TITUS
Shahname 3: Prose parts: Utrutian-Saamiani
Part No. 31
Previous part

Chapter: 31  
Page of edition: 210  
Line of edition: 37  აქა მეორე ომი ყარამანისა და ქარიმანისი


Line of edition: 38       რა გათენდა, საწუთროსა მაშუენებელმან მზემან თავი ამოყო, გუმბადსა ზედა
Line of edition: 39    
ამაღლდა და ბნელი მიწა ნათლად გარდიქცა, აგრე ყირმიზი ვარდი მოჰფინა, ჰკრეს
Line of edition: 40    
ორგნითვე ქოსსა და ნაღარასა, და აწყუეს რაზმი. და შეიქნა კივილი და მოიღეს
Line of edition: 41    
ტახტები ორთავე ჴელმწიფეთა და ერთმანერთსა პირდაპირ დაუდგეს.
Page of edition: 211   Line of edition: 1    
და მოიღეს ქაიანური დროშა და ფრიდონს წინა ამართეს. აგრე პირველად
Line of edition: 2    
მოედანშიგან საომარსა ადგილსა ფალავანი ქარიმან მოვიდა და საომარსა ადგილსა
Line of edition: 3    
დადგა, და გუშინდელი რკენა ასრე არა შეეტყობოდა რა, ვითამცა ნადიმად
Line of edition: 4    
ჯდომილიყო, და თავსა შუბთა ივლებდა და მუქარასა ითხოვდა.

Line of edition: 5       
რა ყარამან შეიგნა, აგრე მივიდა ზააქს წინაშე და პირი მიწასა გააერთა,
Line of edition: 6    
მერმე ადგა და პირი მოედნისაკენ ქნა, და რა მოედანშიგან მოვიდა საომარსა
Line of edition: 7    
ადგილსა, აგრე შეუზახნეს ერთმანერთსა და, რაცა საომარი იყო, ყუალა დალეწეს.
Line of edition: 8    
მერმე ხელდახელ შეიჭიდნეს, ერთმანერთსა დაახივეს ხუფთნები და ერთსა დღესა
Line of edition: 9    
და ღამესა ირკინეს. და ვერა რომელმან დასცა და ასრე დაიღალნე ორნივე, რომე
Line of edition: 10    
არცა ერთსა აღარა შეეძლო რა. მერმე ჩაუგდეს ერთმანერთსა ჯაჭვისა სარტყელსა
Line of edition: 11    
შიგან ჴელები, დაუწყეს ზიდვა, აგრე შემოკრფეს გარშემო ლაშქარნი და
Line of edition: 12    
უჭურეტდეს. აგრე დაიყვირნა ფალავანმან ქარიმან მთვრალმან პილომან ვითა,
Line of edition: 13    
ასწივნა, აიყუანა თავის სწორად მერმე მოიქნივა, დასცა და იგივე მოტეხილი თეძო
Line of edition: 14    
დაუმსხურია და დააწვა ზედა. აგრე უკუწივნა ყელსა, და აღმოიღო ალმასფერი
Line of edition: 15    
ხანჯარი და ქარიმან ყარამანს თავი მოკუეთა.

