TITUS
Gurgani, Vis u Ramin
Part No. 37
Previous part

Chapter: 37  
سرزنش کردن موبد ويس را


Strophe: 1  
Verse: a   چو در مرو گزين شد شاه شاهان
Verse: b  
دلش خرم به روى ماه ماهان

Strophe: 2  
Verse: a  
ز روى ويس بودى آفتابش
Verse: b  
ز موى ويس بودى مشك نابش

Strophe: 3  
Verse: a  
نشسته شاد روزى با دلارام
Verse: b  
سخن گفت از هواى ويس با رام

Strophe: 4  
Verse: a  
که بنشستى به بوم ماه چندين
Verse: b  
ز بهر آنکه جفتت بود رامين

Strophe: 5  
Verse: a  
اگر رامين نبودى غمگسارت
Verse: b  
نبودى نيم روز آنجا قرارت

Strophe: 6  
Verse: a  
جوابش داد خورشيد سمن بر
Verse: b  
مبر چندين گمان بد به من بر

Strophe: 7  
Verse: a  
گهى گويى که با تو بود ويرو
Verse: b  
کنى ديدار ويرو بر من آهو

Strophe: 8  
Verse: a  
گهى گويى که با تو بود رامين
Verse: b  
چرا بر من زنى بيغاره چندين

Strophe: 9  
Verse: a  
مدان دوزخ بدان گرمى که گويند
Verse: b  
نه اهريمن بدان زشتى که جويند

Strophe: 10  
Verse: a  
اگر چه دزد را دزدى بود کار
Verse: b  
دروغش نيز هم گويند بسيار

Strophe: 11  
Verse: a  
تو خود دانى که ويرو چون جوانست
Verse: b  
به دشت و کوه بر نخچير گانست

Strophe: 12  
Verse: a  
نداند کار جز نخچير کردن
Verse: b  
نشستن با بزرگان باده خوردن

Strophe: 13  
Verse: a  
به عادت نيز رامين همچنين است
Verse: b  
مرو را دوستدار راستين است

Strophe: 14  
Verse: a  
به هم بودند هر دو چون برادر
Verse: b  
نشسته روز و شب با رود و ساغر

Strophe: 15  
Verse: a  
جوان را هم جوان باشد دلارام
Verse: b  
کجا باشد جوانى خوشترين کام

Strophe: 16  
Verse: a  
جوانى ايزد از مينو سرشتست
Verse: b  
مرو را بوى چون بوى بهشتست

Strophe: 17  
Verse: a  
چو رامين آمد اندر کضور ماه
Verse: b  
به رامش جفت ويرو بود شش ماه

Strophe: 18  
Verse: a  
به ايوان و به ميدان و به نخچير
Verse: b  
به اندوه و به شادى و به تدبير

Strophe: 19  
Verse: a  
اگر ويروست او را بد برادر
Verse: b  
و گر شهروست او را بود مادر

Strophe: 20  
Verse: a  
نه هر کاو دوستى ورزيد جايى
Verse: b  
به زير دوستى بودش خطايى

Strophe: 21  
Verse: a  
نه هر کاو جايگاهى مهربانى
Verse: b  
کند، دارد به دل در بد گمانى

Strophe: 22  
Verse: a  
نه هر دل چون دلت ناپاك باشد
Verse: b  
نه هر مردى چو تو بى باك باشد

Page of edition: 200 
Strophe: 23  
Verse: a  
شهنشه گفت نيکست ار چنينست
Verse: b  
دل رامين سزاى آفرينست

Strophe: 24  
Verse: a  
بدين پيمان توانى حورد سوگند
Verse: b  
که رامين را نبودش با تو پيوند

Strophe: 25  
Verse: a  
اگر سوگند بتوانى بدين خورد
Verse: b  
نباشد در جهان چون تو جوانمرد

Strophe: 26  
Verse: a  
جوابش داد ويس و گفت سوگند
Verse: b  
خورم شايد بدين نابوده پيوند

Strophe: 27  
Verse: a  
چرا ترسم ز ناکرده گناهى
Verse: b  
به سوگندان نمايم خوب راهى

Strophe: 28  
Verse: a  
نپيچد جرم ناکرده روانى
Verse: b  
نگندد سير ناخورده دهانى

