TITUS
Gurgani, Vis u Ramin
Part No. 31
Previous part

Chapter: 31  
آگاه شدن شاه موبد از کار ويس و رامين


Strophe: 1  
Verse: a   چو رامين بود با خسرو يکى ماه
Verse: b   به نخچير و به رامش گاه و بيگاه

Strophe: 2  
Verse: a   پس از يك مه به موقان خواست رفتن
Verse: b   درو نخچير دريايى گرفتى

Strophe: 3  
Verse: a   شهنشه خفته بود و ويس دربر
Verse: b   دل اندر داغ آن خورشيد دلبر

Strophe: 4  
Verse: a   که در بر داشت چونان دلفروزى
Verse: b   ز پيوندش نشد دلشاد روزى

Strophe: 5  
Verse: a   بيامد دايه پنهان ويس را گفت
Verse: b   به چونين روز ويسا چون توان خفت

Strophe: 6  
Verse: a   که رامين رفت خواهد سوى ارمن
Verse: b   به نخچير شکار و جنگ دشمن

Strophe: 7  
Verse: a   سپه را از شدنش آگاه کردند
Verse: b   سرا پرده به دشت ماه بردند

Strophe: 8  
Verse: a   هم اکنون بانگ کوس و ناى رويين
Verse: b   ز در گاهش رسد بر ماه و پروين

Strophe: 9  
Verse: a   اگر خواهى که رويش باز بينى
Verse: b   بسى نيکوتر از ديباى چينى

Strophe: 10  
Verse: a   يکى بر بام شو بنگر ز بامت
Verse: b   که چون ناگه بخواهد رفت کامت

Strophe: 11  
Verse: a   به تير و يوز و باز و چرغ و شاهين
Verse: b   شکار دلت ژواهد کرد رامين

Strophe: 12  
Verse: a   بخواهد رفتن و دورى ننودن
Verse: b   ز تو آرام وز من جان ربودن

Strophe: 13  
Verse: a   قصا را شاه موبد بود بيدار
Verse: b   شنيد از دايه آن وارونه گفتار

Strophe: 14  
Verse: a   بجست از خوابگاه و تند بنشست
Verse: b   چو پيل خشمناك آشفته و مست

Strophe: 15  
Verse: a   زبان بگشاد بر دشمان دايه
Verse: b   همى گفت اى پليد خوار مايه

Strophe: 16  
Verse: a   به گيتى نى ز تو ناپارساتر
Verse: b   ز سگ رسواتر و زو بى بهاتر

Page of edition: 169 
Strophe: 17  
Verse: a   بياريد اين پليد بد کنش را
Verse: b   بلايه گندپير سگ منش را

Strophe: 18  
Verse: a   که من کارى کنم باوى سزايش
Verse: b   دهم مر دايگانى را جزايش

Strophe: 19  
Verse: a   سزد گر ز آسمان بر شهر خوزان
Verse: b   نبارد جاودان جز سنگ باران

Strophe: 20  
Verse: a   که چونين روسپى خيزد از آن بوم
Verse: b   ز بى شرمى و شوخى بر جهان شوم

Strophe: 21  
Verse: a   بد آموزى کند مر کهتران را
Verse: b   بد انديشى کند مر مهتران را

Strophe: 22  
Verse: a   ز خوزان خود نيايد جز بدانديش
Verse: b   تباهى جوى و بد کردار و بد کيش

Strophe: 23  
Verse: a   مبادا کس که ايشان را پذيرد
Verse: b   و زيشان دوست جويد دايه گيرد

Strophe: 24  
Verse: a   کزيشان دايگانى جست شهرو
Verse: b   سراى خويش را پر کرد زاهو

Strophe: 25  
Verse: a   چه خوزانى به گاه دايگانى
Verse: b   چه نا بينا به گاه ديدبانى

Strophe: 26  
Verse: a   هر آن کاو زاغ باشد رهنمايش
Verse: b   به گورستان بود هنواره جايش

Strophe: 27  
Verse: a   پس آنگه گفت ويسا خويشکابا
Verse: b   ز بهر ديو گشته زشت ناما

Strophe: 28  
Verse: a   نه جانب را خرد نه ديده را شرم
Verse: b   نه جانت را خرد نه ديده را شرم

