TITUS Texts: Svan Texts (from Sbornik Materialov)

TITUS
Svan Texts (from Sbornik Materialov)
Part No. 46

Previous part

Text: PU1
Page: 101
Б) Сказка о Ростоме

როსტომი ცჷგინ.

Line: 1    ალაგირიშ ^* ი ყორანჟეთი ^* მუფსნი-ხა̈ნ ^* ოხჴად ^* როსტომს ^* მარე;^*
Line: 2    ალ ^* ლჷზზე ^* მარემ ^* ხა̈ქვ:^* "როსტომ, მი ^* მიშგვა ^* ფუსნემ ^* ა̈მთონე ^*
Line: 3    ისგვათე:^* და̈ვ ^* ი ჴეც ^* ათსგურდა ^* მიჩა ^* მაღვა̈ნს ^* ი ^* სი ^* მიჩა მაშედდ ^*
Line: 4    ეჩხავ ^* ჯეჰრი"!^* გუ-ჟი ^* მამა ^* ლოხვცხა̈ნ ^* ალა ^* როსტომს, -- მარე ^* მავ ^*
Page: 102 Line: 5    ჩომინ?^* "მიშგვი ^* ხეხვ",^* -- როსტომდ ხა̈ქვ: "ალაგირ-ხა̈ნ ი
Line: 6    ყორანჟეთ-ხა̈ნ მარე ა̈მჴა̈დ ^* მეშედდ მეჰრიხ ^* მინეშ,^* -- ხეკვეს ^* ერე ^* ოჩე!"^*
Line: 7    ხა̈ხვემ ^* ლახტჷხ:^* "მიშგვა ლიღვჟალა̈ლ-უვ სი ქა იმთე ^* აჩე,^* ღო ^*
Line: 8    მიშგვივ ^* ცოდ ^* ჯარ".^* -- "მა̈ ჩომინა;^* ნაუზი ^* ეში მამა მარ ი ჰე
Line: 9    სი ჩვა̈თღვაჟენ;^* ჭყინტ ^* ჰე ა̈ჯთა̈ნენს, ღო მჷხიანად ^* მუგვ ^* ახზიზ,^*
Page: 103 Line: 10    ჰე ^* დინა ^* ი ღო ჭვერ;^* ჭყინტს ჯახად ^* უვ ადჟა̈ხ ^* ზურაბ; მიჩა ^*
Line: 11    შანას,^* როქვ,^* ჩუ ^* ხოცვრე ^* ი ჰე̄სა ^* მიჩ ^* ჩვა̈თრა̈გს ^* ი ზურაბს მიჩა̈შ-მუყ ^* --
Line: 12    ლიზი ოხუნბეცეს,^* ეჩქა ალ შანა ფაყვა ^* კა̈ცხს ^* უვ ლახბე,^*
Line: 13    ვოდ ^* მიჩა̈შ-მუყ დო ^* ანჴეს,^* ქა ^* ნოსა ^* უვ ა̈დფიშგ".^* როსტომდ აჩა̈დ.
Line: 14    მიჩა ხეხვს ჭყინტ ა̈ხთა̈ვა̈ნ;^* მიჩა ხა̈ხვემ მჷხიანად მუგვ ადზჷზე;^*
Line: 15    მარე ანჴა̈დხ ქაჯჲა̈რ ი მუგვი მჷქაფ ჭვერ ლოხცა̈დხ:^* აჩა̈დ
Line: 16    როსტომიშ-მუყ ი ლა̈რთა̈ნ ^* ბარჯხა̈ნ ^* ესაგა̈ნ.^* როსტომდ ალა მად ^*
Page: 104 Line: 17    ა̈დჯჷრვე ^* ი ტვიბრათე ^* ლაბრალდ ^* აჩა̈დ ი რა̈ქვ:^* "ჰე ესერ ^* მიჩა ხა̈ხვ
Line: 18    ჭყინტ ახთა̈ნენს ი ღო ^* ლჷჯაშვ-უვ ^* ესგვა̈შლა̈ნა ^* ტვო̈ტ,^* ჰე მოდე ^*
Line: 19    ი ღო ნიცვშ!"^* ესყიჰე ^* ისგა ტო̈ტ, ი, ტკიცდ,^* ლჷჯაშვ ესგვა̈შლა̈ნ ^*
Line: 20    ჟი.^* აჩუნღო ^* ეჯღაი ^* ი ჭყინტ-ჟი ხარდა̈ნა ^* გეზალ ი ამღაი.
Line: 21    არგის ^* მიჩა გეზალ ზურაბ კამინს ^* ლადეღ ^* ლჷმცხა̈მჲუნ ^* ი ჲარვ
Line: 22    ფხოლა̈^* ლა̈თვშ.^* ეჯგვაჲ ^* ჭაბიგვ ქა ახფასა,^* ერე პირტყვი ^* ჭანგუს ^* ა̈შხვ ^*
Line: 23    ლეჟა ^* ხატყცინა ^* ი მერმა ლექვა.^* კა̈სა̈რშა მჷლცას ^* ვოხრია̈რს ^* შჷყვ ^* --
Line: 24    ჟი ხაფთქურნა ^* ი ბეტკა̈რს ^* თხუმ-ჟი ^* ი ამჟი ^* ჩი ^* ნაბოზს ^* მეგვა̈ნა̈ლ ^*
Page: 105 Line: 25    ალმა̈ზლიხ ^* არგითე; ა̈მჴედხ ^* მჷლცა ი ლახჭვედნახ ^* ა̈შხვ მეჩი ^*
Line: 26    დედბერილს,^* მა ესერ ჩვემინახ,^* ამჟი ესერ დეშ ^* ხოგიჭხ ^* ზურაბს. ეჩქა
Line: 27    დედბერს ესვთონა ^* მჷლცად: ხოჩა როქვ ჭაბიგვ ჰე ხი, ნიშგვე
Line: 28    ცახა̈ნ მადმა ჯარ ლეთვრი ^* ი ისგვი მუ ამჟი ა̈დქარვა̈ნ,^* ერე დე ლეჟა
Line: 29    ანმეჴრა̈ნ ^* ი დე ლექვა: აჯა როქვ ა̈თიწვირ ^* ამი მჷქაფ. მჷლცად
Line: 30    ალა ჩუ ესნა̈ცხეხ.^* ზურაბდ მჷლცას აშ იდ ხაყერ,^* ხამა ^* ხოყრა ^*
Line: 31    ჩიგარ.^* ეჩქა ლახტვილხ ^* ზურაბს, ხამვა მეჩი დედბერდ ესთონე აჯჟი.
Line: 32    ზურაბს ალა ლახ ხასჷმდა,^* თხვიმ ა̈დნიკვ ^* ი ა̈რგითე აჩა̈დ;^* ა̈რგის ^*
Line: 33    მიჩა დი̄ს ხა̈ქვ: "კათე ^* ოთვეშ ^* ი ქუთ ა̈მნა̈ყ".^* დიემ ლახტჷხ: "დიაშ,^*
Line: 34    ქუთ ^* ჩუ ჯირი,^* სერ მა̈ი ჯარ?" მად ახკიდ ^* ჰაჯ, ვო̄დ ქა დო ახნაყვე ^*
Page: 106 Line: 35    ქუთ ი ისგა ლოხჩოქვე ^* ღულა̈რ-ისგა ^* მიჩა დის: "მიშგვი დი,
Line: 36    ათხე ღულა̈რ-ჟი ემსგვირ!"^* -- "დიას ლოხჴად ^* ისგვი მაზჷგ!^* ლა̈დღი
Line: 37    იმღა ხიშდა̈ბ ^* აჯჟი, ერე დოსა ჯიჩვმინა?" ჟიესსგვრე ^* ღულა̈რ-ჟი.
Line: 38    ქუთ ჟი ლა̈იბიჴვ ^* ზურაბდ ი ლუსვა̈რ ^* ისგა ლახტყიპ ^* ი ხა̈ქვ ზურაბდ:
Line: 39    "დია მიშგვი, მივ აჯდაგრა,^* ადო ღო ლუსვა̈რს ჯაშხი,^* ჰე ქა დომ
Line: 40    ლა̈ხკვიშე ^* ჲედ იშა გეზალ ხვი, ჲედ მიშგვა მუს მა̈ ხეყა̈რ?"^* მიჩა
Page: 107 Line: 41    დიემ ესვცა̈დ:^* "მიშგვი ცოდ ნოვ ხა̈შდხა,^* ჲარდვა სი ალა ჯა̈ქვ!^*
Line: 42    დიაშ, მუ ხამა მოდ ჯერდუელ.^* ლატა̈ხ ^* ისგვი მუ როსტომ, მარე
Line: 43    ყოლანჟერი ლაშგა̈რთე ^* აჩა̈დ ი ეჩხა̈ნ ^* დესა ანტა̈ხ".^* -- "ჲაღო მი ეჯღაი ^*
Line: 44    ღური ^* მუვე ლათხელთე ^* ი ამღაი". მიჩა დიემ ა̈დსა̈სდკე ^* ალა, მარე
Line: 45    ეში ^* მამა ოთჩა̈დ სგვებდ.^* სერ ლახ მომა ესჰურნე,^* ანმარე ^* ჩიქ მიჩა
Page: 108 Line: 46    მუვე ცხვი̄^* -- ჴემა̈დ;^* ა̈ნბჷცე ^* ჟი ჴემად ი ა̈შხვ ჭილს ^* ჟოხქიფ.^*
Line: 47    -- "ო, დიას ლოხჴად ისგვი მაზჷგ! ალას ისგვა მუვეშ სერ ^* დეშა̈რ ^*
Line: 48    იჩოდა.^* ათხე სერ ჰე ეში დომ ხიჟვმე ^* ლიზის, ალ ისგვა მუვე
Line: 49    შანა ფაყვა̈ კა̈ცხს ლა̈ხიბ ^* ი აშ ნოსა ჩომინე,^* ერე ალა ქესა ^*
Line: 50    ათფჷშგე,^* ვო̄დ ისგვა მუვეშ-მუყ ^* დო ადჴე:^* ამნოშ ^* აჯთო̈რნე ^* ჩუ".
Line: 51    სერ ა̈ნმარა̈ნ ^* ი აჩად. შუკვ-ჟი თვეთვნად ლჷმარე ქაჯია̈რ
Line: 52    ლახხვიდხ ^* ი ესვცადვნეხ ^* უშხვარ: "ო, მა̈ ჭაბიგვ ლი,^* ჰე ზურალა̈ ლებემ
Line: 53    მოდ ხაბჷდეს". -- აჯიარს ქოთქა̈ბ ^* ი წჷრნიდ ლჷმარე ქაჯია̈რ ლახხვიდხ:
Line: 54    აჯია̈რდ ამჟი იდ ხა̈ქვხ. ალა მამა იდ ლა̈ისიმნე ^* ი როსტომიშთე --
Line: 55    ისგა იჴჷდალდა;^* აჩქა მესმამდ ^* მეშხად ლჷმარე ლახხვიდხ. სერ
Page: 109 Line: 56    ოხვშგუნდა ^* ზურაბს ლახე მა̈გ ი ჩია̈გ შგვირთე ^* ისგა აკვანახ ^* ი
Line: 57    ათხადა;^* "ჯა̈ვ ^* ლჷჭა̈თ ^* ლი, მა̈-ღენ ^* ამი ლიბემ აშ შგვირ ლი, ალა
Line: 58    მიჯნემ ^* ქა მოდ ა̈დფჷშგეს".^* ქა̈ნძგვიბ,^* ჩულიკვანეს ^* ხომურჯინა,^*
Line: 59    მარე აჩა ცახა̈ნ მერდად ^* მად ათნა̈ბეხ ^* ი მეჴა̈რს ათბეხ, -- ეში
Line: 60    ანჰე ^* ი ადუ როსტომი სოფელთე-ისგა. ლა̈ხცადხ ^* სგობინ ქაჯია̈რ ი
Line: 61    როსტომიშთე აჩა̈დხ ი აჩას ხა̈ქვხ: "ვუი! სი ლეჟრი ^* ათხა̈დვ ^* ხვა̈ი
Line: 62    ხოჩა ნამარგ ^* ხოცვირა ^* ი ხვა̈ი ^* ჟახირია̈ნდ ^* ხოშალა,^* მარე ლა̈დღი
Page: 110 Line: 63    აჩათან ჭაბიგვ ა̈მჴედელი მჷრა̈მხა̈ნ,^* ერე შიშდ უვ ხოქია̈ხ ^*
Line: 64    იმვათე ხონდეს,^* ადო მიჩა იშვას ^* ი აყლინე ი ჯიჯვას. "ჲაღო სერ ეში
Line: 65    ცვიდდ მარ, -- როსტომს ათხად: "ლა̈დღიდ დემთე მოშ ^* ოდღვერ ი ლა̈დღი
Line: 66    იმთე ოთატვი ^* მიჩ ლიმა̈ჩვ ^* ლადეღ ჲარვაღენ ლი?" ეჩხა̈ნ ლაპა̈რხ ^* ი
Line: 67    ზურაბიშთე აჩა̈დხ ი აჩას ხა̈ქვხ: "სი ჭაბიგვ, ამ ქვეყანა-ისგა
Line: 68    აშ მარე არი, ერე შიშდ ნაზვ-ისგა ^* ღვეშგდ ჰე დომ, ტეხნი ^* ესერ
Line: 69    ღო ისგვა ჯიჯვს ი აყლენი ^* ი იშვს ი". ზურაბს ათხა̄დ: "ა̈შხვ ლახ
Line: 70    ამავ ანჴვდ ^* ა̈რგითე მიშგვა მუვე უცა̈დვდ მა̈ი ღენ მეყრენი,^* ეჯღაი,
Line: 71    დემ ტვეხნი ი ამღაი". სერ ლახე ქაჯ ი ჰაშმა̈რ ^* როსტომს ი
Line: 72    ზურაბს უშხვარნეისგა ხოლამ გარ ხოტხახ,^* ეჩქა როსტომდ ოხჭირე,^*
Line: 73    ჲაღო ესერ ეში დომ ჰე ხარხ ^* ქავ ა̈ნშა̈ლხ.^* ზურაბს ათხა̄დ, მიჩა
Line: 74    მუ ნოსა უვ ლეს იშგა̈ნ ^* როქვ ქა ა̈ხშალი,^* ჲაღო როქვ იმ იჩო.^*
Line: 75    მეცქულა̈რდ ^* ხა̈ქვხ ზურაბს: მიჩა მუ ამე თავშ და̈ს ხოწვა ^* ი ლესმად
Page: 111 Line: 76    და̈ს ხასმა.^* სერ აშ ამჟი უშხვარ ახგა̈ნეხ.^* ოთსგიდა ^* როსტომ
Line: 77    მიჩა, ლებემ შა̈ნ ხაბჷდეს უვ ესა; მარე დესა ხეწა̈დ. სერ ლახე
Line: 78    მიჩა გეზალდ მომა ათირ,^* ნახე ^* ჟოხქა̈ბხ ^* ი სერ უშხვარ ხოძგა̈რხ.^*
Line: 79    იბჷრგიელხ ^* ი ლამკუთხათე-ჟი როსტომ ხათვფე ^* ზურაბს ი ღულა̈რთე
Line: 80    ჟი ზურაბ როსტომს. ამჟი იბჷრგა̈ლდა̈ხ ლა̈დღი ლადეღ, მარე ჩუ
Line: 81    დეხდა̈შნემ ^* ა̈ნდეხ;^* ეჩქა ლახე დოხდა ათწინდახ ^* უშხვარ
Line: 82    ჩვა̈დყულურა̈ნხ ^* ი მერვა ლა̈დღიშდ ასკიბხ.^* მერვა ლადეღ აშ იდ იბჷრგა̈ლხ,
Line: 83    მარე დეხდა̈შნემდ ა̈ნდეხ; ჩუდ ასკიბხ მესმა ლა̈დღიშდ. ანჴა̈დხ ^*
Line: 84    ქაჯია̈რ ი ოთსიმნეხ ^* როსტომს: "საბრა,^* ჟი ჯა̈წრე ^* ი ჯადავშე!^* ოთტულ ^*
Page: 112 Line: 85    ეჩა ბუასდთე ^* ქრისდეს, ნოთავ ^* მიჩა თა̈სვდებ ^* აჯხვა̈შნე".^*
Line: 86    სერ ჟი ანჴა̈დ როსტომ ი ლახე ეშ გარჯ ^* ხად,^* ჩუ ესჰურნე ^* ალია̈რს;
Line: 87    აჩა̈დ ი ოთტვილ;^* "ქრისდე, ფუსტ, მიჩა თა̈სუდებ ჟივ ოხხვა̈შნე!"
Line: 88    ლა̈ხცა̈დხ ^* ქაჯია̈რ ჩუქვან ი ქრისდე მჷქაფ ლახტვილხ; "ხვაშინ ^*
Line: 89    უვ ჯარ!" ეჩქა ანჴა̈დ როსტომ ი ხანჯა̈რ ესჩჷხნე ^* ლანკუთხა-ჩუ
Line: 90    ი მესმამ ლადეღ აჯჟი ანჴად ლა̈ბჷრგა̈ლთე. ჩვა̈დნა̈ზორა̈ნხ ^* ი
Line: 91    ხაფხეჭხ ^* უშხვარ ი ლა̈იცხვიპ ^* როსტომდ ხანჯა̈რ, ი ეჩხა̈ნ მეგმა̈რდ ^*
Line: 92    ა̈დბინეხ ^* ლინბვა̈ლ:^* "მა̈ი მუ-გეზალ ხეცვდილიხ ^* უშხვარ; ეი მინ მარა̈ლ,
Line: 93    გიმ ი მეგა̈მ ესერ მა̈გ იშგა̈ნ-ჟი ინბვა̈ლ, ხოლამდ ნოსამა უვ
Line: 94    ხეყა̈რხ".^* ეჩხან ამხა̈ნ ესვცა̈დხ მეცქულა̈რდ: "საბრალ, ჟი მექფე ჯარ ^*
Page: 113 Line: 95    ი მაყალშვ ^* მა̈გ ჯესმი,^* ადო ნა̈ დესამა ნესმი". -- "ჰე სგა̈
Line: 96    მარა̈ლ, აჯღაი ახვბჷრგი ^* ი ამღაი. სერ ღალ ^* ლიმა̈ჩვ ^* ლადეღ დეშ იმთე
Line: 97    ხვეტუ."^* სერ იბჷრგიელხ ი ჩვექთეჟი ^* ესრიღვ ზურაბდ როსტომ,
Line: 98    ეჩქა ლა̈იცხიპ ხანჯა̈რ როსტომდ ი ჴადვ-ისგა ^* ხაძგერ.^* "ო, დედეს ესერ
Line: 99    ი მუას მიჩა მა̈ი ხაგდა̈ნა ^* დაგრა! მიჩა მუ როსტომს კუჰინ ^* ჰე̄სა
Line: 100    ხეგნი ^* ი ჩვადკვიჰე,^* მიჩა იშვს ი აყლინე ი ჯიჯვსი ი. როსტომ
Line: 101    ლა̈ხჭვედდა:^* "ჲაღო გეზალ ჰე ხი, შან იმე ჯუღვა ^* აჩა̈შ?
Line: 102    -- "ჲა, ლოხწვა̈ნე ^* უვ ნა̈ღლია̈შ ^* ჩუქვან!" ლოხწვა̈ნა ^* ი ეშხვი ჩუბავ
Line: 103    ლაირეყ ^* ი მერვე ჟიბავ. "ისგვა ამი ამეჩუ მჷბემ გვიშგვე ჲარვმი ^*
Line: 104    ცოდ ნოვ ხაშდხა!" ესვქჷქნე დიკვენს: "ჰად! მავ დო ჯიჩვმინა,^*
Line: 105    უკუდავი ^* ნიცთე ათქინ ^* ი ხაშგვემ კა̈სა̈რს მიშგვა ჲანიდ". დიკვენდ
Page: 114 Line: 106    ჩიქ შედ ^* ლა̈იმიზზე,^* მარე ამი მიზეზ ^* მამა ლახვემ ^* ი ადქინე,^* სერ
Line: 107    კა̈სა̈რთე ადჴად. ამეჩუ კა̈სა̈რდ ხა̈ქვ, ამის ესერ ქა ლახოდი,
Line: 108    მარე ლა̈დღი და̈ბ ა̈რგის ესერ ქა აჩეს, აჩქა ჩუვ ადკუშურე ^* ი აშ
Line: 109    უვ ესვტიხ ^* როსტომს, ერე ჭიშხა̈რ როქვ ლა̈მქჷფჷრა̈ნხ ^* ი ჩუ ესერღვ ^*
Line: 110    ი ჩუ ა̈მკუშურან.^* ა̈დჭომნე ^* დიკვენდ ი მა̈გ აშ ჩომინ, ხალ
Line: 111    კა̈სა̈რდ ადშგურანე.^* აჯაღ ლახვემ შედ ი აჯაღ ეშ ჩომინ, ჲერვი
Line: 112    ლა̈დღი დაბი ნაზმის ^* ქა-დ აჩა̈დ, ჩუდ ადკუშურე აჯა; მესმამდ ქად
Line: 113    ლახვემ როსტომდ შედ ი ვოდ-ემჩიქა ^* შია̈რ-ისგა ხა̈ბშა ^* როსტომს,
Line: 114    ლაიქჷფჷრე ^* ჭიშხა̈რ ი ადკუშურე. ეშ ისგა ლახდაგა̈ნ ^* შიარ-ისგა
Line: 115    115.   როსტომს მიჩა გეზალ ზურაბ. ანჴად სერ როსტომ ი ჲეშდიერვი ჴა̈ლ
Page: 115 Line: 116    თხრილ ათშდხვა̈რვნე ^* მიჩა გეზლა̈ საფლა̈ვდ;^* ისგა ადიე ^* ამხავთე-ისგა
Line: 117    ლჷდგა̈რ ^* ი ჯაი ^* ისგა აჩა̈დ; ჲეშდიერვი ზა̈ ლჷდგა̈რ ღულა̈რ-ჟი ხოსდა̈ნ;^*
Line: 118    ჟესთიშა̈ნ ^* აჯჟი, ერე ღოშგჷნპილს თხუმი ჰაყა̈რ ^* ჩა̈ნგი ჰაყა̈რდ
Line: 119    ანსყე,^* მეჴრა̈რ ი მაკვშდაგა̈რ ^* ჩანგი მეჴრა̈რდ, ვა̈რე მიჩა ჯილა̈რდ ^*
Line: 120    ლა̈იბე.^* ეშხვი დოშდულ მახე ^* გარ ხოკლინ ^* როსტომს მიჩა გეზლა̈
Line: 121    ლისელვათე-ქა;^* ა̈დკვიჰ ალა კა̈სა̈რდ ი რა̈ქვ, ჟი ესერ ჰე̄სა ^* ა̈ნსელვი ^*
Line: 122    როსტომი ზურაბ, აჩქა მინს ლირდე დე̄სა ხერახ ^* ი ოხგონვეხ უვ მა?^*
Line: 123    ძღჷდ ^* ჟჷრდ ^* უვ ბაც ^* ხარ, ჲერდვაიდ როსტომს ეჩხა̈ნ-ჟი ლიყიშ ^*
Line: 124    ჲარდმა ^* ხასთჷ(ო̈)მას.^* ჩვალნა̈ზორელი ^* მაღვა̈ნ; დეშა̈ს ოთფა̈შვდია̈ლა,
Page: 116 Line: 125    ღოშგჷნპილს მეჩი დედბერილს ოთფა̈შვდია̈ლა, აჩას ესერ ჯა̈ ა̈ნიყი.
Line: 126    ლებცე ^* უბცა კა̈სა̈რს დედბერიშდ მა̈გ ოთბაცა როსტომი ჟი
Line: 127    ლიყიჟინ. ამჴედ ^* დედბერილ ი ჩველგა̈ნელი ^* საფლა̈ვ-ჟი ი ოთტულა ^*
Line: 128    საფლა̈ვთე-ისგა: "როსტომ, მექვრე ^* ი მედღბე,^* გეზლა̈ დაგრა̈, იმე ხარი?"
Line: 129    როსტომდ ლახტჷხ ჩუქან-ჟი: "მა̈ ჯაკუ მეჩი დედბერილ, იმღა მა̈ჩო,^* მა̈
Line: 130    მაგა̈დ?"^* -- "ხამა მა̈ ჯეგდი", დედბერილდ ხა̈ქვ: "ჲეშდჲერვი ზა̈ ჯარ
Line: 131    ამე-ისგა, გეზალ ღულა̈რ-ჟი ეჯთიშა̈ნ,^* სი აჩჷნდირანღო ^* ხიცვდილა̈ლ ^*
Line: 132    ამეისგა ისგვა ამხვა̈^* ლეხიადდ;^* ისგვი თხვიმ ი ჩუ ათცვედილ ^* ი გეზალ
Line: 133    ი მამა ა̈ხსა̈ლა̈ვ".^* -- "ჲაღო მა̈ ჩომინა, მიშგვი დედბერილ"? --
Line: 134    ლახჭვედდა როსტომ. -- "ხამა მა̈ ჩომინა? ჟახგა̈^* ი მარემი ჩქიმ ^*
Line: 135    ლა̈ხგენ!^* ათხა̈დვ მა̈გ ხოშამ როსტომს ჯაყლა,^* ი ჩი ისგოვ ხაყვლინდა;^*
Page: 117 Line: 136    ამეისგა ლისგვრე მჷქაფ, ბაზი ქექაოზ კა̈სა̈რ ლა̈პრისდალ ხარ
Line: 137    ჭყჷნტრეშ, ქა ადღერ ეჩხავ ი თხუმა̈რ უშხვარ ლოხჟღჷბინ ^* ი
Line: 138    აჩუნღო ა̈ნჴდ ^* ი ჲარვა სგა̈ უშხვარ ნესგა (მუ-გეზალს) ხოლამ ჯა̈სმინეხ,^*
Line: 139    აჩა̈შ ჩიმი ჯა̈ვრ ^* ჟი ა̈ხიშდ,^* -- აჩქა ჯერი ღო ზურაბ ლჷცვერ ^* ი ათხე
Line: 140    მამა; ამეისგა ხიცვდილა̈ლ ცვიდდ".

