TITUS Texts: Gurgani, Vis u Ramin

Strophe: 1
Verse: a   چو بد فرجام خواهد بد يکى کار
Verse: b   هم از آغاز او آيد پديدار

Strophe: 2
Verse: a   چو خواهد بود سال بد به گيهان
Verse: b   پديد آيدش خشکى در زمستان

Strophe: 3
Verse: a   درختى کاو نباشد راست بالا
Verse: b   چو بر رويد شود کژّيش پيدا

Strophe: 4
Verse: a   چو خواهد بود بر شاخ اندکى بار
Verse: b   به نوروزان بود بر گلش ديدار

Strophe: 5
Verse: a   چو تير از زه بخواهد تافتن سر
Verse: b   پديد آيد در آهنگ کمانور

Strophe: 6
Verse: a   هميدون کار ماه دل افروز
Verse: b   پديد آورد ناخوبى همان روز

Strophe: 7
Verse: a   کجا چون آفرين بر خواند شهرو
Verse: b   نهادش دست او در دست ويرو

Strophe: 8
Verse: a   همى کردند ساز ميهمانى
Verse: b   در آن ايوان و کاخ خسروانى

Strophe: 9
Verse: a   ز دريا دود رنگ ابرى بر آمد
Verse: b   به روز پاك ناگه شب در آمد

Strophe: 10
Verse: a   نه ابرست آن تو هفتى تند بادست
Verse: b   کجا در کوه حاکستر فتادست

Strophe: 11
Verse: a   ز راه اندر پديد آمد سوارى
Verse: b   چو کوه ويژه زيرش راهوارى

Strophe: 12
Verse: a   سيا اسپ و کبودش جامه و زين
Verse: b   سوارش را هميدون جامه چونين

Strophe: 13
Verse: a   قبا و موزه و رانين و دستار
Verse: b   به رنگ نيل کرده بود هنوار

Strophe: 14
Verse: a   جلال و مطرف و مهد و عمارى
Verse: b   به گونه چون بنفشهء جويبارى

Page of edition: 52
Strophe: 15
Verse: a   بدين سان اسپ و ساز و جامهء مرد
Verse: b   چو نيلوفر کبود و نام او زرد

Strophe: 16
Verse: a   رسول شاه و دستور و برادر
Verse: b   هم او و هم نوندش کوه پيکر

Strophe: 17
Verse: a   ز رنج راه کرده لعل گون چشم
Verse: b   گره بسته جبينش را بس خشم

Strophe: 18
Verse: a   چو شيرى در بيابان گور جويان
Verse: b   و يا گرگى سوى نخچير پويان

Strophe: 19
Verse: a   به دست اندر گرفته نامهء شاخ
Verse: b   ز بويش عنبرين گشته همه راه

Strophe: 20
Verse: a   کجا نامه حريرى بُد نبشته
Verse: b   به مشك و عنبر و مى در سرشته

Strophe: 21
Verse: a   سخنها گفته اندر نامه شيرين
Verse: b   به عنوانش نهاده مُهر زرين

Strophe: 22
Verse: a   چو زرد آمد سوى درگاه ويرو
Verse: b   به پشت اسپ شد تا پيش شهرو

Strophe: 23
Verse: a   نمازش برد و پوزش خواست بسيار
Verse: b   که پيشت آمدم بر پشت رهوار

Strophe: 24
Verse: a   کجا فرمان شاهنشه چنينست
Verse: b   مرا فرمان او همتاى دينست

Strophe: 25
Verse: a   مرا فرمان چنان آمد ز خسرو
Verse: b   که روز و شب مياساى و همى رو

Strophe: 26
Verse: a   به راه اندر شتاب تو چنان باد
Verse: b   که گردت را نيابد در جهان باد

Strophe: 27
Verse: a   چنان بايد که رانى باره بشتاب
Verse: b   به پشت باره جويى خوردن و خواب

Strophe: 28
Verse: a   همى تا باز مرو آيى ازين راه
Verse: b   نياساى ز رفتن گاه و بيگاه

Strophe: 29
Verse: a   به راه اندر نه خسبى نه نشينى
Verse: b   ز پشت باره شهرو را ببينى

