TITUS
Shahname 1 and 2: Metrical parts
Part No. 147
Previous part

Chapter: 64 
აქა ამბავი სიაოშისა სიკვდილისა და დიდი ომი როსტომისა, ერანელთა და თურანელთა დიდი მტერობა







Strophe: 2962_[2854] 
Verse: a       ქაოზ დაყო ტახტოსანმან   ას ორმოცდა ათი წელი,
Verse: b       მეხუთე ძე ფრიდონისი,    სრულ ერანის შარიელი, --
Verse: c       არს ჴელმწიფე ერაჯისა    იგ მორჭმული სასურველი,
Verse: d    და   მაღალი და მოვლენილი,   მით არს მტერთა მომსპოლველი.






Strophe: 2963_[2855] 
Verse: a       პატრონი ზალდასტანისა    და როსტომ გმირთა-გმირისა,
Verse: b       სხვათ ფალავანთა მრავალთა,   ტუსის ნოდარის შვილისა,
Verse: c       გოდერძი ქიშვადიანთა,    ნორჩი ალვისა ზრდილისა.
Verse: d    და   ქაოზს ძე ესვა, სიტურფით   ცისკარი არის დილისა.






Strophe: 2964_[2856] 
Verse: a       ღმრთისა მოსავი, რჯულ-წმინდა,   შემკული არსთა მკობითა,
Verse: b       მარჯვნივ მკლავს იყო ნიშანი   ხოსროულისა ცნობითა,
Verse: c       უშენგს, ტომერანს და ჯიმშედს    იგი სჯობს სამართლობითა.
Verse: d    და   სიმსხოთ და სიბრტყით როსტომს ჰგავს,   ალვასა -- ნაზარდობითა.






Strophe: 2965_[2857] 
Verse: a       ერაჯს, თურის და სალიმს სჯობს,   ფრიდონსა დაადარესა,
Verse: b       სახელად ერქვა სიაოშ,    ძე ქაოზისა ბრძანესა;
Verse: c       სევდაოზ დედის-ნაცვალი   გვანდა გავსილსა მთვარესა,
Verse: d    და   ბანოვანთ თავი, ლამაზი,   ანათობს ჴმელთა არესა!






Strophe: 2966_[2858] 
Verse: a       სიაოშის სურვილითა   სევდავ ხელსა დაემსგავსნეს,
Verse: b       წვევად საქმედ ბილწობისა   გონებანი გაეზრახნე!
Verse: c       "მე ძე თქვენი შვილად მინდა.   სული მისთვის გამიარმნეს,
Verse: d    და   შემოვიდეს სადედოფლოს,   მე და თქვენი ქალნი გვნახნეს."






Strophe: 2967_[2859] 
Verse: a       ქექაოზს ჰკადრა სევდაოზ    რა ესე მოციქულობა.
Verse: b       "მე დედა ვარ და ეგე ძე,   ჰფერობდეს ჩემი შვილობა,
Verse: c       ნახვითა გავიხარებდეთ,   ვის შვენის ალვა ზრდილობა;
Verse: d    და   თუ არა მნახავს, ჭმუნვა მჭირს   ამისთვის, გულნაკლულობა."






Strophe: 2968_[2860] 
Verse: a       ქექაოზ ესე სიაოშს    წიგნად უბრძანა, არ ენით,
Verse: b       შესთვალა: სევდავს" უჴმიხარ,   წადით და შეეყარენით,
Verse: c       ბანოვანთ თავი, ტანსარო,   ზუალსა დაედარენით,
Verse: d    და   თქვენი დანი და ჩემი მზე,   ნახვითა გაიხარენით;






Strophe: 2969_[2861] 
Verse: a       შვილად გეძებს, წადი, ნახე,   იყავ მათთან შინაური."
Verse: b       ესე საქმე დაუმძიმდა,   სიაოშის დაჭკნა გული.
Verse: c       "თუ ურჩ ვექმნა, ვა თუ გაწყრეს,   არ მიუპყრა ქაოზს ყური,
Verse: d    და   თუ წავიდე, ავად მოჴდეს,   საქმე იყოს ეშმაკური."