Line: 141    როსტომდ ლახ ალა ი ალა მა̈გ ჟი ა̈ნჰურნე,^* ჟი ლაპა̈რ ^* ხალ
Line: 142    მჷნფილავი,^* ჩა̈ჩ ^* ჩუ აშიდ, ჟა̈ნრა̈ქვა̈ნ ^* ი ხანჯა̈რ ჟესრეკ ^* ი ქექაოზ
Line: 143    კა̈სა̈ს ყორს ლახაგა̈ნ, ისგა აჩა̈დ. ამეჩუ ქექაოზ კა̈სა̈რს ჭყჷნტრე
Line: 144    ლიპრისდა̈ლ ხარ: ეშხვი მირსგვენხა̈ნ ^* ხოსგურ ^* ი მერმე მირთენხა̈ნ, --
Line: 145    ისგა ხაფხეჭ ^* როსტომდ ალია̈რს ი თხუმა̈რ უშხვარ ლოხჟღჷბნე ^* ი
Line: 146    ხა̈ქვ კა̈სა̈რს: "მა̈გვა̈რ ^* გა̈მ ^* ჯარ ათხე ამის, ამჟი გა̈მ მად მიი
Line: 147    მიშგვა ზურაბი დაგრას!" ქა ანტა̈ხ ^* ი ჟა̈ნნა̈ზორე ^* მა̈გ --
Page: 118 Line: 148    მეცქვლა̈რ, დიკვენ ი მეჩი დედბერილ; ანჴიდ ჶილ ^* ლახვხა̈ნ ი შჷყხა̈ნ
Line: 149    ჶილიშ მეცქვლა̈რ ათლა̈ჯ,^* ეჩხა̈ნ-ამხა̈ნ დიკვენ ი მეჩი
Line: 150    დედბერილ, თხუმ ბერჯა ^* შანთ ^* ესდე ^* ი ათხად ^* როსტომს: "ჰე ღა̈ვა̈რ ^*
Line: 151    ხესდ ^* ი ღო სა̈ხ ^* ლაჯღვენსაჯჟივ უვ ოთქვიცად ^* მიშგვა ხანჯა̈რს,
Line: 152    ჰე მოდე ი ღო ნომა". ოხვსიპა ^* ჟი ი მინე მექვცაჟინ ^* ჲეშდჲერვი
Line: 153    გიმი ოთყვილა.^* სერ ალა როსტომ ი ალქარველი ^* ი ზურაბ ი. მინე ლელჩე ^*
Line: 154    მაღვა̈ნს და̈ვ ი ჴეც ათსგურა̈ნა̈.^* აჩქა ა̈ნმარა̈ნხ ^* როსტომი მუხვბე
Line: 155    გურგენ ი მიჩა ნიბა̈შინ,^* ბივი გეზალ, ბეჟან, ჯარვშვ ი აჩა̈დხ,
Line: 156    იმვაი როსტომ არდა, აჯ ქვეყანად, ამეჩუ მაღვა̈ნს, მა̈ი თჷ(ო̈)მი ^*
Line: 157    ხად, აჩას ჩუ ლა̈ხშა̈დხ.^* როსტომიშ ი ზურაბიშ დეშმა ა̈ნმეჴრეხ ^*
Line: 158    ი ამჟი ღვეშგდ ესჭვენხ.^* შუკვჟინ ვა̈ლურ ხა̈მი ჯვეგს ა̈თლაკხ;^*
Line: 159    გურგენს აშ ათყალვინდა, ერე ალ ვა̈ლურ ხამრე ნაბინჯისგა ^*
Line: 160    ა̈თპა̈ჟ ^* ჩუ. ბეჟან ა̈თჩჷ(ო̈)დ ^* ხამი ჯვეგს ^* ი მა̈გ ჟანხვიტ.^* გურგენ ჟი
Page: 119 Line: 161    მეხვტანღო ^* გარ ლა̈ითა̈ნა̈ნ ^* ხამრე ნა̈ბინჯვხა̈ნქა. ბეჟანდ ქილა̈რ
Line: 162    ქა ათყვფურე;^* ამისგურგენ ლა̈ხბიშდ ^* ჩი. ათხე სერ ჩუვ არდა
Line: 163    ამეჩუ, ბეჟანდ ათხად ი ჯა (თურანჷლა მუყვამ-ისგა ოქვრე
Line: 164    მანიჯა̈ ა̈რი) აჩას ხა̈ხვდ ხოყი.^* აჩსერ ხოჩა ნოვ ჯა̈ყრა ვოდ აჯა
Line: 165    ხა̈ხვდ დო ამიყა. გურგენ ჩუ ადშგურანე მიჩაშ ურ ^* ესერ ამხა̈ნქა
Line: 166    ბარჴ ^* ნომთე უვ ლაიბა̈რჴ.^* ლაპა̈რ ბეჟან ი ეშ ლა̈ხქარვა̈ნ ოქვრე
Line: 167    მანიჯა̈იშთე. ალა ხალ ქა ესწვა̈ნე,^* გურგენ ლაპა̈რ ი არგითე აჩა̈დ.
Line: 168    იმვალე ბეჟან ი ადჴადხ ეჩავ, ამეჩუ ოთცივრე ^* ოქვრე მანიჯა̈.
Line: 169    ხეწად ^* აშ ჭაბიგვე ი ეჩხავ ოქვრე მანიჯა̈ ა̈დკაფ ^* მალატვშ ^* ი
Line: 170    ამხავ ბეჟან. ა̈დკვიჰ ალა ოქვრე მანიჯა̈ მაღვა̈ნდ ი მეცქვილ
Line: 171    ლოხზჷზე ^* ოქვრე მანიჯა̈ს, ბეჟან ნოსავ უვ ლახგვავე,^* ადო მიჩ ესერ ჩუ
Line: 172    ა̈შხი ^* მაღვა̈ნ, -- ი მეცქვლა̈რ-ჟი მეცქვილ ხაგ თურანჷლს, ამი
Line: 173    ბუბა ^* როსტომს ესერ ლარდა დესა ხოჩვმინა, ალა ესერ ხოდრამდ ^* ი
Line: 174    იჩმუნი, -- აჯღა ჩუვ ესქა̈დხ ^* ამის. აჩქა სერ ისგა ა̈წჰე ^* თურანჷლდ
Page: 120 Line: 175    175    ბეჟან ი ამ ლეთ ბრა̈ნგ ^* ლახა̈შხ ^* ი აჯჟი ბჷგიდ ჟანკულთხნეხ;^*
Line: 176    ლირჰა̈ლთე ^* ანია̈ცხ ^* ჟი ი ქორ გოში ლჷმა̈რლი მოღლა̈ტშვ;^* აჩქა ესზჷნთხალე ^*
Line: 177    ი ლაკულთხანა̈რ მა̈გ ჟესჭკორა ^* ი მოღლა̈ტ მარე ხამვაი
Line: 178    ხაწჷდახ ^* ამის, მა̈გ ეშ ი აშ ალიტულიხ;^* აჩუნღო ლახჭვედნახ მანიჯა̈
Line: 179    ი მიჩა ქორშა̈რ: ბეჟან, მინ უვ ათდაგრა, ქა მოდ ხა̈ქვეს, ამზუმ
Line: 180    ჴამშა იმეისგა ხოგ.^* ბეჟანც ხოქვა ოქვრე მანიჯა̈შდ, ჯა ქაჯიშ
Line: 181    ესერ ლი ზურალ ი ლეღრვალდ, მიჩ დემ აზარე. მად ოხვკიდა ჰაჯ ი
Line: 182    ქა ხოქვა, ჯიბისგა ესერ თეთვნე ქიპ ხორი, აჩა ბედ ესერ ხარ ^*
Line: 183    ამზუმ ჴამშა;^* აჯა (მი ჯაქვნინე) ეჯ ქიპ სერ მომა მიგჭე.^* აჩქა
Line: 184    მანიჯა̈დ ქა ესვტიხ ^* სოფელს ი ანჴა̈დხ ი აჯ ლეთ ჩუ ადბჷნგვეხ ^*
Line: 185    ბეჟან ი ეჯ ქიპვშ ჟანკულთხნეხ; ი მერმა ლადეღ ანია̈ცხ ჟი,
Line: 186    ესჯრინჯალე,^* მარე დეშმა ხაყერ; აჩქა ახშჷდხ ისგა ი მა̈გ დაგრა
Line: 187    დაგრას ტვილდახ;^* მარე ჲერვალე მეჩი დედბერილ ანჴა̈დ ი ამნემ
Line: 188    რექვ: ჩუ ნომა ადდაგრად, ადო ამი ბუბა როსტომ ჰე̄სა ა̈დკვიჰე,
Line: 189    ქვეყანას ჰაყრს ათგენი. ანჴადხ აჩქა ი ჲეშდჲერვი ჴალ გიმ
Page: 121 Line: 190    აშდხა̈რხ ^* ი აჯა თხრილთეისგა ადგა̈ნეხ; საჩინელვ ^* ჭალი გურნა ^* ჟიქან
Line: 191    ოთთილ.^* მანიჯა̈ მჷსდილნად ^* ესვგა̈ნეხ.^* სერ ანმარე ჯა̈რ ი ანჴა̈დ
Line: 192    ბეჟანი ლა̈მშა̈დალთე;^* სგებნავ ^* გივ ი გურგენ ადზჷზე, მარე დეშმა
Line: 193    ლა̈ხშა̈დხ;^* აჩუნღო ჯა ა̈ნმარა̈ნ ^* თხუმშვ. ათხე ქავ ხექვხ, იმე
Line: 194    როქვ არი ბეჟან. აჩქა ანსგიდდა ოქვრე მანიჯა̈ მუყვამხა̈ნქა ი
Line: 195    მინდვერ ლჷთთჷნე ლი ჯარშვ; აჩქა ლახტვილ ბეჟანს მანიჯა̈დ:
Line: 196    აჯჟი ჯა̈რ მჷრამ ^* ხა̈ნ-ქა ანჴა̈დ მინდვერთე-ისგა, ერე მა̈გ გოში
Line: 197    ლი. ბეჟანს ათყალვინდა. "მა̈ი ჯაჩა,^* ბეჟან?" -- "მა̄მა, ლაღუთაშვ ^*
Line: 198    ისგვა ფა̈თვა̈რს ხვა̈წდა̈ნ".^* ისგახინ ანჴად ^* ეშხვი ჭაბიგვ ი
Line: 199    აჯაღ ლახვტვილ მანიჯა̈დ: ბეჟან, ათხე მა̈ ჯა̈ჩა სერ? ათხე ლაღუთაშვ
Line: 200    ისგვა ნიჩვა̈რს ^* ხოსგიდდედ.^* ისგა ანჴად ჰადურდ ^* მანიჯა̈ მუყვმა̈
Line: 201    ძირთეისგა ^* როსტომ ი ჟი ლა̈იკიდ ^* ჯიბხა̈ნჟი ლა̈ირ, -- ალა ბეჟანს უვ
Line: 202    ათბიშეხ; ჩუ ათბიშეხ,^* ქა ა̈დჭოდა̈ნნვე ^* ბეჟანდ ი ათჩონ.^* "ათხე
Line: 203    ესერ ეში ^* მა̈ ხოჩა?^* ათხე ესერ ჰადურდ ქა ხა̈წდა მიჩა ნიჩვა̈რს".
Page: 122 Line: 204    ჩუ ა̈დრჷჰა̈ნ ^* მერვა ლადეღ ი ლაშგა̈რ-მარე ახჭვად ^* საჩინელ
Line: 205    გურნა̈ ლესგთე ^* ლააგვრა̈ნს,^* მარე დეშმა ხაყერხ, აჩქა ხაფხეჭ
Line: 206    როსტომ ი ჟი ლა̈იკიდ, თურანჷლა მუყვამს ქა ათქა̈დ ^* ი საჩინელვ
Line: 207    ჭალაისგა ხჷლ ^* ათღანდა;^* სერ ბეჟან ჟი ანტჷხ ^* თხრილხა̈ნჟი;
Line: 208    ოთჭვენხ ^* ღვეშგდ ი აჩა̈დხ მა̈გ აშ ყვა̈ბდ;^* როსტომ ი ბეჟან ჩუ
Line: 209    ადყურდახ ^* ქახინ მინდვერისგა ი ლაშგა̈რ სგობინ აფჲუშვდხ,^* ჩუ
Line: 210    ლჷრჰანღო ^* ლაისგიდახ ^* ღართა̈რ ^* ჩუქანქა, ალა ქა ახჭემახ ^* ლაშგა̈რ, ერე
Line: 211    მა̈გ გოში ლი; ლაპა̈რ ჟი ბეჟან ი ლაიცხვიპ ^* მიჩა ბუბა̈ ხანჯრილ
Line: 212    ჟი ი ჯა̈რი-მარა კინჩხარ ^* ქა ოთშჷდჷრე ^* აჩუნღო ა̈დბინეხ ლიზი ი
Line: 213    არგი პილდ ადჴა̈დხ; ბეჟან ლახჭვედდა როსტომს: "ბუბა?" -- "მა̈ი
Line: 214    ჯაკუ?" -- "მი გურგენიშთეისგა ამჟი ქა უსმართლად დემ ღური;^* ა̈შხვ
Line: 215    ვისგვს ხვა̈ფუშდე ^* ი ხვაყლე: ჰე ეჩე ^* მომა̈რგ ^* ი ვა̈ლურ ხამრე
Line: 216    მუხტეი ^* მი ლჷმა̈რხვეს, ღო ალ ვისგვ ^* მეხდუვ ^* ხაიხა ^* ი ჰა მოდო-ღო
Line: 217    ვისგვდ. ახფიშვდ ვისგვ ბეჟანდ, ეჩქა როსტომდ ი რექვ, ჰე
Line: 218    ესერ ალ ლიცვა̈ლიდა̈რ ^* მიჩა ტა̈რ ^* ხარენხ მა̈გ, გურგენ, ღო
Line: 219    სამჷრთა̈ლ-უვ ^* ლახჰენა;^* ვისგვ მეხი ფინდიხდ ესსიპდა ი გურგენ ჩუ
Page: 123 Line: 220    ადგა̈რ. აჩუნღო არგითე ანჴადხ ი ლა̈ხედალ ^* ჩომინხ; ამჟი სერ
Line: 221    ჩვა̈დგეზლა̈ნხ ^* ი როსტომ ჩვა̈დმაჩა̈ნ;^* მარე იმი თო̈მი ხარ? ბეჟანს ეზა̈რ
Line: 222    მეთხვა̈რ ახფას ^* ი ა̈შხვ ლადეღ ბაჟან დესა ა̈რი არგის; და̈ვ
Line: 223    მჷრამხა̈ნ ანჴად ი როსტომს ლახტვილ: როსტომულუნყვს მედღბე, როსტომ
Line: 224    მექვრე ქა ანყვს, დომებჷრგელ.^* მავ ჩომინ როსტომდ. ახბჷრგა̈ნ ქა
Line: 225    ი ჩვა̈ნდე ^* და̈ვდ როსტომ. "და̈ვ ათხე ნომა ამდაგრა!" როსტომდ ხა̈ქვ:
Line: 226    ღო მჷხხა̈რ ამჟი მეფხა ჰამს იდ აღერ ი ღო ქა ჯებჷრგჲელ ი ჰე
Line: 227    ჩვამდესგი, ღო მიშგვა ხანჯა̈რს ქა ლაჯვედნე ი მი მარად ლა̈ჯჭემნი.
Line: 228    სერ ამჟი ჩუ ასკიბხ მერვა ლა̈დღიშდ. ეჯ ლეთ ისგლეთი ონა-ქა
Line: 229    ბეჟან ი ანჴად ი ქა ოხონბვე მა̈გ აშ ი აშ როსტომდ ბეჟანს.
Line: 230    სერ მერვა ლა̈დღიშდ ბეჟან ანმარა̈ნ და̈ვა ლა̈ბჷრგა̈ლთე. ჰამს
Line: 231    ანჴად და̈ვ ი ლა̈ხშომდა ^* როსტომს, ეჩქა ქა აჩად ბეჟან. და̈ვ
Line: 232    ლა̈ხჭვედდა: "ლათუნყვს მეჩი ხასვ, ლადღი იმნემ აჯმახვ.^* ალა ნა̈
Line: 233    ჩი მახე დოშდულჟი ხვიმხიდ გვარდ."^* სერ ანბჷრგა̈ნხ ქა ი ბეჟანდ
Line: 234    უთხმულ ანგა̈ნე და̈ვ. აჩქა და̈ვდ ხა̈ქვ: ნომა უნყვს ამდაგრა.
Line: 235    მარე აჯა მამა ლაისიმნე, აჯა ჩვადგა̈რ ი მინდ ხოჩა ლირდე ა̈დჴიდხ.

