| Strophe: 2384_[2286] | ||
| Verse: a | რა ქექაოზ ჴელ-მწიფესა | მოსვლა ესმა დევთა, ზარი, |
| Verse: b | ბრძანა: როსტომ" დაიმაგრე | აწ სარტყელი საომარი! |
| Verse: c | ტუსი, გიო და გოდერძი, | თქუ̂ენ დაჰკაზმეთ სპათა ჯარი". |
| Verse: d და | რაზმი აწყუ̂ეს, ტუსის უთხრა: | "შეინახე მარჯუ̂ნივ მჴარი!" |
| Strophe: 2385_[2287] | ||
| Verse: a | მარცხენა მჴარი რაზმისა | გოდერძი ქიშვადიანსა, |
| Verse: b | მთა და მინდორი რკინას ჰგავს, | დღესა აბნელებს მზიანსა, |
| Verse: c | ჴელ-მწიფე რაზმთა შუა დგას | ადგილსა დროშა-სვიანსა, |
| Verse: d და | წინა-მავლობა როსტომს აქუ̂ს, | მას პილოტანსა ჭკვიანსა. |
| Strophe: 2386_[2288] | ||
| Verse: a | დარაზმდეს და ბუკსა სცემდეს, | გამოიღებს ქოსი ჴმასა, |
| Verse: b | ჰგვანდა დევთა ყუ̂ირილითა, | ცა დაეცა ქუ̂ეყანასა! |
| Verse: c | მეომართა შუბის პირი | ღრუბელთა ხევს, სწუ̂დების ცასა, |
| Verse: d და | ლურჯად იყო აბჯრისაგან, | საწუთრო ჰგავს ლილის ზღვასა! |
| Strophe: 2387_[2289] | ||
| Verse: a | მაზანდარელსა ჭაბუკსა | ვის ჯიონ ეწოდებოდა, |
| Verse: b | ჴრმალ-გამოწუ̂დილი მოვიდა, | ლაშქართ წინ იარებოდა, |
| Verse: c | ლახტით ცეცხლს აგზნებს, მაზედა | ჯავშანი ადუღდებოდა, |
| Verse: d და | მისი ზახილი ქუხილსა | ჰგავს, მიწა გაიპებოდა! |
| Strophe: 2388_[2290] | ||
| Verse: a | იზახოდა: "ვინ გამოხვალთ | ჩემთვის ომად ერანელი! |
| Verse: b | ჟამი მაზედ შევამოკლო | და თაბუთი მივსცე ბნელი, |
| Verse: c | ერანელთა თავადთაგან | ვერვინ მიჰყოს ჴრმალსა ჴელი, |
| Verse: d და | ვერ გავიდეს მისად ომად, | ჰგავს, არ იყოს ერთი მრთელი!" |
| Strophe: 2389_[2291] | ||
| Verse: a | ქაოზ ბრძანა: "ვით შეშინდით | იმ მამცდარის დევისაგან, |
| Verse: b | თქუ̂ენ უღონოდ ვით გასულხართ, | გმირნო, ჴრმალთა ქნევისაგან, |
| Verse: c | მზისა შუქა ვერა ხედავთ, | არ დავსცხრები მე ვისაგან?!" -- |
| Verse: d და | მათ პასუხი ვერვინ გასცა, | ეშინოდა ძლევისაგან. |
| Strophe: 2390_[2292] | ||
| Verse: a | რა სცნა როსტომ პილოტანმან, | ჯიონ რაზმი იძაბუნა, |
| Verse: b | ვერვინ გაყუ̂ა მემუქარე, | ეწყინა და ეთვალწუნა, |
| Verse: c | "მას უჩვენო ჩემი ჴრმალი!"- | ესე ბრძანა, -- "წავალ მუნა!" |
| Verse: d და | წამოვიდა ჯავრიანად, | სადავენი მოიბრუნა. |
| Strophe: 2391_[2293] | ||
| Verse: a | მან ფარმანი ჴელ-მწიფესა | სთხოვა, ესე მოახსენა: |
| Verse: b | "მე შევება იმა დევთა, | მოვჰკლა, მივსცე სისხლთა დენა". |
| Verse: c | გაეხარნეს კელ-მწიფესა, | მას უბრძანა: "აგრე ქენა! |
