TITUS
Shahname 1 and 2: Metrical parts
Part No. 149
Previous part

Chapter: 66 
აქა აფრასიობის წიგნი სიაოშთანა პირველ მიწერილი







Strophe: 3012_[2904] 
Verse: a       მისწერა: "ჩემი გასმია   ლაშქართა მკლავ-ძლიერობა,
Verse: b       ვჰპირებ ერანის დაწვასა,   გავბედე თქვენი მტერობა,
Verse: c       დასავლეთამდის მოსრულსა   მშვენოდეს შარიერობა! --
Verse: d    და   მომესმა შენი სიკეთე,   ჭკუა და გონიერობა.






Strophe: 3013_[2905] 
Verse: a       კარგ-რჯულობა მესმა თქვენი   და ფიცისა გათავება,
Verse: b       სიმართლე და არ-მუხთლობა,   მოყვარეთა გვერცა ხლება;
Verse: c       გუნებამან სიყვარული   მომცა შენად დაზავება,
Verse: d    და   მე მნახავთა შემახარბეს,   მინდა შენი შემოყვრება.






Strophe: 3014_[2906] 
Verse: a       დავიზავნეთ; ვინცა გვნახნეს,   ჩვენ მამა-ძედ დაგვსახვიდეს
Verse: b       საჭურჭლე და თვალ-გუარი   მოგცე, ვერვინ დასთვალვიდეს,
Verse: c       ოქრო, თვალი, მარგალიტი,   -- მამა-თქვენი თქვენ გნატრიდეს,
Verse: d    და   წიგნი მოგცე, კვლა ლაშქარი   ჩემი აქა არ მოვიდეს.






Strophe: 3015_[2907] 
Verse: a       საჭურჭლე და თვალ-გუარი,   მარგალიტი დარჩეული
Verse: b       ასს აქლემსა აგიკიდო,   სასახელო სტავრა სრული,
Verse: c       ოქრო-ვეცხლი მანასუჯი   ათას პილოს კიდებული,
Verse: d    და   შენი ავი არ ვინდომო,   მოგცე წიგნი დაფიცული."






Strophe: 3016_[2908] 
Verse: a       წიგნი მოართვეს სიაოშს,    სიტყვა და საუბრებია,
Verse: b       იჴმო როსტომ და გოდერძი,    ტუსი, სპა, თავადებია;
Verse: c       წიგნი ნახეს და გაჰკვირდეს,   თქვეს თუ: "რა წაჰკიდებია?
Verse: d    და   იგი მუხთლობით გვაღორებს,   ან მეტად შეშინებია!"






Strophe: 3017_[2909] 
Verse: a       სავაზიროდ გაემართნეს   ერანელთა სპათა ჯარი,
Verse: b       როსტომ იტყვის: "ნუ ვენდობით,   ლაპარაკი სხვაებრ არი,
Verse: c       მათ ჰქონია გამარჯვება,   ერანელთა დღეს აქვს დარი,
Verse: d    და   რას გვაძლევენ საჭურჭლესა,   გამოვართვათ ჩვენი ზღვარი.






Strophe: 3018_[2910] 
Verse: a       მან შვილი მოგვცეს, მამული   რაცა აქვს გარდადებული,
Verse: b       მართ მძევლად შვილი თავადთა,   ვინც იყოს სახელდებული,
Verse: c       ერთი ძე გარსევაზისი,    ჰყვანდეს რომელი ქებული;
Verse: d    და   ჩვენი სახელი იქნების   დღესითგან გადიდებული."






Strophe: 3019_[2911] 
Verse: a       მძევლები და საჭურჭლენი   მათ სიაოშს ყველა უძღვნეს;
Verse: b       როსტომს უკვირს ბელუქობა,   აფრასიობს წიგნით უქნეს;
Verse: c       მიუწერეს: "მოვითვალეთ,   საგანძურთა ჩვენ მოგვბუქნეს,
Verse: d    და   ქექაოზსცა შევეკითხვით,   -- რისხვის კოშკნი არ აუგნეს.






