TITUS
Baxtiar-Name
Part No. 14
Previous part

Version: II  
Page of ed.: 146  
Line of ed.: 1  II. ბახტიარ-ნამეჰ

Line of ed.: 2  ალექსანდრე სულხანაშვილისაგამ ნათარგმანი
Line of ed.: 3  სპარსულის ენისაგან ქართულად


Line of ed.: 4  უპატივცემულესნო მემამულენო ჩემნო,
Line of ed.: 5  მოწყალენო ჴელმწიფენო!


Line of ed.: 6       მიმოქცევამან სოფლისამან და ბუნებითმა მოვალეო\ბამან
Line of ed.: 7    ჩემმან, აღძრა რა ჩემ შორის სურვილი, შემდგომად
Line of ed.: 8    დასრულებისა როსსიულისა ენისათა, მესწავლამცა სპარ\სული
Line of ed.: 9    და თათრული ენანი, სასარგებლოდ საჭიროსა დრო\სა
Line of ed.: 10    შინა მამულისა ჩემისა, და მითცა მომეპოვნა ღირსება
Line of ed.: 11    ქონებად წინაშე თქვენსა რომლისამე მცირისა ადგილისა.
Line of ed.: 12    ამისთჳს აღსასრულებელად ესრეთისა ჩემისა მოვალეობი\სა
Line of ed.: 13    და სურვილისა ვპოვე ჩემდა მოძღვრად მცხოვრები ქა\ლაქსა
Line of ed.: 14    შინა ტიფლისსა ჩინოვნიკი მირზა სადეყ თუშმალო\ვი,
Line of ed.: 15    რომელმანცა კეთილსულობისა და ერთგულობისამებრ
Line of ed.: 16    თჳსისა, მიიღო რა თხოვაჲ ჩემი, არა იშურვა წარგებად
Line of ed.: 17    რაოდენისამე დროჲსა სწავებისათჳს ჩემისა, და მომდი\ნარეობასა
Line of ed.: 18    შინა ოთხისა წლისა ჰმყო მე მეგობრად ზემო\ხსენებულთა
Line of ed.: 19    სპარსულის და თათრულის ენებთა.

Line of ed.: 20       ხოლო დროსა ერთსა ხსენებულმა მოძღვარმა ჩემმან
Line of ed.: 21    ჰპოვა რა ჩემ შორის ნიჭი და ძალი წერისა წარწერილთა
Line of ed.: 22    ენებთა ზედა, მიმიწვია, ვითარცა არს ჩვეულება მოძღვარ-\მოწაფობისა,
Line of ed.: 23    თარგმნად ერთისა სპარსულისა ლექსად თხზუ\ლის
Line of ed.: 24    წიგნისა ფრიად კარგისა და მარგალიტ-მფენისა. რო\მელსაცა
Line of ed.: 25    ეწოდების ბახტიარნამა (ესე იგი წიგნი
Line of ed.: 26    ბედნიერობისა), და შეთხზულ არს ერთის მახმადინელის\გან
Line of ed.: 27    სახელით ფანაჲ.

