TITUS Texts: Gurgani, Vis u Ramin

Strophe: 1
Verse: a   چو از نخچير باز آمد رفيدا
Verse: b   يکايك راز بر گل کرد پيدا

Strophe: 2
Verse: a   که رامين کينه کشت و مهر بدرود
Verse: b   همان گوهر که در دل داشت نبود

Strophe: 3
Verse: a   اگر جاويد وى را آزمايى
Verse: b   دلش جويى و نيکويى نمايى

Strophe: 4
Verse: a   همان مارست هنگام گزيدن
Verse: b   همان مارست هنگام دريدن

Strophe: 5
Verse: a   درخت تلخ هم تلخ آورد بر
Verse: b   اگر چه ما دهيمش آب شکر

Strophe: 6
Verse: a   اگر صد ره بپالايى مس و روى
Verse: b   به پالودن نگردد زر خود روى

Strophe: 7
Verse: a   و گر صد بار بر آتش نهى قير
Verse: b   نگيرد قير هرگز گونه شير

Strophe: 8
Verse: a   اگر رامين به کس شايسته بودى
Verse: b   وفا با ويسهء بانو نمودى

Strophe: 9
Verse: a   چو رامين ويس و موبد را نشايست
Verse: b   ترا هم جفت او بودن نبايست

Strophe: 10
Verse: a   دل رامين هميشه زود سيرست
Verse: b   ز بد سازى و بد خويي چو شيرست

Strophe: 11
Verse: a   چو اورا با دگر کسها نديدى
Verse: b   ز نادانى هواى از گزيدى

Page of edition: 410
Strophe: 12
Verse: a   چه مهر و راستى جستن ز رامين
Verse: b   چه اندر شوره کشتن تازه نسرين

Strophe: 13
Verse: a   چرا با بى وفا پيوند جستى
Verse: b   چرا از زهر فعل قند جستى

Strophe: 14
Verse: a   و ليکن چون قصا را بودنى بود
Verse: b   ازين بيهوده گفتن با تو چه سود

Strophe: 15
Verse: a   چو رامين نيز باز آمد ز نخچير
Verse: b   چو نخچيرى بد اندر دل زده تير

Strophe: 16
Verse: a   گره بسته ميان ابروان را
Verse: b   به خون ديدگان شسته رخان را

Strophe: 17
Verse: a   به بزم شاد خوارى در چنان بود
Verse: b   که گفتى مثل شخسى بى روان بود

Strophe: 18
Verse: a   گل گل بوى پيش او نشسته
Verse: b   به رخ بازار بت رويان شکسته

Strophe: 19
Verse: a   به بالا راست چون سرو جوانه
Verse: b   ز سرو آتش بر آهخته زبانه

Strophe: 20
Verse: a   به پيکر نغز چون ماه دو هفته
Verse: b   به مه لاله و سوسن شکفته

Strophe: 21
Verse: a   ز رخ برهر دلى بارنده آتش
Verse: b   چنان کز نوك غمزه تير آرش

Strophe: 22
Verse: a   چنان بد پيش رامين آن سمن بر
Verse: b   که باشد پيش مرده گنج گوهر

Strophe: 23
Verse: a   تنش بر جاى مانده دل نه بر جاى
Verse: b   همى گفته ز مهرش هر زمان واى

Strophe: 24
Verse: a   دل او را چنان آمد گمانى
Verse: b   که هست آن حالش از مردم نهانى

Strophe: 25
Verse: a   به دل مويه کنان با يوبهء جفت
Verse: b   نهان از هر کسى با دل همى گفت

Strophe: 26
Verse: a   چه خوشتر باشد از بزم جوانان
Verse: b   به هم خرم نشسته مهربانان

Strophe: 27
Verse: a   مرا اين بزم و اين ايوان خرم
Verse: b   بدل ناخوشترست از جاى ماتم

Strophe: 28
Verse: a   چنان آيد نگارم را گمانى
Verse: b   که من هستم کنون در شادمانى

Strophe: 29
Verse: a   ندارد آگهى از روزگارم
Verse: b   که من چون مستمند و دل فگارم

Strophe: 30
Verse: a   همانا گويد اکنون آن نگارين
Verse: b   که از مهرم بياسودست رامين

Page of edition: 411
Strophe: 31
Verse: a   نداند حالت من در جدايى
Verse: b   بريده ز آشنايان آشنايى

Strophe: 32
Verse: a   همى گويد کنون آن دلبر من
Verse: b   برفت آن بى وفا يار از بر من