Strophe: 30
Verse: a   رسانى نامه چون پاسخ بيابى
Verse: b   عنان باره سوى مرو تابى

Strophe: 31
Verse: a   پس آنگه گفت با خورشيد حوران
Verse: b   سلامت باد بسيار از خُسوران

Strophe: 32
Verse: a   درودت باد شهرو از شهنشاه
Verse: b   ز داماد نکو بخت و نکوخواه

Strophe: 33
Verse: a   درودت با بسى پذرفتگارى
Verse: b   به شاخّى و مهّى و کامگارى

Page of edition: 53
Strophe: 34
Verse: a   پذيرشهاى او کردش همه ياد
Verse: b   پس آنگه نامهء خسرو بدو داد

Strophe: 35
Verse: a   چو شهرو نامه بگشاد و فرو خواند
Verse: b   چو پى کرده خرى در گل فرو ماند

Strophe: 36
Verse: a   کجا در نامه بسيارى صشن يافت
Verse: b   همان نو کرده پيمان کهن يافت

Strophe: 37
Verse: a   سر نامه به نام دادگر بود
Verse: b   خدايى کاو هميشه داد فرمود

Strophe: 38
Verse: a   دو گيتى را نهاد از راستى کرد
Verse: b   به يك موى اندران کژّى نياورد

Strophe: 39
Verse: a   چنان کز راستى گيتى بياراست
Verse: b   ز مردم نيز داد و راستى خواست

Strophe: 40
Verse: a   کسى کز راستى جويد فزونى
Verse: b   کند پيروزى او را رهننونى

Strophe: 41
Verse: a   به گيتى کيميا جز راستى نيست
Verse: b   که عزّ راستى را کاستى نيست

Strophe: 42
Verse: a   من از تو راستى خواهم که جويى
Verse: b   هميشه راستى ورزى و گويى

Strophe: 43
Verse: a   تو خود دانى ما با هم چه گفتيم
Verse: b   به پيمان دست يکديگر گرفتيم

Strophe: 44
Verse: a   به مهر و دوستى پيوند کرديم
Verse: b   وزان پس هردوان سوگند خورديم

Strophe: 45
Verse: a   کنون سوگند و پيمان را بفرموش
Verse: b   بجا آور وفا در راستى کوش

Strophe: 46
Verse: a   به من تو ويس را آنگاه دادى
Verse: b   که تا سى سال ديگر دخت زادى

Strophe: 47
Verse: a   چو من بودم ترا شايسته داماد
Verse: b   به بخت من خدا اين دخترت داد

Strophe: 48
Verse: a   به بخت من بزادى روز پيرى
Verse: b   چو سروى بار او گلنار و خيرى

Strophe: 49
Verse: a   بدين دختر که زادى سخت شادم
Verse: b   به درويشان فراوان چيز دادم

Strophe: 50
Verse: a   کجا يزدان اميدم را وفا کرد
Verse: b   بدين پيوند کامم را رواکرد

Page of edition: 54
Strophe: 51
Verse: a   کنون کان ماه را يزدان به من داد
Verse: b   نخواهم کاو بود در ماه آباد

Strophe: 52
Verse: a   که آنجا پير و بر ناشاد خوارند
Verse: b   همه کنغالگى را جان سپارند

Strophe: 53
Verse: a   جوانان بيشتر زن باره باشند
Verse: b   در آن زن بارگى پر چاره باشد

Strophe: 54
Verse: a   هميشه زن فريبى پيشه دارند
Verse: b   ز رعنايى همين انديشه دارند

Strophe: 55
Verse: a   مباد آن زن که بيند روى ايشان
Verse: b   که گيرد ناستوده خوى ايشان

Strophe: 56
Verse: a   زنان نازك دلند و سست رايند
Verse: b   بهر خو چون بر آرى شان بر آيند

Strophe: 57
Verse: a   زنان گفتار مردان راست دارند
Verse: b   به گفت خوش تن ايشان را سپارند

Strophe: 58
Verse: a   زن ارچه زيرك و هشيار باشد
Verse: b   زبون مرد خوش گفتار باشد