Line of edition: 16       
რა ზააქ ყარამანის სიკუდილი მოინახა, სრულად ლაშქარნი შეუზახნა. მერმე
Line of edition: 17    
მიეხვივნეს ლაშქარნი, დაუშინეს ქარიმანს ფალავანსა ისრითა, შუბითა, ჴრმლითა,
Line of edition: 18    
ლახტითა და ქვითა. ასრე გაჴადეს ფალავანი ქარიმან, რომე სრულად შეაჯაბნეს.
Line of edition: 19    
მაშინღა ასრე ბრძანა ფალავანმან ქარიმან, ვითა: თუ არას ვეცდები, ჩემი [ყოფა]
Line of edition: 20    
ერთობ სათუოდ გახდა. ამაზედა დაიზახნა, ასეთი რომე სრულად მებრძოლნი
Line of edition: 21    
ლაშქარნი პირდაღმა დაეცნეს და, რა სულად მოვიდეს, აგრე წამოსხდეს და გაიქცეს
Line of edition: 22    
ერთობილნი. მერმე სისხლიანი ქარიმან წამოჯდა ზედა და აემართა ძლივათღა.
Line of edition: 23    
მერმე მოესწრნეს, წაქცევასა რომე ლამოდა, და სტაცეს და წამოიყუანეს. აგრე წინა
Line of edition: 24    
ფრიდონ მოეგება, და მშვიდობით მორჩომა მიულოცა და თავსა თვალ-მარგალიტი
Line of edition: 25    
გარდააყარა. მერმე თავისა ოთაღშიგან წავიდა ქარიმან ფალავანი და მუნ
Line of edition: 26    
მოსასუენად დაწუა.

Line of edition: 27       
ზააქ ვაზირობა შექნა და ყარია ვეზირსა ჰკითხა. ვითა: ჩვენ როგორა ვქნათ?
Line of edition: 28    
მერმე ყარია ვაზირმან მოახსენა, ვითა: მათ უკეთესი ფალავანნი ქუეყანაზედა არ
Line of edition: 29    
იქნებოდის, ყარამან და აბულვარაი ზანგი იყუნეს. აწე იმა კაცისა მებრძოლი და
Line of edition: 30    
მეომარი ჩვენშიგან არავინ არის. აწე ავიყარნეთ და შამის კარსა მივიდეთ და იქი
Line of edition: 31    
დავდგეთ! ამაზედა იმა ღამესა აიყარნეს, იარეს და შამის კარსა მივიდეს. იქი
Line of edition: 32    
დადგეს. და ფრიდონ ვერა შეიგნა.

Line of edition: 33       
რა გათენდა, აგრე ჰკრეს ნაღარასა და ქოსსა ფრიდონ ჴელმწიფისა კარსა. რა
Line of edition: 34    
ზააქის სადგომისაკენ გაიხედნეს, ვეღარა დაინახეს რა. არცა კაცი, და ვერცა პილო
Line of edition: 35    
და ცხენი. აგრე დაშუშნი მოვიდეს და მოახსენეს, თუ: რასა სდგახართ, წუხელის,
Line of edition: 36    
შუაღამის ჟამსა გაიპარა ზააქ და შამის კარისაკენ წაეიდა. რა ესე ესმა
Line of edition: 37    
ფრიდონს, აგრე შეუზახნა ლაშქართა, აიყარნეს და უკანა წაუდგეს, იარეს და,
Line of edition: 38    
სადაცა დადგომილ იყუნეს, იქი მივიდეს. ესენიცა დადგეს.