Strophe: 29  
Verse: a  
به پيمان و به سوگندم مترساد
Verse: b  
که دارد بى گنه سوگند آسان

Strophe: 30  
Verse: a  
چو در زيرش نباشد ناصوابى
Verse: b  
چه سوگندى خورى چه سرد آبى

Strophe: 31  
Verse: a  
شهنشه گفت ازين بهتر چه باشد
Verse: b  
به پا کى خود جزين در خورچه باشد

Strophe: 32  
Verse: a  
بخور سوگند وز تهمت برستى
Verse: b  
روان را از ملامتا بشستى

Strophe: 33  
Verse: a  
کنون من آتشى روشن فروزم
Verse: b  
برو بسيار مشك و عود سوزد

Strophe: 34  
Verse: a  
تو آنجا پيش دينداران عالم
Verse: b  
بدان آتش بخور سوگند محکم

Strophe: 35  
Verse: a  
هر آن گاهى که تو سوگند خوردى
Verse: b  
روان را از گنه پاکيزه کردى

Strophe: 36  
Verse: a  
مرا با تو نباشد نيز گفتار
Verse: b  
نه پرخاش و نه پيگار و آزاد

Strophe: 37  
Verse: a  
ازين پس تو مرا جان و جهانى
Verse: b  
برابر دارمت با زندگانى

Strophe: 38  
Verse: a  
چو پيدا گردد از تو پرسايى
Verse: b  
ترا بخشم سراسر پادشايى

Strophe: 39  
Verse: a  
چه باشد خرشيد زان پادشايى
Verse: b  
که بپسندد مرو را پارسايى

Strophe: 40  
Verse: a  
مرو را گفت ويسه همچنين کن
Verse: b  
مرا و حويشتن را پاك ديد کن

Strophe: 41  
Verse: a  
همى تا به من بربد گمانى
Verse: b  
از آن در مر ترا باشد زيانى

Page of edition: 201 
Strophe: 42  
Verse: a  
گناه بوده بر مردم نهفتن
Verse: b  
باسى نيکوتر از نابوده گفتن

Strophe: 43  
Verse: a  
شهنشه خواند يکسر موبدان را
Verse: b  
ز لشکر سروران و کهبدان را

Strophe: 44  
Verse: a  
به آتشگاه چيزى بى کران داد
Verse: b  
که نتوان کرد آن را سربسر ياد

Strophe: 45  
Verse: a  
ز دينار و ز گوهرهاى شهوار
Verse: b  
زمين و آسيا و باغ بسيار

Strophe: 46  
Verse: a  
گزيده ماديانان تگاور
Verse: b  
هميدون گوسفند و گاو بى مر

Strophe: 47  
Verse: a  
ز آتشگاه لختى آتش آورد
Verse: b  
به ميدان آتشى چون کوه بر کرد

Strophe: 48  
Verse: a  
بسى از صندل و عودش خورش داد
Verse: b  
به کافور و به مشکش پرورش داد

Strophe: 49  
Verse: a  
ز ميدان آتش سوزان بر آمد
Verse: b  
که با گردون گردان همبر آمد

Strophe: 50  
Verse: a  
چو زرّين گنبدى بر چرم يازان
Verse: b  
شده لرزان و زرّش پاك ريزان

Strophe: 51  
Verse: a  
به سان دلبرى در لعل و ملحم
Verse: b  
گرازان و خورشان مست و خرّم

Strophe: 52  
Verse: a  
چو روز وصلت او را روشنايى
Verse: b  
هنو سوزنده چون روز جدايى

Strophe: 53  
Verse: a  
ز چهره نور در گيتى فگنده
Verse: b  
ز نورش باز تاريکى رمنده

Strophe: 54  
Verse: a  
نبود آگاه در گيتى زن و مرد
Verse: b  
که شاهنشاه آن آتش چرا کرد

Strophe: 55  
Verse: a  
چو از ميدان برآمد آتش شاه
Verse: b  
همى سود از بلندى سرش با ماه

Strophe: 56  
Verse: a  
ز بام گوشك موبد ويس و رامين
Verse: b  
بديدند آتشى يازان به پروين

