TITUS
Giorgi Avalishvili, Mgzavroba
Part No. 12
Previous part

Chapter: 11  
Page of ed.: 333  
Line of ed.: 26   თავი მეთერთმეტე

Line of ed.: 27x   თჳს არზრუმ ქალაქისა


Line of ed.: 27        ქალაქი არზრუმი არს დაშენებულ მომაღლო უსწო\როსა
Line of ed.: 28     ადგილსა, აღმოსავლეთით კერძო მთათა მექონ\სა,
Line of ed.: 29     გარნა კუალად ოთხისავე კერძოდ ბორცვ-მთათა მიერ მოცვულსა. ამას შინა
Line of ed.: 30     ცხოვრებენ ბერძენნი 300-ნი, ფრანგნი 400-ნი, სომეხნი 7000-ნი და მაჰმადი\ანნი
Line of ed.: 31     14000 კომლნი. სამთა პირველთა ამათ ჰქონან თჳთო ეკკლესიანი, ხოლო Ms. page: 341 
Line of ed.: 32     უკანასკნელთა 37-ნი ჯამნი თჳს-თჳსითა მინარებითა. ხრისტეანენი აქაურნი
Line of ed.: 33     არიან საზოგადოდ გამოუწერელსა შეიწრებასა შინა ურწმუნოთა მიერ და უფ\როს
Line of ed.: 34     ბერძენ-სომეხნი, რომელნიცა მიამსგავსებენ ცხოვრებათა თჳსთა დილეგთა
Line of ed.: 35     შინა პყრობილთა გარდამჴდომელთასა.

Line of ed.: 36        საშუვალ ქალაქისა ამის არს მაღალი ბორცჳ, მოზღუდჳლი ორითა გალავ\ნითა
Line of ed.: 37     და ჴანდაგითა არად სანიშუნელებითა. ამას შინა ცხოვრებს ჰაფის ალი
Line of ed.: 38     ფაშა მოწესეებითურთ თჳსით და ჩინებულის თათრებით. უმჯობესნი დუქან\ვაჭრობანი
Line of ed.: 39     იპოვნებიან აქა, ვიდრეღა ქალაქსა შინა; გარნა ყოველნივე ესე
Line of ed.: 40     უღირს ყურადმღებელობათა.

Line of ed.: 41        არზრუმი ესე მდიდრობს წყაროთა მიერ მრთელ-გემიერთა, ესრეთ რო\მელ
Line of ed.: 42     იშჳთად იხილუჱბის ქუჩაჲ უწყაროჲ გარდა მათსა, უმეტესთა ნაწილთა აქ
Line of ed.: 43     მცხოვრებელისათა აქუსთ შეტანილ ეზო-ოთაღთა შინა თჳსთა წყარონი კმად უც\ხოჲთა
Line of ed.: 44     შენობითა ზე დგმულნი, რომელთა მიერცა ივსებიან ქუჱშე მათსა
Line of ed.: 45     დგმულნი ჰაუზნი და ამათით ეზიარებიან წყალნი ესე სარწყავად შინაურთა
Page of ed.: 334   Line of ed.: 1     ბაღჩა-ბაღთა, ქალაქი ესე არს შორის თჳსსა ცუდსახილველ, უწმიდურ და
Line of ed.: 2     მქრალ, გარნა დიდებობს გრძნობათა მომაცთომელ მიმზიდუჱლითა გარემოჲთა
Line of ed.: 3     ადგილმდებარეობითა თჳსითა.

Line of ed.: 4        მაჰმადიანნი აქაურნი, ვითარცა მრქუას მე აქაურთავე, არიან ფრიად
Line of ed.: 5     მტერ-მოძულენი როსსიელთა, ვინაჲთგან უწყიან ურწმუნოთა ამათ საუბედუ\როდ
Line of ed.: 6     თჳსად მრავალგზობითისა გამოცდილებისა ძლით, ვითარმედ არწივმან
Line of ed.: 7     ჩრდილოეთისა, რაოდენმე შემპყრობმან ბრჭყალთა შორის თჳსთა და დამაწყუ\დიადებელმან
Line of ed.: 8     განლევულისა მთოვარეჲსა მათისა, მოსდრიკნა ქედნი ცუდმედი\დებეთა
Line of ed.: 9     ამათ ბარბაროსთა.

Line of ed.: 10        ზემო უკუჱ ვსთქჳ წარგზავნაჲ მსახურისა ჩემისა პეტრე ბაქელაშვილისა
Line of ed.: 11     და კაცთაცა ჩემისა სახლის პატრონისათა მოჰსხმად ცხენთა, რომელთაცა და\ბრკოლებისა
Line of ed.: 12     მიზეზად შეჰქმნიყოთ ერთი მოლა, არდამნებებელი ცხენთა და
Line of ed.: 13     კეტითა მცემელად მწეველი მსახურსა ზედა ჩემსა პეტრესსა. ამას ეხადა მახჳლი
Line of ed.: 14     პირისპირ მოლისა ამის; ღონითა ამით დაეცვა თავი უვნებელად და, წარმრთმე\ეელი
Line of ed.: 15     ცხენთა, მოვიდა მათითურთ ჩემდა პირველსა სიბნელესა თანა ღამისასა.


Line of ed.: 16x   თჳს წარმოსლჳსა ჩემისა არზრუმით


Line of ed.: 16        და ესრეთ, გამომლველი შორის მყრალისა ამის ქა\ლაქისა,
Line of ed.: 17     გამოვედით რა გარე მისა, შეგვემთხჳვა მოქირავ\ნეჲ
Line of ed.: 18     ჩემი იბრაჰიმ ჰუსეინ-ოღლი ბურანე, მომავალი ჩემ\და
Line of ed.: 19     მწუხარეჲსა სახითა დაგვიანებისათჳს ჩემისა, რომელმანცა გამომიცხადა, ვი\თარმედ
Line of ed.: 20     მიეყუანინებინა ესე თჳსდა ჰაფის ალი ფაშასა და ურჩივა ამისთჳს და\უნებელობაჲ
Line of ed.: 21     ჩემდა ცხენ-ურემთა, გარნა რჩევაჲ ესე მისი დაშთა უქმად და ჩუჱნ,
Line of ed.: 22     განმგრძობნი გზისა ჩუჱნისა სიწყუდიადესა შინა ღამისასა, მოვეწივენით ბარგ\თა
Line of ed.: 23     და კაცთა ჩემთა შემდგომად ერთისა ჟამისა სლჳსა არზრუმით, დაბინაე\ბულთა
Line of ed.: 24     ადგილსა აღზიაჩჷღსა, სადაცა ვპოვენით სხუა\ნიცა
Line of ed.: 25     59-ნი ურემნი და მგზავრნი 60-მდე სომეხნი.


