| Strophe: 1903_[1804] | ||
| Verse: a | საამ ნავზარს დაეთხოვა: | "შინ გამიშვი, ზაალს ვნახავ: |
| Verse: b | მაზანდარით ჩემი მოსვლა | არვინ იცის, სულთქმა-ახავ, |
| Verse: c | ზალდასტანს და ქუ̂აბულელთა | თან მოვიტან, გზასა ვლახავ, |
| Verse: d და | ვირ ერანის სამზღვარს მოვლენ, | გიახლები, თქუ̂ენვე გნახავ. |
| Strophe: 1904_[1805] | ||
| Verse: a | ასეთი არის სოფელი | და მისი მონასახენი: |
| Verse: b | შინა მივიდა, მოცაკუ̂და. | ტირიან მიწა და ხენი! |
| Verse: c | საჭურჭლე დიდებისაგან | მას ოდენ გაჰყუ̂ა სახელნი, |
| Verse: d და | ქუ̂აბულელ-=ზაულისტნელნი | ტირიან მოვაგლახენი. |
| Strophe: 1905_[1806] | ||
| Verse: a | არვის სცალდა ნავზარისთვის, | საყელონი გარდიხივნეს, |
| Verse: b | ამ ამბვითა აფრასიობ, | -- თურანელთა, -- არა ივნეს: |
| Verse: c | სცეს და ფრთენი მოეზარდნეს, | მაღლა ცამდის აიწივნეს. |
| Verse: d და | ჰკრეს ქოსსა და ნაღარასა | ჯეონს ადრე მოიწივნეს. |
| Strophe: 1906_[1807] | ||
| Verse: a | ჯეონს დაიცა კარვები | ვასკუ̂ლავთა უმრავლესია, |
| Verse: b | ასი ათასი ჭაბუკი, | -- რაცა უგულოვნესია, |
| Verse: c | სიამ ხაზარანს აახლნა, | სისტანს გაგზავნა ესია: |
| Verse: d და | "გარ მოადექით ლაშქარსა, | რაც ციხე უმაგრესია!" |
| Strophe: 1907_[1808] | ||
| Verse: a | ნავზარს ესმა: -- საამ" მოკუ̂და!" | -- საყელონი გარდიხივნა, |
| Verse: b | თავს ნაცარი გარდიყარა, | ერანელნი აატირნა: |
| Verse: c | "აღარა ჰყავს მათი ზურგი, | თავი მისი გაამჩივნა, |
| Verse: d და | ახლავს ცოტა მეომარი, | თურქთა გული არ ატკივნა. |
| Strophe: 1908_[1809] | ||
| Verse: a | ციხისა ძირსა, პირის-პირ, | დადგა გაღმა მდინარესა, |
| Verse: b | აფრასიობ ძმასა უთხრა | მხიარულმან მცინარესა: |
| Verse: c | ფეშანგს" წიგნი მიუწერე, | ანათობდი იმ არესა". |
| Verse: d და | გაეღვიძნეს აქანამდის | ბედსა ჩუ̂ენსა მძინარესა. |
| Strophe: 1909_[1810] | ||
| Verse: a | დამბადებლის შეწევნითა | გამარჯუ̂ება ჩუ̂ენკენ ჩანსა. |
| Verse: b | საამ იყო -- ერანელთა | უმაგრებდა ზურგის ძვალსა, |
| Verse: c | მისგან იყუ̂ნეს მეომარნი, | მოირთევდეს მისგან ძალსა, |
| Verse: d და | წაჰყეთ მათსა ჴელ-მწიფესა | გზასა, ხანგრძლად მოუალსა. |
| Strophe: 1910_[1811] | ||
| Verse: a | ნავზარ შეყრილი ლაშქრითა | ციხისა ძირსა მდგომია, |
| Verse: b | არის ას-ოცი ათასი, | ეს ჩუ̂ენი ვერ საომია! |
| Verse: c | ყოვლგნით, ტყე ვითა ლაშქარი, | მას გარე შემოსდგომია, |
| Verse: d და | ვერსად წაგვივა ბედ-მლაშე, | ჯერ ჭკუვას ვერ მიჴდომია!" |
| Strophe: 1911_[1812] | ||
| Verse: a | დაწერეს და დაუგზავნეს, | რა დაასკუ̂ნეს ესე პირი, |
| Verse: b | ბარმანს უთხრეს: ნავზარს" უყავ, | ერანისკენ წადი, მზირი. |
| Verse: c | სისტანს ვერსით წაგვივიდეს, | შეჰკარ ჯეონისა პირი, |
| Verse: d და | მარჯუ̂ენით აფრასიობ უთქს | გზა აქუ̂ს ჴელთა დაჭერილი. |
| Strophe: 1912_[1813] | ||
| Verse: a | ნავზარ სცნა, -- დიდი ლაშქარი | სისტანისაკე წავიდა, |
| Verse: b | ყუ̂ელგან მზირი გითქს გზაზედა, | ზღუ̂ანი შეგიკრეს ნავიდა. |
| Verse: c | რა გაიგონა, ეწყინა, | -- საგონებელსა ჩავიდა, |
| Verse: d და | შეჭირვებული რაზმაზა | მუნ ყარაულად გავიდა. |
| Strophe: 1913_[1814] | ||
| Verse: a | ვისის შვილს ერქუ̂ა ბარამან, | -- საფადრობითა დგებისა, |
| Verse: b | მან აფრასიობ დალოცა: | -- "მიყავ ჩემისა ნებისა! |
| Verse: c | ერანელთ ვსთხოვო მუქარა, | ვნახოთ ვინ გამომყუ̂ებისა? |