Strophe: 3020_[2912] 
Verse: a       არ მოგცეს ზავი ქექაოზ,    მისია შარიერობა,
Verse: b       მძევლებსა თქვენსა თქვენ მოგცემთ,   იყოს ჩვენს შუა მტერობა."
Verse: c       რა აფრასიობ გაშინჯა   წიგნისა მონაწერობა,
Verse: d    და   ციფხლავ თურქისტანს დაიწყო   ამოდ რამ ნებიერობა.






Strophe: 3021_[2913] 
Verse: a       როსტომ თქვა: "დღეს გამარჯვება   ჩვენ მოგვხვდა კვლავ უპოველი
Verse: b       ვერავინ იტყვის, თვით წავალ,   ქაოზს მე ვჰკადრო ყოველი."
Verse: c       ბუხისტანს დადგა სიაოშ,    იგ მტერთა შეუპოველი, --
Verse: d    და   აწ როსტომ ერანს მოვიდა   არ მათი დაუთხოველი.






Strophe: 3022_[2914] 
Verse: a       როსტომს გაუწყრა, უბრძანა   სიტყვანი ასაკლებელი;
Verse: b       შეიტყო ზავი, ეწყინა:   "ხარ ჩემგან გასაძებელი,
Verse: c       სიბერით უჭკვოდ შექნილხარ,   შენ ცნობა-დაუქებელი.
Verse: d    და   ვიცი, დღესითგან ამეგზნეს   მე ცეცხლი დაუვსებელი."






Strophe: 3023_[2915] 
Verse: a       სევდავ უმოწმა ქექაოზს,    გული უც დაჭმუნვებითა,
Verse: b       უბრძანა: "გითხარ ორთავე   შენ და სიაოშს ხლებითა,
Verse: c       მოგატყუებდა ჭკვიანი   თქვენ აფრასიობ გრძნებითა,
Verse: d    და   თუ არ შეეტყო მას ჯობნა,   არას მოგცემდა ნებითა."






Strophe: 3024_[2916] 
Verse: a       თქვა: "გავაგებ მე საქმესა,   გული თქვენი რადგან კრთების."
Verse: b       მიუწერა წიგნი შვილსა:   თურქთა" ზავი არ იქნების,
Verse: c       რომ უტყუო აფრასიობს,    ღმერთსა არას ეწყინების,
Verse: d    და   მაცთური და გრძნეულია   საწუთროსა ეძაგების.






Strophe: 3025_[2917] 
Verse: a       საჭურჭლენი და მძევლები   მიბოძე მანდ აღებული,
Verse: b       უკან წაუდეგ, ღვთისაგან   იქნები გამარჯვებული;
Verse: c       არ წახვალ, მისცენ ლაშქარი   ბარამს, -- იგ არის ქებული,
Verse: d    და   იგ მიჩენია სფაადად,   შენ მოდი მოყივნებული."






Strophe: 3026_[2918] 
Verse: a       როტომ იტყვის: "ნუ ყოს ღმერთმან,    ფიცს არ გასტეხს ისი ვერა."
Verse: b       კვლავე უფრო გაგულისდა,   ქაოზ არა დაუჯერა,
Verse: c       რაცა ბრძანა, იგ სიაოშს    ყველა წიგნად მიუწერა;
Verse: d    და   შეჯდა, თვითან შინ წავიდა,   იტყვის."მინდა აქა მე რა?"






Strophe: 3027_[2919] 
Verse: a       წიგნი ნახა როსტომისა,    ტირს სიაოშ ალვა ზრდილი"
Verse: b       თქვა, თუ: "ავის ნიშანია,   ვარ თუ ეტლით წაჴდომილი,
Verse: c       ეწყინების მამა-ჩემსა   ჩემი საქმე კარგად ქმნილი;"
Verse: d    და   აფრასიობს გაუგზავნა   მძევლები და განძი თვლილი.






Strophe: 3028_[2920] 
Verse: a       ქაოზმისწერა." ჴელმწიფე   გაწყრა, არ დაგეზავების,
Verse: b       მოგეც უკლებლად ყოველი,   დღეს ფიცი გაგეთავების;
Verse: c       გამიშვი, წავალ ზღვას იქით,   აწ ჩემგან გზა გეთხოების,
Verse: d    და   სადამდის ღმერთი საქმესა   გამიგებს, მას ეთნოების".






