| Strophe: 3356_[3256] | ||
| Verse: a | არ უმძიმდა ჴელმწიფესა, | კვლავ უბრძანა სიტყვა ნასი: |
| Verse: b | "თქვენ ნუ წახვალთ ქალთისაკე, | სხვაცა გახლდეს სპათა დასი, |
| Verse: c | ვისის ქალთან სხვა შვილი ჰყავს | გმირს სიაოშს მისი მსგავსი, |
| Verse: d და | იგი მე მგავს მწიგნობარი, | მსწავლული და მეტად ხასი. |
| Strophe: 3357_[3257] | ||
| Verse: a | იგი და დედა იმისი | მაგარს მთაზედან დგებიან, |
| Verse: b | არ წახვალთ მინდორისაკენ, | საომრად წინ დაგხვდებიან"; |
| Verse: c | ტუსიმ თქვა: "თქვენს ბრძანებასა | ეტლნი ვერ ეურჩებიან, |
| Verse: d და | წინამავალნი ელიან, | იცდიან, გზა-გზა დგებიან". |
| Strophe: 3358_[3258] | ||
| Verse: a | აქა ტუსი და გოდერძი | ერთმანერთს ეუბნებიან: |
| Verse: b | "მინდორისაკენ ლაშქარნი | წყურვილით ამოსწყდებიან, |
| Verse: c | სჯობს ქალთისაკენ წავიდეთ, | სოფელი წინ დაგვხვდებიან". |
| Verse: d და | წავიდეს ჩორომისაკენ, | ცხენნი არ დაუდგებიან. |
| Strophe: 3359_[3259] | ||
| Verse: a | ფროდის უამბეს: "მზის პირი | ლაშქრითა გალურჯდებოდა, |
| Verse: b | შუბისა სიმრავლისაგან | აღარა შეიგებოდა, |
| Verse: c | შენის ძმის ლაშქარი არის, | თურანს ზედ მოუჴდებოდა". |
| Verse: d და | ფროდის ეწყინა, ხვასტაგი | გაგზავნა, გამაგრდებოდა. |
| Strophe: 3360_[3260] | ||
| Verse: a | რა მიბრუნდა, ციხის კარი | გაამაგრა, ცხენს შესხდესა, |
| Verse: b | ქოსისა ჴმა გაიგონა, | დედას უთხრა: "მოვიდესა, |
| Verse: c | ტუსი არის, ჩვენ რა გვმართებს, | თუცა მამულს გვირბევდესა?" |
| Verse: d და | დედამ უთხრა: ღმერთმან" ნუ ყოს, | ეგ რა სიტყვა არის დღესა? |
| Strophe: 3361_[3261] | ||
| Verse: a | შარიერ შენი ძმა არის, | ერთისა ხართ გვარისანი, |
| Verse: b | არ მოვლენ შენად სამტეროდ | ლაშქარნი ხოსროვისანი, |
| Verse: c | იციან შენი გვარი და | საქმენი ფირანისანი, |
| Verse: d და | მე შემრთო, ფირანს არ სწადდა | შერთვანი სხვის ცოლისანი. |
| Strophe: 3362_[3262] | ||
| Verse: a | შენ და ჴელმწიფე მესისხლე | აფრასიობის ქნათაგან, |
| Verse: b | ვეფხი, ნიანგნი გამოჩნდეს, | ნუ გიკვირს ამა თქმათაგან! |
| Verse: c | სიაოშისებრ ვინ იყო | მოწყალე უხვებათაგან? |
| Verse: d და | მისი შვილი ხარ, არ გმართებს | დამალვა შენთა გვართაგან. |
| Strophe: 3363_[3263] | ||
| Verse: a | შინ აწვივენ, მოაჴსენე, | უყავ კარგი მოემნობა, |
| Verse: b | ხუფთანი და ბარგისტანი, | გმართებს მათთვის საჩუქრობა"; |
| Verse: c | ფროდმან დედას მოაჴსენა: | "ვისი მმართებს მოკიდობა, |
| Verse: d და | მათგან კაცი არ მოსულა, | მაქვს არვისი შემცნეობა!" |
| Strophe: 3364_[3264] | ||
| Verse: a | ლაშქარი ნახე, შენ იყავ, | იკითხე მათი სახელი, |
