TITUS
Giorgi Avalishvili, Mgzavroba
Part No. 11
Previous part

Chapter: 10  
Page of ed.: 316  
Line of ed.: 11   თავი მეათე

Line of ed.: 12x  
თჳს წარმოსლჳსა ჩემისა კაისარიით


Line of ed.: 12        24-სა დილით წარვგზავნე კაცი ჰაჯი აჰმად ბეგისადმი შესატყობინებე\ლად,
Line of ed.: 13     
თხოვისამებრ მისისა, რათა წარმოსლვულიყო ერთად ჩემთანა წინამდე\ბარეჲსა
Line of ed.: 14     
მიმართ გზისა, გარნა პატრონსა სახლისასა, რომლისასაცა იდგა იგი,
Line of ed.: 15     
ეთქუა კაცისათჳს ჩემისა, რომელ ჴსენებული ბეგი წარსლვულიყო წინასუჱ დღე\სა.
Line of ed.: 16     
მიმღები ამბავისა ამის, წარმოველ მაშინვე კაისარიით
Line of ed.: 17     
საარზრუმოსა გზასა ზედა, ვითარცა ითქუა ზემო, სას\ყიდლით
Line of ed.: 18     
დადგინებულითა მოქირავეჲთა და ცხენებითა.
Line of ed.: 19     
ჰაბიბ კავაზმან გამომაცილა გარე ქალაქისა ერთისა ჟამისა სავალსა, რომელიცა
Line of ed.: 20     
შემდგომ უკუნ ვაქცივე მადლობითა ულიტონოჲთა.


Line of ed.: 21x   თჳს კაირხონასა


Line of ed.: 21        
კაისარიით განმოვლეთ რა
Line of ed.: 22     
ოთხისა ჟამისა სავალი, რომელსაცა ზედა კნინღადა სრულიად არ შეგვწუნა
Line of ed.: 23     
არმურმან მზისა სიცხისა, ჰშთამოვჴდით ადგილსა კაირხონად წოდებულსა, ცი\ვისა
Line of ed.: 24     
წყაროჲსა თანა და შემდგომ მცირედ შესუჱნებისა
Line of ed.: 25     
წარსლვულთა კუალად, ვვლეთ სამსა ჟამსა და მზისა და\ჴდომასა
Line of ed.: 26     
თანა დავიბანაკეთ ადგილსა ჰაჯიჩაირს განტარებად ღამისა.


Line of ed.: 27x   თჳს ჰაჯიჩაირისა


Line of ed.: 27        
აქ ვუბრ\ძანე
Line of ed.: 28     
რომელთამე ჩემთა დადგმად კარავისა, რომელთამე
Line of ed.: 29     
მოჴარშუად ჴორცთა სავახშმოდ და სხუათა დაწყობად
Line of ed.: 30     
ბარგთა რიგით გარემოს კარავისა, სადაცა ესრეთუჱ მოვიდნენ მგზავრნი ორი\სუჱ
Line of ed.: 31     
კერძოჲთ, სუბუქ-ცხენოსან-ჭურვილნი; ერთნი კაისარიით და მეორენი --
Line of ed.: 32     
მისდამი მიმომავალნი და ჰშთამოჴდნენ მეზობლად ჩუჱნდა, რიცხჳთ ორისუჱ
Line of ed.: 33     
კერძოჲსა 15-ნი კაცნი, რომელთაცა მოწევნასა თანა ბინდისასა დაიკეთეს Ms. page: 324  თოფ\\\ტანბაჩანი,
Line of ed.: 34     
მომმარჯუჱბელთა სხუათაცა იარაღთა. ესევითართა განმზადებათა
Line of ed.: 35     
მათთა შუნეს ჩემ შორის იჭვნი პატივოსნებათა ზედა მათთა, რომლისათჳსცა
Line of ed.: 36     
ვკითხე მათ მიზეზი. ამას ზედა ერთმან მათგანმან მომიგო შემდგომთა სიტყუ\ათა
Line of ed.: 37     
შინა: "ადგილი, რომელსაცა ზედა თანამდებ ვართ ჩვენ ყოველნი განტა\რებად
Line of ed.: 38     
ღამისა, არს გარემოცვულ ერთაგან ბარბაროსთა და ფრიად საშიშ. ეს\რეთუჱ,
Line of ed.: 39     
აქაჲთ, ვიდრე ხუთისა დღისა სავალსა გზასა, რომელსაცა ზედა გე\გულუჱბისთ
Line of ed.: 40     
თქუჱნ სლუად, ცხოვრებენ მხოლოდ ოდენ ქურთნი მახლობლად
Line of ed.: 41     
გზისა ორისუჱ კერძოდ და ამისთჳს გმართებსთ თქუჱნ, რაოდენცა შესაძლო
Line of ed.: 42     
არს, სიფრთხილით სლუაჲ და დადგომაჲ, ვინაჲთგან განგრძობასა შინა ხუთ\დღეულისა
Line of ed.: 43     
გზისასა ყოველსა წამსა ექუჱმდებარებით თქუჱნ ქურთთა მიერ
Line of ed.: 44     
თქუენდა მოსაწევნელსა განსაცდელსა და უფროს ღამით, დროსა დაბინაებისა
Line of ed.: 45     
თქუჱნისასა, რომელთა მიერცა, არცაღათუ ესთა მახლობელსა ადგილსა კაი\სარიით,
Line of ed.: 46     
ვითარსაცა ვართ ჩუჱნ აწ, ძალგვიძს უფიქრებელად ყოფაჲ მათ
Line of ed.: 47     
მიერ".
Page of ed.: 317  


Line of ed.: 1x   თჳს ღამით კარაულთა დადგინებისა


Line of ed.: 1        
კაცი ესე თუმცა გამომიწერდის სხუათათჳს ბარბაროსებასა და მტერობა\სა,
Line of ed.: 2     
გარნა მე თჳთ ამას და ამხანაგთაცა მისთა არ უმცირეს ვრაცხდი ავაზაკ\თა
Line of ed.: 3     
მათ ზედა ჩუჱნ მიერ მგზავრობასა შინა ჩუჱნსა შემთხუჱვად მოსალოდე\ბელთა,
Line of ed.: 4     
რომლისათჳსცა დასითურთ ჩემით, 22-თა კაცთა გამო შემდგარით, მო\ვიმარჯუჱნით
Line of ed.: 5     
საჭურველნი ჩუჱნნი წინაშე თუალთა მეზობელთა ჩუჱნთასა და
Line of ed.: 6     
შემდგომად ვახშმისა დავადგინე კარაულად ოთხნი კაცნი.
Line of ed.: 7     
სახელებრ: ნასალდათარი ვასილი, მეორეჲ -- გრიგორ
Line of ed.: 8     
რუაძე, მესამეჲ -- გლახა კნოტისშვილი და მეოთხეჲ -- პეტ\რე
Line of ed.: 9     
ბაქელაშვილი. მოვუწოდე ჩარვადარსა ჩემსა ქეშიშ-ოღლი იაკობსა და მოსე
Line of ed.: 10     
ბერუაშვილსა, რომელთაცა ვუბრძანე მისლუად მეზობელთა მათ ჩუენთადმი
Line of ed.: 11     
და გამოცხადებად, რომელ, უკეთუ რომელნიმე მათგანნი უდროოდ მოეახლო\ებიან
Line of ed.: 12     
ბინასა ჩუჱნსა ანუ პირუტყვთა ჩვენთა და არ აცნობებენ პირველვე მის\თჳს
Line of ed.: 13     
კარაულთა ჩუჱნთა ადგილითუჱ თჳსით, მაშინ ესენი მოექცევიან მას, ვი\თარცა
Line of ed.: 14     
საიჭუჱლსა და მტერსა; ხოლო კარაულთა მივეც ბრძანებაჲ, რიგით
Line of ed.: 15     
ჴმამაღლად ზაჴილისა შემდგომთა ლექსთა: -- "ქიმ გელჷრ!' -- ესე იგი, ვინ მო\დის.
Line of ed.: 16     
ესეგუარისა სიმკაცრეჲსა მიმღები, მე უვლიდი თჳთ გარემოს კარაულთა
Line of ed.: 17     
ჩემთა, მპყრობი ჴელთა შინა თოფისა. განვლასა თანა სამისა ჟამისასა გა\მოვცუალე
Line of ed.: 18     
კარაულნი ესე და ოთხისა წილ დავადგინე ორი სხუაჲ, რო\მელთაცა
Line of ed.: 19     
იდარაჯეს რა ერთი ჟამი, ავიყარენით სიბნელითუჱ, გამოჩინება\სა
Line of ed.: 20     
თანა ცისკრისასა.


Line of ed.: 21x   თჳს სულთანხონაჲსა კაისარიისა და სუაზის განმყოფელისა ანუ სამძღვრისა და თჳს გოლიერისა


Line of ed.: 21        
25-სა. განმგრძობთა გზისა მოვაწივეთ ქარვანსარასა
Line of ed.: 22     
სულთახნონად სახელდებულსა. ესე არს სამძღვრად კა\ისარიისა
Line of ed.: 23     
და სუვაზისა, ვიარეთ აქედამ კუალად ექვსი
Line of ed.: 24     
ჟამი და მოსლვულთა უშენსა ადგილსა გოლიერად ჴმო\ბილსა,
Line of ed.: 25     
განვისუჱნეთ ექვსჟამ-ნახევარი.


Line of ed.: 26x   თჳს სოფლისა სარიოღლანისა და თჳს ჯამალაკბელისა


Line of ed.: 26        
შემდგომ აქაჲთ
Line of ed.: 27     
წარმოსლვულთა გავმოვლეთ სოფელი სარიოღლანი, ვვლეთ მერმეცა სამი ჟამი
Line of ed.: 28     
და ჩამოვჰჴედით უქმსა ადგილსა ჯამალაკბელის. აქ უმეტესი იყო შიში ავაზაკ\თა
Line of ed.: 29     
მიერ ჩუჱნ ზედა დასხმისა, ვინაჲთგან ჩანდნენ მახლობ\ლად
Line of ed.: 30     
ჩუჱნსა ერთისა ვერსტისა სიშორითა ალაჩუღნი
Line of ed.: 31     
მათნი. ვაკარაულე კერძობათა ჩემთაგანნი ორ-ორნი პირ\ველისამებრუჱ
Line of ed.: 32     
თჳ თოსა ჟამსა, ესე იგი იესე შოშიაშვი\ლი
Line of ed.: 33     
და გრიგორ რუაძე; შემდგომად -- გლახა კნოტისშვილი და ვასილი ნასალ\დათარი.
Line of ed.: 34     
მერმე -- პეტრე ბაქელაშვილი მოსე ბერუაშვილითურთ, ხოლო Ms. page: 325  უკანასკ\\\ნელ
Line of ed.: 35     
-- მიხაილ დრაკული კრიტიკოსი და ოსეფ ალთმიშლორთი, და ვითარცა
Line of ed.: 36     
დაშთა რა სამი ჟამი განთიადმდე, შევუდეგით წინამდებარესა გზასა.

Line of ed.: 37        
26-სა. ღამითუჱ წამოსლვულთა, ჩუჱნ ალიონსა თანა მზისასა შეგვემთ\ხჳვნენ
Line of ed.: 38     
გზასა ზედა 500 კომლადმდე ცოლ-შვილით და საქონლითურთ მომავალნი
Line of ed.: 39     
ქურთნი დაბანაკებად სხუასა ადგილსა, რომელთაცა პირისპირ ჩუჱნსა არარაჲ
Line of ed.: 40     
უკადრიესთ ჴელ-ყოფად.


Line of ed.: 41x   თჳს სოფლისა კარაულასა


Line of ed.: 41        
დამტევებელთა ადგილითი-ადგილად გარდამბანაკებე\ლისა
Line of ed.: 42     
ერისა ამის უკანით ჩუჱნსა, გავმოვლეთ მახლობლად სომეხთა სოფლისა,
Line of ed.: 43     
სახელით კარაულასა, რომელსაცა შინა შევიდნენ სპირი\დონ
Line of ed.: 44     
სივინი და გრიგორ რუაძე. უკანასკნელი ესე ეცნოთ
Line of ed.: 45     
რომელთამე სომეხთა იერუსალიმს შინა ჩვენს დროსა ყოფისა ძლით.


Line of ed.: 46x   თჳს ადგილისა ისანნადასა


Line of ed.: 46        
მათ მიერ
Line of ed.: 47     
მსყიდუჱლნი კუჱრცხთა მოვიდნენ ჩუჱნ ჰშთამომჴდართადმი მწუანესა ზედა ახ\ლოს
Line of ed.: 48     
წყაროჲსა თანა გულთა მლხენელისა, ადგილსა ისანნადას.


Line of ed.: 49x   თჳს სოფელთა კარაფუკარასა, ჩაირიშლიღისა და თჳს ედიგ ველისა


Line of ed.: 49        
სლუაჲ ჩუჱნი
Page of ed.: 318   Line of ed.: 1     
იყო აქამდე ხუთჟამ-ნახევრისა, ხოლო აქაჲთ შევსძინეთ
Line of ed.: 2     
ზემოდანიშვნულთა ჟამთა გამოვლითა სომეხთა და თა\თართა
Line of ed.: 3     
სოფელთა კარაფუკარასა და ჩაირიშლიღისა შემოკლებითა გზისათა,
Line of ed.: 4     
სამჟამ-ნახევარიცკ, სადაცა გზასა ზედა გავლახე ჩარვადა\რი
Line of ed.: 5     
ჩემი ქეშიშ-ოღლი იაკობ და განვისუჱნეთცა ველსა
Line of ed.: 6     
ედიგსა მიგებებად აქა შესადგომელისა დღისა.


Line of ed.: 7x   თჳს სოფელთა ჩაირიშლიღისა და შარკიშლასსა


Line of ed.: 7        
აქ იყო
Line of ed.: 8     
ყოვლითურთ უიჭუჱლი შიში, სიტყუათამებრ მოქირავეთათა, ვინაჲთგან ვი\დეგით
Line of ed.: 9     
შორის ორთა სოფელთა მაჰმადიანთასა, ესე იგი ჩაირიშლიღისა და შარ\კიშლასსა;
Line of ed.: 10     
ვადარაჯე თანამყოლნი ჩემნი პირველისა მაგალითისამებრვე რიგი\თა
Line of ed.: 11     
და ზაჴილითა -- "ქიმ გელჷრ". ამის ძლით უკუნ-ქცე\ვულ
Line of ed.: 12     
იყუნენ ჩუჱნდა მომავალნი ქურთნი და შესლვულთა
Line of ed.: 13     
შარკიშლასსა, მოეპარათ სახლებიდამ რაოდენნიმე ჴარ\ძროხა-კამბეჩნი.
Line of ed.: 14     
არამედ ჩუჱნ განრინებულნი თჳნიერ ყოვლისა წინააღმდეგ შე\მთხუჱვულებისა,
Line of ed.: 15     
ავიყარენით აქედამ განთიადმდე ორჟამ-ნახევარ დაჰშთომასა
Line of ed.: 16     
თანადა წარვედით.