Strophe: 29  
Verse: a   نه رايت راراستى نه کارت آزرم

Strophe: 30  
Verse: a   بخوردى ننگ و شرم و زينهارا

Strophe: 31  
Verse: a   به ننگ اندر زدى خود را و مارا

Strophe: 32  
Verse: a   ز دين و راستى بيزار گشتى
Verse: b   به چشم هر که بودى خوار گشتى

Strophe: 33  
Verse: a   ز تو نپسندد اين آيين برادر
Verse: b   نه نزديکان و خويشان و نه مادر

Strophe: 34  
Verse: a   به گونه رويشان چون دوده کردى
Verse: b   که و مه را به ننگ آلوده کردى

Strophe: 35  
Verse: a   همى تا دايه باشد رهنمايت
Verse: b   بود ديو تباهى همسرايت

Strophe: 36  
Verse: a   معلم چون کند دستان نوازى
Verse: b   کند کودك به پيشش پاى بازى

Strophe: 37  
Verse: a   پس آنگه نزد ويرو کس فرستاد
Verse: b   بخواند و کرد با او يك به يك ياد

Strophe: 38  
Verse: a   بفرمودش که خواهر را بفرهنج
Verse: b   به شفشاهنگ فرهنجش در آهنج

Page of edition: 170 
Strophe: 39  
Verse: a   هميدون دايه را لختى بپيراى
Verse: b   به پادافراه و بر جانش مباخشاى

Strophe: 40  
Verse: a   اگر فرهنگشان من کرد بايم
Verse: b   گزند افزون ز اندازه منايم

Strophe: 41  
Verse: a   دو چشم ويس با آتش بسوزم
Verse: b   وزان پس دايه را بر دار دوزم

Strophe: 42  
Verse: a   ز شهر خويش رامين را برانم
Verse: b   دگر هر گز به نامش بر نخوانم

Strophe: 43  
Verse: a   بپردازم ز رسوايى جهان را
Verse: b   ز ننگ هر سه بزدايم روان را

Strophe: 44  
Verse: a   نگه کن تا سمن بر ويس گل رخ
Verse: b   به تندى شاه را چون داد پاسخ

Strophe: 45  
Verse: a   اگر چه شرم بى اندازه بودش
Verse: b   قصا شرم از دو ديده بر ربودش

Strophe: 46  
Verse: a   ز تخت شاه چون شمشاد بر جست
Verse: b   به کش کرده بلورين بازو و دست

Strophe: 47  
Verse: a   مرو را گفت شاها کامگارا
Verse: b   چه ترسانى به پادافراه مارا

Strophe: 48  
Verse: a   سخنها راست گفتى هر چه گفتى
Verse: b   نکو کردى که آهو نا نهفتى

Strophe: 49  
Verse: a   کنون خواهى بکش خواهى برانم
Verse: b   و گر خواهى بر آور ديدگانم

Strophe: 50  
Verse: a   و گر خواهى ببند جاودان دار
Verse: b   و گر خواهى بر هند کن به بازار

Strophe: 51  
Verse: a   که رامينم گزين دو جهانست
Verse: b   تنم را جان و جانم را روانست

Strophe: 52  
Verse: a   چراغ چشم و آرام دلم اوست
Verse: b   خداوندست و يار و دلبر و دوست

Strophe: 53  
Verse: a   چه باشد گر به مهرش جان سپارم
Verse: b   که من خود جان براى مهر دارم

Strophe: 54  
Verse: a   من از رامين وفا و مهربانى
Verse: b   نبرم تا نبرد زندگانى

Strophe: 55  
Verse: a   مرا آن رخ بر آن بالاى چون سرو
Verse: b   به دل بر خوشترست از ماه و از مرو

Strophe: 56  
Verse: a   مرا رخسار او ماهست و خورشيد
Verse: b   مرا ديدار او کامست و اميد

Page of edition: 171 
Strophe: 57  
Verse: a   مرا رامين گرامى تر ز شهروست
Verse: b   مرا رامين نيازى تر ز ويروست

Strophe: 58  
Verse: a   بگتم راز پيشت آشکارا
Verse: b   تو خواهى خشم کن خواهى مدارا

Strophe: 59  
Verse: a   اگر خواهى بکش خواهى بر آويز
Verse: b   نه کردم نه کنم از رام پرهيز

Strophe: 60  
Verse: a   تو با ويرو به من بر پادشاييد
Verse: b   به شاهى هر دوان فرمان رواييد