Page: 124
Ростом.

Line: 1    От владеля Алагира и Коранжета пришел человек
Line: 2    к Ростому и сказал: " Ростом, мой господин прислал
Line: 3    меня к тебе. Дэвы и звери овладели его владениями. Он
Line: 4    зовет тебя на помощь к себе!" Не хотелось Ростому, -- но
Line: 5    что же делать,! -- "жена моя", -- сказал Ростом, "пришел
Line: 6    ко мне человек из Алагира и Коранжета, -- зовут меня на
Line: 7    помощь, и я должен итти!" Жена ответила: "Мне приидется
Line: 8    родить без тебя!" -- "Но что же делать? я непременно
Line: 9    должен итти. Если ты родишь мальчика, то пришли ко мне
Line: 10    вестником голубя, если же девочку, то -- ворону". Сказал
Line: 11    это Ростом и прибавил, чтобы сына она назвала Зурабом,
Line: 12    что для него он оставляет свой амулет (шан-шар); если
Line: 13    он, Ростом, опоздает и Зураб сможет прийти к нему,
Line: 14    то пусть привяжет шан к шапке и не отвязывает пока
Line: 15    не подойдет к нему.

Line: 16    Ростом ушел. У его жены родился сын; она послала
Line: 17    радостным вестником голубя, но пришли диаволы и заменили
Line: 18    голубя вороном. Ворон пошел к Ростому и сел на левое
Line: 19    его плечо. Ростом не поверил; пошел к луже умыться и
Line: 20    сказал: "если у моей жены сын родился, то пусть рука моя
Line: 21    наполнится молоком, если же нет, то -- водой". Погрузил
Line: 22    руку, и она, действительно, наполнилась молоком; после
Line: 23    этого Ростом уверился, что у него родился сын. Дома его
Line: 24    дитя Зураб быстро рос: днем -- на пядень, ночью -- на два
Line: 25    пальца, и таким силачом сделался, что сбивал одним
Line: 26    взмагом целое стадо на восток, а другим -- на запад;
Page: 125 Line: 27    разбивал ведра ^* на спинах, а ободки на головах царских
Line: 28    водоносиц. Каждый день водоносицы с плачем возвращались
Line: 29    домой. Оне спросили у одной препаратой старухи, что
Line: 30    им делать, так как оне не могут больше переносить побоев
Line: 31    от Зураба. Старуха посоветовала водоносицам
Line: 32    сказать Зурабу: если ты настоящий силач, то тебе не за что
Line: 33    нам мстить; твой отец пропал и не известно, где он, --
Line: 34    вот ты отомсти за это вместо того, чтобы нас обижать.
Line: 35    водоносицы запомнили этот совет. Зураб опять обошелся
Line: 36    с водоносицами попрежнему, -- тогда оне крикнули Зурабу,
Line: 37    как научила их старуха. Как услышал это Зураб,
Line: 38    поник головой и домой пошел. Дома он сказал своей
Line: 39    матери: разведи огон под плитой ^* и спеки мне пирог (с
Line: 40    сыром). Мать ответила: "родной мой, пирог есть у тебя,
Line: 41    на что еще тебе?" Ростом не оставал, пока не заставил
Line: 42    испечь пирог; стал на колени пред матерью и сказал:
Line: 43    "мать моя, теперь посади на колени". Мать сказала:
Line: 44    "Зачем ты сегодня поступаешь так, как никогда не
Line: 45    делал?" и посадила его на колени. Зураб снял верхушку
Line: 46    пирога, прилепил ее к сосцам матери и сказал: "Мать
Line: 47    моя, сожгу тебе соски, если ты не скажешь, чей я сын,
Line: 48    что случилось с моим отцом!" Мать ответила: "Пусть
Line: 49    падет грех на того, кто сказал тебе это родной, как не
Line: 50    быть отцу у тебя? Славный твой отец -- Ростом; но он
Line: 51    пошел на войско коранжетское и не возвратился." -- Зураб:
Line: 52    "я непременно пойду искать отца!" Мать разсердилась, но
Line: 53    из это ничего не вышло: Зураб не послушался, приготовил
Line: 54    стрелу и лук своего отца и натянул лук на один
Line: 55    зубец. -- "О, этого никто не мог сделать, кроме твоего отца!
Line: 56    Если ты решил итти, то привяжи шан (шар) твоего отца к
Page: 126 Line: 57    верхушке шапки и не отвязывай ее, пока не прийдешь к
Line: 58    отцу: по ней он тебя узнает." Приготовился Зураб и
Line: 59    пошел. На дороге встретились напряженные в белое
Line: 60    диаволы и друг другу сказали: "О какой молодец, еслиб
Line: 61    только не было на нем женскаго украшения!" Зураб прошел
Line: 62    мимо. Встретились диаволы, одетые в красное; они сказали,
Line: 63    как и первые белые, Зураб не обратил и на ето внимания;
Line: 64    он приближался уже к Ростому. Встретились диаволы
Line: 65    черные. стыдно стало Зурабу: " если это привязивать так
Line: 66    позорно, то -- да проклят я буду, усли я сам не отвяжу!" --
Line: 67    Сорвал и намеревался бросить, но бывшие с ним не
Line: 68    позволили и привязали шан (шар) к оуке. И так лишь только
Line: 69    он пришел в деревню Ростома, диаволы обогнали его,
Line: 70    пошли к Ростому и сказали: "ай-ай (увы), он достойный
Line: 71    сожаления, до сих пор он оставил много хорошо сделанного
Line: 72    (прослав., заслужить похвалу) и много раз боролся, но
Line: 73    сегодня такой силач пришел откуда-то, что пусть Ростом
Line: 74    уйдет сейчас, куда хочеть, а то он истолчет ему тело
Line: 75    и кости. Ростом сказал: " До настоящаго дня я никуда не
Line: 76    уходил, и теперь на старости дней, куда убего от него,
Line: 77    кто бы он ни был?" В это время (тотчас) они быстро
Line: 78    убежали и пошли к Зурабу и сказали: " ты силачь - в
Line: 79    этой стране такой есть человек, что если сейчас же
Line: 80    следом не вернешься назад, то он истолчет твой плоть и
Line: 81    кости. Зураб ответил: " раз сюда пришел, не узнав о
Line: 82    моем отце, не возращусь ни за то что, чтобы ни случилось".
Line: 83    Когда диаволы посеяли дурное между Ростомом и Зурабом,
Line: 84    тогда Ростом велел передать Зурабу: " если не так, то они
Line: 85    поборятся! Зураб сказал: "да не будет это мой отец, а с
Line: 86    другим поборюсь!" И так что делается? Посредники
Line: 87    сказали Зурабу, что его отца здесь никто не видел (глазами),
Line: 88    не слыхал (слухом), и так поставили их друг против
Line: 89    друга. Ростом посмотрел, нет ли привязаннаго его
Page: 127 Line: 90    амулета, и не увидел, не признал своим сыном; без оружия
Line: 91    бросились друг на друга. Борятся: Ростом вбивает Зураба
Line: 92    в землю по ремень на ноге а Зураб Ростома по колено;
Line: 93    боролись целый день и никто не свалил другого. Когда никто
Line: 94    из них не поборол, они разстались и отложили на другой
Line: 95    день. На другой день опять борятся - но никто не побеждает;
Line: 96    отложили на третий день. Пришли диаволы и внушили
Line: 97    Ростому: " несчастный, он тебя победит и убъет; крикни
Line: 98    на тот свет Христу, - может быть Он подаст тебе
Line: 99    руку, поможет". Ростом послушал, пошел и крикнул:
Line: 100    "Христос, Господь мой, помоги мне"! Подсмеялись диаволы
Line: 101    внизу и вместо Христа крикнули: "да простятся тебе твои
Line: 102    грехи!" Пришел Ростом, заткнул за ремень кинжал и в
Line: 103    таком виде пошел в третий день бороться. Сошлись,
Line: 104    схватились, Ростом выхватил кинжал, а деревья с той
Line: 105    стороны начали говорить: "какие могучие отец и сын мучают
Line: 106    друг друга; люди, земля и деревья все о другом (т.е. что
Line: 107    другие дерутся) говорят, не случилось бы чего дурного".
Line: 108    С этой стороны посредники ответили: "несчастный, ты
Line: 109    ослабел и с испуга тебе все слышится, а мы ничего
Line: 110    не слышим". Ростом: " О, вы люди, непременно буду бороться!
Line: 111    Некуда на старости уходит мне"! Борятся и Зураб
Line: 112    повалил Ростома на колено, Ростом вынул кинжал и вонзил
Line: 113    его в живот Зурабу. - "Зачем ты убил меня. Если весть
Line: 114    об этом дойдет до моего отца Ростома и он узнает, он
Line: 115    истолчет твои кости и плоть" - "Если ты сын Ростома, то
Line: 116    где его шар (шан)? - "На, посмотри под - мышкой".
Line: 117    Посмотрел и вверх и вниз ударился. - "Кто тебе это здесь
Line: 118    привязал, пусть он ответит за наш грех." Приказал
Line: 119    дъякону: "как умеешь побеги за безсмертной водой и
Line: 120    попроси от моего имени у кесаря!" Дьяконь сначала на неимение
Line: 121    сосуда указал, - но Ростом не поверил, и он побежал
Line: 122    к кесарю. Кесарь сказал, что он даст, но пусть он,
Page: 128 Line: 123    дъякон, как пойдет по ниве, разобъет и пусть передаст
Line: 124    Ростому, что ноги - не скользнули (споткнулся), упал и
Line: 125    кувшин разбил. Побежал дъякон и все сделал так, как
Line: 126    кесарь наставил. И еще дал сосуд и еще так сделал:
Line: 127    перешел почти через все поле и опять сосуд разбил.
Line: 128    Ростом в третий раз дал сосуд; дъякон, передавая в руки
Line: 129    Ростома, скользнул и опять сосуд разбил.

