TITUS
Shahname 1 and 2: Metrical parts
Part No. 150
Previous part

Chapter: 67 
აქა სიკვდილი სიაოშისა გარსევაზისა და გროვის ხელითა







Strophe: 3063_[2955] 
Verse: a       ჭმუნვით გაჴდა წასლვისათვის   არ მომლოდნე სიცილისა,
Verse: b       ვა, მუხთალო საწუთროო,   მომლოდნე ხარ ტირილისა!
Verse: c       რა სიაოშ გაიგონა,   ჭკვა დაჰკარგა ღიმილისა.
Verse: d    და   მერმე ჰკითხა: "უღონიოდ   იცი რამე სიკვდილისა?"






Strophe: 3064_[2956] 
Verse: a       კვლავ გარსევაზ მოაჴსენა:   აფრასიობ" მუხთალია,
Verse: b       ერთგული და გაუყრელი   მე ყოფილვარ თქვენი დია;
Verse: c       ყმაწვილი ხარ, გულმართალი,   საქმე მაზედ მიგიგდია,
Verse: d    და   შენ ვერ იცნობ აფრასიობს,    თავი მისთვის მიგინდვია.






Strophe: 3065_[2957] 
Verse: a       ვინცა მიენდო, მოუკლავს,   მისცა ცეცხლისა დებასა,
Verse: b       ღარშარაბ მოკლა ძმა თვისი   თავის ჴელითა ნებასა;
Verse: c       ღმერთსა წასვლია სულითა,   არ ელის განკურნებასა,
Verse: d    და   შენ რად მოელი იმისგან   ფიცისა გათავებასა?"






Strophe: 3066_[2958] 
Verse: a       ეს რა ესმა, თქვა სიაოშ:    "ნეტარ ჩემგან რა იქნების!..
Verse: b       "სჯობს სიცოცხლე, ნუ მოკვდები"   -- მას გარსევაზ ეუბნების --
Verse: c       "შორიდაღმა მსახურებდი,   გული შენი ნუ ენდობის,
Verse: d    და   რაცა გიჯობს იმას ვიტყვი,   გაგონება მეძნელების".






Strophe: 3067_[2959] 
Verse: a       შეაჯერა, სიმართლითა   მას ეგონა სიყვარული, --
Verse: b       "არა ვნახო, მართ ვეგონო   უკუდგომით მე ორგული,
Verse: c       მივიდე და მან სიმართლე   არ იყუროს ჩემი სრული,
Verse: d    და   ავი რამე წამეკიდოს,   უფრო წავჴდე დაკარგული."






Strophe: 3068_[2960] 
Verse: a       გარსევაზ მიჰყვა სატანას,   ნებასა ეშმაკისასა,
Verse: b       თქვა: "მოვაჴსენებ მიზეზსა   შენისა არ მისლვისასა,
Verse: c       ამბავს ზეღიზედ გაცნობებ   საქმესა პატრონისასა;"
Verse: d    და   მოცდომა მას უხაროდა   სიაოშ არ წასლვისასა.






Strophe: 3069_[2961] 
Verse: a       "შარიერო, უკუ გიდგა"   აფრასიობს ეუბნების --
Verse: b       სიაოშზედ" ჭირნახული   წაჴდა შენი, არ იქნების,
Verse: c       ამპარტავნობს, საჴელმწიფო   ძღვენი ყველა მას ეძღვნების,
Verse: d    და   ჰპირობს თქვენსა წაჴდენასა,   ტახტ-გვირგვინსა გეცილების.






Strophe: 3070_[2962] 
Verse: a       მას ლაშქარნი კარსა უდგან,   იარაღი მომეწონა,
Verse: b       არას ჰგავხარ მოკაზმითა,   საჭურჭლენი ვინ აწონა?"
Verse: c       აფრასიობს გაუკვირდა,   რა გარსევაზ გააგონა,
Verse: d    და   პირველადვე რომ ენახა,   იგ სიზმარი მოეგონა:






Strophe: 3071_[2963] 
Verse: a       სიზმრივ ჴლმით სცემდა სიაოშ,    შეშინდა, განჰკრთა სულითა,
Verse: b       გარსევაზობით იძახდა,   მძინარს ეგონა გულითა;
Verse: c       კვლა მოაჴსენა გარსევაზ    სიტყვითა კადრებულითა.
Verse: d    და   ვერ გმართებს მისი მინდობა,   ერთი არა ვართ რჯულითა".