Strophe: 33
Verse: a   به شادى با دگر دلدار بنشست
Verse: b   هوا را در دلش بازار بشکست

Strophe: 34
Verse: a   نداند تا برفتم از بر او
Verse: b   همى پيچم چو مشکين چنبر او

Strophe: 35
Verse: a   قصا چه نوشت گويى بر سر من
Verse: b   چه خواهد کرد با من اختر من

Strophe: 36
Verse: a   چه خواهم ديد زان سرو سمن بوى
Verse: b   چه خواهم ديد زان ماه سخن گوى

Strophe: 37
Verse: a   نه چون او در جهان باشد ستمگر
Verse: b   نه چون من بر زمين باشد ستم بر

Strophe: 38
Verse: a   ز بس خوارى کشيدن چون زمينم
Verse: b   ز بس رنج آزمودن آهنينم

Strophe: 39
Verse: a   بفرسودم ز رنج و درد و تيمار
Verse: b   نه خر گشتم که تا مردن کشم بار

Strophe: 40
Verse: a   روم گوهر ز کان خويش جويم
Verse: b   همان درمان جان خويش جويم

Strophe: 41
Verse: a   مرا درد آمد از نا ديدن دوست
Verse: b   کنون درمان من هم ديدن اوست

Strophe: 42
Verse: a   که ديدست اى عجب دردى به گيهان
Verse: b   که چون او را بديدى گشت درمان

Strophe: 43
Verse: a   مرا شادى و غم هر دو از آنست
Verse: b   که ديدارش مرا خوشتر ز جانست

Strophe: 44
Verse: a   چرا با بخت خود چندين ستيزم
Verse: b   چرا از کار خود چندين گريزم

Page of edition: 412
Strophe: 45
Verse: a   جرا درد از طبيب خويش پوشم
Verse: b   بلا بيش آورد گر بيش کوشم

Strophe: 46
Verse: a   نجويم بيش ازين با دل مدارا
Verse: b   کنم رازش به گيتى آشکارا

Strophe: 47
Verse: a   مرا بگذشت آب فرقت از سر
Verse: b   بدين حالم مدارا نيست در خور

Strophe: 48
Verse: a   روم با دوست گويم هر چه گويم
Verse: b   مگر زنگ جفا از دل بشويم

Strophe: 49
Verse: a   و ليکن من ز بيمارى چنينم
Verse: b   نمانم زنده گر رويش نبينم

Strophe: 50
Verse: a   هم اکنون راه شهر دوست گيرم
Verse: b   که گر ميرم به راه دوست ميرم

Strophe: 51
Verse: a   نهندم گور بارى بر سر راه
Verse: b   همه گيتى شوند از حالم آگاه

Strophe: 52
Verse: a   غريبانى که خاکم را ببينند
Verse: b   زمانى بر سر گورم نشينند

Strophe: 53
Verse: a   ببخشايند چون حالم بدانند
Verse: b   به نيکى بر زبان نامم برانند

Strophe: 54
Verse: a   غريبى بود کشته شد ز هجران
Verse: b   روانس را بيامر زاد يزدان

Strophe: 55
Verse: a   غريبان را غريبان ياد آرند
Verse: b   که ايشان يکدگر را ياد گارند

Strophe: 56
Verse: a   همه جايي غريبان خوار باشند
Verse: b   ازيرا يکدگر رايار باشند

Strophe: 57
Verse: a   ز مرگ آن گاه باشد ننگ بر من
Verse: b   که من کشته شوم در دست دشمن

Strophe: 58
Verse: a   و گر کشته شوم در حسرت دوست
Verse: b   مرا زان مرگ نامى سحت نيکوست

Strophe: 59
Verse: a   بکوشيدم بسى با پيل و با شير
Verse: b   به جنگ اندر شدم بر هردوان چير

Strophe: 60
Verse: a   بسا لشکر که من بر کندم از جاى
Verse: b   بسا دشمن که من بفگندم از پاى

Strophe: 61
Verse: a   سمين بوسد فلك پيش عنانم
Verse: b   کمر بندد قصا پيش سنانم

Strophe: 62
Verse: a   ز خوارى هر چه من کردم به دشمن
Verse: b   بکرد اکنون فراق دوست با من

Strophe: 63
Verse: a   ز دست کين دشمن رسته گشتم
Verse: b   به دست مهر جانان بسته گشتم