Line: 130    Сын Зураб умер на руках Ростома. Вырыл Ростом
Line: 131    в 12 саж. канаву для могилы. Положил в нее сына и
Line: 132    сам вошел туда. Двенадцать лет труп лежал у него на
Line: 133    коленях; изорвалась одежда; череп головы сделал
Line: 134    черепом балалайки, руки и ноги сделал рукой и бочками
Line: 135    сделал, бороду его струнами сделал; оставался один только
Line: 136    мсесяц до оживления. Узнал об этом кесарь и сказал:
Line: 137    "если Зураба Ростом оживиль тогда нам житься не
Line: 138    будет - что бы сделать? Много милостей обещаю тому, кто
Line: 139    поможет вывести Ростома оттуда". Все собрались, никто не
Line: 140    брался, наконец, старая баба похвалилась, что она-де
Line: 141    обещает вывести Ростома. Кесарь старушке все обещал.
Line: 142    Пришла старуха к могиле и крикнула в нее: где ты,
Line: 143    совершенно снивший, убивший сына Ростом? Ростом ответил
Line: 144    снизу: - "чего хочешь, старуха? - "Ты 12 лет здесь гноишь
Line: 145    сына на коленях, страдаешь на радость врагам; но сам
Line: 146    пострадал и сына не оживил". - что же мне делать?
Line: 147    спросил Ростом - "Как, что делать? Встань и будь похож
Line: 148    на человека. До сих пор Ростома все называли великим,
Line: 149    все боялить. Чем здесь сидеть, иди к кесарю: у Кекаоза
Line: 150    сегодня крестины сыновей, - разможи головы друг другу, и
Line: 151    потом прийди и кто между вами (отцом и сыном) дурное
Line: 152    посеял (сообщил), им всем скорбь причини.
Line: 153    Тогда и Зураб отомшен будет, а теперь напрасно только
Line: 154    страдаешь". Выслушав это, Ростом воспрянул, перестал
Line: 155    отращивать волосы, оделся, кинжал привесил и предстал пред
Page: 129 Line: 156    дверью Кекаоза, -- вошел. Тут у Кекаоза царя сыновей
Line: 157    крестят; один сидить с правой, а другой с левой
Line: 158    стороны, -- схватил ростом, ударил друг о друга головами и
Line: 159    сказал кесарю: "Как тебе это приятно, так и мне была
Line: 160    смерть моего Зураба." Вернулся, собрал всех посредников,
Line: 161    дьякона, старуху; привел с пастбища катера, привязал к
Line: 162    его спине посредников, а по сторонам дьякона и старуху, на
Line: 163    голову положил железный шан (шар) Ростом сказал; "кто из
Line: 164    вас виновен, то -- так ему и нужно -- да порежется о мой
Line: 165    кинжал, а если нет, то не порежется". Размахнулся и....
Line: 166    разрезал и землю разделил. Ростом изчез, не стало
Line: 167    Зураба. Всем, что они охраняли, овлаадели дэвы. Приготовились
Line: 168    брат Ростома Гурген и племянник его Бежан, сын
Line: 169    Биви; пошл войском в ту страну, где Ростом был, с
Line: 170    тем, чтобы помочь народу в том, что тяжело было. О
Line: 171    Ростоме и Зурабе ничего не узнав, так и возвратились. По
Line: 172    дороге наткнулись на стадо свиней; Гурген испугался и
Line: 173    спрятался, а Бежан врубился в стадо и всех свиней
Line: 174    истребил. Гурген явился только тогда, когда свиньи были
Line: 175    уничтожены. Бежан вырвал клыки, а Гурген все их себе
Line: 176    взял. Бежан сказал, чтобы Гурген здесь остался, а он
Line: 177    жену приведет (в Туранской крепости есть золотая
Line: 178    Маниджа). Гурген не надеется, что Бежан приведет. Бежан
Line: 179    сказал, чтобы Гурген без него отсюда ни шагу не делал.
Line: 180    Бежан ушел к Манидже. Гурген, увидев это, ушел
Line: 181    домой. Бежан, наконец, пришел, прищурившись посмотрел
Line: 182    на Маниджу. Как увидела Маниджа такого богатыря, то
Line: 183    упала от любви, -- и сюда Бежана. Узнали об этом жители и
Line: 184    послали посредника к Манидже, чтобы она не оставляла у
Line: 185    себя Бежана, а то все будет уничтожено. Посредники за
Line: 186    посредниками являются из "Туранылу", -- дядя де этого,
Line: 187    Ростом, мучил, а этот еще хуже будет делать;
Line: 188    погубим -- де его. Тураныл пригласил Бежана и напоили его
Page: 130 Line: 189    ночью. Крепко связали. На разсвете проснулся Бежан: дом
Line: 190    наполнен изменниками; освободился: чем был связан,
Line: 191    все разорвал. Как увидели это изменники, разбежались в
Line: 192    разныя стороны. Маниджа и ея домашния спросили: Бежан,
Line: 193    пусть мы умрем, если ты не скажешь, где находится твоя
Line: 194    такая сила. Бежан сказал золотой Манидже: ты сама
Line: 195    женщина диавола, кого нужно обмануть -- не пощадишь! Она не
Line: 196    отстала и он сказал, что в кармане -- де у него есть
Line: 197    белая нитка, -- она и причина такой силы. Маниджа передала
Line: 198    об этом деревне (народу). Пришли, напоили ночью Бежана,
Line: 199    связали его тою ниткою. Проснулся на другой день и ничего не
Line: 200    мог поделать. Все набросились и закричали: смерть, смерть!
Line: 201    Пришла какая-то старуха и сказала: не убивайте, а то, если
Line: 202    дядя его, Ростом узнает об этом, наложить на всех
Line: 203    контрибуцию. Пришли и (канаву) в 12 саж. ^* выкопали и его
Line: 204    в яму положили; огромным речным камнем сверху
Line: 205    заложили. Приставили Маниджу, чтобы она обед ему подавала.
Line: 206    Снарядилось войско и Бежану пошло на помощь. Вперед
Line: 207    отправили Гива и Гургена, но они не помогли, -- потом он сам
Line: 208    лично приготовился (пошел). Тепер пусть скажут, где
Line: 209    именно находится Бежан. Выглянула тогда из башни золотая
Line: 210    Маниджа, а поле войском занято. Маниджа сказала Бежану:
Line: 211    откуда-то войско пришло на поле и все заполнено. Бежан
Line: 212    испугался(?) -- Чему смеешься, Бежан? -- Ничего! Как будто я
Line: 213    увидел твои волосы. -- Подошел один молодец и Маниджа
Line: 214    опять спросила: Бежан, теперь чего радуешься? Тепер как
Line: 215    будто лицо твое вижу. Маниджа подошла совсем к
Line: 216    основанию башни, и Ростом вынул письмо из кармана;
Line: 217    Передай это Бежану. Передали; прочел Бежан и обрадовался.
Line: 218    Что лучшее теперь сделать? Тепер совсем я увидел
Line: 219    твое лицо. Второй день начался (разсветать) и войско дружно
Line: 220    работало, чтобы в сторону откатить огромной камень
Page: 131 Line: 221    но не могли. Ростом взял, поднял и перебросил его
Line: 222    через башню: в реке раздался гул от удара камня.
Line: 223    Вывел Бежана из ямы. Возвратились назад и так вместе
Line: 224    все пошли. Ростом и Бежан легли подальше в поле а
Line: 225    войско пустили вперед. Когда разсвело, увидели из -- под
Line: 226    бурок, что за ними гонится так много войска, что все
Line: 227    заполнено. Бежан вскочил, выхватил кинжал своего дяди и он --
Line: 228    рубил шеи воинам; потом начали итти и пришли к
Line: 229    своим границам. Бежан сказал Ростому: "дядя?" -- Чего
Line: 230    хочешь? -- без решения третейскаго суда я не пойду к Гургену.
Line: 231    Брошу одно яблоко и скажу: если я там отличился,
Line: 232    и истреблял диких кабанов, если я был главным
Line: 233    действующим лицом, пусть это яблоко долетит пулею, а если
Line: 234    нет -- то яблоком. Бросил бежан яблоко, Ростом
Line: 235    сказал: если все ссоры через него, Гургена, были, то пусть
Line: 236    его провидение накажет. Яблоко в пулю -- молнию
Line: 237    превратилось и убило Гургена. Пришли домой, устроили радостный пир.
Line: 238    Много сыновей родилось и Ростом состарелся. Но что ему
Line: 239    тяжело (чего не достает)? Бежан сделался хорошим охотником
Line: 240    (пристрастился к охоте). Не было как-то (в один день)
Line: 241    Бежана дома; пришел откуда-то дэв и крикнул Ростому:
Line: 242    "Ростом совсем сгнивший, иди со мной бороться!" Что
Line: 243    было делать? Поборолся и повалил дэв Ростома. " Дэв,
Line: 244    теперь не убивай меня", сказал ростом: "завтра, когда такое
Line: 245    чистое небо будет утром, опять приходи, и поборимся: если
Line: 246    повалишь, то отдам тебе свой кинжал и, как слуга
Line: 247    (человек), пойду за тобой". Так и условились относительно
Line: 248    следующаго (другого) дня. В полночную пору пришел
Line: 249    Бежан. Ростом обо всем ему разсказал. На другой день
Line: 250    Бежан приготовился с дэвом бороться. Пришел утром
Line: 251    дэв и когда позвал Ростома, вышел Бежан. Дэв
Line: 252    говорит: "Вчера стариком был, а сегодня что обновило тебе
Line: 253    (отчего помолодел)?" -- "Наша фамилия (род) так во всякое
Page: 132 Line: 254    новолуние (махе дошдул) обновляется. Вышли на борьбу и
Line: 255    Бежан вниз головой поставил дэва. Дэв сказал: "не
Line: 256    убивай!" Но не послушал этот (Бежан) и убил его и
Line: 257    сами стали хорошо жить.

Page: Fn.1-5
Line: 1    ალაგირიშ, род. пад.; ალაგირ. -- ^{^}
Line: 2    ყორანჟეთი от ყორანჟეთ (ср. гр. სოყორე -- назв. горы). ^{^}
Line: 3    მუფსნი-ხა̈ნ: xän-от; მუფსნი, владетель (ср. ფუსდ, господин; аналогич.: ლითრე, учить -- მუთრი, учитель; ლიმურჯი, помогать -- მუმურჯი, помогатель, помощник). -- ^{^}
Line: 4    ოხჴად, Perf. гл. liqed. пришел к нему. ოხვეჴდ, я пришел, ახეჴდ, ты -- ოხჴად. -- ^{^}
Line: 5    როსტომს, дат. п. -- ^{^}
Line: 6    მარე, человек. -- ^{^}
Line: 7    ალ, этот. -- ^{^}
Line: 8    ლჷზზე, Part. Pr. Pass. посланный, от гл. ლიზზი. -- ^{^}
Line: 9    მარემ -- твор. пад.; подл. при прош. сов. переходящаго гл. -- ^{^}
Line: 10    ხა̈ქვ (ა̈ -- мягкое ქ, в среднее между у -- в = უ̂.) ог гл. ლიქვისგ, сказать; Perf. მი ხვექარ, სი ხექარ, აჯნემ ხა̈ქვ. -- ^{^}
Line: 11    მი, я; здесь в знач. меня. -- ^{^}
Line: 12    მიშგვა, мой. Если отдельно от сущ., то მიშგვი. -- ^{^}
Line: 13    ფუსნემ от ფუსდ. -- ^{^}
Line: 14    ა̈მთონე, Perf. от ლითონე, указать, наставлять, посылать. მი ოთვენ, სი ოთვენ, აჯნემ ოთთონე: я, ты он послал его; ა̈მთონე, ты, он послал меня. -- ^{^}
Line: 15    ისგვა-თე, движ. пад.: к тебе. -- ^{^}
Line: 16    და̈ვ, див, чудовище. -- ^{^}
Line: 17    ჴეც, звер. -- ^{^}
Line: 18    ათსგურდა, сел, овладел, Perf. гл. ლისგვრე: მი ოთსგურდ, სი ათსგურდ, აჯა ათსგურდა აჩას, я, ты, он посадил себя на него (овладел); მი ოთსგვირ, სი ათსგვირ, აჯნემ ათსგურდა აჯა, посадил его. -- ^{^}
Line: 19    მიჩა, его; მიჩ -- ^{^}
Line: 20    მაღვა̈ნს дат. п.: (имением), имению, на имение. -- ^{^}
Line: 21    ი, и. -- ^{^}
Line: 22    სი, ты; тебя. -- ^{^}
Line: 23    მაშედდ, как помощ, в помощь. მაშედ от гл. ლიშედ, помогать. -- ^{^}
Line: 24    ეჩხავ, туда (ამხავ, сюда). -- ^{^}
Line: 25    ჯეჰრი, зовет тебя. Praes. от ლიჰერ (ლიჰრინე). -- ^{^}
Line: 26    გუ-ჟი: გუ, сердце, ჟი, -- ^{^}
Line: 27    მამა, не. -- ^{^}
Line: 28    ლოხვცხა̈ნ, Perf., предпрочлось; гл. ლიცხანე. -- ^{^}
Line: 29    ალა, этот (без сущ.); ალ, этот (с сущ.). -- ^{^}
Line: 30    მარე, но -- ^{^}
Line: 31    მა̈ვ: მა̈-უვ, что-де; უვ показывает, что вопрос задает не разсказчик, а Ростом. -- ^{^}

