TITUS
Shahname 1 and 2: Metrical parts
Part No. 108
Previous part

Chapter: 25 
აქა პირველი ომი როსტომისა და გამარვება.






Strophe: 2055_[1957] 
Verse: a       მძიმე ლახტი გამოიღო,   რაზმსა შიგან გაერივა,
Verse: b       რასაცა ჰკრის, ჩამოაგდის,   ტვინი თმასა გაურივა,
Verse: c       ვინცა წინა გარდაუდგის,   მას ძვალები დაუმტრივა,
Verse: d    და   მეომართა გარიდიან,   შიშით მისკენ ვეღარ მივა.






Strophe: 2056_[1958] 
Verse: a       შავი დროშა დაინახა,   შეუტივა, ჯართა ეცა,
Verse: b       აფრასიობ დაინახა   იგ, ბეგთარი ტანსა ეცვა,
Verse: c       ჰგავს, მთა არის შეჭურვილი,   საომარი ბევრი ეცვა,
Verse: d    და   შავსა ცხენსა ზედა იჯდა,   ბარგისტანი მასცა ეცა.






Strophe: 2057_[1959] 
Verse: a       როსტომ ჴრმალი ჩაცაიგო,   ჴრმლითა ომი აღარ უნა,
Verse: b       რაშსა უთხრა: "გაფიცხება,   აწ გაძლება ჩემგან უნა,
Verse: c       შეუტივა, ჴელი მიჰყო,   -- "აფრასიობ, შე ძაბუნა!"
Verse: d    და   უნაგრითა აიყუ̂ანა,   ყუბადისკენ მოიბრუნა.






Strophe: 2058_[1960] 
Verse: a       მაღლად ჴელით გაიშვირა,   ჰყუ̂ანდეს მტერნი, გაამჩივნეს,
Verse: b       ერთობილნი ფალავანნი   როსტომს გარე მოეხვივნეს,
Verse: c       სეტყუ̂ისაგან უმრავლესი   ლახტი ჰკრეს და ვერ ატკივნეს,
Verse: d    და   აფრასიობს ათრთოლებდა,   შიშით სულნი დაელივნეს.






Strophe: 2059_[1961] 
Verse: a       მჭედელნი ვითა უროსა,   მას სცემდეს გუ̂რდემლზედა ვითა,
Verse: b       მას გმირსა ამად არ უჩნდა,   ოდენ ნიგუ̂ზისა ყრა ვითა,
Verse: c       სარტყელი შესწყდა, ჩავარდა   სიმძიმე ნამეტნავითა,
Verse: d    და   წამოიჭრა და შევარდა,   ლაშქართა შიგან თხა ვითა.






Strophe: 2060_[1962] 
Verse: a       როსტომს ეწყინა, დაღონდა,   თითსა იკბინა კბილითა,
Verse: b       სარტყელსა რასთვის მივენდევ,   იყო ჭურვილი რკინითა,
Verse: c       რად არ ცხენს წინა დავიდევ,   ყუბადს მივგვარე იმითა,
Verse: d    და   იამებოდა უსახოდ,   აივსებოდა ლხინითა.






Strophe: 2061_[1963] 
Verse: a       როსტომ ცხენით შეუტივა   ერთობილთა თურანელთა,
Verse: b       ლომი შიგან გაერივა,   მიღებევდა სისხლი ველთა,
Verse: c       ჰკრეს ბუკთა და ნაღარათა   ჴელი ერთად ერანელთა,
Verse: d    და   მტვერი ზესა აბნელებდეს,   იჴმარებდეს ქუ̂ელნი ჴელთა.






Strophe: 2062_[1964] 
Verse: a       თრთის აფრასიობ შიშითა,   წორისა ფურცელივითა,
Verse: b       ლაშქართა ცხენი მიგვარეს,   შესვეს, მიჰყუ̂ანდეს იმითა,
Verse: c       როსტომ იბრძოდა ლომ-გული,   პილოტანითა ზრდილითა,
Verse: d    და   ვისცა ჰკრის მუზარადს ზედან,   ლახტი გასვარის ტვინითა.






Strophe: 2063_[1965] 
Verse: a       ერანელთა ფალავანთა   თურქთა რაზმი გაცაფრინეს,
Verse: b       ცხენთ ჴვივილი ხშირად იყო,   მიწა სისხლით გაეწითლნეს,
Verse: c       სისხლი ძებნეს პირვანდელი,   ღ(ვ)თითა კარგად გაიფიცნეს,
Verse: d    და   თავნი გორად დაჰყარიან,   საღრტილითა ვერა ზიდნეს.