Strophe: 61  
Verse: a   گرم ويرو بسوزد يا ببندد
Verse: b   پسندم هر چه او بر من پسندد

Strophe: 62  
Verse: a   و گر تيغ تو از من جان ستاند
Verse: b   مرا اين نام جاويدان بماند

Strophe: 63  
Verse: a   که جان بسپرد ويس از بهر رامين
Verse: b   به صد جان مى خرم من نام چونين

Strophe: 64  
Verse: a   و ليکن تابود بر جاى زنده
Verse: b   شکارى شير جان گير و دمنده

Strophe: 65  
Verse: a   که دل دارد کنامش را شکفتن
Verse: b   که يارد بچگانش را گرفتن

Strophe: 66  
Verse: a   هزاران سال اگر رامين بماند
Verse: b   که دل دارد که جان من ستاند

Strophe: 67  
Verse: a   چو در دستم بود درياى سر کش
Verse: b   چرا پرهيزم از سوزنده آتش

Strophe: 68  
Verse: a   مرا آنگه توانى زو بريدن
Verse: b   که تو مردم توانى آفريدن

Strophe: 69  
Verse: a   مرا نز مرگ بيمست و نه از درد
Verse: b   ببين تا که چه چاره بايدت کرد

Strophe: 70  
Verse: a   چو بشنيد اين سحن ويرو ز خواهر
Verse: b   برو آن حال شد از مرگ بدتر

Strophe: 71  
Verse: a   برفت و ويس را در خانه اى برد
Verse: b   بدو گفت اين نبد پتياره اى خرد

Strophe: 72  
Verse: a   که تو در پيش من با شاه کردى
Verse: b   هم آب خود هم آب من ببردى

Strophe: 73  
Verse: a   ترا از شاه و از من شرم نايد
Verse: b   که رامين بايدت موبد نبايد

Page of edition: 172 
Strophe: 74  
Verse: a   نگويى تا تو از رامين چه ديدى
Verse: b   چرا او را ز هر کس بر گزيدى

Strophe: 75  
Verse: a   به گنجش در چه دارد مرد گنجور
Verse: b   بجز رود و سرود و چنگ و طنبور

Strophe: 76  
Verse: a   همين داند که طنبورى بسازد
Verse: b   بر او راهى و دستانى نوازد

Strophe: 77  
Verse: a   نبينندش مگر مست و خرشان
Verse: b   نهاده جامه نزد مى فروشان

Strophe: 78  
Verse: a   جهودانش حريف و دوستانند
Verse: b   هميشه زو بهاى مى ستانند

Strophe: 79  
Verse: a   ندانم تو بدو چون او فتادى
Verse: b   به مهر او را دل از بهر چه دادى

Strophe: 80  
Verse: a   کنون از شرم و از مينو بينديش
Verse: b   مکن کارى کزو ننگ آيدت پيش

Strophe: 81  
Verse: a   چو شهرو مادر و چون من برادر
Verse: b   چرا دارى به ننگ خويش در خور

Strophe: 82  
Verse: a   نماندست از نياکان تو جز نام
Verse: b   به زشتى نام ايشان را مکن خام

Strophe: 83  
Verse: a   مضو يکباره کام ديو را رام
Verse: b   بده نام دو گيتى از پى رام

Strophe: 84  
Verse: a   اگر رامين همه نوش است و شکر
Verse: b   بهشت جاودان زو هست خوشتر

Strophe: 85  
Verse: a   بگفتم آنچه من دانستم از پيش
Verse: b   تو به دان خدا و شوهر خويش

Strophe: 86  
Verse: a   همى گفت اين سحن ويرو به خواهر
Verse: b   همى باريد ويس از ديده گوهر

Strophe: 87  
Verse: a   بدو گفت اى برادر راست گفتى
Verse: b   درخت راستى را بر تو رفتى

Strophe: 88  
Verse: a   روانيم نه چنان در آتش افتاد
Verse: b   که آيد هيچ پند او را به فرياد

Strophe: 89  
Verse: a   دل من نه چنان در مهر بشکست
Verse: b   که داند مردم او را باز پيوست

Strophe: 90  
Verse: a   قصا بر من برفت و بودنى بود
Verse: b   از اين اندرز و زين گفتار چه سود

Page of edition: 173 
Strophe: 91  
Verse: a   در خانه کنون بستن چه سودست
Verse: b   که دزدم هرچه در خانه ربودست

