TITUS
Gurgani, Vis u Ramin
Part No. 50
Previous part

Chapter: 50  
نصيحت کردن به گوى رامين را


Strophe: 1  
Verse: a   چو سر برزد خور تابان دگر روز
Verse: b  
فروزان روى او شد گيتى افروز

Strophe: 2  
Verse: a  
هوا مانند تيغى شد زدوده
Verse: b  
زمين چون ز عفرانى گشت سوده

Strophe: 3  
Verse: a  
يکى فرزانه بود اندر خراسان
Verse: b  
در آن کشور مه اختر شناسان

Strophe: 4  
Verse: a  
سختگويى که نامش بود به گوى
Verse: b  
نبودى مثل او دانا و نيکوى

Strophe: 5  
Verse: a  
گه و بيگاه با رامين نشستى
Verse: b  
به آب پند جانش را بشستى

Strophe: 6  
Verse: a  
همى گفتى که تو يك روز شاهى
Verse: b  
به چنگ آرى هر کامى که خواهى

Strophe: 7  
Verse: a  
درخت کام تو گردد برومند
Verse: b  
تو باشى در جهان مهتر خداوند

Strophe: 8  
Verse: a  
چو آمد پيش رامين بامدادان
Verse: b  
مرو را ديد بس دلتنگ و گريان

Strophe: 9  
Verse: a  
بپرسيدش که درمانده چرايى
Verse: b  
چرا شادى و رامش نه فزايى

Strophe: 10  
Verse: a  
جوانى دارى و اورنگ شاهى
Verse: b  
چواين هر دو بود ديگرچه خواهى

Strophe: 11  
Verse: a  
خرد را در هوا چندين مر نجان
Verse: b  
روان را در بلا چندين مپيچان

Strophe: 12  
Verse: a  
ترا خصمى کند چان پيش دادار
Verse: b  
ز بس کاو را همى دارى به تيمار

Strophe: 13  
Verse: a  
بدين مايه درنگ وزندگانى
Verse: b  
چرا کارى کنى جز شادمانى

Page of edition: 304 
Strophe: 14  
Verse: a  
اگر حکم خدا ديگر نگردد
Verse: b  
به انده بردن از ما بر نگردد

Strophe: 15  
Verse: a  
چه بايد بيهده اندوه خوردن
Verse: b  
همان نابوده را تيمار بردن

Strophe: 16  
Verse: a  
چو بشنيد اين سخن رامين
Verse: b  
بدو گفت اى مرا چشم جهان بين

Strophe: 17  
Verse: a  
نکو گفتى تو با من هر چه فگتى
Verse: b  
وليکن چون نمايد چرخ زفتى

Strophe: 18  
Verse: a  
دل مردم نه از سنگست و پولاد
Verse: b  
که گر غمگين شود باشد ازو شاد

Strophe: 19  
Verse: a  
تنى را چند باشد سازگارى
Verse: b  
دلى را چند باشد بردبارى

Strophe: 20  
Verse: a  
جهان را زشت کارى بيش از آنست
Verse: b  
که ما را کوشش و صبر و توان است

Strophe: 21  
Verse: a  
قصا بر هر کسى باريد باران
Verse: b  
وليکن بر دلم باريد طوفان

Strophe: 22  
Verse: a  
نه بر من بگذرد هر گزيکى روز
Verse: b  
که ننمايد مرا داغ جگر سوز

Strophe: 23  
Verse: a  
اگر روزى مرا کامى نمايد
Verse: b  
به زير کام در دامى نمايد

Strophe: 24  
Verse: a  
جهان گر بر سر من گل فشاند
Verse: b  
ز هر گل بر دلم خارى نشاند

Strophe: 25  
Verse: a  
به کام خويش جامى مى نخوردم
Verse: b  
که جام زهرش اندر پى نخوردم

Strophe: 26  
Verse: a  
به چونين حال و چونين زندگانى
Verse: b  
کرا از دل بر آيد شادمانى

Strophe: 27  
Verse: a  
اگر خوارى همين يك راه ديدم
Verse: b  
که دى از خشم شاهنشاه ديدم

Strophe: 28  
Verse: a  
سزد گر من نصيحت نه پذيرم
Verse: b  
به بخت خويش گريم تا بميرم

Strophe: 29  
Verse: a  
پس آنگه کرد با او يك بيك ياد
Verse: b  
که ديگر باره ايشان را چه افتاد

Strophe: 30  
Verse: a  
چه خوارى کرد با من شاه شاهان
Verse: b  
به پيش ويس بانو ماه ماهان

Page of edition: 305 
Strophe: 31  
Verse: a  
دو چشم من چنين پتياره ديده
Verse: b  
چرا پر خون ندارم هر دو ديده