Page: Fn.5-10
Line: 1    ჩომინ: მი ჩვემნ, სი ჩვემნ, აჯემ ჩომინ; Perf. гл. ლიჩვმე, делать. -- ^{^}
Line: 2    მიშგვი, мой, моя (ср. მიშგვა ფუსნემ). ^{^}
Line: 3    ხეხვ, жена. -- ^{^}
Line: 4    ა̈მჴა̈დ: Perf.; пришел ко мне (ср. ოხჴად, к нему). -- ^{^}
Line: 5    მეჰრიხ, зовут меня. -- ^{^}
Line: 6    მინეშ, их: зовут меня на помощь их. -- ^{^}
Line: 7    ხეკვეს: ცონჯ. в зн. непременности, должно; от ლიკვედ, хотеть. -- ^{^}
Line: 8    ერე, что. -- ^{^}
Line: 9    ოჩე: მი ოჩე, აჯნემ აჩეს; Conj. от ლიზი, итти. (Необходимо, что(бы) я пошел, непременно пойти. Сосл. для выражения необходимости). -- ^{^}
Line: 10    ხა̈ხვემ = ხა̈ხვდ, от xäxv или ხეხვ. -- ^{^}
Line: 11    ლახტჷხ: Perf. от ლიტხე; ответил. ლიღვჟალა̈ლ, время рождения. ლიღვჟალა̈ლ მუყ ხვაჲ მიკლია, до времени рождения много остается. -- ^{^}
Line: 12    იმთე: куда- нибудь; ср. იმ. -- ^{^}
Line: 13    ქა-აჩე, вышел извнутри. -- ^{^}
Line: 14    ღო, то. -- ^{^}
Line: 15    მიშგვივ = მიშგვი უვ. უვ -- (желание). Ср. ნოსავ აჯცხა, да не выростешь ты! - ^{^}
Line: 16    ცოდ, грех. -- ^{^}
Line: 17    ჯარ, есть у тебя (მარ, у меня): მი მარ ლა̈ფრისდალ, у меня есть крещение (у меня кого-нибудь крестят). -- ^{^}
Line: 18    ჩომინა, 1 и 2 л.; აჯნემ ჩომინას. Conj. для выражения. сомнения. -- ^{^}
Line: 19    ნაუზი, от гл. ლიზი, итти: ნაუზი მამა მარ, я должен непременно итти. Ср. ნაუთი მამა მარ, непременно должен жать; ლეთი მარ, должен жать. ნავჭამჲუ მამა მარ, непременно должен скосить. -- ^{^}
Line: 20    ჩვათღვაჟე̄ნ; (ж мягкое, и долгое). ლიღვჟა̈ლ, рожать. Conj. ა̈ხთა̈ვენს, если у тебя родится (предположение). -- ^{^}
Line: 21    ჭყინტ, мальчик. -- ^{^}
Line: 22    მჷხიანად, как посла, вестником. მჷხიანე Part. гл. ლიხიანე, сообщать радостное. (Ср. მუკჰუნე, извещающий, вестник вообще). -- ^{^}
Line: 23    მუგვ, голубь. -- ^{^}
Line: 24    ახზიზი Imperat. от ლიზზი, посылать. Perf. ოხვზიზ, ახზიზ, აჯნემ ანზჷზე. ^{^}

Page: Fn.10-15
Line: 1    ჰე, если. -- ^{^}
Line: 2    დინა, дочь. -- ^{^}
Line: 3    ჭვერ, ворона. -- ^{^}
Line: 4    ჟახად: ჟახე, имя; род. ჟახემი. по имени, именем. -- ^{^}
Line: 5    ათჟა̈ხ от ლიჟხენი, називать. Пов накл.: უვ ათჟა̈ხ (желание). -- ^{^}
Line: 6    მიჩა, свое. -- ^{^}
Line: 7    შანას: შანა = ძივ, отдельные предметы, из коих составляется ожерелье. -- ^{^}
Line: 8    როქვ, დე, рече. -- ^{^}
Line: 9    ჩუ, вниз; здесь значение времени, которое будет после. -- ^{^}
Line: 10    ხოცვრე, оставляет. Praes. მი ხოცვრე. Perf. მი ოთოცვდ, აჯნემ ოთცვირ. მი ხვაცვრე, я оставляю ему. -- ^{^}
Line: 11    ჰე̄სა: ჰე ესა, если что, если же. -- ^{^}
Line: 12    მიჩ, он. -- ^{^}
Line: 13    ჩვა̈თრა̈გს, Imperf. гл. ჩულირაგე, опоздать. აჩას ჩვა̈თრა̈გს. -- ^{^}
Line: 14    მიჩა̈შ-მუყ: მუყ-შ́, მიჩაშ род. от მიჩ. ^{^}
Line: 15    ოხუნბეცეს, если он сможет. ლინბა̈ცე, бить в состояний -- ^{^}
Line: 16    კა̈ცხ, верхушка. -- ^{^}
Line: 17    ფაყვ, шапка. -- ^{^}
Line: 18    უვ ლახბე, пусть привяжет. -- ^{^}
Line: 19    ვოდ, пока. -- ^{^}
Line: 20    დო, не. -- ^{^}
Line: 21    ანჴეს, дойдет. ლიჴედ, дойти. მი ონჴვე, აჯნემ ანჴეს. -- ^{^}
Line: 22    ნოსა, не при Imperat. -- ^{^}
Line: 23    ქა -- ა̈დფიშგ от ლიფშგე, отвязать. -- ^{^}
Line: 24    უვ ა̈დფიშგ, -- Imperat. -- ^{^}
Line: 25    ა̈ხთა̈ვა̈ნ Perf. -- ^{^}
Line: 26    ადზჷზე Perf. от ლიზზი: ოთზჷზ, ათზჷზ, ადზჷზე. -- ^{^}

Page: Fn.15-20
Line: 1    ლოხცა̈დხ от гл. ლიცადი, подменить. ლოხვცა̈დ, ლოხცა̈დ, აჯნემ ლოხცა̈დ -- Perf. -- ^{^}
Line: 2    ლა̈რთა̈ნ, левый. -- ^{^}
Line: 3    ბარჯ, плечо. -- ^{^}
Line: 4    ესაგა̈ნ Perf. ლიგნე, стоять. მი ესაგნ, სი ესაგნ, აჯა ესაგა̈ნ, сел. -- ^{^}
Line: 5    მად, не (при изъяв. н. прям. пред.). -- ^{^}
Line: 6    ა̈დჯჷრვე: Perf. ლიჯრავი, верить. მი ა̈ჯჷრავ, სი აჯჷრავ, აჯნემ აჯჷრვე, поверил. -- ^{^}
Line: 7    ტვიბრა, лужа. -- ^{^}
Line: 8    ლაბრალდ, прич. от ლიბრალ, умываться. -- ^{^}
Line: 9    რა̈ქვ Perf. ლიქვისგ, сказать. რა̈ქვ, сказал сам-себе; ლა̈ქარ, ლა̈ქვ сказал (вообще); ხვექარ, ხა̈ქვ, сказал кому-нибудь (ему). -- ^{^}
Line: 10    ესერ, де. -- ^{^}
Line: 11    ლჷჯე, молоко. -- ^{^}
Line: 12    ღო, то. -- ^{^}
Line: 13    ესგვა̈შლა̈ნა от ლიგვშული, напольнить. უვ ესგვა̈შლა̈ნა, да наполнится. -- ^{^}
Line: 14    ტვო̈ტ, рука. -- ^{^}
Line: 15    მოდე, нет (при ჰე, услов.) -- ^{^}
Line: 16    ნიც, вода. -- ^{^}
Line: 17    ესყიჰე Perf. ლიყჰე, погрузить. -- ^{^}
Line: 18    ტკიცდ, деиствительно. -- ^{^}
Line: 19    ესგვა̈შლა̈ნ Perf. наполнился. ^{^}

Page: Fn.20-25
Line: 1    ჟი, доверху. -- ^{^}
Line: 2    აჩუნღო, потом. -- ^{^}
Line: 3    ეჯღაი -- ამღაი, так и сяк, наверное, непременно. -- ^{^}
Line: 4    ხარდა̈ნა от ლირდე. Perf. оказывается имел. -- ^{^}
Line: 5    არგი, дом. -- ^{^}
Line: 6    კამინ, пядень. -- ^{^}
Line: 7    ლადეღ, день. -- ^{^}
Line: 8    ლჷმცხა̈მჲუნ, оказыв. я рос. Imperf. ლიცხემ, рости. -- ^{^}
Line: 9    ფხოლე, палец. -- ^{^}
Line: 10    ლეთ, ночь. -- ^{^}
Line: 11    ეჯგვაი, такой. -- ^{^}
Line: 12    ქა ახფასა от ლიფა̈ს, сделаться, стать. მი ამფასა, оказ. я делался. -- ^{^}
Line: 13    პირჲუტყვ, животное. -- ^{^}
Line: 14    ჭანგვ, стадо. -- ^{^}
Line: 15    ა̈შხვ, раз. -- ^{^}
Line: 16    ლეჟა, на восток. -- ^{^}
Line: 17    ხატყცინა, от ლიყერ, бить. მი ხატყცინა, оказыв. я был. -- ^{^}
Line: 18    ლექვა, на запад. -- ^{^}
Line: 19    მჷლცა, водоносица. -- ^{^}
Line: 20    ვოხჲარ, უოხარ (в форме боченка с 2 обручами (ბეტკა̈რ), соед. ручкой, служить ведром). -- ^{^}
Line: 21    შჷყვ, спина. -- ^{^}
Line: 22    ხაფთქურნა от ლიფთქურე, разбивать. Imperf. оказ. я разбивал: ხვაფთქურნა. -- ^{^}
Line: 23    ბეტკ, ободок, обруч. -- ^{^}
Line: 24    თხვიმ, голова. -- ^{^}
Line: 25    ამჟი, так. -- ^{^}
Line: 26    ჩი, всякий, все. -- ^{^}
Line: 27    ნაბოზ, вечер. -- ^{^}
Line: 28    მეგვა̈ნა̈ლ, им. мн. Part. მეგვნი от ლიგვნი, плакать. ^{^}

Page: Fn.25-30
Line: 1    ელმა̈ზლიხ от ლიზი, пойти. მი ელმაზ ხვი, оказыв. я шел. -- ^{^}
Line: 2    ა̈მჴედხ, ლიჴედ, придти. -- ^{^}
Line: 3    ლახჭვედნახ от ლიჭვედ, спросить. -- მი ლოხჭვედნა, оказ. я спросил. Perf. -- ^{^}
Line: 4    მეჩი, старый. -- ^{^}
Line: 5    დედბერილ, старушонка. -- ^{^}
Line: 6    ჩვემინახ от ლიჩვმე, делать. Conj. -- ^{^}
Line: 7    დეშ, не. -- ^{^}
Line: 8    ხოგიჭხ. მი ხოგიჭ, я терплю, спошу. От гл. ლიგეჭ. მი დეშ მიგიჭ ჩა̈ჟ -- не вынесет меня лошадь. -- ^{^}
Line: 9    ესვთონა; მი ემთონა, ეჯთონა. оказывается научил. -- ^{^}
Line: 10    ლეთვრი, то, что должно быть отомщено; от гл. ლიწვრი, мстить. -- ^{^}
Line: 11    ა̈დქარვა̈ნ. Perf. от гл. ლიქრავი, потерять. -- ^{^}
Line: 12    ანმეჴრა̈ნ, от гл. ლიმჴერი, узнать; оказывается он узнал; ამმეჴრან, оказывается я узнал. აჩა ლაგრა ანმეჴრა̈ნ, его смерть узналась. -- ^{^}
Line: 13    ა̈თიწვირ от гл. ლიწვრე оставить. ^{^}

Page: Fn.30-35
Line: 1    ესნა̈ცხეხ. მი ესვნა̈ცხ, სი ესნაცხ, აჯნემ ესნა̈ცხე. От гл. ლინცჷხე, запомнить. -- ^{^}
Line: 2    ხაყერ, მი ხვაყრ, სი ხაყრ, აჯნემ ხაყერ. Perf. гл. ლიყრინე, сделать -- ^{^}
Line: 3    ხამვა, как. -- ^{^}
Line: 4    ხოყრა. მი მიყრა, სი ჯიყრა, აჩას ხოყრა. От гл. ლიყრინე, сделать. -- ^{^}
Line: 5    ჩიგარ, всегда. -- ^{^}
Line: 6    ლახტვილხ, მი ლოხტულ, სი ლახტულ, აჯნემ ლახტვილ. От гл. ლიტული, крикнуть. -- ^{^}
Line: 7    ხასჷმდა (აჩას) от гл. ლისიმ, слишать. მი მასჷმდა ჰერ, я услышал голос . -- ^{^}
Line: 8    ა̈დნიკვ, Perf. ლინკვე, никнуть, нагнуть. აჯნემ ა̈დნიკვ. -- ^{^}
Line: 9    აჩა̈დ; ლიზი, итти. -- ^{^}
Line: 10    არგის, Dat.; არგი, дом. -- ^{^}
Line: 11    კა, камень. -- ^{^}
Line: 12    ოთვეშ, Fut. в см. повел.; ლიშვე, разводить огонь. -- ^{^}
Line: 13    ა̈მნა̈ყ, испеки мне; ლინყე; ოხვნაყ, -- ему; Perf. მი ოხვნაყა, სი ოხვნაყ, აჯნემ ოხვნაყას. -- ^{^}
Line: 14    დიაშ; ласкательное: родной; დია мать. -- ^{^}
Line: 15    ქუთ, пирог. -- ^{^}
Line: 16    ჯირი, მირი, ხორი, -- у тебя, меня, его есть. სერ მა̈ ჯარ -- на что тебе больше? მი ამსერ დეშ ხვაჲ -- я больше этого не беру (немногу взять). -- ^{^}
Line: 17    ახკიდ; ლიკედ, ღნ́ხ́შუ̆. მად ახკიდ ჰაჯ, не дал покою, оставал; ჰაჯა ლიკედ ხაკუ, совсем оставить, не обращать внимания. მი ოხვაკდ, სი ახაკდ, აჯნემ ახკიდ. ^{^}

Page: Fn.35-40
Line: 1    ქა -- ახნაყვნე; ლინყვნე, заставить испечь. ოხვნაყვინ, ახნაყვინ, აჯნემ ახნაყვნე, -- заставил испечь. -- ^{^}
Line: 2    ისგა ლოხჩოქვე; ლიჩქოვი стать на колени. -- ^{^}
Line: 3    ღულა̈, колено. -- ^{^}
Line: 4    ემსგვირ. Imperat.: ლისგვრე, сидеть; посади. -- ^{^}
Line: 5    ლოხჴად; მი ლამჴად, სი ლამჴად, აჩას ლოხჴად; в знач. повел.: прийдет к ней, к нему. -- ^{^}
Line: 6    მაზჷგ, болезн; род. მა̈ზგი. Гл. ლიზიგ. -- ^{^}
Line: 7    ხიშდა̈ბ. მი ხვიშდა̈ბ, სი ხიშდა̈ბ, აჯა იშდაბ. Praes. სი ხოლამდ ხიშდა̈ბ ლა̈დღი, ты не хорошо ведешь себя сегодня; ლიშდა̈ბ, действовать, поступать. -- ^{^}
Line: 8    ესსგუ̂(ვ)რე, посадил; ლისგვრე; Perf. მი ესგვირ, სი ესგვირ, აჯნემ ესსგვრე. -- ^{^}
Line: 9    ლა̈იბიჴვ: ლა̈ხვიბჴვ, ლა̈ხიბჴვ, აჯნემ ლა̈იბიჴვ; снял верхушку. -- ^{^}
Line: 10    ლუს, сосок. -- ^{^}
Line: 11    ლიტყპე, прилепить; Perf.: ლოხვატყპ, ლახატყპ, აჯნემ ლახტყიპ. ^{^}
Line: 12    აჯდაგრა, пусть я умру тебе. ლიდგარი, умереть. მი ოთდაგრა, სი ათდაგრა, აჯავ ათდაგრა, пусть я, ты, он умреть у него. -- ^{^}
Line: 13    ჯაშხი, тебе сожгу; ლიშხი, сжечь. ხვაშხი, ხაშხი, აჯა ხაშხი -- в зн. Fut. ^{^}