Page of edition: 413
Strophe: 64
Verse: a   نبودى مرگ را هرگز به من راه
Verse: b   اگر نه فرقتش بودى کمين گاه

Strophe: 65
Verse: a   ندانم چون روم تنها ازيدر
Verse: b   که نه لشکر برم با خود نه رهبر

Strophe: 66
Verse: a   مرا تنها ازيدر رفت بايد
Verse: b   که گر لشکر برم با خود نشايد

Strophe: 67
Verse: a   چو من لشکر برم با خود درين راه
Verse: b   ز حال من خبر يابد شهنشاه

Strophe: 68
Verse: a   دگر باره مرا خوارى نمايد
Verse: b   ز ويسه هيچ کامم بر نيايد

Strophe: 69
Verse: a   و گر تنها روم راهم به بيمست
Verse: b   که کوه از برف همچون کان سيمست

Strophe: 70
Verse: a   ز باران دشتها را رود خيزست
Verse: b   ز سرما دام ودد را رستخيزست

Strophe: 71
Verse: a   کنون پر برف باشد کشور مرو
Verse: b   هوا کافور بارد بر سر سرو

Strophe: 72
Verse: a   بدين هنگام سخت و برف و سرما
Verse: b   ندانم چون روم در راه تنها

Strophe: 73
Verse: a   بتر زين برف و راه سخت آنست
Verse: b   که آن بت روى برمن دل گرانست

Strophe: 74
Verse: a   نه آمرزد مرا نه رخ نمايد
Verse: b   نه بر بام آيد و نه در گشايد

Strophe: 75
Verse: a   نه از خوبى نمايد هيچ کردار
Verse: b   نه بر پوزش نيوشد هيچ گفتار

Strophe: 76
Verse: a   بمانم خسته دل چون حلقه بر در
Verse: b   شود نوميد جانم رنج بى بر

Strophe: 77
Verse: a   دريغا مردى و نام بلندم
Verse: b   کمان و تير و شمشير و کمندى

Strophe: 78
Verse: a   دريغا مرکبان راهوارم
Verse: b   دريغا دوستان بى شمارم

Page of edition: 414
Strophe: 79
Verse: a   > دريغا تخت و ايوان و سپاهم
Verse: b   دريغا کشور و شاهى و گاهم <

Strophe: 80
Verse: a   مرا کارى به روى آمد ز گيهان
Verse: b   که يارى خواست نتوانم ازيشان

Strophe: 81
Verse: a   نهيبم نيست از ژوپين و خنجر
Verse: b   نبردم نيست با فغفور و قيصر

Strophe: 82
Verse: a   نهيبم زان رخ چون آفتابست
Verse: b   نبردم با دلى پر درد و تابست

Strophe: 83
Verse: a   هنر با دل ندانم چون نمايم
Verse: b   در بسته به مردى چون گشايم

Strophe: 84
Verse: a   گهى گويم دلا تا کى ستيزى
Verse: b   سرشك از چشم و آب از روى ريزى

Strophe: 85
Verse: a   همه کس را ز دل شادى و نازست
Verse: b   مرا از تو همه سوز و گدازست

Strophe: 86
Verse: a   گهى باشم در آتش گاه در آب
Verse: b   نه روزم خرمى باشد نه شب خواب

Strophe: 87
Verse: a   نه باغم خوش بود نه کاخ و ايوان
Verse: b   نه طارم نه شبستان و نه ميدان

Strophe: 88
Verse: a   نه با مردم به صحرا اسب تازم
Verse: b   نه با ياران به ميدان گوى بازم

Strophe: 89
Verse: a   نه در رزم سواران نام جويم
Verse: b   نه در بزم جوانان کام جويم

Strophe: 90
Verse: a   نه با آزادگان خرم نشينم
Verse: b   نه از خوبان يکى را بر گزينم

Strophe: 91
Verse: a   به جاى راه دستان در افروز
Verse: b   به گوشم سرزنش آيد شب و روز

Strophe: 92
Verse: a   به کوهستان و خوزستان و کرمان
Verse: b   به طبرستان و گرگان و خراسان

Strophe: 93
Verse: a   رونده ياد من بر هر زبانى
Verse: b   فتاده نام من در هر دهانى

Strophe: 94
Verse: a   چو بنيوشى ز هر دشتى و رودى
Verse: b   همى گويند بر حالم سرودى

Strophe: 95
Verse: a   همم در شهر داننده جوانان
Verse: b   همم بر دشت خواننده شبانان