Page of ed.: 147  
Line of ed.: 1       ამისთვის მეცა მიწოდებისამებრ მოძღვრისა ჩემისა
Line of ed.: 2    მივიღებ რა ესრეთსა კადნიერებასა, რათა მცირედი რამ
Line of ed.: 3    ნაწილი ჩემის შრომისა განვაცხადო თარგმნითა ამა წიგ\ნისათა
Line of ed.: 4    და დავსდებ განსახილველად წინაშე თქვენთა არა
Line of ed.: 5    თუ ქებითა და თავმოწონებითა, არამედ კრძალვითა და
Line of ed.: 6    დიდმოწიწებითა. უმორჩილესად ვითხოვ, უფალნო, მიი\ღოთ
Line of ed.: 7    რა შრომაჲ, კეთილ-ინებოთ ამა თარგმნილისა წიგ\ნისა
Line of ed.: 8    ჩემისა განსწორებად და დაფარვად ყოვლისა ჩემისა
Line of ed.: 9    ნაკულებულობისანი და მით არა მცეთ კიცხვაჲ, ვინადგან
Line of ed.: 10    ვარ მოსწავლე ახალი. და გარდა ამა პირველისა მიზეზისა
Line of ed.: 11    მექმნა მე კვალად სხუაჲცა სამნი განმაღვიძებელნი მიზეზნი
Line of ed.: 12    თარგმნისადმი ამა ხსენებულისა წიგნისა: ა) კაცი დამმალ\ველი
Line of ed.: 13    ანუ, ცხადად ვსთქოთ, მპარავი თვისისა სწავლისა
Line of ed.: 14    მსგავს არს კაცისა მის, რომელმანცა მიიღო ერთი დრაჰ\კანი,
Line of ed.: 15    წარვიდა და დაჰფლა ფარულად და უქმად ქვეყანად;
Line of ed.: 16    ბ) სწავლა დაფარული მსგავს არს ბრილიანტისა ქონებუ\ლისა
Line of ed.: 17    ჯერეთ ქერქსა შინა თჳსსა და გ) რათა მექმნეს მე
Line of ed.: 18    ესე სამახსოვრად ანუ ძეგლად შორის თანასწორთა და მეგო\ბართა
Line of ed.: 19    ჩემთა მცოდნელთა მის ენებისათა.

Line of ed.: 20       ხოლო საყუარელნო მემამულენო ჩემნო, აღმომკითხ\ველნო
Line of ed.: 21    ამა წიგნისანო! აქა მიუცილებელ საჭიროდ დავსდე
Line of ed.: 22    ჩემდა, რათა ამასთანავე განგიცხადოთ მიზეზი თჳთხსე\ნებულისა
Line of ed.: 23    ფანაჲსაცა თუ რაჲ ყოფილა ამა წიგნისა ლექსად
Line of ed.: 24    შეთხზვისათჳს სპარსულსა ენასა ზედა.

Line of ed.: 25       მოწყალენო ჴელმწიფენო! ესე ხსენებული ფანაჲ პირ\ველად
Line of ed.: 26    თჳსსა მამულსა შინა ყოფილა მოწაფედ ერთის
Line of ed.: 27    ფრიად ზრდილისა და მეცნიერისა, რომლისა სახელი მაჰმადი,
Line of ed.: 28    და ყოველთჳს მისთჳს უმსახურნია და მის საფარველს ქვე\შე
Line of ed.: 29    ყოფილა, და მიიღებდა ყოველ დღე მისგან ცნობასა და
Line of ed.: 30    მეცნიერებასა. გარნა შემდგომად მიმოქცევისა გამო დრო\ჲსა
Line of ed.: 31    და სიყმაწვილისა გამო თჳსისა მისდამი ღმრთისაგან
Line of ed.: 32    მინიჭებულის დოვლათისაგან (ესე იგი მოძღვრისაგან თჳსი\სა)
Line of ed.: 33    და მამულისა განშორებულა და წარსრულა პირველად
Line of ed.: 34    ქალაქს ვეისის ყარანსა, სადაცა მოუპოებია მხი\არულებით
Line of ed.: 35    ცხოვრება და დამდგარა ერთსა წელსა. შემდ\გომად
Page of ed.: 148   Line of ed.: 1    ამისსა მიუღა რა კვალად წადილი გამგზავრებისა\თჳს
Line of ed.: 2    მაშადის ქალაქს, მოსულა ქალაქს ბაღდადს
Line of ed.: 3    მისთჳს, რომელ რათა ბაღდადისა ხალიფისაგან მოეპოვნა
Line of ed.: 4    უმეტესი პატივი და შექმნილ იყო იგი ქონებისა მექონედ.