Strophe: 57  
Verse: a  
بزرگان خراسان ايستاده
Verse: b  
سراسر روى زى آتش نهاده

Strophe: 58  
Verse: a  
ز چندان مهتران يك تن نه آگاه
Verse: b  
بدان آتش چه خواهد سوختن شاه

Page of edition: 202 
Strophe: 59  
Verse: a  
همان گه ويس در رامين نگاه کرد
Verse: b  
مرو را گفت بنگر حال اين مرد

Strophe: 60  
Verse: a  
که آتش چون بلند افروخت مارا
Verse: b  
بدين آتش بخواهد سوخت مارا

Strophe: 61  
Verse: a  
بيا تا هر دو بگريزيم از ايدر
Verse: b  
بسوزانيم او را هم به آذر

Strophe: 62  
Verse: a  
مرا بفريفت موبد دى به سوگند
Verse: b  
به شيرينى سخنها گفت چون قند

Strophe: 63  
Verse: a  
مرو را نيز دام خود نهادم
Verse: b  
نه آن بودم که در دام او فتادم

Strophe: 64  
Verse: a  
بدو گفتم خورم صد باره سوگند
Verse: b  
که رامين را نبد با ويس پيوند

Strophe: 65  
Verse: a  
چو زين با وى سخن گفتم فراوان
Verse: b  
دلش بفريفتم ناگه به دستان

Strophe: 66  
Verse: a  
کنون در پاش شهرى و سپاهى
Verse: b  
ز من خواهد ننودن بى گناهى

Strophe: 67  
Verse: a  
مرا گويد به آتش بر گذر کن
Verse: b  
جهان را از تن پاکت خبر کن

Strophe: 68  
Verse: a  
بدان تا کهتر و مهتر بدانند
Verse: b  
کجا در ويس و رامين بدگمانند

Strophe: 69  
Verse: a  
بيا تا پيش ازين کاومان بخواند
Verse: b  
ورا اين راستى در دل بماند

Strophe: 70  
Verse: a  
پس آنگه دايه را گفتا چه گويى
Verse: b  
وزين آتش مرا چاره چه جويى

Strophe: 71  
Verse: a  
تو دانى کاين نه هنگام ستيزاست
Verse: b  
که اين هنگام هنگام گريزست

Strophe: 72  
Verse: a  
تو چاره دانى و نيرنگ بازى
Verse: b  
نگر در کار ما چاره چه سازى

Strophe: 73  
Verse: a  
کجا در جاى چونين چاره بهتر
Verse: b  
که در جاى دگر مردى و لشکر

Strophe: 74  
Verse: a  
جوابش داد رنگ آميز دايه
Verse: b  
نيفتادست کار خوار مايه

Strophe: 75  
Verse: a  
من اين را چاره چون دانم نهاد
Verse: b  
سر اين بند چون دانم گشادن

Strophe: 76  
Verse: a  
مگر مارا دهد دادار يارى
Verse: b  
برافروزد چراغ بختيارى

Strophe: 77  
Verse: a  
کنون افتاد کار، ايدر مپاييد
Verse: b  
کجو من ميروم با من بياييد

Page of edition: 203 

Strophe: 78  
Verse: a  
پس آنگه رفت بر بام شبستان
Verse: b  
نگر زانجا چگونه ساخت دستان

Strophe: 79  
Verse: a  
فراوان زر و گوهر بر گرفتند
Verse: b  
پس آنگه هر سه در گرمابه رفتند

Strophe: 80  
Verse: a  
رهى از گلخن اندر بوستان بود
Verse: b  
چنان راهى که از هر کس نهان بود

Strophe: 81  
Verse: a  
بدان ره هر سه اندر باغ رفتند
Verse: b  
ز موبد با دلى پرداغ رفتند

Strophe: 82  
Verse: a  
سبك بر رفت رامين روى ديوار
Verse: b  
فرو هشت از سر ديوار دستار

Strophe: 83  
Verse: a  
به جاره بر کشيد آن هر دوان را
Verse: b  
به ديگر سو فرو هشت اين و آن را

Strophe: 84  
Verse: a  
پس آنگه خود فرود آمد ز ديوار
Verse: b  
به چادر هر سه بربستند رخسار