Line of ed.: 26x   თჳს ადგილისა აღზიჩჷღისა


Line of ed.: 26        მყისუჱ
Line of ed.: 27     ურმებითა ამით შევაკურევინე სანგარი, დავადგინე რაო\დენნიმე
Line of ed.: 28     კაცნი ჩემნი და სხუანი დარაჯად და შემდგომად ვახშმისა მივეცით
Line of ed.: 29     თავნი განსუჱნებასა.


Line of ed.: 30x   თჳს მოსლჳსა ჩემდა რომელთამე სომეხთა


Line of ed.: 30        17-სა დილით ადრე მოვიდნენ ჩემდა 59-ითა ურმებითა
Line of ed.: 31     ამით მიმავალნი სომეხნი არარატისა მონასტრისა ეჩმია\წინისადმი:
Line of ed.: 32     ბაზჷრგანნი თოხათისა -- მიღდისი პოღოს Ms. page: 342  სა\\\ფარ-ოღლი
Line of ed.: 33     და შაბჷნკარაისარიელნი -- ოჰანეს იალამან-ოღლი და ოზან-ოღლი
Line of ed.: 34     პეტროს, რომელთაცა მომცეს ცნობაჲ თავთა თჳსთა და რომელნიცა მეთანა\მოგზაურნენ
Line of ed.: 35     კარსადმდე. ერთად ამათითურთ შედგომილმან გზისა ვიარეთ რვა\ჟამ-ნახევარი,
Line of ed.: 36     ორგზის შემსუჱნებელთა უსახელოთა ადგილთა შინა.


Line of ed.: 37x   თჳს ჰასან-კალა ქალაქისა


Line of ed.: 37        გავმოვლეთ,
Line of ed.: 38     თუცა მცირისა, გარნა სატრფიალოსა ადგილსა შენებუ\ლისა
Line of ed.: 39     ჰასან-კალა ქალაქ გალავნის ძირსა, არეზ მდინარე\ჲსა
Line of ed.: 40     მიერ რეცხილსა.


Line of ed.: 41x   თჳს აბანოჲსა


Line of ed.: 41        გამომჭყუპელთა მდმნარეჲსა ამის, გიხილვეთ კიდურსა თანა
Line of ed.: 42     მისსა აბანოჲ ჰაუზიანი ბუნებით თბილისა წყლისა, რომელიცა არს ზე შენე\ბულ
Line of ed.: 43     თლილისა ქჳთა, მსგ-ავს გოდლისა კამარიანი. ვია\რეთ
Line of ed.: 44     აქაჲთ კუალად ჟამი ერთი და დავსდევით ადგილსა
Line of ed.: 45     ჰასან-კალასისავე კუთვნილსა. ქალაქი ესე მდებარებს დაჭენებულსა ადგილსა, ესე
Line of ed.: 46     იგი კალთასა მთისასა. აღმოსავლეთით უძევს სალი კლდე, რომელსაცა ზედა
Line of ed.: 47     არს საკუთარი ციხე აღშენებული, პყრობილი მუსალიმისა და რაოდენთამე აქა\ურთა
Page of ed.: 335   Line of ed.: 1     უპირველესთა თათართა მიერ, ხოლო ციხითა ამით წარმოღებულნი კე\დელნი
Line of ed.: 2     ზღუდვენ თჳს შორის სხუასა ყოველსა შენობასა ქალაქისა ამისსა.


Line of ed.: 3x   თჳს არაზუსტასა


Line of ed.: 3        18-სა. განთიადსა თანა წარმოსლვულთა ვვლეთ რვა
Line of ed.: 4     ჟამი, რომლისაცა განგრძობასა შინა შევსდეგით ერთ\გზის
Line of ed.: 5     მიშვებად ცხენ-ჴართა ძოვნად და დროსა სადილობისასა ვიჩინენით ად\გილსა
Line of ed.: 6     არაზუსტასსა.


Line of ed.: 7x   თჳს არტოს სოფლის და კაირით მომავალისა არაბისა


Line of ed.: 7        ალაგსა ამას მსადილობელნი შევუდეგით ესრეთუჱ გზასა
Line of ed.: 8     სამჟამისა სასლუჱლსა და მოწევნილი სოფელსა არტოს\სა,
Line of ed.: 9     დავბინავდით განტარებად ღამისა. აქ მოგვეწვივა
Line of ed.: 10     ერთი არაბი, კაირით ფრჴივ წარმოსლვული ჩაფრად,
Line of ed.: 11     ზე კიდებული საშუვალისა სიდიდისა მქონებელითა ტყა\ვისა
Line of ed.: 12     მაფრაშითა წერილთა მიერ სავსეჲთა, 42-ისა დღისა გამოსლვული და მი\მავალი
Line of ed.: 13     კარსად, რომელიცა იქმნა ესრეთუჱ გზისა ამხანაგად ჩუჱნად.


Line of ed.: 14x   თჳს უჩინოქმნილისა არაბისა


Line of ed.: 14        19-სა, შემდგომად შუვაღამისა, აღმოსლუასა თანა მთოვარეჲსასა შედგო\მილთა
Line of ed.: 15     გზისა და მსლველთა სამსა ჟამსა, განჳისუენეთ
Line of ed.: 16     მცირედ; გარნა აღმდგართა კუალად წარსლუად, ვერღა
Line of ed.: 17     სადა ვპოვენით კაირელი არაბი, დამტევებელი ბარგსა
Line of ed.: 18     ზედა ჩუჱნსა მაფრაშისა თჳსისა, რომლისათჳსცა იძულებულ ვიყუჱნით განთე\ნებადმდე
Line of ed.: 19     შეცდად ადგილობითუჱ და ცნობად მისთჳს რაჲსამე.