Page of edition: 415
Strophe: 96
Verse: a   زنان در خانه و مردان به بازار
Verse: b   سرود من همى گويند هموار

Strophe: 97
Verse: a   مرا در موى سر آمد سفيدى
Verse: b   هنوز اندر دلم نامد نويدى

Strophe: 98
Verse: a   نه دور از من خود آن بت روى حورست
Verse: b   که صبر و خواب و هوشم نيز دورست

Strophe: 99
Verse: a   ز بس زردى همى مانم به دينار
Verse: b   ز بس سستى همى مانم به بيمار

Strophe: 100
Verse: a   پنجه گام بتوانم دويدن
Verse: b   نه انگشتى کمان خود کشيدن

Strophe: 101
Verse: a   هر آن روزى که من باره دوانم
Verse: b   ز سستى بگسلد گويى ميانم

Strophe: 102
Verse: a   مگر مومين شد آن رويينه پشتم
Verse: b   مگر پشمين شد آن سنگينه مشتم

Strophe: 103
Verse: a   ستورمن که تگ بفزودى از گور
Verse: b   بر آخر همچومن گشتست بى زور

Strophe: 104
Verse: a   نه يوزان را سوى غرمان دوانم
Verse: b   نه بازان را سوى کبگان پرانم

Strophe: 105
Verse: a   نه با کشتى گران زور آزمايم
Verse: b   نه با مى خوارگان رامش فزايم

Strophe: 106
Verse: a   همالانم همه از بخت نازند
Verse: b   گهى اسپ و گهى نازش طرازند

Strophe: 107
Verse: a   گروهى با بتان خرم به باغند
Verse: b   گروگى شادمان بر دشت و راغند

Strophe: 108
Verse: a   گروهى گلشن آرايند و ايوان
Verse: b   گروهى باغ پيرايند و بستان

Strophe: 109
Verse: a   > گروهى را بصر بر راه دانش
Verse: b   گروهى را بدل در آز روامش <

Strophe: 110
Verse: a   مرا آز جهان از دل برفتست
Verse: b   دلم گويى که چون بختم بخفتست

Strophe: 111
Verse: a   چو پيکم روز و شب در راه مانده
Verse: b   چو آبم سال و مه در چاه مانده

Strophe: 112
Verse: a   نيارم تن به بستر سر به بالين
Verse: b   مرا هست اين و آن هر دو نمد زين

Strophe: 113
Verse: a   گها با ديو گردم در بيابان
Verse: b   گهى با شير خسپم در نيستان

Page of edition: 416
Strophe: 114
Verse: a   بدين گيتى نديدم شادکامى
Verse: b   بدان گيتى نبينم نيك نامى

Strophe: 115
Verse: a   مرا ببريد تيغ مهربانى
Verse: b   ز کام اينجهانى وانجهانى

Strophe: 116
Verse: a   همى تا ديگران نيکى سگالند
Verse: b   به توبه جان بدخواهان بمالند

Strophe: 117
Verse: a   من اندر چاه عشق و بند مهرم
Verse: b   تو پندارى که خود فرزند مهرم

Strophe: 118
Verse: a   دلا تا کى ز مهر آتش فروزى
Verse: b   مرا در بوتهء تيمار سوزى

Strophe: 119
Verse: a   دلا بى دانشى از حد ببردى
Verse: b   مرا کشتى به غمّ و خود نمردى

Strophe: 120
Verse: a   دلا از ناخوشى چون زهر گشتى
Verse: b   به مهر از دو جهان بى بهر گشتى

Strophe: 121
Verse: a   مبادا چون تو دل کس را به گيهان
Verse: b   که بس مستى و بيهوشى و نادان

Strophe: 122
Verse: a   چو رامين کرد با دل ساعتى جنگ
Verse: b   هم اواز دل هزيمت کرد دلتنگ

Strophe: 123
Verse: a   دلش هرگه ازو پندى شنيدى
Verse: b   چو مرغ سربريده برتپيدى

Strophe: 124
Verse: a   چنان دلتنگ شد رامين در آن بزم
Verse: b   کزو بگريخت همچون بددل از رزم

Strophe: 125
Verse: a   فرود آمد ز تخت شاهوارش
Verse: b   بياوردند رخش راهوارش

Strophe: 126
Verse: a   به پشت رخش که پيکر در آمد
Verse: b   تو گفتى رخش او را پر بر آمد

Strophe: 127
Verse: a   ز دروازه بشد چون ره شناسان
Verse: b   گرفته راه و هنجار خراسان