Strophe: 3072_[2964] 
Verse: a       აფრასიობ კვლავ უბრძანა   გარსევაზსვე კრულსა ძირად:
Verse: b       დიდი იყოს, აგრე მართებს   მზეს სიაოშს ალვა ზრდილად.
Verse: c       ერანისა ჴელმწიფეა,   მერმე მე ვზრდი ჩემად შვილად,
Verse: d    და   დიდება და მორჭმულობა   მას ჩემგან აქვს მიცემულად".






Strophe: 3073_[2965] 
Verse: a       კვლავ მოაჴსენა გარსევაზ    სიტყვა ეშმაკთა ძლევისა:
Verse: b       "მითქვამს ყველაი რაცა ვსცან   ამბავი საქმეთ ცნევისა;
Verse: c       სცნობ აპას სიაოშისგან    შენზედ რა მოიწევისა,
Verse: d    და   ნეტამცა ვიყო ზღვას იქით,   ან მქონდეს დღე დალევისა!"






Strophe: 3074_[2966] 
Verse: a       მოწმად გროვი მოიყვანა,   ამ ორთაგან დაემართა;
Verse: b       დააჯერეს, შეიყარა,   მასვე დღესა გაემართა,
Verse: c       აფრასიობ გულგამწყრალი   სიაოშზედ წარემართა,
Verse: d    და   გარსევ კაცი გაუგზავნა:   "მეფე შეჯდა რისხვის ქართა,






Strophe: 3075_[2967] 
Verse: a       ჴელმწიფე გამოემართა   შენზედა გარისხებული,
Verse: b       თავსა უშველე, იცოდი   ეს ჩემგან გაცხადებული"
Verse: c       სიაოშ გაჴდა გულკლებით   ამ ამბისათვის ცნებული,
Verse: d    და   ფარანგოზთანა მოვიღა   მტირალი, გამწარებული.






Strophe: 3076_[2968] 
Verse: a       მან ფარანგოზს გაუმჟღავნა   გარსევაზის ნაუბარი,
Verse: b       მოაჴსენა: "ნუ უყურებ,   მოღალატე ცრუი არი,
Verse: c       ვისგან მეტი რამც ვინ გიყო,   შეცოდება რაცა არი!"
Verse: d    და   მას ღამესა შეჭირვებით   ერთაღ დაჴშნეს ძილთა კარი.






Strophe: 3077_[2969] 
Verse: a       სიაოშ ნახა სიზმარი   მას ღამეს საკვირველია,
Verse: b       ცოლსა უბრძანა: "გარდასწყდა   ცოლ-ქრმობა საყვარელია,
Verse: c       მე მამა-შენი მოცამკლავს,   გარსევაზ სისხლთა მღვრელია;
Verse: d    და   მტკიცეა ეტლი მბრუნავი,   განგება შეუცვლელია.






Strophe: 3078_[2970] 
Verse: a       რომე მომკვლენ, მას უკანით   ფათერაკსა ჩავარდები,
Verse: b       ფირან გიჴსნის მამისაგან,   ვითა მართებს, ებრალები;
Verse: c       ორსული ხარ, ქაიხოსრო    ძე სახელაღ დასადები,
Verse: d    და   ერანელი კაცი ძებნად   მოვა, მასთან იარები:






Strophe: 3079_[2971] 
Verse: a       ელამი და მჭლე მწითური   ნათესავი ქიშვადისი,
Verse: b       მას სახელაღ გივი ჰრქვიან,   შვილი არის გოდერძისი;
Verse: c       რა ჟამს ნახო, თანა წაჰყევ,   იარენით ღამე, დღისი,
Verse: d    და   გული მაზედ დაიჭირე,   შენად შველად მოვა ისი.






Strophe: 3080_[2972] 
Verse: a       ეგ ჩემი შვილი იქნების   ღვთისაგან სახელდებული,
Verse: b       მაგას მიხვდების გვირგვინი,   ერანის ტახტი ქებული,
Verse: c       ვიცი, ჩემს სისხლსა იძებნის,   გმირი იქნების ნებული,
Verse: d    და   დაიმორჩილებს ორგულთა,   მტერზედა გალაღებული".






Strophe: 3081_[2973] 
Verse: a       გარსევაზ კაცი გაგზავნა,   იჩემა მან ერთგულობა,
Verse: b       მისლვა აცნობა ლაშქრისა,   შესთვალა მოციქულობა;
Verse: c       სიაოშს ესმა, მარტომან   დაიწყო მოკაზმულობა,
Verse: d    და   ლაშქართა ჰკადრეს: "გვიბრძანე,   ჩვენ გვმართებს სადაურობა!"