Line of ed.: 20x   თჳს არაბის გამოჩენისა და მის მიერ ავაზაკთა ქურთთა ხილჳსა


Line of ed.: 20        ხოლო ოდესცა
Line of ed.: 21     წინამსრბოლთა დღის მთიებისათა მოწყენილთა სამზღუარსა ზედა ბნელისა ღა\მისათა,
Line of ed.: 22     ნათლისა მომატყუჱბელთა და გულმქისედ შემომტევებელთა უძლევე\ლითა
Line of ed.: 23     დროშებითა თჳსითა განსწონვნეს წყუდიადი ზეწარი მისი, თუალთა ჩუჱნ\თა
Line of ed.: 24     ხედუათა მიმღებელი და მძლე-ჰყუნეს სახედუჱლნი ჩუჱნნი განხილუად
Line of ed.: 25     სიწულილესა შინა ყოველთა წინამდებარეთა ნივთთა, მა\შინ
Line of ed.: 26     ვიხილუჱთ არაბი ესე, მთით ჩუჱნდა ჰშთამომავალი,
Line of ed.: 27     რომელმანცა, მოსლვულმან ბინასა ჩუჱნსა, გვიამბო. მით
Line of ed.: 28     რამეთუ ღამესა ამას დაენახა რაოდენნიმე კაცნი მთასა
Line of ed.: 29     ზედა, ჩუჱნით ჩრდილოთ კერძოთ და ფრიად ახლოს მდებარესა და ამის გამო
Line of ed.: 30     ცნობად მათდა წარსლვულსა, ეხილუა 125 ქურთი ცხენოსანი, რომელნიცა
Line of ed.: 31     აგვდევნებიყუნენ არზრუმის სიახლოჲთუჱ დასხმად ჩუჱნ ზედა; ეკითხათ არაბი\სა
Line of ed.: 32     ამისთჳს რაოდენობაჲ ჩუჱნი, რომელსაცა ეთქუა მათთჳს ერთი-ორად რიცხჳ
Line of ed.: 33     ჩვენ მოგზაურთა, ვინაჲთგან ვიყუჱნით ჩუჱნ დიდით მცირედმდე 83-ნი შეჭურ\ვილნი
Line of ed.: 34     და სიმაგრედ მექონნი 61-ისა ურმისა. გარნა ქალაჩუნათა ამათ ქურთთა
Line of ed.: 35     ვერ ეკადრათ განცდად ბედისა თჳსისა ვერცა დღით და ვერცა ღამით.


Line of ed.: 36x   თჳს ქოროღლის ციხისა


Line of ed.: 36        და ესრეთ წარმოსლვულნი აქაჲთ, დავეშვენით უსაშინელესად ცუდსა მი\მოგრეხილსა
Line of ed.: 37     ღრმა ჴევსა. აქ ვიხილუჱთ ქოროღლის ცი\ხე,
Line of ed.: 38     აღშენებული ერთსა მარტივ-მაღალსა და ფრიად Ms. page: 343 
Line of ed.: 39     ვრცელსა კლდესა ზედა, რომლისაცა ერთს კერძოს მისა მდებარესა სოფელსა
Line of ed.: 40     შინა ქურთთასა ვასყიდვინე კაცთა ჩემთა პური,


Line of ed.: 41x   თჳს ისისუ მდინარეჲსა


Line of ed.: 41        და მოსლვულნი ისისუ მდინა\რეჲსა
Line of ed.: 42     პირსა დროისა შუვადღისასაშემდგომად რვა ჟა\მის
Line of ed.: 43     სლჳსა, ჰშთამოვჴდით ღელესა შინა;


Line of ed.: 44x   თჳს ქოროღლის კალასგუგისა


Line of ed.: 44        ხოლო მოწევნა\სა
Line of ed.: 45     თანა სამჴრობისასა წარმოგზებულთა ვიარეთ კუალად სამი ჟამი და დავი\ბანაკეთ
Line of ed.: 46     ქოროღლის კალას-ჷუგსა.

Line of ed.: 47        20-სა. გამოჩინებასა თანა ნათელმოსილისა ღამის მთი\ებისასა,
Line of ed.: 48     აყრილიყვნენ რაოდენნიმე მეურმენი წინა\მძღომელობათა
Line of ed.: 49     ქუჱშე თოხათელთა და შაბჷნკარაისარელთა, ვიდრე 24-ს კა\ცადმდე
Page of ed.: 336   Line of ed.: 1     სომეხთასა, რომლისაცა მცნობთა ვისწრაფეთ ჩუჱნცა მოწევნილ მათ\სა,
Line of ed.: 2     აღმსლველთა აღმისა საკმაოდ ცუდ-მაღლისა. შეერთებულთა მათდამი ერ\თად
Line of ed.: 3     განვლეთ რა გზაჲ ორისა ჟამისა სასლველი, მოგვესმა მეწინავეთა ცხენო\სანთა
Line of ed.: 4     და მეურმეთა მიერ ზაჴილ-ყვირილი. ჴმათა ამათ ზედა მყის შემყენებელ\თა
Line of ed.: 5     ურმებისა სახედ სანგრისა, ვიხილუჱთ ანასდად მათ შინა შემოცჳვნულნი წი\ნამძღომელნი
Line of ed.: 6     იგი სომეხნი, ვითარცა ელვანი დროსა მას, ოდესცა ქარავანბაში
Line of ed.: 7     ჩემი იბრაჰიმ ჰუსეინ-ოღლი ბურანე, მე, მსახურნი ჩემნი -- გლახა კნოტისშვილი,
Line of ed.: 8     პეტრე ბაქელაშვილი და სამნი სახასო გლეხნი მარტყოფელნი -- ვსრბოდით მი\გებებად
Line of ed.: 9     გონებულთა მტერთა, გარნა სიბნელეჲსა ძლით ვერსახილუჱლთა ვერ\ცა
Line of ed.: 10     შორს და ვერცა ახლოს. ხოლო ვითარცა დავერწმუნენით ჩუჱნდა მოწმენი
Line of ed.: 11     ლისა პირუტყვთა ფერჴთ დგრიალისა და თუმცა იშჳთად, არამედ კაცთაცა უბ\ნობისა
Line of ed.: 12     ჴმისა ძლით, შევსზაჴეთ მაშინვე მომავალთა მათ და ვკითხეთ ვინაობი\სათჳს
Line of ed.: 13     მათისა, რომელთაცა მოგვცეს ნიშანი მშჳდობისა მოგებებითა ჩუჱნდა
Line of ed.: 14     ერთისა მათგანისა კაცისათა. თქვმულთამებრ ჩემისა ქარავანბაშისათა, იყუ\ნენ
Line of ed.: 15     იგინი მესაკლავენი მცნობნი მისნი, რიცხჳთ ოთხნი თათარნი, ქარსით არ\ზრუმისადმი
Line of ed.: 16     მლალველნი 400-მდე ჴარ-ზროხათა.