Strophe: 3029_[2921] 
Verse: a       წიგნი ნახა აფრასიობ,    კაეშანი გაეყარნეს,
Verse: b       უკვირს ფიცის გასრულება,   მძევალთ მისვლა გაეხარნეს;
Verse: c       გარსევაზ და ფირან იჴმნა,   სავაზიროდ შეიყარნეს,
Verse: d    და   მათ უამბო საქმე მათი,   იგ სიაოშს დაეზავნეს.






Strophe: 3030_[2922] 
Verse: a       მოაჴსენეს: "შარიერო,   ეტლს ვერ ძალუც შეცვალება,
Verse: b       უკეთ იცი გამორჩევა,   ქენ რაც იყოს თქვენი ნება,
Verse: c       კაცი არის ღვთის-მოსავი,   უყვარს ფიცის გასრულება,
Verse: d    და   თქვენგან არის პირიანი   საღარიბოს არ გაშვება.






Strophe: 3031_[2923] 
Verse: a       რაცა გთხოვოს, მას უბოძე,   მოიყვანე შენსა შინა.
Verse: b       დაუმადლა აფრასიობ,    ფირანისგან არ იწყინა;
Verse: c       უბრძანა, თუ: "წადი, ფირან,    მიეგებე ფიცხლავ წინა"
Verse: d    და   ეს ბეჭედი ფიცით მიეც,   უთხარ ჩემგან რაცა უნა.






Strophe: 3032_[2924] 
Verse: a       მოაჴსენე: "საღარიბოდ   ვერ გაგიშვებ სხვაგან მე და,
Verse: b       რაცა გინდა, ყველას მოგცემ,   -- ესე ფიცით უიმედა --
Verse: c       ვითა შვილი შეგინახო,   არ მერჩივნოს ჩემი ძე და,
Verse: d    და   სხვად გაშვება არ ეგების,   არამც ვინ რა გაგიბედა."






Strophe: 3033_[2925] 
Verse: a       ფირან წინა მოეგება   სიაოშის ნახვად ცნობით,"
Verse: b       სიაოშ ცნა მოსვლა მათი;   რა შეიტყო დასტურობით,
Verse: c       თანა-ზრდილნი დაარჩივნა,   ვის იცნობდა ნაწვართობით,
Verse: d    და   სპანი ბარამს მიაბარა   --"ვითა გმართებს მორჩილობი,






Strophe: 3034_[2926] 
Verse: a       ფირანს ვნახავ და მეც მოვალ,   საქმე მაქვს გამოსარჩევი."
Verse: b       საამის ვაჟი თან წაჰყვა,   მისი შეზრდილი, ნარჩევი,
Verse: c       სხვა უმრავლეა, ურიცხვი,   გვერც ახლავს მისგან ნაწვევი,
Verse: d    და   ბარამს ვედრებდა ლაშქარსა,   ილოცავს ღამე-ნათევი.






Strophe: 3035_[2927] 
Verse: a       ბრძანა: "თორმეტი ათასი   კაცი გვერც მიახლებიან,
Verse: b       ყველა წავასხა, ქექაოზს    ლაშქარნი დაუმცრდებიან,
Verse: c       მტერთაგან დაზაბუნდების,   მას ზედა მოუჴდებიან,
Verse: d    და   ამოუწყვეტენ ქალაქთა,   ციხეთა შეუჴდებიან.






Strophe: 3036_[2928] 
Verse: a       რა მივიდა, ფირან ნახა,   ერთმანერთსა მოეხვივნეს.
Verse: b       სიაოშის სიტურფესა   სრულად სპანი გაეკვირნეს,
Verse: c       მკერდ-მკლავი და საუბარი   მოეწონა, მტერთა ივნეს,
Verse: d    და   ვინცა ნახა, უხაროდა   მტერთა თავი გაამჩივნეს.