Line of ed.: 17        
27-სა. გამოჩინებასა თანა დღის სინათლისასა, შემოვედით სოფელსა შარ\კიშლასა.
Line of ed.: 18     
ერთმან აქ მცხოვრებელთა თათართაგანმან მოგვაგება დუქნით თჳსით
Line of ed.: 19     
ბალი, თქვმულთამებრ მისთა ახალკრებული და ვინაჲთგან სინათლეჲ დღისა,
Line of ed.: 20     
ჯერეთცა მყოფი უსუსურებასა შინა თჳსსა, აკლდა სიყრმისა ძალსა, ამისთჳს
Line of ed.: 21     
ზეწარი ღამისა, თუმცა აღკეცილი, გარნა არა სრულიად, აბრკოლებდის სახედ\ველთა
Line of ed.: 22     
ჩუჱნთა განცდად და ცნობად ხილისა მის სიახლეჲსა. მარა მიუხედვე\ლად
Line of ed.: 23     
ბრკმოებისა ამის, რწმუნებულთა სიტყუათა ზედა თათრისასა, იყიდეს რო\მელთამე
Line of ed.: 24     
კერძობისა ჩემისაგანთა რაოდენიმე ოკა, ოკა -- 16-ს ფარად, რომლისა
Line of ed.: 25     
მიერცა ვცანით გაქურდუაჲ სოფლისა მათისა ზემოაღწერილისა ჩვენზედა მო\მავალთა
Line of ed.: 26     
ქურთთაგან.


Line of ed.: 27x   თჳს სოფლისა ხანჩაირისა


Line of ed.: 27        
აქაჲთ განვლეთ რა გზაჲ ერთისა ჟამისა, შეგვემთხჳვა თათარი ერთი,
Line of ed.: 28     
რომელმანცა მომიარღანნა ერთი ჴელსაჴოცი ბალით სავსე და რომელსაცა მი\ვეც
Line of ed.: 29     
ერთად ჴელსაჴოცითურთ მისით ორი კურუში; ადგილითა ამით გამოვია\რეთ
Line of ed.: 30     
გზაჲ ხუთჟამ ერთის რუბისა და მოსლვულნი ახლოს
Line of ed.: 31     
სოფელსა ხანჩაირისა, დავსდეგით ველსა მისსა წყაროსა
Line of ed.: 32     
თანა მცირედრე შესვენებად;


Line of ed.: 33x   თჳს სოფლისა შაქაროღლი მაშირლისა


Line of ed.: 33        
ხოლო აქაჲთ განმგრძობთა გზისა კუალად ორსა
Line of ed.: 34     
ჟამსა და სამსა რუბსა, დავიღამეთ შაქაროღლის სოფ\ელსა,
Line of ed.: 35     
მაშირლისა წინა ველსა, წყაროჲსა თანა.
Ms. page: 326 
Line of ed.: 36        
28-სა. გაუთენებლივ გავისტუმრე აქედამ სპირიდონ
Line of ed.: 37     
სივინი და მიხაილ დრაკული კრიტიკოსი სუვაზ ქალაქსა ფირმანითა ფაშისა
Line of ed.: 38     
მიმართ ელხაჩ ბაირამისა ბუირთისა თხოვად და ჩუჱნცა შევუდეგით მყის კუ\ალსა
Line of ed.: 39     
მათსა.


Line of ed.: 40x   თჳს ჩალლა სოფლის საჩაიროჲსა


Line of ed.: 40        
მსლველნი მაღალთა შიშველთა მთათა ზედა და შორის მათსა
Line of ed.: 41     
ხუთჟამ-ნახევარსა, რომლისაცა განგძობასა შინა გზისა მიერ დამაშვრალთა და
Line of ed.: 42     
სიცხეჲსა გამო თუითქვმის ნახევრად შელანძვულთა, მივეცით თავთა მოსუჱნე\ბაჲ
Line of ed.: 43     
ჩალლა სოფლისა საჩაიროსა, შუჱნიერისა ველისა
Line of ed.: 44     
მოლსა ზედა. შემდგომად შუვადღისა წარსლვულნი აქე\დამ,
Line of ed.: 45     
დავწინაურდი მე მსახურით ჩემით პეტრე ბაქელა\შვილით,
Line of ed.: 46     
ვიარეთ ფრიად მაღალთა მთათა აღმართ-დაღმართთა ზედა ვიდრე
Line of ed.: 47     
ხუთ ჟამადმდე, განვედით სუვაზ მდინარეჲსა თუმცა ქჳთკირისა ჴიდსა, გარნა
Page of ed.: 319   Line of ed.: 1     
ფრიად დაჴსნილსა და ბოძებითა პყრობილსა, სადაცა კიდურსა ამის მდინარეჲ\სასა
Line of ed.: 2     
წულილთა ჯაგთა და ხეთა ქუჱშე გარდამჴდარმან ცხენით, შევუცადე
Line of ed.: 3     
ბარგთა და კაცთა ჩემთა, ვინაჲთგან ჯერ-გვიჩნდა შესლუად სუვაზსა შინა, არა\მედ
Line of ed.: 4     
მოქირავესა ჩემსა გაეწივა პირისპირ ქალაქისა ამის და ჰშთამომჴდარიყო
Line of ed.: 5     
ბარგ-კაცებით ჩემით.


Line of ed.: 6x   თჳს კიზილგირმაღის საჩაიროჲსა


Line of ed.: 6        
ვცან რა ესე ერთისა მომავალისა თათრისაგან, გავჰჴდი
Line of ed.: 7     
კუალად ჴიდსა და მისლვულმან მათ ჩემთადმი ქალაქისა ამის საჩაიროსა კი\ზილგირმაღსა
Line of ed.: 8     
განსუჱნებულთა, წარვაქცევინე ჩარვადარი
Line of ed.: 9     
ქეშიშ-ოღლი იაკობ და რაოდენ შეიძლებოდა დიდროა\ნისა
Line of ed.: 10     
ჯოხებითა დავარბილებინე კაცთა ჩემთა არათუ ოდენ
Line of ed.: 11     
სხეული მისი, არამედ მკუახეჲცა გონებაჲ მისი. მერმე წარველ პეტრე ბაქელა\შვილით
Line of ed.: 12     
და ამ დარბილებულის ქეშიშ-ოღლი იაკობით სუვაზ ქალაქსა შინა პოვ\ნად
Line of ed.: 13     
სივინისა და კრიტიკოსისა და განხილვადცა ქალაქისა ამის, რომელსაცა ში\ნა
Line of ed.: 14     
შესლვულმან, გავისტუმრე ჩარვადარი ჩემი მოძიებად სივინისა და მე მსახუ\რითურთ
Line of ed.: 15     
ჩემით ვიწყე სლვაჲ ქუჩათა და ბაზართა შინა ამის შენობისათა.


Line of ed.: 16x   თჳს სუვაზ ქალაქისა


Line of ed.: 16        
ქალაქი სუვაზი მდებარებს ვაკესა ადგილსა სამჴ\რეთით
Line of ed.: 17     
მდებარეჲსა მთისა ძირსა. ამას ქალაქსა შინა არს
Line of ed.: 18     
მაღალი გორა ზედ ციხე შენებული, რომელსაცა შინა ცხოვრებს თჳთ ელხაჩ
Line of ed.: 19     
ბაირამ ფაშაჲ, თჳსისა ნათესავ-მახლობლებითა, ხოლო გარემოს ციხეჲსა ამის
Line of ed.: 20     
ვაკესა ზედა არს ქალაქი ესე დაშენებული 8 კომლთა ბერძენთა, 1400 კომლ\თა
Line of ed.: 21     
სომეხთა და 6773-თა კომლთა მაჰმადიანთა მიერ. პირველთა აქუსთ ერთი
Line of ed.: 22     
და მეორეთა -- ორი ეკკლესია, ხოლო უკანასკნელთა -- 19 ჯამი თხემ-ოქროვან\ვერცხლიანებული
Line of ed.: 23     
ესოდენითავე მინარებითა.

Line of ed.: 24        
ჰავა-ჰაერსა ამის ქალაქისასა აქებენ ზოგად ყოველნივე მკჳდრნი და მწირ\ნი
Line of ed.: 25     
მისნი. არიან ამას შინა მრავალნი წყარონი და ბაღჩა-ბაღნი. ჩრდილოთ კერ\ძოდ
Line of ed.: 26     
მოუდის მდინარეჲ სუვაზ საკმაოდ დიდი, მდიდებობელი მრავალგუარითა
Line of ed.: 27     
თევზითა. ჰქონან მდინარესა ამას ორნი ჴიდნი ქჳთკირისა -- დასავლეთისა და
Line of ed.: 28     
აღმოსავლეთისადმი ქალაქითა ამით. პირველი არს 16, ხოლო მეორეჲ 18-კა\მაროანი.
Line of ed.: 29     
ხოლო რაჲცა შეეხების სიგრძესა ქალაქისა ამისსა, არს უმცირეს
Line of ed.: 30     
ვერსტისა მაშასადამე სივრცეჲ კუალად უმცირეს მისა.

Line of ed.: 31        
სპირიდონ სივინმა, მომტანმან ჩემდა ფაშის ბუირთისა, დავსხედით რა
Line of ed.: 32     
ვახშმად, მიამბო შემონათუალი ფაშის ზარაფბაშისა სომხისა გეორქ აღასი, მით
Line of ed.: 33     
რამეთუ გზასა ზედა გვმართებს ჩუჱნ ფრიადითა სიფრთხილითა სიარული, ვი\ნაჲთგან
Line of ed.: 34     
არს შიში ქურთთა მიერ და უფროს თჳთ არზრუმსაცა შინა აღძრჳსა Ms. page: 327 
Line of ed.: 35     
ძლით დელიბაშთასა პირისპირ ჰაფის ალი ფაშისა. ამასუჱ გევურქ აღას ეთ\ქუა
Line of ed.: 36     
სივინისისათჳს დღეს დილით აქედამ წარსლუაჲ ჰაჯი აჰმად ბეგისა.


Line of ed.: 37x   თჳს ხარვაზ სოფლისა


Line of ed.: 37        
29-სა. მეოთხესა ჟამსა შემდგომად სადილისა წარ\მოსლვულნი
Line of ed.: 38     
და მსლველნი სამჟამ-ნახევარსა, ვეწჳვენით
Line of ed.: 39     
ხარვაზ სოფლის ბოლოსა, ახლოს დიდისა გზისა, სადაცა განვატარეთ ღამეჲ
Line of ed.: 40     
კარაულთა ყოლითა.

Line of ed.: 41        
30-სა. აღმდგარნი უადრეეს განთენებისა, შევუდეგით გზასა გონებისამებრ
Line of ed.: 42     
წინამძღომელისა ჩუჱნისა შაბჷნკარაისარიისადმი მიმყუანსა გარნა სიბნელეჲსა
Line of ed.: 43     
გამო დაგვიკარგა მან იგი. აღმოსლუასა თანა მზისასა შეგვემთხჳვა თათარი ერ\თი,
Line of ed.: 44     
სუვაზისადმი მიმავალი ცხენით, რომელმანცა დაგვადგინა სწორესა გზასა
Line of ed.: 45     
და რომელთაცა განშორებულთა მისგან ვიარეთ ექუს ჟამადმდე;


Line of ed.: 46x   თჳს იარასადის საჩაიროჲსა


Line of ed.: 46        
მოვედით იარ\ასადის
Line of ed.: 47     
საჩაიროსა წყაროიან-ბალახიანსა, ერთისა ბორ\ცჳსა
Line of ed.: 48     
ძირსა და განვისუჱნეთ სამჴრობადმდე. შემდგომ
Line of ed.: 49     
მოსლუამან წჳმისა განსდევნა სიცხეჲ, განაცხოველა ბუნებაჲ, სიცხისა მიერ მო\უძლურებული,
Page of ed.: 320   Line of ed.: 1     
განაახლა ჰაერი, განგვამჴნო მოგზაურნი და შეგვაყენა გზასა, რო\მელიცა
Line of ed.: 2     
განვაგრძეთ ოთხჟამ-ნახევარსა, გამომვლელთა დიდისა სოფლისა ძლით
Line of ed.: 3     
იარასადისა, მრავალთა სომეხთა და თათართა მიერ დაშენებულისა;


Line of ed.: 4x   თჳს კაზგოლისა


Line of ed.: 4        
ხოლო
Line of ed.: 5     
მოსლვულნი ძირსა კაზგოლ მთისასა და ჰაჯიჩაირადცა წოდებულსა, დავსდევით
Line of ed.: 6     
მწუანესა ზედა კიდურსა თანა კარასუსსა ანუ შავისა
Line of ed.: 7     
წყლისასა დარაჯათა დადგინებითა.

Line of ed.: 8        
31-სა. ოდესცა დაშთა ორი ჟამი მოწევნადმდე დღეჲსა, წარვმოვედით
Line of ed.: 9     
მთასა შემოდგომითა და მას ზედა სლჳთა. ხოლო გამოვლეთ რა ესე, განგვანათლა
Line of ed.: 10     
ნათელმან დღისა.


Line of ed.: 11x   თჳს კუშჩუკ სოფლისა


Line of ed.: 11        
გამომლველთა ერთისა ყოვლითურთ შუჱნიერისა ველისა, მოვა\წივეთ
Line of ed.: 12     
კმად დიდსა სოფელსა კუშჩუკს, მაღალსა ადგილსა დაშენებულსა, და ჰშთა\მოსლვულთა
Line of ed.: 13     
დაღმართსა მისსა, დაგვხუდა კუალად თჳთ
Line of ed.: 14     
უშუენიერესი და ხედუა-გრძნობათამომაცდომელი ველი,
Line of ed.: 15     
მრავლით უდიდესი პირველისა.