Strophe: 85  
Verse: a  
چو ديوان چهره از مردم نهفتند
Verse: b  
به آيين زنان هر سه برفتند

Strophe: 86  
Verse: a  
همى دانست رامين بوستانى
Verse: b  
بدو در کار ديده باغبانى

Strophe: 87  
Verse: a  
همان گه پيش مرد باغبان شد
Verse: b  
بياراميد چون در بوستان شد

Strophe: 88  
Verse: a  
فرستادش به حانه باغبان را
Verse: b  
بخواند از خانه پنهان قهرمان را

Strophe: 89  
Verse: a  
بفرمودش که رو اسپان بياور
Verse: b  
گزيده هر چه آن باشد تگاور

Strophe: 90  
Verse: a  
هميدون خوردنى چيزى که دارى
Verse: b  
سلاحم با همه ساز شکارى

Strophe: 91  
Verse: a  
بياوردند آن چيزى که او خواست
Verse: b  
نماز شام رفتن را بياراست

Strophe: 92  
Verse: a  
ز مرو اندر بيابان رفت چون باد
Verse: b  
نديده روى او را آدمى زاد

Strophe: 93  
Verse: a  
بيابانى که آرام بلا بود
Verse: b  
ز ناخوشى چو کام اژدها بود

Strophe: 94  
Verse: a  
ز روى ويس و رامين گشته فرخار
Verse: b  
ز بوى هر دوان چون طبل عطار

Strophe: 95  
Verse: a  
کوير و شوره و ريگ رونده
Verse: b  
سنوم جانکش و شير دمنده

Strophe: 96  
Verse: a  
دو عاشق را شده چون باغ خرم
Verse: b  
از آن شادى کجا بودند باهم

Page of edition: 204 
Strophe: 97  
Verse: a  
ز گرما و کوير آنگه نبودند
Verse: b  
تو گفتى شب در ره نبودند

Strophe: 98  
Verse: a  
به چين اندر به سنگى برنبشتست
Verse: b  
که دوزخ عاشقان را چون بهشتست

Strophe: 99  
Verse: a  
چو باشد مرد عاشق در بر دوست
Verse: b  
همه زشتى به چشمش سخت نيکوست

Strophe: 100  
Verse: a  
کوير و کوه او را بوستانست
Verse: b  
فراز برف گمچون گلستانست

Strophe: 101  
Verse: a  
کجا عاشق به مرد مست ماند
Verse: b  
که در مستى غم و شادى نداند

Strophe: 102  
Verse: a  
به ده روز آن بيابان را بريدند
Verse: b  
ز مرو شاهجان زى رى رسيدند

Strophe: 103  
Verse: a  
به روى در رامين را يکى دوست
Verse: b  
به گاه مردمى با او ز يك پوست

Strophe: 104  
Verse: a  
جوانمرد هنرمند و بى آهو
Verse: b  
مرو را دستگاهى سخت نيکو

Strophe: 105  
Verse: a  
به بهروزى بداده بخت کامش
Verse: b  
که خود بهروز شيرو بود نامش

Strophe: 106  
Verse: a  
ز خوشى چون بهشتى خان و مانش
Verse: b  
هميشه شاد از وى دوستانش

Strophe: 107  
Verse: a  
شبى تاريك بود و با مهر
Verse: b  
ز بيننده نهفته اختران چهر

Strophe: 108  
Verse: a  
جهان چون چاه سيصد باز گشته
Verse: b  
هوا با تيرگى انباز گشته

Strophe: 109  
Verse: a  
همى شد رام تا درگاه بهروز
Verse: b  
به کام خويش فرخ بخت و پيروز

Strophe: 110  
Verse: a  
چو رامين را بديد آن مهر پرور
Verse: b  
نبودش ديده را ديدار باور

Strophe: 111  
Verse: a  
همى گفت اى عجب هنگام چونين
Verse: b  
که بايد نيك مهمانى چو رامين

Strophe: 112  
Verse: a  
مرو را گفت رامين اى برادر
Verse: b  
بپوش اين راز ما در زير چادر

Strophe: 113  
Verse: a  
مگو کس را که رامين آمد از راه
Verse: b  
مکن کس را ز مهمانانت آگاه

Strophe: 114  
Verse: a  
جوابش داد بهروز جوانمرد
Verse: b  
ترا بختم به مهمان من آورد