Strophe: 2064_[1966] 
Verse: a       ჴრმალთა ელვა საშინელი   იყო -- ერთობ ჯახა-ჯუხი,
Verse: b       მეხსა სწვიმდეს, ამას გვანდა,   ღრუბელია დანაქუხი,
Verse: c       ცა დაეცა ქუ̂ეყანასა,   თვარ რა იყო ეს პასუხი?!
Verse: d    და   მეომართა თავი გორავს   უპატიოდ დანასუხი.






Strophe: 2065_[1967] 
Verse: a       როსტომისგან ეშინოდათ,   მართ უკრავად ჩამოცვივდეს,
Verse: b       მიწაზედა დამჴობილნი   თრთოდიან და სისხლსა ღუ̂რიდეს,
Verse: c       გლახ სიცოცხლე გაუმწარდათ,   ჭირნი მათნი გაცადიდნეს,
Verse: d    და   მკუ̂დართა შიგან იმალვოდეს,   მართ სიკუ̂დილსა მინატრიდეს.






Strophe: 2066_[1968] 
Verse: a       მას დღესა ჴოცეს, თურზედა    რისხვით მოვიდა ჯამასი,
Verse: b       ზალდასტან მოკლა შვიდასი   და როსტომ ათას-სამასი,
Verse: c       მერაბ და ყარან ორთავე   ერთობით ხუთას-ხუთასი,
Verse: d    და   სხვასა ნაჴოცსა ვინ დასთვლის?   -- მუნ დგას სისხლისა ტბა ასი.






Strophe: 2067_[1969] 
Verse: a       რაცა ოდენ მორჩომოდა,   როსტომს აღარ ემუქარნეს,
Verse: b       დაჴოცილთა უაბჯროთა   გასაქცევლად თავნი არნეს,
Verse: c       აფრასიობს შეეყარნეს,   რა ჯეონი გაიარნეს,
Verse: d    და   ტახტ-გვირგვინი, ბარგ-კარავნი   ერანელთა დაუყარნეს.






Strophe: 2068_[1970] 
Verse: a       აწ ერანელნი მობრუნდე   ერთობით გამარჯვებულნი,
Verse: b       სახელით სარგებლიანნი,   შოვებით აცავსებულნი,
Verse: c       ღ(ვ)თისა მადლისა მიმცემნი,   თურქზედან ამაღლებულნი,
Verse: d    და   როსტომის ომი მოსწონდათ,   იყუ̂ნეს ყუბადის ხლებულნი.






Strophe: 2069_[1971] 
Verse: a       აფრასიობ გაქცეულმან   მივიდა და ნახა მამა,
Verse: b       მოახსენა: "ყუ̂ელა შენ ქენ,   ნამეტნავად აბრალა მა,
Verse: c       კაცსა კარგი რამცა უყო   უსამართლოდ ავის ქნამა,
Verse: d    და   ღმერთმან გვიყო ესე საქმე,   ჩუ̂ენმა, ფიცის გატეხამა!






Strophe: 2070_[1972] 
Verse: a       გეგონა თუ: მოკუ̂და ტუმაზპ,    ეტლი მათი ჩუ̂ენკე რბოდა,
Verse: b       მას უკანით ერანს ტახტი   უჴელ-მწიფოდ იქნებოდა,
Verse: c       საფადარის საამისა    ნათესავი იქნებოდა,
Verse: d    და   უჴრმლოდ ტახტი დაგეჭირა,   მცილე არვინ დაგხუ̂დებოდა.






Strophe: 2071_[1973] 
Verse: a       აწ დაუსვამს ქაიყუბად,    მათი მტერი ყუ̂ელგან ტირსა,
Verse: b       ფრიდონისა ნათელავი   ღმერთსა ესავს, ლოცვით ტირსა,
Verse: c       ნარიმანის ნათესავი   გამოსულა, მას სჯობს გმირსა,
Verse: d    და   ფალავანსა როსტომ რქუ̂ია   ჯერ რძის სული უდის პირსა.






Strophe: 2072_[1974] 
Verse: a       დადგების მიწათაზედა,   თავი ღრუბელთა უწუ̂დების,
Verse: b       პილოს აიღებს ჴელითა,   მასთანა გასუბუქდების,
Verse: c       ხვადი ლომი და ნიანგი   მას გვერცა ვერ მიუდგების,
Verse: d    და   ვინც მისსა ომსა გაჰპირავს,   დედას უკრავად უკუ̂დების.






Strophe: 2073_[1975] 
Verse: a       ლაშქარშიგა შამოიჭრა,   ვითა შავი ვეშაპია,
Verse: b       შუა რაზმი გამოფრიწა,   დროშა ნახა, ალამია,
Verse: c       ვითა ქარი, ზედ მამიჴდა,   ჴელი მამკრა ფიცხლა მია,
Verse: d    და   ვითა ჩიტი, მამიტაცა,   შიშით სული დამილია.