| Verse: d და | მტერთა ძალის გამტეხელო, | ჴელ-მწიფისა ზურგო შენა!" |
| Strophe: 2392_[2294] | ||
| Verse: a | გაგულიზდა და დაბრუნდა | როსტომ, ჭაბუკთა მფლობელი, |
| Verse: b | იზახდა, შუბი ჴელთ ჰქონდა, | ღრუბელთა გასაპობელი, |
| Verse: c | ჯეონს უძახდა : "ნიშანი | აწ ნახო დასამჴობელი, |
| Verse: d და | დაჰკარგო შენი სახელი, | ვატირო შენი მშობელი! |
| Strophe: 2393_[2295] | ||
| Verse: a | მით იცოცხლე აქანამდის, | ჩემის ჴელით აწ წაჴდები! |
| Verse: b | ავ-ნიშანო აწვე მოკუ̂დე, | შენ დღეთაგან გარდაჰჴდები." |
| Verse: c | ჯეონ ცხენი მიაბრუნვა, | ხანჯარზედა ედვა ნები, |
| Verse: d და | თქუ̂ა: "ჯავშანსა ეს დაგიფრეწს, | შენ ცოცხალი ვერ მამრჩები! |
| Strophe: 2394_[2296] | ||
| Verse: a | მკერდსა და გულსა გაგიპობ, | სისხლისა ღუ̂არსა ვადინებ, |
| Verse: b | შენი ჯავშანი სატირლად | დავდვა, აბჯარსა ვაფინებ, |
| Verse: c | უშენოდ გავჴდი ერანსა, | არ ბედსა ჩემსა ვაგინებ, |
| Verse: d და | შენსა მშობელსა შენზედა | სისხლის ცრემლითა ვატირებ!" |
| Strophe: 2395_[2297] | ||
| Verse: a | როსტომ მკუ̂ახე საუბარი | გაიგონა მისგან დია, |
| Verse: b | ვითა ლომმან, დაიყუ̂ირა, | ფიცხლად რაშით შეუტია, |
| Verse: c | მან ნავარდი შემოუვლო, | თქუ̂ა: "გათავდა შენი დღია!" |
| Verse: d და | ჯაჭუ̂-ჯავშანმან ვერა არგო, | ჯიონს სული დაულია. |
| Strophe: 2396_[2298] | ||
| Verse: a | მას მკერდსა შუბი აძგერა | მაღლა ღრუბელთა არივა, |
| Verse: b | მიწასა დასცა უწყალოდ, | სისხლსა და მტვერსა გარივა, |
| Verse: c | მაზანდარელთა ჭაბუკთა | სული შიშითა დალივა, |
| Verse: d და | გულ-გახეთქილნი უმზერდეს, | თაამთან რაზმი წარივა. |
| Strophe: 2397_[2299] | ||
| Verse: a | როსტომ ბრძანა: "დევთა გული | გატყდა, უჩანს ყუ̂ითლად პირი, |
| Verse: b | აჰა სახელს ვინცა ეძებთ, | მოიქცევის ლხინად ჭირი, |
| Verse: c | ჴელი ერთად შეუტიოთ, | სიცოცხლე ჩანს მათთვის ძვირი, |
| Verse: d და | განგებისა შეწევნითა | ვერ დაგვიდგამს ჩუ̂ენ ქუ̂იტკირი, |
| Strophe: 2398_[2300] | ||
| Verse: a | მაზანდარელმან უბრძანა | ლაშქართა სიტყუ̂ა თნებისა: |
| Verse: b | "მოჭირვებისა ჟამია, | ძალი აწ გაგვიჩნდებისა! |
| Verse: c | ჭანგ-გამახულთა მივმართოთ, | გული დღეს უნდა ქებისა, |
| Verse: d და | ვეცადნეთ, ღმერთმან გვიშველოს, | თვარ ჩუ̂ენი გარდაწყდებისა!" |
| Strophe: 2399_[2301] | ||
| Verse: a | მაშიგ კუ̂ნესის სპილენძ-ჭური, | ზროხა-კუდთა იყო ბერვა, |
| Verse: b | ქუ̂ეყანა ჩანს ეკალ-მეხად | და ჰაერი ლილის ღელვა, |