Strophe: 2970_[2862] 
Verse: a       თქვა: "დედისაგან წვეული   გული რად ლამის დაშლასა?"
Verse: b       თავსა გაებრჭო, დაასკვნა,   მერმე ლამოდა წასლვასა.
Verse: c       "ეტლსა და ღმერთსა მივენდო;   თუ არ წავიდე, ვიქ რასა?
Verse: d    და   აწ ჩემი ჴმობა რა იყო,   გული მიმხვდარა სხვას რასა!"






Strophe: 2971_[2863] 
Verse: a       ადგა და გამოემართა   ტურფა, ტაყვ-საყუროსანი,
Verse: b       იაგუნდისა გვირგვინით,   ოქროსა სარმუზოსანი;
Verse: c       რა სადედოფლოს შევიდა   იგ იადონი მგოსანი,
Verse: d    და   დანი წინ მოეგებოდენ,   სევდავ პირ-ბაღდადოსანი.






Strophe: 2972_[2864] 
Verse: a       ოქროსა ტახტსა სიაოშ    გვერცა დაისვა ლხინითა,
Verse: b       ლალისა თეფში სევდაოზ    მას წინ დაუდგა ხილითა,
Verse: c       ბროლისა ჭიქა დალივეს   ხოშგუარისა ღვინითა;
Verse: d    და   სიაოშს უთხრა: "დედა ვარ,   შენ შვილი ჩემგან ზრდილითა.






Strophe: 2973_[2865] 
Verse: a       არ გმართებს ჩემი სიშორე,   ტანს, გნუკავ, აქა არებდეთ,
Verse: b       დანი და მამისა ცოლნი   ნახვითა გავიხარებდეთ,
Verse: c       არავინ მოსწონს მჭვრეტელთა,   სევდასა გავიქარვებდეთ,
Verse: d    და   თუ ნახვა დაგვიძვირდების,   ლახვართა გულსა ვარებდეთ."






Strophe: 2974_[2866] 
Verse: a       შეატყო და მას სიაოშ    არა გასცა ყოლ პასუხი,
Verse: b       საღამომდის ჭამა იყო,   სევდავ არის პურად უხვი;
Verse: c       ადგა, შინა წამოვიდა   ლომი ჴმელთა მონაბუქი,
Verse: d    და   წმიდათ თანა წამებული,   სამოთხისა არ აუგი.






Strophe: 2975_[2867] 
Verse: a       კვლავ სევდავ კაცი გაგზავნა:   "თავნი ქაოზთან არენით,
Verse: b       აქ როდეს იყო სიაოშ,    გულტკბილად შევიყარენით,
Verse: c       ფიცი დავდევით ჩვენს შუა,   დედა-ძედ გავიყარენით,
Verse: d    და   კვლავცა უბრძანეთ, მისითა   ნახვითა გაგვახარენით.






Strophe: 2976_[2868] 
Verse: a       დანი და დედა-ასულნი   კვლავ გვნახნეს, შევქნათ პურობა,
Verse: b       გამოვისვენოთ ნახვითა,   გვქონდეს არ გულნაკლულობა."
Verse: c       ქექაოზ ჰკითხა მას კაცსა:   "რა იცი, სადაურობა?"
Verse: d    და   თქვა გაგზავნილმან მასთანა   სევდავის მოციქულობა.






Strophe: 2977_[2869] 
Verse: a       ქაოზ ბრძანებს: "წადი, შვილო,   პირი-მზე და სარო-ტანი!"
Verse: b       თქვა სიაოშ: "მე და გივსა    დაგვიც ხვალე პაემანი,
Verse: c       მინდორს წავალთ სანადიროდ,   მე გავგზავნე კვლევად სხვანი,
Verse: d    და   ხვალ მიბრძანებთ, სევდავ ვნახო,   ბანოვანნი ჩემნი დანი."






Strophe: 2978_[2870] 
Verse: a       მეფე ბრძანებს: "მჴევლისათვის   კაცი დაშლის მჴეცთა სრვასა,
Verse: b       ახლა დედა გიშოვნია,   ნუ ატკივნებ გულსა მასა;
Verse: c       გივის საქმე ჩვენცა ვიცით,   ნადირობა მასთან ჴამსა,
Verse: d    და   სჯობს რომ ხვალე უპაემნო,   აწ ეწვიე სევდავ მზასა."