| Verse: b | მამის შენისა კბილნია | ბარამ და ზანგ შარვანელი; |
| Verse: c | ულაშქროდ ნიშანს იპოებ, | ნურავის დაემალები, |
| Verse: d და | მზეო, მთა-ბარი აივსო, | მოვა გუშაგი მყეფელი". |
| Strophe: 3365_[3265] | ||
| Verse: a | რა დაინახა ლაშქარი, | ეს ფროდის ეკვირვებოდა, |
| Verse: b | "ვინ არის მათი თავადი?"-- | დედასა ეუბნებოდა, |
| Verse: c | ვიცი, სიაოშ მიწათა | სიკეთით ემძიმებოდა, |
| Verse: d და | სხვა იმისებრივ შვენებით | არავინ გაიზრდებოდა. |
| Strophe: 3366_[3266] | ||
| Verse: a | უბრძანა თუ: ერანელნი | " მოვლენ სისხლის საძებნელად, |
| Verse: b | გმართებს ჴმალი შემოირტყა, | გვერც იახლო სისხლის მღვრელად!" |
| Verse: c | ფროდი გულგან შეიკაზმა, | ყარაულად გადგეს ველად, |
| Verse: d და | თახარ გვერცა მან იახლა | ლაშქართათვის საცნობელად. |
| Strophe: 3367_[3267] | ||
| Verse: a | თახარს ჰკითხა მან ამბავი | თავადთა და დროშებისა |
| Verse: b | მოაჴსენა ცალკე-ცალკე | სახელები თავ-თავისა: |
| Verse: c | "პილოს სახე მწვანე დროშა | ტუსისაა სფაადისა, |
| Verse: d და | მას უკანით მზისა ფერი | დროშა მოვა გოსტამისა. |
| Strophe: 3368_[3268] | ||
| Verse: a | ისი გრძელი კანჯრის სახე | დროშა ზანგი შარვანლისა, |
| Verse: b | სხვა პირ-მთვარე შავი რომ ჩანს, | გივის შვილის ბეჟანისა, |
| Verse: c | თეთრი სახე უზაბრისა | შემკვრელისა შედოშისა, |
| Verse: d და | ღორის სახე გურზისია, | ეტლთა გზისა დამჭერისა. |
| Strophe: 3369_[3269] | ||
| Verse: a | ისი კანბეჩისა სახე | დროშა არის ფარადისა, |
| Verse: b | მგლისა სახე, ვით დევისა, | სფაადარის გოდერძისა"; |
| Verse: c | ტუსი ნახა, გაუკვირდა, | ბრძანა: "ნეტარ ვინ არისა?" |
| Verse: d და | შესაპყრობლად გაუძახა | ბარამ შვილი გოდერძისა. |
| Strophe: 3370_[3270] | ||
| Verse: a | ფროდი თქვა: "სამტეროდ მოვა, | ჩვენ აქეთ ამოგვკრებდესა," |
| Verse: b | თახარ თქვა: "კარგად ვერ ვიცნობ, | სიჩქარე არ გმართებდესა, |
| Verse: c | გოდერძიანთა ვინმეა, | ხოსროს რომ წაიყვანდესა, |
| Verse: d და | მუზარადი რომ დაჰკარგეს, | ის ამას ეხუროდესა". |
| Strophe: 3371_[3271] | ||
| Verse: a | ბარამ თქვა: "ვინ ხართ, რანი ხართ, | ტუსისგან არ გეშინია? |
| Verse: b | ფროდი თქვა: "ამოდ გვეუბენ, | თქვენ ლომნი, ჩვენ კანჯარნია; |
| Verse: c | ვერც ყმად გვჯობ, ვერცა ძალ-გულად, | გალახვა არ მართალნია, |
| Verse: d და | არც თავად, გულად, ჭკუითა, | არც ენად, თვალად, ტანია. |
| Strophe: 3372_[3272] | ||
| Verse: a | ჴელს ნუ შესძრავ, გკითხავ რასმე | და თუ მეტყვი, მეხარების, |
| Verse: b | შენ ცად ზიხარ, მე მიწად ვარ, | ბრძანე, რაცა გიამების". |
| Verse: c | ჰკითხვიდა თუ: "თავად ვინ არს?" | -- ჰკადრა: ტუსი" ეწოდების, |