Line of ed.: 17        მომშლელთა სანგრისა ჩუჱნისა, განვაგრძეთ კუალადცა გზაჲ, რომელსაცა
Line of ed.: 18     ზედა შემდგომ მცირისა დროჲსა, პირუჱლსა სუსტსა სინათლესა თანა დანია\დისასა
Line of ed.: 19     ვიხილუჱთ კერძოთ დასავლეთისად, პირსა ფლატოიანისა ტყიანის ჴევი\სასა
Line of ed.: 20     ორნი კაცნი და შევუტივეთყე მათ ხუთთა -- ქარავანბაშმან ჩემმან ბურანე,
Line of ed.: 21     მე და სამთა მათ მარტყოფელთა სახასო გლეხთა; გარნა ჩუჱნ მიერ ხილვულნი
Line of ed.: 22     ორნი იგი კაცნი იყუნენ მეურმეთა ჩუჱნთაგანნი წარსლვულნი ჴევსა შინა წყლი\სათჳს
Line of ed.: 23     მოსაგებელად გრძნობათა ზედა ერთისა გულშემოყრილისა სომხისა,
Line of ed.: 24     რომელსაცა სწუჱვიყო სისუსტეჲ ესე მტრის შიშისა გამო. ჟამსა ამას დაგვქ\როლა
Line of ed.: 25     ესევითარმან ცივ-განმწონველმან ქარმან, მით რამეთუ დაგვაფრჴივნა
Line of ed.: 26     ყოველნივე, რაოდენნიცა ვიყუჱნით ცხენოსანნი, დამაიჩქურებელმან ჴელ-ფერჴ\თა
Line of ed.: 27     დაზრობითა.

Line of ed.: 28        ველი ანუ ადგილი ესე არს თუითქვმის ყოვლით კერძო მოცვული მთე\ბითა,
Line of ed.: 29     საუკუნითგან თოვლთა მიერ დაფარვულითა და ეწოდების სუხან-დარა,
Line of ed.: 30     რომელიცა გამოვლენით ფრიადითა სიფრთხილითა, გარ\ნა
Line of ed.: 31     რომელთამე ჩუჱნგანთა უკან დაშთომილთა შექმნეს
Line of ed.: 32     ყვირილი: "დუშმან! დუშმან! იერჷნდა დურუნ". -- ესე არს: მტერი, მტერი,
Line of ed.: 33     Ms. page: 334  სდეგით ადგილობითუჱ.


Line of ed.: 34x   თჳს ჩერმიგინსუსა და კიზილქილისიასა


Line of ed.: 34        ჴმისა ამის მსმენთა შევადგინეთ ურემნი ჩუჱნნი ნახევარს ფარგლად ად\გილსა
Line of ed.: 35     ჩერმიგინსუსა და კიზილქილისიასასა. გავეგებენით
Line of ed.: 36     კუალად იგინივე ქართუჱლნი ბურანეთურთ ექუსთა თა\თართა
Line of ed.: 37     ცხენთა თჳსთა მომჭენებლებთა პირისპირ ჩუჱნ\სა,
Line of ed.: 38     რომელთაცა დაახლოებასავე თანა ჩუჱნსა, აგვიქცივეს გზაჲ, გარნა შევაყე\ნეთ
Page of ed.: 337   Line of ed.: 1     იგინი და ვცანით, მით რამეთუ გამოსდგომიყუნენ ქურდსა ქარსით ცხენი\სა
Line of ed.: 2     მომპარველსა, რომელიცა მიჰყუანდათ თჳსთანა და რომელნიცა იყუნენ ეს\რეთუჱ
Line of ed.: 3     მეცნიერნი ჩუჱნისა ქარავანბაშისა.


Line of ed.: 4x   თჳს სამძღუართა, არზრუმ-კარსის საფაშოთა განმყოფელთა


Line of ed.: 4        დავეშორენით რა კაცთა ამათ, მო\გვესმა
Line of ed.: 5     თანასწორვე ზურგით კერძო ჴმაჲ სამდევროჲ, რომლისადმიცა მიქცე\ვულთა
Line of ed.: 6     ანასდად და აღსლვულთა გორასა ზედა კიზილქილისიასსა (ვინაჲთგან
Line of ed.: 7     მას ზედა დაენახათ ჩუჱნთა კაცი), ვიხილვეთ მწყემსნი
Line of ed.: 8     მძოებელად ცჴოვართა თჳსთა აღმოსავლეთით კერძო
Line of ed.: 9     ფერდობსა ზედა გორისა ამისსა.
Line of ed.: 10     ჩერმიგინსუ და კიზილქილისიაჲ ესე არიან სამძღუარ\ნი
Line of ed.: 11     განმასაკუთრებელნი მამულთა არზრუმისა და კარსის საფაშოთასა. აქე\დამ
Line of ed.: 12     წარმოსლვულთა გავმოვლეთ ეშაქ-მოედანი მშჳდობით, საშიში უფროს ყო\ველთა
Line of ed.: 13     ადგილთა არზრუმისა და კარსისა შორის გზასა ამას ზედა მდებარეთა,
Line of ed.: 14     ვითარცა უბნობენ;


Line of ed.: 15x   თჳს ხჷზარდარასა


Line of ed.: 15        და მოსლვულნი ხჷზარდარას მთათა
Line of ed.: 16     კალთათა შორის, დავსდეგით სადილობად. ადგილითა
Line of ed.: 17     ამით გავისტუმრე კარსსა ჰაჯი მუსტოფა ფაშისადმი მიხაილ დრაკული კრიტი\კოსი
Line of ed.: 18     ფერმანით მისამცნებელად მისა მოსლჳსათჳს ჩემისა და შოვნადცა სახ\ლისა
Line of ed.: 19     სადგომად ჩემთჳს. ქოროღლი-კალას ჷუგით ხჷზარდარადმე ვიარეთ შეუს\ვენებლივ
Line of ed.: 20     ათერთმეტჟამ-ნახევარი ყოვლითურთ ვიწრო, ტყიან, აღმართ-დაღ\მართი
Line of ed.: 21     და ცუდ-სამტროჲ გზაჲ.


