TITUS
Svan Texts (from Sbornik Materialov)
Part No. 40
Text: IN3/Ushg.
Page: 184
III
.
სემი
ლახვბა
ი
მეჩი
მუ
Line: 1
ალა
ღერთემ
ჯამზჷრას
...
ი
სემი
ლახვბა
ი
მეჩი
მუ
!
ხოშამ
Line: 2
ლახვბას
ლაიხვა
ხორიხ
,
ხოხვრამ
მამა
.
ხოხვრა
მუხვბე
გუნ
ეზარ
Line: 3
მეთხვარ
ლი
.
იმევაღე
კასარს
ხარდანა
მიჟიშ
ი
დოშდლა
უწდუნა
Line: 4
დინა
.
ეჯ
დინას
ოხშგვემნა
ლიწვილალ
.
ხოხვრა
მუხვბე
ლახსგურდა
Line: 5
მიჩა
მუვე
ლალსგურას
ი
აჩად
კასარი
მაჲდანთე-ისგა
.
ანსგიდა
Line: 6
მიჟიშ
ი
დოშდლა
უწდუნა
შდულ-ქა
ი
ჩვესწვანე
ალ
ჭყინტ
;
ხაქვ
Line: 7
ნანულდ
მიჩა
მომსახვირ-დინალს
,
ერეანბავ
უვ
ოთკვიჰხ
,
ჲარ
ლეს
Line: 8
ეჯ
მარე
,
ჲარ
მოდე
.
ჩვანჴადხ
ამი
მომსახვრა-დინალ
ი
ხეწადხ
Line: 9
ალ
მარა
ი
ხაქვხ
,
ერე
ჲარ
ლი
ჯა
,
ჲარ
მოდე
;
ალ
მარემ
ხაქვ
,
Line: 10
ერე
აშ
ი
აშ
ჯა
ლი
ხახვმი
მჷთხელი
.
მომსახვრა
ჟანჴადხ
Line: 11
ნანულთე
ი
ხაქვ
,
ერე
აჯა
ლი
ხეხვმი
მჷთხელი
.
ნანულს
აშ
ლახლატჷნდა
Page: 186
Line: 12
ალ
მარე
,
ერე
ღვეშგმავ
ლახჭო̈დდა
ლუბჟურე
.
ხაქვ
Line: 13
ნანულდ
მიჩა
მოჲახლას
,
შიშდ
უვ
ოხჴიდხ
ეჯ
მარე
მიჩაშთე-ისგა
Line: 14
ალიარ
ლჷმარლიხ
სემი
ლავდილა
:
ხოშა
ლავდილა
ქა-ლუწვილე
ლიხ
,
Line: 15
ხოხვრა
--
მამა
.
კასარს
ლახბაჟნეხ
,
ეჯ
მარა
მეჩდანღო
,
ერე
აშ
Line: 16
ი
აშ
,
ეშხვი
მარე
ამჴედელი
მიჩა
გეზლა
ლაგჭად
.
კასარდ
ლაქვ
,
Line: 17
ერე
ჲარვალე
ამგვარ
მარე
ამჴედელი
!
ვარ
უვ
ხაქვხ
.
მიშგვი
დინა
Line: 18
ლი
მეშხა
მაროლა
მეგჭე
.
ჰე
ხობიც
მეშხა
მაროლა
ლიმწირ
,
ღო
Line: 19
ქა-ხვავდი
მიშგვა
გეზალს
.
ალ
მარე
ანჴად
ი
ხვა
ქვერწლი-მარა
Line: 20
ოთგიბ
,
აშ
ერე
ეშ
ლახოშ
მამა
ხარ
.
ქორწილ
ადსკიბხ
ეშდიარვ
Line: 21
ზავ
.
კასარდ
ხაქვ
მიჩა
ლეჩჟო̈რის
;
ჰე
ეშდიარვ
ზავ
ჩუ-დოშ-ოთგიჭ
Line: 22
ქვერწლარს
,
მიშგვა
გეზალ
მიიდ
მეტხენი
.
ანმარანხ
კასარ
ი
Line: 23
მიჩა
მარე
ი
აჩადხ
.
აჩადხ
ი
ჩვასგურდახ
ქვერწლარდ
კასარ
ი
Line: 24
მიჩა
მარე
.
კასრი
ჩიჟე
აჯგვარ
მეთხვარ
ჩუ
ლი
,
ერე
ნათხვარემი
Line: 25
ლაღვ
გარ
ხამნე
კასარს
ი
მიჩა
ქვერწლარს
.
ოთშდახ
მიჩა
Line: 26
ლათხვარ
ცხეკ-ისგა
ნათხვარი
,
ლახჴადჷნ
მეშხა
მაროლა
ლათხვართე-ისგა
Line: 27
ადკვიჰ
ალა
მეშხა
მაროლდ
.
მეშხე
მაროლ
ანჴად
მიჩა
Line: 28
ლათხვართე-ისგა
.