Strophe: 59
Verse: a   بلاى زن دران باشد که گويى
Verse: b   تو چون مه روشنى چون خور نکويى

Strophe: 60
Verse: a   ز عشقت من نژند و بى قرارم
Verse: b   ز درد و زارى تو جان سپارم

Strophe: 61
Verse: a   به زارى روز و شب فرياد خوانم
Verse: b   چو ديوانه به دشت و که دوانم

Strophe: 62
Verse: a   اگر رحمت نيارى من بميرم
Verse: b   بدان گيتى ترا دامن بگيرم

Strophe: 63
Verse: a   ز من مستان به بى مهرى روانم
Verse: b   که چون تو مردمم چون تو جوانم

Strophe: 64
Verse: a   زن ارچه خسروست ار پادشايى
Verse: b   ز گر خود زاهدست ار پارسايى

Strophe: 65
Verse: a   بدين گفتار شيرين رام گردد
Verse: b   نينديشد کزان بد نام گردد

Strophe: 66
Verse: a   اگر چه ويسه به آهو و پاکست
Verse: b   مرا زين روى دل انديشناکست

Strophe: 67
Verse: a   مدار او را به بوم ماه آباد
Verse: b   سوى مروش گُسى کن با دل شاد

Strophe: 68
Verse: a   مبر انده زبهر زرّ و گوهر
Verse: b   که ما را او همى بايد نه زيور

Strophe: 69
Verse: a   مرا پيرايه و زيور بسى هست
Verse: b   سزاتر زو به گنج من کسى هست؟

Page of edition: 55
Strophe: 70
Verse: a   من او را روز و شب در ناز دارم
Verse: b   کليد گنجها او را سپارم

Strophe: 71
Verse: a   دل اندر مهر آن بت روى بندم
Verse: b   هر آنچه او پسندد من پسندم

Strophe: 72
Verse: a   فرستم زى تو چندان زرّ و گوهر
Verse: b   که گر خواهى کنى شهرى پراز زر

Strophe: 73
Verse: a   ترا دارم چو جان خويشتان شاد
Verse: b   زمين ماه را بى بيم و آزار

Strophe: 74
Verse: a   بدارم نيز ويرو را چو فرزند
Verse: b   کنم با وى ز تخم خويش پيوند

Strophe: 75
Verse: a   جنان نامى کنم آن خاندان را
Verse: b   که نامش ياد باشد جاودان را

Strophe: 76
Verse: a   چو شهرو خواند مشکين نامهء شاه
Verse: b   چنان شد کش نبود از گيتى آگاه

Strophe: 77
Verse: a   ز شرم شاه گشت آزردهء خويش
Verse: b   دلش پيچان شده از کردهء خويش

Strophe: 78
Verse: a   فرو افگنده سر چون شرمساران
Verse: b   همى پيچيد چون زنهار خواران

Strophe: 79
Verse: a   هم از شاه و هم از دادار ترسان
Verse: b   که بشکست اين همه سوگند و پيمان

Strophe: 80
Verse: a   بلى چونين بُوّد زنهار خوارى
Verse: b   گهى بيم آورد گه شرمسارى

Strophe: 81
Verse: a   چنان چون بود شهرو دلشکسته
Verse: b   لب از گفتار بسته دم گسسته

Strophe: 82
Verse: a   مرو را ديد ويس ماه پيکر
Verse: b   ز شرم و بيم گشته چون مُعصفر

Strophe: 83
Verse: a   برو زد بانگ و گفتا چه رسيدت
Verse: b   که هوش و گونه از تن برپريدت

Strophe: 84
Verse: a   ز هنجار خرد دور او فتادى
Verse: b   چو رفتى دخت نازاده بدادى

Strophe: 85
Verse: a   خرد کردار چونين کى پسندد
Verse: b   روا باشد که هر کس بر تو خندد

Page of edition: 56
Strophe: 86
Verse: a   پس آنگه گفت با زرد پيمبر
Verse: b   چه نامى وز که دارى تخم و گوهر

Strophe: 87
Verse: a   جوابش داد کز کسهاى شاهم
Verse: b   به درگاهش ز پيشان سپاهم