Line of ed.: 5       გარნა ვინადგან მისგანცა ვერა რაჲმე მოუპოებიეს ეს\რეთი
Line of ed.: 6    პატივი და კეთილობაჲ, მორსრულა ქალაშის ქა\ლაქს,
Line of ed.: 7    სადაცა განუტარებია რაოდენიმეჲ დროჲ კეთილად
Line of ed.: 8    და განცხრომით და მოუპოებიამცა მუნ რაოდენიმე საყვა\რელნი
Line of ed.: 9    მეგობარნი, და მათ რიცხვთაგან სამნი ძმანიცა,
Line of ed.: 10    რომელნიცა მის ქალაქისა მშვენიერებანი ყოფილან და სა\ხელები
Line of ed.: 11    მათი: პირველისა -- ქამალი, მეორისა -- იო\სებ
Line of ed.: 12    და მესამესი -- ამუქალანთარი, რომელთადმი
Line of ed.: 13    ფრიადი მეგობრობაჲ და სიყუარული ჰქონია და უმეტესად
Line of ed.: 14    იოსებისადმი ფრიად მშვენიერისა, რომელიცა თითქმის
Line of ed.: 15    მშვენიერებითა და კეთილ-ქცეულობითა თჳსითა წოდებუ\ლა
Line of ed.: 16    მეორე იოსებად მის ქალაქისა.

Line of ed.: 17       და მას უთქვამის მის ხსენებულის ფანაჲსათჳს, რომელ
Line of ed.: 18    მაქუს რა წიგნი ერთი, რომელიცა არს ათი თავი, და თჳთო
Line of ed.: 19    თავი იპყროს თჳს შორის თჳთოსა დარიგებასა მოთხრო\ბისა
Line of ed.: 20    მსგავსად: პირველი თავი -- ყოველი გამგე ქუეყნისა
Line of ed.: 21    ჯერ არს რათა იყოს წინამხედველ; თავი მეორე -- ყო\ველსა
Line of ed.: 22    საქმესა შინა ჯერ არს ფიქრი; თავი მესამე -- ყო\ველსა
Line of ed.: 23    საქმესა შინა ჯერ არს მოთმინებაჲ; თავი მეოთხე --
Line of ed.: 24    ყოველი მომთმინო მიიღებს მხიარულებასა; მეხუთე თა\ვი
Line of ed.: 25    - ჯერ არს კრძალულ ყოფად ცოდვათაგან; მეექუსე
Line of ed.: 26    თავი -- არა ჯერ არს ჰრწმუნებად საქმისა, ვიდრემდის არა
Line of ed.: 27    ნახოს საკუთარითა თვალითა; თავი მეშვიდე -- ჯერ არს
Line of ed.: 28    მიდევებად ცოდვისა; თავი მერვე -- ჯერ არს განშორებად
Line of ed.: 29    სიშურისაგან; თავი მეცხრე -- ჯერ არს განშორებად ეშ\მაკობისა
Line of ed.: 30    და მანქანობისაგან; და თავი მეათე -- ღვთისა
Line of ed.: 31    წერასა ანუ გამგებლობასა არა აქუს ხსნაჲ.

Line of ed.: 32       უთხოვნია მეგობრობისა გამო თჳსისა მის ხსენებუ\ლის
Line of ed.: 33    ფანაჲსათჳს, რათა ესე წიგნი ბახტიარნამა ის\ტორიულად
Line of ed.: 34    შეთხზული, მიეღო შრომაჲ, შეეთხზა ლექსად
Line of ed.: 35    სპარსულსა ენასა ზედა და მათი სახელები შესავალსა მის
Line of ed.: 36    წიგნისასა თჳთო თჳთოდ გამოეცხადებინა. ამისათჳს ზე\მორე
Line of ed.: 37    წარწერილს ფანაჲსაც მიუღია რა მისი თხოვაჲ და
Page of ed.: 149   Line of ed.: 1    ვედრებაჲ, შეურაცხავს თჳსდა შრომაჲ თჳსი განსასვენებ\ლად
Line of ed.: 2    სულისა და შეუთხზავს წიგნი იგი ლექსად და მათიცა
Line of ed.: 3    სახელები განუცხადებია.

