴელთა ჰქონდის,   მოედანშიგ ბურთობდიან,
Verse: c       გავიდიან ნადირობად,   ავაზანი კელთა ჰყუ̂იან.
Verse: d    და   სონღულებსა ადევნებდეს,   თვითან ისრით სისხლთა ღვრიან.






Strophe: 1778_[1679] 
Verse: a       მშვილდოსან-ფალავნობითა   ზაალ მეტობდა მათზედა.
Verse: b       იგ შეუყუ̂არდა ლაშქართა,   ზაალ მოსწონდათ ჭკუ̂აზედა.
Verse: c       აგრევე ზნე-კეთილობით,   ყოფა-ქცევასა, ზმაზედა.
Verse: d    და   სიდედრ-სიმამრთა როადამ    არ ნახეს ავსა თუ̂ალზედა.






Strophe: 1779_[1680] 
Verse: a       რა ორი თვე გამოვიდა,   საამ შვილსა ეუბნების:
Verse: b       მაზანდარას" წასვლა მინდა,   ჩემი გული აქ არ დგების,
Verse: c       სხუ̂ა ქუ̂ეყანა უკეთესი   ჴმელეთზედა არ იქნების,
Verse: d    და   უსაზომოდ მომეწონა,   ქება მისი არ ეგების!..






Strophe: 1780_[1681] 
Verse: a       როდეს დავჴოცნე საგსარნი   და სიმაგრენი დავშალენ,
Verse: b       გრძნეულთა ჰქონდა ქალაქნი,   ქუ̂ეყანა მათგან დავსცალენ,
Verse: c       ჩემგან დაჭირვა იამა,   ჴელთ მამულნი დავათუ̂ალენ,
Verse: d    და   მართებს, მოგვართუ̂ან ხარაჯა,   წელნი თვეურად დავთუ̂ალენ.






Strophe: 1781_[1682] 
Verse: a       წელიწდის თავსა მართებდა,   სამი თუ̂ე მეტი არისა.
Verse: b       გამოჩნდა ვინმე მოსარჩლე,   ოღონ ქაქუთის გუ̂არისა.
Verse: c       ჩემად აღარად სცალიან,   წასვლა საქნელი არისა.
Verse: d    და   თქუ̂ენ აქა გამოისუ̂ენე,   წავალ უფიცხე ქარისა".






Strophe: 1782_[1683] 
Verse: a       ბრძანებს: "წავალ უსაცილოდ,   ხვალ არ ვნახავ მზისა შუქთა,
Verse: b       თან წავიტან დიდებუთა   მუნ, აბჯართა არ სუბუქთა,
Verse: c       აქლემსა და პილოებსა,   ნაღარასა, სპილენძ-ჭურთა,
Verse: d    და   თავადთა და ფალავანთა   საომარად დაკაზმულთა!"






Strophe: 1783_[1684] 
Verse: a       საამ შეჯდა და წავიდა   ლომ-გული, ტან-ნაკუ̂თიანი.
Verse: b       მერაბ და სიძე იმისი   თან გაჰყუ̂ნეს პირად მზიანი.
Verse: c       საჴელ-მწიფოსა საქმესა   სწუ̂რთის. ზაალ ისმენს ჭკუ̂იანი.
Verse: d    და   ორსა ფარსანგსა იახლეს   მერაბ და ზაალ სვიანი.






Strophe: 1784_[1685] 
Verse: a       საფადარმან დააბრუნა,   სისტანისკენ თავნი არნეს,
Verse: b       დალოცეს და ესალამნეს,   წამოვიდეს, გაიყარნეს,
Verse: c       შინ მივიდნეს, პირ-მთუ̂არენი   ნახეს. ერთგან შეიყარნეს.
Verse: d    და   ერთი კვირა მუნა იყუ̂ნეს.   მეჯლიშითა გაიხარნეს.






Strophe: 1785_[1686] 
Verse: a       მერაბ სიძეს დაეთხოვა:   "აწ გაგვიშვი, წავალთ შინა!..
Verse: b       თქუ̂ენი გაყრა მეძნელების.   ვთქუ̂ა, შავ გულმან რა ილხინა?!.
Verse: c       მივალ, ვნახავ სახლსა ჩემსა,   მე ვსცნობ, უზამს რასა ვინა.
Verse: d    და   რა გვიბრძანო, გიდარბაზებ,   კუ̂ლა მოვიდე თქუ̂ენსა წინა!"