Line of ed.: 16x   თჳს იაფახ სოფლისა


Line of ed.: 16        
გავმოვლეთ ესეცა და მოვედით მცირესა სო\ფელსა
Line of ed.: 17     
იაფახსა. აქ დაგვიწყო ერთმან თათარმან თხოვაჲ
Line of ed.: 18     
ზუჱრისა გაუსინჯუჱლად ბარგთა ჩემთა და არმწადნელ\მან
Line of ed.: 19     
უამისოდ განტევებისა ჩუენისა, რომლისათჳსცა ვაჩუჱნე მას ერთად ბუირ\თისა
Line of ed.: 20     
თანა სუვაზის ფაშისა ელხაჩ ბაირამისა ფერმანიცა, გარნა მან არცაღათუ
Line of ed.: 21     
ღირს-ჰყუნა იგინი დახედუად სახედუჱლთა მიერ თჳსთა. თათარსა ამას ურჩი\ვე
Line of ed.: 22     
წარკითხუაჲ მათი და უკეთუ თჳთ არშემძლებელ არს მისა, მაშინ მოუწო\დოს
Line of ed.: 23     
სხუასა ვისმე სოფლით თჳსით კითხვისა მეცნიერსა, რომლისა მიერცა
Line of ed.: 24     
სცნობს, მით რამეთუ არა ვართ ჩუჱნ ვაჭარნი და მაშასადამე თავისუფალცა ყოვ\ლისაგან
Line of ed.: 25     
ზუჱრის ძლევისა; არამედ არ ისმენდა ურწმუნოჲ ესე არავითარსამე კა\ნონიერსა
Line of ed.: 26     
თქვმასა და წინადადებასა, მთხოველი ზუჱრისა და მპყრობი ერთისა
Line of ed.: 27     
ბარგკიდებულისა ცხენისა ჩუჱნისა სადავეთა ჴელთა შინა თჳსთა. ესევითარსა
Line of ed.: 28     
დროსა მისისა უსმენელობისასა, ვუბრძანე კაცთა ჩემთა წართმევად მისგან ცხე\ნისა
Line of ed.: 29     
ჩუჱნისა, რომლისათჳსცა უარეს პირუტჳსა კაცმან ამან აღმოიღო წელით
Line of ed.: 30     
დამბაჩა და ეგულვებოდა მოკლუად მისა, რომელიცა იკადრებდა პირველ მიახ\ლოებად
Line of ed.: 31     
მისდა. მხილველმან ესევითარისა ქცევისა მისისა, მივაბარე მას Ms. page: 328  ზურ\\\გით
Line of ed.: 32     
კერძო მსახური ჩემი პეტრე ბაქელაშვილი და შევაპყრობინე. ამას მივაშუჱ\ლენ
Line of ed.: 33     
სხუანიცა კაცნი ჩემნი, წავართმევინე დამბაჩა, დავაცემინე თათარი ესე
Line of ed.: 34     
და ეგოდენ ვაბეგვინე ტორებით, ვიდრემდის მოაკლდებოდა სულთქვმასა, რომ\ლისათჳსცა
Line of ed.: 35     
გამოცჳვდნენ სახლებით თჳსით დედაკაცნი, აღიღნეს კეტნი და ქუ\ანი,
Line of ed.: 36     
მომმართველთა ჩუჱნდა შურისგებად. დედაკაცთა ამათ შორის იყუნენ სამ\ნი
Line of ed.: 37     
მოჴუცებულნი კაცნი, რომელთაცა დაამშვიდნეს მდედრნი ესე, მცნობთა
Line of ed.: 38     
თათრისა ამის გალახჳს მიზეზისა და მხილუჱლთა ფერმან-ბუირთისათა. ვნებუ\ლი
Line of ed.: 39     
თათარი ესე მწადდა წარმეყუანა ჴელკრვული შაბჷნკარაისარიას, გარნა
Line of ed.: 40     
მოჴუცთა, მვედრებელთა განთავისუფლებად მისა, განმატევებინეს იგი, რომლი\საცა
Line of ed.: 41     
დამბაჩა, წართმევული დროსა მისისა შეპყრობისასა, მივაქცევინე კაცთა
Line of ed.: 42     
ამათდამი.


Line of ed.: 43x   თჳს კურუჯოვას ჴევისა, სუვაზისა და არზრუმისა საფაშოთა განმყოფელისა სამძღურისა


Line of ed.: 43        
შფოთსა ანუ განსაცეღლსა ამას განრინებულ\თა
Line of ed.: 44     
ვიარეთ ხუთჟამ-ნახევარი მთათა ზედა და ჴევობათა
Line of ed.: 45     
შორის და განვისვენეთ სამჴრობადმდე გემისა კურუჯ\ოვასსა
Line of ed.: 46     
რიყესა ზედა, კიდურსა თანა მომცროჲსა მდი\ნარეჲსა
Line of ed.: 47     
და წყაროჲსასა მოლითა მდიდარსა. შემდგომად
Line of ed.: 48     
სადილისა დავსჳთ ნიშნად ბეჭი ცჴოვარისა შუვასა ადგილსა შავხალნიშვნული
Page of ed.: 321   Line of ed.: 1     
და დავუწყევით სროლაჲ თოფითა. ამაოდ წარვაგებდით წამალთა, ტყჳათა და
Line of ed.: 2     
ცდათა მოხვედრებად ნიშნისა ამის. კაცად-კაცადმან ჩვენგანმან ვიეთთამე ვეს\როლეთ
Line of ed.: 3     
ხუთ-ხუთი, ვიეთთამე შჳდ-შჳდი და რომელთამე ცხრა-ცხრაჲ, გარნა
Line of ed.: 4     
არა თუ ოდენ ხალი ესე დარჩა უვნებელად, არამედ მთლად ბეჭიცა განერა
Line of ed.: 5     
განმწონველთა მეხთა ჩვენ მიერ მასზედა დაშენილთა.

Line of ed.: 6        
კურუჯოვაჲ ესე არს სამძღუარი განმყოფი საფაშოთა სუვაზისა და არზრუ\მისათა,
Line of ed.: 7     
სადითცა წარმოსლვულთა ვიარეთ მართლად ძნელნი სასლუჱლნი მთა\ნი,
Line of ed.: 8     
ველნი, ჴევნი და კანკლედობილნი კლდიან აღმართ-დაღმართნი, მოვიწივე\ნით
Line of ed.: 9     
ბანაკსა ქურთთასა ჰაბაშაილასსა, მრავალ ბორცვოვანსა და მწყსილ ცხო\ვართა
Line of ed.: 10     
მიერ თუითქვმის სრულიად დაფარვულსა, რომელთაცა შორის იყუნენ
Line of ed.: 11     
ესრეთუჱ მძოვრად აქლემნი, ცხენნი, კჳცნი, ჯორნი და ვირნი. ბანაკისა ამის
Line of ed.: 12     
გამო გამომგებელთა ჩვენდა მამრ-მდედრთა ვთხოვეთ გასასყიდი ცჴოვარი,
Line of ed.: 13     
თოხლი, ბატკანი ანუ ყუჱლი. სამთა პირველთათჳს გვრქუჱს უარი, ხოლო
Line of ed.: 14     
უკანასკნელი მოიღეს მდედრთა მათ შორის უჭაბუკეს-ულამაზესთა. მოგვცუჱს
Line of ed.: 15     
ყოველნივე ერთად სიმრავლემან დედაკაცთა ამათთამან და მიგვეპატიჟებოდიან კა\ცად-კაცადსა
Line of ed.: 16     
საკუთრად განსუჱნებისათჳს ალაჩუღთა შინა მათთა. ჩუჱვულები\სამებრ
Line of ed.: 17     
ვიყავ მე სამგზავროჲთა სათუალითა, რომლისაცა მხედუჱლნი და უგუ\ნურებათა
Line of ed.: 18     
ძლით თჳსთა განკჳრვებულნი დედანი ესე მისგან ღიმილით მოცვუ\ლითა
Line of ed.: 19     
სახითა მანიშნებდიან ჩუჱნებად მათდა მისა. მხილუჱლმან ესევითარისა
Line of ed.: 20     
დაკუჱთებისა მათისა ჩვენდა და გამრიდებელმან მათმან, გავსძარ ცხენი ჩემა
Line of ed.: 21     
და გამჭენებელი მისი მოვეწივე ბარგსა ჩემსა; გარნა დამშთნენ მათ შინა სპი\რიდონ
Line of ed.: 22     
სივინი, მიხაილ დრაკული კრიტიკოსი და მსახური ჩემი გრიგორ რუა\ძე,
Line of ed.: 23     
რომელთაცა ეყიდნათ მათგან ახალი ყუჱლი გარნა მიმსყიდველთა ამათ
Line of ed.: 24     
მოეჭრათ მალვით რუაძესათჳს შინლით ყვითელი ღილი, უთუოდ მათ მიერ
Line of ed.: 25     
ოქროდ გონებული. უკანასკნელ მოგვეწივნენ ესენიცა.


Line of ed.: 26x   თჳს კურბაიაზისა


Line of ed.: 26        
განმგრძობთა კუალად სლჳსა ჩუჱნისა სამ-ჟამნახევარსა და მოსლვულნი კურ\ბაინზსა,
Line of ed.: 27     
დავდეგით განტარარებად ღამისა, სადაცა ავადგ\მევინე
Line of ed.: 28     
კარავი, შემოვაწყობინე გარემოს მისა ბარგი ჩემი.
Line of ed.: 29     
და დავაყენე ექუსნი კაცნი დარაჯად.



Line of ed.: 30   ივნისსა 1-სა

Line of ed.: 31x  
თჳს შაჰაინაჩიმანისა


Line of ed.: 32        
მზისა აღმოსლჳსა დროჲთ ვითარცა განვლო ორმა ჟამმან, წარმოსლვულ\ნი
Line of ed.: 33     
შემოვუდეგით მთასა, ვიარეთ უუაღმართესთა მაღალთა მთათა, თანასწორ
Line of ed.: 34     
ვითარ დაღმართთაცა ზედა, ესრეთუჱ ჴევთა და ველთა შორის ექუსჟამ-ნახე\ვარი
Line of ed.: 35     
და მოვედით შუჱნიერსა და პირად-პირადთა სუნნელ-მფშუჱლ ყუავილთა

Line of ed.: 36        
მიერ შემკობილსა ბორცუსა შაჰაინაჩიმანსა, ახლოს ცი\ვისა
Line of ed.: 37     
მდინარეჲსა თანა რაოდენმე განსუჱნებად. ბორცუსა
Line of ed.: 38     
ამას ზედა დავადგმევინე კარავი, რომელსაცა შინა შესლვული სპირიდონ სივი\ნითურთ
Line of ed.: 39     
ვჰსჭვრეტდით მდინარეჲსა ამის კიდურთა და გარემოს მისა მდებარეთა
Line of ed.: 30     
მომაღლ-მომდაბლოთა ადგილთა, ნაწილ-ნაწილად საამოთა ტევრთა მიერ და\ჩრდილებულთა.
Line of ed.: 30     
ძირსა ბორცჳსა ამის წნორთა შორის იყუნენ სამნიცა სხუანი
Line of ed.: 41     
მგზავრნი, ჰშთამომჴდარ, ცხენ-ჯორ-ვიროსანნი, რომელნიცა სხდნენ სადილად და
Line of ed.: 42     
შეექცევოდიან უბნობითა, ვითარცა მოვედით აქა. ხოლო ჩემთა, შემდგომად
Line of ed.: 43     
ბარგსა დალაგებისა, ჴელ-ჰყუჱს განმზადებად სადილისა ჩემთჳს.


Line of ed.: 44x   თჳს ადგილისა ამის მეყორუღეთა მოსლჳსა და მათ მიერ ქმნილისა უწესოებისა


Line of ed.: 44        
დროსა ამას
Page of ed.: 322   Line of ed.: 1     
მოგვესმა მოულოდებელი ყჳრილი, ზაჴილი და კიჟინა
Line of ed.: 2     
რევულნი ურთიერთისა შორის, წარმოებული რაოდენ\თამე
Line of ed.: 3     
უცხოთა კაცთა მიერ, რომელთაცა დაერთუნენ
Line of ed.: 4     
ცხენთ ფერჴთა დგრიალნი და ყმანიცა მიმომრბენთა კაც\თა
Line of ed.: 5     
ფერჴთანი. მიმპყრობმან კარვით წარმოებათა ამათდამი სასმენელთა, დავა\ყარეთ
Line of ed.: 6     
ყოველთავე ჩემთა ჩემითურთ საჩქაროდ თოფ-დამბაჩათა წამალი საპი\რის
Line of ed.: 7     
წამლით და აღვსდეგ რა განსლუად, შემოვიდა ჩემდა მომთხრობელად მიხაილ
Line of ed.: 8     
დრაკული კრიტიკოსი აღრევულებისა ამის მიზეზთა და მრქუა მოსლუაჲ რაო\დენთამე
Line of ed.: 9     
ცხენოსანთა და მათ მიერ გარეკაჲ ჩემ მიერ ნაქირაებთა ცხენთა; ეს\რეთუჱ
Line of ed.: 10     
დაელახათ ახალმოსლვულთა ამათ კაცთა სამნი იგი, უწინარეს ჩუჱნსა
Line of ed.: 11     
აქ ჰშთამომჴდარნი და განედევნათ. ქარვანბაში ჩემი ქეშიშ-ოღლი იაკობ, მიმ\შუჱლებელი
Line of ed.: 12     
ცხენთა თჳსთა, მიჰქუჱმდებარებიყო მკუახეთა კაცთა ამათ აღტ\ყინებულსა
Line of ed.: 13     
გულისწყრომასა, რომელთადმიცა წარვგზავნე მსახური ჩემი პეტრე
Line of ed.: 14     
ბაქელაშვილი მოწოდებად. თათართა ამათ, მოახლოებულთა კარავისა თანა,
Line of ed.: 15     
დაგვზავნეს ომახიანითა ჴმითა: "აღდეგით, წარვედით, მალე, მალე, თორემ
Line of ed.: 16     
დაგკაფავთ ერთიანად, ვინაჲცა და რაოდენიცა იყოთ თქუჱნ".

Line of ed.: 17        
სთქუჱს რა ესე, ერთი მათგანი შემოსლვული კარავსა შინა დაჯდა სუჱ\ტისა
Line of ed.: 18     
მისთანა, მეორეჲ წამოწუა კარსა თანა მისსა, ხოლო სამნი სხუანი მათგან\ნი
Line of ed.: 19     
ჰსდგნენ გარე ახლოს კარავის კარისა. ვკითხე სუჱტისა თანა დამჯდარსა
Line of ed.: 20     
თა/თარსა:

Line of ed.: 21        
-- ვინანი ხარ თქუჱნ, დამხსნელნი მგზავრთა განსუჱნებისა და დამთხოვი
Line of ed.: 22     
ჩუჱნი აქაჲთ ეგევითარითა სიქადულითა.

Line of ed.: 23        
მომიგო ურწმუნომან: -- ჩუჱნ ვართ მსახურნი ალი ბეგისა, ადგილი ესე
Line of ed.: 24     
არს მისი, დაყორუღებული საქონელთათჳს მისთა და ჩემდა რწმუნებულ და\კრძალვად
Line of ed.: 25     
მისა. კაცნი ესე ჴელქუჱშეთნი ჩემნი არიან ჩემ მიერ დადგინებულ
Line of ed.: 26     
ხედუად მგზავრთა ზედა, რათა არავინ მათგანმან იკადროს მიშვებად ბალახთა
Line of ed.: 27     
Ms. page: 330  ამათ ზედა ცხენ-საქონელთა თჳსთა, რომელნიცა მოვიდნენ ჩემდა მოჴსენებად
Line of ed.: 28     
აქ ჩამოხდომისათჳს თქუჱნისა და ამის გამო მოსლვული ვერეკებოდი საქონელ\თა
Line of ed.: 29     
თქუენთა, რომელთაცა მომშველებელი ჩარვადარი თქუჱნი, გზასა ამას ზედა
Line of ed.: 30     
ხშირად მოსიარულეა და მეცნიერი, მით რამეთუ ადგილი ესე არს ალი ბეგი\სა
Line of ed.: 31     
ყოველწლივ დაყორუღებული, და ამას ზედა ჰშთამომახდენელი თქუჱნი გავ\ლახე
Line of ed.: 32     
კარგად, და აწ თქუჱნცა აიყარენით აქედამ, ვინაჲთგან ჰსცანით, რომელ
Line of ed.: 33     
უკანონოდ გარდამჴდარხართ თქუჱნ აქა.

Line of ed.: 34        
თათარი ესე ჩნდა ლაპარაკთა შინა თჳსთა ვითარმედ შეშინებულად და
Line of ed.: 35     
თუითქვმის ცრუდცა. ამისთჳს ვკითხე სახელი მისი.