Strophe: 2979_[2871] 
Verse: a       ეწყინა და ვეღარა თქვა,   გული მისი ენთებოდა,
Verse: b       გაგზავნილსა თანა გაჰყვა,   ტირის თავსა ებრჭობოდა.
Verse: c       დანი წინა მოეგებნეს,   ტახტსა დაჯდა, შეშვენოდა,
Verse: d    და   სამსა დღესა ნადიმი ქნეს,   თქმა ვითამცა ეგებოდა!






Strophe: 2980_[2872] 
Verse: a       რა პურობა გაიყარა,   ბრძანებს: "წადით, ვინ არ გვინდი."
Verse: b       სევდავ იტყვის: "გონიერო,   რათგან სჭმუნავ, გა-ცა-ღიმდი!
Verse: c       შეხედვითა შეგეტყობის,   გიყვარვარ და შენთვის გინდი,
Verse: d    და   მისთვის დაუბადებივარ   განგებასა, შენთვის უნდი!






Strophe: 2981_[2873] 
Verse: a       სამოცი ჭიქა გასცვალოს,   კაცსა ეტყობის ბერობა,
Verse: b       მამასა შენსა მე დაგჴსნი,   არა ვქნა შუა მტერობა;
Verse: c       სფაადი მზესა ახალი   მომხვდები ნებიერობა,
Verse: d    და   შენი იქნების გვირგვინი,   ერანის შარიერობა"






Strophe: 2982_[2874] 
Verse: a       პირი ვარდი გაუყვითლდა,   რა სიაოშ ყურად იღო,
Verse: b       თქვა: "რა არის გაგებული,   სატანამან ვით წაგიღო?
Verse: c       შენგან წაჴდეს მამა-ჩემი,   მე ცოცხალმან ნათელ ვიღო,
Verse: d    და   წყეულმც არის იგი მიწა,   შენ ნაყოფად გამოგიღო!"






Strophe: 2983_[2875] 
Verse: a       ესე რა თქვა, ფიცხლავ ადგა   პილოტანი წამოსავლად,
Verse: b       სევდავ კალთას მოეკიდა,   ედებოდა ცეცხლი გულად:
Verse: c       "სიჩქარითა ნუ წაჰჴდები,   საქმე გქონდეს სინანულად,
Verse: d    და   თავს მოვიკლავ შენს წინაშე,   აწ წაგაჴდენ, ვიცი, სრულად.






Strophe: 2984_[2876] 
Verse: a       არ დამორჩილდა სიაოშ,    ჰქონდა გულისა ტკივილი;
Verse: b       კალთა დააძრო, -- სევდაოზ    შექნა ტირილი, კივილი,
Verse: c       საყელო გარდაიხივა;   ქექაოზს ესმა ტირილი --
Verse: d    და   კაცი გაგზავნა საცნობლად,   შექნა ამისთვის ჩივილი.






Strophe: 2985_[2877] 
Verse: a       შესთვალა: "შვილად სიაოშ    მყვანდა გულითა ჩემითა,
Verse: b       ჩემთანა წოლა გაჰპირა,   ჩვენ იგი არა ვქენითა;
Verse: c       თმითა მითრივა, მუცელი,   მან გამიზილა ცემითა,
Verse: d    და   თუ არ გამივლენ, იცოდი,   თავსა მოვიკლავ ჴელითა."






Strophe: 2986_[2878] 
Verse: a       ესმა ქექაოზს ამბავი,   იქნა პირგაყვითლებული.
Verse: b       თქვა: "საწუთროსა ვემდურვი,   მე მისგან გამწარებული,
Verse: c       სამსალა თერიაყთანა   ვსვი ერთად შეზავებული."
Verse: d    და   სხვა არა გასცა პასუხი,   იგონებს შეჭირვებული.






Strophe: 2987_[2879] 
Verse: a       სევდავ მოასხნა დიაცნი   ჯერ შობად არ მოწეული,
Verse: b       ვაჟი მოსწყვიტა, შეასვა   წამალი ანაზდეული,
Verse: c       თავი შესვარა სისხლითა,   კივის, იზახის წყეული,
Verse: d    და   კაცი გაგზავნა საცნობლად,   მეფე დგას ცნობა-რეული.






Strophe: 2988_[2880] 
Verse: a       მეფე ნახვად წამოვიდა,   გააკვირვა მისნი მჭვრეტნი,
Verse: b       სადედოფლოს შემოვიდა,   არ გულს ადგა ნათლად სვეტნი;
Verse: c       სევდავ ვაჟი წინ მიუგდო   სხვის დიაცის მონაწყვეტნი,
Verse: d    და   თავი სისხლით შეღებილი   მას უჩვენა დანაწყვეტნი.