Strophe: 1786_[1687] 
Verse: a       სინდუხტისათვის ზანდუხჩა   სავსე გუარით ფრქუ̂ეული,
Verse: b       ტყავ-ყაბაჩა, საბუავი,   ყოვლი ფერი სამკაული;
Verse: c       მერაბსა და თავადებსა,   ვინცა ახლავს ქუ̂აბულელი,
Verse: d    და   გაუგზავნა ლალ-ბადახში   საჴელ-მწიფო, მაღრიბული.






Strophe: 1787_[1688] 
Verse: a       აჰკიდეს და გაემართნეს,   ნაჩუქები წამოვიდეს.
Verse: b       მხიარულნი, გულ-ნათელნი   ქუ̂აბულისტანს შემოვიდეს.
Verse: c       ტახტი დახუ̂და ჟამ-კეთილი,   სახლსა შინა რა მოვიდეს.
Verse: d    და   როადამცა დაორსულდა,   რა სამი თუ̂ე გამოვიდეს.






Strophe: 1788_[1689] 
Verse: a       დამძიმდა. ღონე წავლისა   უგავს შეკრულთა ჴუნდითა,
Verse: b       მუცელი უგავს სავსესა   წითლითა იაგუნდითა.
Verse: c       ზიდვა აღარა შეეძლო,   ვეღარ დაიძრა მუნითა.
Verse: d    და   დაწვის, ატკივნის მუცელი,   ბასრისა გუ̂რდემლი უც ვითა.






Strophe: 1789_[1690] 
Verse: a       ლალისა ღაწუ̂ნი როადამს    ზაფრანის ფერად გაუჴდეს.
Verse: b       ვერ დაწვის, ვერც დაიძინის,   მას მუჴლთა ძალნი წაუჴდეს.
Verse: c       დედას აცნობა: -- "მიშველე!"   -- სული უფსკრულსა ჩაუჴდეს,
Verse: d    და   ფერდზედა ედვის ბალიში,   ტირს, ცრემლსა წკარნი გაუჴდეს!






Strophe: 1790_[1691] 
Verse: a       მიუწერა: "უღონიოდ   მე მოვჰკუ̂დები, მნახე მალე!
Verse: b       დაარჩივე აქიმები,   მოიტანე, მოდი ხვალე,
Verse: c       დაავედრა მოციქულსა:   "თავი ქარსა დაათუ̂ალე!
Verse: d    და   სადაც იყოს, დედაჩემსა   წიგნი ჴელთა მიათუ̂ალე!"






Strophe: 1791_[1692] 
Verse: a       რა მივიდა მოციქული,   ტახტზედა ზის სინდუხტ მზია.
Verse: b       წიგნი ნახა როადამის,    მას ეწყინა მეტად დია.
Verse: c       ესე ბრძანა: "ორსულობას   ოდენ როგორ შეუძლია,
Verse: d    და   თუ სხუ̂ა რამე არ დაერთო?...   ესე ჩემგან სააზრია"!..






Strophe: 1792_[1693] 
Verse: a       ორნი ბრძენნი მოახლენი   მუნ აქიმნი, მეცნიერნი,
Verse: b       იჴმნა, შინა შემოასხნა   ჭკუ̂იანნი და გონიერნი,
Verse: c       მათ უსტარი წაუკითხა   როდამისგან მონაწერნი,
Verse: d    და   თუ უშველოთ, მე შემოგზღო   ას ნაკეცად თქუ̂ენი ფერნი.






Strophe: 1793_[1694] 
Verse: a       სინდუხტ შეჯდა, წამოვიდა,   თან აქიმნი წაიტანა.
Verse: b       ზაულისტანს მოიწია,   ქალაქისა კართა თანა.
Verse: c       წინა ზაალ მოეგება,   ჩამოჴდა და ეთაყუ̂ანა,
Verse: d    და   მოიკითხეს ერთმანერთი,   წინ მიუძღვა როდამთანა.






Strophe: 1794_[1695] 
Verse: a       დედამან ნახა როადამ    დამჭკნარი, გაყუ̂ითლებული,
Verse: b       როგორ შვენოდა პირველად,   არ ისრე აყუ̂ავებული.
Verse: c       სინდუხტს ეწყინა, შეიქნა   გულითა შეჭირვებული.
Verse: d    და   თუ̂ალთაგან ცრემლი გარდმოზდის,   ტიროდა ვაგლახებული.