Line of ed.: 22x   თჳს სოფლისა ბელუქბაშქოიასა


Line of ed.: 22        შემდგომ სადილისა, შემოკლებისათჳს გზისა
Line of ed.: 23     წინამდებარეთა, განვაგრძეთ სლუაჲ ოთხსა ჟამსა; მოვე\დით
Line of ed.: 24     სოფელსა ბელუქბაშქოის და დავსდეგით განტარე\ბად
Line of ed.: 25     ღამისა.

Line of ed.: 26        21-სა წარვმოვედით დილით ბელუქბაშქოით, ვვლეთ ველად სოფელთა
Line of ed.: 27     შორის ათჟამ-ნახევარი ორგზის შემსუჱნებელთა, სადაცა თოხათელმან ბაზჷრ\განმან
Line of ed.: 28     მიღდისი პოღოს აღა საფარ-ოღლი და შაბჷნკარაისარიელთა სომეხთა
Line of ed.: 29     ოჰანეზ იალამან-ოღლი და ოზან-ოღლი პეტროსმან გამომიცხადეს სურჳლი მე\მამულეთა,
Line of ed.: 30     ერთსარწმუნოებით შეკრვულთა ნათესავთა თჳსთა ხრისტიანეთა, მით
Line of ed.: 31     რამეთუ მარადის ევედრებიან ღმერთსა განრინებად საჴივისაგან ოსმანიანთასა და
Line of ed.: 32     ყოფად საფარველსა ქუჱშე როსსიის იმპერიისასა.


Line of ed.: 33x   თჳს შემოსლჳსა ჩემისა კარსა და დგომისა სახლსა შინა ბაჩონელ-ოღლი ნაცვლისასა


Line of ed.: 33        მოვედით რა ახლოს კარსისა, მომეგება მიხაილ დრა\კული
Line of ed.: 34     კრიტიკოსი ერთისა სომხითურთ, რომელნიცა
Line of ed.: 35     წარმიძღვნენ და, შემყუანელთა ჩემთა ქალაქსა ამას, მი\მიყუანეს
Line of ed.: 36     კერძობითურთ ჩემით სახლსა შინა სომხისა ბა\ჩონენ-ოღლი
Line of ed.: 37     ნაცვლისასა, რომელსა უწოდებენ ესრეთუჱ
Line of ed.: 38     ქაიად და აღსაჰყალადცა.


Line of ed.: 39x   თჳს ჩემდა მოტანილისა ძღუჱნისა


Line of ed.: 39        22-სა მომივიდა ჰაჯი მუსტოფა ფაშის მზარეულთ\უჴუცესისა
Line of ed.: 40     მიერ ერთის დიდის სინით ხაჭაპური, რომ\ლისაცა
Line of ed.: 41     მომტანი დავასაჩუქრე ერთისა ხუთაბაზიანისა
Line of ed.: 42     ოქროჲსა მიცემითა.


Line of ed.: 43x   თჳს მოსლჳსა ჩემდა ზარაფბაშისა მიღდისი გრიქორისა


Line of ed.: 43        23-სა მეათერთმეტესა ჟამსა მოვიდა ჩემს სანახავად
Line of ed.: 44     ჰაჯი მუსტოფა ფაშისა ზარაფბაში სომეხი დოუთ\ოღლი
Line of ed.: 45     მიღდისი გრიქორ, რომელმანცა მომიმცნო არზ\რუმით
Line of ed.: 46     მოწერილისათჳს წერილისა, თქვმულისა ამის ფა\შისადმი
Line of ed.: 47     ჰაჯი აჰმად ბეგისა მიერ შესახებელად აქ მომსლუჱლობისა ჩემისა, Ms. page: 345  შე\\\საბამად
Page of ed.: 338   Line of ed.: 1     მიღებისათჳს და რომელსაცა დაემოწმა მიხაილ დრაკული კრიტიკოსი,
Line of ed.: 2     მსმენი თჳთ ფაშისა მიერ ამისთჳს.


Line of ed.: 3x   თჳს ჰაჯი აჰმად ბეგის შემოყუანისა


Line of ed.: 3        შემდგომ შუვადღისა შემოიყუანეს ჰაჯი აჰ\მად
Line of ed.: 4     ბეგ ოსმანთა ჩუჱვულებრივითა პატივითა, ესე იგი
Line of ed.: 5     მიგებებითა ფაშისა ამის ჩინებულთა მოწესეთა და 600-მდე
Line of ed.: 6     ჯარისა ცხენოსანთა კაცთა, ნაღარათა და ტიმპლიპიპო\თა
Line of ed.: 7     ჴმათა თანა და დაუცალესცა ციხით რაოდენნიმე ზარბაზანნი.


Line of ed.: 8x   თჳს ჩემ მიერ ურემთა მომიზდებისა


Line of ed.: 8        ამავ დღეს
Line of ed.: 9     მოვაყუანინე ქართუჱლნი მეურ3ენი და ვიქირავე მათგან
Line of ed.: 10     ურმები თბილისადმდე ბარგთა ჩემთა წარღებად, რომელ\თაცა
Line of ed.: 11     შევრიგდი კანთრისათჳს ხუთს მინალთუნად და
Line of ed.: 12     მივეცცა მათ წინათ ორი მინალთუნი.


Line of ed.: 13x   თჳს კარს ქალაქისა


Line of ed.: 13        ქალაქი ესე კარსი არს უკანასკნელი ბუდეჲ ოსმან\თა
Line of ed.: 14     საფაშოჲსა და მეზობელი დიდისა როსსიისა სამძღუ\ართა,
Line of ed.: 15     შემდგარი 13000-თა კომლთა სომეხთა და თათართაგან. პირველნი
Line of ed.: 16     ცხოვრებენ განსაკუთრებით გარე გალავნისა კერძოდ დასავლეთისად 500-ს კომ\ლადმდე.
Line of ed.: 17     ციხეჲ ესე არს მომაღლოსა კლდესა ზედა მდგარ და აქედამ ჰშთამო\ყოლებულნი
Line of ed.: 18     კედელნი მისნი იპყრობენ თჳს შორის ჩინებულთა მოწესეთა, ვა\ჭართა
Line of ed.: 19     და მოქალაქეთა თათართა. უზემოესსა ნაწილსა ციხისა ამისსა არს სა\კუთარი
Line of ed.: 20     მომცროჲ ციხე, პყრობილი მხოლოდ ფაშისა და მახლობელთა მისთა
Line of ed.: 21     მიერ.