| Verse: d და | ვინცა შემებმის, მაზედა | გლახ დედა ატირდებისა!" |
| Strophe: 1914_[1815] | ||
| Verse: a | დაუმადლა აფრასიობ. | საფადრობით დალოცვიდა, |
| Verse: b | რახსსა შეჯდა შეკაზმული, | მობუნდა და წამოვიდა, |
| Verse: c | სახელობით იზახოდა. | მუნით ვერვინ გამოვიდა, |
| Verse: d და | ვითა მგელი, მომშეული, | ლომივითა მობრდღვინვიდა. |
| Strophe: 1915_[1816] | ||
| Verse: a | ყარანის ძმას ყუბად ერქუ̂ა, | -- ბერიკაცი ჭკვიანია, |
| Verse: b | შერცხვენდა და გამოვიდა | შეკაზმული, ჴრმლიანია: |
| Verse: c | "მირჩევნია, აღარ ვიყო, | დღე არ ვნახო მზიანია, |
| Verse: d და | აუგითა სიცოცხლესა, | -- მოვჰკვდე პირის წყლიანია!" |
| Strophe: 1916_[1817] | ||
| Verse: a | ნავზარ უბრძანა: "სახელი | ნიადაგ შენი ფერია: |
| Verse: b | ხარ ჟამ-გამოვლით, ნაცადი | დღეთაგან, თუმცა ბერია!" |
| Verse: c | ჰკადრა: "სუფევდი მრავალჟამ, | ვარ თქუ̂ენთა ფერჴთა მტუ̂ერია |
| Verse: d და | მოვჰჴუ̂დე, -- ომითა სახელი | დამრჩების, მე მირჩევნია!" |
| Strophe: 1917_[1818] | ||
| Verse: a | ესე თქუ̂ა და მოცაბრუნდა, | ბარმანისკენ წამოვიდა, |
| Verse: b | ბარმან შუბი შეაძგერა, | მოკლა, ცხენით ჩამოვიდა, |
| Verse: c | გაცარცვა და ცხენსა შეჯდა, | ლაშქართაკენ წამოვიდა, |
| Verse: d და | თავი ება სახრტილზედან, | აფრასიობს წინ მოვიდა. |
| Strophe: 1918_[1819] | ||
| Verse: a | ლაშქართა და დიდებულთა | ბარმანს უთხრეს დიდი ქება. |
| Verse: b | ერანელთა ტირილი აქუ̂ს, | ნავზარს დიდი შეჭირვება, |
| Verse: c | ყარანს ძმასა ყუბადისსა | -- თავსა ცემა, ვაგლახება, |
| Verse: d და | ბრდღვინავს, ვითა მთუ̂რალი პილო, | უმძიმს მისა მოშორება. |
| Strophe: 1919_[1820] | ||
| Verse: a | ცხენიდაღმან ჩამოიჭრა, | საყელონი გარდიხივნა, |
| Verse: b | თმა და წვერნი დაიგლიჯნა | ყუბად, მოთქუ̂ა, აგვატირნა. |
| Verse: c | მერმე ცხენსა გარდაჰკიდნა, | სისხლის ძებნა გაცაპირნა, |
| Verse: d და | ნავზარს ბევრი მოაჴსენა, | არ სიტყუ̂ანი დაუძვირნა. |
| Strophe: 1920A_[1821] | ||
| Verse: a | შემოგუ̂ეხვივნეს, მიწისა | პირი ლაშქრითა ავსილა, |
| Verse: b | ამასღამ გავალ საომრად, | სადა ბარამან გასულა, |
| Verse: c | სწვენ, თარეშობენ და ჰჴოცენ, | ქუ̂ეყანა ჩუ̂ენი დავსილა, |
| Verse: d და | მე მისი სისხლი დავღვარო, | თავი მოვიკლა ან სულა. |
| Strophe: 1920B_[1822] | ||
| Verse: a | მე აბჯართა მოვიმატებ | და ციხეთა ამბავსა ვსცნობ, |
| Verse: b | გვერცა ადრე გიახლები, | მოსვლისათვის ნუ სდარაჯობ! |
| Verse: c | ნავზარ ჰკითხა, ვიყო აქა, | თუ წავიდე, როგორა სჯობ? |
| Verse: d და | ყარან ჰკადრა: თურქნი" ომსა | ჩუ̂ენსაც მოვა, ნურა სჩქარობ! |
| Strophe: 1921_[1823] | ||
| Verse: a | ვერ მოგესწრა, ციხე გახლავს, | შედი, მტერი ვერას გავნებს. |
| Verse: b | ესე თქუ̂ა და უკ-მობრუნდა, | ყარანისგან გაიკუ̂ირებს, |
| Verse: c | ბარმანისკენ წამოვიდა, | წინა კაცსა მიაგებებს, |
| Verse: d და | ყარან ჴრმალი გარდუქნივა, | სისხლი ველთა გარდააჩქებს. |
| Strophe: 1922_[1824] | ||
| Verse: a | ყარანისგან აფრასიობ | ნახა, ლაშქრით შეუტევდეს, |
| Verse: b | ლაშქარნი შემოეხვივნეს, | საღამომდის იგ ებრძოდეს, |
| Verse: c | ყარან კუ̂ლა ნოდარს მომართა, | ძმის სევდით გული ეწოდეს, |
| Verse: d და | ნოდარს თვალთ ცრემლი სდიოდეს, | დანახვაც გახარებოდეს. |
| Strophe: 1923_[1825] | ||
| Verse: a | უთხრა: "ამდენად საამის | სიკუ̂დილი არა მწყენია, |