Strophe: 1795_[1696] 
Verse: a       მოიკითხა: "ვით გასრულხარ,   დედის თუ̂ალთა სინათლეო!..
Verse: b       სად არს შენი ელვარება,   ღაწუ̂ი-ვარდი, პირი-მზეო?!.
Verse: c       გვერცა მსხდომთა შენი შუქი   გულსა ადგის ნათლად დღეო.
Verse: d    და   აწ მიბრძანე, როგორა ხარ,   ჴმელთა შუქო, მზეთა მზეო?"..






Strophe: 1796_[1697] 
Verse: a       როდამ ეგრე მოახსენა:   "ვერცა რა მე შემიგნია,
Verse: b       რაღაცა მიც, მოუკლავარ,   სიმძიმითა ტინი კლდია,
Verse: c       ზე ავდგები, ვერ ავიტან,   ჰგავს, ტყუ̂იასა ზვავი ძია,
Verse: d    და   თუ დაიძრვის, გარდამაქცევს,   დავბნდები და მკუ̂დარი ვძია.






Strophe: 1797_[1698] 
Verse: a       სინდუხტ იტყუ̂ის თუ: "გათავდა   აწ ნათქუ̂ამი ბასტანელთა:"
Verse: b       "- გვარჯასპის და ზაქიანთა    ნათესავი -- გმირი ჴმელთა,
Verse: c       აღმოსავლით დასავლამდის   იგი დაჴოცს ყუ̂ელგან მტერთა,
Verse: d    და   მას ვერავინ ესწორების!"   -- უწინვე თქუ̂ეს მერამლეთა.






Strophe: 1798_[1699] 
Verse: a       მეეტლეთათვის ეკითხა   მანუჩარს გამოცნობითა.
Verse: b       ისრევ მათ ეთქუ̂ა, ყუ̂ელაი   შეეტყო დასტურობითა:
Verse: c       "დაიბადების ყმა-შვილი,   მათ მეეტლეთა ცნობითა.
Verse: d    და   "ვირ დაეხსნების, მანამდი   თუ მოჰკუ̂დე გარჯილობითა!"






Strophe: 1799_[1700] 
Verse: a       როდამ დედას მოახსენა:   "აწ რომ ჩავდეგ, მეცხრე თვეა.
Verse: b       სისავსითა ვერასა ვსჭამ,   არა მძინავს, ასი დღეა.
Verse: c       გულსა შიგან მამემშევის,   სტომაქი მაქუ̂ს მე სავსეა,
Verse: d    და   მივეწურე სასიკუ̂დილოდ,   მეტი აღარ შემიძლია.






Strophe: 1800_[1701] 
Verse: a       სინდუხტ დაღონდა, მოასხა,   ესე აქიმთა გაანდო.
Verse: b       საძილ-სათრობი წამალი   მათ გახსნეს კარი და სანდო.
Verse: c       მუშკ-ფალაური, შაქარი.   ხაშხაში ურთეს და სალდო.
Verse: d    და   საბუჟებელი წამალი   აჭამეს ძუ̂ალთა დასალბო.






Strophe: 1801_[1702] 
Verse: a       დაიძინა. მოისუ̂ენა,   ოდენ ცრემლნი აღარ სდიან.
Verse: b       რა მოჰქარდის, მისთანავე   ახლად რძითა ახუ̂რიტიან,
Verse: c       საძილითა გარეული   ძველი ღვინო შეასვიან,
Verse: d    და   შობამდისი ესე უყუ̂ეს,   ყოვლთა დღეთა ესე ქნიან .






Strophe: 1802_[1703] 
Verse: a       მას შეექნა ძნელი ტეხა,   რა შობისა დღე მოვიდა.
Verse: b       სიკუ̂დილსაცა მიეწურა,   სთქუ̂ა თუ: "სული ამოვიდა!"
Verse: c       დასტიროდა დედამთილი,   სინდუხტ ხოჭით შემოვიდა.
Verse: d    და   ზალდასტანსცა მოახსენეს,   სანახავად წამოვიდა.






Strophe: 1803_[1704] 
Verse: a       მას მოეგონა ფასკუნჯი   და ფრთენი სიმურღისანი.
Verse: b       დავედრულობა წამლისა   ტკბილისა გამზრდელისანი,
Verse: c       ცეცხლზედა დადვა, ამაღლდა   მუნ კუ̂ამლი ნაკრტენისანი.
Verse: d    და   ღ(მერ)თსა შესტირის, მოსთქუ̂ემდა:   "ვა წაჴდეს შუქნი მზისანი!"