Line of ed.: 22x   თჳს წმიდათა 12-თა მოციქულთა ეკკლესიად-ყოფილისა ჯამისა


Line of ed.: 22        არარაჲ იპოვნების აქა ღირსი შენიშვნისა, გარდა
Line of ed.: 23     ერთისა უადრეესთა საუკუნეთა შინა ჰაოსიანთა მეფისა
Line of ed.: 24     არშოტის მიერ თლილისა ქჳთა აღშენებულისა ეკკლესი\ისა,
Line of ed.: 25     სახელთა ზედა 12-თა მოციქულთასა, რომელთაცა
Line of ed.: 26     სახენი სრულებათა შინა კაცთასა მაგრისა მოთეთროჲსა ქჳსაგან გამოკუჱთილ\ნი,
Line of ed.: 27     გარე იგვრდივ ტაძრისა ამის გუმბათისა ქუჱშე დიდროანთა ლანძუთა შო\რის
Line of ed.: 28     მდგომარენი, რეცა აწცა აღპყრობილთა ჴელთა ზედა თჳსთა იპყრობდნენ
Line of ed.: 29     გუმბათსა ამას; გარნა დღეს აქუსთ ესე ჯამად ურწმუნოთა. ქალაქსა ამას, ბევ\სა
Line of ed.: 30     შინა დაშენებულსა და ფრიად იწრო უწმინდურ-უსაძაგელესსა, ჰშთამოუ\დის
Line of ed.: 31     თჳს შორის მომცროჲ მდინარეჲ განმყოფელი ციხისა ქალაქისაგან, შემოვ\ლის
Line of ed.: 32     თუითქვმის სრულიად ქალაქისა ამის გარემოსა და ერთჳს არფაჩაის. აქა\ურთა
Line of ed.: 33     მცხოვრებთა არ უწყიან სახელი მდინარეჲსა ამის და ეზახიან ოდენ
Line of ed.: 34     კარ/სჷნსუ.

Line of ed.: 35        არ იხილუჱბიან აქა არცა ბაღნი, არცა ბაღჩანი და არცა ბოსტანნი, რო\მელნიცა
Line of ed.: 36     ჯერ-არს იყუნენ გარე ქალაქისა ჩრდილოთ კერძოდ, ვინაჲთგან აღმო\სავლეთ-დასავლეთისა
Line of ed.: 37     მჴარენი არიან კლდე; სამჴრეთისა -- უპყრიესთ მცხოვრებ\თა
Line of ed.: 38     სადგომად და საჴნავად; ხოლო ჩრდილოეთისად საგონებელ არს ყოფაჲ მა\თი
Line of ed.: 39     ჴევსა, ვინა ყოველ ჟამ ისყიდებიან ახალნი ხილნი, მწვანვილნი და ესევი\თარნი
Line of ed.: 40     და არსცა სიიეფეჲ აქა ყოველთა საჭიროთა ნივთთა.


Line of ed.: 41x   თჳს კერძობათა და ბარგთა ჩემთა გასტუმრებისა თჳს ჩემდა გამოგზავნილისა არაკისა ზარაფბაშისა მიერ


Line of ed.: 41        24-სა ავაწონინე ბარგი ჩემი შემდგარი ოთხსა კან\თარსა
Line of ed.: 42     შინა. დამაწყობინებელმან მათმან ურემთა ზედა,
Line of ed.: 43     გავატანინე იგი გარე ქალაქისა, მუნ, სადაცა აქუნდათ
Line of ed.: 44     ბინაჲ თჳსი ქართუჱლთა ამათ მეურმეთა. შემდგომად ამისა შემოვიდა ჩემდა
Line of ed.: 45     ერთი სომეხი, მომტანი ჩემდა ერთისა მოდიდოჲსა მინი\თა
Line of ed.: 46     თუთის არაკისა ზარაფბაშისა დოუთ-ოღლისა მიღ\დისისა
Line of ed.: 47     გრიქორას მიერ გამოგზავნილისა.
Page of ed.: 339  


Line of ed.: 1x   თჳს კარსით წარმოსლჳსა ჩემისა


Line of ed.: 1        25-სა. წარმოსლვულნი დილით კარსიდამ, შემდგომ
Line of ed.: 2     სამისა ჟამის სლჳსა მო[ვი]წივენით კაცთა და ურმებთა
Line of ed.: 3     ჩუჱნთა უსახელოსა ადგილსა ჩამომჴდართა, სადაცა ვისადილეთ რა, Ms. page: 346  შევუდე\\\გით
Line of ed.: 4     გზასა, ვიარეთ ხუთი ჟამი, მოვედით ადგილსა ფალდჷრღანსა და დავიბა\ნაკეთ
Line of ed.: 5     განტარებად ღამისა.


Line of ed.: 6x   თჳს სოფლისა თჷქნარისა


Line of ed.: 6        26-სა. აყრილთა შემდგომად შუვადღისა, ვიარეთ
Line of ed.: 7     ხუთჟამ-ნახევარი და განვისუჱნეთ ღამე დგომით თჷქ\ნარს,
Line of ed.: 8     პირისპირ ბურჯისა.


Line of ed.: 9x   თჳს ცხენისა უჩბუჩუკისა


Line of ed.: 9        აქ ვიყიდე ერთისა ქურთი\საგან
Line of ed.: 10     ცხენი სამთუმან-ნახევრად, სახელით უჩბუჩუკ,
Line of ed.: 11     თჳსის შეკაზმულობით.


Line of ed.: 12x   თჳს მოსლჳსა ჩემისა არფაჩაის


Line of ed.: 12        27-სა. განთიად თჷქნარით წარმოსლვულთა და მსლველ\თა
Line of ed.: 13     სამსა ჟამსა, შევიცადეთ პირსა ზედა არფაჩაის\სა,
Line of ed.: 14     რომელიცა არს დღეს სამძღვრად ორთა დიდთა
Line of ed.: 15     იმპერიათა -- როსსიისა და ოთამანის პორტისათა.


Line of ed.: 16x   თჳს ჩემ მიერ გუმრისადმი გასტუმრებისა მჰსახურისა ჩემისა


Line of ed.: 16        აქაჲთ წარვგზავნე გუმრს მსა\ხური
Line of ed.: 17     ჩემი გრიგორ რუაძე პაშპორტითურთ და სხვათა
Line of ed.: 18     დავადგმევინე კარავი, რომელსაცა შინა ველოდდი მოქ\ცევასა
Line of ed.: 19     მისსა.