Strophe: 2074_[1976] 
Verse: a       ბოლოდ ჯავშნის სიმძიმემან   მე დამწყუ̂იტა ზორტ-სარტყელი
Verse: b       ცხენის ტერფთა ქუ̂ეშ ჩავარდი,   მართ უსულო, ვითა მელი,
Verse: c       ორ-ათასი მეომარი   -- გულოვანი კაცი ქუ̂ელი --
Verse: d    და   მე მიშველდა ლაშქართაგან,   მას მოადგა ლახტის მკუ̂რელი.






Strophe: 2075_[1977] 
Verse: a       მას მარტოსა ოთხ-ათასი   მოქნეული ლახტი ჰკრესა,
Verse: b       არად უჩნდა, ასრე ვითა   მუშკ-ამბარსა აყრიდესა,
Verse: c       რაცა ჩემი ლაშქარია,   სრულა იმას მოაკრფესა,
Verse: d    და   პირ-ცოფისა ვეშპისაგან   ძლივ ცოცხალი დამაძუ̂რესა.






Strophe: 2076_[1978] 
Verse: a       მას წინაშე უზებარი   გამოჩნდების, ვითა მელი,
Verse: b       თვით ზალდასტანს ვით დაუდგამს   არ მორჩების მტერი მთელი,
Verse: c       მართ მათივე შედეგია   მერაბ მეფე -- ქუ̂აბულელი,
Verse: d    და   მძიმით ლახტით მეომარნი   -- ფალავნები ერანელი.






Strophe: 2077_[1979] 
Verse: a       მილად, ტუსი და გუარამ    -- არია გვირგვინოსანი,
Verse: b       ბარზინ, ყარან და ქიშვადი    -- მეომარია ჴრმლოსანი,
Verse: c       მძიმის ლახტისა მქნეველნი   თავადებია ყმოსანი,
Verse: d    და   ნახე, რაზომი დაჴოცეს   თავადნი ჭარმაგოსანი.






Strophe: 2078_[1980] 
Verse: a       რა გვიყუ̂ეს ერხელ ომითა,   ცა დაგვიბნელეს მზიანი!
Verse: b       მათ დარჩა ტახტი, -- გვირგვინი,   სარტყელი გუარიანი,
Verse: c       ქუდი, საცმელი ტანისა   -- ჩუ̂ენი აბჯარი სვიანი,
Verse: d    და   ჯოგი, განძი და სალარო,   სრა სრული, ფარდაგიანი.






Strophe: 2079_[1981] 
Verse: a       გვენახა მათი ქონება,   ჩუ̂ენნი ლაშქარნი რა იქნეს!
Verse: b       მათმანვე სისხლმან იგინივ   მკუ̂დარნი დაჰკარგნეს, წაიხუ̂ნეს
Verse: c       ჴევნი, მინდორნი, ღელენი   -- მათი მძორითა აივსნეს,
Verse: d    და   სჯობს, -- დავემზადნეთ ქაჰყუბადს    ნავზარის სისხლი აზღავნეს.






Strophe: 2080_[1982] 
Verse: a       ფიცსა არ გასტეხს ქაჰყუბად,    ღ(ვ)თისა მოშიში არისა,
Verse: b       ჩუ̂ენ ნათესავნი ერთობით   ვართ ფრიდონ საფადარისა,
Verse: c       თურიმ და სალიმ ავად ქნეს,   ძმა მოკლეს თავის გვარისა,
Verse: d    და   რა დააშავა მანუჩარ,    სისხლი აიღო მამისა?!.






Strophe: 2081_[1983] 
Verse: a       თური-სალიმ თუ დაჴოცა,   -- ერაჯისა მკუ̂ლელნი იყუ̂ნეს,
Verse: b       ჩუ̂ენ ნიადაგ სისხლსა ნუ ვღუ̂რით,   აწ დავსწყნარდეთ, კმარა იყუ̂ნეს.
Verse: c       ბედნიერმან ფრიდონ ოდეს   გაგვიჩინა, გაცაიყუ̂ნეს,
Verse: d    და   დავსჯერდეთ და მას ვიქმოდეთ,   როგორაცა მაშინ იყუ̂ნეს.






Strophe: 2082_[1984] 
Verse: a       ფეშანგ ბრძანა: "მამეწონა   ეგ საქნელად ჩუ̂ენგან არი!"
Verse: b       ამაზედა მოიყუ̂ანეს   გონიერი მწიგნობარი,
Verse: c       გამორჩევა დაიჯერა   ყოვლგნით იჴმო საფადარი,
Verse: d    და   წიგნსა სწერენ ყუბადს წინა,   ახლა მოლბა უზებარი.






