TITUS
Gurgani, Vis u Ramin
Part No. 39
Previous part

Chapter: 39  
نامه نوشتن رامين به مادر و آگاه شدن موبد


Strophe: 1  
Verse: a   بدان گاهى که شاهنشاه موبد
Verse: b  
برون رفت از نگارين کاخ و گنبد

Strophe: 2  
Verse: a  
دل از شاهى و شهر خوثش برداشت
Verse: b  
بيابان بر گزيد و کاخ بگذاشت

Strophe: 3  
Verse: a  
بدان زارى و بد روزى همى گشت
Verse: b  
چو ماهى پنج و شش بگذشت بر گشت

Strophe: 4  
Verse: a  
ز رى رامين به مادر نامه اى کرد
Verse: b  
ز شادى جان او را جامه اى کرد

Strophe: 5  
Verse: a  
کجا رامين و شه گر دو برادر
Verse: b  
به هم بودند ازين پاکيزه مادر

Strophe: 6  
Verse: a  
وزيشان زرد را مادر دگر بود
Verse: b  
شنيدستم که او هندو گهر بود

Strophe: 7  
Verse: a  
فرستاده به مرو آمد نهانى
Verse: b  
شتابان تر ز باد مهرگانى

Strophe: 8  
Verse: a  
همى تا شاه رفته بود و رامين
Verse: b  
هميشه اشك مادر بود خونين

Strophe: 9  
Verse: a  
گهى بر روى خون ديده راندى
Verse: b  
گهى از درد دل فرياد خواندى

Page of edition: 212 
Strophe: 10  
Verse: a  
کجا چون شاه و چون رامين دو فرزند
Verse: b  
ازو يکباره بگسستند پيوند

Strophe: 11  
Verse: a  
زنى را از دو گيتى بر گزيدند
Verse: b  
هم از مادر هم از شاهى بريدند

Strophe: 12  
Verse: a  
چو آگه شد ز رامين شادمان شد
Verse: b  
تنش را آن خبر همتاى جان شد

Strophe: 13  
Verse: a  
به نامه گفته بود اى نيك مادر
Verse: b  
مرا ببريد از گيتى برادر

Strophe: 14  
Verse: a  
کجا او را به جان من ستيزست
Verse: b  
به من بر سال و مه چون تيغ تيزست

Strophe: 15  
Verse: a  
هم از ويس است آزرده هم از من
Verse: b  
همى جويد به ما بع کام دشمن

Strophe: 16  
Verse: a  
مرا يك موى ويس ماه پيکر
Verse: b  
گرامى تر از چون او صد برادر

Strophe: 17  
Verse: a  
مرا از ويس بارى جز خوشى نيست
Verse: b  
ازو جز بع ترى و سر کشى نيست

Strophe: 18  
Verse: a  
هر آن گاهى که از وى دور مانم
Verse: b  
بجز خوشى و کام دل نرانم

Strophe: 19  
Verse: a  
هر آن گاهى که بر در گاه باشم
Verse: b  
ز بيمش گويى اندر چاه باشم

Strophe: 20  
Verse: a  
نه چرخست او نه ماه و آفتابست
Verse: b  
کجا بامن هم از يك مام و بابست

Strophe: 21  
Verse: a  
به هر نامى که خواهى زو نکاهم
Verse: b  
به ميدان در چنو پنجا خواهم

Strophe: 22  
Verse: a  
همى تا رفته ام از مرو گنده
Verse: b  
نياسودم ز بازى و ز خنده

Strophe: 23  
Verse: a  
به مرو اندر چنان بودم شب وروز
Verse: b  
که گفتى آهوم در پنجهء يوز

Strophe: 24  
Verse: a  
نه بس بودآن بلا خوردن به ناکام
Verse: b  
که آتش نيز بايستش به فرجام

Strophe: 25  
Verse: a  
به آتش مان چه سوزد نه خدايست
Verse: b  
که دوزخ دار و پادافره نمايست

Strophe: 26  
Verse: a  
کنون اينجا که هستم تندرستم
Verse: b  
ز ويسه شادم و از باده مستم

Strophe: 27  
Verse: a  
فرستادم به تونامه نهانى
Verse: b  
بدان تا حال و کار من بدانى

Strophe: 28  
Verse: a  
نگر تا هيچ گونه غم ندارى
Verse: b  
که تيمار جهان باشد گذارى

Strophe: 29  
Verse: a  
ننودم حال خويشم و روز و جايم
Verse: b  
وزين پس هر چه باشد هم نمايم

Strophe: 30  
Verse: a  
همى گردم به گيهان تا بدان گاه
Verse: b  
که گردد جايگاه شاه بى شاه

Page of edition: 213 

Strophe: 31  
Verse: a  
چو تخت موبد از وى باز ماند
Verse: b  
مرا خود بخت بر تختن نشاند