Line of ed.: 4       აწ მეცა მიმხედველი ამისა, ზემორე წარწერილთ ჩემ
Line of ed.: 5    მიერ მიზეზებთა გამო ვიწყებ თარგმნად ხსენებულის სპარ\სულის წიგნის
Line of ed.: 6    ბახტიარ-ნამისას ლექსად თხზულისას
Line of ed.: 7    ჩ̂ყკჱ-ს წელსა ღვინობის თჳს იე-ს დღესა სახელითა და
Line of ed.: 8    შეწევნითა ღვთისათა, რომელ არს ჴელმწიფე უკუდავი, ყო\ვლად
Line of ed.: 9    მოწყალე, რომელმან დასხნა ვარსკულავნი და მი\მოაქცევს
Line of ed.: 10    ჰაერსა, რომელმან თჳსისა მიუწთომელის მეც\ნიერებითა
Line of ed.: 11    ესრეთნი ვრცელნი ცანი გარდაათხნა ვითარცა
Line of ed.: 12    კარავნი, უქმნა მათ მეფედ მნათობად მზეჲ, და დაადგინა
Line of ed.: 13    მეოთხესა ცასა შინა ჴელმწიფედ, შვიდი კერძო ქუეყნისა
Line of ed.: 14    ზღვითა და ხმელითურთ მნათობენ ყოველნი მისის
Line of ed.: 15    ნათ/ლითა.


Line of ed.: 16       ვენერამ კალმისა აღმართა რა დროშანი,
Line of ed.: 17       ამღერდნენ ტურფად ვარდბულბულ შროშანნი,
Line of ed.: 18       ოცდა ერთ ხეზე მჯდომი ნარგიზოსანი,
Line of ed.: 19       სთარგმნიდა ესრეთ სპარსულით ქართლოსანი.

Line of ed.: 20       ნივთთა არ ყოველთ გარნა პირთა ყოველთა,
Line of ed.: 21       საჭირო ცნობა საკუთრება სახელთა,
Line of ed.: 22       მეც ალექსანდრე ბერძულად თქმული ძველთა,
Line of ed.: 23       ქართულად მცველი მიწოდეს მომნათვლელთა.

Line of ed.: 24       კაცთა ბუნების ხის ძირიდგან ცენება,
Line of ed.: 25       მრავალ ხარისხად წოდებით იხსენება,
Line of ed.: 26       თავადთა, გლეხთა, აზნაურთ შთამოება,
Line of ed.: 27       მეც აზნაური სულხანოვ გვარად მომეწერება.



Chapter: (1)  
Line of ed.: 28  დაწყება პირველისა თავის ისტორიისა


Line of ed.: 29       ესრეთ უთქვამსთ წარსულთა მათ განსვენებულთ მო\ხუცთა,
Line of ed.: 30    რომელ სისტანის ქალაქსა შინა იყო ერთი ჴელ\მწიფე,
Line of ed.: 31    რომლისა სახელი აზატბახტი (ანუ განთავისუფ\ლებულის
Page of ed.: 150   Line of ed.: 1    ბედისა), მსგავსი მთვარისა, მფლობელი ქვეყ\ნისა,
Line of ed.: 2    დიდებული,სახელოვანი და საქმისა მცოდნე. ჰყვან\და
Line of ed.: 3    ყოველი მხედრობაჲ და ლაშქარი ბრძანებისა ქვეშე
Line of ed.: 4    თჳსისა, მეცნიერ იყო ყოვლითა სხვადასხვა ხელოვნებითა,
Line of ed.: 5    და ჰყვანდა ათამდინ ვეზირნი, გარნა იყო მხოლოდ ბორო\ტისა
Line of ed.: 6    მომხსენე.