Line of edition: 39       
აგრე ზააქს კაცი მოუვიდა, თუ: რაცა თავადები იხმეთ, ყუალაი მოდიან მძიმე
Line of edition: 40    
ლაშქრითა! აგრე მოვიდა წინათ ისპაანიდაღმან ფანდველი, ოთხმოცდაათი წყრთა
Line of edition: 41    
სიმაღლე ჰქონდა, და მისი ძმა გურდამარდიად, ოთხმოცი წყრთა სიმაღლე ჰქონდა,
Line of edition: 42    
და ას ორმოცდაათი ათასი კაცი იახლა. მერმე ამათის უკანას მოვიდეს თაბალი
Line of edition: 43    
ჰინდუ, საჰბაი ჰინდუ, ფეროზ ჰინდუ, ჯამი ჰინდუ, მაქიაი ჰინდუ. და ზოგსა
Line of edition: 44    
ოთხმოცი წყრთა სიმაღლე ჰქონდა, ზოგსა _ სამოცდაათი, ზოგსა _ სამოცი, და
Line of edition: 45    
ორასი ათასი კაცი თანა მოიტანეს, და შეიქნა შვიდასი
Page of edition: 212   Line of edition: 1    
ათასი კაცი. აგრე ზააქის სანახავად წამოვიდეს. აგრე ზააქ ჴელმწიფე მძიმე[დ]
Line of edition: 2    
მოთვალმარგალიტულსა ტახტზედა დაჯდა, საჴელმწიფო ქუდი თავსა დაირქუა და
Line of edition: 3    
მასზედა გვირგვინი დაიდგა. აგრე თავადები ფალავანები სანახავად მოვიდეს.
Line of edition: 4    
ერთობილთა პირი მიწასა გააერთეს და აგრე ყუალაი ალყად გარეშემო დასხდეს.
Line of edition: 5    
მერმე ზააქ თავადებსა შესჩივლა, თუ: დევთა და ნიანგთა ბრძოლა იქნების და
Line of edition: 6    
მთვრალისა ქარიმანისა ბრძოლა არა იქნების! იმისთანანი ფალავანნი დაჴოცნა:
Line of edition: 7    
ყარამან, აბულვარაი ზანგი, ყათილ და მუყათილ, და მე მომკიდა და, თუ არ
Line of edition: 8    
გარდმოვარდნილ ვიყავ, არცა მე გამიშუებდა ცოცხალსა. მერმე ფანდაველმან
Line of edition: 9    
ფალავანმან მოახსენა, ვითა: შევიწყოთ ქარიმან და თქვენი ქალი ცოლად შერთე, და
Line of edition: 10    
მრავალი თემი და ქვეყანა მიეც! ქუე-ქუე კაცი გაუგზავნოთ, რომე ფრიდონ ვერა
Line of edition: 11    
შეიგნას. რა ისი ჩვენკენ იქნების, ფრიდონს ჩვენზედა აღარა შეეძლების რა, და თუ
Line of edition: 12    
ამას [არა] იქს, მისი დადგომა არ იქნების და, რასაცა გამოარჩევთ, პატრონნი ხართ!

Line of edition: 13       
ფათრათ ფალავანის შვილის შვილი არის გურჯასპისი, რომე ჯიმშედის
Line of edition: 14    
ჟამსა შიგან სრულად დევნი ამოსწყვიტნა, და თემი და ქვეყანა წაუღო და მრავალი
Line of edition: 15    
საქონელი. აწე მისი თუ გუარი არის, მისი მეომარი არავინ გამოჩნდების!

Line of edition: 16       
რა ზააქ ესე საუბარი გაიგონა ფანდველისაგან, მანცა იპრიანა, და მოიყუანეს
Line of edition: 17    
ერთი კაცი და ქარიმანს ფალავანსა წინაშე გაგზავნეს. და ასრე შესთვალა ზააქ,
Line of edition: 18    
ვითა: ფრიდონს რატომ მსახურებ, შენსა პატრონობასა სადა ღირსა. შენ დიდისა
Line of edition: 19    
ფალავანისა გურჯასპის შვილი ხარ, მოდი და ჩემსა ქალსა ჰურა ფაიქარს
Line of edition: 20    
შეგრთავ და სრულად თემისა და ქუეყანისა პატრონობასა მოგცემ და მე შამისა
Line of edition: 21    
ქუეყანასა ვიქნები, ჩემი მკვიდრი მამული ისი არის, და საქონელი და ლაშქარი
Line of edition: 22    
ყუალაი შენი იქნების!