Strophe: 3082_[2974] 
Verse: a       უბრძანა: "ახლოს საქმე მიც,   არ კვირა დავჰყო მე ათი,
Verse: b       აწ გავვლო ჩემი ქალაქი,   გამიმწარდების მე სათი;
Verse: c       მე ერთსა ღმერთსა ვილოცავ,   გულსა არა ძიც მე ზადი".
Verse: d    და   სხვას ცხენსა შეჯდა, წავიდა,   გაუშვა შაბრანგ ბეზათი.






Strophe: 3083_[2975] 
Verse: a       დავედრა: შაბრანგ" ბეზათო,   ჩემთვის ნუ დაგულძვირდები,
Verse: b       უჩემოდ მთასა მაღალსა   სძოვდი და აცასტირდები;
Verse: c       რა ჩემი შვილი მოვიდეს,   წელთ ერტყას კაპარჭ-მშვილდები,
Verse: d    და   ვირ უნაგირი არ იცნა,   ნურც ქართა დამორჩილდები".






Strophe: 3084_[2976] 
Verse: a       თან გაიტანა ლაშქარნი,   ქალაქით გაცამოვიდა,
Verse: b       რისხვით აღძრული გამწყრალი   ზედ აფრასიობ მოვიდა;
Verse: c       არ მიეგება სიაოშ,    სალამად არ ჩამოვიდა,
Verse: d    და   ტყუილი გარსევაზისა    აწ ამით მართლად მოვიდა.






Strophe: 3085_[2977] 
Verse: a       გარსევაზის ნაუბარი   დაუჯერა გულმან სრულად,
Verse: b       მას ლაშქარნი რაცა ახლდეს,   თურქნი მისად მიცემულად,
Verse: c       იგინივე შეუზახნა,   არ ეყოდეს ყოლე რჯულად,
Verse: d    და   მათ სიაოშ ჩამოაგდეს   უპატიოდ, გაბასრულად.






Strophe: 3086_[2978] 
Verse: a       რა სიაოშ შეპყრობილი   დაინახეს თანა-ზრდილთა,
Verse: b       ერთპირობით დაიკივლეს,   შეუტივეს ჴმალმოწვდილთა;
Verse: c       იგ მინდორი ძლივ იტევდა   თურქთა მათგან დაჴოცილთა,
Verse: d    და   იგინიცა დაიჴოცნეს,   მიეფარნეს მზისა ჩრდილთა.






Strophe: 3087_[2979] 
Verse: a       მუნ მოიყვანეს სიაოშ    მაგრა შეკრული ჴელითა,
Verse: b       წინ აფრასიობს დაუდვეს,   არას იტყოდა ენითა;
Verse: c       მამასთან მოდგა ფარანგოზ    პირითა შვენიერითა:
Verse: d    და   "გაუკითხავად ნუ მოჰკლავ,   მას ოდენ ვიაჯენითა.






Strophe: 3088_[2980] 
Verse: a       შურითა უყვეს ყოველი,   ადრე სცნობ შეცოდებულსა,
Verse: b       იცი, ქექაოზ ჴელმწიფეს   როსტომ ჰყავს სახელდებულსა!
Verse: c       გაჴსოვსა, ერთხელ რა გიყვეს   მას ზედა გამზაღებულსა?
Verse: d    და   შენ ფიცი რად გაუტეხე   სიაოშს მათგან ვნებულსა!






Strophe: 3089_[2981] 
Verse: a       მძევალ-საჭურჭლე ჴელთ მოგცა,   არ მოუსმინა მამასა,
Verse: b       შენ ფიცი რით გაგიტეხა,   ოდენ დასძლია დრამასა!
Verse: c       როსტომ და გოდერძის შვილნი   სრულ ერთობილნი ჰყავ მასა,
Verse: d    და   ნუ გაიმწარებ ბარბითსა,   ჩანგის ჟღერითა ჭამასა.






Strophe: 3090_[2982] 
Verse: a       ავცნობობითა არა ჰქნა   მიჰყვე გულისა ნებასა,
Verse: b       დიდის ჴელმწიფის შვილია,   მით უყვარს ეს განგებასა;
Verse: c       სინანულითა ჩავარდე   შენ დიდსა შეჭირვებასა,
Verse: d    და   სისხლსა არავინ გარდუშვებს,   ღმერთი იქს მოგონებასა.