Line of ed.: 36        
მიპასუხა: -- მაჰმად.
Line of ed.: 37        
ვკითხე კუალად: -- მაჰმად, ვინ არს ალი ბეგ, სად ცხოვრებს და ვითარ და\მარწმუნებ,
Line of ed.: 38     
ვითარმედ ადგილი ესე და შენ იყუნეთ ალი ბეგისა მის, რომლი\სათჳსცა
Line of ed.: 39     
უბნობ შენ. მე სამჴრობადმდე არ წარვალ აქედამ, და უკეთუ შემძლე\ბელ
Line of ed.: 40     
ხარ, შეეხე აწ კაცთა ანუ საქონელთა ჩემთა და მაშინ სცნობ საუბედუ\როდ
Line of ed.: 41     
შენად, თუ ვისთანა გაქუს საქმეჲ. თჳთ ალი ბეგი იგი, რომელსაცა თჳს
Line of ed.: 42     
ეყჳს ადგილი ესე, ვერ მოიქცევოდა ჩემთანა ესრეთ მკუახედ, ვითარცა შენ; და
Line of ed.: 43     
ვინაჲთგან ესრეთ, აწუჱ გავგზავნი კაცთა ჩემთა მისდამი და შევატყობინებ მას
Line of ed.: 44     
შენ მიერსა ჩემდამო შეურაცხებასა; ხოლო შენ, მიღებადმდე მის მიერისა პა\სუხისა,
Line of ed.: 45     
ჯერ-გიჩნს დაშთე ჩემთანა და მაშინ, ოდესცა თქვმულნი შენნი არიან
Line of ed.: 46     
მართალ, განგიტევებ მშვიდობით, და უკეთუ პირისპირ მისა, მაშინ გასწავლი,
Page of ed.: 323   Line of ed.: 1     
თუ ვითარ გმართებს შენ შემდგომ მოქცევად ჩემებრთა თანა, რომელსაცა არ
Line of ed.: 2     
მომიცემიეს მცირედიცა მიზეზი შენთჳს ესთა ცუდად მოქცევისა და უბნობისა
Line of ed.: 3     
ჩუჱნდა.

Line of ed.: 4        
სიტყუანი ესე ვრქჳ თათარსა ამას განრისხებულმან, რომლისა გამოცა
Line of ed.: 5     
ფერკრთომილმან მრქუა: -- აფენდჷმ! ალი ბეგ არს დიდი და დიდშემძლებელი
Line of ed.: 6     
კაცი, მცხოვრები დღეს სუვაზსა შინა. თუმცა არა აქუს სახელი ფაშობისა,
Line of ed.: 7     
გარნა უმისოდ არარაჲსა ძალუძს ქმნად ელხაჩ ბაირამ ფაშას. და რად გაჰგზავ\ნით
Line of ed.: 8     
მისდამი კაცსა, ოდესცა იგი არა არს აქა. მოისუჱნეთ თუნდა ხუალადმდე,
Line of ed.: 9     
თჳთ მე მოვაჴსენებ მას თქუჱნთჳს, რომელიცა არ გამიწყრების მას ზედა, რო\მელ
Line of ed.: 10     
გეცით თქუჱნ ნებაჲ აქ შესუჱნებისა და უფროს მაშინ, ოდესცა გაუგზავნით
Line of ed.: 11     
მას ჩემ ძლით რაოდენსამე კავასა და თუთუნსა.

Line of ed.: 12        
-- არ მაქუს ჩუჱვულებაჲ ძლევად საჩუქართა მათდამი, რომელთაცა არ
Line of ed.: 13     
ვიცნობ მე და არცა გაგიშუჱბ შენ, ვიდრემდის არ წარვგზავნი კაცთა ჩემთა
Line of ed.: 14     
სახლსა მისსა და არ ვცნობ სიმართლესა შენსა.

Line of ed.: 15        
მიპასუხა მხდალმან თათარმან ამან: -- აფენდჷმ! მე ახლავ უნდა წარვიდე
Line of ed.: 16     
დასინჯუად სხუათაცა დაყორუღებულთა ადგილთა, დამითხოვეთ, წარვალ საჩ\ქაროდ
Line of ed.: 17     
და მოვალცა თქუჱნდა დაუყოვნებლივ.

Line of ed.: 18        
-- აროდეს იქმნების გაშვებაჲ შენი ჩემგან.
Line of ed.: 19        
მომიგო: -- ღმერთმან უწყის, რომ მალე მოვალ.

Line of ed.: 20        
-- მომეც თავსმდები მოსლჳსათჳს შენისა.
Line of ed.: 21        
მიპასუხა: -- აჰა იგი დაშთების აქ თქუჱნთანა (მიმშვერმან გრძელისა ჩიბუ\ხისა
Line of ed.: 22     
თჳსისა ჩვენებად ჩემდა კარავისა კარსა თანა წამოწოლილსა თათარსა ზე\და)
Line of ed.: 23     
და სხუათა წარვიყუან თჳსთანა.

Line of ed.: 24        
-- კარგია! წადი და უკეთუ მალე არ უკმოიქცევი შენ, იცოდე მაშინ შე\ინანებს
Line of ed.: 25     
თავსმდები ესე განტევებისათჳს შენისა.

Line of ed.: 26        
ოდესცა ვსთქჳ ესე, აღდგა თათარი ესე, მომცა სალამი, განვიდა გარე და,
Line of ed.: 27     
შემჯდარმან ცხენსა, რქუა რაჲცაღა თავსმდებსა თჳსსა ქურთისა ენითა და წარ\ვიდა
Line of ed.: 28     
მყისუჱ სამისა კაცებითურთ, რომელთაცა წარიყუანეს ცხენი ჩუჱნთანა
Line of ed.: 29     
დაშთომილისა თათრისა. უკანასკნელი ესე, მხილუჱლი თავისა თჳსისა მხოლოდ
Line of ed.: 30     
ჴელთა შინა ჩუჱნთა, რომელთა მიერცა ვერა რაჲსამე საამოჲსა მიღებად მსა\სოებელი,
Line of ed.: 31     
შეიჭირვებდა და ცდილობდა განლტოლვად ჩუჱნგან. ამან მთხო\ვა,
Line of ed.: 32     
რათა მივსცე მას ნებაჲ მდინარედმდე ჰშთასლჳსა დაბანვად ჴელ-ფერჴთა
Line of ed.: 33     
თჳსთა ლოცჳსათჳს და ოდესცა მიიღო ესე, აღდგა, პირველად წარვლო ნელა
Line of ed.: 34     
და შემდგომ დაექანა ჴევსა შინა, სადაცა შეეცადნათ მისთჳს ამხანაგთა მისთა.


Line of ed.: 35x   თჳს შაჰაინაჩიმანის ადგილისა


Line of ed.: 35        
ხოლო ჩუჱნ, განრინებულნი სახითა ამით წინააღმდეგსა შემთხუჱვასა და მსადი\ლობელნი
Line of ed.: 36     
ადგილობითუჱ, წარვმოვედით დროსა სამჴრობისასა, გარდმოვლე\ნით
Line of ed.: 37     
კუალად რაოდენნიმე მთანი, თხემთა თჳსთა შემრევნი ვიდრე ღრუბელთა
Line of ed.: 38     
შინა, ვიარეთ სამჟამ-ნახევარი და დავსდეგით 'შაჰაინაჩი\მანისა
Line of ed.: 39     
ადგილსავე კარაულთა განწესებითა.

Line of ed.: 40        
2-სა პირულჱლსა გამოჩინებისა თანა დღისა სინათლისასა წარმოსლვულთა,
Line of ed.: 41     
გარდმოვლეთ მთანი, სიმაღლით ფრიად უმეტეს წინა დღეს გარდმოვლილთა


Line of ed.: 42x   თჳს ესკი შაბჷნკარაისარიის ჴიდისა


Line of ed.: 42        
მთათა; გავმოვლეთ ველნი და ჴევნი მგზავრთა საკმაო
Line of ed.: 43     
დამაშვრომელნი. გავმოვჴდით შაბჷნკარაისარიისა ტუმან
Line of ed.: 44     
მდინარესა მდებარესა ჴიდსა კურბაღაქორფსა და ვიდრე ერთისა ვერსტი\სა
Page of ed.: 324   Line of ed.: 1     
სიშორით ძუჱლისა ანუ ესკი შაბჷნკარაისარიისა ახლოს ვაკე ველსა ზედა.
Line of ed.: 2     
მარტივ სუჱტებრ მდგომარეჲსა სურამისა ციხოვან კლდის მსგავსისა, გარნა
Line of ed.: 3     
უციხო უშენ-უქმისა, ჰშთავმოვჴდით შესუჱნებად.


Line of ed.: 4x   თჳს ჰაჯი აჰმად ბეგის მიერ ჩვენდა მოწევნისა


Line of ed.: 4        
აქ მოგვეწივა ზემოთქვმული ჰაჯი აჰმად ბეგ, კაისა\რიით
Line of ed.: 5     
უწინარეს ჩემსა წარმოსლვული, რომელსაცა არა\ვითარიმე
Line of ed.: 6     
აქუნდა სიმძიმეჲ ბარგთა, გარდა თჳთოთა
Line of ed.: 7     
ხურჯინთა, მდებარეთა უნაგირთა ზედა მოსამსახურეთა მისთასა, და რომელსაცა
Line of ed.: 8     
მოსდევდა კაისარიით წარმოყოლილი ბაიაზეთელი მღუ\დელი
Line of ed.: 9     
სომეხთა ტერ-მარქარა.


Line of ed.: 10x   თჳს ჩემ მიერ შაბჷნკარაისარიას წარგზავნისა სპირიდონ სივინისა და ორთა მსახურთა


Line of ed.: 10        
მეოთხესა ჟამსა შემდგო\მად
Line of ed.: 11     
შუვადღისა წარვგზავნე სპირიდონ სივინი, მიხაილ
Line of ed.: 12     
დრაკული კრიტიკოსი და მსახური ჩემი პეტრე ბაქელა\შვილი
Line of ed.: 13     
ქალაქსა შაბჷნკარაისარიას. პირველი -- აქაურისა
Line of ed.: 14     
მუსალიმისა ჰაჯი მუსტოფა აღასადმი ფერმანითა ბუირთისათჳს და ორნი იგი --
Line of ed.: 15     
სყიდუად ხორაგთა და საჭიროთა ნივთთა.


Line of ed.: 16x   თჳს უეცრად წარმოდგომისა ჩემდა ასტრახნელისა სომხისა ასლანოვისა


Line of ed.: 16        
შემდგომ წარსლჳსა მათისა, შევსხე\დით
Line of ed.: 17     
რა ჩუჱნცა ცხენთა შედგომად კუალთა მათთა, წარ\მომიდგა
Line of ed.: 18     
უეცრად ერთი კაცი ფრანგულად მოსილი და
Line of ed.: 19     
შემპყრობმან ცხენისა ჩემისა სადავეთა, შესზაჴნა როს\სიისა
Line of ed.: 20     
ენითა:

Line of ed.: 21        
-- უბრწყინუალესო თავადო, შემეწივე და ჴელი აღმიპყარ.
Line of ed.: 22        
ვკითხე კაცსა ამას ვინაობაჲ, სადაურობაჲ, სახელი და გუარი მისი, რო\მელსაცა
Line of ed.: 23     
ზედა მომიგო ესრეთ:

Line of ed.: 24        
-- თქუჱნო ბრწყინუალებავ! მე ვარ ნათესავით სომეხი, ასტარხნელი ვა\ჭარი
Line of ed.: 25     
მესამეჲსა გილდისა, ივან ევსტაფიევიჩი ასლანოვი.

Line of ed.: 26        
-- და ვითარსა ითხოვ შენ ჩემგან შეწევნასა და ჴელის აღპყრობასა?
Line of ed.: 27        
მიპასუხა: -- არა მაქუს პაშპორთი და არცა ფერმანი. ვარ მარტოდ, მეში\ნის
Line of ed.: 28     
თათართა მიერ გზასა ზედა განძრცუა-სიკუდილისაგან, მიმიღეთ, ღმრთი\სათჳს,
Line of ed.: 29     
რიცხუთა შორის კერძობათა თქუჱნთასა.

Line of ed.: 30        
-- ვითარ მიგიღო შენ, ოდესცა უბნობ თჳთუჱ, მით რამეთუ არა გაქუს
Line of ed.: 31     
შენ პაშპორთი და არცა ფერმანი; უთუოდ შენ ხარ კაცი საეჭუჱლი.

Line of ed.: 32        
მომიგო: -- არა! თქუჱნო ბრწყინუალებავ! ერწმუნენით ღმერთსა, რო\მელ
Line of ed.: 33     
მცირედიცა მიზეზი არ გექმნებათ შენანებად შეწყნარებასა შინა ჩემსა და
Line of ed.: 34     
მსწრაფლიადცა სცნობთ სიმართლისა და პატივოსნებისათჳს ჩემისა, უკეთუ მი\ბრძანებთ
Line of ed.: 35     
მოჴსენებად თქუჱნდა შემთხუჱვულთათჳს ჩემთა, რომლისათჳსცა უმ\დაბლესად
Line of ed.: 36     
გთხოვ მიქმნათ მოწყალებაჲ მცირედრე აქ შეცდითა, მოსლუადმდე
Line of ed.: 37     
ჩემისა მოქირავე ამხანაგ თათრისა, რომელიცა აწუჱ მოვალს ჩუჱნდა.

Ms. page: 332 
Line of ed.: 38        
მთქველმან სიტყუათა ამათ, მიიხედა უკუნ და დამნახველმან ერთისა კა\ცისა
Line of ed.: 39     
ჴიდსა ზედა კურბაღაქორფსა ვირით მომავალისა, ჴმა-ჰყო: -- აჰა მოდის
Line of ed.: 40     
იგიცა!

Line of ed.: 41        
მოსლუასა თანა კაცის ამის ჩუჱნდა, შევუდეგით მაშინვე გზასა და,
Line of ed.: 42     
მსლველნი სამსა ჟამსა, მოვედით მახლობლად დანიშვნულისა ქალაქისა და ჰშთავ\მოვჴდით
Line of ed.: 43     
მაღალ მწვანვილოვანსა ბორცუსა ზედა, ახლოს წყაროსა და დიდისა
Line of ed.: 44     
გზისა თანა მოლოდებად შესადგომელისა დღისა. ბორცუსა ამას ზედა კარვი\სა
Line of ed.: 45     
დადგმისა შემდგომ განმიშალეს რა საფენნი, მოვუწოდე ახალსა თანამოგ\ზავურსა
Line of ed.: 46     
ჩემსა ასლანოვსა და ვუთხარ: -- უკეთუ გინდა ჩემთანა სლუაჲ უში\შარს
Line of ed.: 47     
ადგილადმდე, ჯერ-გიჩნს, ვითარცა აღმითქჳ უკუჱ, ყოვლისავე სიმართლით
Line of ed.: 48     
თქეშად ჩემდა, თუ ვითართა შემთხუჱვათა მიერ ხარ შენ ქუჱყანასა ამას შინა,
Page of ed.: 325   Line of ed.: 1     
თჳნიერ ყოვლისა წერილისა უსამართლოებათა და მძლავრებათა გამო აქაურთა\სა
Line of ed.: 2     
შენისა დამცუჱლისა, რომელნიცა მოხდებიან ხშირად თვთ მათზედაცა, რო\მელთაცა
Line of ed.: 3     
ჰქონანთყე პაშპორთიცა და ფერმანიცა.