Strophe: 32  
Verse: a  
به آيد مردن از خوارى کشيدن
Verse: b  
صبورى کردن و تلخى چشيدن

Strophe: 33  
Verse: a  
به هر دردى شکيبم جز به خوارى
Verse: b  
مجو از من به خوارى بردبارى

Strophe: 34  
Verse: a  
چو حال خود به به گو گفت رامين
Verse: b  
جگرريش و دو چشم از گريه خونين

Strophe: 35  
Verse: a  
نگر تا پاسخس چون داد به گوى
Verse: b  
نو نيز ار پاسخى گويى چنان گوى

Strophe: 36  
Verse: a  
بدو گفت اى ز بخت خويش نالان
Verse: b  
تو شيرى چند نالى از شغالان

Strophe: 37  
Verse: a  
ترا دولت رست روزى به فرياد
Verse: b  
ازان پس کت نمايد چند بيداد

Strophe: 38  
Verse: a  
ترا تا باشد اندر دل هوا خوش
Verse: b  
تن تو همچنين باشد بلا کش

Strophe: 39  
Verse: a  
به جانان دل نبايستى سپردن
Verse: b  
چو نتوانستى اندوهانش خوردن

Strophe: 40  
Verse: a  
ندانستى که هر چون مر کارى
Verse: b  
به روى آيد ترا هر گونه خوارى

Strophe: 41  
Verse: a  
هر آن گاهى که دارى گل چدن کار
Verse: b  
روا باشد که دستت را خلد خار

Strophe: 42  
Verse: a  
به مهر اندر تو چون بازارگانى
Verse: b  
ازو گه سود بينى گه زيانى

Strophe: 43  
Verse: a  
تو گفتى بى زيانى سود بينى
Verse: b  
ويا نه آتشى بى دود بينى

Strophe: 44  
Verse: a  
کسى کاو تخم کشتن پيشه دارد
Verse: b  
هميشه دل در آن انديشه دارد

Strophe: 45  
Verse: a  
ز کشتن تا برستن تا درودن
Verse: b  
بسا رنجا که بايد آزمودن

Strophe: 46  
Verse: a  
تو تخم عاشقى در دل بکشتى
Verse: b  
که بار آيد ترا حور بهشتى

Page of edition: 306 
Strophe: 47  
Verse: a  
ندانستى کزو تا بار يابى
Verse: b  
بسى رنج و بسى آزار يابى

Strophe: 48  
Verse: a  
> مگر صد ره ترا گفتم ازين پيش
Verse: b  
مکن بيداد بر نازك تن خويش <

Strophe: 49  
Verse: a  
ترا تا دوست باشد ماه ماهان
Verse: b  
همان دشمنت باشد شاه شاهان

Strophe: 50  
Verse: a  
تو دردل کن که بينى رنج و خوارى
Verse: b  
کنى نا کام صبر و بردبارى

Strophe: 51  
Verse: a  
تنت باشد هميشه جاى آزار
Verse: b  
دلت همواره باشد جاى تيمار

Strophe: 52  
Verse: a  
تو با پيل دمان در کارزارى
Verse: b  
ندانم چونت باشد رستگارى

Strophe: 53  
Verse: a  
تو با شير ژيان اندر نبردى
Verse: b  
ندانم چونت باشد شير مردى

Strophe: 54  
Verse: a  
تو بى کشتى همى دريا گذارى
Verse: b  
ازو جوينده در شاهوارى

Strophe: 55  
Verse: a  
ندانم چون بود فرجام کارت
Verse: b  
چه نيك و بد نمايد روزگارت

Strophe: 56  
Verse: a  
تو سال و ماه با آن اژدهايى
Verse: b  
که از وى نيست دشمن را رهايى

Strophe: 57  
Verse: a  
مگر يك روز بر تو راه گيرد
Verse: b  
ز کين دل ترا ناگاه گيرد

Strophe: 58  
Verse: a  
تو خانه کرده اى بر راه سيلاب
Verse: b  
درو خفته بسان مست در خواب

Strophe: 59  
Verse: a  
> مگر يکروز طوفانى در آيد
Verse: b  
ترا با خانه ناگه در ربايد <

Strophe: 60  
Verse: a  
> تو صد باره به دام اندر نشستى
Verse: b  
چو بختت يار بود از دام جستى <

Strophe: 61  
Verse: a  
> مگر يك روز نتوانى بجستى
Verse: b  
روانت را نباشد روى رستى <

Strophe: 62  
Verse: a  
بس آن خوارى از يان خوارى بود بيش
Verse: b  
کجا خونت بود در گردن خويش

Strophe: 63  
Verse: a  
روان را بيش از اين خوارى چه دانى
Verse: b  
که در دوزخ بمانى جاودانى