Strophe: 3091_[2983] 
Verse: a       გინახავსა ფრთეთა სცემდეს,   ყვავს აგვაროს კაცმან მართვე?
Verse: b       ესე შვილი ქაოზისა    უკეთესი მოწაღმართე,
Verse: c       მამა სისხლსა არ გაუშვებს,   გული ასრე გაიმართე,
Verse: d    და   მაგისითა სიკვდილითა   თავსამც ავი არ დამართე!"






Strophe: 3092_[2984] 
Verse: a       ძმა ფირანისა ფილასონ    მოვიდა შეჭირვებული,
Verse: b       ჰკაღრა: "თქვენს შუა ყოფილა   ძმა ჩემი თქვენგან რებული,
Verse: c       აწ ისი აქა არ არის,   ვინ იცის დაპირებული,
Verse: d    და   მას ვარჩევ რომე მოვიდეს,   სიაოშ გვყვანდეს პყრობილი.






Strophe: 3093_[2985] 
Verse: a       მოვიდეს და გაიკითხოს   შემცოდეა თუ მართალი,
Verse: b       ამას მოჰკლავ უბრალოსა,   მოგედების ზეცით ალი;
Verse: c       ქაოზ დასთმობს, მორჭმულია   პილოტანი როსტომ, ზალი,
Verse: d    და   გოდერძის და მისთა შვილთა   ვერ დაუდგამს თვით კლდე სალი."






Strophe: 3094_[2986] 
Verse: a       არც ფარანგოზს მოუსმინა,   არცა ძმასა ფირანისა,
Verse: b       არ უყურა აფრასიობ    და გარსევაზ ძრწოლით ზისა,
Verse: c       პირი მეტად გაუყვითლდა,   დაუბნელდა შუქი მზისა,
Verse: d    და   თუ ფარანგოზს გაუგონოს   სიაოშის სიმართლისა.






Strophe: 3095_[2987] 
Verse: a       მან გარსევაზ ღვთისა მტერმან   მოიგონა სხვავე ღონე:
Verse: b       "რაც გასმია -- მართალია,   დაიჯერე, გაიგონე,
Verse: c       ღმერთმან ჴელთა ჩამოგიგდო,   შემცოდესა შეაწონე,
Verse: d    და   თუ არ სჯერხარ, წინანდელი   სიზმარიცა მოიგონე".






Strophe: 3096_[2988] 
Verse: a       გარსევაზის ნაუბარი   ისევ გროვი მოაჴსენა,
Verse: c       მერმე ბრძანა აფრასიობ    სიაოშის გამოყვანა;
Verse: c       მოიყვანეს წამებული,   თანზიარი წმიდათ თანა,
Verse: d    და   რომელთაცა შეებეზღა,   მათ გალესეს მისთვის დანა.






Strophe: 3097_[2989] 
Verse: a       ტირს სიაოშ, ილოცვიდა:   "ღმერთო, შენ ხარ ჩემი მჴსნელი,
Verse: b       უბრალო ვარ, შენ ნუ დამწვავ,   სხვა არა მყავს მე მეშველი;
Verse: c       ნუ შეარჩენ ჩემსა სისხლსა,   ვინ ტყუილად მომცა ჴელი,
Verse: d    და   უბრალოსა გარდამჴდების,   ვამე, საქმე საზარელი!"






Strophe: 3098_[2990] 
Verse: a       ადგეს გროვი და გარსევაზ,    სარტყელი შეჴსნეს ჴელითა,
Verse: b       საყურნი გამოუყარეს   მათ საუბრითა ძნელითა,
Verse: c       ჴელმწიფეს წინა მოიღეს   ტაშტი ოქროსი რბენითა,
Verse: d    და   მაშიგან თავი მოჰკვეთეს   დანითა სისხლთა მღვრელითა.






Strophe: 3099_[2991] 
Verse: a       სამსა დღესა მტვერი იყო,   კაცი კაცსა ვერ იცნობდეს,
Verse: b       რაცა სისხლი დაიღვარა,   იგ იმისთვის ვაგლახობდეს;
Verse: c       მაზედ ხენი ამოვიდეს,   ყოვლს ნაყოფსა იგი სჯობდეს,
Verse: d    და   ფურცლად ესხა პირის-სახე,   სიაოშით მას უჴმობდეს.