Page of edition: 205 
Strophe: 115  
Verse: a  
خداوندى و من پيش تو چاکر
Verse: b  
نه چا کر بل ز چا کر نيز کمتر

Strophe: 116  
Verse: a  
ترا فرمان برم تا زنده باشم
Verse: b  
به پيش بندگانت بنده باشم

Strophe: 117  
Verse: a  
اگر فرمان دهى تا من هم اکنون
Verse: b  
شوم با چاکران از خانه بيرون

Strophe: 118  
Verse: a  
سراى و سرايم مر ترا باد
Verse: b  
يکى خشنودى جانت مرا باد

Strophe: 119  
Verse: a  
پس آنگه ويس با رامين و بهروز
Verse: b  
به کام خويش بنشستند هر روز

Strophe: 120  
Verse: a  
گشاده دل به کام و در ببسته
Verse: b  
به مى گرد از رخان خويش شسته

Strophe: 121  
Verse: a  
به روز اندر نشط و شادمانى
Verse: b  
به شب در خرّمى و کامرانى

Strophe: 122  
Verse: a  
گهى مى بر کف و گه دوست در بر
Verse: b  
شده مى نوش بر رخسار دلبر

Strophe: 123  
Verse: a  
چراغ نيکوان ويس گل اندر
Verse: b  
به شادى و به رامش با دلارام

Strophe: 124  
Verse: a  
به شب چون زهره شبگيران بر آمد
Verse: b  
به بنگ مطرب از خواب اندر آمد

Strophe: 125  
Verse: a  
هنوز از باده بودى مست و در خواب
Verse: b  
نهادنديش بر کف بادهء ناب

Strophe: 126  
Verse: a  
نشسته پيش او رامين دلبر
Verse: b  
گهى طنبور و گاهى چنگ در بر

Strophe: 127  
Verse: a  
همى گفتى سرود مهربازان
Verse: b  
به دستان و نواى دلنوازان

Strophe: 128  
Verse: a  
همى گفتى که دو نيك ياريم
Verse: b  
به يارى يکدگر را جان سپاريم

Strophe: 129  
Verse: a  
به هنگام وفا گنج وفاييم
Verse: b  
به چشم دشمنان تيز جفاييم

Strophe: 130  
Verse: a  
چو ما را خرّمى و شاد خواريست
Verse: b  
بد انديشان ما را رنج و زريست

Strophe: 131  
Verse: a  
به رنج از دوستى سيرى نيابيم
Verse: b  
ز راه مهربانى رخ نتابيم

Page of edition: 206 
Strophe: 132  
Verse: a  
به مهر اندر چو دو روشن چراغيم
Verse: b  
به ناز اندر چو دو بشکفته باغيم

Strophe: 133  
Verse: a  
ز مهر خويش جز شادى نبينيم
Verse: b  
که از پيروزى ارزانى بدينيم

Strophe: 134  
Verse: a  
خوشا ويسا نشسته پيش رامين
Verse: b  
چنان کبگ درى در پيش شاهين

Strophe: 135  
Verse: a  
خوشا ويسا نشسته جام بر دست
Verse: b  
هم از باده هم از خوبى شده مست

Strophe: 136  
Verse: a  
خوشا ويسا به کام دل نشسته
Verse: b  
اميد اندر دل موبد شکسته

Strophe: 137  
Verse: a  
خوشا ويسا به خنده لب گشاده
Verse: b  
لب آنگه بر لب رامين نهاده

Strophe: 138  
Verse: a  
خوشا ويسا به مستى پيش رامين
Verse: b  
ز عشقش کيش همچون کيش رامين

Strophe: 139  
Verse: a  
زهى رامين نکو تدبير کردى
Verse: b  
که چون ويسه يکى نخچير کردى

Strophe: 140  
Verse: a  
زهى رامين به کام دل همى ناز
Verse: b  
که دارى کام دل را نيك انباز

Strophe: 141  
Verse: a  
زهى رامين که در باغ بهشتى
Verse: b  
هميشه با گل اردبهشتى

Strophe: 142  
Verse: a  
زهى رامين که جفت آفتابى
Verse: b  
به فروش هر چه تو خواهى بيابى