მეშხა
მაროლდ
ხაქვ
მეთხვარს
,
მა
ჯეკვად
მიშგვა
Line: 29
ლათხვარ-ისგა
.
მეთხვარდ
ხაქვ
:
კასრი
დინა
ათვიგჭ
ი
კასარ
ი
მიჩა
Line: 30
მარე
მაყა
ქორწილდ
,
აჯნარ
მაწჷხ
ნათხვარემი
ლეღვ
.
მეშხა
Line: 31
მაროლს
ათლონ
,
ერე
კასრი
მიჩა
ლჷნშანე
გეზალ
,
ალ
მარემ
ადიე
Line: 32
ხახვდ
.
მეშხა
მაროლდ
ი
ამ
მეთხვარდ
თვით
ეშ
ადირმხ
ი
თითვ
Line: 33
ეშ
ადგარხ
.
მეშხა
მაროლდ
ხაქვ
ალ
მეთხვარს
:
"ამჴერინ
მი
ი
Line: 34
ისგვა
ქორწილთე
".
მეთხვარდ
ლახტჷხ
:
"მინჴერ
!"
ანჴადხ
ალიარ
Line: 35
ქორწილთე-ჟი
;
მეთხვარ
დარბაზ-ხან
აჩად
ქორთე
,
მეშხე
მაროლ
Line: 36
მაჩუბ-ხან
აჩად
.
ლახფხიჭე
მეშხა
მაროლდ
კასრი
დინას
,
ხაჴიდ
ი
Line: 37
დეცე
ფუტუს
ადზჷზე
ჰა
გიმი
ჴურჲუს
,
დეშმა
ანმეჴრეხ
.
ასად
Line: 38
კასარ
ი
მიჩა
ჯარ
ლჷქრჷნად
.
კასრი
ჩიჟა
აშ
ჩვათსასტკჷნ
ხეხვმი
Line: 39
ლიზი
,
ერე
გიმს
ხებჭკვენი
.
ლახსგურდა
მეთხვარ
რაშს
ი
აჩად
.
Line: 40
მეთხვარს
ხორდა
სემი
დაჩვირ
:
ეშხვი
ხაყა
ლომს
,
მერმე
ხაყა
დავს
,
Line: 41
მესმე
ხაყა
შაურდენს
.
მეთხვარ
აჩად
ი
დავა
წყაროთე-ჟინ
Line: 42
ლახჴადუნ
;
ამეჩუ
ხეწად
დავა
მჷლცის
.
მეთხვარდ
ხაქვ
მჷლცის
,
ჯა
Line: 43
დადილჷდ
იშა
ესერ
ლი
?
აჯნემ
ხაქვ
:
ჯა
ესერ
ლი
დავა
ლჷფკელა
Line: 44
მჷლცი
.
მეთხვარდ
ხაქვ
მჷლცის
:
"ნიც
ლამო
!"
აჯნემ
ქა-ლახვემ
ნიც
Page: 188
Line: 45
თჲუნგშვ
;
ნიც
ლათრა-ჟი
მეთხვარდ
თვინგთე
ადკვარ
მიჩა
მუვე
Line: 46
მჷსკად
.
მეთხვარდ
ლუთნანღო
,
ქა-ლახბიშე
თვინგ
მჷლცის
ი
ხაქვ
:
ალ
Line: 47
ეშხვი
თვინგ
ნიც
ისგვა
ლჷფკელს
გარ
ლახაშ
!"
მჷლციდ
აჯჟი
ჩომინ
.
Line: 48
ლჷფკელ
ლახჭვედდა
მჷლცის
:
"სი
,
დინა
,
ნიც-ჟი
ჯიწვა
ჲარ
?"
Line: 49
მჷლციდ
ხაქვ
:
"ისგვი
ლირდა-ღვარა
,
ნიც-ჟი
მარა
ხვეწდ
,
ჰადურდ
სი
Line: 50
ჯაჯიშ
".
ლჷფკელდ
ესვქაქნე
შიშდ
უვ
ოხჴიდ
ეჯ
მარე
.
მეთხვარ
Line: 51
ისგა-აჩად
მიჩა
დაჩვჲრა
ქორთე
ი
ქა-ოხონბვე
ერე
ხახვდ
ახვიყ
Line: 52
კასრი
გეზალ
.
ქორთე
ონჴუ
მეშხე
მაროლ
,
აჯნემ
ხაფხეჭ
ი
ჟადიე
Line: 53
ჰა
ჩუ
დეშმა
ახვმჷჴერ
.
მეთხვარ
მიჩა
დაჩვირდ
ლაცხნირდ
Line: 54
ესსიპე
ი
ისგა
ლახჩჷხნე
ფუტუს
.
ნაბოზს
დავ
ანღრი
ყორ-ისგა
Line: 55
მავარ
მაშდმარ
.
დავა
ხეხ
ისგა-ლახჴჷრან
მიჩა
ჭაშვ
ამჟი
,
Line: 56
ერე
მიჩა
ჯჷმილდ
ხეხვ
ოთღა
მეშხა
მაროლს
ი
ხოწადავ
მა
.