Strophe: 3100_[2992] 
Verse: a       თქვა აფრასიობ: "მე მოვჰკვეთ,   ხე ნუ ჰფენია ზე ველად!"
Verse: b       მან გაუძახა ლაშქარი   იმისთვის წასაქცეველად.
Verse: c       მოჰკვეთეს, ყველა დაჴოცა,   გაჩნდა სისხლისა მზღვეველად,
Verse: d    და   კაცნი უჩინა სიაოშს    ველზედა გასათრეველად.






Strophe: 3101_[2993] 
Verse: a       მესამესა დღესა ბრძანა   ფარანგოზის მოყვანებად,
Verse: b       ცემა მისი, წამლის შესმა   მოსაწყვეტლად, ვაჟის ვნებად;
Verse: c       ფირანს ესმა, მოცავიდა,   უჩანს დიდად გაგონებად,
Verse: d    და   სიაოშის ტანი იცნა,   განჰკრთა, ეყო შეძრწუნებად.






Strophe: 3102_[2994] 
Verse: a       ტირს, ცხენიდაღმან გარდიჭრა   საყელო გარდახეული,
Verse: b       ნაცარი გარდაიყარა,   ცრემლი სდის სისხლგარეული;
Verse: c       იტყოდა: "ნაკვთი საროსა   ვით გნახე დღე-დალეული,
Verse: d    და   სხვასა ნაყოფსა შენებრსა   მიწა ვერ გაზრდის ძლეული!"






Strophe: 3103_[2995] 
Verse: a       ემთხვივა, პირსა აკოცა,   თქვა: "საწუთროსა წესია,
Verse: b       სძე უპატიოდ მოკლული,   ვა, ლახვარ ანალესია!"
Verse: c       ჴელმწიფეს წინა მოვიდა,   თქვა: "რა გიქნია ესია?
Verse: d    და   ნაყოფსა ადრე მოისხამს,   ნახო რა დაგითესია!






Strophe: 3104_[2996] 
Verse: a       შენვე მოიმკო მარტომან   მჭახე, არ-დამწიფებული,
Verse: b       ნახო თურანის ქვეყანა   დამწვარი, მომტვერებული,
Verse: c       შენი ტახტი და გვირგვინი,   სამყოფი გაოჴრებული,
Verse: d    და   ნაცარი გარდაგეყაროს,   შენ იჯდე დავალებული.






Strophe: 3105_[2997] 
Verse: a       ეს რომ მოგიკლავს უბრალოდ   შენ უსამართლოდ გარჯილი,
Verse: b       როსტომ და გოდერძიანთა    სიაოშ იყო გაზრდილი,
Verse: c       რა შეიტყობენ, თვით ნახო   შენზედ იმათგან ქადილი,
Verse: d    და   მათგან მოსწყდების თურანი,    ჰქონდეს ნადირთა ხადილი".






Strophe: 3106_[2998] 
Verse: a       მერმე ნახა რა ფარანგოზ    -- შეურაცხი მას ვით სცემსა,
Verse: b       ფირან ჰკადრა: "მე მიბოძე,   შევინახავ სახლსა ჩემსა;
Verse: c       ქალი შობოს?არა უნდა,   თუ ვაჟი შვას, მიეც სენსა".
Verse: d    და   ამ პირზედა შეავედრა,   დაუმადლა, თაყვანს სცემსა.






Strophe: 3107_[2999] 
Verse: a       უბრძანა, წამოიყვანა,   ვით დანაფიცი დობისა.
Verse: b       შვა ქაიხოსრო სახელად,   პირველ სიაოშ ცნობისა,
Verse: c       დამალა ფირან, არ უთხრა   მას აფრასიობს ცოფისა,
Verse: d    და   ფირან თქვა: "მოსწყდა ცემითა   არ შობად ასაკობისა,"






Strophe: 3108_[3000] 
Verse: a       მეცხვარეთა-უხუცესსა   შეაბარა ათსა წელსა,
Verse: b       მალვით იყვის, არვინ უთხრა   აფრასიობს სისხლთა-მღვრელსა;
Verse: c       ხოსროვ შექნა შეშის მშვილდი,   აკვირვებდა მისსა მზრდელსა,
Verse: d    და   ჴელთა უფრთო ისარი აქვს,   ლომსა ჰჴოცდა, ვითა მელსა.






Next part



This text is part of the TITUS edition of Shahname 1 and 2: Metrical parts.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 26.4.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.