| Verse: b | ყუბადის სული ნათლადმც არს, | საწუთრო აგრე მქნელია, |
| Verse: c | ზოგთ შეაწყენს, ზოგთ აამებს, | -- ჩუ̂ენცა ასრე მიგვაჩნია, |
| Verse: d და | ყარან აგრე მოაჴსენა: | "ჴელ-მწიფემცა დღე-გრძელია!" |
| Strophe: 1924_[1826] | ||
| Verse: a | ერანელთა" რაზმი ვაწყევ, | რა ფეშანგის შვილმა ნახა, |
| Verse: b | ცხენის ტერფით მზე დაბნელდა, | მზის სინათლე ვერვინ ნახა. |
| Verse: c | აფრასიობ ქოსსა დაჰკრა | და ლაშქართა შეუძახა, |
| Verse: d და | სისხლის ღუ̂არი აადინა, | "შეჰკარ, შეიპყარ", -- იძახა. |
| Strophe: 1925_[1827] | ||
| Verse: a | სითაც პირი ვქენ, ლაშქარი | ფურცელ ვით ჩამოვყარეა, |
| Verse: b | ბოლოჟამ ღამემ გაგუ̂ყარა, | ჩუ̂ენკენ ზიანი არეა, |
| Verse: c | ამ საუბრისგან ნავზარი | გულ-ნაღუ̂ლიანი არეა, |
| Verse: d და | კაცს უთხრა: ტუსი" და გოსტამ | მამისხენ, შვილნი არეა. |
| Strophe: 1926_[1828] | ||
| Verse: a | ყელს მოეხვია შვილებსა, | უთხრა ეს საუბარია: |
| Verse: b | ბრძანა თუ: დღეს მამეგონა | მამისა ნაუბარია. |
| Verse: c | მიბრძანა: თურქთა," ჩინელთა, | ურიცხვი მოვა ჯარია, |
| Verse: d და | ზიანი დაემართების | ერანელთ სპათა ბევრია! |
| Strophe: 1927_[1829] | ||
| Verse: a | აწე ჴელ-მწიფის ბრანება | მე დღეს ამიჴდა, იცითა! |
| Verse: b | სპარსეთს მიმართეთ აქათით | ისპაანს ცოტას კაცითა, |
| Verse: c | ლაშქართ ნუ შეატყობინებთ, | ეგების მორჩეთ ამითა, |
| Verse: d და | ფრიდონის ნათესაობა | სრულ არ ამოსწყდეს ამითა! |
| Strophe: 1928_[1830] | ||
| Verse: a | ავსა ვხედავ, ტახტ-გვირგვინი | მიწასთანა გასწორდების! |
| Verse: b | ორნივ შვილნი კალთაშიგან | ჩაისხა და ატირდების, |
| Verse: c | ყელს მოეჭდო ნაღუ̂ლიანი, | გაუშვა და იქ დადგების, |
| Verse: d და | ნოდარ სამსა დღესა შიგან | ამ წესითა იქ იქნების. |
| Strophe: 1929_[1831] | ||
| Verse: a | აფრასიობ შეიყარა, | ბუკსა ჰკრა და ნაღარასა, |
| Verse: b | ლაშქარი ზღვავით ღელავდის, | მიწის პირსა დაჰფარავსა, |
| Verse: c | აფრასიობ ნავზარისა | რა ძეთ წასვლა შეიტყოსა, |
| Verse: d და | ვისის შვილი ლაშქარითა | წაუყენა უკან მასა. |
| Strophe: 1930_[1832] | ||
| Verse: a | ყარანს ესმა. ვითა ვეფხი | იგ შევიდა ნოდარს წინა. |
| Verse: b | "სპანი გაუყენებია!" | -- ჰკადრა, -- "გაპარულთათვინა", |
| Verse: c | ჴელს მოჰკიდებს, -- "საძირკუ̂ელი | ამოგვივარდების ჩუ̂ენა, |
| Verse: d და | ჩუ̂ენ ზახირა მრავალი გვაქუ̂ს, | გულს იურვის ნურავინა! |
| Strophe: 1931_[1833] | ||
| Verse: a | მე წავალ, ტუსის და გოსტამს | მივეშველები, ახედენ, |
| Verse: b | სპარსთა დედანი თურქთაგან | უპატიონი არ დაჴდენ, |
| Verse: c | შუაღამ ყარან და სპათა | ციხის გამოვლით დახედენ, |
| Verse: d და | ცოტა გზა წამოიარეს, | ბარამანს უკან შეხედენ. |
| Strophe: 1932_[1834] | ||
| Verse: a | რა ბარამან სპანი ნახა, | ყარან რაზმისა მფრეწელმან, |
| Verse: b | ტანსა აბჯარი ჩაიცვა, | რაზმი აწყო გულოვანმან, |
| Verse: c | რა ბარამან დაინახა, | იქიდაღმან მომართა მან, |
| Verse: d და | ვით პილონი, შეიძგერნეს, | აქადაღმან მიმართა მან. |
| Strophe: 1933_[1835] | ||
| Verse: a | ბარმან მიმართა, უყივლა, | ჴელთა აქუ̂ს ჴრმალი ლესული; |
| Verse: b | ვის მოგწყენია სიცოცხლე, | გასწირე თავი და სული! |
| Verse: c | ვით ლომმან, შემოუზახნა: | "ყარან ვარ, შეგრჩეს ვერ სული! |
| Verse: d და | ყუბადის სისხლის მძებნელი | და სცადე ლახტი ბერძული. |