Page of edition: 307 
Strophe: 64  
Verse: a  
بدين سر باشدت حسرت سر انجام
Verse: b  
بدان سر باشدت وارونه فرجام

Strophe: 65  
Verse: a  
اگر فرمان برى پندم نيوشى
Verse: b  
شکيبايى کنى در صبر کوشى

Strophe: 66  
Verse: a  
نباشد هيچ مردى چون صبورى
Verse: b  
بخاصه روز هجر و وقت دورى

Strophe: 67  
Verse: a  
اگر مردى کنى و صبر جويى
Verse: b  
به صبر اين زنگ را از دل بشويى

Strophe: 68  
Verse: a  
اگر رو ويس را سالى نبينى
Verse: b  
به دل جويى برو ديگر گزينى

Strophe: 69  
Verse: a  
به گاه هجر تيمارش ندارى
Verse: b  
چنان گردى که خود يادش نيارى

Strophe: 70  
Verse: a  
چو بر دل چير گردد مهر جانان
Verse: b  
به از دورى نباشد هيچ دومان

Strophe: 71  
Verse: a  
همه مهرى ز ناديدن بکاهد
Verse: b  
کرا ديده نبيند دل نخواهد

Strophe: 72  
Verse: a  
بسا عشقا که ناديدن زدودست
Verse: b  
چنان کتدش که گفتى خود نبودست

Strophe: 73  
Verse: a  
بسا روزا که تو بينى دل خويش
Verse: b  
نمانده ياد ويس او را کم و بيش

Strophe: 74  
Verse: a  
به روى مردمان آيد همه کار
Verse: b  
به دست آرند کام خويش ناچار

Strophe: 75  
Verse: a  
به شمشير و به دينار و به فرهنگ
Verse: b  
به تدبير و به دستان و به نيرنگ

Strophe: 76  
Verse: a  
ترا کارى به روى آيد به گيهان
Verse: b  
نه تدبيرش همى دانى نه درمان

Strophe: 77  
Verse: a  
فسانه گشته اى در هفت کشور
Verse: b  
هميشه خوار بر چشم برادر

Strophe: 78  
Verse: a  
که و مه چون به مجلس جام گيرند
Verse: b  
ترا در ناحفاظان نام گيرند

Strophe: 79  
Verse: a  
ز گيتى بد گمان چون تو ندانند
Verse: b  
همى جز نا جوانمردت نخوانند

Strophe: 80  
Verse: a  
همى گويند چون او کس چه بايد
Verse: b  
که در گوهر برادر را نشايد

Strophe: 81  
Verse: a  
اگر خود ويسه بودى ماه و خورشيد
Verse: b  
خرد را کام و جان را ناز و اميد

Strophe: 82  
Verse: a  
نباستى که رامين خردمند
Verse: b  
ابا ويسه بکردى مهر و پيوند

Page of edition: 308 
Strophe: 83  
Verse: a  
مبادا در جهان آن شادى و کام
Verse: b  
کزو آيد روان را زشتى نام

Strophe: 84  
Verse: a  
چو رامين شيرمرد نام گستر
Verse: b  
به نام بد بيالودست گوهر

Strophe: 85  
Verse: a  
چو آلوده شود گوهر به يك ننگ
Verse: b  
نشويد آب صد دريا ازو زنگ

Strophe: 86  
Verse: a  
چو جان ماکه جاويدان بماند
Verse: b  
بماند نام بد تا جان بماند

Strophe: 87  
Verse: a  
همانا نيست رامين را يکى يار
Verse: b  
که او را باز دارد از چنين کار

Strophe: 88  
Verse: a  
رفيقى نيك راى از گوهرى به
Verse: b  
دلى آسان گذار از کشورى به

Strophe: 89  
Verse: a  
تو کام دل ز ويسه بر گرفتى
Verse: b  
ز شاخ مهربانى بر گرفتى

Strophe: 90  
Verse: a  
اگر صد سال بينى او همانست
Verse: b  
نه حورالعين و ماه آسمانست

Strophe: 91  
Verse: a  
ازو بهتر به پاکى و نکويى
Verse: b  
هزاران بيش يابى گر بجويى

Strophe: 92  
Verse: a  
بدين بى مايگى عمر و جوانى
Verse: b  
بسر بردن به يك زن چون توانى

Strophe: 93  
Verse: a  
اگر تو ديگرى را يار گيرى
Verse: b  
به دل پيوند او را خوار گيرى

Strophe: 94  
Verse: a  
تو در گيتى جز او دلبر نديدى
Verse: b  
ازيرا بر بتانش بر گزيدى

Strophe: 95  
Verse: a  
ستاره نزد تو دارد روايى
Verse: b  
که با ماهت نبودست آشنايى