Line: 57
დავდ
ლახტჷხ
,
ერე
ჯა
ესერ
ი
ღოშგინ
ათჭამა
,
მარ
მეშხე
Line: 58
მაროლ
ძუღვა-ქა
ათჩადა
ი
დავ
დეშ
ათჭამა
,
აჯღერე
დავ
დეშ
Line: 59
იმარგ
ძუღვა-ისგა
.
დავდ
ხაქვ
მიჩა
სამუნს
,
ერე
კუმაშშვ
ესერ
Line: 60
მაზუმ-ვა
ხეკვეს
,
აჯზუმ
უვ
ადიე
,
ი
ლიწე
მამა
ხაჲმადა
.
დავდ
Line: 61
ხაქვ
:
"ამეჩუნ
არი
შაურდენ
ი
შაურდენ
ლაჯშიდ
".
მეთხვარ
Line: 62
აჩად
შაურდენი
ლიცთე-ჟი
.
ნიც-ჟი
მეთხვარს
ესხვიდა
შაურდენი
Line: 63
მჷლცი
.
ჯა
,
დინა
,
იშა
ესერ
ლი
,
ხაქვ
მეთხვარდ
.
აჯნემ
ლახტჷხ
,
Line: 64
ერე
ჯა
ესერ
ლი
შაურდენი
ხეხვმი
მჷლცი
.
მეთხვარდ
ხაქვ
Line: 65
დინას
:
"დინა
,
ლიც
ლამაშ
!"
დინად
ქა-ლახვემ
თვინგშვ
ლიც
მეთხვარს
.
Line: 66
მეთხვარ
ქა-ლახბიშდდა
თვინგს
ი
ისგა-ადკვარ
მიჩა
მჷსკად
თვინგთე
.
Line: 67
მჷლცის
ხაქვ
,
ერე
ალ
თვინგ
მიჩა
ლჷფკელს
უვ-ათჴაცე
ი
ჩუვ-ათშდიხვნე
Line: 68
მეჰად
.
მჷლციდ
აჯჟი
ჩომინ
.
ლჷფკელს
ლიც
ლათრა-ჟი
,
Line: 69
ტოტთე
ოთშყად
მიჩა
მუვე
მჷსკად
.
ლჷფკელ
ლახჭვედდა
მიჩა
Line: 70
მჷლცის
,
ჯა
,
დინა
,
ხოწვა
ესერ
ჲარ
იმე
.
მჷლციდ
ხაქვ
,
ერე
Line: 71
ხოწვა
ესერ
მარე
ი
ეჯ
მარე
მიჩ
ხაჯიშ
.
ლჷფკელდ
ხაქვ
მჷლცის
,
Line: 72
ისგავ
ესერ
ანჴერნე
შიშდ
.
მჷლციდ
ისგა-ანჴერნე
.
მეთხვარდ
Line: 73
ქო-ოხონბვე
მიჩა
დაჩვირს
:
"კასრა
გეზალ
ახვიჴდ
ი
ქა-ამღე
მეშხა
Line: 74
მაროლდ
,
ი
ხვი
ისგვა
ჭაშმი
მეჴჷრალ
,
ერე
,
იგებს
,
ამწადეს
:
Line: 75
ნაბვზა
ონა
ანჴად
ი
შაურდენ
ისგა-ანპარ
ქორთე
.
ხახვემ
ხაქვ
მიჩა
Line: 76
ჭაშვ
,
ერე
ათხადვ
აშხვან
ღვაშ
ხაწმანა
ი
მერმა-ხან
ბიკ
ი
Line: 77
ბაზი
იმღა
დოსამა
ხუღო
.
შაურდენდ
ლახტჷხ
,
ერე
მიჩა
ჯჷმილდ
Page: 190
Line: 78
ესერ
ერ
ოთღა
ხეხვ
მეშხა
მაროლს
,
აჩა
ლაჭამს
ესერ
ხოჩდა
მიჩ
,
Line: 79
მარ
დეშმა
ოხჴერხა
.
ალა
ქა-ლუქვისგ
ხად
შაურდენს
ი
ისგა-ლაჴად
Line: 80
მიჩა
სამუნ
.
სამუნდ
ხაქვ
შაურდენს
,
ერე
ოხწადა-ვ-მა
.
Line: 81
შაურდენდ
ხაქვ
,
ერე
კუმაშს
ესერ
ხვაის
ლახოდი
ი
გვაშშვ
ესერ
Line: 82
მამა
ხაჲმადა
,
ადო
თხუმ
დემ
ლჷმზარვინ
.
შაურდენდ
ხაქვ
მიჩა
Line: 83
სამუნს
,
ერე
ლომთე-ვ
აჩად
ი
აჯა
ლახშიდ
.
მეთხვარ
აჩად
ლომი
Line: 84
წყაროთე-ჟი
ი
აჯჟი
ლინბვალ
იდ
ადჴიდ
,
იმჟივა
ადჴიდ
იშგენ
ლაჩჟა
Line: 85
წყარვარ-ჟი
,
ი
ისგა
აჩად
მიჩა
დაჩვირთე-ისგა
.