Line of ed.: 7       ესე ჴელმწიფე ერთსა დღესა, განვიდა რა მინდორსა
Line of ed.: 8    სანადიროდ და შესაქცევად, იხილა შორიდგან, დროსა
Line of ed.: 9    უკუნ-ქცევისა თჳსისა მის სანადიროდგან, მიჰქონდათ
Line of ed.: 10    რა ერთსა გზასა ზედა ტახტრევანდი, რომელსა ზედაცა
Line of ed.: 11    მჯდომარე იყო ერთი ქალი მთვარეს მსგავსი.იკითხა : ვინ
Line of ed.: 12    არს იგი საყვარელი? მოახსენა ერთმან, რომელ არს იგი
Line of ed.: 13    ქალი სეფეჰდარისა (ანუ მთავარმართებელისა). და მასვე
Line of ed.: 14    წამსა შინა იქმნა იგი მისის მშვენიერებისა მოარშიყე, და
Line of ed.: 15    ბრძანა მოყვანა მისი წინაშე თჳსსა. მოახსენეს: ჵ ჴელ\მწიფევ!
Line of ed.: 16    ქვეყნისა მფლობელო! ჯერ არს რათა ესრეთი
Line of ed.: 17    თქუენი წადილი დაუტევოთ, ნუ ინებებთ, არა არს კეთილ
Line of ed.: 18    მობრუნება მისი ამა გზასა ზედა. მას მოვიყვანთ ჩვენ თჳთ
Line of ed.: 19    თჳსსა დროსა წინაშე თქვენსა. გარნა აღატყდა რა შინა\გან
Line of ed.: 20    ჴელმწიფისა ცეცხლი მდომისა, ვერღა იძლო მოთმე\ნად,
Line of ed.: 21    არამედ ბრძანა განრისხებულმან სასტიკად მოყვანაჲ
Line of ed.: 22    მის მთვარეს მსგავსის ქალისა წინაშე თჳსისა, რომელსაცა
Line of ed.: 23    ექმნა გონება მოტაცებულ მისის სიყვარულითა.

Line of ed.: 24       სცნა რა ესე ხსენებულმა მამამან მისმან სეფეჰდარ\მან,
Page of ed.: 151   Line of ed.: 1    შეექმნა გული აღრეულ მწუხარებითა, გარნა მოთმი\ნება
Line of ed.: 2    იყო მისი ნუგეში. ერთი ეპისტოლე ანუ წერილი წა\რუგზავნა
Line of ed.: 3    მას ჴელმწიფეს, რომელ: მომხდარმა ვითარება\მან
Line of ed.: 4    მქმნა მე ფრიად მხიარულ და საჭირომცა არს ჩემდა
Line of ed.: 5    მადლობის მიძღვნა ღმრთისადმი, რომელ ქვეყნისა ჴელ\მწიფე
Line of ed.: 6    მექმენით მე სიძედ. ხოლო გულსა შინა თჳსსა აქვნ\და
Line of ed.: 7    მტერობა და შურობაჲ. მეორე ეპისტოლე წარუგზავნა
Line of ed.: 8    მხედრობისა მეუფროსესა და თჳთ გულის მწუხარებით იწ\ყო
Line of ed.: 9    ტირილად, რომელ ჴელმწიფემან მომაყენა მე უკად\რისობაჲ
Line of ed.: 10    და სირცხვილეულ მყო თუმცა ჯერ არს, რათა ეს\რეთი
Line of ed.: 11    მტერობა აღმოვიღო გულიდამ, გარნა აქ ვეძებ
Line of ed.: 12    სიკვდილსა თავისა ჩემისასა.

Line of ed.: 13       მოისმინეს რა ესე მხედრობათა ანუ ლაშქართა,ჰსთქვეს:
Line of ed.: 14    ჩვენ თჳთ მოვსულვართ მისგან უკანასკნელსა ცხოვრება\სა
Line of ed.: 15    და ვფიცამთ, ვითარცა ჯერ არს კაცთაგან, რომელ მას
Line of ed.: 16    ჩვენ გარდმოვაგდებთ თჳსის ტახტიდგან და შენ მის ტახ\ტსა
Line of ed.: 17    ზედა დაგსომთ, და ყოველნი ერთობით შევწირავთ
Line of ed.: 18    სულსა შენთჳს. ესმა რა ესე სეფეჰედარს, უძღვნა მათ
Line of ed.: 19    ხალათები და თეთრი.