Strophe: 96  
Verse: a  
هوا را از دل گمره برون کن
Verse: b  
يکى ره خويشتن را آزمون کن

Strophe: 97  
Verse: a  
جهان از هند و چين تا روم و بربر
Verse: b  
به پيروزى تو دارى با برادر

Strophe: 98  
Verse: a  
نه جز مرز خراسان کشورى نيست
Verse: b  
و يا جز ويس بانو دلبرى نيست

Strophe: 99  
Verse: a  
نشست خويش را مرز دگر جوى
Verse: b  
ز هر شهرى نگارى سيم بر جوى

Strophe: 100  
Verse: a  
همى بين دلبران را تا بدان گاه
Verse: b  
که يابى دلبرى نيکو تر از ماه

Strophe: 101  
Verse: a  
نگارينى که با آن روى نيکوش
Verse: b  
شود ويسه ز ياد تو فراموش

Page of edition: 309 
Strophe: 102  
Verse: a  
ز دولت بر خور و از زندگانى
Verse: b  
بران همواره کام ايجهانى

Strophe: 103  
Verse: a  
بدين غمخوارگى تا کى نشينى
Verse: b  
نهيب جان شيرين چند بينى

Strophe: 104  
Verse: a  
گه آمد کز بزرگان شرم دارى
Verse: b  
برادر را تو نيز آزرم دارى

Strophe: 105  
Verse: a  
گه آمد کز جوانى کام جويى
Verse: b  
ز بزم و رزم کردن نام جويى

Strophe: 106  
Verse: a  
گه آمد کز بزرگى ياد گيرى
Verse: b  
به فال نيك راه داد گيرى

Strophe: 107  
Verse: a  
تو اکنون پادشايى جست بايى
Verse: b  
کجا جز پادشاهى را نشايى

Strophe: 108  
Verse: a  
به گرد دايه و ويسه چه گردى
Verse: b  
کزيشان آب روى خود ببردى

Strophe: 109  
Verse: a  
همالان جويان جاه و پايه
Verse: b  
تو سال و ماه جويان ويس و دايه

Strophe: 110  
Verse: a  
رفيقان تو جويان پادشايى
Verse: b  
تو جويان بازى و ناپارسايى

Strophe: 111  
Verse: a  
شد از تو روزگار لهو و بازى
Verse: b  
تو در ميدان بازى چند تازى

Strophe: 112  
Verse: a  
چه ديوست ايآکه بر جانت فسون کرد
Verse: b  
ترا يکبارگى چونين زبون کرد

Strophe: 113  
Verse: a  
تو اندر خدمت وارونه ديوى
Verse: b  
نه اندر طاعت گيهان خديوى

Strophe: 114  
Verse: a  
همى ترسم که کار تو به فرجام
Verse: b  
چنان گردد که يابد دشمنت کام

Strophe: 115  
Verse: a  
اگر پند رهى را کار بندى
Verse: b  
شوى رستى ز چندين مستمندى

Strophe: 116  
Verse: a  
غمت شادى شود سختيت رامش
Verse: b  
بلا خوشى و نادانيت دانش

Strophe: 117  
Verse: a  
اگر سيريت نامد زانگه ديدى
Verse: b  
نه من گفتم سخن نه تو شنيدى

Strophe: 118  
Verse: a  
همى کن همچنين تا خود چه ايد
Verse: b  
جهان بازيت را بازى نمايد

Page of edition: 310 
Strophe: 119  
Verse: a  
تو باشى در ميان ما بر کناره
Verse: b  
نباشد جز درودى بر نظاره

Strophe: 120  
Verse: a  
چو بشنيد اين سخن رامين بيدل
Verse: b  
تو گفتى چون خرى شدمانده در گل

Strophe: 121  
Verse: a  
گهى چون لاله شد ز تشوير
Verse: b  
گهى چون زعفران و گاه چون قير

Strophe: 122  
Verse: a  
بدو گفت اين که تو گويى چنينست
Verse: b  
دل من با روان من به کينست

Strophe: 123  
Verse: a  
شنيدم پند خوبت را شنيدم
Verse: b  
بريدم زين دل نادان بريدم

Strophe: 124  
Verse: a  
نبينى تو مرا زين پس هوا جوى
Verse: b  
نراند نيز بر رويم هوا جوى

Strophe: 125  
Verse: a  
منم فردا و راه ماه آباد
Verse: b  
بگردم در جهان چون گور آزاد

Strophe: 126  
Verse: a  
نيايم در ميان مهر جويان
Verse: b  
نورزم نيز مهر ماهرويان

Strophe: 127  
Verse: a  
چنان کارى چرا ورزم به اميد
Verse: b  
که جانم را از او ننگست جاويد


Next part



This text is part of the TITUS edition of Gurgani, Vis u Ramin.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 10.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.