ალ
დაჩვირ-ცახან
Line: 86
აჯჟი
ლინბვალ
ადჴიდ
მეთხვარდ
,
იმჟივა
ადჴიდ
იშგენ
ლადჩურა-ცახან
.
Line: 87
ნაბოზს
ლომ
ანღრი
ყორარ-ისგა
ლჷბჷნგავე
.
ხახვდ
ხაქვ
მიჩა
Line: 88
ჭაშვ
:
"ლახ
მეჴდეხი
არგითე
ედ
ღვაშ
ჯიჴიდა
,
ედ
ბიკ
,
ი
ბაზი
Line: 89
იმღა
აღერ
ცარიელ
?"
ლომდ
ლახტჷხ
:
ისგვა
ჯჷმილდ
ხეხვ
ოთღა
მეშხა
Line: 90
მაროლს
ი
ეჩა
ქორწილს
მიჩდა
.
სამუნ
ისგა-ლახჴჷრან
ლომს
,
ერე
Line: 91
მიჩა
გვეშ-უვ-მა
ხაჴირა
.
ლომდ
ხაქვ
,
ერე
აჩად-უვ
ჯა
ათხე
.
Line: 92
ადბინე
ლიზი
ამნემ
ი
აჩად
ი
ძუღვა
ფილთე-ჟი
ლახჴდუნ
;
ამხანქა
Line: 93
აჩად
ქაჯეთი
მურყვამთე-ისგა
,
ხადავა
ლჷგან
ძუღვა
ნესგაისგა
;
Line: 94
ისგა-აჩად
მიჩა
ნახეხვთე-ისგა
.
მიჩა
ნახახვდ
ხაქვ
,
ერე
იმნარ
ესერ
Line: 95
ამჴედელი
.
ამნემ
ლახტჷხ
,
ერე
ამჴედელი
ესერ
ჯა
მიჩა
ლაჲასგთე
.
Line: 96
ლაისგურე
მეთხვარდ
მიჩა
ნახახვ
რაშს
ი
ადიე
.
ანჴად
ძუღვა
Line: 97
ამხანთე-ისგა
,
ლაისგიდახ
ღვეშგმავ
ი
აჯგვარ
მეშხე
მირ
ჩვახჭიმხ
Line: 98
ერე
ცადა
ქვეყანა
მაგ
ადმაშხე
.
ალა
ლასვ
მეშხე
მაროლ
.
Line: 99
მეშხა
მაროლდ
ლახტვილ
მეთხვარს
,
ერე
მიჩა
ხეხვ
ჩუვ-აცვირ
,
ადო
Line: 100
მიჩა
იშვს
ი
ჯიჯვს
ჩი
ჩვაყლინე
.
მეშხე
მაროლ
ისგა
ლახჰიდა
ი
Line: 101
ჩვადგარ
მეთხვარ
.
მაროლდ
მიჩა
ხეხვ
არგითე
ადტჷხ
.
ხეხვდ
ხაქვ
Line: 102
მეშხა
მაროლს
,
ერე
ჲაღო
ცოდ
ესერ
ლი
ი
ჯიჯვარ
ესერ
ეში
ჟი-ვ
Line: 103
ახბუნდარვნე
.
ჟახბუნდარვნე
მეშხა
მაროლდ
მიჩა
ხახვ
ეჩა
Line: 104
ჯიჯვარ
.
მეთხვარემი
ნახახვდ
ჟანშხებ
ეშხვი
ხალთა
ი
ისგა-ესდე
Line: 105
ამხავ
მიჩა
ნაჭშვა
ჯიჯვარ
.
ალ
ხალთა
ზურალდ
ჟესვრეკ
მიჩა
Line: 106
ნაჭვშა
რაშს
.
რაშდ
ანბინე
ლიზი
ი
ისგა-ლახაგან
ლომს
.
ანჴად
Line: 107
ლომი
ხეხვ
ი
ქა-ანსინჯვე
ყორ-ქა
;
ამნემ
ლიგვნი
ადბინე
,
აჯღერე
Line: 108
ალ
რაშ
მიჩა
ჯჷმლაშდ
ათირ
.
ლომდ
ხაქვ
მიჩა
ხახვ
,
ერე
Line: 109
ჟი-ესერ
ჯა
ანსელვი
მიჩა
ჯჷმილს
,
ჰე
ამუნღო
ეჩავ
დომ
ატიხ
.
Line: 110
ჟანსალვე
ლომდ
ალ
მარე
.
ჟი
ერ
ანსალვან
,
ლაქვ
,
ერე
მი
ეჩავ
უზად
,
Page: 192
Line: 111
ლახჭვედდა
ალ
მარა
,
ერე
ლითხვარ
ესერ
ხაჲმადა-მო
.
აჯნემ
ხაქვე
,
Line: 112
ერე
ადუ
ესერ
.
ლომდ
ი
მეთხვარდ
ადბინეხ
ლიზი
ი
აჩადხ
.