| Verse: d და | ოქროს სარმუზიანია, | ქაი̂ან დროშა ექონების". |
| Strophe: 3373_[3273] | ||
| Verse: a | ბარამ მიდგა და საყვარლად | იგ ფროდის ეუბნებისა. |
| Verse: b | ფროდი თქვა: "მითხარ მართალი, | მე დია მიამებისა, |
| Verse: c | ვინ არის თქვენი თავადი, | დროშები ვის მოჰყვებისა? |
| Verse: d და | მინდა რომ გვერცა ვიახლო, | თუ ჩემგან იკადრებისა". |
| Strophe: 3374_[3274] | ||
| Verse: a | ბარამ თქვა თუ: ტუსი" არის, | ქოს-დროშისა მქონებელი, |
| Verse: b | გოდერძი და გურგენ, გივი, | შედოშ, ფარად სისხლთა მღვრელი; |
| Verse: c | გურზი, გოსტამ, გუზამ ლომი, | უზაბრისა ჴმლისა მკრველი". |
| Verse: d და | ფროდი ბარამს იკითხევდა: | "არის ჩემთვის სასურველი". |
| Strophe: 3375_[3275] | ||
| Verse: a | ბარამ თქვა: "ჩემი სახელი | რით იცი, მიკვირს, რისაგან? |
| Verse: b | ნეტარ შენა, ხარ ნაყოფი | ხოსროულისა ხისაგან! |
| Verse: c | მკლავი მიჩვენე, ნიშანი | ვნახო რა ყუბათისაგან". |
| Verse: d და | ნახა და მაშინ დასჯერდა, | შტო არის ალვის ხისაგან. |
| Strophe: 3376_[3276] | ||
| Verse: a | გარდაჴდა, ბარამს აკოცა, | საყვარლად ეუბნებოდა: |
| Verse: b | "მამა მენახა ცოცხალი, | ასრე არ მიამებოდა, |
| Verse: c | ვაჩუქებ სრულად ლაშქართა" | -- ფროდი მას ეუბნებოდა -- |
| Verse: d და | გვერც გიახლები, გმსახურებ," | -- მუჴლ-დაყრით ეხვეწებოდა: |
| Strophe: 3377_[3277] | ||
| Verse: a | ვეუბნები და ჴელსა ვსთხოვ | ტუსს, შენი დასანდობელი, |
| Verse: b | თუ შემომფიცავს, მე მოვალ, | ვიკადრო მახარობელი; |
| Verse: c | სხვას კაცსა ნუ მიენდობი, | იყავ ამისი მცნობელი, |
| Verse: d და | ჩქარი კაცია სფაადი, | მდიდარი, ჭკვა-უცნობელი". |
| Strophe: 3378_[3278] | ||
| Verse: a | ფეროზის ლახტი დაუგდო, | მისებრივ არ იქნებოდა, |
| Verse: b | მივიდა ტუსი, გაუწყრა, | აკლებით ეუბნებოდა; |
| Verse: c | არა იყურა ნათქვამი, | ვით ცეცხლი აენთებოდა: |
| Verse: d და | ვიცოდი შენის წასლვითა | სირცხვილი მე მომხვდებოდა!" |
| Strophe: 3379_[3279] | ||
| Verse: a | თქვა: "უწყალი კაცი მინდა!" | -- რევაზ ადგა წელშერტყმული, |
| Verse: b | ბარამ იტყვის: "ნუ გაგზავნით, | დავიწყლულეთ არამც გული, |
| Verse: c | მას მშვიდობით არ მორჩების, | ვნახე ასრე დასახული". |
| Verse: d და | ტუსი სპანი შეუზახნა | შესაპყრობლად დაკაზმული. |
| Strophe: 3380_[3280] | ||
| Verse: a | მაშინ სპათა დააბრუნვებს | საუბარი ბარამისა, |
| Verse: b | რევაზ მალედ ზედ მოუჴდა, | შეჭურვილსა ოფლი სდისა; |
| Verse: c | ფროდიმ უთხრა: "ბედ-მლაშეო, | ნადირი ხარ სიკვდილისა, |
| Verse: d და | მომრჩე, კაცად ნუ მაჴსენებ, | ქარი გეცეს გულგანისა". |
| Strophe: 3381_[3281] | ||
| Verse: a | ჰკრა ისარი მუზარადსა, | სისხლთა რევით ტვინი ნახა, |