Strophe: 1804_[1705] 
Verse: a       ფრთესა კუ̂ამლი აედინა,   ერთი ჟამი გამოვიდა.
Verse: b       ფიცხლავ გული გაუხურდა,   ფასკუნჯიცა წამოვიდა.
Verse: c       ვით ღრუბელი საწვიმარი,   ქუხილითა ჩამოვიდა.
Verse: d    და   მზისა შუქი აღარა ჩანს,   სისტანს ქალაქს რა მოვიდა.






Strophe: 1805_[1706] 
Verse: a       ზაალდასტან გაეგება,   ილოცვიდა, იდგა დიდხა.
Verse: b       მადლი მისცა, ეთაყუ̂ანა,   მამა ვითა, მოიკითხა.
Verse: c       "რად შექნილხარ შეჭირვებით?"   ფასკუნჯურად ეგრე ჰკითხა.
Verse: d    და   როადამის ავად ყოფნა   მოახსენა, რაცა ჰკითხა.





Strophe: 1806_[1707] 
Verse: a       სიმურღმან მისცა იმედი:   "ნუ სჭმუნავ, გული გააყმე!"
Verse: b       ჭანგითა მისცა ბალახი:   "დანაყე, ფიცხლავ გააჴმე,
Verse: c       მარჯუ̂ენა ფერდი გულოვნად   გაუპე, ბრალი დაცათმე.
Verse: d    და   გამოიყუ̂ანონ, შეჰკერე,   აყარონ ეგე დაცადმე!".






Strophe: 1807_[1708] 
Verse: a       მოლი მისცა და ასწავლა.   ფასკუნჯი ეუბნებოდა,
Verse: b       -- არვის ესმოდა. უჭუ̂რეტდეს.   ყუ̂ელასა ეკუ̂ირვებოდა,
Verse: c       შინა შევიდა ზალდასტან,    წინ სინდუხტ მოეგებოდა.
Verse: d    და   სიმურღის" იმედს გვიბრძანებ?"   ტირილით ეუბნებოდა.






Strophe: 1808_[1709] 
Verse: a       უბრძანა თუ: "ნუღარ სტირი,   რა მამესწრა მე გამზრდელი!"
Verse: b       იჴმეს ფიცხლა მათ აქიმი   -- ბერი კაცი, ქუ̂აბულელი.
Verse: c       მან წამალი შარბათითა   შექნა იგივ სათრობელი,
Verse: d    და   შეასვა, და დაეძინეს,   ვერ შეიტყუ̂ეს, -- იყო მთელი.






Strophe: 1809_[1710] 
Verse: a       მარცხნივ გვერდსა მიაწვინეს,   არ აზრობდეს როდამს მთელსა.
Verse: b       მას აქიმსა გამოცდილსა   ალმასს მისცემს ზაალ ჴელსა.
Verse: c       მარჯუ̂ნივ ფერდი გაუხივე   მზისა შუქსა, მთუ̂არე მთელსა,
Verse: d    და   ხუ̂ადი ლომი გამოვგვაროთ,   მე დავაყრი საკურნელსა.






Strophe: 1810_[1711] 
Verse: a       აქიმმან ფერდი გაუპო   სოფლისა მანათობელსა.
Verse: b       ლომისა ლეკუ̂ი ატირდა,   არა ჰავს დასათმობელსა.
Verse: c       მათ აიყუ̂ანეს, იამა,   შეხვიეს გასათბობელსა.
Verse: d    და   ფიცხლა შეკერეს, აყრია   წამალსა საკურნებელსა.






Strophe: 1811_[1712] 
Verse: a       როდამ ფიცხლა გაამთელა   ჯერ სიმურღი არ წავიდა.
Verse: b       მოლმან მისგან მონატანმან,   სისხლიც არსად გამოვიდა.
Verse: c       მას დახურეს საკარმანგი,   ძუ̂ალთა ოფლი გამოვიდა.
Verse: d    და   ზალს ფასკუნჯი ეუბნების,   ოდენ ხანი გამოვიდა:






Strophe: 1812_[1713] 
Verse: a       "ძალად და გულად აჯობებს   ეგ შენი შვილი პილოსა:
Verse: b       ისარსა შავსა კლდეშიგან   გაავლებს, დასწუ̂ავს ნილოსა,
Verse: c       უზაბარსა და ნილოსა,   ღრუბელსა დასაჩრდილოსა,
Verse: d    და   ზღუ̂ას აადუღებს შიშითა,   გურზითა დალეწს პილოსა.




Next part



This text is part of the TITUS edition of Shahname 1 and 2: Metrical parts.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 26.4.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.