Strophe: 3037_[2929] 
Verse: a       ბეჭედი მისცა, უამბო   მას ფირან მოციქულობა,
Verse: b       არსად გაშვება, ფიცისა   სიმტკიცით გათაულობა.
Verse: c       რაცა ითხოვოსმიცემა,   ტახტისა მოკაზმულობა,
Verse: d    და   მამა-ძედ სიყვარულითა   მართ შეყრა, შეფიცულობა.






Strophe: 3038_[2930] 
Verse: a       სიაოშცა დაუმადლა   სიტყვა მისგან მონაჴსენი,
Verse: b       ფირან ჰკადრა აფრასიობს:    "წყალობით თოვს ღმერთი ჩვენი,
Verse: c       თაყვანი ვსცეთ, მან გვიბოძა   სიაოშის სინათლენი,
Verse: d    და   ფეშანგს, ჯიმშედს, დიდსა ფრიდონს    არ ჰქონიან მისნი ზნენი.






Strophe: 3039_[2931] 
Verse: a       მე გკადრო საქმე ყოველი   პასუხი მისის გულისა,
Verse: b       მოჩივარია მამისა   ძველითგან ჭკვა-ნაკლულისა,
Verse: c       გზასა გთხოვს მივა ზღვას იქით,   წესია დაკარგულისა;
Verse: d    და   თუ არ გაუშვებთ, სამუქფო   მისცეთ ერანის სრულისა".






Strophe: 3040_[2932] 
Verse: a       აფრასიობს გაეხარნეს,   ბრძანა: "გვინდა მისი ხლება,
Verse: b       ვითარ აქებ უსაზომოდ,   არა გვმართებს ჩვენ გაშვება;
Verse: c       სულთაცა მთხოვს, არ დაუჭერ,   აღვასრულო მისი ნება,
Verse: d    და   თვარ ქვეყანა რასთვის მშურდეს,   თქვენგან მესმა მისი ქება!"






Strophe: 3041_[2933] 
Verse: a       ფირანს ესმა რა ბრძანება,   იჴმო ფიცხლად მწიგნობარი.
Verse: b       მან სიაოშს მოაჴსენა   ჴელმწიფისა ნაუბარი,
Verse: c       ფიცით უთხრა: აფრასიობ   " დღეს გულმართლად შენზედ არი"
Verse: d    და   ესე საქმე გაუმჟღავნეს,   ერანელი ვინცა არი.






Strophe: 3042_[2934] 
Verse: a       უბრძანა თუ: "ესე საქმე   მამა-ჩემსა, მიდით, ჰკადრეთ.
Verse: b       ერთგულობას არ დამჯერღით,   ვეღარ მნახავთ, და-ცა-მკარგეთ;
Verse: c       წადით, ღმერთმან თქვენ გზა მოგცეს,   აქანამდის კარგად მარგეთ,
Verse: d    და   ერანი და ტახტ-გვირგვინი,   ქაოზ მეფე გაამაგრეთ".






Strophe: 3043_[2935] 
Verse: a       თავადთა მოესალამა,   ტიროდა ცრემლდათხეული,
Verse: b       ლაშქართა გრგვინვა დაიწყეს,   მიწა ჩნდა მათგან ძლეული;
Verse: c       თან დაიჭირა სამასი   კაცი პირველად რჩეული.
Verse: d    და   ბარგი აჰკიდა, წავიდა,   მივა ფირანის წვეული.






Strophe: 3044_[2936] 
Verse: a       სადაც დადგის შეკაზმული,   ოქროს ტახტი დაუდგიან,
Verse: b       ნახიან და უსაზომოდ   თვალ-გუარსა მას უძღვნიან;
Verse: c       ვინცა ნახის, მოეწონის,   შორსა მყოფნი ინატრიან.
Verse: d    და   აქა ცხენსა გარდამოჴდა,   ილოცავს და ცრემლნი სდიან.






Strophe: 3045_[2937] 
Verse: a       მან ქნა პირი ერანისკენ,    თურქთა ზურგი შეაქცია,
Verse: b       იტყვის: "ღმერთო, მოსამართლე,   შენ ხარ დიდი ჩემი მწია,
Verse: c       მამა-ჩემი ბერი არის,   ჩემნი ძმანი ყმაწვილნია,
Verse: d    და   ფიცი მომცა აფრასიობ,    ჩემსა შუა იყვი დია.