| Verse: c | ბასრი ჴრმალი, მძიმე ლახტი, | ღრუბეშიგან ხშირად ელვა, |
| Verse: d და | ლაშქართ ცეცხლსა მოუდებდა, | -- დროშებისა იყო ბერვა. |
| Strophe: 2400_[2302] | ||
| Verse: a | წითელ-ყუ̂ითლად მიწის პირი | ჩნდა შუბისა სიმრავლითა, |
| Verse: b | სთქუ̂ა "საწუთრო ლაშქართაგან | შეკრულია კუპრის ზღუ̂ითა, |
| Verse: c | ლახტ-ხანჯარსა, ბასრსა ჴრმალსა, | გამოჰყრიდა სიმრავლითა, |
| Verse: d და | ადგილზედან დევთა თავი | ვით ფურცელი ცვივის მითა. |
| Strophe: 2401_[2303] | ||
| Verse: a | თავი ეყარა შორი-შორს, | სისხლისა რუ მიდიოდა, |
| Verse: b | ჯაჭუ̂-ჯავშანი და ხუფთანი | მიწასა ზედა სცვიოდა, |
| Verse: c | იყო ზამი და ზრიალი, | ცხენისა ჯარი ჴვიოდა, |
| Verse: d და | საწუთრო დევით აივსო, | ეშმაკთა დასი ყიოდა. |
| Strophe: 2402_[2304] | ||
| Verse: a | მათ იბრძოლეს შვიდსა დღესა, | მოისვენეს ღამე არა, |
| Verse: b | უნდა ძებნა სახელისა, | ძლევა უჩნდის ერთგან არა, |
| Verse: c | უთქს პირის-პირ ერთმან ერთსა, | მიწა სისხლით დაიფარა, |
| Verse: d და | მერვეს დღესა შარიერმან | პირი მიწას დაამყარა. |
| Strophe: 2403_[2305] | ||
| Verse: a | ქაოზ ემთხვია მიწასა | ცრემლსა ღუ̂რის იგ მონაწური, |
| Verse: b | თავს მოიჴადა, დაცადგა | მან ქუდი ქაიანური, |
| Verse: c | წმინდაო მოსამართლეო, | შენ გჴადი კუ̂ლავ მონანური, |
| Verse: d და | გრძნებისა მქნელი დაამჴვე | და ძალი მაზანდარური. |
| Strophe: 2404_[2306] | ||
| Verse: a | შენ მიშველე ამაზედან, | კუ̂ლა მიბოძე დღეთ სიახლე, |
| Verse: b | მამეც ძალი შეწევნისა | მე უღირსსა, სხვა სიმაღლე, |
| Verse: c | დამდევ შენი საფარველი, | რისხვა ვნებით დევთ აახლე, |
| Verse: d და | ამ გრძნეულთა მოვერიო, | ძველი ტახტი გამიახლე!" |
| Strophe: 2405_[2307] | ||
| Verse: a | ლოცვისაგან მოიცალა, | ლაშქარშიგან შემოვიდა, |
| Verse: b | მან ხუფთანი მოითხოვა, | ტანს აბჯარსა ჩაიცმიდა, |
| Verse: c | თავს დაირქუ̂ა მუზარადი, | ჴელ-მწიფურად კარგა ზმიდა, |
| Verse: d და | რაზმი ახლად გააჩინა, | კუ̂ლავ საომრად გული სთქმიდა. |
| Strophe: 2406_[2308] | ||
| Verse: a | ტუსის და გივსა უბრძანა: | "რაზმსა უკანა ვლიდია! |
| Verse: b | ზანგ-შარვანელო და რუამ, | გურგენ, გმირულად ზმიდია! |
| Verse: c | მარცხენა მჴარი შევედრა, | -- თქუ̂ენი იმედი დიდია! |
| Verse: d და | გენუკუ̂ი მოჭირვებასა, | დღეს მტერთა სისხლსა ღუ̂რიდია!" |
| Strophe: 2407_[2309] | ||
| Verse: a | გმირი როსტომ პილოტანი | ლაშქართათჳს წინ-მავლითა, |