Line of edition: 23       
შესთვალა ესე პირი და გაგზავნა მოციქული. და ვირემდის მოციქული
Line of edition: 24    
მოვიდოდა, აქეთ ფრიდონსა ვაზირობა ჰქონდა. დაშუშნი მივიდეს და მოახსენეს, თუ:
Line of edition: 25    
მოვიდა ას ორმოცდაათი ათასითა კაცითა ფანდეველი, და მისი ძმა გურდამარდიად,
Line of edition: 26    
და სხუანი ინდოელნი ლაშქარნი, ორასი ათასითა კაცითა და მრავლითა
Line of edition: 27    
პილოებითა: თაბალი ჰინდუ, საბაი ჰინდუ, ფეროზ ჰინდუ, ჯამი ჰინდუ, მაქე
Line of edition: 28    
ჰინდუ, მძიმითა ბარგ-კარვებითა დადგეს. მერმე თავადებსა მოახსენა, ვითა: მრავალი
Line of edition: 29    
ლაშქარი მოვიდა, ჩვენ აღარა გუემტერების. აწ როგორ გამოვარჩიოთ, რას
Line of edition: 30    
ბრძანებთ? აგრე ქარიმან ფალავანმა მოახსენა: თქვენ ნუ შეიჭირვებთ, საწუთროსა
Line of edition: 31    
დამბადებელისა შეწევნითა ფალავანთა თავებსა ფერჴთა ქუეშე მოვიქცევ, და ჩემითა
Line of edition: 32    
მძიმითა ლახტითა ზურგებსა დაულეწ, და შავსა მიწასა წითლისა ვარდისფერად
Line of edition: 33    
შევღებავ და მბრუნავსა ეტლსა მათ ზედა ვატირებ! რა ესეთი საუბარი გაიგონა
Line of edition: 34    
ქარიმან ფალავნისაგან, მერმე ჴელმწიფემან და ერთობილთა თავადებმან დალოცეს
Line of edition: 35    
და ქება შეასხეს.

Line of edition: 36       
აგრე ფალავანი ქარიმან თავისა სადგომსა მოვიდა და ზააქისა გამოგზავნილი
Line of edition: 37    
კაცი დახუდა და, რაცა დავედრა, ყუალაი მოახსენა უკლებლად ქარიმანს. რა
Line of edition: 38    
ქარიმან გაიგონა, ვეფხივითა გაგულისდა და ასრე ბრძანა, ვითა: ზააქ ვეშაპად
Line of edition: 39    
შექნილა, მისს პირშიგან ვინ ჩავარდების! საწუთროსა დამბადებელმან მე ფრიდონის
Line of edition: 40    
უკეთესი პატრონი ნუ მომცეს! მუხთლობა და სიცრუე და ტყუვილი, ორპირობა, რა
Line of edition: 41    
გულოვანთა, ფალავანთა და მამაცთა ხელია. ამა მაღორებელსა სოფელსა თუ კაცი
Line of edition: 42    
გაყვების და ეშმაკისა გუნებაზედა მოიქცევის, ისევე წაეკიდების, რაცა ზააქს
Line of edition: 43    
სჭირს. და კაცისათვის ბადისა მახე ყოველსა გზაზედა აბია. თუ არა დაინახავს,
Line of edition: 44    
თავდაღმან შიგან ჩავარდების და
Page of edition: 213   Line of edition: 1    
აღარაოდეს გამოერღუევის. აწე ყალბო კაცო, ნუმცა შენ და ნუმცა ზააქ, ვის
Line of edition: 2    
ქვიანო. სრულად ჴმელეთისა ხელმწიფე ფრიდონ არის და მას მართებს პატრონობა.
Line of edition: 3    
თუ მრავალნი ფალავანნი მოსულან და მისთვის გალაღებულხართ, აპას მოინახავთ
Line of edition: 4    
თქვენთა ფალავანთა ნაქმარსა, ყათილის და მუყათილის დღეთა დავადგამ, გაიარენ
Line of edition: 5    
კარნი! თუ მოციქულისა მოკლვა ვარგიყოს, თავსა ტანისაგან გაგაშორებ!

Line of edition: 6       
რა ესეთი საუბარი გაიგონა მოციქულმან ქარიმანისაგან, აგრე აღარას
Line of edition: 7    
იყოვნიდა, ფიცხლა დაბრუნდა და წამოვიდა, რა ზააქს წინა შემოვიდა, ნაუბარი
Line of edition: 8    
ყუალაი მოახსენა და მისი გაგულისება: ჩანთქმასა მილამოდა და ძლივ დავეხსენ მის
Line of edition: 9    
პირსა! დიდსა, მაღალსა მთასა ჰგუანდა. ზავს არას გიპირებს და, რასაც
Line of edition: 10    
გამოარჩევთ, პატრონი ხართ!