Page: Fn.40-45
Line: 1    ლა̈ხკვიშე; ლიკვშე, сказать что-либо скрытое, объявить, сознаться. ლა̈ხკვიშე, ლახკვიშე, აჯა ლაიკვიშე, Fut.; Praes. ხვიკვშე, ხიკვშე, იკვშე; Perf. ლახვიკვშ, ლა̈ხიკვშ, აჯნემ ლა̈იკვიშ. -- ^{^}
Line: 2    ხეყა̈რ; ლიყერ.; Imperf. მი მეყარ, სი ჯეყარ, აჩას ხეყარ. Случилось. -- ^{^}
Line: 3    ესვცა̈დ ლიცადი, Perf.; переменить, ответить. მი ესვცად, აჯნემ ესვცა̈დ. -- ^{^}
Line: 4    ხა̈შდხა; ლიშდეხ, истощиться. მი ნოვ მა̈შდხა, ჯა̈შდხა, აჩას ნოვ ხა̈შდხა -- пусть у него не истощается! (желание); без нов: у меня истощался. -- ^{^}
Line: 5    ჲარდ ჯა̈ქვ, кто тебе сказал. -- ^{^}
Line: 6    ჯერდო̈ლ = ჯერდუელ, был бы у тебя. ^{^}
Line: 7    ლატა̈ხ, хваленный. -- ^{^}
Line: 8    ლაშგა̈რ, войско. -- ^{^}
Line: 9    ეჩხა̈ნ, оттуда. -- ^{^}
Line: 10    ანტა̈ხ; ლიტეხ, возвращатся. Perf.: მი ონტახ, სი ანტახ, აჯა ანტა̈ხ; Praes. მი ტვეხნი, სი ტეხნი, აჯა ტეხნი. Impf. მი ტვეხენდახ. -- ^{^}
Line: 11    ეჯღაი -- ამღაი -- и то и сë; непременно. -- ^{^}
Line: 12    ღური, от гл. ლიზი; Fut. ღური, ღჷრი, აჯა ღჷრი; Praes. მი ესღვრი, ესღრი, ესღრი; Perf. მი ოდღვერ, სი ადღერ, აჯა აჩა̈დ -- ^{^}
Line: 13    ლათხელთე -- от ლითხელი, искать; чтобы искать. ლათხელ, чем нужно искать. -- ^{^}
Line: 14    ა̈დსა̈სდკე от ლისდიკე, сердиться. Perf.: ათვსა̈სდიკ, ათსა̈სდიკ, აჯნემ ა̈დსა̈სდკე. ^{^}

Page: Fn.45-50
Line: 1    ეში, все таки -- ოთჩა̈დ; ლიზი; Perf.: ამჩა̈დ, აჯჩა̈დ, აჩას ოთჩა̈დ. ლიჩედ, уйти. მი ოთეჩდ აჩას -- я ушел от него. -- ^{^}
Line: 2    სგვებდ, вперед. -- ^{^}
Line: 3    ესჰურნე; ლიჶნარი, слушать. Perf.: ესჰუნარ, აჯნემ ესჰურნე -- ^{^}
Line: 4    ანმარე, ლიმარე, приготовлять. Perf.: მი ოხმა̈რ, ახმა̈რ, აჯნემ ანმარე. -- ^{^}
Line: 5    ცხვი, ცხვემი; стрела. -- ^{^}
Line: 6    ჴემა̈დ, лук. -- ^{^}
Line: 7    ა̈ნბჷცე, ლიბჷცე, натянуть; Perf. ახვბიც, აჯნემ ანბჷცე. -- ^{^}
Line: 8    ჭილ, зубец; род. ჭილი. -- ^{^}
Line: 9    ჟოხქიფ, ლიქფე, перетянуть; Perf. ოხოქფ, აჯნემ ოხქიფ. -- ^{^}
Line: 10    მუ(ვეშ) სერ, кроме отца; ჭილ სერ, ჴან სერ. -- ^{^}
Line: 11    დეშა̈რ, никто. Ср. დარ არი ამეჩუ, никто нет здесь. დეშა̈რ აი ალას, никто не в состаяний взять это. დარ აი ალას, никто не берет этого (не хочет). -- ^{^}
Line: 12    იჩოდა, Imperf. ლიჩვმე, делать. მი ხვიჩოდას, ხიჩოდას, იჩოდა. -- ^{^}
Line: 13    ხიჟვმე, Praes. ლიჟვმე, нарушить. მი ხვაჟვმე ქორს -- я нарушаю дом (т. е. произвожу безпорядки дома). დომ ხიჟვმე ლიზის, не отступаешь, чтобы итти. -- ^{^}
Line: 14    ლა̈ხიბ, იმპტ., привяжи; ლიბემ. -- ^{^}
Line: 15    ჩომინე, იმპტ; ლიჩვმე; делай. ^{^}
Line: 16    ქესა = ქა + ესა. ^{^}

Page: Fn.50-55
Line: 1    ათფჷშგე; Fut. в зн. Imperat.; ლიფშგე, оставлять, -- მი ათფჷშგე, სი ათფჷშგე, აჯნემ ათფჷშგეს. -- ^{^}
Line: 2    მუვეშ მუყ; დიაშ მუყ, გეგიშ მუყ, აჩაშ მუყ, ნო ჴან მუყ, მუხვბა მუყ. -- ^{^}
Line: 3    ადჴე, Conj. в зн. Imperat. от ლიჴედ, дойти. ოდჴვე, ადჴე, ადჴეს. -- ^{^}
Line: 4    ამნოშ, этим, при помощи этого; ალა. -- ^{^}
Line: 5    აჯთო̈რნე; ლითერ, узнать. მი ოთთო̈რნე, ოთთორნე, აჯა ათო̈რნე. Perf. ოთჷრ, აჯნემ ათირ. -- ^{^}
Line: 6    ა̈ნმარა̈ნ; ლიმარე, приготовить. Perf. ა̈ხვმარა̈ნ, ა̈ხმარა̈ნ, ა̈ნმარა̈ნ, я приготовился. ლჷმარე, Part. приготовленный, наряженный. -- ^{^}
Line: 7    ლახხვიდხ; ლიხვიე, встречать. Perf. ლოხხვიდ, სი ლახხვიდ, აჯა ლახხვიდ(ა). -- ^{^}
Line: 8    ესვცადვნეხ, Perf. ლიცადვნე, сказать друг другу, промеж себя. ესცადვინ, ესცადვინ, აჯნემ ესცადვნე. -- ^{^}
Line: 9    ო, მა̈ ჭაბიგვ ლი, о, какой силач. -- ^{^}
Line: 10    ქოთქა̈ბ = ქა + ოთქა̈ბ; Perf. ლიქაბი, пройти мимо. -- ^{^}
Line: 11    ლა̈ისიმნე, Perf. ლისმინე, слушать. ლა̈ხვსიმინ, ლა̈ხსიმინ, აჯნემ ლა̈ისიმნე. ^{^}

Page: Fn.55-60
Line: 1    იჴჷდალდა, Imperf. ლიჴჷდალ; ხვიჴჷდალდა̈ს, ხიჴჷდალდას, იჴჷდალდა, -- приближался. -- ^{^}
Line: 2    მესმამდ -- მესმე, третий, третий раз. -- ^{^}
Line: 3    ოხვშგუნდა; ლიშგვირ, стыдиться. ამშგუნდა -- мне стыдно стало; აჯშგუნდა. -- ^{^}
Line: 4    შგვირ, შგვირი, стыд. -- ^{^}
Line: 5    აკვანახ -- Imperf. ლიკვანე, бросать. ხვაკვანას, ხაკვანას, აკვანა. -- ^{^}
Line: 6    აჩას ათხადა, он сказал, говорил. -- ^{^}
Line: 7    ჯა̈ვ = ჯა + უვ. -- ^{^}
Line: 8    ლჷჭათ -- Part. ლიჭთე, проклинать. пусть я буду проклять. -- ^{^}
Line: 9    მა̈ + ღენ что, если. -- ^{^}
Line: 10    მიჯნემ -- он сам. გეგიდ მიჯნემ ადიე მიჩა თვეფ -- ружье. -- ^{^}
Line: 11    ა̈დფჷშგეს, ლიფშგე, отвязать; Conj. в зн. Imperat. -- ^{^}
Line: 12    ქა + ა̈ნძგვიბ, Perf. ლიძგვბე, оторвать. -- ^{^}
Line: 13    ჩულიკვანეს; ლიკვანე; Dat. -- ^{^}
Line: 14    ხომურჯინა, Imperat. ლიმურჯინე, намереваться; ხომურჯინას, ხომურჯინას, ხომურჯინა. -- ^{^}
Line: 15    მერდად -- Pl. от მერდე; бывшие. -- ^{^}
Line: 16    ათნა̈ბეხ, Perf. ლინბე, уступить, позволить. ოთნებ, ათნებ, ათნა̈ბე. -- ათნებ, ლიბემ, привязать; Perf. ^{^}

Page: Fn.60-65
Line: 1    ანჰე, Perf. ლიჰი, достигнуть, дойти. ოხვა̈ჰ ახა̈ჰ, აჯნემ ანჰე. -- ^{^}
Line: 2    ლა̈ხცადხ, Perf. ა̈ხვცად, ახცად, აჯა ახცად; ლიცა̈დ, забежать вперед, обогнать. ^{^}
Line: 3    ლიჟრი, жалеть; ლეჟრი -- достойный сожаления, несчастный. -- ^{^}
Line: 4    ათხა̈დვ, до сих пор. -- ^{^}
Line: 5    ნამარგუ̂(ვ); ლიმა̈რგ; делать (одерживал верх). მარე ნიცისგა დეშ იმარგ, человек в воде не в состояний делать что-либо. -- ^{^}
Line: 6    ხოცვირა; ლიცვრე, оставить; მიცვირა, ჯიცვირა, აჩას ხოცვირა. -- ^{^}
Line: 7    ხვა̈ი, много. -- ^{^}
Line: 8    ჟახირია̈ნდ, похвально; ჟახე, имя. -- ^{^}
Line: 9    ხოშალა; ლიშა̈ლ, ссориться. бороться. -- ^{^}
Line: 10    მჷრა̈მ -- ხა̈ნ, откуда-то -- ^{^}
Line: 11    ხოქია̈ხ; ლიქეხ, уйти, уступить место. -- ^{^}
Line: 12    იშვ, плоть, тело. -- ^{^}
Line: 13    მინდეს, ჯინდეს, ხონდეს. хочет. -- მი მინი, я согласен. მი მინი გეგი ლიზი ლათხვართე -- я согласен, чтобы Геги ушел на охоту. ^{^}

Page: Fn.65-70
Line: 1    მოშ: ლა̈დღი დესამა მოშ ჩვემნ, я сегодня ничего не мог делать (сожаление). -- ^{^}
Line: 2    ოთატუ̂ი, Conj. ლითუნე, прогонять. ოთატუ̂ი, ადატვას(ვის). (Вопрос). -- ^{^}
Line: 3    ლიმა̈ჩვ, в старости. -- ^{^}
Line: 4    ლაპა̈რ, Perf. ლიპერ, лететь. -- ^{^}
Line: 5    ნაზვ, Part. ლიზი. -- ^{^}
Line: 6    ტეხნი, Praes. ლიტეხ, воротитсья. -- ^{^}
Line: 7    აყლენი; ლიყლენი, истолочь. Praes. ხვაყლენი; Perf. ოყალ; Fut. ოყლინე. ^{^}

Page: Fn.70-75
Line: 1    ანჴვდ; ლიჴედ; Perf. მი ანჴვდ, სი ანჴდ, აჯა ანჴად. უცა̈დვდ; ლიცედ, видеть; не узнав, без ведома. -- ^{^}
Line: 2    მეყრენი, Fut. ლიყერ, случаться. Praes. მეყრენი, Perf. მეყა̈რ. -- ^{^}
Line: 3    ჰაშმა̈რ -- дьяволы; ჰა̈შმა̈. -- ^{^}
Line: 4    ხოტხახ, Imperf. ლიტხე, ответить. -- ^{^}
Line: 5    ოხჭირე, Perf. ლიჭრე, сказать кому -нибудь чтобы он передал другому. ოხჭირ, ოხჭირ, აჯნემ ოხჭირე. -- ^{^}
Line: 6    ხარხ, Praes. ლირე. მი მარ, სი ჯარ, აჩას ხარ. -- ^{^}
Line: 7    ა̈ნშა̈ლხ, ლიშა̈ლ, спорить. -- ^{^}
Line: 8    იშგა̈ნ, другой. -- ^{^}
Line: 9    ა̈ხშა̈ლი; ლიშა̈ლ, ссориться. Fut. მი ახვშა̈ლი, სი ახშა̈ლი, აჯა ახშა̈ლი. Praes. მი ხვეშა̈ლ, სი ხეშა̈ლ, აჯა ხეშა̈ლ. Perf. მი ახვშა̈ლ. -- ^{^}
Line: 10    იჩო; ლიჩვმე, делать. Praes. Fut. მი ხვიჩო. Perf. მი ჩვემნ, აჯნემ ჩომინ. ^{^}

Page: Fn.75-80
Line: 1    მეცქვილ, посредник, -- თე, თემი, თეს თეთე (თა̈ნთვე), თანთვ (თავშ). -- ^{^}
Line: 2    ხოწვა; гл. ლიწედ; Imperf. მი მიწვა, ხოწვა. Perf. ხვეწდ, აჯა ხეწა̈დ. -- ^{^}
Line: 3    ხასმა; Imperf. ლისმინე, слыхать. -- ^{^}
Line: 4    ახგა̈ნეხ; Perf. ლიგნე, ставить. მი ოხვგენ, აჯნემ ახგა̈ნე. -- ^{^}
Line: 5    ოთსგიდა, Perf. ლისგდი, смотреть. მი ოთსგი, სი ოთსგი აჯა ოთსგიდა. -- ^{^}
Line: 6    ათირ, Perf. гл. ლითრე, узнать. მი ოთჷრ, აჯნემ ათირ. -- ^{^}
Line: 7    ნახე, оружие (кинжал, сабля, топор и вообще все, что ржеть). -- ^{^}
Line: 8    ოხკა̈ბხ от ლიკბენი, запретить. Perf. ოხოკბ, ოხოკბ, აჯნემ ოხკა̈ბ. -- ^{^}
Line: 9    ხოძგა̈რხ, Perf.; гл. ლიძგერ, сталкиваться, набрасываться. მი ხვეძგრ, აჯა ხოძგა̈რ. ^{^}

Page: Fn.80-85
Line: 1    იბჷრგე̄ლხ; ლიბჷრგე̄ლ, бороться. Praes. ხვიბჷრგე̄ლ. Perf. ახვბჷრგა̈ნ. Imperf. ხვიბჷრგა̈ლდა̈ს, იბჷრგა̈ლდა̈. -- ^{^}
Line: 2    ხვათვფე; Praes.; ლითვფე, втыкивать. Perf. მი ოთათფ, სი ათათფ, აჯნემ ათვიფ. -- ^{^}
Line: 3    დეხდა̈შნემ; დეხდა; никто из них; никоторый. -- ^{^}
Line: 4    ა̈ნდეხ, Perf. ლიდი, свалить. მი ახვიდ, სი ახიდ, აჯნემ ა̈ნდე. -- ^{^}
Line: 5    ათწინდახ; ლიწრე, побороть. მი ოთწინდ, ათწინდ, აჯა ახწინდა. -- ^{^}
Line: 6    ა̈დყულურა̈ნხ, Perf.от гл. ლიყლურე, разошлись, отошли друг от друга. -- ^{^}
Line: 7    ასკიბხ, Perf. ლისკბე, условиться. მი ოსკჷბ, ასკჷბ აჯნემ ასკიბ; отложили. -- ^{^}
Line: 8    ანჴად; ლიჴედ, прийти. მი ოღვერ, სი აღერ, აჯა ანჴად. -- ^{^}
Line: 9    ოთსიმნეხ; ლისმინე, внушать. მი ოთსიმინ, აჯნემ ოთსიმნე. -- ^{^}
Line: 10    საბრა, несчастный; ლისბრალი, сожалеть. -- ^{^}
Line: 11    ჯა̈წრე; Praes.; ლიწრე. -- ^{^}
Line: 12    ჯადავშე, Praes.; ლიდავშე, погубить. -- ^{^}
Line: 13    ოთტულ, Imperat.; ლიტული, кричать. -- ^{^}
Line: 14    ბუასდთე (ეჩა) на тот свет. ჩუბე ბუასდთე -- нижний свет. -- ^{^}
Line: 15    ნოთავ, -- можеть быть (с выражением желания). -- ^{^}
Line: 16    თა̈სვდებ, -- взятие за руку, условие. -- ^{^}
Line: 17    აჯხვა̈შნე, ლიხვაშნე, раскаяваться, получить прощение грехов. ამხვაშნე, აჯხვა̈შნე, ოხხვა̈შნე. с ნოთავ выражает желательное предположение. ^{^}