ვობაშ
Line: 113
ადგარხ
ნათხვარე
.
წყილიან
მიშლადეღ
ანჴად
რაშ
ძუღვა
ამხან
Line: 114
მინდვო̈რთე-ისგა
.
ალ
მინდვო̈რ-ისგა
პირჲუტყვ
,
მა
ჩვარდა
Line: 115
ცადაქვეყანა-ჟი
,
მაგ
ჩვადზორან
.
პირჲუტყვ
მაგ
ალიარე
ნათხვარა
Line: 116
ათჭვადდ
ი
ჩვათმამხ
.
ლომდ
ი
მეთხვარდ
ჩვადგიჭხ
საღარ-ბედნიერი
Line: 117
გეზალ
.
გველიარშაპს
მიჩა
ნათი
ლახვემხ
.
საღარდ-ბედნიერდ
ხაქვ
,
Line: 118
ერე
აშხვ
თო̈ვს
ისგა-ვ-ლახპიშდვხ
მიჩა
გეზალ
.
ეშხვი
თო̈ვ
ერ
Line: 119
ოთჩად
,
აჩქა
ანკჷმრეხ
დაიჭ
ი
საღარ-ბედნიერდ
ქალახტჷხ
მიჩა
Line: 120
გეზალ
.
ანბინეხ
ლიზი
ალიარდ
ქაჯეთი
მუყვამთე-ისგა
,
ხადავა
ლჷგან
Line: 121
ძუღვა
ნესგა-ისგა
.
ამეჩუ
ლა
ისგურეხ
დინა
ი
არგითე
ანჴიდხ
.
Line: 122
არგითე
ერე
ანჴადხ
,
ღოშგინ
მეშხე
მაროლ
ახჭამ
.
მეშხა
მაროლდ
Line: 123
ახტვილ
,
ერე
ჩუვ
ათცვირხ
მიჩა
ხეხვ
,
ადო
მანკვი
ისვ
ი
ჯიჯვ
Line: 124
ჩოთნაბა
ლებუნდარიდ
,
ათხე
ეშ
ესერ
აყლინე
ი
ისგა-აშდე
ძუღვათე
.
Line: 125
რაშდ
,
ხადამ-ვა
ხასგურდა
მეთხვარ
,
ლახტვილ
რაშს
,
ხადამ-ვა
Line: 126
ხასგურდა
მეშხე
მაროლ
,
ერე
ნომ-უვ
იჭვმე
აშ
ჩქარდ
,
ადო
მიჩ
Line: 127
ვოშდხვ
ჭიშხ
ხარ
,
აჩას
სემი
გარ
ი
ლაშალ-ჟი
ჟახწარე
ესერ
ი
Line: 128
მიჩ
ი
ჩვადდაგრი
ი
მიჩა
მესგვრა
მაროლს
ი
.
მეშხა
მაროლა
რაშდ
Line: 129
მად
ადჟომე
ლიზი
.
ისგა-ლახჰიდა
,
აჯჲარს
ლიშალ
ოხჩო̈დახ
ი
მეშხე
Line: 130
მაროლ
ჩვადგარხ
,
ი
მინ
არგითე
ანჴადხ
.
მეთხვარ
ლჷხახვდ
არგითე
Line: 131
ანჴადხ
.
ქვერწლარ
ქორს
ესხვიდახ
.
ქვერწლარ
ხოჩამდ
აფჲუშდ
Line: 132
არგითე
.
მიჯნემ
ხოჩა
ლირდე
ადჴიდ
ლჷხახვდ
. --
ჭირ
ეჩე
,
ხინ
ამე
.
Page: 187
Line: r1
Это
Бог
да
блогословит
вас
...
и
три
брата
и
старый
Line: r2
отец
!
У
старших
братьев
есть
жены
,
а
у
младшаго
нет
.
Line: r3
Младший
брат
очень
хороший
охотник
.
Где-то
у
царя
была
Line: r4
дочь
,
невидевшая
ни
солнца
,
ни
луны
.
Та
дочь
просила
выйти
Line: r5
замуж
.
Младший
брат
сел
на
коня
своего
отца
и
отпрасился
Page: 189
Line: r6
в
имение
царя
.
Выглянула
невидевшая
солнца
и
луны
Line: r7
в
отверстие
башни
и
увидела
этого
юношу
;
сказала
княгиня
Line: r8
своим
служанкам
,
чтобы
узнали
,
кто
тот
человек
.
Сошли
Line: r9
этой
слуги
,
увидели
этого
человека
и
сказали
:
"кто
ты
таков
?"
Line: r10
Этот
человек
сказал
:
"что
так
и
так
,
сам
есть
искатель
Line: r11
жены
".
Слуги
пошли
к
княгине
и
сказали
,
что
он
есть
Line: r12
искатель
жены
.
Княгине
так
полюбился
этот
человек
,
что
Line: r13
она
назад
прослонилась
в
безпамятстве
.