Strophe: 32  
Verse: a  
نه او را جان به کوهى باز بستند
Verse: b  
و يا در چشمهء حيوان بشستست

Strophe: 33  
Verse: a  
و گر زين بماند چند گاهى
Verse: b  
به جان من که گرد آرم سپاهى

Strophe: 34  
Verse: a  
فرود آرم مرو را از سرتخت
Verse: b  
نشينم با دلارامم بر تخت

Strophe: 35  
Verse: a  
نباشد دير، باشد زود اين کام
Verse: b  
تو گفتار مرا در دل نگه دار

Strophe: 36  
Verse: a  
چو گفتارم پديد آيد تو گو زه
Verse: b  
نباشد هيچ دانايى ز تو به

Strophe: 37  
Verse: a  
درود ويس جان افزاى بپذير
Verse: b  
بسى خوشتر ز بوى گل به شبگير

Strophe: 38  
Verse: a  
چو مادر نامهء فرزند بر خواند
Verse: b  
ز شادى دل بر آن نامه برافشاند

Strophe: 39  
Verse: a  
چو از ره ندر آمد نامه آن روز
Verse: b  
شهنشه نيز باز آمد دگر روز

Strophe: 40  
Verse: a  
دل مادر برست از رنج ديدن
Verse: b  
تو گفتى خواست از شادى پريدن

Strophe: 41  
Verse: a  
جهان را کارها چونين شگفتست
Verse: b  
خنك آن کس کزو عبرت گرفتست

Strophe: 42  
Verse: a  
نمايد چند بازى بلعجب وار
Verse: b  
پس آنگه نه طرب ماند نه تيمار

Strophe: 43  
Verse: a  
نگر تا از بلاى او ننالى
Verse: b  
که گر نالى ز ناله بر محالى

Strophe: 44  
Verse: a  
نگر تا از هواى او ننازى
Verse: b  
که گر نازى ز نازش بر مجازى

Strophe: 45  
Verse: a  
چو شاهنشه يکى هفته بياسود
Verse: b  
ز تنهايى هميشه تنگدل بود

Page of edition: 214 
Strophe: 46  
Verse: a  
چو دستورش ز پيش او برفتى
Verse: b  
مرو را ديو انديشه گرفتى

Strophe: 47  
Verse: a  
شبى مادر بدو گفت اى نيازى
Verse: b  
چرا از رنج و انده مى گدازى

Strophe: 48  
Verse: a  
چنين غمگين و در مانده چرايى
Verse: b  
نه بر ايران و توران پادشايى؟

Strophe: 49  
Verse: a  
نه شاهان جهان باژت گزارند
Verse: b  
دل و ديده بفرمان تو دارند

Strophe: 50  
Verse: a  
جهان از قيروان تا چين دارى
Verse: b  
به هر کامى که خواهى کامگارى

Strophe: 51  
Verse: a  
چرا هنواره چونين مستمندى
Verse: b  
جرا اين سست جانت را پسندى

Strophe: 52  
Verse: a  
به پيرى هر کسى نيکى فزايند
Verse: b  
کجا از خواب برنايى در آيند

Strophe: 53  
Verse: a  
دگر بر راه ناخوبى نپيوند
Verse: b  
ز پيرى کام برنايى نجويند

Strophe: 54  
Verse: a  
کجا پيريش باشد سخترين بند
Verse: b  
همن موى سپيدش بهترين پند

Strophe: 55  
Verse: a  
ترا تا پير گشتى آز بيش است
Verse: b  
دلم زين آز تو بسيار ريش است

Strophe: 56  
Verse: a  
شهنشه گفت اى مادر چنين است
Verse: b  
دلم گويى که هم با من به کين است

Strophe: 57  
Verse: a  
زنى را بر گزيدم از جهانى
Verse: b  
همى از وى نيارامم زمانى

Strophe: 58  
Verse: a  
نه فر پندش دهم پندم پذيرد
Verse: b  
نه با شادى و ناز آرام گيرد

Strophe: 59  
Verse: a  
مرا شش ماه در گيتى دوانيد
Verse: b  
چه مايه رنج زى جانم رسانيد

Strophe: 60  
Verse: a  
کنون غمگين و آشفته بدان است
Verse: b  
که او بى يار زنده در جهان است

Page of edition: 215 
Strophe: 61  
Verse: a  
همى تا باشد اين دل در تن من
Verse: b  
نپردازم به جنگ هيچ دشمن

Strophe: 62  
Verse: a  
اگر جانم ز ويس آگاه گشتى
Verse: b  
دراز اندوه من کوتاه گشتى

Strophe: 63  
Verse: a  
پذيرفتم که گر رويش ببينم
Verse: b  
به دست او دهم تاج و نگينم