Page: Fn.85-90
Line: 1    გარჯ, труд; -- ა̈. -- ^{^}
Line: 2    მი მად, სი ჯად, აჩას ხად, мне, тебе, ему есть. -- ^{^}
Line: 3    ესჰურნე; гл. ლიჶნარი. Perf. მი ესჰურინ, აჯნემ ესჰურნე. -- ^{^}
Line: 4    ოთტვილ, Perf. ლიტული. მი ოთტულ, აჯნემ ოთტვილ. -- ^{^}
Line: 5    ლა̈ხცადხ; ლიცადი, уйти вперед, обогнать. Perf. მი ლახვცად, სი ლახცად, აჯა ლა̈ხცა̄დ, вместо него я пошел. მი ახვცად, я обогнал, зашел вперед. -- ^{^}
Line: 6    ხვაშინ, согласие, прощение. ხვაშინ ლამო, дай согласие (руку в знак согласия). -- ^{^}
Line: 7    ესჩჷხნე; ლიჩხჷნე, заткнуть. Perf. მი ესვჩჷხინ, აჯნემ ესჩჷხნე. ^{^}

Page: Fn.90-95
Line: 1    ა̈დნა̈ზორა̈ნ; ლინზორა̈ლ, собраться. Perf. ნა̈ ათვნაზორა̈ნდ, სგა̈ ა̈თნა̈ზორა̈ნდ, აჯიარ ა̈დნა̈ზორა̈ნხ. -- ^{^}
Line: 2    ხაფხეჭხ; ლიფხჭე, схватить. Perf. მი ხვა̈ფხჭ, სი ხა̈ფხჭ, აჯნემ ხაფხეჭ. -- ^{^}
Line: 3    ლა̈იცხვიპ; ლიცხვპე, вынуть сразу, выхватить. Perf. მი ლა̈ხვიცხპ, სი ლახიცხპ, აჯნემ ლა̈იცხვიპ. -- ^{^}
Line: 4    მეგმა̈რ, Pl.; მეგა̈მ, дерево. -- ^{^}
Line: 5    ადბინეხ; ლიბნე, начать. მი ა̈თვბინ, სი ა̈თბინ, აჯნემ ა̈დბინე. -- ^{^}
Line: 6    ლინბვა̈ლ, говорить (ср. ლინბვე, разсказать). Praes. ხვინბუ̂ა̈ლ, ინბვა̈ლ. -- ^{^}
Line: 7    ხეცვდილიხ, Praes. ლიცვდილე, мучить. მი ხვეცვდილი, мучаюсь. ხვაცვდილე, другого мучаю. -- ^{^}
Line: 8    ხეყა̈რ, ლიყრინე. -- ^{^}
Line: 9    მექფე ჯარ სი -- ты слаб, не в силах. ლიქეფ -- перейти за предел. ^{^}

Page: Fn.95-100
Line: 1    მაყალშვ, -- მაყალ страх; ლიყა̈ლ, страшиться. -- ^{^}
Line: 2    ჯესმი; ლისმინე; მი მესმი, სი ჯესმი, мне слышно. Praes. -- ^{^}
Line: 3    ახვბჷრგი, Fut.; ლიბჷრგჷელ, бороться. Praes. მი ხვიბჷრგელ. -- ^{^}
Line: 4    ღალ (если обращаются с просьбою к старшему). -- ^{^}
Line: 5    ლიმა̈ჩვ, старость. -- ^{^}
Line: 6    ხვეტუ̂; ლიტუ̂, убегать. Praes. მი ხვეტუ̂, ხეტუ̂; Perf. მი ათუტვ, აჯა ადიტვდა. -- ^{^}
Line: 7    ჩვექ, колено. ესრიღვ; ლირღვე, повалить. Perf. მი ესარღვ, აჯნემ ესრიღვ. -- ^{^}
Line: 8    ჴა̈დ, живот; ჴადი. -- ^{^}
Line: 9    ხაძგერ; ლიძგრინე, вонзать. Perf. მი ხვაძგრ, ხაძგრ, აჯნემ ხაძგერ. -- ^{^}
Line: 10    ხაგდა̈ნა; ლიგდანე, долженствовать. -- ^{^}
Line: 11    კუჰინ, весть (ლიკჰუნე, дать знать, известить). ^{^}

Page: Fn.100-105
Line: 1    ხეგნი, Fut. ლიგნე, стоять. -- ^{^}
Line: 2    ჩვადკვიჰე, Fut. ლიკვჰე, узнать. მი ა̈თკვიჰე, სი ა̈თკვიჰე, აჯა ადკვიჰე. -- ^{^}
Line: 3    მი ლახჭვედ, სი ლახჭვედ, აჯა ლახჭვედდა. Perf. -- ^{^}
Line: 4    ჯუღვა; Praes. ლიღვანე, иметь. -- ^{^}
Line: 5    ლოხწვა̈ნე, Imperf. ლიწვანე, показать, смотреть. -- ^{^}
Line: 6    ნა̈ღლია̈შ, мышка. -- ^{^}
Line: 7    ლოხწვა̈ნა: ლამწვანა, სი ლაჯწვანა, აჩას ლოხწვანა, оказывается посмотрел. Perf. -- ^{^}
Line: 8    ლაირეყ, ლირყინე, ударить. Perf. ლახვირყ, აჯნემ ლაირეყ. -- ^{^}
Line: 9    იერვი, два; გენ. იარვმი -- ესვქჷქნე -- ლიქქჷნე, приказать. მი ესვქჷქინ, სი ესვქჷქინ, აჯნემ ესვქჷქნე. -- ^{^}
Line: 10    ჯიჩვმინა; ლიჩვმე, сделать. მი მიჩვმინა. Imperf. ^{^}

Page: Fn.105-110
Line: 1    უკუდავი, безсмертный. -- ^{^}
Line: 2    ათქინ, Imperat. ლიქნე, прибежать. ხაშგვემ, Imperf. ლიშგვემ, просить. ჲანიდ, вместо меня. მიშგვა ჲანიდ ხექარ აჩას, вместо меня попроси его. -- ^{^}
Line: 3    შედ, сосуд. -- ^{^}
Line: 4    ლა̈იმიზზე, ლიმზეზი, находить причину. ლა̈ხმიზეზ, სი ლახმიზეზ, აჯნემ ლა̈ჲმიზზე. -- ^{^}
Line: 5    მიზეზ, причина. -- ^{^}
Line: 6    ლახვემ; ლიჶდი, дать. მი ლოხო, სი ლახო, აჯნემ ლახვემ. Fut. ლოხოდი. -- ^{^}
Line: 7    ადქინე, ლიქნე, прибежать. მი ოთქინ, სი ათქინ, აჯნემ ადქინე -- აჩეს; ლიზი. Conj. მი ოჩე, აჩე, აჯა აჩეს. -- ^{^}
Line: 8    ადკუშურე; ლიკვშურე, разбить. მი ოთკუშირ, სი ათკუშირ, აჯნემ ადკუშურე. -- ^{^}
Line: 9    ესვტიხ; ლიტხე, передать. მი ესოტხ, სი ესოტხ, აჯნემ ესვტიხ. -- ^{^}
Line: 10    ლა̈მქჷფჷრა̈ნ; ლიქფჷრე, поскользнуться. Perf. სი ლა̈ჯქჷფჷრა̈ნ. -- ^{^}
Line: 11    მი ესერღვ, ესერღვ, აჯა ესრაღვ, повалился. ^{^}

Page: Fn.110-115
Line: 1    ჩუა̈მკუშურან, меня разбился. -- ^{^}
Line: 2    ა̈დჭომნე; ლიჭვმე, бегать. Perf. ათვჭომინ, ათჭომინ, აჯნემ ა̈დჭომნე. -- ^{^}
Line: 3    ადშგურანე; ლიშგვრანი, наставлять. Perf. მი ოთშგურა̈ნ, ათშგურა̈ნ, აჯნემ ადშგურანე. -- ^{^}
Line: 4    ნაზმი (ლიზმე, мерить), размер. -- ^{^}
Line: 5    ვოდემჩიქა, пока не. -- ^{^}
Line: 6    ხა̈ბშე, от ლიბშე, давать. Imperf. მი ხვა̈ბშა̈ს. -- ^{^}
Line: 7    ლაჲქჷფჷრე, Perf. ლახვქჷფირ, ლახქჷფირ, აჯნემ ლაიქჷფჷრე. -- ^{^}
Line: 8    ლახდაგა̈ნ; ლიდგარი. მი ლამდაგან, ლაჯდაგან, აჩას ლახდაგან, он убил (но не по своей воле). მი ლოხვდაგან, სი ლახდაგან, აჯა ლახდაგან(და). он убил; აჯა ადგან -- он умер. ^{^}

Page: Fn.115-120
Line: 1    ათშდხვა̈რვნე; ლიშდხვარი, вырить მი ოთშდხვარვინ, ადშთხვარვინ, აჯნემ ათშდხვა̈რვნე. -- ^{^}
Line: 2    საფლა̈ვ, могила; გენ. საფლლა̈ვი. -- ^{^}
Line: 3    ადიე; ლიი, ღნ́ხ́შუ̆. მი ოთხვა, სი ათხვა̈, აჯნემ ადიე. -- ^{^}
Line: 4    ლჷდგა̈რ, -ი, мертвец. -- ^{^}
Line: 5    ჯა-ი, и сам. -- ^{^}
Line: 6    ხოსდა̈ნ; ლიდი, ложить. Imperf. მი მისდა̈ნ, ჯისდა̈ნ, ხოსდა̈ნ. -- ^{^}
Line: 7    ესთიშა̈ნ; ლითში, рвать. Imperf. ემთიშა̈ნ. -- ^{^}
Line: 8    ჰაყა̈რ, баклага (из тыквы). ჩა̈ნგ, балалайка (однострунный инструм.) . -- ^{^}
Line: 9    ანსყე. Perf.; ლისყი, сделать. აჯნემ ადსყე აჯიარ, он помирил их. -- ^{^}
Line: 10    მაკვშდაგა̈რ, нижняя часть ноги (от колена до ступни). -- ^{^}
Line: 11    ჯილა̈რ; ჯილ, струна. (ჯილია̈ნ ჩა̈ჟ -- непослушная лошадь). ^{^}

Page: Fn.120-125
Line: 1    ლაიბე, ლიბემ, привязать. ლახვიბ, სი ლახიბ, აჯნემ ლაიბე -- к своей (балалайке); ლა̈იბე გა̈ჩ ლატყს -- к своему поясу; ადბე -- к себе. -- ^{^}
Line: 2    დოშდულ მახე, месяц (время). -- ^{^}
Line: 3    ხოკლინ, ლიკლიე, остаться. მი მიკლია გვეში ლისრულა̈ლდ სემი ნაგზი, мне остается до окончания дела три недели. -- ^{^}
Line: 4    ლისელვათე-ქა; до оживления; ლისლავე, оживить. -- ^{^}
Line: 5    ჰე̄სა, если не. -- ^{^}
Line: 6    ა̈ნსელვი, Fut. -- ^{^}
Line: 7    ხერახ; Fut.; от лире, быть -- ^{^}
Line: 8    ოხგონვეხ უვ-მა?; ლიგნოვი, сделат, устроить, придумать худое что нибудь. მი ოხგონავ, სი ოხგონავ, აჯნემ ოხგონვე. Perf. -- ^{^}
Line: 9    ძღჷდ, очень. ^{^}
Line: 10    ჟჷრ, милость, благодать. -- ^{^}
Line: 11    ბაც обещание; ბაც ხარ -- обещано будет. აჩას ბაც ხოხალ ი ლიჶდი მამა, он обещание знает (обещает) а не дает. ^{^}
Line: 12    ლიყიშ, ლიყი, выводитьб вывести. -- ^{^}
Line: 13    იარდმა, кто. -- ^{^}
Line: 14    ხასთჷმას; ლისთმე, помочь , одолжить, сделать одолжение. ხვასთჷმა, ხასთჷმა, აჯნემ ხასთჷმას. -- ^{^}
Line: 15    ჩვალნა̈ზორელი; ლინზორი. ჩვალნაზორელი ხალხ, собрался народ. ოთფა̈შვდია̈ლა; ლიფშვდიელ хвалить. ^{^}

Page: Fn.125-130
Line: 1    ლებცე, что будет обещано. -- ^{^}
Line: 2    ამჴედ, ლიჴედ. Perf. მი ანჴვდ, სი ანჴდ, აჯა ანჴად. ამჴედხვი, ხი, (ამჴედ = ამჴედელი). -- ^{^}
Line: 3    ჩველგა̈ნელი; ლიგნე. ჩველგანეხვი. -- ^{^}
Line: 4    ოთტულა, Perf.; (оказываются); ლიტული, крикнуть. მი ა̈მტულა. -- ^{^}
Line: 5    მექვრე, гнилой (гл. ლიქვერ, гнить, гноиться; ლიქვრე, гноить). -- ^{^}
Line: 6    მედღბე, совсем гнилой, перегнивший. ლიდღბე -- ლიდღებ. აჯნემ ჩვადღიბ დიარ -- он сгноил хлеб. -- ^{^}
Line: 7    მაჩო, мне делаешь. ^{^}

Page: Fn.130-135
Line: 1    მაგა̈დ, ლიგა̈დ, быть должным; მეგდი, ჯეგდი, ხეგდი. Praes. -- ^{^}
Line: 2    ეჯთიშა̈ნ, ლითში, разложиться, разорваться. Perf. ^{^}
Line: 3    აჩჷნდირანღო -- с давних пор. ^{^}
Line: 4    ხიცვდილა̈ლ, страдаешь; ლიცვდილა̈ლ, страдать. -- ^{^}
Line: 5    ამახვ, враг. -- ^{^}
Line: 6    ლეხიადდ, на (для) радость. ლეხიად ამბავ ამჴად, пришло к нам радостное известие. -- ^{^}
Line: 7    ათცვედილ, пострадал; ლიცვდილი, быть причиною страданий другого. მი ოთცბედილ, სი ათცვედილ, აჯნემ ადცვედლე. -- ^{^}
Line: 8    ა̈ხსა̈ლა̈ვ, оживил; ლისლავე. მი ოხსალა̈ვ, სი ა̈ხსა̈ლა̈ვ, აჯნემ ა̈ნსა̈ლვე. -- ^{^}
Line: 9    ჟახგა̈, вставай; ლიგნე. ოხგა̈, я встал, ახგა̈, აჯა ანჷგა̈ნ. -- ^{^}
Line: 10    ლა̈ხგენ, Imperat.; ლიგნე. ლა̈ხვგენ, სი ლა̈ხგენ, აჯნემ ლაჲგა̈ნე. მი ლა̈ხვგენ სათა̈ლ, я приставил к себе трубу. -- ^{^}
Line: 11    ჩქიმ похож; სი მარემი ჩქიმ მამა ჯაგ -- ты совсем не похож на человека. აჩას ათხე ეზარ ჩქიმ ხაგ -- пополнел. ^{^}

Page: Fn.135-140
Line: 1    ჯაყლა, называли. Imperf. მი ხვაყლას, სი ხაყლას, აჯა ხაყლა ისგოვ -- тебя (вм. ისგვი). -- ^{^}
Line: 2    ხაყუ̂(ვ)ლინდა; ლიყა̈რ, бояться. Imperf.: მი მაყუ̂ლინდა; სი ჯაყულინდა. -- ^{^}
Line: 3    ლოხჟღჷბინ, Imperat. სი ჟღბჷნე, размозжить (сочное бить, чтобы мокро стало). -- ^{^}
Line: 4    ანჴდ, Imperf.; ლიჴედ. Пов. н. -- ^{^}
Line: 5    ჯა̈სმინეხ, сообщають; ლისმინე, слышать. -- ^{^}
Line: 6    ჯაუ̂რ, скорбь, печаль. ^{^}
Line: 7    ა̈ხიშდ, Imperf.: ლიშდე, бросать. ჯაუ̂რ ჟი ახიშდ -- отомти, причини скорбь. -- ^{^}
Line: 8    ლჷცვერ, отомщен; ლიცვრი, мстить. ^{^}