Strophe: 3046_[2938] 
Verse: a       ფიცი გატეხოს, შენ გაბრჭევ   იმედი ქადებულისა,
Verse: b       ბრჭე ხარ ყოვლისა საქმისა,   განზრახვა კაცთა გულისა."
Verse: c       დიდხანს ილოცა, წესია   სამკვიდრო-დაკარგულისა,
Verse: d    და   რა მოიცალა, წავიდა   გმირი ხე ალვა რგულისა.






Strophe: 3047_[2939] 
Verse: a       რა მისლვა ცნა აფრასიობ,    ქოსთა პილოს მოაბმიდა,
Verse: b       ოქროთ კაზმა, ლაშქარშიგან   ზანზალაკი მუნ ჟღერვიდა;
Verse: c       მისთა შვილთა და მეყვისთა,   თურქთა ჯარსა ვინ დასთვლიდა.
Verse: d    და   მიწის პირი ვერ იტევდა,   მტვერი მზესა დაჰფარვიდა.






Strophe: 3048_[2940] 
Verse: a       ერთმანერთსა მოეხვივნეს,   სპათა ჯარმან თაყვანი სცა,
Verse: b       მერმე შესხდეს, წამოვიდეს,   აფრასიობ ჴელი მისცა,
Verse: c       ფირანისგან დაპირება   თავის პირით დაუმტკიცა;
Verse: d    და   სიაოშცა დაიჯერა,   გაიგონა ესმა ვისცა.






Strophe: 3049_[2941] 
Verse: a       კვლავე გზა სთხოვა სიაოშ,    ლაშქარნი არ იმღერიან.
Verse: b       ჰრქვა აფრასიობ: "ცნობანი   შენნი რას დაუჭერიან?
Verse: c       მასმია: ქაოზ მიყრილა,   მას დღენი დაულევიან,
Verse: d    და   მისი ტახტი და გვირგვინი   ჴელმწიფედ შენ მიგელიან.






Strophe: 3050_[2942] 
Verse: a       მოგცე თემი და ქვეყანა   საზღვარსა ერანისასა,
Verse: b       ჩვენ ზურგად გედგეთ, მხედევდე   პატრონსა შენ ლაშქრისასა,
Verse: c       მე მამა ვიყო, შენ გიშველ   ერანს ძებნასა გზისასა:
Verse: d    და   ღარიბობასა ესე სჯობს   თქვენგან გავლასა ზღვისასა.






Strophe: 3051_[2943] 
Verse: a       სიაოშ იტყვის: "დღეს ღონე   ფირან მყავს დაკარგულისა,
Verse: b       გამომირჩივა წამალი   მე დადაგული გულისა;"
Verse: c       მითხრა: "ძედ გეძებს ჴელმწიფე   შენ უტკბილესად სულისა,
Verse: d    და   მე ვარ თავდები, არ უნდა   შენგან თათბირი გულისა."






Strophe: 3052_[2944] 
Verse: a       თქვა სიაოშ: "მეშინიან,   თუ არ მოჰჴდეს გათავება,
Verse: b       ავი რამე წამეკიდოს,   აღარ იყოს გაგონება;"
Verse: c       ფირან ყოლე არ უყურა,   მიაყოლა არ გონება,
Verse: d    და   მან მიიგდო მისი საქმე,   იმედითა უთავდება.






Strophe: 3053_[2945] 
Verse: a       --"კაცი თორმეტი ათასი   გვარი ჩემი მყავს ოცებით,
Verse: b       თვით აფრასიობ გიშუღლოს   ჩვენ შენთვის დავიჴოცებით."
Verse: c       რა ფირანისგან ეს ესმა   გატეხით, არ საოცებით,
Verse: d    და   თქვა: "შენი მონდობილი ვარ,   საქმე მაქვს ჩემგან მოცემით.






Strophe: 3054_[2946] 
Verse: a       გნუკავ, ჰკადრო აფრასიობს,    ფირან, იყო შენვე მთქმელად,
Verse: b       მან ფარანგოზ ქალი მისი   მომცეს ჩემად სასურველად,
Verse: c       გული ამით დამიამოს,   არ გამიშო რადგან ველად,
Verse: d    და   ლომი მზესა შეეყარო,   უჩნდეს ჭირთა საფარველად."