Книягиня
сказала
Line: r14
своим
слугам
(свите)
:
сейчас-де
приведите
того
человека
Line: r15
ко
мне
.
Эти
3
сестры
были
:
старшия
замужния
,
младшая-нет
.
Line: r16
Царя
уведомили
,
после
ухода
этого
человека
,
что
так
и
так
,
Line: r17
один
человек
пришол
для
сватания
его
дочери
.
Цезарь
Line: r18
сказал
,
(что)
кто
такой
пришедший
, --
чтобы
ему
отказали
:
моя
Line: r19
дочь
засватана
за
чернаго
человека
.
если
чернаго
человека
Line: r20
может
он
победить
,
то
отдам
ему
свою
дочь
.
Этот
Line: r21
человек
пришол
,
и
свадебных
гостей
(дружек)
привел
Line: r22
так
много
,
что
больше
и
нельзя
.
Условились
,
чтобы
свадьба
Line: r23
(пиршество)
продолжалась
12
лет
.
Цар
сказал
своему
Line: r24
зятю
:
"если
не
вытерпишь
12
лет
свад
.
гостей
(если
Line: r25
откажешься
угощать)
,
то
моя
дочь
опять
ко
мне
возвратится
".
Line: r26
Приготовились
царь
и
его
люди
и
пришли
.
Пришли
и
сели
Line: r27
царь
и
его
люди
,
как
свадеб
.
гости
.
Зять
царя
был
(есть)
Line: r28
такой
охотник
,
что
давал
(дает)
есть
царю
и
его
свадеб
.
Line: r29
гостям
только
мясо
дичи
.
Вышла
у
него
в
его
охот
.
лесу
Line: r30
дичь
,
он
очутился
(перешел)
на
место
охоты
чернаго
Line: r31
человека
.
Об
этом
узнал
черный
человек
,
пришол
на
свое
Line: r32
место
охоты
.
Черный
человек
сказал
охотнику
,
что
ты
Line: r33
хотел
(что
тебе
нужно)
на
моем
охот
.
поле
.
Охотник
сказал
:
Line: r34
"взял
дочь
царя
и
его
люди
на
свадьбе
,
для
Line: r35
этого
мне
нужно
мясо
дичи
".
Черному
человеку
стало
досадно
,
Line: r36
что
дочь
царя
,
назначенную
(засватанную)
ему
,
этот
человек
Line: r37
взял
в
жены
.
Черный
человек
,
и
этот
охотник
по
1
Line: r38
поймали
и
по
1
убили
.
Черный
человек
сказал
этому
охотнику
:
Page: 191
Line: r39
возьми
и
меня
на
твою
свадьбу
.
Охотник
ответил
:
Line: r40
"иди
со
мной
!"
Пришли
эти
на
свадьбу
:
охотник
на
Line: r41
верхний
этаж
пошел
в
дом
,
черный
человек
в
нижний
этаж
Line: r42
пошол
.
Схватил
черный
человек
дочь
царя
,
побил
и
не
Line: r43
узнали
,
бросил
(ли
он
ее)
через
отверстие
неба
или
земли
.
Line: r44
Остались
царь
и
его
войско
в
обиде
.
Зять
царя
так
Line: r45
обиделся
(огорчился)
на
уход
жены
,что
бьется
(лопается)
о
Line: r46
землю
.
Охотник
сел
на
коня
и
отправился
.
У
охотника
Line: r47
было
три
сестры
:
одна
была
у
льва
,
другая
--
у
дива
,
третья
Line: r48
--
у
сокола
.
Охотник
пошол
и
очутился
у
источника
дива
.
Line: r49
Здесь
он
увидел
водоносицу
дива
.
Охотник
сказал
Line: r50
(спросил)
водоносице
,
чей-де
она
(сама)
цветок
(любимица)
.
Та
Line: r51
сказала
,
что
она
водоносица
княгини
дива
.
Охотник
сказал
Line: r52
водоносице
:
"дай
мне
воды
напиться
!"
Она
дала
воду
тунгом
Line: r53
(медным
сосудом)
.
Во
время
пития
воды
охотник
бросил
в
Line: r54
тунг
кольцо
отца
своего
.
После
того
как
охотник
выпил
,
он
Line: r55
передал
тунг
водоносице
и
сказал
:
"этот
один
тунг
Line: r56
воды
дай
напиться
своей
княгине
".
Водоносица
так
сделала
.
Line: r57
Княгиня
спросила
водоносицу
:
"ты
,
дочь
,
видела-ли
кого
на
Line: r58
воде
?"
Водоносица
сказала
:
"клянусь
твоею
жизнью
,
на
воде
Line: r59
я
видел
человека
,
совсем
на
тебя
похожаго
".
Княгиня
Line: r60
приказала
:
тотчас-де
приведи
того
человека
.
Охотник
пришол
Line: r61
в
дом
к
своей
сестре
и
пересказал
,
что
взял
в
жены
Line: r62
дочь
царя
,
в
дом
привел
чернаго
человека
,
он
схватил
Line: r63
и
взял
(унес)
ее
вверх
или
вниз
, --
мне
не
известно
.