| Verse: b | ტუსის თვალთა დაუბნელდა, | ცრემლიანმან ივაგლახა; |
| Verse: c | თავს აბრალა ავცნობობა: | "სირეგვნითა რა ვქენ?" -- ახა, |
| Verse: d და | გულმესისხლედ მოსაკლავად | შვილი ზარასპ გაუზახა. |
| Strophe: 3382_[3282] | ||
| Verse: a | ფროდი თახარს ეუბნების: | "ხარ ლაშქართა მეცნიერი", |
| Verse: b | თახარ ჰკადრა: ზარასპ" არის, | არ მორჩების მტერი მთელი"; |
| Verse: c | ფროდიმ მკერდსა ისარი ჰკრა, | გულმესისხლედ მოსაკლველი, |
| Verse: d და | ერანელთა დაინახეს, | გლოვა შექნეს საშინელი. |
| Strophe: 3383_[3283] | ||
| Verse: a | ტუსი ტირს და ამას იტყვის: | "ბრძენთა სიტყვა არ წაჴდების, |
| Verse: b | "ავცნობობით ალბუზის მთა | ზღვასა შიგან ჩავარდების". |
| Verse: c | შეეკაზმა, ასრე ბრძანა: | "იგ ცოცხალი არ მომრჩების!" |
| Verse: d და | ვით ფურცელსა ათრთოლებდა, | მთის ოდენსა ცხენსა ჯდების. |
| Strophe: 3354_[3284] | ||
| Verse: a | თახარ ფროდის მოაჴსენა: | ტუსის" მტერი ვერ დახვდების, |
| Verse: b | სჯობს წავიდეთ ციხისაკენ, | არა ვიცი, რა მოჰჴდების"; |
| Verse: c | ფროდი გაწყრა; ცეცხლს ტალახსა | თუ დაასხამ, დაივსების, |
| Verse: d და | რაცა ღმერთსა გაუგია, | ყოვლსა კაცსა გარდაჰჴდების! |
| Strophe: 3355_[3285] | ||
| Verse: a | თახარ თქვა: "დიდნი პატრონნი | ვაზირთ არ გაუწყრებიან, |
| Verse: b | ტუსი ამოვა მთაზედან, | ლაშქარნი ამოჰყვებიან; |
| Verse: c | ერთი კაცი ხარ, რასა იქ, | შენ ზედა მოგაკრფებიან, |
| Verse: d და | ციხე, საჭურჭლე, ქონება | ჩვენ ცუდად წაგვიჴდებიან!" |
| Strophe: 3356_[3286] | ||
| Verse: a | ჰკრა ისარი, ცხენი მოკლა, | წაიძღვანა ტუსი წინა, |
| Verse: b | ფროდიმ ეგრე შეუზრახნა: | "ერთმან კაცმან შეგარცხვინა!" |
| Verse: c | ერანელთა დაინახეს, | მოეგებნეს სრულად წინა, |
| Verse: d და | "შეჭირვება არა მართებს" | მოაჴსენეს: "მრთელი ვინა?" |
| Strophe: 3387_[3287] | ||
| Verse: a | გივსა ეწყინა, იცვემდა | აბჯარსა შეჭირვებული, |
| Verse: b | იტყოდა: სიაოშისთვის | " ვარ სრულად თავდადებული; |
| Verse: c | სითკენ წავიდე, არ ვიცი, | ფროდისგან დაწბილებული? |
| Verse: d და | მას არ მართებდა, თუ ვნახეთ | ტუსი ჭკვა-შეცვალებული. |
| Strophe: 3388_[3288] | ||
| Verse: a | ჩორმანისაკე წავიდა | გივი, ლახვართა მსობელი, |
| Verse: b | ფროდი ჰკითხევდა: "მიამბე, | თახარ, ხარ სპათა მცნობელი". |
| Verse: c | მან მოაჴსენა: გივია, | " მტერისა დამამჴობელი, |
| Verse: d და | მას ტანსა ჯაჭვი აცვია, | მამა-თქვენს ეცვის რომელი. |
| Strophe: 3389_[3289] | ||
| Verse: a | იგ შენი ძმა საპატრონოდ | ერანს იმან წაიყვანა, |
| Verse: b | ფირან შეკრა საგდებლითა, | ხოსრო ჯეონს გაიყვანა". |
| Verse: c | ფროდიმ ცხენსა ისარი ჰკრა, | მოკლა, ვეღარ წაიყვანა; |