| Strophe: 1934_[1836] | ||
| Verse: a | მძიმე ლახტი ბარმანს დაჰკრა, | ორნივ თუ̂ალნი წამოსცვივდეს, |
| Verse: b | მუზარადნი დაულეწნეს. | ტვინი თმასა გაერივნეს, |
| Verse: c | შიგ ჩაიჭრა ლაშქარშიგან, | ერთმანერთსა დაერივნეს, |
| Verse: d და | ვინცა დახუ̂და შესაბმელად, | ჰჴოცდა, სულნი დაელივნეს. |
| Strophe: 1935_[1837] | ||
| Verse: a | მობრუნდა და წამოვიდა | ციხესა და მამულზედა, |
| Verse: b | ქუ̂ეყანანი გააფრთხილა, | მოამაგრა ამაზედა, |
| Verse: c | გასცა უხვად საომარი | მან აბჯარი ლაშქარზედა, |
| Verse: d და | ყარან გვერცა აღარ ახლავს, | ნავზარ ტირის ამაზედა. |
| Strophe: 1936_[1838] | ||
| Verse: a | ყარან" აქა აღარ მოვა", | ერანელთა ესე თქუ̂იან, |
| Verse: b | ზოგნი დაეთხოვებოდეს, | ზოგნი მალვით წავიდიან, |
| Verse: c | რაცა დღენი გამოვიდის, | მას ლაშქარნი დაუმცრდიან, |
| Verse: d და | ვერცა ციხეს შეემწყუ̂დივნეს, | სისტანს წასვლა გაჰპირიან. |
| Strophe: 1937_[1839] | ||
| Verse: a | ვისის უთხრეს: ყარან" სადმე | ლაშქარშიგან შეპარულა, |
| Verse: b | მას მრავალი უჴოცია, | ველი სისხლით შეღებულა!" |
| Verse: c | მას სიკუ̂დილი ბარმანისი | გაუმჟღავნეს არა სრულა, |
| Verse: d და | ვისი მივა შესატყობად, | ჯერედ ნავზარ არ წასულა. |
| Strophe: 1938_[1840] | ||
| Verse: a | ნახა ლაშქარი ჴოცილი | და დროშა წანაქცევია, |
| Verse: b | შვილი სისხლითა შესუ̂რილი, | მკუ̂დარი თავ-დანამსხუ̂რევია, |
| Verse: c | ზედა დაეცა, ტიროდა, | ცრემლსა გლახ სისხლი რევია, |
| Verse: d და | ცხენსა დააკრა, მოჰქონდა | სისხლშიგან მონათრევია. |
| Strophe: 1939_[1841] | ||
| Verse: a | რა აფრასიობ შეიტყო, | თითსა იკბინა კბილითა. |
| Verse: b | ვისსა უბრძანა: "გამაგრდე, | ჴამს, სიკუ̂დილისა შვილითა, |
| Verse: c | ვეფხი ვერ მორჩეს ქაავის | შვილის ყარანის შუბითა, |
| Verse: d და | შენგან წასვლა სჯობს, შვილისა | სისხლი ეძებო დენითა!" |
| Strophe: 1940_[1842] | ||
| Verse: a | ვისიმ სპანი შეიყარნა | სპარსეთისკენ წამოვიდა, |
| Verse: b | მეორეს დღეს მტვერი ნახეს, | ყარან სპარსეთსა მივიდა, |
| Verse: c | თურქთ სპასალარი უძღვების, | მან დროშა ნახა შავი და, |
| Verse: d და | ყარან და მისნი ლაშქარნი | წინ მიეგებნეს, წავიდა. |
| Strophe: 1941_[1843] | ||
| Verse: a | რა რომ ვისმან ყარან ნახა, | მასვე წამსა გაეძახა: |
| Verse: b | "ავთა თესლო, ტახტ-გვირგვინი | მიწასთანა გაგილახა, |
| Verse: c | ზაულისტანს, ქუ̂აბულისტანს, | ყარნუჯამდი ჩუ̂ენი ახა, |
| Verse: d და | აწ შენ ვისით ზურგით იბრძვი, | შენ ჴელმწიფე სადა ახა. |
| Strophe: 1942_[1844] | ||
| Verse: a | ყარან უთხრა: "საწუთროზედ | უკუ̂დავი არვინ მორჩების: |
| Verse: b | არ შეიურვებს, საწუთრო | კაცსა არ გაუთავდების; |
| Verse: c | ეტლისა საქმე აგრეა, | თქუ̂ენსა თავსაც გარდაჴდების, |
| Verse: d და | მაგ საქმეს ყურსა ნუ უგდებ, | ღ(ვ)თის ბრძანება, ეგ მოჰჴდების. |
| Strophe: 1943_[1845] | ||
| Verse: a | მე ყარან ვარ, რა გავფიცხდე, | პილო დამიდგების ვერა, |
| Verse: b | იგ ნახეა ომის დღესა, | შენსა შვილსა უყავ მერა: |
| Verse: c | შენცა გიზამ იმ საქმესა, | ჩემსა ნაკრავს უდგე ვერა, |
| Verse: d და | მათ ლაშქართა მარჯუ̂ნით, მარცხნით | ანათობდა მთვარე ვერა. |
| Strophe: 1944_[1846] | ||
| Verse: a | შეიბნეს. სისხლისა ღვარსა | ცხენ-კაცი მოჰქონდა ვითა! |
| Verse: b | სპათ თავი ასრე ცვიოდა, | ზაფხულის ფურცელი ვითა. |