| Verse: b | წინა რაზმი მიაბარა: | -- "ვარ შენითა იმედითა! |
| Verse: c | გულოვანი მეომარი | ვერ გასძღები სისხლთა ღუ̂რითა", |
| Verse: d და | მარჯუ̂ნით შვილი ქიშვადისა, | დგას გოდერძი ნაღარითა. |
| Strophe: 2408_[2310] | ||
| Verse: a | მზემან კალთა უკუ-იღო, | მან საწუთრო დააშვენა, |
| Verse: b | მას დღე ომი გაახშირეს, | ყოვლგნით იყო სისხლთა დენა, |
| Verse: c | პირსა ფერი მოაკლდების, | ვინც ჴრდალია, -- თვალთა ჩენა, |
| Verse: d და | ჰგავს, ღრუბელი ლახტსა წვიმდეს, | ზეცით იყო ჴრმალთა დენა! |
| Strophe: 2409_[2311] | ||
| Verse: a | იგ მინდორი ნაჴოცითა | ცხენ-კაცითა სავსე იყო, |
| Verse: b | "მიწის პირი უპატიოდ | ტვინისაგან დასუ̂რილიყო, |
| Verse: c | ვითა ლომი, -- შეუტივა | გივმან, ჴელი ჴრმალსა მიჰყო, -- |
| Verse: d და | რაზმსა შიგან გაერივა, | რისხვად კმარა, რაც მან უყო. |
| Strophe: 2410_[2312] | ||
| Verse: a | ვითა ლომმან კანჯრის ჯოგი, | რაზმსა შიგან გაიარა, |
| Verse: b | ქოს-ტაბლაკთა, ნაღარათა, | ჴმა გახშირდა, ისმის არა, |
| Verse: c | ჰგავს საწუთრო აბანოზსა, | მუნ რომ მტვერი შეიყარა! |
| Verse: d და | ვერა ვხედავთ საწუთროსა, | მზისა შუქი დაიფარა. |
| Strophe: 2411_[2313] | ||
| Verse: a | სად იყო მაზანდარელი | როსტომ ნახა და გაუჴდა, |
| Verse: b | ჴელთა აქუ̂ს გრძელი ზუფინი, | ჰჴოცდა, რაზმსმიგან ჩაუჴდა, |
| Verse: c | წინა ვერავინ დაუდგის, | აბჯართა ჩხერა გაუჴდა, |
| Verse: d და | გზა ნახა მაზანდარელმან, | შიშით ძალ-გული წაუჴდა. |
| Strophe: 2412_[2314] | ||
| Verse: a | მძიმე ლახტი გამოიღო, | მუზარადთა ლეწდა მითა, |
| Verse: b | ჴმით აერი ავსილიყო, | მტერთა ზედა არდუმითა, |
| Verse: c | პილოთ სული აღარ ედგა | დანაჴოცთა არნუმითა, |
| Verse: d და | გზა არა აქუ̂ს წამოსავლად, | ავსილიყო ხორტუმითა. |
| Strophe: 2413_[2315] | ||
| Verse: a | შუბი ითხოვა, მიართვეს | რა ნახა მაზანდარელი, |
| Verse: b | რაში გაჰქუსლა, შესძახა, | აწ სიცოცხლესა ნუ ელი, |
| Verse: c | წელთა აძგერა გულ-სრულად | მკერდშიგან გასაყუ̂ანელი, |
| Verse: d და | მიწათა ზედან დაეცა, | ქუ̂ად იქმნა სამარკანელი. |
| Strophe: 2414_[2316] | ||
| Verse: a | გრძნებისა ჴელოვნებითა | ქუ̂ად იქცა, სიპად დებული, |
| Verse: b | მას ერანელნი უჭუ̂რეტდეს | როსტომ დგას გაკუ̂ირვებული, |
| Verse: c | ქექაოზ მეფე მოვიდა | მას გვერდით განცქუ̂იფებული, |
| Verse: d და | უბრძანა როსტომს: "რა ნახე, | რად სდგახარ სახელდებული. |
| Strophe: 2415_[2317] | ||
| Verse: a | შემოქმედსა შევეხვეწე, | დევთა მეფე ვიცან ბარე, |