Line of ed.: 4x   თჳს სომხისა ივან ევსტაფიევიჩისა ასლანოვის გარდასავალისა


Line of ed.: 4        
ამას ზედა მოჰყუა სომეხი ასლანოვი ესე თქვმად ჩემდა შემდგომთა:
Line of ed.: 5     
"თქუჱნო ბრწყინუალებავ! მაქუნდა მე პაშპორთი ას\ტარხნიდამ.
Line of ed.: 6     
მოსლვულმან კონსტანტინოპოლსა ბეიუქ\დარასა
Line of ed.: 7     
შინა, წარვუდგინე იგი ომირსა ჩუჱნსა, რომლი\სა
Line of ed.: 8     
მიერცა განგრძობისა შინა ორისა თთჳსასა ვერავითა\რიმე
Line of ed.: 9     
მივიღე პასუხი ვერცა ჩემისა პაშპორთისა უკმოქცევისა და ვერცა ფერ\მანისა
Line of ed.: 10     
გამო მეოხებისათჳს. ესევითარსა განწირვულსა მდგმოებასა შინა და
Line of ed.: 11     
ამაოდ კარგუასა დროთასა მყოფმან, ვპოვენ გემი იზმირსა გამცურუჱლი და
Line of ed.: 12     
ჰშთამჯდარი მას შინა, მოველ ჴსენებულსა ქალაქსა. ვერ ძალ-ვიდევ გამოცხადე\ბად
Line of ed.: 13     
თავისა თჳსისა აქ მცხოვრებელისა ჩუჱნისა კონსულისა წინაშე არმემქონ\მან
Line of ed.: 14     
პაშპორთისა და ვიყავ მუნ სახლსა შინა ჩემისა მცნობისასა რაოდენიმე დღეჲ.
Line of ed.: 15     
დღესა ერთსა, ვვლიდი რა ქუჩათა შორის შენობისა მისისათა თჳნიერ ყოვლისა
Line of ed.: 16     
საქმისა და ოდენ მხოლოდ განმთესუჱლად მწუხარებისა ჩემისა, დამესხნენ ანას\დად
Line of ed.: 17     
რაოდენნიმე თათარნი და მიმღებთა ჩემგან ყოვლისა მის, რაჲცა მაქუნდა
Line of ed.: 18     
თჳსთანა, ჰშთამაგდეს დილეგსა მრავალთა სხუათა თანა, იყოფინ, ნამდჳლ ჩე\მებრვე
Line of ed.: 19     
უბრალოთაჰ.ვიყავ ორსა კჳრასა საპყრობილესა ამას შინა, არ მმეცნი,
Line of ed.: 20     
თუ ვითარისა შეცოდებისათჳს. მათ შორის სახლის პატრონი ჩემი, ესოდენთა
Line of ed.: 21     
დღეთა შინა ვერღა მხილუჱლი ჩემისა მისდა მისლჳსა, ამაოდ მეძიებელი ჩემი
Line of ed.: 22     
და მკითხუჱლი ყოველგან, მოვიდა უკანასკნელ საპატიმროსაცა ამას შინა, რო\მელიცა
Line of ed.: 23     
მპოვნელი ჩემი ნუუკუჱ გარდამჴდომელთა შორის, მკითხჳდა მიზეზსა
Line of ed.: 24     
თჳთ ჩემ მიერ საკითხუჱლსა.

Line of ed.: 25        
ამან, დარწმუნებულმან უბრალოებასა შინა ჩემსა, აღმითქუა მისლუად და
Line of ed.: 26     
მოჴსენებად კონსულისადმი ჩუჱნისა შეპყრობისათჳს ჩემისა ურწმუნოთა მიერ.
Line of ed.: 27     
გარნა ვსთხოვე მე, მით რამეთუ დაუტევოს მან ჰაზრი ესე განრინებისათჳს ჩე\მისა
Line of ed.: 28     
ესევითარითა სახითა, ვინაჲთგან ოდესცა მიიღებდა კონსული ჩუჱნი ჩემთჳს
Line of ed.: 29     
მონაწილეობასა, რომელსაცა მცირედცა არ ვსასოებდი და მიზეზთაცა გამო
Line of ed.: 30     
უპაშპორთ-ფერმანობისათა არ ვიყავ გამოცხადებულ მისდა, მაშინ უთუოდ იგი,
Line of ed.: 31     
გამომჴსნელი ჩემი პყრობილებისა ამისგან, წარმგზავნიდა პატიმრად კონსტან\ტინოპოლსავე
Line of ed.: 32     
სრულშემძლებელისა ომირისა მიმართ ჩუჱნისა, სადაცა შევე\მთხუჱვოდი
Line of ed.: 33     
უმეტესსა ძჳრსა და ესრეთ ვევედრე სახლის პატრონსა ჩემსა, ვი\თარმედ
Line of ed.: 34     
დახარჯჳთა რაოდენისამე კურუმისათა ეცადოს განრინებასა ჩემსა Ms. page: 333  ტყუჱ\\\ობისა
Line of ed.: 35     
გამო ჩემისა, რომელმანცა შემდგომ დაუყოვნებლივ გამომიჴსნა ჴელთა\გან
Line of ed.: 36     
ურწმუნოთასა, სადაცა არღა დამყოფელი მეორეს დღედმდე, წარვმოველ
Line of ed.: 37     
გზითა ამით სპარსეთისადმი ძმისა მიმართ ჩემისა თავრიზსა შინა, ვითარცა
Line of ed.: 38     
ვცან, რაოდენმე მდიდრად მცხოვრებელიისა; და აწ სამმადლობელად ღმრთისა
Line of ed.: 39     
შემთხუჱვულმან თქუჱნთანა და შევედრებულმან საფარველსა ქუჱშე თქუჱნსა,
Line of ed.: 40     
დავივიწყე ყოველნი ჭირნი და მწუხარებანი ჩემნი, რომელნიცა მამიზეზნეს მე
Line of ed.: 41     
გზათა ზედა თათართა სხუათა და სხუათა ადგილთა შინა".

Line of ed.: 42        
აქ დაასრულნა ასლანოვმან მიხედჳსამებრ ჩემისა, საეჭველი ამბავი
Line of ed.: 43     
თჳსი და მოვიდნენცა სპირიდონ სივინი, მიხაილ დრაკული კრიტიკოსი და პეტ\რე
Line of ed.: 44     
ბაქელაშვილი და მათთანა ერთიცა თათარი, აქაურისა მუსალიმისა მიერ
Line of ed.: 45     
ჩემად მოკითხუად და ბუირთისა მოტანად ჩემდა წარმოვლენილი, რომელიცა
Line of ed.: 46     
ღამესა ამას დაშთა ჩუჱნთანა.
Page of ed.: 326  


Line of ed.: 1x   თჳს ქალაქისა შაბჷნკარაისარიისა


Line of ed.: 1        
3-სა დანიადსა თანა შემდგართა გზისა, წარგვიძღუა თათარი ესე მუსა\ლიმისა
Line of ed.: 2     
და დაშვებულნი სასლველად ყოვლითურთ უსაა\მოსა
Line of ed.: 3     
დაღმართსა, შევმოვედით სამუსალიმოსა ქალაქსა
Line of ed.: 4     
ამას შაბჷნკარაისარიასა, ორთა უფლებათა მონებასა ქუჱ\შე
Line of ed.: 5     
მყოფსა, ვინაჲთგან ესე არს ტრაპიზონიისა საფაშოსა ზედა მიწერილ, გარ\ნა
Line of ed.: 6     
მახლობლობისა ძლით მდებარეობისა თჳსისა არზრუმისა თანა, ექუჱმდება\რების
Line of ed.: 7     
ბრძანებასაცა (თუმცა კანონისა წინააღმდეგად) არზრუმის ფაშისასა. მა\შასადამე
Line of ed.: 8     
ერჩის ორთავე ზემოაღნიშვნულთა საფაშოთა ფაშათა წადილთა.

Line of ed.: 9        
ამას შინა სახლობენ ბერძენნი 30-ნი, სომეხნი 400-ნი და მაჰმადიანნი
Line of ed.: 10     
4000-ნი კომლნი. პირველთა ამათ თუითქვმის არმმეცნთა ბუნებითისა ენისა
Line of ed.: 11     
თჳსისათა და მოუბართა სომხურ-თათრულითა ენებითა, არ უვისთ მღუდელი
Line of ed.: 12     
და არიანცა უეკკლესიოდ. მეორეთა აქუსთ ერთი სამწირუჱლოჲ და მაჰმადიან\თა
Line of ed.: 13     
ერთი მაჰსჯითი. შაბჷნკარაისარია ესე არს დაშენებულ ერთისა ყოვლითურთ
Line of ed.: 14     
უმაღლესისა და დიდისა კლდისა კალთათა ზედა ჩრდილოეთ-დასავლეთისათა.
Line of ed.: 15     
უზემოეს კმად ცუდისა შენობისა ამის არს ციხე, კლდისა ამის მცირისა ნაწი\ლისა
Line of ed.: 16     
თჳს შორის მპყრობელი. თხემი უზარმაზარისა კლდისა ამის არს დაგვირ\გვინებულ
Line of ed.: 17     
კუალად სხჳთა ციხითა ზარბაზანთა მიერ უფროს განძლიერებუ\ლითა
Line of ed.: 18     
და რაოდენითამე სახლებითა, ყოველთა საჴმართა ნივთთა მიერ აღვსი\ლითა.
Line of ed.: 19     
თათარმან ანუ მსახურმან ამან მუსალიმისა, გამომაცილებელმან ჩემმან
Line of ed.: 20     
ქალაქისა ამის შორის, მრქვა, მით რამეთუ იყოს ციხესა ამას შინა ძუჱლისა
Line of ed.: 21     
დროჲთუჱ დაკრძალვულ ათასობით საომარნი იარაღნი გმირთა და ბუმბერაზ\თა,
Line of ed.: 22     
ესე იგი ლახტნი, შუბნი, ორორნი, ჴრმალნი, ჯაჭვნი, ბეგთარნი, მუზარად\ნი,
Line of ed.: 23     
ჩაჩქანნი, ზუჩნი, სამკლავენი, პოლოტიკნი და სხუანი, რომელმანცა მთხოვა
Line of ed.: 24     
განხილუაჲ მათი. თუმცა სმენამან ესევითარისა მოულოდებელისა ამბავისამან
Line of ed.: 25     
განაღვიძა ჩემ შორის წადილი გასინჯუად მათსა, გარნა სიმაღლემან და ძლით
Line of ed.: 26     
აღსასლუჱლმან საფრჴივომან გზამან კლდესა ამას ზედა დამოკუჱთებულმან
Line of ed.: 27     
ჰსძლივა მქლოველობასა ჩემსა და მიმაქცივა წინამდებარეჲსა მიმართ საგნისა.
Line of ed.: 28     
და ესრეთ მსლუჱლთა შორის მომცროჲსა ამის ქალაქისათა გვხუდებოდიან თუი\თქვმის
Line of ed.: 29     
თჳთეულსა ნაბიჯსა ზედა ორისუჱ კერძოდ გზისა წყარონი, ბულბულე\ბისამებრ
Line of ed.: 30     
ოსმანიანთასა ზე შენობადგმულნი, და წულილნი მდინარენი, გარდა
Line of ed.: 31     
დიდისა მის მდინარეჲსა -- ჩრდილოს კერძოდ დიდისა კლდისა ამის ძირსა თანა
Line of ed.: 32     
ტუმანისა. ესოდენთა მრავალრიცხუჱდთა წყარო-მდინარეთა ერთსა Ms. page: 334  ესეგუ\\\არსა
Line of ed.: 33     
შენობასა შინა დია მცირესა, ვითარიცა არს შაბჷნკარაისარია, განა\ცჳფრეს
Line of ed.: 34     
გონებაჲ ჩემი, თანასწორ ვითარ ბაღჩა-ბაღთაცა, ფრიად მრავალნაყო\ფიერთა.
Line of ed.: 35     
ფიცსა ქუჱსე გვარწმუნებდის ჩარვადარი ჩემი ქეშიშ-ოღლი იაკობ,
Line of ed.: 36     
რომელ მხოლოდ ზე შენობადგმულნი წყარონი, გარდა სხუათა ჴელუხებელთა,
Line of ed.: 37     
იყუნენ ქალაქსა ამას შინა 180-მდე.


Line of ed.: 38x   თჳს ადგილისა მუსალიმბათჷრანისა


Line of ed.: 38        
განმგრძობნი აქაჲთ გზისა სრულსა ხუთსა
Line of ed.: 39     
ჟამსა ესევითარსა იწროსა გზასა, კლდეთა, ჴევთა, მთათა და აღმა-დაღმათა,
Line of ed.: 40     
რომელთაცა სიცუდესა და ძნიადობასა შინა ვერ იკადრებენ თჳთ უუცუდესნი\ცა
Line of ed.: 41     
კავკასიისა მთათა შორის უქუჱმოეს დარიელაჲსა მთანი ხუნდრუკისა და
Line of ed.: 42     
ბეზირგანისა პაექრობად ამათთანა უპირატესობისათჳს, და ძლევულ-ქმნილნი
Line of ed.: 43     
უღონოებასა შინა სლუად გზისა, ჰშთავმოვხდით მცირედ შესუჱნებად ფერდობ\სა
Line of ed.: 44     
ზედა ახალ წნორ-მდელოჲთა დაფარვულსა ფლატო\იანისა
Line of ed.: 45     
მთისასა, ადგილსა მუსალიმბათჷრანსა. 1800-სა
Line of ed.: 46     
წელსა ხშირისა წჳმიერებისა ძლით მოგლეჯილ არს მიწა ზუავად მთისა
Page of ed.: 327   Line of ed.: 1     
ამის სიმაღლით, რომელიცა არს ჩრდილოთ კერძო მდებარე, სივრცით 122-სა
Line of ed.: 2     
საჟენსა და მას დროსა ამას ზედა მომავალი მუსალიმი, რომლისაცა სახელი არ
Line of ed.: 3     
უწყოდა ჩარვადარმა ჩემმან, დაუნთქავს თჳსთანა წინამდებარესა სიღრმესა
Line of ed.: 4     
შინა ერთად კერძობითურთ მისით.


Line of ed.: 5x   თჳს შაჰირანკაზისა


Line of ed.: 5        
აქედამ წარმოსლვულთა ვვლეთ კუალადცა უარესნი
Line of ed.: 6     
გზანი და მოსლვულნი შაჰირანკაზას, დავბანაკდით შუჱ\ნიერ
Line of ed.: 7     
მწუანვილოვანსა ადგილსა და უშუჱნიერესსა კიდურსა მდინარეჲსასა,
Line of ed.: 8     
სადაცა ცხენ-საქონელთა ჩუჱნთა, ორისა დღეჲსა სახრავისა ვერპოვნისა ძლით
Line of ed.: 9     
მარხვულთა და ხილჳსა გამო ბალახთა ამათ მადაჴსნილთა, იწყეს მყისუჱ გე\მოვნებად
Line of ed.: 10     
ბუნებისა მიერ მათთჳს წინათუჱ გამზადებულთა სანოვაგეთა.