Strophe: 2989_[2881] 
Verse: a       არ დაიჯერა ქექაოზ    ეს საქმე შვილისეული,
Verse: b       იყო რჯულ წმიდა სიაოშ,    ღვთისა მოსავი, რჩეული;
Verse: c       კაცი გაგზავნა საჴმობლად,   ტიროდა ცრემლდათხეული;
Verse: d    და   ფიცხლავ მოვიდა წინაშე   წამებულთანა ქცეული.






Strophe: 2990_[2882] 
Verse: a       უთხრა: "შვილო გონიერო.   არ მერიდე საწყინარსა,
Verse: b       როგორ გავძლო უშენობა,   არ გიჭვრეტდე წყალ-ჯავარსა?
Verse: c       სხვა შენებრივ არ უნახავს   მიწის პირსა, ცასა მყარსა,
Verse: d    და   ანუ ცოლსა გავეყარო,   მესამაროს მიწა მკვდარსა."






Strophe: 2991_[2883] 
Verse: a       თქვა: "როდეს მიჴმეს, მაშინვე   არ ვაპირებდი ხლებასა,
Verse: b       ვიწყინე, საქმე ვიაზრე,   ვპირობდი დაალებასა;
Verse: c       არ წავიდოდი, ამისთვის   ვხედევდი დაპირებასა,
Verse: d    და   გეწადა, მე ვერ ვიქმოდი   ბრძანების შეცილებასა.






Strophe: 2992_[2884] 
Verse: a       აწ ფათარეკსა დაბმულვარ,   რა უთქვამს, მე არ მიქნია,
Verse: b       მოუგონია სევდაოზს,    გულსა არა მიც იგ მია!
Verse: c       მაღალი ეტლი მოწმად მყავს,   რას მეუბნევის ის დია,
Verse: d    და   მე თუ რა ბრალი შემკრევდეს,   მაღალიმც ღმერთი მიგმია!"






Strophe: 2993_[2885] 
Verse: a       რა ესე თქვა, წამოვიდა,   გაებრჭობის ცნობა გულსა,
Verse: b       როსტომს ჰკითხავს: "რით გავმართლდე?"   -- ერანელთა სპათა სრულსა,
Verse: c       გოდერძის და ტუსის, გივსა,    ფალავანთა მათ ქებულსა --
Verse: d    და   "თავი ცოცხლად აღარ მინდა,   საჴმილს გავვლი აგზებულსა:






Strophe: 2994_[2886] 
Verse: a       ერთი მჴარი განი ჰქონდეს   და სამასი სიგრძე ველსა,
Verse: b       იქით-აქათ შეშისასა   ზღუდეს ვაგებ გასავლელსა;
Verse: c       მას ცეცხლითა საჴმილად ვიქ   სანახავად საზარელსა,
Verse: d    და   შიგ გავივლი ტანშიშველი,   ღმერთი მიზამს არ უქნელსა.






Strophe: 2995_[2887] 
Verse: a       მართლად დამწამა -- დავიწვა,   მიპოვნოთ დაავლებული,
Verse: b       სევდავ რაცა თქვა, მიქნია,   ვარ თურმე მოყივნებული;
Verse: c       ღმერთმან ქნა, მოვრჩე მშვიდობით,   ვიქნები გამართლებული,
Verse: d    და   ტყუილად არის ნათქვამი   ეს ჩემთვის დაწამებული."






Strophe: 2996_[2888] 
Verse: a       ეწყინა და ფალავანთა   დაშლით ვერა დაუგვარეს;
Verse: b       სევდაოზ და ჴელმწიფემა   ეს სიმართლედ დაუჯერეს.
Verse: c       სამსა დღესა მევირეთა   საშინელი შეშა ჰყარეს,
Verse: d    და   ერთი მჴარი გზა დააგდეს,   შუა გავლა დაამყარეს.