Strophe: 88
Verse: a   چو با لشکر بچنبد نامور شاه
Verse: b   من او را پيشرو باشم به هر راه

Strophe: 89
Verse: a   هر آن کارى که باشد نام بُردار
Verse: b   شهنشه مر مرا فرمايد آن کار

Strophe: 90
Verse: a   چو رازى باشدش با من بگويد
Verse: b   ز من تدبير خواهد راى جويد

Strophe: 91
Verse: a   به هر کارى بدو دمساز باشم
Verse: b   به هر سرّى بدو همراز باشم

Strophe: 92
Verse: a   هميشه سرخ روى و خويش کامم
Verse: b   سيه اسپم چنين و زرد نامم

Strophe: 93
Verse: a   چو بشنود آن نگارين پاسخ زرد
Verse: b   به گرمى و به خنده پاسخش کرد

Strophe: 94
Verse: a   که زردا زرد باد آن کت فرساد
Verse: b   بدين فرزانگى و دانش و داد

Strophe: 95
Verse: a   به مرو اندر شما را باشد آيين
Verse: b   چنين ناخوب و رسوا و بنفرين

Strophe: 96
Verse: a   که زن خواهد از آنجا کش بود شو
Verse: b   ز پاکى شو و زن هر دو بى آهو

Strophe: 97
Verse: a   نبينى اين همه آسوب مهمان
Verse: b   رسيده بانگ خنياگر به کيوان

Strophe: 98
Verse: a   به بت رويان شهر و نامداران
Verse: b   سرا آراسته چون نوبهاران

Strophe: 99
Verse: a   به زيورها و گوهرهاى شهوار
Verse: b   طرايفها و ديباهاى زرکار

Strophe: 100
Verse: a   مهان نامى از هر شهر و کضور
Verse: b   يلان جنگى از هر مرز و گوهر

Strophe: 101
Verse: a   بتان ماهروياز هر شبستان
Verse: b   گلان مشك موى از هر گلستان

Strophe: 102
Verse: a   به رنگ و روى جامه دلفروزان
Verse: b   ز بوى اسپر غم و از عود سوزان

Page of edition: 57
Strophe: 103
Verse: a   به فرياد آمده دل زير هر بر
Verse: b   ستوهى يافته هر مغز در سر

Strophe: 104
Verse: a   نشط هر کسى با همنشينى
Verse: b   زبان هر کسى با آفرينى

Strophe: 105
Verse: a   که جاويد اين سرا آراسته باد
Verse: b   پر از شادى و ناز و خواسته باد

Strophe: 106
Verse: a   درُو خرّم ويوکان و خُسوران
Verse: b   عروسان دختران داماد پوران

Strophe: 107
Verse: a   کنون کاين بزم دامادى بديدى
Verse: b   سرود و آفرين هر دو شنيدى

Strophe: 108
Verse: a   عنان بارهء شبرنگ برتاب
Verse: b   شتابان رو به ره چون تير پرتاب

Strophe: 109
Verse: a   بدين امّيد مسپر ديگر اين راه
Verse: b   که باشد دست امّيد تو کوتاه

Strophe: 110
Verse: a   به نامه بيش از اين ما را مترسان
Verse: b   که داريم اين سخن با باد يکسان

Strophe: 111
Verse: a   مکن ايدر درنگ و راه بر گير
Verse: b   که ويرو هم کنون آيد ز نخچير

Strophe: 112
Verse: a   ز من آزرده گردد وز تو کيندار
Verse: b   برو تا خود نه کين باشد نه آزار

Strophe: 113
Verse: a   وليکن بر پيام من به موبد
Verse: b   بگو چون تو نباشد هيچ بخرد

Strophe: 114
Verse: a   بسى گاهست خيلى روزگارست
Verse: b   که نادانيت بر ما آشکارست

Strophe: 115
Verse: a   ز پيرى مغزت آهومند گشتست
Verse: b   ز گيتى روزگارت در گذشتست

Strophe: 116
Verse: a   ترا گر هيچ دانش يار بودى
Verse: b   زبانت را نه اين گفتار بودى

Strophe: 117
Verse: a   نجستى زين جهان جفت جوان را
Verse: b   وليکن توشه جستى آن جهان را