Line of edition: 11       
რა ზააქ და თავადებმან ესე საუბარი გაიგონეს, ასრე ბრძანა, თუ:
Line of edition: 12    
გურდამარდიად გავაგზავნოთ მოციქულად. აგრე დავედრეს მოციქულობა
Line of edition: 13    
გურდამარდიადს. შესთვალეს, ვითა: ჩვენცა ნოეს შვილი და ნათესავნი ვართ და
Line of edition: 14    
თქვენცა. აწე თემი და ქუეყანა შუა გავყოთ, ნახევარი შენ და ნახევარი მე! ერთი
Line of edition: 15    
გუარნი კაცნი ვართ, შენც დარჩი და მეცა! თუ ამას ბრძანებთ, ვითა: მამა ჩემი
Line of edition: 16    
მოგიკლავს და მისთა სისხლთა არა შეგარჩენო, მე ესე არ ვიცოდი, თუ თქვენ მისი
Line of edition: 17    
შვილი იყავით, თუარამ არა მოვკლევდი, კარგად შევინახევდი და პატივითა
Line of edition: 18    
მივეპყრობოდი.

Line of edition: 19       
ამაზედა გაგზავნეს გურდამარდიად და ორმოცი კაცი თანა წაატანეს. იარეს და
Line of edition: 20    
გამოვიდეს ფრიდონს წინაშე. ფრიდონ ტახტი მოაკაზმინა. საჴელმწიფო
Line of edition: 21    
ტანისამოსი ჩაიცუა, მძიმე ქუდი თავსა დაიხურა. საყურნი გაიყარნა, ტავაყი შეიბა,
Line of edition: 22    
მძიმე, ოქროსა მოთვალმარგალიტული [სარტყელი] წელთა შემოირტყა, გვირგვინი
Line of edition: 23    
თავსა დაიდგა და ტახტზედა დაჯდა. აგრე ქარიმან ფალავანთა თავი აშაქ, ყარან
Line of edition: 24    
და ყუბად იჴმნა, სხუანი თავადნი, და შემოვიდეს და, როგორ ვის წესად მართებდა
Line of edition: 25    
დასხდომა, აგრე ოქროსა სელნი მოიხუნეს, და ქარიმან ფალავანსა დაუდგეს და
Line of edition: 26    
მაზედა დაჯდა. ასრე ყუალასა უფრო იყო, რომე ქუე მჯდომსა ტახტსა
Line of edition: 27    
გუმბადისაგან მის თავსა შეევლო და, როგორაცა დასხდეს, აგრე მოციქულნი
Line of edition: 28    
შესხნეს და შეიყუანეს გურდამარდიად, და პირ-მიწა-დებით ხელმწიფესა ფრიდონს
Line of edition: 29    
სალამი მოახსენა. აგრე წიგნი მოართვა, დავედრებული მოახსენა.

Line of edition: 30       
რა ფრიდონ ჴელმწიფემან და ფალავანმან ქარიმან გაიგონა, აგრე ქარიმან
Line of edition: 31    
გაბრაზებული ლომივითა მუჴლთა ზედა წამოჯდა, წიგნი შუა გახივა,
Line of edition: 32    
გურდამარდიადს თავსა მოწყუეტასა ულამოდა. და ხელმწიფესა ფრიდონს აღარა
Line of edition: 33    
ჰკადრა, ამის მეტსა აღარას იუბნა. აქა ადგეს მოციქულნი და ფიცხლა კართა
Line of edition: 34    
გამოვიდეს და მასვე წამსა წამოვიდეს, და ყოველი ყოფილი [ზააქს] მოახსენეს.
Line of edition: 35    
აგრე დაიწყეს კაზმა საომრად აქეთცა და იქითცა.


Next part



This text is part of the TITUS edition of Shahname 3: Prose parts: Utrutian-Saamiani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 26.4.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.