Strophe: 2083_[1985] 
Verse: a       პირველად ღ(მერ)თი ახსენა   და მისი მინდობილობა,
Verse: b       ქაიყუბადის სიმართლე   ფიცის არ გატეხილობა:
Verse: c       "ადრინდელისა საქმისა   სჯობს ავლა, გარდასულობა,
Verse: d    და   აწ დავაწყნაროთ ჩუ̂ენ შუა   ლაშქრობა, დარბეულობა:






Strophe: 2084_[1986] 
Verse: a       ღმერთი ამას არ მოგვიწონს,   ჩუ̂ენგან ბევრი სული ტირსა,
Verse: b       ჩუ̂ენ დავჯერდეთ ჴელ-მწიფისა   ფრიდონისა გაჩენილსა,
Verse: c       დანდობილნი ზავით ვიყუ̂ნეთ,   ფიცით მოგცემთ ამა პირსა.
Verse: d    და   თქუ̂ენმან ყმამან დაიძინოს,   არ გაუკრთობთ -- მივხუ̂დეთ ძილსა.






Strophe: 2085_[1987] 
Verse: a       ფიცი მოგცეთ, სათქუ̂ენოსა   მძღვარსა ცხენი არ ვაძოვოთ!
Verse: b       ჩუ̂ენ მოვიღოთ, თქუ̂ენს წინაშე   დაკარგული რაცა ვპოვოთ,
Verse: c       გარდაუშვათ ცოდვის საქმე,   ერთმანერთსა ჩუ̂ენ ვადროვოთ,
Verse: d    და   ერთი სიტყუ̂ა საიმედო,   თქუ̂ენ გვიბოძეთ, რაცა გთხოვოთ!"






Strophe: 2086_[1988] 
Verse: a       ერთსა კაცსა გონიარსა   წიგნი მისცეს, გაცაგზავნეს,
Verse: b       ტკბილი სიტყუ̂ა შეუთვალეს,   საუბრითა დაეზავნეს,
Verse: c       რა მივიდა, ერანელსა    ჴელ-მწიფესა გაუმჟღავნეს:
Verse: d    და   -- "ელჩი არის ფეშანგისა!"    -- უბრძანეს და შეიყუ̂ანეს.






Strophe: 2087_[1989] 
Verse: a       მოციქული ეთაყუ̂ანა,   დამჴობილი დიდ-ხან არი,
Verse: b       რაც იცოდა, მოახსენეს,   წააყენეს მწიგნობარი,
Verse: c       თავადთა და ქაიყუბათ    თქუ̂ეს: "საქნელად ჩუ̂ენგან არი,"
Verse: d    და   ამაზედა გაგულიზდა,   გაიარა როსტომ კარი.






Strophe: 2088_[1990] 
Verse: a       თუ ეს გგონია, დაგინდოთ   ღ(ვ)თითა და ამა ფიცითა,
Verse: b       მათ ღონედ მოუგონია   ჩემისა ჴრმლისა შიშითა,
Verse: c       უსამართლოდა ავის ქნა   პიველ მათა ქნეს, იცითა,
Verse: d    და   უბრალო ერაჯ რად მოკლეს,   ვთქუ̂ათ მიზეზითა ვისითა?!.






Strophe: 2089_[1991] 
Verse: a       ჴელ-მწიფისა შვილი ნავზარ    მოსაკლავად მისცეს ვისა?!
Verse: b       ჯერეთ მოლი არა მწვანობს,   სად მოურწყავს სისხლსსა მისსა,
Verse: c       იგ სიკუ̂დილსა რად ჩივია   თურისა და სალიმისა,
Verse: d    და   არ დავწყნარდე ბრძოლისაგან,   თუ არ მოვჰკუ̂ეთ თავსა მისსა!"






Strophe: 2090_[1992] 
Verse: a       ზაალდასტან შვილი იჴმო   და დაუწყო შეგონება:
Verse: b       "შვილო, ნუ იქ, არ მოჴდების   ჴელ-მწიფისა შეცილება,
Verse: c       ნურას ჰკადრებ უპირულსა,   რადგან არის მათი ნება,
Verse: d    და   აწ დასწყნარდი, რაცა მათ ქნან,   ჩუ̂ენც (!) გუ̂ამართებს მათი ხლება!"






Strophe: 2091_[1993] 
Verse: a       მას ღამესა ერთად იყუ̂ნეს,   როსტომ ყუბადს დააზავნეს,
Verse: b       ღამისაგან დამალული   ხვაშიადი გაამჟღავნეს.
Verse: c       შეხვეწება გაუგონეს,   აფრასიობს არა ავნეს,
Verse: d    და   საფიცარი წიგნი მისცეს,   იგივ კაცი გაუგზავნეს.




Next part



This text is part of the TITUS edition of Shahname 1 and 2: Metrical parts.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 26.4.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.