Strophe: 92  
Verse: a   مرا رامين به مهر اندر چنان بست
Verse: b   که نتوانم ز بندش جاودان رست

Strophe: 93  
Verse: a   اگر گويم يکى زين هر دو بگزين
Verse: b   بهشت جاودان و روى رامين

Strophe: 94  
Verse: a   به جان من که رامين را گزينم
Verse: b   که رويش را بهشت خويش بينم

Strophe: 95  
Verse: a   چو بشنيد اين سحن ويرو ز خواهر
Verse: b   دگر بر خوگ نفشاند ايچ گوهر

Strophe: 96  
Verse: a   برفت از پيش ايشان دل پر آزار
Verse: b   سفرده کار ايشان را به دادار

Strophe: 97  
Verse: a   چو خورشيد جهان بر چرخ گردان
Verse: b   چو زرين گوى شد بر روى ميدان

Strophe: 98  
Verse: a   شهنشه گوى زد با نامداران
Verse: b   بجوشيده در آن ميدان سواران

Strophe: 99  
Verse: a   ز يك سو شاه موبد بود سالار
Verse: b   ز گردان بر گزيده بيست همکار

Strophe: 100  
Verse: a   ز يك سو شاه ويرو بود مهتر
Verse: b   ز گردان بر گزيده بيست ياور

Strophe: 101  
Verse: a   رفيدا يار موبد بود و رامين
Verse: b   چو ارغش يار ويرو بود و شروين

Strophe: 102  
Verse: a   دگر آزادگان و نامداران
Verse: b   بزرگان و دليران و سواران

Strophe: 103  
Verse: a   پس آنگه گوى در ميدان فگندند
Verse: b   به چوگان گوى بر کيوان فگندند

Strophe: 104  
Verse: a   هنر آن روز ويرو کرد و رامين
Verse: b   گه اين زان گوى برد و گاه آن زين

Strophe: 105  
Verse: a   ز چندان نامداران هنر جوى
Verse: b   به از رامين و ويرو کس نزد گوى

Strophe: 106  
Verse: a   ز بام گوشك ويس ماه پيکر
Verse: b   نگه مى کرد با خوبان لشکر

Strophe: 107  
Verse: a   برادر را و رامين را همى ديد
Verse: b   ز چندان مردم ايشان را پسنديد

Strophe: 108  
Verse: a   ز بس انديشه کردن گشت دلتنگ
Verse: b   رخش بى رنگ و پيشانى پر آژنگ

Page of edition: 174 
Strophe: 109  
Verse: a   تن سيمينش را لرزه بيفتاد
Verse: b   تو گفتى سرو بد لرزند از باد

Strophe: 110  
Verse: a   خمارين نر گسان را کرد پر آب
Verse: b   به گل بر ريخت مرواريد خوشاب

Strophe: 111  
Verse: a   به شيرين لابه دايه گفت با ويس
Verse: b   چرا بر تو چنين شد چيره ابليس

Strophe: 112  
Verse: a   چرا با جان خود چندين ستيزى
Verse: b   چرا بيهوده چندين اشك ريزى

Strophe: 113  
Verse: a   نه بابت قارنست و مام شهرو
Verse: b   نه شويت موبدست و پشت ويرو

Strophe: 114  
Verse: a   نه تو امروز ويس خوب چهرى
Verse: b   ميان ماه رويان همچو مهرى

Strophe: 115  
Verse: a   نه ايران را توى بابوى مهتر
Verse: b   نه توران را توى خاتون دلبر

Strophe: 116  
Verse: a   به ايران و به توران نامدارى
Verse: b   که بر ايران و توران کامگارى

Strophe: 117  
Verse: a   به روى از گل به موى از مشك نابى
Verse: b   ستيز ماه و رشك آفتابى

Strophe: 118  
Verse: a   به شاهى و به خوبى نام دارى
Verse: b   چو رامين دوستى خود کام دارى

Strophe: 119  
Verse: a   اگر صد گونه غم دارى به دل بر
Verse: b   نماند چون ببينى روى دلبر

Strophe: 120  
Verse: a   فلك خواهد که چون تو ماه دارد
Verse: b   جهان خواهد که چون او شاه دارد

Strophe: 121  
Verse: a   چرا خوانى ز يزدان خيره فرياد
Verse: b   که در گيتى بهشت خود ترا داد