Strophe: 118
Verse: a   مرا جفت و برادر هر دو ويروست
Verse: b   هميدون مادرم شايسته شهروست

Strophe: 119
Verse: a   دلم زين خرّم و زان شاد باشد
Verse: b   ز مرو و موبدم کى ياد باشد

Strophe: 120
Verse: a   مرا تا هست ويرو در شبستان
Verse: b   نباشد سوى مروم هيچ دستان

Page of edition: 58
Strophe: 121
Verse: a   چو دارم سرو گوهر بار در بر
Verse: b   چرا جويم چنان خشك و بى بر

Strophe: 122
Verse: a   کسى را در غريبى دل شکيباست
Verse: b   که اندر خانه کار او نه زيباست

Strophe: 123
Verse: a   مرا چون ديده شايستست مادر
Verse: b   چو جان پاك بايسته برادر

Strophe: 124
Verse: a   بسازم با برادر چون مى و شير
Verse: b   نخواهم در غريبى موبد پير

Strophe: 125
Verse: a   جوانى را به پيرى چون کنم باز
Verse: b   ملا گويم ندارم در دل اين راز

Strophe: 126
Verse: a   چو زرد از ويس اين گفتار بشنيد
Verse: b   عنان بارهء شبگون بپيچيد

Strophe: 127
Verse: a   همى رفت و نبود او هيچ آگاه
Verse: b   که در پيشش همى راهست يا چاه

Strophe: 128
Verse: a   چنان بى سايه شد چونان بى آزرم
Verse: b   که بر چشمش جهان تارى شد از شرم

Strophe: 129
Verse: a   همى تا او ز مرو آمد سوى ماه
Verse: b   نياسودى ز انديشه دل شاه

Strophe: 130
Verse: a   همى گفتى که زرد اکنون کجا شد
Verse: b   چنين دير آمدنش از مه چرا شد

Strophe: 131
Verse: a   به بوم ماه وى را نيست دشمن
Verse: b   که يارد دشمنانى کرد بامن

Strophe: 132
Verse: a   نه قارن کرد يارد شوى شهرو
Verse: b   نه آن مهتر پسر کش نام ويرو

Page of edition: 59

Strophe: 133
Verse: a   چه کار افتاد گويى زرد ما را
Verse: b   که افزون کرد راهش درد ما را

Strophe: 134
Verse: a   مگر دُژخيم ويسه دُژ پسندست
Verse: b   که ما را اينچنين در غم فگندست

Strophe: 135
Verse: a   دل سنگين به بوم ماه بنهاد
Verse: b   همى نايد به بوم مرو آباد

Strophe: 136
Verse: a   همى گفتى چنين با خويشتن شاه
Verse: b   دو چشمش ديدبان گشته سوى راه

Strophe: 137
Verse: a   که ناگاهى پديد آمد يکى گرد
Verse: b   به گرد اندر گرازان نامور زرد

Strophe: 138
Verse: a   بسان پيل مست از بند جسته
Verse: b   ز خشم پيلبانان دلش خسته

Strophe: 139
Verse: a   ز بس کينه نداند به ز بتر
Verse: b   بود هامون و کوهش هر دو يکسر

Strophe: 140
Verse: a   ز کين جويى شده چونان بى آزرم
Verse: b   که در چشمش جهان تارى بد از شرم

Strophe: 141
Verse: a   چو زرد آمد چنين آشفته از راه
Verse: b   ز گرد راه شد پيش شهنشاه

Strophe: 142
Verse: a   هنوز از رنج رويش بد پر آژنگ
Verse: b   نگردانيده پاى از پشت شبرنگ

Strophe: 143
Verse: a   شهنشه گفت زردا شاد بادى
Verse: b   به نيکى دوستان را ياد بادى

Strophe: 144
Verse: a   بگو چون آمدى از ماه آباد
Verse: b   نه شادى از پيام خويش يا شاد

Strophe: 145
Verse: a   رواکام آمدى يا نرواکام
Verse: b   ازين هر دو کدامين بر نهم نام

Page of edition: 60
Strophe: 146
Verse: a   جوابش داد زرد از پشت باره
Verse: b   به بخت شاه شادم هامواره