Strophe: 3055_[2947] 
Verse: a       ფარანგოზის სათხოველად   მოციქულთა თავნი არნეს,
Verse: b       მოაჴსენეს, აფრასიობს    მისგან თხოვნა გაეხარნეს,
Verse: c       ფიცხლავ მისცა ქალი მისი,   საქორწილოდ შეიყარნეს,
Verse: d    და   თქმა ზითვისა ვით ეგების,   თვალ-გუართა და-ცა-ფარნეს!






Strophe: 3056_[2948] 
Verse: a       სიაოშისგან ქალაქნი   დას-დასად აშენდებოდეს,
Verse: b       ერანს და თურანს სიტურფით   მისებრივ არ ეგებოდეს,
Verse: c       ტახტი-გვირგვინი ოქროსა,   ვეცხლისა სახლსა სხდებოდეს,
Verse: d    და   ვინცა ნახიან, მოსწონდის   მას გვერცა იახლებოდეს.






Strophe: 3057_[2949] 
Verse: a       დაუწყეს სმენა სიაოშს,    თქვეს: თურქნი" უბირებიან,
Verse: b       თვითან ერანი მისია,   მას რასმცა ეცილებიან.
Verse: c       როსტომ მისია გამზრდელი,   ზაულნი გვერცა ხლებიან,
Verse: d    და   სინთაგან ძღვენი მას მოსდის,   ინდონი ეფიცებიან.






Strophe: 3058_[2950] 
Verse: a       ჩვენ გვეშინიან, იხვედროს   ტახტი თურქეთის სრულისა,
Verse: b       ნდობა არა გვაქვს, წაგვიღოს   მეფობა ჩვენის რჯულისა;"
Verse: c       გარსევაზ იტყვის: "გვერც გახლდეს,   წესია დაკარგულისა,
Verse: d    და   კარზედა გიდგეს, მაშინ ვსცნათ   სიმართლე მისის გულისა."






Strophe: 3059_[2951] 
Verse: a       მაშინ ბრძანა აფრასიობ:    "მოციქულთა თავნი არნეთ!"
Verse: b       შეუთვალა მან სიაოშს:    "მოდი, ერთად შევიყარნეთ,
Verse: c       ფარანგოზცა მოიტანეთ,   მისის ჭვრეტით გავიხარნეთ,
Verse: d    და   ვიბურთოთ და ვინადიროთ,   კაეშანნი გავიყარნეთ."






Strophe: 3060_[2952] 
Verse: a       წავიდა და მას გარსევაზ    არ შეთვლილსა ეუბნების.
Verse: b       "მუხთალია აფრასიობ,    საღალატოდ გეუბნების;
Verse: c       უნდა შენი ჴელთ შეპყრობა,   შეგაბეზღეს, ვერ გენდობის,
Verse: d    და   ამას მისთვის გივაზირებ,   რა ვქნა, შენი შემჭირდების!"






Strophe: 3061_[2953] 
Verse: a       სიაოშს გულსა წყენითა   ცეცხლი მოედვა გზებული,
Verse: b       თქვა: "არ მოვიშლი ნახვასა,   რა მიჩანს შეცოდებული?"
Verse: c       ლაშქართა კაზმა უბრძანა,   წასავლად შესწრაფებული,
Verse: d    და   "წავალ სალხინოდ, მე ვნახავ   -- ტან-სარო, აზატებული."






Strophe: 3062_[2954] 
Verse: a       მაშინ უჭვრეტდა სიაოშს    გარსევაზ წასლვად რებულსა,
Verse: b       გულს უთხრა: "წაჴდა თათბირი,   რა გვმართებს გაწბილებულსა?
Verse: c       რა აფრასიობს ეს ნახავს,   იგ ამას გვერცა ხლებულსა,
Verse: d    და   პატივსა დასდებს, გაუშვებს   კვლავ უფრო შეწყალებულსა."






Next part



This text is part of the TITUS edition of Shahname 1 and 2: Metrical parts.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 26.4.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.