| Verse: c | ანაზდად ყარან მიმართა | ვისის მძიმითა ლახტითა, |
| Verse: d და | ვისიმ ვეღარა დაუდგა, | ფიცხლა გაექცა ცხენითა. |
| Strophe: 1945_[1847] | ||
| Verse: a | გმირი ყარან და ლაშქარი | ვისის უკანა წაუდგეს, |
| Verse: b | მრავალი სახელ-დებული | მათის ჴელითა დაჴოცეს, |
| Verse: c | ბედ-მლაშე, ეტლ-უკუღმართი | იგ თურანელნი გაიქცეს, |
| Verse: d და | ვისი და სხუ̂ა თურანელნი | აფრასიობს წინ მივიდეს. |
| Strophe: 1946_[1848] | ||
| Verse: a | შეღამდა. ნავზარ გაპარვით | წავიდა, აცაიყარნეს, |
| Verse: b | უკანა თურქნი გაუდგეს, | შეიტყუ̂ეს, რომ გაიპარნეს. |
| Verse: c | წინ აფრასიობ ლაშქრით უთქს, | და შუაზედ შეიყარნეს. |
| Verse: d და | ისრისა წვიმა დაასხეს, | თქუ̂ეს, ვერა გაცაიხარნეს. |
| Strophe: 1947_[1849] | ||
| Verse: a | ჴრმალ-აფთი გამოიწვადეს, | დაკაზმულია ფარითა, |
| Verse: b | ლახტითა სცემდეს, იზახდეს: | "ჰკარ, მოჰკალ, შეიპყარითა!" |
| Verse: c | ცხენთა ჴვივილი გახშირდა, | ველნი აივსო მკუ̂დარითა, |
| Verse: d და | ორგნითვე ბევრი იჴოცა: | თურქთათვის მზე ჩანს დარითა. |
| Strophe: 1948_[1850] | ||
| Verse: a | გავიცადეთ ნაომარი | მათი, გვანდა აღსასრულსა: |
| Verse: b | მზისა-პირი აღარა ჩანს, | დაებნელა ორთქლის სულსა, |
| Verse: c | ვერა ვხედავთ ერთმანერთსა, | გვიღამებდა მტვერი გულსა, |
| Verse: d და | მიწა სისხლსა შეეღება, | ჰგავს სულა გაწითლებულსა. |
| Strophe: 1949_[1851] | ||
| Verse: a | ერანელნი გულ-მესისხლედ | იბრძოდეს და სისხლსა ღვრიდეს, |
| Verse: b | თითოს მიხუ̂დის ასი კაცი, | ერანელთა ჩამოჰყრიდეს, |
| Verse: c | ვერ დაუდგეს გასაქცევლად, | გაემართნეს გზასა, ვლიდეს, |
| Verse: d და | ჩამოყარეს დიდებულნი, | ნავზარს ჴელსა შეუკუ̂რიდეს. |
| Strophe: 1950_[1852] | ||
| Verse: a | წესია ამა სოფლისა | ხან-გრძლად არავის გაჰყუ̂ების, |
| Verse: b | გარდუბრუნდების საწუთრო, | კაცი ანაზდად წაჴდების, |
| Verse: c | ჩაღმართსა მოუთქს აღმართი, | ლხინსა ტირილი დახუ̂დების, |
| Verse: d და | ქონება-საჭურჭლისაგან | თანა არავის წაყუ̂ების. |
| Strophe: 1951_[1853] | ||
| Verse: a | რა მობრუნდეს თურანელნი, | ერანელნი ტყუ̂ედ მოყუ̂ანდეს, |
| Verse: b | აფრასიობს წინ მიასხნეს, | მჴარ-დაკრულთა მიიყუ̂ანდეს. |
| Verse: c | ყარან ახლდა, შინათ მოვა, | მისნი სპანი თანა ყუ̂ანდეს, |
| Verse: d და | მგელი ვითა, შეერივა, | თურანელნი თხათა გვანდეს. |
| Strophe: 1952_[1854] | ||
| Verse: a | ვისიმ უთხრა: "ცუდად იბრძვი, | ერანია დამჴობილი, |
| Verse: b | ნავზარ ჩუ̂ენ გუ̂ყავს მჴარ-შეკრული, | თავადები შეპყრობილი. |
| Verse: c | ესე ესმა, სხუ̂ა ყუ̂ელაი | ნახა მუნა დაჴოცილი, |
| Verse: d და | თურქა ფრეწდა, ლომი ვითა, | უზებარი -- ალვა-ზრდილი. |
| Strophe: 1953_[1855] | ||
| Verse: a | დაფრიწა და შიგ გავარდის, | ლახტით მოკლის, დახუ̂დის ვინცა, |
| Verse: b | აფრასიობ, ტახტ-გვირგვინი | ერანელთა ჰქონდა ვისცა; |
| Verse: c | მოკრიფა და ჯორ-აქლემი | გაუგზავნა ფეშანგს, მისცა, |
| Verse: d და | ნავზარ, ნაცუ̂ლად ბარმანისა, | მოსაკლავად ვისის მისცა. |
| Strophe: 1954_[1856] | ||
| Verse: a | ათას-ორასი თავადი | ჴელთა ჰყავს ერანელია, |
| Verse: b | შიშველა მოასხმევინა, | დაკრული ჰქონდა ჴელია, |
| Verse: c | ჯალადთა მისცა: -- "დაჰჴოცეთ, | -- აწ სისხლი დასაღუ̂რელია, |
| Verse: d და | ფეშანგს მივართვათ, მანცა სცნას, | ძე ჩემი რისა მქნელია!" |