Strophe: 2997_[2889] 
Verse: a       პირდაბანილი ილოცავს   ერთსა კვირასა ღვთისაგან.
Verse: b       ცეცხლი მოუდვა საჴმილსა,   უმძლავრე გრგვინავს ზღვისაგან.
Verse: c       იტყოდა: " მოსამართლეო,   ვინ შემქენ მე თიჴისაგან,
Verse: d    და   მართალი ვიყო, ნუ დამწვავ,   წმიდა მყავ აუგისაგან!"






Strophe: 2998_[2890] 
Verse: a       შეეკაზმა, ცხენსა შეჯდა   საჴმილისა გავლა-შრეტად.
Verse: b       ერანელნი შეიყარნეს,   უთვალავნი ქვიშის მეტად,
Verse: c       გოდერძის და როსტომს, ტუსის    თვალთ ცრემლი სდის არ დაწყვეტად,
Verse: d    და   სევდაოზ და თვით ჴელმწიფე   გამოვიდეს მისად ჭვრეტად.






Strophe: 2999_[2891] 
Verse: a       ნახეს ყოველთა, -- გაჰკვირდა,   -- საჴმილი გაერთებული,
Verse: b       თქვეს: "ნუ ყოს ღმერთმან შეშვება,   ვიქნებით ვაგლახებული;
Verse: c       აქ ანდამატი შევიდეს,   ვიპოვოთ დავალებული,
Verse: d    და   სხვა ვინ ცოცხალა დღესითგან   ცეცხლითა გამართლებული?"






Strophe: 3000_[2892] 
Verse: a       სიაოშ ცეცხლსა მიმართა,   მამისა საქმეს ჩიოდა.
Verse: b       "თუ შემცოდე ვარ, დავიწვა   " -- ამას ჴმამაღლა ყიოდა --
Verse: c       "შეუცოდარი მოვრჩები"   -- ზეგარდმო ცვარი ცვიოდა;
Verse: d    და   ტიროდეს მისთვის ყოველნი,   თვალთაგან ცრემლი სდიოდა.






Strophe: 3001_[2893] 
Verse: a       ალი გავლო, არ უნახავს   ვირ კიდემდის თვალსა ჩვენსა,
Verse: b       ერთი ბეწვი არ დასწოდა   თვითან მას და მისსა ცხენსა;
Verse: c       გარდამოჴდა, შემოქმედსა   პირდამჴობით თაყვანს სცემსა.
Verse: d    და   "მე დამიცევ შეუწველად,   შენ მეტი ხარბჭეთა. ბჭესა!"






Strophe: 3002_[2894] 
Verse: a       რა ქექაოზ შვილი ნახა   ცეცხლისაგან შეუწველი,
Verse: b       მან შესწირა შემოქმედსა   მისთვის მადლი საშინელი;
Verse: c       სევდავ ტახტით ჩამოაგდო,   ქუსლი დასცა საცემელი,
Verse: d    და   სიაოშის თანაზრდილთა   თქვეს: "გაუშვათ, რათგან მთელი."






Strophe: 3003_[2895] 
Verse: a       თვით ბარამ, გოდერძის შვილი,   სხვათ ფალავანთა შვილები
Verse: b       ლამოდეს მისსა სიკვდილსა,   ჰქონდათ მახვილი წვდილები;
Verse: c       იმათ სიაოშ გაუწყრა:   "თქვენგან არ გავიწბილები,
Verse: d    და   რათგან გავმართლდი, არ მინდა   ჴელმწიფე ანატირები."






Strophe: 3004_[2896] 
Verse: a       ქაოზ შვილსა აკოცებდა,   მორჩომასა ულოცვიდა,
Verse: b       მერმე ყელსა მოეხვია,   თვალისაგან ცრემლსა ღვრიდა,
Verse: c       დაუწველად ნახვისათვის   ღმერთსა მადლსა შესწირვიდა,
Verse: d    და   გულნათელად გაიყარნეს,   მეფე საღგომს წამოვიდა.






Strophe: 3005_[2897] 
Verse: a       სევდაოზ იტყვის: სიაოშ   " მორჩა როსტომის გრძნებითა,
Verse: b       ზალდასტანისგან სწავლული   სავსეა ჴელოვნებითა;
Verse: c       ბარამს არ მომაკვლევინა   თვითან მისითა ნებითა,
Verse: d    და   მისთვის უნდოდი საცოლოდ   პირად მზე მოწონებითა."







Next part



This text is part of the TITUS edition of Shahname 1 and 2: Metrical parts.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 26.4.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.