Strophe: 122  
Verse: a   مکن بر بخت چندين ناپسندى
Verse: b   که آرد نا پسندى مستمندى

Strophe: 123  
Verse: a   چه دانى خواست از بخشنده يزدان
Verse: b   ازين بهتر که دادست به گيهان

Strophe: 124  
Verse: a   خداوندى و خوبى و جوانى
Verse: b   تن آسانى و ناز و کامرانى

Strophe: 125  
Verse: a   چو چيزى زين که دارى بيش خواهى
Verse: b   ز بيشى خواستن يابى تباهى

Strophe: 126  
Verse: a   مکن ماها به بخت خويش ببسند
Verse: b   بدين کت داد يزدان باش حرسند

Page of edition: 175 
Strophe: 127  
Verse: a   به تندى شاه را چندين ميازار
Verse: b   برادر را مکن بر خود دل آزار

Strophe: 128  
Verse: a   که اين آزارها چون قطر باران
Verse: b   چو گرد آيد شود يك روز طوفان

Strophe: 129  
Verse: a   جوابش داد خورشيد سخن گوى
Verse: b   نگار سر و قدّ ياسمين بوى

Strophe: 130  
Verse: a   بگفت اى دايه تاکى يافه گويى
Verse: b   ز نادانى در آتش آب جويى

Strophe: 131  
Verse: a   مگر نشنيدى از گيتى شناسان
Verse: b   که باشد جنگ بر نظاره آسان

Strophe: 132  
Verse: a   مگر نشنيدى اين زرّينه گفتار
Verse: b   که بر چشم کسان درد کسان خوار

Strophe: 133  
Verse: a   منم همچون پياده تو سوارى
Verse: b   ز رنج رفتن آگاهى ندارى

Strophe: 134  
Verse: a   منم بيمار و نالان تو درستى
Verse: b   ندانى چيست بر من درد و سستى

Strophe: 135  
Verse: a   مرا شاه جهان سالار و شويست
Verse: b   و ليکن بدسگال و کيته جويست

Strophe: 136  
Verse: a   اگر شويست بس نا دلپذيرست
Verse: b   کجا بد راى و بد کردار و پيرست

Strophe: 137  
Verse: a   و گر ويروست بر من بد گمانس
Verse: b   به چشم من چو دينار کسانست

Strophe: 138  
Verse: a   و گر ويرو و بجز ماه سما نيست
Verse: b   مرا چه سود باشد چون مرا نيست

Strophe: 139  
Verse: a   و گر رامين همه ژوبى و زيبست
Verse: b   تو خود دانى چگونه دل فريبست

Strophe: 140  
Verse: a   ندارد مايه جز شيرين زبانى
Verse: b   نجويد راستى در مهرتبانى

Strophe: 141  
Verse: a   زبانش را شکر آمد نمايش
Verse: b   نهانش حنظل اندر آزمايش

Strophe: 142  
Verse: a   منم با يار در صد کار بى کار
Verse: b   به گاه مهر با صد يار بى يار

Strophe: 143  
Verse: a   همم يارست و هم شو هم برادر
Verse: b   من از هر سه همى سوزى بر آذر

Page of edition: 176 
Strophe: 144  
Verse: a   مرا نامى رسيد از شوى دارى
Verse: b   مرا رنجى رسيد از مهر کارى

Strophe: 145  
Verse: a   ه شوى من چو شوى بانوانست
Verse: b   نه يار من چو يار نيکوانست

Strophe: 146  
Verse: a   چه بايد مر مرا آن شوى و آن يار
Verse: b   کزو باشد به جانم رنج و تيمار

Strophe: 147  
Verse: a   مرا آن طشت زرين نيست در خور
Verse: b   که دشمن خون من ريزد در و در

Strophe: 148  
Verse: a   اگر بختم مرا يارى ننودى
Verse: b   دلارامم بجز ويرو نبودى

Strophe: 149  
Verse: a   نه موبد جفت من بودى نه رامين
Verse: b   نبهره دوستان دشمن آيين

Strophe: 150  
Verse: a   يکى با من چو غم با جان به گينه
Verse: b   يکى ديگر چو سنگ و آبگينه

Strophe: 151  
Verse: a   يکى را با زبان دل نيست ياور
Verse: b   يکى را اين و آن هر دو ستمگر





Next part


This text is part of the TITUS edition of Gurgani, Vis u Ramin.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 10.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.