Strophe: 64  
Verse: a  
ز فرمانش دگر بيرون نيايم
Verse: b  
چنان دارم که فرمان خدايم

Strophe: 65  
Verse: a  
گناه رفته را اندر گذارم
Verse: b  
دگر هر گز به روى او نيارم

Strophe: 66  
Verse: a  
به رامين نيز جز نيکى نخواهم
Verse: b  
برادر باشد و پشت و پناهم

Strophe: 67  
Verse: a  
چو اين گفتار ازو بشنيد مادر
Verse: b  
تو گويى در دلش افتاد آذر

Strophe: 68  
Verse: a  
ز ديده اشك خونين بر رخان ريخت
Verse: b  
تو گفتى ناردان بر زعفران ريخت

Strophe: 69  
Verse: a  
گرفتش دست آن پر مايه فرزند
Verse: b  
بخور گفتار برين گفتار سوگند

Strophe: 70  
Verse: a  
که خون ويس و رامينم نريزى
Verse: b  
نه هر گز نيز با ايشان ستيزى

Strophe: 71  
Verse: a  
به جا آرى سختنهايى که گفتى
Verse: b  
چنان کاندر وفا نايدت زفتى

Strophe: 72  
Verse: a  
کجا من دارم آگاهى ازيشان
Verse: b  
بگويم چون بيابم راست پيمان

Strophe: 73  
Verse: a  
چو مادر با شهنشه اين سخن گفت
Verse: b  
ز شادى روى او چون لاله بشکفت

Strophe: 74  
Verse: a  
به دست او پاى مادر اندر افتاد
Verse: b  
هزاران بوسه بر دستش همى داد

Strophe: 75  
Verse: a  
همى گفت اى مرا با جان برابر
Verse: b  
مرا از دوزخ سوزان بر آور

Strophe: 76  
Verse: a  
به نيکويى بکن يك کار ديگر
Verse: b  
روانم باز ده يك بار ديگر

Strophe: 77  
Verse: a  
که فرمان ترا بر دل نگارم
Verse: b  
سر از فرمانت هر گز بر ندارم

Strophe: 78  
Verse: a  
بخورد آنگاه با مادرش سوگند
Verse: b  
به دين روشن و جان خردمند

Page of edition: 216 
Strophe: 79  
Verse: a  
به يزدان جهان و دين پاکان
Verse: b  
به روشن جان نيکان و نيکان

Strophe: 80  
Verse: a  
به آب پاك و خاك و آتش و باد
Verse: b  
به فرهنگ و وفا و دانش و داد

Strophe: 81  
Verse: a  
که بر رامين ازين پس بد نجويم
Verse: b  
دل از آزار و کردارش بضويم

Strophe: 82  
Verse: a  
نخواهم بر تن و جانش زيانى
Verse: b  
ز دل ننمايش جز مهربانى

Strophe: 83  
Verse: a  
شبستان مرا بانو بود ويس
Verse: b  
دل و جان مرا دارو بود ويس

Strophe: 84  
Verse: a  
گناه رفته را زو در گذارم
Verse: b  
دگر هر گز به رويش باز نارم

Strophe: 85  
Verse: a  
چو شاهنشه بدين سان خورد سوگند
Verse: b  
به کار ويس دل را کرد خرسند

Strophe: 86  
Verse: a  
همان گه مادرش نامه فرستاد
Verse: b  
به نامه کرد رفته يك به يك ياد

Strophe: 87  
Verse: a  
سخنها گفت نيکوتر ز گوهر
Verse: b  
به گاه طعب شيرين تر ز شکر

Strophe: 88  
Verse: a  
به نامه گفته بود اى جان مادر
Verse: b  
بهشت و دوزخت فرمان مادر

Strophe: 89  
Verse: a  
ز فرمانم نگر تا سر نتابى
Verse: b  
که از دادار جز دوزخ نيابى

Strophe: 90  
Verse: a  
چو اين نامه بخوانى زود بشتاب
Verse: b  
مرا يك بار ديگر زنده درياب

Strophe: 91  
Verse: a  
که چشمم کور شد از بس گرستن
Verse: b  
تنم خواهد همى از جان گسستن

Strophe: 92  
Verse: a  
چراغ جانم اندر تن فرو مرد
Verse: b  
بهار کامم اندر دل بپژمرد

Strophe: 93  
Verse: a  
همى تا روى تو بينم چنينم
Verse: b  
به پيش دادگر رخ بر زمانم

Strophe: 94  
Verse: a  
ترا خواهم که بينم در جهان بس
Verse: b  
که بر من نيست فرخ تر ز تو کس

Strophe: 95  
Verse: a  
شهنشه نيز همچون من نوانست
Verse: b  
تنش گويى ز يادت بى روانست