| Strophe: 1955_[1857] | ||
| Verse: a | მათ ითხოვეს ზენაარი, | მუჴლ-დაყრილნი შეეხვეწნეს: |
| Verse: b | "ღ(მერ)თ(მ)ან (!) მოგცა გამარჯვება, | ჩუ̂ენ კლიტენი დაგველეწნეს! |
| Verse: c | პატრონი გუ̂ყუ̂ა, ვახლდით მასა, | ბრძანებითა მათ შეგუ̂ლეწნეს, |
| Verse: d და | ტახტი დაგრჩა, ვართ მონანი, | მტერნი ვერსით გარდგეხუ̂ეწნეს. |
| Strophe: 1956_[1858] | ||
| Verse: a | ზედა აღზვარდ შემოესწრა, | აფრასიობს მოახსენა: |
| Verse: b | ერანელნი" დიდებულნი | ამათ მეტი დაჰჴოცესა, |
| Verse: c | შემოქმედსა ეწყინების, | ამათს სისხლსა დაღუ̂რი შენა, |
| Verse: d და | სხუ̂ა ვინღა ჰყავს, საპატრონო | ტახტ-გვირგვინი დაგუ̂რჩა ჩუ̂ენა. |
| Strophe: 1957_[1859] | ||
| Verse: a | მე დაჭედილნი მიბოძენ, | სარავს დავაბათ ეულად, |
| Verse: b | სისტან-ზაული ავიღოთ, | წინ მოგიყენო ტყუ̂ეულად, |
| Verse: c | თუ შემოგფიცონ, ნუ დაჰჴოცთ, | გმსახურონ შენ მონეულად, |
| Verse: d და | თუ რა დაშავდეს ამითა, | მე გიზღო ათასეულად! |
| Strophe: 1958_[1860] | ||
| Verse: a | მოუსმინა ძმასა აღზვარდს, | ერანელნი მიაბარა, |
| Verse: b | თან ლაშქარნი წაატანა, | სარახსს წიგნი მიუწერა: |
| Verse: c | "ბორკილები შეუყარეთ, | არამცა ვინ გაგეპარა, |
| Verse: d და | ჩუ̂ენი საქმე ავად მოჴდეს, | მამულითა გაგვაქარა!" |
| Strophe: 1959_[1861] | ||
| Verse: a | ხაზარან, სიამ დაჰკაზმნეს, | თან ლაშქარი წაატანა, |
| Verse: b | ქუ̂აბულისტანს შემოადგეს, | მერაბ ძღვენი გაუგზავნა, |
| Verse: c | რაცა მათი სანდომია, | მან სიტყუ̂ანი შეუთვალნა, |
| Verse: d და | გამარჯვება მიულოცა, | თავი საყმოდ დაათვალნა. |
| Strophe: 1960_[1862] | ||
| Verse: a | საილათოდ ატყუვებდა, | მოითხოვა მათგან ზავი: |
| Verse: b | "მის დიდისა ჴელ-მწიფისა | ვარ ზააქის ნათესავი, |
| Verse: c | ჩემი არის ინდოეთი, | ვერ წამიღონ საყმოდ თავი, |
| Verse: d და | ქუ̂აბულისტანს მისთვის ვდგავარ, | მოგახსენო, თუ ვსცნა ავი. |
| Strophe: 1961_[1863] | ||
| Verse: a | მანუჩარის შიშისაგან | თავს ვერსად გამოვყობდია, |
| Verse: b | ფეშანგს წინ ძღვენი გავგზავნო, | ბელაქსა შევამკობდია, |
| Verse: c | ფიცი მიბოძონ, მოვიდე, | წინაშე თქუ̂ენსა ვჰჴმობდია, |
| Verse: d და | მე ზაულელნი არ მჩანან, | თვით ოდენ დავამჴობდია. |
| Strophe: 1962_[1864] | ||
| Verse: a | ძღვენი ნახეს ამ ამბვითა, | სიამ-ყარანს გაეხარნეს, |
| Verse: b | მერაბისა დაიჯერეს, | მასვე წამსა აიყარნეს, |
| Verse: c | მათ მიმართეს ზაულისტანს, | ზაალს ზედა შეიყარნეს, |
| Verse: d და | ახლად მამა მოჰკდომოდა, | ძლივ მიწანი მიეყარნეს. |
| Strophe: 1963_[1865] | ||
| Verse: a | მერაბ წიგნი მიუწერა | ზაალს გულის ტკივილითა: |
| Verse: b | "ფალავანო, საწუთრომან | ჩუ̂ენ აგვავსნა ტირილითა! |
| Verse: c | შავი ეტლი გარდაბრუნდა, | ერანელთზედ ქილილითა, |
| Verse: d და | აფრასიობ ამოსწყუ̂იტა, | მართ მე და შენ ოდენ ვლითა". |
| Strophe: 1964_[1866] | ||
| Verse: a | მათ აფრასიობ მოუჴდა, | სისხლი დასთხივნა სადინო, |
| Verse: b | მოკლეს ნავზარ და თავადნი, | თუ ვინმე იყო საჩინო, |
| Verse: c | ცოცხალნი სარავს დაჭედა, | მათი დახსნაა საჭირო, |
| Verse: d და | გარ მოხვევიან ლაშქარნი, | ტახტი ცუდად დგას სატირო |
| Strophe: 1965_[1867] | ||
| Verse: a | სწვენ, ატყუ̂ევებენ და ჰჴოცენ, | ამა წესითა არიან, |
| Verse: b | სისტანს მოვიდა ლაშქარი. | -- გლოვაც აღარა გცალიან! -- |
| Verse: c | ჩუ̂ენ ასრე ყოფნა არ გვარგებს, | ვიტიროთ, -- მათ უხარიან, |