Line of ed.: 11x   თჳს ადგილისა ქარქჷთკაზისა


Line of ed.: 11        
4-სა. აღმჴედრებულნი დილით, შევუდეგით გზასა რაოდენმე სასლუჱლად
Line of ed.: 12     
ჯეროვანსა. ვვლეთ ექუსჟამ-ნახევარი და განვისუჱნეთ ადგილსა ქარქჷთკაზას,
Line of ed.: 13     
კიდურსა თანა მდინარეჲსასა მოსადილებად. ხოლო
Line of ed.: 14     
დროსა სამჴრობისასა, დამტევებელთა ალაგისა ამის, გავ\მოვლეთ
Line of ed.: 15     
კუალად გზაჲ სამჟამ-ერთრუბისა, და მოსლ\ვულნი
Line of ed.: 16     
ფჷნდჷხლიბელისა, დავბინავდით განთიადმდე ჭალასა შინა, ბორ\ცჳსა
Line of ed.: 17     
ძირსა თანა.


Line of ed.: 18x   თჳს ადგილისა ფჷნდჷხლიბელისა


Line of ed.: 18        
5-სა, აყრილთა ჩუჱნ მიერ ღამე განტარებულისა ამის
Line of ed.: 19     
ადგილით, ვიარეთ ხუთჟამ-ნახევარი კალთათა შორის
Line of ed.: 20     
მთათასა, სადაცა ვასყიდჳნე ცჴოვარი კაცთა ჩემთა მწყემ\სისაგან,
Line of ed.: 21     
ველსა ამას ზედა ცხოვართა მმწყსელისა და მოწევნილთა ადგილ\სა
Line of ed.: 22     
შაჰრიანსა, მივეცით თავნი განსუჱნებასა.


Line of ed.: 23x   თჳს ადგილისა შაჰრიანისა


Line of ed.: 23        
აქ ვპოვენ უნამუსოჲ ჰაჯი აჰმად ბეგ ჰშთამომხდარად, რომლისა
Line of ed.: 24     
თანაცა იყო ესრეთუჱ ზემოდანიშვნული ბაიაზეთელი
Line of ed.: 25     
მღუდელი სომეხთა ტერ-მარქარა. ვუბრძანე კაცთა ჩემთა დაკლუად ცჴოვარი\სა,
Line of ed.: 26     
მეოთხედისა მისისა მიტანად ჰაჯი აჰმად ბეგისად, ტერ-მარქარასი მოწოდე\ბაჲ
Line of ed.: 27     
ჩემდა სადილად და განმზადებადცა ჩუჱნთჳს სადილისა.

Line of ed.: 28        
თათარსა ამას, სრულიად ურცხუჱბისა სამოსლითა მოსილსა და ნივთთა
Line of ed.: 29     
მოყუარებისაგან შეპყრობილ-დაბრმობილსა ჰაჯი აჰმად ბეგსა, ჰყუანდნენ მსახუ\რებად
Line of ed.: 30     
ხუთნი მოჯამაგირე კაცნი, სამნი თათარნი და ორნი სომეხნი, რომელთა
Line of ed.: 31     
მიერცა სცნეს კაცთა ჩემთა, მით რამეთუ ჰაჯი აჰმად ბეგსა ამას მიაქუნდა თჳს\თანა
Line of ed.: 32     
700 ქესა თეთრი, გარნა ყოველსა ამას სიმდიდრესა თანა ერთად თჳსითურთ
Line of ed.: 33     
სწყვედდა შიმშილითა კაცთა ამათ თჳსთა, რომლისათჳსცა გავუგზავნე მას მე\ოთხედი
Line of ed.: 34     
იგი ცჴოვარისა მის, ჩემგან სყიდვულისა. და ესრეთ, ვსხდებოდით რა Ms. page: 335 
Line of ed.: 35     
სადილად ტერ-მარქარაჲთურთ, მოვიდა ესრეთუჱ ჩუჱნდა აბუჩა ჰაჯი აჰმად
Line of ed.: 36     
ბეგ და დასჯდა შორის ჩუჱნსა. თუმცა ვაჭამეთ სადილი საძაგელსა თათარსა
Line of ed.: 37     
ამას, მგზავრობასა შინა ჩემსა თარსუჲთ აქამომდე არაერთგზის მეორგულესა
Line of ed.: 38     
ჩუჱნსა, გარნა თჳნიერ ყოვლისა პატივისა და ყურადმღებელობისა, რომლისა\თჳსცა,
Line of ed.: 39     
მოსლუადმდე მისა ჩუჱნდა, გვიამბო ტერ-მარქარა, ვითარმედ მწყემსსა
Line of ed.: 40     
ჩვენდა ცპოვარისა მომსყიდუჱლსა ერჩივოს ბეგისა ამისთჳს შეცდად აქა ვისსა\მე
Line of ed.: 41     
მგზავრისა, ვიდრეღა წარსლუად გზასა ქურთთა მიერ დასხმისა მოსალო\დებელსა
Line of ed.: 42     
და ამად შეშინებულსა ქალაჩუნა ჰაჯი აჰმად ბეგსა ამას შეე\ცადნა
Line of ed.: 43     
აქ ჩუჱნთჳს.


Line of ed.: 44x   თჳს სოფლისა ჩიფთილიკისა


Line of ed.: 44        
შემდგომად სადილისა გამომლველნი ხუთჟამ-ნახევრის
Line of ed.: 45     
გზისა, მოვედით დიდისა სოფლისა ჩიფთილიკისა სიახ\ლოესა
Line of ed.: 46     
და დავიღამეთ სამანძილოსა მისსა.
Page of ed.: 328  


Line of ed.: 1x   თჳს ადგილისა ავდეგუნისა


Line of ed.: 1        
ილით, ვიარეთ ოთხსა ჟამ\სა
Line of ed.: 2     
და ერთსა რუბსა, ხოლო მოწყენილნი მშვიდობით სა\უცხოოჲთა
Line of ed.: 3     
მოლითა ადგილსა ავდეგუნს, დავსდეგით სადილობად.


Line of ed.: 4x   თჳს ჩარჩით სოფლისა


Line of ed.: 4        
დროსა სამჴრობისასა შემდგარნი გზისა და მსლველნი
Line of ed.: 5     
კუალად სამჟამ-ნახევარსა, დავბანაკდით ჩარჩით სოფლისა
Line of ed.: 6     
სიახლოესა, მწუანესა ზედა დიდისა გზისა თანა.


Line of ed.: 7x   თჳს ველისა თარსავიდუზუსსა


Line of ed.: 7        
7-სა. აყრილნი განთიადმდე, შევუდეგით გზასა; თუმცა ვიარეთ ექუსჟამ\ნახევარსა,
Line of ed.: 8     
გარნა შეგვაჭირვა ესთა ფრიად დილისა სიცივემან ანუ მოულოდე\ბელმან
Line of ed.: 9     
ყინუამან, რომელ კნინღა არ მიგვტაცნა თითნი ჴელ-ფერჴთა, რომლისა
Line of ed.: 10     
ძლითცა, თუითქვმის ნახევრადღა ცოცხალთა, ძლივ მოწყენილთა უშენსა ველსა
Line of ed.: 11     
თარსავიდუზუსსა, შევიცადეთ სადილობად და სასწრა\ფოდ
Line of ed.: 12     
დანთებულთა ცეცხლთა მიერ მოვიქცივენით ცხო\ველობაჲ
Line of ed.: 13     
ხელ-ფერჴთა. შემდგომად სადილისა გავისტუმ\რე
Line of ed.: 14     
მიხაილ დრაკული კრიტიკოსი და მსახური ჩემი პეტრე ბაქელაშვილი ქა\ლაქსა
Line of ed.: 15     
ბაიბუთს, გზითა ამით ორისა მილითა მშორებსა და ჩრდილოეთისა მჴა\რესა
Line of ed.: 16     
მდებარესა, მუსალიმისადმი ფერმანითა ბუირთისათჳს;


Line of ed.: 17x   თჳს ადგილისა ბაიბუთკასაბასა


Line of ed.: 17        
ხოლო ჩუჱნ, წარმო\სლვულთა
Line of ed.: 18     
თარსავიდუზუთ, გავმოვლეთ გზაჲ სამჟამ-ერთრუბისა და მოსლ\ვულნი
Line of ed.: 19     
ჴევსა შინა ბაიბუთისასა, ჰშთავმოჴდით მომავალს
Line of ed.: 20     
დღედმდე უშენსა ადგილსა ბაიბუთ-კასაბად წოდებულსა,
Line of ed.: 21     
პირსა ზედა მდინარეჲსასა, სადაცა მოვიდნენ ჩუჱნდა
Line of ed.: 22     
მიხაილ დრაკული კრიტიკოსი პეტრე ბაქელაშვილი, მომტანნი ბუირთისა.


Line of ed.: 23x   თჳს ჭალისა მაჰსაბდარასა


Line of ed.: 23        
8-სა. ინათა რა, შევუდეგით გზასა, პირველისა დღი\სამებრვე
Line of ed.: 24     
ფრიად ცივჰაერიანსა; ვიარეთ ხუთჟამ-ნახევარი
Line of ed.: 25     
ჴსენებულსავე ჴევსა და მოსლვულთა მაჰსაბდარას, განვისუჱნეთ.


Line of ed.: 26x   თჳს კოშაღ-ფჷნღარ გაიდუკისა


Line of ed.: 26        
აქ მიმ\ღებთა
Line of ed.: 27     
სადილისა და მერმე განმაახლებელთა სლჳსა ჩუჱნისა ოთხჟამ-ნახევარსა,
Line of ed.: 28     
დავუტევეთ ზურგით კერძო ბოღაზი ბაიბუთის ჴევისა და დავსდეგით მიგებე\ბად
Line of ed.: 29     
ახლად აღმომავალისა მზისა კოშაღფჷნღარ გაიდუკსა,
Line of ed.: 30     
წულილ წყაროჲსა აღმართისა თანა.

Line of ed.: 31        
9-სა. დროსა ცისკრისა აღმოსლჳსასა ვვლეთ ესრეთსა ყინვასა და ცივგან\მწონველსა
Line of ed.: 32     
ქარიშხალსა შინა, რომელნი მცირედცა არ უთავაზებდიან ჩრდილოე\თისა
Line of ed.: 33     
ყინვასა და დამზურელსა ქარსა, ოთხჟამ-ნახევარი ყოვლითურთ ცუდ\ძნელ-საშინელნი
Line of ed.: 34     
აღმართ-დაღმართნი ცხენით და ფრჴივ;


Line of ed.: 35x   თჳს კოშაღ-ფჷნღარდარავას ხონისა
Ms. page: 336 

Line of ed.: 35        
ხოლო მოწევნილთა კოშაღ-ფჷნღარდარავას ხონასთან,
Line of ed.: 36     
გან/ვისუჱნეთ.


Line of ed.: 37x   თჳს ქჷრქჷნჷნ ჩაირისა


Line of ed.: 37        
აქედამ აყრილნი სამჴრობისა დროსა და მო\არულნი
Line of ed.: 38     
ორჟამ-ერთ რუბსა უმაგალითოთა სიმაღლეთა და ძნელ სასლუჱლობი\სა
Line of ed.: 39     
მთათ აღმა-დაღმათა, ჰშთამოვჴდით ბარად უსახელო\სა
Line of ed.: 40     
ალაგსა, სადაცა ვიარეთ ესრეთუჱ ორჟამ-ნახევარი და
Line of ed.: 41     
დავსდეგით განთენებადმდე ქჷრქჷნჷნ ჩაირსა.


Line of ed.: 42x   თჳს თათრისა ჩვენდა შემთხუჱვულისა


Line of ed.: 42        
10-სა. დილით გავისტუმრე მიხაილ დრაკული კრიტიკოსი და მსახური
Line of ed.: 43     
ჩემი გრიგორ რუაძე ფერმანით არზრუმს აქაურისა ფაშისა ქაიასადმი და შე\მდგომად
Line of ed.: 44     
შუვადღისა შევუდეგით ჩუჱნცა კუალსა მათსა.
Line of ed.: 45     
სლვასა ამას შინა ვიხილუჱთ თათარი ერთი, მჯდომარე
Line of ed.: 46     
მოწითლოსა კვიცსა ზედა, არზრუმით წარმოსლვული,
Line of ed.: 47     
რომელიცა მოარბევდა ცხენსა თჳსსა პირისპირ ჩუჱნსა. მოახლოებულმან ჩემდა,
Line of ed.: 48     
პირველ ყოველთა ჩემთანა მყოფთა, ვინაჲთგან ვვიდოდი მე უწინარეს სხუათა
Line of ed.: 49     
რაოდენმე მოშორებით, მკითხა: -- "ჰანი მოსკოვ ბეგზადა? -- ესე იგი: სადა არს
Page of ed.: 329   Line of ed.: 1     
როსსიელი თავადი. და ვერარაჲსა პასუხისა მიმღემამ ჩემ მიერ კაცმან ამან, და\მტევებელმან
Line of ed.: 2     
ჩემმან, განაგრძო გზაჲ თჳსი, და მისლვულმან კერძობისადმი ჩე\მისა,
Line of ed.: 3     
ჰკითხა მათ იგივე, რაჲცა მე; ხოლო მცნობმან მათგან თავადისათჳს
Line of ed.: 4     
როსსიელისა გამოაჭენა უკუნვე ცხენი თჳსი, გამიარა წინ და გამობრუნვე\ბულმან
Line of ed.: 5     
ჩემდამოვე, გამოსძრა ჰუნეჲ თჳსი სრულსა ძალსა შინა, და ოდეს\ცა
Line of ed.: 6     
დამიახლოვდა მე, მყის შეუყენებლივ დაეცა ცხენი ესე მკუდრებრ მიწა\სა
Line of ed.: 7     
ზედა, ხოლო მჴედარი სდგა უვნებლად ფერჴთა ზედა ახლოს მდებარე\ჲსა
Line of ed.: 8     
ცხოველისა, მპყრობი ჴელთა შინა თჳსთა სადავეთა მისთა. და ეს\რეთ,
Line of ed.: 9     
მისლვულსა მისდამი, მრქუა თათარმან ამან: "ბეგზადა აფენდჷმ! შუ ბე\გირ
Line of ed.: 10     
ჯანაბჷნჷზა კურბან ოლდი". -- ესე არს: თავადო ბატონო! ცხენი ესე ზუარაკ
Line of ed.: 11     
გექმნათ თქუჱნ.