Line: r64
Охотника
его
сестра
превратила
в
гребень
и
воткнула
в
Line: r65
щель
.
Вечером
див
пришол
в
двор
очень
пьяным
.
Line: r66
жена
дива
очень
просила
своего
мужа
,
так
как
черный
Line: r67
человек
отнял
жену
у
ея
брата
,
то
чтобы
он
помог
.
Див
Line: r68
ответил
,
что
сам
гнался
за
ним
,
но
черный
человек
Line: r69
ушол
через
море
и
див
не
погнался
,
потому
что
див
не
Line: r70
в
состоянии
действовать
в
море
.
див
сказал
своему
Line: r71
шурину
,
что
домашняго
скота
сколько
хочет
,
столько
пусть
Page: 193
Line: r72
возьмет
,
но
помочь
он
не
может
.
Див
сказал
:
"здесь
Line: r73
есть
сокол
и
он
поможет
тебе
".
Охотник
пошол
к
Line: r74
воде
(роднику)
сокола
.
У
воды
охотнику
повстречалась
Line: r75
водоносица
сокола
.
чья
она
дочь
(девушка)
,
спросил
Line: r76
охотник
.
Она
ответила
,
что
она-де
водоносица
жены
сокола
.
Line: r77
Охотник
сказал
дочери
:
"дочь
,
дай
воды
напиться
!"
Дочь
Line: r78
дала
охотнику
воды
тунгом
(в
тунге)
.
Охотник
взял
Line: r79
тунг
и
бросил
в
него
перстень
своего
отца
,
и
сказал
Line: r80
водоносице
,
чтобы
она
напоила
свою
княгиню
из
этого
Line: r81
тунга
и
заставила
выпить
все
.
Водоносица
так
и
сделал
.
Line: r82
Когда
княгиня
пила
воду
,
в
руку
ей
упал
перстень
ея
отца
.
Line: r83
Княгиня
спросила
свою
водоносицу
,
видела
ли
она
кого
Line: r84
где-нибудь
.
Водоносица
сказала
,
что
видела-де
человека
,
и
тот
Line: r85
человек
похож
на
нее
.
Княгиня
сказала
водоносице
,
чтобы
Line: r86
она
привела
его
сейчас-же
.
Водоносица
привела
.
Охотник
Line: r87
разсказал
своей
сестре
:
я
взял
дочь
царя
и
ее
отнял
у
Line: r88
меня
черный
человек
,
и
я
прошу
(есть
просящий)
твоего
Line: r89
мужа
,
что
,
быть
может
,
он
поможет
.
Настала
вечерняя
Line: r90
пора
,
и
сокол
влетел
в
дом
.
Жена
сказала
своему
мужу
,
Line: r91
что
до
сего
времени
с
одной
стороны
тур
висел
и
с
Line: r92
другой
пень
,
а
нынче
почему
ничего
не
принес
.
Сокод
Line: r93
ответил
,
что
он
гнался
за
черным
человеком
,
отнявшим
Line: r94
жену
у
ея
брата
,
но
ничего
не
мог
сделать
.
Это
сказано
Line: r95
колу
,
чтобы
он
помог
ему
чем-нибудь
.
Сокол
сказал
,
Line: r96
что
скота-де
много
даст
,
по
делом
не
может
, --
а
самого
Line: r97
себя
не
пощадил-бы
.
Сокол
сказал
своему
шурину
,
чтобы
Line: r98
он
шол
к
льву
,
и
он
пошол
.
Охотник
пошол
к
Line: r99
роднику
льва
и
такой
же
разговор
завел
,
как
вел
у
Line: r100
источников
других
зятей
своих
и
вошол
к
своей
сестре
.
С
Line: r101
этой
сестрой
такой-же
разговор
завел
охотник
,
какие
вел
Line: r102
с
другими
сестрами
.
Вечером
пришол
домой
лев
очень
Line: r103
пьяный
.
Жена
сказала
мужу
:
когда
приходил
домой
,
то
или
Page: 194
Line: r104
тура
приносил
,
или
пень
,
а
сегодня
(ныне)
почему
Line: r105
пришол
пустой
(ни
с
чем)
?"
Лев
ответил
:
"черный
человек
Line: r106
отнял
жену
у
твоего
брата
,
и
он
(лев)
был
у
него
на
Line: r107
свадьбе
.
Шурин
попросил
у
льва
,
чтоб
он
о
его
деле
похлопотал
Line: r108
(просил)
.
Лев
сказал
,
чтобы
он
ушол-де
теперь
.
Line: r109
Он
начал
идти
и
пошол
и
на
конце
моря
очутился
;
Line: r110
пришол
в
башню
Каджети
,
которая
стоит
посредине
моря
;
Line: r111
вошол
к
своей
жене
.
Его
бывшая
жена
сказала
,
Line: r112
что-де
зачем
он
пришел
.
Он
ответил
,
что
пришол-де
Line: r113
ее
взять
.