| Verse: d და | მო, ერთად გამოვარჩიოთ, | ჯერ სარავს მრთელნი არიან. |
| Strophe: 1966_[1868] | ||
| Verse: a | "წიგნი მიართვი!" -- უბოძა | მონასა, -ფიცხლავ მილოდა!" |
| Verse: b | რაც იცი, ყუ̂ელა უანბე, | იარე, მოდი, გმიროდა, |
| Verse: c | ხამინს ნუ სდგახარ, წამოდი, | საქმე ვქნათ გასაპიროდა." |
| Verse: d და | ზაალს ეწყინა უსახოდ, | სისხლისა ცრემლი სდიოდა. |
| Strophe: 1967_[1869] | ||
| Verse: a | თქუ̂ა თუ: "უხანოვ სოფელო, | მიუნდობელო, უქცეო, |
| Verse: b | ჴელმწიფეთა და თავადთა | რა ადრე პირსა უქცეო! |
| Verse: c | რად არ გრცხვენიან, მიწაო, | მოლო, რად მწვანობ, ზეცეო! |
| Verse: d და | ნავზარის სისხლით მორწყულხარ, | ნუ დაღუ̂რი, ნუ დაუქცეო. |
| Strophe: 1968_[1870] | ||
| Verse: a | დღეის იქით ლხინთა ნაცუ̂ლად | მოვიკაზმო ჭირთა რადი, |
| Verse: b | ტახტად ცხენი, ჭიქად ჴრმალი, | გვირგვინია მუზარადი, |
| Verse: c | ვძებნო სისხლი ნავზარისი, | ერანელთა დაჭკნა ვარდი, |
| Verse: d და | ნაცუ̂ლად მოვჰკლა აფრასიობ, | ქარმან, სიამ, თურქი, მრადი. |
| Strophe: 1969_[1871] | ||
| Verse: a | მასვე წამსა ჯავრიანი | სისტანს ქალაქს წამოვიდა, |
| Verse: b | გარეთ მყოფთა ვერ შეიტყუ̂ეს, | ღამით ციხეს შემოვიდა, |
| Verse: c | მერაბ წინად გაეგება, | ბრძანებს: "ახლად მზე მოვიდა!" |
| Verse: d და | ღ(ვ)თითა ჭირი გაადვილდა, | ჩუ̂ენთა მტერთა დღე მოვიდა. |
| Strophe: 1970_[1872] | ||
| Verse: a | მშვილდი აიღო ზალდასტან, | ცეცხლნი სწვენ ნავზარისანი. |
| Verse: b | აფრასიობის თავადთა | თვითო შესტყორცნეს ისარნი, |
| Verse: c | სიამ, ხაზარა და გულბადს, | შიმასანს -- თავი ისარნი, |
| Verse: d და | სისრულე ნახეს ისრისა, | ზაალს აქებდეს ისარნი. |
| Strophe: 1971_[1873] | ||
| Verse: a | ზაალ ეკაზმის აბჯრითა, | მალვით არ განაცხადია, |
| Verse: b | ბარგისტანისა ცხენსა ზის, | ეხურა მუზარადია, |
| Verse: c | ლაშქართა შიგან ჩაიჭრა, | ხაზარანს ვეძებ, თქუ̂ა, დია, |
| Verse: d და | ფრეწდა და ჰჴოცდა ლაშქარსა, | -- კანჯარსა ლომი ხვადია. |
| Strophe: 1972_[1874] | ||
| Verse: a | ლაშქართა შიგან ზახილი | შეიქნა, ატყდა მტვერია, |
| Verse: b | ხაზარანს ზედა მიუჴდა, | ვით ქარი, მონაბერია, |
| Verse: c | მარცხნით ჴრმალი ჰკრა ზალდასტანს, | ბეგთარი შესაფერია, |
| Verse: d და | ბანდი ჩასჭრა და ჩასცვივდა | ნაკაზმი დანაფერია. |
| Strophe: 1973_[1875] | ||
| Verse: a | ქალაქადვე შემობრუნდა, | ზაალდასტან მოიძახდა, |
| Verse: b | ჰკრის, გაფრიწის, ჩამოაგდის, | წინა რაცა თურქი დახუ̂და. |
| Verse: c | "სხუ̂ა ბაბრაბი გამოსცვალე!" | -- ციხით მერაბ გარდმოსძახდა. |
| Verse: d და | დაუჯერა ნაომარმა, | წყნარად ცხენით გარდამოჴდა. |
| Strophe: 1974_[1876] | ||
| Verse: a | მოისვენა და ჩაიცვა | პაპისა ბაბრაბიანი, |
| Verse: b | აქათ ლომ-გული, სვე-სრული, | მერაბ ეკაზმის ჭკვიანი, |
| Verse: c | მათი თავადნი -- ყუ̂ელანი | მეომარნი და სვიანი, |
| Verse: d და | რაზმი აწყუ̂ეს და მიმართეს, | მიუჴდეს დარაკიანი. |
| Strophe: 1975_[1877] | ||
| Verse: a | მფრეწელთა ლომთა მიმართეს, | სპა-ჯარი ახლდა ქუ̂ელია, |
| Verse: b | დაიწვადეს და ჩაცვივდეს, | -- ჴრლმები სისხლისა მღუ̂რელია, -- |
| Verse: c | სისხლისა ღვარი ადინეს, | წითლად შეღებეს ველია, |
| Verse: d და | ზაალ იზახდა: ხაზარან, | " დამალვა რა სახელია?!" |
| Strophe: 1976_[1878] | ||
| Verse: a | კაფად იზახდა: "გამოდი, | ვინ ხარ ომისა მძებნელი! |