Line of ed.: 20x   თჳს მოსლჳსა ჩემდა კარანტინის კომისარისა გუმრით


Line of ed.: 20        შემდგომ მცირისა დროს განვლისა მოვიდა
Line of ed.: 21     ჩემდა გუმრის კარანტინის კომისარი, გარდამდგარი
Line of ed.: 22     ჰშტაბს-კაპიტანი სომეხი ივან ნაზარიევიჩი ბეჟანოვი ჩემ მიერ წარგზავნილის
Line of ed.: 23     კაცით და ერთის კაზახით. კომისარმან ამან, გარდამჴ\დარმან
Line of ed.: 24     ცხენით და მომავალმან ჩემდა, შემიყუანა ქუჱ\განმხედველობასა
Line of ed.: 25     შინა პატივოსნებისათჳს თჳსისა, ვინაჲთ\გან
Line of ed.: 26     ბიჯნი მისისა სლჳსანი ემსგავსებოდიან უფროს მი\ბრუჟვილისა
Line of ed.: 27     კაცისა, ვიდრეღა ტკბილთაგან სავსეჲსასა. უკანასკნელ, ურთიერ\თისადმი
Line of ed.: 28     პირველისა ალერსისა დასრულებასა თანა, მკითხა მოწესემან ამან
Line of ed.: 29     ფრიად მძიმედ დასუსტებულითა ენითა: "თქუჱნო ბრწყინვალებავ, სახლთა
Line of ed.: 30     შინა გუმრისათა ინებებთა დგომად ანუ მახლობლად კარანტინისა კარავთა
Line of ed.: 31     შინა?"


Line of ed.: 32x   თჳს უკუნქცევისა გუმრად უფლისა კომისარისა


Line of ed.: 32        მიმღები ამას ზედა ჩემმიერისა პასუხისა, მით რამეთუ უმჯობეს მიჩნს მე
Line of ed.: 33     ყოფად კარავთა შინა, აღსდგა და მომცემი სალამისა,
Line of ed.: 34     გაბრუნებასავე თანა წაბარბაცდა და უკეთუ აქ მდგო\მარეთა
Line of ed.: 35     კაცთა არ შეეპყრათ, დაეცემოდაცა მწარედ.
Line of ed.: 36     ამათ შესუჱს იგი ცხენსა და წარვიდა მისვე ჩემის მსახურით და კაზახით.


Line of ed.: 37x   თჳს მოსლჳსა ჩემისა გუმრისა კარანტისსა შინა


Line of ed.: 37        ხოლო დროსა სამჴრობისასა წარმოველ მეცა კერძო\ბითა
Line of ed.: 38     და ურმებითა ჩემითა და მსვლელი ერთისა ჟა\მისა,
Line of ed.: 39     მოველ, სამმადლობელად ღმრთისა, გუმრის კარან\ტინისა
Line of ed.: 40     ახლოს დადგმულთა კარავთა შინა, რომელთა თანაცა მცირედ მოშორე\ბით
Line of ed.: 41     იდგნენ 12-ნი სალდათნი კარაულად. ოდესცა განვისუჱნეთ მცირედ, მოვი\და
Line of ed.: 42     კომისარი ბეჟანოვი რაოდენმე ფხიზლად, შემიყუანა კარანტინსა და მიყრ\ჩოლა,
Line of ed.: 43     შემდგომად -- ყოველთა ჩემთანა მყოფთა ბარგითურთ და განწმენდილნი
Line of ed.: 44     გამოგვიტევნა კარავთა შინა.
Page of ed.: 340  


Line of ed.: 1x   თჳს კარანტინსა შინა თელეთურ-წალკისურთა ურმებთა მოსლჳსა და განტევებისა


Line of ed.: 1        28-სა. მოვიდნენ ჩუჱნთან კარსს ყოფილნი თელეთურ\ნი
Line of ed.: 2     და წალკისურნი ურემნი, არა სწორისა, არამედ
Line of ed.: 3     საერევნოსა კულფის გზით, რომელნიცა შეიყუანნა და\უყოვნებლივ
Line of ed.: 4     კარანტინსა შინა უფალმან კომისარმან ბეჟა\ნოვმან
Line of ed.: 5     და გამოყუანილნი იგინი მუნით, განუტევნა თბილისისადმი. ამის გამო
Line of ed.: 6     ვთხოვე კომისარსა ამას განთავისუფლებაჲ ურემთა ჩემთა და სხუათა მათ ჩემ\თანა
Line of ed.: 7     ერთად მოსლვულთა, გარნა მომიგო მან, რომელ განუშვა იგინი ბილე\თისა
Line of ed.: 8     ძლით გუბერნატორის მიერ მეურმეთა მათდამი მიცემულისა: აღმოიღო
Line of ed.: 9     ერთი წერილი უბით და შემომაძლივა იგი მმეტყუჱლმან: -- თქუჱნო ბრწყინუა\ლებავ!
Line of ed.: 10     აჰა წერილი კარანტინთა სჯულის-დებისა გთხოვ უმდაბლესად განიხილ\ვოთ
Line of ed.: 11     და სცნოთ, რომელ წინააღმდეგად ამას შინა ბრძანებულისა არარაჲსა
Line of ed.: 12     ძალ-მიძს ქმნად და უკეთუ მიბრძანებს წერილით აქ მყოფი თბილისის მუშკატე\რის
Line of ed.: 13     პოლკის პირველის ბატალიონის უფალი მაიორი იაკობ ალექსიევიჩი Ms. page: 347  დეკ\\\ტეროვი,
Line of ed.: 14     მყისუჱ მიიღებთ თავისუფლებასა კერძობითურთ და ბარგით
Line of ed.: 15     თქუჱ/ნით.

Line of ed.: 16        არმიმღებმან წერილისა ამის, ვკითხე კომისარსა ამას: -- გაქუსა ვითარიმე
Line of ed.: 17     დამოკიდებაჲ უფალსა მაიორსა დეკტეროვსა ზედა?

Line of ed.: 18        მომიგო: -- არა!
Line of ed.: 19        -- და ვითარ შემძლებელ არს იგი ბრძანებად შენდა მისთჳს?