Strophe: 147
Verse: a   ازين راه آمدستم نرواکام
Verse: b   پس او داند که چونم بر نهد نام

Strophe: 148
Verse: a   پس آنگه از تگاور شد پياده
Verse: b   ميان بسته زبان و لب گشاده

Strophe: 149
Verse: a   نهاد آن روى گرد آلود بر خاك
Verse: b   ابر شاه آفرين کرد از دل پاك

Strophe: 150
Verse: a   بگفتش جاودان پيروزگر باش
Verse: b   هميشه نام جوى و نامور باش

Strophe: 151
Verse: a   به پيروزى مهى و مهر ورزى
Verse: b   جهان را هم مهى کن تو که ارزى

Strophe: 152
Verse: a   چنانست باد در دولت بلندى
Verse: b   که چون جمشيد ديوان را ببندى

Strophe: 153
Verse: a   صچنانت باد اورنگ کيانى
Verse: b   که تاج فخر بر کيوان رسانىص

Strophe: 154
Verse: a   ترا بادا ز شاهى نيکبختى
Verse: b   زمين ماه را تنگّى و سختى

Strophe: 155
Verse: a   زمين ماه يکسر باد ويران
Verse: b   شده مأواگه گرگان و شيران

Strophe: 156
Verse: a   زمين ماه بادا تا يکى ماه
Verse: b   شده شمشير و آتش را چراگاه

Strophe: 157
Verse: a   صهمه بادش پر آتش ابر بى آب
Verse: b   ز دردش آفتاب از مرگ مهتابص

Strophe: 158
Verse: a   زمين ماه را ديدم چو فرخار
Verse: b   پر از پيرايه و ديباى شهوار

Strophe: 159
Verse: a   به شهر اندر سراسر بسته آيين
Verse: b   ز بس پيرايه چون بتخانهء چين

Strophe: 160
Verse: a   زن و مردش نشسته در خورگاه
Verse: b   خورگاه از بتان پر اختر و ماه

Page of edition: 61
Strophe: 161
Verse: a   زمين از رنگ چون باغ بهارى
Verse: b   فروزان همچو لالهء رودبارى

Strophe: 162
Verse: a   بسى ساز عروسى کرده شهرو
Verse: b   عروسش ويسه و داماد ويرو

Strophe: 163
Verse: a   ز داماديش با شه نيست جز نام
Verse: b   کس ديگر همى يابد ازُو کام

Strophe: 164
Verse: a   ازين شد روى من هم گونهء بُرد
Verse: b   تو کندى جوى آبش ديگرى برد

Strophe: 165
Verse: a   به تو داده زن از تو چون ستانند
Verse: b   مگر ايشان که ارز تو ندانند

Strophe: 166
Verse: a   که و مِه راست باشد نزد نادان
Verse: b   چو روز و شب به چشم کور يکسان

Strophe: 167
Verse: a   نه با آن کرده اند اين ناسزا کار
Verse: b   که پاداشى ندارى شان سزاوار

Strophe: 168
Verse: a   وليکن تا بديشان بد رسيدن
Verse: b   همى بايد به چشم اين روز ديدن

Strophe: 169
Verse: a   کجا ويروست آنجا مهتر رزم
Verse: b   ز نادانى به زور خويش در بزم

Strophe: 170
Verse: a   لقب کردست روحا خويشتن را
Verse: b   به دل در راه داده اهرمن را

Strophe: 171
Verse: a   به نام او را همه کس شاه خوانند
Verse: b   جز او شاه دگر باشد ندانند

Strophe: 172
Verse: a   ترا نز شهرياران مى شمارند
Verse: b   گوهرى خود به مردت مى ندارند

Strophe: 173
Verse: a   گوهرى موبدت خوانند و دستور
Verse: b   چو خوانندت گوهرى موبد درو

Strophe: 174
Verse: a   صکنون گفتم هر آنچه ديده ام من
Verse: b   سخنهايى که آن بشنيده ام منص

Page of edition: 62
Strophe: 175
Verse: a   صترا بادا بزرگى بر شهانى
Verse: b   که بر شاهان گيتى کامرانىص