| Verse: b | გულოვანთ ომი გიჩვენო, | მე გაგითენო დღე ბნელი, |
| Verse: c | ხაზარან მგზავრი ვერ ნახოთ, | წავიდეს გზათა მტკეპნელი, |
| Verse: d და | მერაბ იბრძოდა ლომ-გული, | მტერთა ლახტითა მფშუ̂ნეტელი!" |
| Strophe: 1977_[1879] | ||
| Verse: a | დასტან ნახა რა ხაზარან, | დაუძახა: თურქო," რია!" |
| Verse: b | მუზარადსა ლახტი დარა, | ტვინი თმასა გაურია, |
| Verse: c | ცხენიდაღმა ჩამოვარდა, | თავი სრულად დაუმტუ̂რია, |
| Verse: d და | თურქთა მოსტყდა ზურგის მძივი, | რა იგ ნახეს მომკუ̂დარია. |
| Strophe: 1978_[1880] | ||
| Verse: a | ზაულისტან-=ქუ̂აბულელნი | მოერივნეს ახლად მტერთა, |
| Verse: b | მათ მომართეს აფრასიობს, | ფანტევდიან ვითა მტვერთა, |
| Verse: c | მიჰკოცდეს და ჩამოჰყრიდეს, | მიღებევდეს წითლად ველთა, |
| Verse: d და | ზაალ, მერაბ იძახიან, | იკმარებენ კარგად ჴელთა. |
| Strophe: 1979_[1881] | ||
| Verse: a | ღამისა ორ ნაწილამდის | მისდევდეს გალაღებულნი, |
| Verse: b | მთვარე ჩავიდა, მობრუნდეს | მორჭმულნი გამარჯვებულნი, |
| Verse: c | სახელით სარგებლიანნი, | შავებით აცავსებულნი, |
| Verse: d და | გზა-გზა ჰჴრეფდიან აბჯარსა, | ჰპოიან გაოჴრებულნი. |
| Strophe: 1980_[1882] | ||
| Verse: a | რა მოვიდეს სადგომზედა, | ბარგი ჰყრია ხარგაუსი, |
| Verse: b | კარვები და ჯორ-აქლემი, | ტან-საცმელი სანამუსი, |
| Verse: c | ჴმა მისვლიყო ერანელთა, | მოვა, ყივის გოსტამუსი, |
| Verse: d და | გამარჯვება მიულოცეს | ხარან, ყარან, ქიშვად, ტუსი. |
| Strophe: 1981_[1883] | ||
| Verse: a | ამაზედა სარაველთა | აღზვარდს წიგნი მიუწერნეს: |
| Verse: b | ზაალდასტან" ხაზარ მოკლა, | საფადარნი მოამტვერნეს, |
| Verse: c | ლომი შამას გარდეხვეწნეს, | ერანელნი შეიყარნეს, |
| Verse: d და | ჩუ̂ენ მოგვიჴდენ, გვეშინიან, | ამ ტყუ̂ეთათვის თავნი არნეს." |
| Strophe: 1982_[1884] | ||
| Verse: a | აღზვართ შესთვალა: "ვიწვები | მაგ პატიმართა ბრალითა, |
| Verse: b | ზაალს აცნობეთ, ქუ̂ეშ-ქვეშე | წიგნითა იდუმალითა, |
| Verse: c | ზედა მოგვიჴდენ ლაშქრითა, | ვითა წაგვისხმენ ძალითა. |
| Verse: d და | მერმე მოდით და გვაცნობეთ | ფერითა დია მკრთალითა!" |
| Strophe: 1983_[1885] | ||
| Verse: a | მოეწონა გამორჩევა | სარაველთა, აღზვართს ავნეს, |
| Verse: b | ხვაშიადად შეინახეს, | მათ არავის გაუმჟღავნეს, |
| Verse: c | ერთი კაცი გონიერი | ზაალს, წიგნი გაუგზავნეს, |
| Verse: d და | გამორჩევა დაავედრეს, | გაპარული გაათავნეს. |
| Strophe: 1984_[1886] | ||
| Verse: a | რა გაგზავნილი მივიდა, | ზალდასტანს ეთაყვანაო, |
| Verse: b | თუ სთქუ̂ა, განათლდა მთუ̂არულად, | მან პირი მოივანაო, |
| Verse: c | შეეკაზმა და წავიდა, | თან სპანი წაიტანაო, |
| Verse: d და | ვით მოძულენი, მოუჴდეს, | მათ სიტყუ̂ა გააგონაო. |
| Strophe: 1985_[1887] | ||
| Verse: a | სარაველთა გამოასხეს | მუნ ტყუ̂ეები დაშიშლული, |
| Verse: b | პატიმრობით დაჭედილნი, | მიჭირვებით მჴარ-დაკრული; |
| Verse: c | ნახა ნავზარ, მოეგონა, | აუდუღდა ზაალს გული, |
| Verse: d და | მათ დარჩომა მიულოცა, | მოიხსენა მკუ̂დართა სული. |
| Strophe: 1986_[1888] | ||
| Verse: a | ცხენებსა შესხდეს, გზა გრძელი | წამოვლეს ზალდასტანისა, |
| Verse: b | მოვიდეს, მისცეს ყუ̂ელასა | ქუდი, საცმელი ტანისა, |
| Verse: c | ვისცა ფერობდა, გვირგვინი | დასდგა სავლისა ტანისა, |
| Verse: d და | ერანელთ ვალი დაიდვეს | ზალდასტან პილოტანისა |