Сел
на
раши
вместе
с
б
.
женою
и
повез
.
Line: r114
Перешол
через
море
на
эту
сторону
,
оглянулся
назад
и
Line: r115
что-такое
гонится
за
ним
,
что
все
небо
--
мир
почернели
?!
Line: r116
Это
был
черный
человек
.
Черный
человек
крикнул
Line: r117
охотнику
,
чтобы
он
оставил
жену
,
а
то
и
плоть
и
кости
Line: r118
все
истолку
.
Черный
человек
догнал
и
убил
охотника
.
Line: r119
Человек
вернул
свою
жену
домой
.
Жена
сказала
черному
Line: r120
человеку
,
что-где
грешно
так
и
дай
собрать
все
таки
кости
.
Line: r121
Черный
человек
позволил
собрать
того
кости
.
Бывш
.
жена
Line: r122
охотника
сшила
мешок
и
в
него
положила
своего
б
.
мужа
Line: r123
кости
.
Этот
мешок
женщина
повесила
на
раши
своего
быв
.
Line: r124
мужа
.
Раши
начал
идти
и
остановился
у
льва
.
Жена
льва
Line: r125
пришла
и
посмотрела
во
двор
;
тот
плакать
начал
,
Line: r126
потому
она
узнала
в
этом
раши
(в
нем)
своего
брата
.
Лев
Line: r127
сказал
своей
жене
,
что
он
оживит
ея
брата
,
если
после
Line: r128
этого
он
туда
не
возвратится
.
Лев
оживил
этого
Line: r129
человека
.
Когда
ожил
,
он
сказал
,
что
я
туда
непошедший
,
то
я
Line: r130
не
останусь
(т
.
е
.
я
должен
непременно
туда
пойти)
.
Лев
Line: r131
сказал
,
что
так
твое
хождение
не
годится
(т
.
е
.
ты
не
Line: r132
должен
туда
идти)
.
Лев
спросил
этого
человека
,
что
Line: r133
может-ли
он
охотиться
.
Тот
сказал
,
что
"да
"-де
.
Лев
и
Line: r134
охотник
начали
идти
и
пошли
.
Много
убили
дичи
.
В
Line: r135
чистое
Светлое
Воскресенье
пришол
раши
на
поле
по
эту
Line: r136
сторону
моря
.
На
этом
поле
животныя
,
какия
только
были
на
Page: 195
Line: r137
неебе
и
на
земле
,
все
собрались
.
Все
животныя
бросились
Line: r138
на
дичь
этих
и
съели
,
Лев
и
охотник
задержали
сына
Line: r139
счастливой
Сагар
(так
называют
хорошую
лошадь)
.
Line: r140
Крокодилу
свою
часть
дали
.
Счастливая
Сагар
сказала
,
чтобы
на
Line: r141
один
месяц
подпустили
к
ней
ея
сына
.
Один
месяц
Line: r142
когда
прошол
,
тогда
наведались
к
лошади
,
и
Сагар
возвратила
Line: r143
своего
сына
.
Эти
начали
идти
в
башню
Каджети
,
которая
Line: r144
находится
посредине
моря
.
Эдесь
посадили
с
собою
дочь
(жену)
и
Line: r145
домой
привели
.
Домой
когда
шли
,
сзади
черный
человек
Line: r146
гнался
.
Черный
человек
крикнул
,
чтобы
оставили
его
Line: r147
жену
,
а
то
прежде
я
позволил
собрать
плоть
и
кости
,
теперь
Line: r148
истолку
и
в
море
брошу
.
Раши
,
на
котором
сидел
Line: r149
охотник
,
крикнул
раши
,
на
котором
сидел
черный
человек
,
Line: r150
чтобы
не
скоро
бежал
,
а
то
у
него
4
ноги
,
а
у
того
3
Line: r151
только
и
во
время
ссоры
победит-де
его
и
на
нем
Line: r152
сидящаго
человека
.
Раши
чернаго
человека
не
перестал
идти
.
Line: r153
Догнали
,
подняли
ссору
и
чернаго
человека
убили
,
и
они
Line: r154
сами
домой
пришли
.
Охотник
с
женой
пришли
домой
.
Line: r155
Свадебные
гости
встретили
их
дома
.
Свадеб
.
гости
хорошо
Line: r156
отпустил
домой
.
Он
сам
хорошую
жизнь
устроил
с
Line: r157
женою
. --
Несчастие
там
,
веселие
здесь
!
Line: n.1
С.т
.
В
переводе
удержан
,
где
только
возможно
было
,
порядок
слов
сванетскаго
текста
.
На
стр
. 176-184
слово
მჷქემთარინზელ
переведено
"Спаситель
".
Хотя
Ив
.
Нижарадзе
и
остаивает
привилность
перевода
,
но
это
,
очевидно
,
составное
слово
:
მჷქემ-თარინ(გ)ზელ
,
т
.
е
.
Михаил-архангел
.
This text is part of the
TITUS
edition of
Svan Texts (from Sbornik Materialov)
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 24.1.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.