Strophe: 143  
Verse: a  
هزاران آفرين بر کضور ماه
Verse: b  
که چون ويس آمدست يکى ماه

Strophe: 144  
Verse: a  
هزاران آفرين بر جان شهرو
Verse: b  
که دختش ويسه بود و پور بيرو

Strophe: 145  
Verse: a  
هزاران آفرين بر جان قارن
Verse: b  
که از پشت آمدش اين ماه روشن

Strophe: 146  
Verse: a  
هزاران آفرين بر خندهء ويس
Verse: b  
که کردست اين جهان را بندهء ويس

Strophe: 147  
Verse: a  
بسيار اى ويس جام خسروانى
Verse: b  
درو مى چون رخانت ارغوانى

Strophe: 148  
Verse: a  
چو از دست تو گيرم جام مستى
Verse: b  
مرا مستى نيارد هيچ سستى

Strophe: 149  
Verse: a  
ندارم مست چون گشتم به کامت
Verse: b  
ز رويت يا ز مهرت يا ز جامت

Page of edition: 207 

Strophe: 150  
Verse: a  
گر از دست تو جام هوش گيرم
Verse: b  
چنان دانم که جام نوش گيرم

Strophe: 151  
Verse: a  
نشط من ز تو آرام يابد
Verse: b  
غمان من ز تو انجام يابد

Strophe: 152  
Verse: a  
دلم درج است و در وى گوهرى تو
Verse: b  
کنارم برج و در وى اخترى تو

Strophe: 153  
Verse: a  
ابى گوهر مبادا هر گز اين درج
Verse: b  
ابى اختر مبادا هر گز اين برج

Strophe: 154  
Verse: a  
هميشه باد باغ رويت آباد
Verse: b  
دو دست من به باغت باغبان باد

Strophe: 155  
Verse: a  
بسا روزا که نام ما بخوانند
Verse: b  
خردمندان شکفت از ما بمانند

Strophe: 156  
Verse: a  
چنان خوبى و چونين مهربانى
Verse: b  
سزد گر نام دارد جاودانى

Strophe: 157  
Verse: a  
دلا بسيار درد و ريش ديدى
Verse: b  
کنون از دوست کام خويش ديدى

Strophe: 158  
Verse: a  
دلى چون خويشن ديدى پر از مهر
Verse: b  
و يا اين گل رخى تابان از مهر

Strophe: 159  
Verse: a  
تو روز و شب بدين چهره همى ناز
Verse: b  
نبرد بد سگالان را همى ساز

Strophe: 160  
Verse: a  
که خرما در جهان با خار باشد
Verse: b  
نشاط عشق با تيمار باشد

Strophe: 161  
Verse: a  
کنون اژز جان کنى در کار مهرش
Verse: b  
نباشد در خور ديدار مهرش

Strophe: 162  
Verse: a  
روان از بهر چونين يار بايد
Verse: b  
جهان از بهر چونين کار بايد

Strophe: 163  
Verse: a  
تو اکنون مى خور از فردا مينديش
Verse: b  
که جز فرمان يزدان نايدت پيش

Strophe: 164  
Verse: a  
مگر کارت بود در مهر کارى
Verse: b  
ازان بهتر که تو اميد دارى

Strophe: 165  
Verse: a  
هران گاهى که رامين باده خوردى
Verse: b  
جنين گفتارها را ياد کردى

Strophe: 166  
Verse: a  
ازين سو ويس با کام و هوا بود
Verse: b  
وزان سو شاه با رنج و بلا بود

Strophe: 167  
Verse: a  
گرايشان را به ناز اندر خوشى بود
Verse: b  
شهنشه را شتاب و ناخوشى بود

Page of edition: 208 
Strophe: 168  
Verse: a  
که او سوگند ويسه خواست دادن
Verse: b  
دل از بند گمانى بر گشادن

Strophe: 169  
Verse: a  
چو ويس ماه پيکر را طلب کرد
Verse: b  
زمانه روز او را تيره شب کرد

Strophe: 170  
Verse: a  
همى جستش ز هر سو يك شبانروز
Verse: b  
به دل آتشى مانده خردسوز




Next part



This text is part of the TITUS edition of Gurgani, Vis u Ramin.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 10.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.