Page: Fn.140-145
Line: 1    ა̈ნჰურნე Perf.; ლიჶნარი, выслушать; ახვჰუნარ, აჯნემ ა̈ნჰურნე. -- ^{^}
Line: 2    ლაპა̈რ, Perf.; ლიპა̈რ, ალა ლაპა̈რ; ლიპერ, лететь. -- ^{^}
Line: 3    მჷფილავი, бродящий; ლიფილავი, бродить. ^{^}
Line: 4    ჩა̈ჩ, отрощение волос по умершем; ჩა̈ჩ ჩუაშიდ, перестал отращивать волоса (сбрил). ^{^}
Line: 5    ჟა̈ნრა̈ქვა̈ნ, оделся; ლირქვე. -- ^{^}
Line: 6    ჟესრეკ, Perf.: აჯნემ ესრეკ; ლირკინე, повесить. ^{^}
Line: 7    მირსგვენ-ხა̈ნ, с правой стороны. -- ^{^}
Line: 8    ხოსგურ, 3 Praes. ლისგვრე, сидеть. ^{^}

Page: Fn.145-150
Line: 1    მი ხაფხჭ, სი ხაფხჭ, აჯნემ ხაფხჭე. Perf. ლიფხჭე, схватить. -- ^{^}
Line: 2    ლოხჟღჷბნე, ударил. -- ^{^}
Line: 3    მა̈გვა̈რ, какой. -- ^{^}
Line: 4    გა̈მ, вкус. ^{^}
Line: 5    მი ონტახ, სი ანტა̈ხ, აჯა ანტა̈ხ; ლიტეხ, вернуться. -- ^{^}
Line: 6    ჟა̈ნნა̈ზორე, собрал (აჯნემ). -- ^{^}
Line: 7    ჶილ, катер. -- ^{^}
Line: 8    ოთლაჯ, ათლაჯ, აჯნემ ათლა̈ჯ, привязал; ლილჯენი, крепко, плотно привязывать. ^{^}

Page: Fn.150-155
Line: 1    შანთ, раскаленная полоса железа. ^{^}
Line: 2    ესდე, положил; ლიდი. -- ^{^}
Line: 3    ათხად, сказал он (აჩას). -- ^{^}
Line: 4    ბერჯა, железный. -- ^{^}
Line: 5    ღა̈ვა̈რ, виновный. -- ^{^}
Line: 6    ხესდ. Conj.; вы есте. -- ^{^}
Line: 7    მი სა̈ხ ლამღო ისგვე ხან თეთრს, мне следует получить от вас деньги. სა̈ხ ლაჯღვენხ, как следует. -- ^{^}
Line: 8    ოთქვიცად, да порежет; ლიქვცე, резать. -- ^{^}
Line: 9    ოხვსიპა, размахнулся; მი ამსიპა, სი აჯსიპა, აჩას ოხსიპა, оказывается размахнулся; ლისპე. -- ^{^}
Line: 10    მექვცაჟინ, по разрезу; მექვცე, порезанное место. -- ^{^}
Line: 11    ოთყვილა, оказывается разделил; ლიყვლე. -- ^{^}
Line: 12    ალქარველი, оказывается потерялся; ლიქრავი, потеряться, пропасть. -- ^{^}
Line: 13    ლელჩე, охраняемое; მინე ლელჩე, что они охраняли; ლილჩე. -- ^{^}
Line: 14    ათსგურა̈ნა̈, оказывается сел; ლისგვრე. -- ^{^}
Line: 15    ა̈ნმარა̈ნხ, приготовились; ლიმარე. ^{^}

Page: Fn.155-160
Line: 1    ნიბა̈შინ, племянин. ^{^}
Line: 2    თო̈მი, тяжесть. თო̈მი მარ, мне тяжело. -- ^{^}
Line: 3    ლა̈ხშა̈დხ; აჯა ლა̈ხშა̈დ, он помог.; ლიშედ. -- ^{^}
Line: 4    ა̈ნმეჴრეხ; აჯნემ ა̈ნმეჴრე; ლიმჴერი, узнать. -- ^{^}
Line: 5    ესჭვენხ; აჯნემ ესჭვენ; ლიჭონი, воротиться. -- ^{^}
Line: 6    ა̈თლაკხ, Perf. მი ოთელკ, სი ათელკ, აჯა ა̈თლაკ; ლილაკ, наткнуться. ათყალვინდა, испугался; ლიყა̈ლ. -- ^{^}
Line: 7    ნაბინჯ, вырытое; ლიბჲუნჯვი, рыть. ^{^}

Page: Fn.160-165
Line: 1    ა̈თპა̈ჟ, რ̄ყრʻხ́შქჵრ̄ხ́; ლიპეჟ. Perf. ოთეპჟ, ათეპჟ, აჯა ა̈თპა̈ჟ. -- ^{^}
Line: 2    ა̈თჩო̈დ, вмешался; ლიჭიდ, вмешаться, войти. -- ^{^}
Line: 3    ხამი ჯვეგ, стадо свиней. -- ^{^}
Line: 4    ჟანხვიტ, истребил; ლიხვტე. -- ^{^}
Line: 5    მეხვტანღო, после истребления. -- ^{^}
Line: 6    ლა̈ითა̈ნა̈ნ, Perf.; ლითნე, показаться. -- ^{^}
Line: 7    ათყვფურე вырвал; ლიყფურე, вырывать, ლიყფე, вырывать. -- ^{^}
Line: 8    ლა̈ხბიშდ, у него взял; ლიბიშდ, взять у него, ლიბშე, давать другому. -- ^{^}
Line: 9    ხოყი, Praes. в знач. Fut.; приведет ему. ნოვ ჯაყრა, пусть не будет; ლიყერ, случиться. ^{^}

Page: Fn.165-170
Line: 1    მიჩა ურ, без него. -- ^{^}
Line: 2    ბარჴ, шаг. -- ^{^}
Line: 3    ნომთე უვ ლაიბა̈რჴ, пусть не шагнет; ლიბარჴი. -- ^{^}
Line: 4    ესწვა̈ნე, увидел (აჯნემ). -- ^{^}
Line: 5    ოთცივრე (აჯნემ); ლიცივრე, смотреть прищуривая глаза. -- ^{^}
Line: 6    ხეწა̈დ, Perf. ლიწედ, увидеть. -- ^{^}
Line: 7    ა̈დკაფ, პერფ (აჯა); ლიკაფი, упасть. -- ^{^}
Line: 8    მალატ, любовь; მალატვშ, от любви. ^{^}

Page: Fn.170-175
Line: 1    ლოხზჷზე, Perf. (აჯნემ); ლიზზი, послать. -- ^{^}
Line: 2    ლახგვავე, იმპერ.; Perf. აჯნემ ლახგვავე; ლიგვავე, оставить. -- ^{^}
Line: 3    ა̈შხი, Praes. в зн. Fut. აჯა ა̈შხი; ლიშხე, жечь. -- ^{^}
Line: 4    ბუბა (ბიძა), ჩˊხ́ჩˊხ́. -- ^{^}
Line: 5    ხოდრამდ, хуже. -- ^{^}
Line: 6    ესქა̈დხ, да погубят; ლიქდენი; упасть (после изменения). -- ^{^}
Line: 7    ა̈წჰე, Perf.; ლიწჰი, пригласить. ^{^}

Page: Fn.175-180
Line: 1    ბრა̈ნგ, პქყნ̇შფნ́ (რა̈ნგ, ო̈̄ჭˊჩˊ პქყნ̇შფნ́). -- ^{^}
Line: 2    ლახა̈შხ, напоили. ბჷგი, крепкый; -- d, крепко. -- ^{^}
Line: 3    ჟანკულთხნეხ, связали (აჯნემ); ლიკულთხანი. -- ^{^}
Line: 4    ლირჰა̈ლ, разсвет. -- ^{^}
Line: 5    ანია̈ცხ, проснулся; ლიეცხ. -- ^{^}
Line: 6    მოღლა̈ტ, изменник. враг; ლიღლატი, грабить. -- ^{^}
Line: 7    ესზჷნთხალე, Perf. ლიზჷნთხალ, вертеться, вырываться, освобаждаться. ლაკულთხან, чем связывают; ლიკულთხანი. -- ^{^}
Line: 8    ჟესჭკორა, Perf., оказывается разорвал; ლიჭკვრე, разорвать. -- ^{^}
Line: 9    ხაწჷდახ, как только оказывается увидели. -- ^{^}
Line: 10    ალიტულიხ, оказывается убежали. ^{^}

Page: Fn.180-185
Line: 1    ხოგ; მიგ, ჯიგ, ხოგ, стоит, находит. -- ^{^}
Line: 2    ჴამშა, сила. აზარე, Praes. ლიზარე, беречь. -- ^{^}
Line: 3    ისგვი ბედ მარ, ამზუმ ჭირ, ты был причиною, что я столко пострадал. -- ^{^}
Line: 4    მიგჭე, Praes. в знач. Fut.; ლიგჭე, задерживать. -- ^{^}
Line: 5    ესვტიხ, Perf. (აჯნემ); ლიტხე, перевести, пересказать. -- ^{^}
Line: 6    ადბჷნგვეხ; ლიბჷნგავი, опянить; მი ოთბჷნგა̈ვ, ათბჷნგა̈ვ, აჯნემ ადბჷნგვე. ^{^}

Page: Fn.185-190
Line: 1    ესჯრინჯალე; ლიჯრინჯა̈ლ, высвобождаться. ახშჷდხ, Perf.; ლიშიდ, бросаться. -- ^{^}
Line: 2    ტვილდახ; Imperf.; ლიტული, кричать. -- ^{^}
Line: 3    აშდხა̈რხ (აჯნემ); ლიშდხარი, прокопать канавку. ^{^}

Page: Fn.190-195
Line: 1    საჩინელ, огромный. -- ^{^}
Line: 2    გურნა, круглый камень. ^{^}
Line: 3    ოთთილ (აჯნემ), ლითლე, давить. -- ^{^}
Line: 4    მჷსდილნე, тот, кто носит (подает) обед работающим; ლისდილნე, подать обед; სადილ, обед. -- ^{^}
Line: 5    ესვგა̈ნეხ, приставили; ლიგნე. -- ^{^}
Line: 6    ლა̈მშა̈დალთე. ლიმშა̈და̈ლ, помогать. -- ^{^}
Line: 7    სგვებნავ, прежде, вперед. -- ^{^}
Line: 8    ლა̈ხშა̈დხ, Perf.; ლიშედ, помогать. -- ^{^}
Line: 9    ა̈ნმარა̈ნ, приготовился. ^{^}

Page: Fn.195-200
Line: 1    მჷრამ, покажу. -- ^{^}
Line: 2    ჯაჩა; ლიჩონე, радоваться. ათყალვინდა, испугался. -- ^{^}
Line: 3    ლაღუთაშვ, как будто. -- ^{^}
Line: 4    ხვა̈წდა̈ნ, ფნ́ქნ́უ̄ღქჭˊშრ̄ხ́ ღნ̇ჩˊქჵ; Imperf. -- ^{^}
Line: 5    ისგახინ ანჴად, подошел внутрь (но не совсем). ^{^}

Page: Fn.200-205
Line: 1    ნიჩვ, лицо. ^{^}
Line: 2    ხოსგიდედ, Praes. Conj.; ლისგდი, видеть. -- ^{^}
Line: 3    ჰადურდ, совсем. -- ^{^}
Line: 4    მუყვმა̈ ძირთეისგა, -- к основанию башни. -- ^{^}
Line: 5    ლა̈იკიდ, Perf.; ლიკედ, вынуть. -- ^{^}
Line: 6    ათბიშე; ლიბშე, передать; Opt. пусть передадут. -- ^{^}
Line: 7    ა̈დჭოდა̈ნნვე(უ̂ე), Perf.; ლიჭდანნვე, читать. -- ^{^}
Line: 8    ათჩონ Perf.; ლიჩონე, обрадоваться. -- ^{^}
Line: 9    ეში все таки. -- ^{^}
Line: 10    მა̈ ხოჩა? что лучшее сделать? -- ხა̈წდა, Perf.; оказивается увидел. -- ^{^}
Line: 11    ა̈დრჷჰა̈ნ, Perf.; ლიჰრე, разсветать. -- ^{^}
Line: 12    ახჭვად; ლიჭვად, дружно и скоро работать. ^{^}

Page: Fn.205-210
Line: 1    ლესგ, ребро, бок; в сторону. -- ^{^}
Line: 2    ლაგვრა̈ნე, чтобы скатить. -- ^{^}
Line: 3    ქა ათქა̈დ, через промахнулся, перебросил; ლიქდენი. -- ^{^}
Line: 4    ხჷლ, звук (от удара). -- ^{^}
Line: 5    ათღანდა, раздался; Perf.; ლიღნე. -- ^{^}
Line: 6    ანტჷხ, вывел; Perf. ლიტხე. -- ^{^}
Line: 7    ოთჭვენხ, вернулись; ლიჭონი. -- ^{^}
Line: 8    ყვა̈ბდ, вместе. -- ^{^}
Line: 9    ადყურდახ, легли; Perf. -- ^{^}
Line: 10    აფუშვდხ, отпустили; ლიფშვდე. ^{^}

Page: Fn.210-215
Line: 1    ლჷრჰანღო, после разсвета. -- ^{^}
Line: 2    ლაისგიდახ, увидели. -- ^{^}
Line: 3    ღართ, бурка. -- ^{^}
Line: 4    ახჭემახ, гнались; ლიჭემ. -- ^{^}
Line: 5    ლაიცხვიპ, выхватил; ლიცხპე. -- ^{^}
Line: 6    კინჩხ, шея. -- ^{^}
Line: 7    ოთშჷდჷრე, отрубил; ლიშდე, бросить. უსმართლად, без решения суда. -- ^{^}
Line: 8    ღური, иду. ^{^}

Page: Fn.215-220
Line: 1    ხვა̈ფუშდე, брошу. -- ^{^}
Line: 2    ეჩე, там. -- ^{^}
Line: 3    მომა̈რგ, быть действующим; ლიმა̈რგ, удачно действовать. -- ^{^}
Line: 4    მუხტე, истребляющий. -- ^{^}
Line: 5    ხაიხა, оказывается попал. -- ^{^}
Line: 6    მეხ, удар молнии. -- ^{^}
Line: 7    ვისგვ, яблоко. -- ^{^}
Line: 8    ლიცვა̈ლ, ссориться; ლიცვა̈ლიდ, небольшая ссора. -- ^{^}
Line: 9    ტა̈რ, через. из. -- ^{^}
Line: 10    სამჷრთა̈ლ, решение (во имя правды). -- ^{^}
Line: 11    ლიხჰე, догнать; უვ ლახჰენა, пусть долетит до него. ^{^}

Page: Fn.220-225
Line: 1    ლახედა̈ლ, радостный пир. -- ^{^}
Line: 2    ჩვა̈დგეზლა̈ნხ; ლიგზელი, расплодиться; родилось много детей. -- ^{^}
Line: 3    ჩვა̈დმეჩა̈ნ, состарелся; ლიმჩე. -- ^{^}
Line: 4    ახფას, сделался; ლიფას. -- ^{^}
Line: 5    მებჷრგჲელ, ты борешься со мною. ^{^}

Page: Fn.225-230
Line: 1    ჩვა̈ნდე, повалил (აჯნემ); ჩულიდი, ჩვამდესგი, Fut. ლა̈ჯჭემნი, пойду с тобой. -- ^{^}
Line: 2    აჯმახე. обновило тебя. ^{^}

Page: Fn.230-235
Line: 1    ლა̈ხშომდა, Perf.позвал. ლიშვემ, отдохнуть. მი ხვიშვემ, я отдыхаю; მი ხვეშმი, я зову; ათხე ლიშვემ ხაკუ, тепер нужно отдохнуть, ათხე ქალიშვემ ხაკუ აჩას. теперь нужно позвать его. -- ^{^}
Line: 2    გვარ, фамилия, род. უთხმულ, вниз головою. ^{^}

Page: Fn.125r
Line: 1    Уохар служит вместо ведра: боченок из цельнаго дерева с двумя ободками, соединенными деревянной ручкой. ^{^}
Line: 2    Каменная (шиферная) плита, на которой пекут хлеб. ^{^}

Page: Fn.130r
Line: 1    ჴა̈ლ, веревка около сажени, по длине раскрытых рук и груда. ^{^}

Сказка записана была для покойнаго Услара. Она прочитана и разобрана при участий Ив. Нижарадзе. Значение слов приведено в примечаниях; некотория пропущены: их значение см. в Словаре, помещенном в Х вып. Сборника. Ред.

Next part

This text is part of the TITUS edition of Svan Texts (from Sbornik Materialov).

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 24.1.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.