Line of ed.: 12        
მოქმედებაჲ კაცისა ამის მიხედჳსამებრ მისისა ესევითარისა პატივის-ცემა\სა
Line of ed.: 13     
შინა ჩემსა, ითხოვდა რომელსამე შეწევნასა, რომლისათჳსცა მივეც რა ერთი
Line of ed.: 14     
ოქროჲ სულთან მაჰმუდისა ხუთაბაზიანი, თაყუანის-მცა ჴელისა შუბლსა და
Line of ed.: 15     
მკერდსა თჳსსა შეხებითა, დასზაჴნა ცხენსა აქამომდე უძრავად მდებარესა, ჴმა\სა
Line of ed.: 16     
ზედა მისსა ანასდად წარმომჴდარსა, რომელსაცა ზედა შეფრინდა შეუდგ\მელად
Line of ed.: 17     
ფერჴისა უზანგსა და, ჰშთამჯდარმან უნაგირსა შინა, გასწივა
Line of ed.: 18     
არზრუმი/სადმივე.


Line of ed.: 19x   თჳს შემოსლჳსა ჩემისა არზრუმსა


Line of ed.: 19        
ოდესცა დავეახლოენით ჩუჱნცა ქალაქსა ამას,
Line of ed.: 20     
მომეგებნენ გარე მისა მიხაილ დრაკული კრიტიკოსი და
Line of ed.: 21     
ერთი ჩაუში, შემძღომელნი ჩემნი ქალაქისა ამის შო\რის.
Line of ed.: 22     
მოახლოებულთა ერთისა მომცროჲსა სახლისა თანა, დაგვხუდნენ ორნი
Line of ed.: 23     
კაცნი, დამყენებელნი ბარგისა ჩემისა წარღებად საზუჱრესა შინა. რაოდენცა
Line of ed.: 24     
ეუბნა მათ წინამძღუარი ჩემი ჩაუში წარუღებლობისათჳს ბარგთა ამათ, ეგო\დენ
Line of ed.: 25     
საზუჱრისნი ესე სთხოვდნენ მას მისთჳს მეზუჱრეთუჴუცესისა მიერ ბრძა\ნებასა.
Line of ed.: 26     
და ესრეთ, წარმღებთა ამათ ბარგისა ჩემისათა, წარვჰყევით ჩუჱნცა სა\ზუჱრესა
Line of ed.: 27     
ხილუად უჴუცესისა მისისა, რომელიცა წარსლვულიყო გარე ქალა\ქისა
Line of ed.: 28     
სამმოთხუჱოდ. არღა მომცდელი მოწესეჲსა ამის მოქცევისა და დამტევებე\ლი
Line of ed.: 29     
აქა ბარგისა თანა რაოდენთამე კაცთა ჩემთა, წარმოვედ ჩუჱნთჳს დანიშვ\ნულსა
Line of ed.: 30     
სახლსა, აქაურისა მოქალაქეჲსა სომხისა ქოსა\ოღლი
Line of ed.: 31     
მელქოასსა.


Line of ed.: 32x   თჳს მოსლჳსა ჩემისა სახლსა სომხისა ქოსა-ოღლი მელქოასა


Line of ed.: 32        
ამას შინა დამხუდნენ ერთი მოჴუცე\ბული
Line of ed.: 33     
თათარი და მსახური ჩემი გრიგორ რუაძე, რომელ\მანცა
Line of ed.: 34     
მომაჴსენა, ვითარმედ თათარი ესე არს ჩაუშბაში ფაშისა, და ოდესცა
Line of ed.: 35     
ვკითხე მსახურსა ამას ჩემსა მიზეზისათჳს ბარგთა ჩემთა საზვერესა შინა დაჭე\რისა,
Line of ed.: 36     
მაშინ გამომიცხადა ამან მისთჳს შემდგომთა სიტყუათა შინა: "ბატონო! Ms. page: 337 
Line of ed.: 37     
მოვედით რა სახლსა ქაია ბეისასა და მკითხუჱლთა მსახურთადმი მისთა მისთჳს,
Line of ed.: 38     
მოგვიგეს, ვითარმედ ეძინა მას, თანასწორ ვითარ ჰაფის ალი ფაშასაცა, ვინაჲთ\გან
Line of ed.: 39     
არს რამაზანი მათი, რომლისაცა დღეთა, უგრძნობელობისათჳს მარხვუ\ლობისა
Line of ed.: 40     
მიერ მათდა მიწევნილისა მწუხარებისა, ატარებენ ძილსა შინა; ხოლო
Line of ed.: 41     
ღამეთა -- თჳთეული შეძლებისამებრ განცხრომასა, შვებასა და შექცევათა შინა,
Line of ed.: 42     
რომლისათჳსცა ვერ ვიხილუჱთ ვერცერთი მათგანი მოჴსენებად მოსლჳსა თქუჱ\ნისა
Line of ed.: 43     
და ჩუჱნებად ფერმანისა. ფაშისა ჩაუშბაშმან ამან (მიმშუჱრმან ჴელისა
Line of ed.: 44     
მოჴუცებულსა თათარსა დივანსა ზედა ჰშთამომჯდარსა), წარმომგზავნელმან
Line of ed.: 45     
თქუჱნდა ჩაუშისა თჳსისა ერთად მიხაილ დრაკულისა კრიტიკოსისა თანა, მო\მიყუანა
Line of ed.: 46     
მე სახლსა ამას თჳთ, რათა მიგიღოსთ თქუჱნ და აცნობოს შემდგომ ფა\შასა
Line of ed.: 47     
ანუ ქაიასა.
Page of ed.: 330  


Line of ed.: 1x   თჳს მიღებისა ჩემისა ჩაუშბაშისა აჰმადისა მიერ


Line of ed.: 1        
ჩაუშბაშმან ამან, სახელით აჰმად, მომილოცა მშჳდო\ბით
Line of ed.: 2     
მოსლჳსათჳს და მრქუა რაოდენიმე საალერსონი
Line of ed.: 3     
სიტყუანი, რომელთაცა ზედა მიმგებებელი პასუხთა, რაოდენცა ძალ-მედუა
Line of ed.: 4     
ვცდილობდი უჩვენებლობად მისა სახესა ზედა ჩემსა გამოწერილისა შეწუხებისა
Line of ed.: 5     
და რისხვსა შესახებელად ბარგთათჳს ჩემთა, გარნა ვერა განვვერე მოჴუცისა
Line of ed.: 6     
ჩაუშბაშისა ამის განმცდელთა სახედუჱლთა შენიშუნასა, რომლისათჳსცა მითხ\რა
Line of ed.: 7     
პატივოსან სახილუჱლმან მოწესემან ამან:


Line of ed.: 8x   თჳს ნუგეშ-ცემისა ჩემისა ჩაუშბაშისა აჰმადის მიერ


Line of ed.: 8        
"ბეგზადა! ნუ სწუხთ და შფოთებთ ბარგთათჳს თქუჱნთა. უკეთუ
Line of ed.: 9     
აქუნდეს ფაშა აფენდის მოჴსენებული მოსლჳსათჳს თქუჱ\ნისა
Line of ed.: 10     
და ფერმანიცა თქუჱნი ხილვულ, მაშინ უთუოდ არ გექმნებოდათ თქუჱნ
Line of ed.: 11     
წინააღმდეგი თქუჱნთჳს შემთხუჱვაჲ ესე და აწ, ოდესცა სძინავს მას და ქაია
Line of ed.: 12     
ბეისაც, ამისთჳს მოითმინეთ მცირედ განღვიძებადმდე მათსა, რომელთაცა თჳთ
Line of ed.: 13     
მე, წარმყუანი კაცისა თქუჱნისა ფერმანითურთ, ვაცნობებ მოსლუასა თქუჱნსა
Line of ed.: 14     
და მჩუჱნებელი მათდა ფერმანისა, ვეტყჳ ბარგისათჳსცა თქუჱნისა, რომელთაცა
Line of ed.: 15     
პასუხსა მიიღებთ ჩემთანა წარმოსლვულისა კაცისა ძლით თქუჱნისა".


Line of ed.: 16x   თჳს ჩაუშბაშის წარსლჳსა


Line of ed.: 16        
წარვიდა ჩაუშბაში ესე, წარმყუანი თჳსთანა მიხაილ
Line of ed.: 17     
დრაკულისა კრიტიკოსისა, და ბარგი ჩემი დაშთა რაო\დენითამე
Line of ed.: 18     
ჩემ მიერ მასთანა მოყენებულითა კაცებითა საზვერესა შინა. განვ\ლო
Line of ed.: 19     
ღამისა ოთხმან ჟამმან, ვითარცა მოვიდა მიხაილ დრაკული კრიტიკო\სი,
Line of ed.: 20     
მომტანი პასუხისა ამის, მით რამეთუ ჰაფის ალი ფაშას, არგანმადიდებელ\სა
Line of ed.: 21     
ფერმანისასა, უბრძანებიეს გასინჯუად ბარგთა ჩემთა მომავალსა დღესა და
Line of ed.: 22     
მოქცევად სჯულისამებრ ნივთთათჳს.


Line of ed.: 23x   თჳს კაცთა ჩემთა საზუჱრით გამოძებისა


Line of ed.: 23        
11-სა. გამოძებულნი კაცნი ჩემნი საზუჱრეჲთ მოვიდ\ნენ
Line of ed.: 24     
ჩემდა და მომაჴსენეს გამოდევნაჲ თჳსი მუნით და
Line of ed.: 25     
დატევებაჲ ბარგისა ჩემისა მასვე შინა.


Line of ed.: 26x   თჳს ვასილი ნასალდათარისა დელიბაშთა მიერ გალახჳსა


Line of ed.: 26        
შემდგომ რაოდე\ნისამე
Line of ed.: 27     
ჟამისა ბაზარსა შინი მყოფსა ვასილი ნასალდათარსა, ჩემ მიერ იერუსალი\მით
Line of ed.: 28     
წარმოყუანილსა, შემოხვევიყუნენ დელიბაშნი, ეცათ
Line of ed.: 29     
მრავალი და უკანასკნელ ნდომებიყოთ მოკლუაჲცა მისი,
Line of ed.: 30     
ვინაჲთგან ეცნოთ იგი რუსად; გარნა ერთსა რომელსამე
Line of ed.: 31     
მოლასა განერინებინა იგი ჴელთაგან მათთა. და ოდესცა
Line of ed.: 32     
მოვიდა ვასილი ესე ჩემდა და ვცან მას ზედა წარმოებულისათჳს, წარვგზავნე
Line of ed.: 33     
მიხაილ დრაკული კრიტიკოსი ჰაფის ალი ფაშისადმი და შევუთვალე მას საზ\ვერეჲთ
Line of ed.: 34     
კაცთა ჩემთა გამოძებისა და ვასილ ნასალდათარისა მძიმედ დაჟეჟისა\თჳს,
Line of ed.: 35     
რომელსაცა პასუხად პირუჱლისა ეთქუა: "კაცთა, თქუენთა მუნ ყოფნაჲ
Line of ed.: 36     
არ საჭირო არს და ნივთებთა გამო თქუჱნთა უმათოდ მცირედიცა არა Ms. page: 338  დაგე\\\კარგებათ
Line of ed.: 37     
რა: ბოშს სიტყუას რად უბნობთ?" ხოლო მეორისა: -- "აქ უცხოს
Line of ed.: 38     
კაცსა ვერავინ გალახავს, სტყუვით და კუალად ბარგი, ვისიცა უნდა იყოს,
Line of ed.: 39     
გაუსინჯველად არ გაიტანების საზუჱრეჲსაგან ჩუჱნისა".


Line of ed.: 40x   თჳს ბარგთა ჩემთა გაჴსნისა საზუჱრესა შინა


Line of ed.: 40        
12-სა. წარვიდასაზუჱრესა შინა სპირიდონ სივინი და
Line of ed.: 41     
წარმყუანმან თჳსთანა რომელთამე კაცთა ჩემთა, აჩუჱნ\ნა
Line of ed.: 42     
სახელსა ქუჱშე თჳსსა მეზუჱრეთა ბარგი ჩემი, გარ\და
Line of ed.: 43     
ხუთთა კუთთა, ორთა მუმიისა და სამთა ფინიკთა სავსეთა, რომელთა ჩუჱ\ნებად
Line of ed.: 44     
არ მივეც ნებაჲ სივინისსა და, რომელთაცა დამტევებელმან მათმან მუნ\ვე,
Line of ed.: 45     
მოატანინა ჩემდა თჳსთანა ჩუჱნებულნი იგი.


Line of ed.: 46x   თჳს ნივთთა შორის ჩემთა კლებულთა ნივთთა


Line of ed.: 46        
13-სა. დამახსნევინებელმან საზვერეჲთ მოტანილისა ბარ\გისა
Line of ed.: 47     
ჩემისა, აღმოვაღებინე მაფრაშიდამ კუთი, რომელ\საცა
Line of ed.: 48     
შინა მეწყო რაოდენნიმე ძჳრფასნი ქუანი კაისარიას ნასყიდნი, რო\მელნიმე
Page of ed.: 331   Line of ed.: 1     
წერილნი და ოქრონი გოლლანდიისა 124. ოდესცა გავჴსენ კუთი ესე,
Line of ed.: 2     
ვიხილუჱ ყოველნივე მას შინა ჩემ მიერ ჩაწყობილნი არევით ყრილად; დაუწყე
Line of ed.: 3     
ჩხრეკაჲ ქუათა, წერილთა და ოქროთა, რომელთაცა შორის ვერღა უკუჱ ვპო\ვენ
Line of ed.: 4     
ერთი თჳთ უდიდესი ქუაჲ ზურმუხტისა ჩემ მიერ ნასყიდვთა შორის და
Line of ed.: 5     
36 ოქროჲ გოლლანდიისა. გავაგზავნინე კაცი სპირიდონ სივინისსა ქაია მამისად\მი
Line of ed.: 6     
მიმცნებად ამისთჳს, ვინაჲთგან ბარგი ესე აჩუჱნა სივინიმ საზუჱრესა შინა
Line of ed.: 7     
საკუთრად თჳსად. ქაია ბეის, მცნობსა წარმოებულისა ამისთჳს, მოეჴსენებინა
Line of ed.: 8     
ფაშისათჳს დასწრებითა ჩუჱნ მიერ წარგზავნილისა კაცისათა, გარნა ფაშისა მიერ
Line of ed.: 9     
მიეღოთ პასუხად: -- "ბოშდურ! ბოშდურ, სოილამაუნ". -- ესე იგი: ტყუვილია,
Line of ed.: 10     
ტყუვილია, ნუ უბნობთ.


Line of ed.: 11x   თჳს ჩემდა მოსლჳსა სომხისა არუთინა ოჰანეს-ოღლისა


Line of ed.: 11        
შემდგომად სადილისა მოვიდა ჩემად ნახუად აქაური სომეხი არუთინა
Line of ed.: 12     
ოჰანეს-ოღლი სახლისა პატრონითურთ ჩემით, რომელ\მანცა
Line of ed.: 13     
გამომიცხადა აქაურთა სომეხთა სურვილი შესახე\ბელად
Line of ed.: 14     
მყოფობისა მათისა საფარველსა ქუჱშე დიდისა
Line of ed.: 15     
როსსიის იმპერიისასა.
Line of ed.: 16     
ღამესა ამას წარვგზავნე მიხაილ დრაკული კრიტიკოსი ფაშისადმი. ვთხო\ვე
Line of ed.: 17     
საზუჱრესა შინა დაჭერილთა ხუთთა ნაჭერთა ბარგთათჳს ჩემთა წერილი
Line of ed.: 18     
მოწმობისა, რომელ ბრძანებითა მისითა მიმიღეს მე იგინი: ესრეთუჱ გამოვთ\ხოვე
Line of ed.: 19     
ბუირთი და კავაზი. ფაშასა ამას ნივთთათჳს წერილითა მოწმობის მოცე\მისა
Line of ed.: 20     
ეთქუა უარი, ბუირთი გამოეგზავნა და კავაზისათჳს ებრძანა მომავალსა
Line of ed.: 21     
დღესა ჩუჱნდა გამოცხადებად.