Line of ed.: 20        მიპასუხა: -- იგი არს აქა უფროსი.
Line of ed.: 21        -- უფალო კომისარო! თქვმულნი შენნი იჩვენებიან ჟამსა ამას გარეშე
Line of ed.: 22     სჯულისა ქცევასა შენსა, ჰქმენ იგი რაჲცა გინდეს.

Line of ed.: 23        სიტყუათა ამათ გამო შეძრვულმან რაოდენმე, მრქუა: -- თქუჱნო ბრწყინუ\ალებავ!
Line of ed.: 24     რად გნებავსთ თქუჱნ უბედურად-ყოფაჲ ჩემი?

Line of ed.: 25        -- დამიფარვოს მე ღმერთმან ეგევითარისაგან ნდომისა, რომელ კერძოთ
Line of ed.: 26     ჩემით შეგემთხჳვოს შენ მცირედიცაა ვნება, გარნა მაკჳრვებს ესე, მით რამეთუ
Line of ed.: 27     კარსით მოსლვულნი ჩემთანა ურემნი დააყენენ აქა კარანტინსა შინა სჯულისა\მებრ
Line of ed.: 28     შენდა წარმოწერილისა და შემდგომად ჩემსა ერთის დღით მუნითვე მო\სლვულნი
Line of ed.: 29     22-ნი ურემნი განუტევენ, მიუხედველად შენგან განდიდებულისა
Line of ed.: 30     სჯუ/ლისავე.

Line of ed.: 31        არამედ რაოდენცა ვეუბენ კომისარსა ამას, ვერარაჲ ვპოვენ ამის შორის,
Line of ed.: 32     ვითაროდენ თანამვრდომებაჲ ბაკხუსისადმი და მასთანა უმეცრებაჲ წიგნისა
Line of ed.: 33     და ძალისაცა ღმრთისა, ესრეთ ვითარმედ საბოლველსა შინა შეგვიყუანნა რა,
Line of ed.: 34     მაშინვე მოგვცა ნებაჲ არა თუ სვლად გუმრისა შენობათა, არამედ დგომადცა
Line of ed.: 35     სახლთა შინა მისთა, გარნა არ გვიტევა შედგომად გზასა თბილისისასა, ვიდრე\მდის
Line of ed.: 36     არ მივეგებებით აქუჱ ორშჳდეულგზის აღმომავალსა მზესა. და ესრეთ,
Line of ed.: 37     ეგონე მე, რომელ მოწესეჲ ესე, რაოდენცა საქმით არ მკრძალველი თბილისი\სა,
Line of ed.: 38     იჩუჱნების სიტყჳთა გულსმოდგინებასა დაფარვად მისა სნეულებისაგან მომ\სრუჱლისა,
Line of ed.: 39     ეგოდენ და უფროსცა უმსხუჱრპლებიეს საბრალოჲ გუმრი მას შინა
Line of ed.: 40     მდგომარ-მცხოვრების მჴედრობით და ხალხით ყოველთა მოსალოდებელთა
Line of ed.: 41     სენ/თათჳს.

Line of ed.: 42        29-სა. მოვიდა ჩემდა უფალი კომისარი ბეჟანოვი და გამომიცხადა, მით
Line of ed.: 43     რამეთუ ხუალისად მოელიან უფალსა თბილისის პოლკის პოლკოვნიკსა თა\ვადსა
Line of ed.: 44     ლეონ სავარსიმიძესა და ვითარცა უბრძანებს მას იგი შესახებელად ჩუჱნ\თჳს,
Line of ed.: 45     მოიქცევის კომისარიცა ესე მისებრ. მართლად ვსთქუათ, შემაწუხა ესე\ვითარმან
Line of ed.: 46     წარამარა ლაპარაკმან მოწესეჲსა ამის, რომლისათჳსცა ვრქჳ:

Page of ed.: 341  
Line of ed.: 1        -- აქუსა თავადსა ამას რაჲმე მონაწილეობაჲ შენდა რწმუნებულსა თანა\მდებობასა
Line of ed.: 2     შინა კარანტინისასა?

Line of ed.: 3        მომიგო: -- არა! არა! არამედ იგი არს აქ მდგომისა ჯარისა მბრძანებელი და
Line of ed.: 4     უფროსი.

Line of ed.: 5        მსმენმან სიტყუათა ამათ დავითხოვე მოჴელეჲ ესე მთქველმან: -- კარგი,
Line of ed.: 6     განვატარებ მე დანიშვნულთა დღეთა აქა, გარნა გთხოვ შენ თავისუფალ-მყო
Line of ed.: 7     მე მოსლვითა შენითა ჩემდა, ვიდრემდის შემისრულდებოდეს პაემანი იგი. და
Line of ed.: 8     სახითა ამით განვასუჱნე სასმენელნი ჩემნი უკანონოდ ლაპარაკისაგან ამისისა.


Line of ed.: 9x   თჳს ჩემ მიერ მსახურისა ჩემისა წარგზავნისა უფლისა მაიორისა დეკტეროვისადმი


Line of ed.: 9        30-სა წარვგზავნე მსახური ჩემი გრიგორ რუაძე უფ\ლისა
Line of ed.: 10     მაიორისა დეკტეროვისადმი თხოვად, ვითარმედ
Line of ed.: 11     უკეთუ შესაძლებელ იყოს მის მიერ, უბრძანოს კომისარ\სა
Line of ed.: 12     განტევებაჲ ჩუჱნი, რომელსაცა აღეთქუა აღსრულე\ბად
Line of ed.: 13     თხოვილისა; გარნა მათ შორის მცნობსა უფალსა
Line of ed.: 14     მაიორსა დეკტეროვსა გაშუჱბისათჳს ზემოდანიშნვულთა კარსით მოსლვულთა
Line of ed.: 15     ურემთა კომისარისა ამის მიერ თბილისისადმი, დაებრუნვინებინა მის ძლითვე
Line of ed.: 16     იგინი უკუნ, რომელნიცა, მოტანილნი ღამე, დაეყენებინებინა კარანტინსა შინა,
Line of ed.: 17     მოშორებით ურემთაგან ჩემთა, კარაულსა ქუჱშე, მიუხედუჱლად გუბერნატო\რისა
Line of ed.: 18     მიერ მათდა მიცემულისა ბრძანებისა ანუ ბილეთისა.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Giorgi Avalishvili, Mgzavroba.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 13.1.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.