Strophe: 96  
Verse: a  
چو بى تو گشت او قدرت بدانست
Verse: b  
به گيتى گشت چندان کاوتوانست

Page of edition: 217 

Strophe: 97  
Verse: a  
چه مايه در جهان رنج و بلا ديد
Verse: b  
نگر چه روزگار ناسزاد ديد

Strophe: 98  
Verse: a  
کنون بر گشت و باز آمد پشيمان
Verse: b  
بجز ديدارت او را نيست درمان

Strophe: 99  
Verse: a  
بخورد از راستى پاکيزه سوگند
Verse: b  
که هر گز نشکند در مهر پيوند

Strophe: 100  
Verse: a  
گرامى داردت چون جان و ديده
Verse: b  
وزين ديگر برادر بر گزيده

Strophe: 101  
Verse: a  
ترا باشد ز بيرون داد و فرمان
Verse: b  
چنان چون ويسه را اندر شبستان

Strophe: 102  
Verse: a  
هم او بانو بود هم تو سپهبد
Verse: b  
شما را چون پدر آزاده موبد

Strophe: 103  
Verse: a  
نباشد نيز هر گز خشم و آزار
Verse: b  
دلت جويد به گفتار و به کردار

Strophe: 104  
Verse: a  
تو نيز از دل برون کن بيم و پرهيز
Verse: b  
مکن تندى و چونين سخت مستيز

Strophe: 105  
Verse: a  
که از بيگانگى سودى نيارى
Verse: b  
وگرچه مايهء بسيار دارى

Strophe: 106  
Verse: a  
چو دارى در خراسان مرزبانى
Verse: b  
چرا جويى دگر جا ايرمانى

Strophe: 107  
Verse: a  
حراسانى که چون خرم بهشتست
Verse: b  
ترا ايزد ز حاك او سرشتست

Strophe: 108  
Verse: a  
ترا دادست بر وى پادشايى
Verse: b  
چرا جويى همى ازوى جدايى

Strophe: 109  
Verse: a  
درين بيگانگى و رنج بى مر
Verse: b  
چه خواهى جستن از شاهى فزونتر

Strophe: 110  
Verse: a  
به طبع اندر چه دارى به ز اميد
Verse: b  
به چرخ اندر چه يابى به ز خورشيد

Strophe: 111  
Verse: a  
چو در پيشت بود کانى ز گوهر
Verse: b  
چرا جويى به سختى کان ديگر

Strophe: 112  
Verse: a  
چو آمد پاسخ نامه به پايان
Verse: b  
ببردندش به پشت بادپايان

Strophe: 113  
Verse: a  
دل رامين از آن نامه بتفسيد
Verse: b  
ز حال مادر و موبد بپرسيد

Strophe: 114  
Verse: a  
چو از پيمان و سوگند آگهى يافت
Verse: b  
عنان از رى به سوى مرو برتافت

Page of edition: 218 

Strophe: 115  
Verse: a  
نشانده دلبرش را در عمارى
Verse: b  
چه اندر تاخ در شاهوارى

Strophe: 116  
Verse: a  
ز بوى زلف و رنگ روى آن ماه
Verse: b  
چه مشك و لاله شد خاك همه راه

Strophe: 117  
Verse: a  
اهر چه بود در پرده نهفته
Verse: b  
همى تابيد چون ماه دو هفته

Strophe: 118  
Verse: a  
و گرچه بود در ره کاروانى
Verse: b  
چه سروى بود رسته حسروانى

Strophe: 119  
Verse: a  
هوا او را به آب مهر شسته
Verse: b  
هزاران رشته در پروين گسسته

Strophe: 120  
Verse: a  
به کام خود نشسته پنج شش ماه
Verse: b  
برو ناتافته نور خور و ماه

Strophe: 121  
Verse: a  
شده از ناز کى چون قطرهء آب
Verse: b  
ز ترى همچو سروى سبز و شاداب

Strophe: 122  
Verse: a  
يکى خوبيش را سد برفزوده
Verse: b  
نه کس ديده چو او نه خود شنوده

Strophe: 123  
Verse: a  
چو چشم شاه موبد بر وى افتاد
Verse: b  
همه شغل جهان او را شد از ياد

Strophe: 124  
Verse: a  
چنان کان خوبى ويسه فزون بود
Verse: b  
مرو را نيز مهر دل بيفزود

Strophe: 125  
Verse: a  
فراموش کرد آزار گذشته
Verse: b  
تو گفتى ديو موبد شد فرشته

Strophe: 126  
Verse: a  
دگر باره به رامش دست بردند
Verse: b  
جهان را بازى و سخره شمردند

Strophe: 127  
Verse: a  
به کام دل همى بودند خرم
Verse: b  
ز مى دادند کشت کام را نم




Next part



This text is part of the TITUS edition of Gurgani, Vis u Ramin.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 10.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.