Line of ed.: 22x   თჳს ჩემ მიერ ცხენ-ურემთა ქირაობისა


Line of ed.: 22        
14-სა. ვიქირავე ოთხი ცხენი და ორი ურემი. ორი
Line of ed.: 23     
ცხენი აქაურისა თათრისა, ხოლო ორი ცხენი და ორი
Line of ed.: 24     
ურემი კარსელისა მეურმე თათრისა იბრაჰიმ ჰუსეინ-ოღ\ლი
Line of ed.: 25     
ბურანეს მიერ, რომელსაცა მივეც მაშინვე სრულიად შერიგებული თეთრი.


Line of ed.: 26x   თჳს ჩემდა კავაზბაშის მოსლჳსა


Line of ed.: 26        
ვითარცა წარვიდნენ ესენი ჩემგან, შემოვიდა კავაზბაში
Line of ed.: 27     
ფაშისა და დამიწყო ვაჭრობად მმეტყუჱლმან: "ბეგზადა!
Line of ed.: 28     
რაოდენთა კურუშთა მომცემთ გამოტანებისათჳს თქუჱნ\თანა
Line of ed.: 29     
კავაზისა? არ ღირს-ვჰყავ კაცი ესე არცა პასუხისა მიგებითა და არცა
Line of ed.: 30     
მას ზედა მიხედჳთა, რომელიცა განსდევნა სპირიდონ სივინიმ შესაბამითა სიტყჳ\სა
Line of ed.: 31     
გებითა გარე.


Line of ed.: 32x   თჳს ბუირთის წარკითხჳსა


Line of ed.: 32        
ამის შემდგომად მოვაყუანინე მოლაჲ, წავაკითხე ბუირთი ფა\შისა,
Line of ed.: 33     
რომელიცა იყო დაწერილ სახელსა ზედა სივინი\სისასა
Line of ed.: 34     
და რომლისათჳსცა ღამესა ამას კუალად წარვ\გზავნე
Line of ed.: 35     
მიხაილ დრაკული კრიტიკოსი ფაშისადმი, ვაცნობე ამის ძლით Ms. page: 339  მოს\\\ლუაჲ
Line of ed.: 36     
ჩემდა კავაზბაშისა და ვაჭრობაჲ ჩემთანა გამოყოლებისათჳს კავაზისა და
Line of ed.: 37     
ვთხოვე მეორედ ბუირთი. მიხაილ დრაკულსა კრიტიკოსსა, ფაშისა ვერმხი\ლუჱლსა,
Line of ed.: 38     
გამოეცხადებინა ჰაია ბეისათჳს, რომელსაცა დაეტუქსა კავაზბაში.
Line of ed.: 39     
ებრძანა ერთისა კავაზისათჳს გამოყოლად ჩემთანა, ხოლო მიხაილ დრაკულისა
Line of ed.: 40     
კრიტიკოსისათჳს ეთქუა: "ეს კავაზი ბეგზადასთან გამოცხადდება და ბუირთ\საცა
Line of ed.: 41     
ესევე მოართმევს; დანარჩომისა ბარგისათჳს ფაშამ ბრძანა: ვიდრემდის
Line of ed.: 42     
ისლამბოლიდამ ჴელმწიფის ბრძანება არ მომივა, განუნახველად ნივთთა და\ნებება
Line of ed.: 43     
არ იქმნებაო".


Line of ed.: 44x   თჳს ჩემდა კავაზის მოსლჳსა


Line of ed.: 44        
15-სა მოვიდა დანიშვნული კავაზი, რომელმანცა გა\მომიცხადა,
Line of ed.: 45     
მით რამეთუ ჰბრძანებიეს მას ჩემთანა გა\მოყოლად
Line of ed.: 46     
და ვითარცა ვკითხე მას ბუირთისათჳს, მო\მიგო:
Line of ed.: 47     
-- "ბეგზადა! სიტყჳთ მებრძანა ქაია ბეისა მიერ გამოცხადებად წინაშე თქუჱნ\სა
Page of ed.: 332   Line of ed.: 1     
და თქეშად თქუჱნდა, რომელ მე ვარ თქუჱნთანა გამოსაყოლელი; ბუირ\თისათჳს
Line of ed.: 2     
არარაჲ უბრძანებია ჩემდა და არცა მოუცია; ხოლო უკეთუ მივი\ღებ
Line of ed.: 3     
მას დღეს, დაუყოვნებლივ მოვიტან მას თქუჱნდა".


Line of ed.: 4x   თჳს ჩემ მიერ კავაზის დათხოვნისა


Line of ed.: 4        
დავითხოვე თათარი ესე მთქველმან: -- "წადი და თჳნი\ერ
Line of ed.: 5     
ბუირთისა ნუ მოხუალ ჩემდა, ვინაჲთგან არავი\თარიმე
Line of ed.: 6     
მაქუს საჭიროებაჲ შენ შორის".


Line of ed.: 7x   თჳს მოსლჳსა ჩემდა ერთისა სომხისა და საიდუმლოდ რჩევის მოცემისა


Line of ed.: 7        
კავაზისა ამის
Line of ed.: 8     
წარსლჳსა შემდგომ შემოვიდა ერთი სომეხი და მრქუა საიდუმლოდ: -- "ბეგზა\და!
Line of ed.: 9     
სიფრთხილით წადით, თავი დაიკრძალეთ. ჰაფის ალი ფაშამ ყოველივე
Line of ed.: 10     
ღონე იძია თქუჱნად ვნებად გზასა ზედა დახუჱდრითა მის
Line of ed.: 11     
მიერ განმზადებულთა თქუჱნთჳს მტერთა ძლით".


Line of ed.: 12x   თჳს საეჭველისათჳს შესმენისა ჩემისა ჰაჯი აჰმად ბეგისა მიერ


Line of ed.: 12        
სომეხ\სა
Line of ed.: 13     
ამას ვკითხე სახელ-გუარისათჳს მისისა, რომელმანცა
Line of ed.: 14     
მიპასუხა: -- "ბეგზადა! რად საჭირო არს თქუჱნთჳს სახელი
Line of ed.: 15     
და გუარი ჩემი, არ მოველ მე თავით თჳსით თქუჱნდა, არამედ რაოდენთამე
Line of ed.: 16     
აქაურთა ჩინებულთა სომეხთა ვედრებათა ძლით, რათა გაუწყოთ თქუჱნ ბო\როტი
Line of ed.: 17     
განგულუჱბაჲ ფაშისა ჩუჱნისა თქუჱნდა შესახებელი, რომლისათჳსცა
Line of ed.: 18     
გვესმა ჩუჱნ, ვითარმედ მოგყოლიესთ თქუჱნ კარსისა
Line of ed.: 19     
ჰაჯი მუსტოფა ფაშის ძმა და მას ეამბოს ფაშისა ჩუჱნი\სათჳს,
Line of ed.: 20     
რომელ მიგაქუნდესთ თქუჱნ ფრიადი სიმდიდრეჲ
Line of ed.: 21     
და დაემტკიცებინოს იგი მისთჳს სახესა ქუჱშე უჩუჱვუ\ლოჲსა
Line of ed.: 22     
განცხვრომითა გზასა ზედა სლჳსასა, და ვითარმედ თჳთ ვიეთთამე ფა\შათაცა
Line of ed.: 23     
არ ძალ-ედუასთ ესევითარითა შუჱბითა მწირობაჲ, ვითარცა მოქცე\ვულხართ
Line of ed.: 24     
თქვენ დასწრებითა მისითა მგზავრობასა ამას შინა თქუჱნსა".
Line of ed.: 25     
სომეხმან ამან, დამასრულებელმან საუბრისა ამის, მთხოვა მერმეცა სიფრ\თხილით
Line of ed.: 26     
სიარული და დროსა აბანაკ-დაბანაკებისა და დგომისასა კარაულთა
Line of ed.: 27     
ყოლაჲ და წარვიდა. მე, დაშთომილმან მარტოდ და შემწირუჱლმან ღმრთისად\მი
Line of ed.: 28     
მადლობისა კეთილმწირობისათჳს ჩემისა დღედმდე, ვთხოვე მას, თუმცა მო\კლეთა,
Line of ed.: 29     
გარნა მჴურვალეთა ვედრებათა შინა, აწცა ჴელის აღპყრობისა და
Line of ed.: 30     
მფარველობისათჳს ჩემისა და განვიგულვე დაუცადებელად შედგომაჲ გზისა.


Line of ed.: 31x   თჳს ჩემდა მოსლჳსა სომეხთასა


Line of ed.: 31        
დროსა მზის დასლჳსასა მოვიდა კუალად სომეხი არუ\თინა
Line of ed.: 32     
ოჰანეს-ოღლი სახლის პატრონითურთ ჩემით და
Line of ed.: 33     
ერთისა სხჳსა სომხითა, რომელთაცა განშიახლეს პირვე\ლივე
Line of ed.: 34     
ვედრებული საზოგადოებისა მათისა.


Line of ed.: 35x   თჳს ჩემ მიერ მიხაილ დრაკულისა კრიტიკოსისა წარგზავნისა საზვერესა შინა


Line of ed.: 35        
ღამესა ამას წარვგზავნე მიხაილ დრაკული კრიტი\კოსი Ms. page: 340 
Line of ed.: 36     
საზვერესა სახელითა სივინისისათა, რომელმანცა,
Line of ed.: 37     
ვითამცა წინააღმდეგად და შეუტყობრივ ჩემსა, აჩუჱნოს
Line of ed.: 38     
დანარჩომნი მას შინა ხუთნი კუთნი, რომელმანცა აღა\სრულნა
Line of ed.: 39     
მსწრაფლ და მოქცევულმან მუნით ჩემდა, მომაჴსენა ხუალისად
Line of ed.: 40     
მოტანისათჳს მათისა.


Line of ed.: 41x   თჳს მოქირავეთა ჩემთა მიერ ჩემთანა წარმოსლჳს უარისა


Line of ed.: 41        
16-სა დილით მოვიდნენ ჩემდა მოქირავნენი ჩემნი.
Line of ed.: 42     
რომელთა მიერცა ვიქირავე კარსადმდე ოთხი ცხენი და
Line of ed.: 43     
ორი ურემი. ამათ გამომიცხადეს შეუძლებელობაჲ ჩემ\თანა
Line of ed.: 44     
წარმოსლჳსა და მთხოვეს მიღებად თეთრისა ჩემ
Line of ed.: 45     
მიერ მათთა მიცემულისა. მე, არ გამომრთმევმან თეთრისა ამის, ვრქჳ კარსელ
Line of ed.: 46     
მეურმესა თათარსა იბრაჰიმ ჰუსეინ-ოღლი ბურანესა:

Line of ed.: 47        
-- ოდესცა შენ ნებსით თჳსით მოსლვულმან მოიყუანე თათარიცა ესე
Line of ed.: 48     
და მაქირავე ცხენ-ურემნი, მიმღებმან ჩემგან მაშინვე მათთჳს სრულებით ფასი\სა
Page of ed.: 333   Line of ed.: 1     
და ოდესცა უარობ აწ მოცემად ცხენ-ურემთა, ამისთჳს არ მივიღებ თეთრ\სა,
Line of ed.: 2     
ჩემ მიერ შენდა მოცემულსა, ვიდრემდის მისლვული კარსსა არ შევატყობი\ნებ
Line of ed.: 3     
უპატივოდ ქცევისათჳს შენისა ფაშასა შენსა ჰაჯი მუსტოფას.

Line of ed.: 4        
მსმენმან სიტყუათა ამათ ბურანე გამიყენა კერძოდ და მითხრა: -- ბეგზადა,
Line of ed.: 5     
აფენდჷმ, ჰაფის ალი ფაშისა მიერ მოვიდა კაცი ჩუჱნთანა და გამოგვიცხადა:
Line of ed.: 6     
რომელიცა აქაური ვინმე მოსკოვის ბეგზადას აქირავებს ცხენ-ურემთა და გაჰ\ყუჱბა,
Line of ed.: 7     
დაურჩობელი ვერ მომრჩებაო.

Line of ed.: 8        
ვცან რა ესე, განვათავისუფლე აქაური მოქირავე თათარი და კარსელსა
Line of ed.: 9     
ბურანეს ვაშოვნინე ორიცა სხუაჲ ცხენი.


Line of ed.: 10x   თჳს კერძობათა და ბარგთა ჩემთა არზრუმით გამოსტუმრებისა


Line of ed.: 10        
შემდგომად სამჴრობისა მოვატანინე საზვერეჲთ ბარ\გი
Line of ed.: 11     
ჩემი და ერთად სხუა ბარგითურთ ჩემით გავისტუმ\რე
Line of ed.: 12     
წინამდებარეჲსა გზისადმი. ვითარცა წარვიდნენ კერ\ძობანი
Line of ed.: 13     
ჩემნი ბარგისა თანა, წარვგზავნე მსახური ჩემი
Line of ed.: 14     
პეტრე ბაქელაშვილი მსახურითურთ სახლის პატრონისა ჩემისათ მოსხმად ნაქი\რაებთა
Line of ed.: 15     
ცხენთა და მე დავშთი ოდენ სპირიდონ სივინით და მსახურით ჩემით
Line of ed.: 16     
გლახა კნოტისშვილით. დროსა ამას შემოვიდა ჩემდა სახლის პატრონი ჩემი ქო\სა-ოღლი
Line of ed.: 17     
მელქოა შემომყუანი თჳსთანა სომხისა არუთინ ოჰანეს-ოღლისა, რო\მელნიცა
Line of ed.: 18     
მეაჯებოდიან განრინებისათჳს მათისა მონებისაგან ურწმუნოთასა ცდად
Line of ed.: 19     
სადაც ჯერ-იყოს.

Line of ed.: 20        
მზეჲსა დაჴდომადმდე იყუნენ სომეხნი ესე ჩემთანა, მლოდნელნი პეტ\რე
Line of ed.: 21     
ბაქელაშვილისა ცხენებითურთ მოსლჳსა. გარნა არ გამოჩნდებოდის იგი,
Line of ed.: 22     
რომლისადმიცა წარმგზავნელი მისდა ორთაცა სხუათა მსახურთა ქოსა-ოღლი
Line of ed.: 23     
მელქოასთა და გამშვიდობებული სომეხთა ამათთანა, მოვიქცევი მოსხმადმდე
Line of ed.: 24     
ცხენთა ოდესმე დიდებულისა ქალაქისა ამის არზრუმისადმი თქვმად რაოდენ\თამე
Line of ed.: 25     
სიტყუათა მისთჳს.



Next part



This text is part of the TITUS edition of Giorgi Avalishvili, Mgzavroba.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 13.1.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.