| Verse: b | ვნახე, ფიცხლად შეუტივე, | ჩემსა რაშსა მივაბარე, |
| Verse: c | მკერდსა შუბი შევაძგერე, | ვთქუ̂ი, ჯავშანსა იქით გარე, |
| Verse: d და | სიკუ̂დილისა უშიშარი | ქუ̂ად შეიქმნა, ძეს მდებარე. |
| Strophe: 2416_[2318] | ||
| Verse: a | მე არას მიკუ̂ირს გრძნების ქნა, | თუ იქნას მხიფლავისაგან, |
| Verse: b | მაგრა იცისა ეშმაკმან, | კაცსა ვერ იჴსნის დღისაგან, |
| Verse: c | ლაშქართა შიგან მოვიღოთ, | გამოვიყუ̂ანოთ ქუ̂ისაგან, |
| Verse: d და | ვერ მამირჩების ცოცხალი, | მე დავსცლი სიცოცხლისაგან. |
| Strophe: 2417_[2319] | ||
| Verse: a | ვინცა იყო ფალავანი, | ყუ̂ელა ქუ̂ასა აზიდვიდა, |
| Verse: b | ვერვინ დასძრა ჴორციელმან | როსტომ ჭანგსა იმახვიდა, |
| Verse: c | ძალი სთხოვა შემოქმედსა, | ცხენისაგან ჩამოვიდა, |
| Verse: d და | დასცა ჴელი, მჴარს შეიდვა, | ლაშქართაკენ წამოვიდა. |
| Strophe: 2418_[2320] | ||
| Verse: a | ყუ̂ელა ღმერთსა ადიდებდა | მათთჳს, როსტომ ვინ დაარსა, |
| Verse: b | მოსდევდეს და პილოტანსა | გარდაჰყრიდეს თუ̂ალ-გუარსა, |
| Verse: c | შემოვიდეს ლაშქარშიგან, | სად ჴელმწიფის ტახტი არსა, |
| Verse: d და | მან გააგდო იგი ლოდი, | ფარდაგისა დადვა კარსა. |
| Strophe: 2419_[2321] | ||
| Verse: a | ბასრი ცული მოუტანეს, | როსტომ, დაჭრას, ლამის, მითა, |
| Verse: b | უთხრა: "დადევ გრძნეულობა | და გამოდი მაგა ქუ̂ითა! |
| Verse: c | რადგან ჴელად შემოგიგდე, | მამირჩები, მითხარ რითა?!. |
| Verse: d და | არ გაგიშვებ უნახავსა, | დაგჭრი ბასრის წერაქუ̂ითა!" |
| Strophe: 2420_[2322] | ||
| Verse: a | რა ესმა მაზანდარელსა, | თქუ̂ა: "წავჴე, ჩემი დღე იქნა!" |
| Verse: b | ჰაერთა შიგან გასვლასა | ლამის, და ღრუბლად შეიქნა, |
| Verse: c | ნისლი გამოსჩნდა, წავიდა, | ჯერ არ დაძრულა, ძეს იგ ქუ̂ა, |
| Verse: d და | მას პილოტანსა ვერ მორჩა, | მისი უკუღმა დღე იქნა! |
| Strophe: 2421_[2323] | ||
| Verse: a | როსტომ ჴრმალი მოუქნივა, | მას გაკუ̂ეთა დაავედრა, |
| Verse: b | ბასრის რკინით შეჭედილი | მან ჴელშიგან მოახვედრა, |
| Verse: c | ნამეტნავად მოუჭირა, | წამოზიდა მისკენ მედგრა, |
| Verse: d და | ჴელ-მწიფეს წინ მოიყუ̂ანა, | -- "მე ვქენ, რაცა დაგევედრა." |
| Strophe: 2422_[2324] | ||
| Verse: a | მოახსენა: "ჴელ-მწიფეო, | მოვიჴელე, აჰა, მტერი, |
| Verse: b | ჩემსა ჴრმალსა ვერ დაუდგა, | ღრუბლად იქნა, ვითა მტვერი, |
| Verse: c | მაზანდარა ჩუ̂ენ დაგვიგდო, | მოინდომა მან აერი." |
| Verse: d და | ქაოზ ბრძანა: "ვერ ყოფილა | ტახტ-გვირგვინის შესაფერი. |