| Verse: d და | გივსა ფარი ყელს ეკიდა, | მან ქვეითად ჩაიარნა. |
| Strophe: 3390_[3290] | ||
| Verse: a | "შენდა ნაცვლად ცხენი მოკლა" | -- გივს ლაშქარნი ულოცვიდეს, |
| Verse: b | ბეჟან ჰკადრა: "აქანამდის | პილო ვერად დაგიდგმიდეს, |
| Verse: c | აწ ერთისა თურქისაგან | ბრუტსა ვითა შემობრუნდეს?" |
| Verse: d და | გივმან თქვა თუ: "ცხენი მოკლა, | თავიც ჴელთა მივცე ოდეს!" |
| Strophe: 3391_[3291] | ||
| Verse: a | გივმან მქისედ რა უბრძანა, | ბეჟან ფიცხლავ განანირა, |
| Verse: b | გივი ბეჟანს გა-ცა-უწყრა, | თავს მათრაჴი გარდაჰკრინრა: |
| Verse: c | "არ გასმია, გაგება და | ომი ერთად იქნას არა? |
| Verse: d და | ვინც გაგზარდა აგრე უჭკო, | გაიზრდების იგი არა!" |
| Strophe: 3392_[3292] | ||
| Verse: a | ბეჟანს გული აუდუღდა, | იგ ლაშქართა დაეთხოვა, |
| Verse: b | დაიფიცა: "არ დავსწყნარდე, | ვირემ ფროდის დღე არ მოვა!" |
| Verse: c | შეეკაზმა, წამოვიდა, | გოსტამს მისი ცხენი სთხოვა, |
| Verse: d და | "ერთმან თურქმან სპანი მოსრნა, | მაზედ ნახეთ აწ რა მოვა!" |
| Strophe: 3393_[3293] | ||
| Verse: a | გოსტამ თქვა: "არ საქნელია | აწ ფათერაკის მოძებნა, |
| Verse: b | ტუსი და გივი მობრუნდეს, | რევაზ და ზარასპ დაღებნა"; |
| Verse: c | ბეჟან თქვა: "არ დავბრუნდები, | არ ვარგა ფიცის დატყებნა, |
| Verse: d და | გოსტამ თქვა: "მაგ სიჩქარითა | შენს თავსა გააქარვებნა. |
| Strophe: 3394_[3294] | ||
| Verse: a | ორთ ცხენთ მეტი არა მყვანდა, | აწ მე მმართებს სხვათა თხოვა". |
| Verse: b | ზარასპისა სისხლის ძებნად | ბეჟან ქვეითი წამოვა, |
| Verse: c | -"ორივ გინდა, სულაც მოგცემ, | არა თურმე არ გათხოვა!" |
| Verse: d და | ჰყვა მგლის-სახე შავი ცხენი, | შეკაზმული მან ათხოვა. |
| Strophe: 3395_[3295] | ||
| Verse: a | ისარი, ფროდის ნაკრავი, | გივს მეტად ეკვირვებოდა, |
| Verse: b | გოსტამ კაცი გაუგზავნა, | თქვა: "ცეცხლი მოედებოდა"; |
| Verse: c | სიოშის ჯაჭვ-მუზარადი | გაგზავნა, ჩაეცმებოდა, |
| Verse: d და | ბეჟან შეჯდა და წავიდა, | წინ ფროდი მოეგებოდა. |
| Strophe: 3396_[3296] | ||
| Verse: a | თახარ თქვა: ბეჟან" მოვიდა, | სწორი არ ეპოებოდა, |
| Verse: b | გივსა სხვა შვილი არა ჰყავს, | კაცზედა არ ეცდებოდა? |
| Verse: c | დარაკსა უკრა ისარი, | მგელ-სახე მუნ მოკვდებოდა, |
| Verse: d და | ქვეითმან ცხენი დაუჭრა, | --"ნუ მირბი" -- ეუბნებოდა. |
| Strophe: 3397_[3297] | ||
| Verse: a | ფროდი იტყვის: "დასანდობლად | ბარამს მუჴლნი დაუყარენ, |
| Verse: b | რევაზ, ზარასპ სისხლიანი | მე მიწათა მივაბარენ; |
| Verse: c | ტუსი, გივი, გმირი ბეჟან | ცხენიდაღმან ჩამოვყარენ, |
| Verse: d და | ვერ დაუდგენ ერანელთა, | ციხის კარნი წამოვსჯარენ". |