Line of ed.: 20       შემდგომად ამისსა ყოველნი შეიჭურვნენ რა ბრძო\ლისა
Line of ed.: 21    იარაღითა, ჰქმნეს ჴელმწიფისა სიკვდილსა პირო\ბაჲ,
Line of ed.: 22    და აღმოიღეს ხმალი თჳსი, ჰსცეს და სჭრეს თავი
Line of ed.: 23    ჴელმწიფისა კაცთა. ხოლო ესმა რა ესე ვითარებაჲ ჴელ\მწიფეს
Line of ed.: 24    აზატბახტსა, იქმნა უიმედო თჳსის ქონებისა და მა\მულისაგან
Line of ed.: 25    და გაიქცა თჳსის მემცხედრითურთ გულმწუხა\რე
Line of ed.: 26    და ფრიად შეწუხებულ მინდვრად, სადაცა მემცხედ\რე
Line of ed.: 27    მისი იყო რა ორსულ, დაწვა და შვა ძე ფრიად მშვე\ნიერი.
Line of ed.: 28    რომელთაცა წარახვიეს იგი დიბასა და ფარჩასა
Line of ed.: 29    შინა.

Page of ed.: 152  
Line of ed.: 1       და ეტყოდა ჴელმწიფე თჳსსა მემცხედრესა, რომელ
Line of ed.: 2    არს სამი დღე, რაჲმცა მოვდივართ ამა მინდორსა უპურო და
Line of ed.: 3    უწყლო. აწ მაქვს მე სული მოსრული უკანასკნელსა საფ\შვინველსა,
Line of ed.: 4    და ვართცა მიახლოებულ სამნივე სიკვდილსა.
Line of ed.: 5    ამისთვის მოვედ და დაუტევოთ ესე ჩჩვილი აქა საფარვე\ლსა
Line of ed.: 6    ქვეშე ღმრთისასა, გარშამო შემოფენითა რაოდენისა\მე თეთრისათა,
Line of ed.: 7    და ჩვენ ვივლტოდეთ სხვა გზით სიმწრა\ფლით.
Line of ed.: 8    ჰქმნეს რა მათ რჩევაჲ ესრეთსა საქმესა შინა თჳსსა,
Line of ed.: 9    წარვიდნენ მუნიდგან და მივიდნენ ქალაქს ქირმანამ\დინ
Line of ed.: 10    დიდის მწუხარებითა და გაჭირვებითა. ხოლო ჰსცნა
Line of ed.: 11    რა მის ქალაქისა ჴელმწიფემ მათი მუნ მისვლაჲ, მოეგება
Line of ed.: 12    ოქროთი და ვერცხლითა, მიიწვია ხსენებულსა ქალაქსა
Line of ed.: 13    შინა თჳსსა შესაფერის დიდის პატივითა და სამსახურითა,
Line of ed.: 14    რომელმანცა ჰკითხა შემდგომად მას ჴელმწიფეს აზატ\ბახტსა
Line of ed.: 15    თჳსი ვითარებაჲ.

Line of ed.: 16       ხოლო ოდეს მოისმინა კითხული მისგან მწუხარე\ბით
Line of ed.: 17    ვითარებაჲ, ჰსცა მას ფრიადი ნუგეში და უთხრა,
Line of ed.: 18    რომელ შეგეწევით თქუენ ყოველსა შინა, იყავით მხოლოდ
Line of ed.: 19    მხიარულობით, და გარწმუნებ, ჵ ჴელმწიფევ აზატბახტ,
Line of ed.: 20    რომელ იქმნები კვალად ტახტსა ზედა და შორის ხაზინი\სა
Line of ed.: 21    თქუენისა მჯდომარე. და შემდგომად ამისსა მისცნა
Line of ed.: 22    ქირმანის ქალაქის ჴელმწიფემ მამაცნი მხედრობანი და
Line of ed.: 23    გამოემგზავრა ხსენებული აზატბახტი სისტანის ქალაქისა\კენ.
Line of ed.: 24    და რა მოვიდა კვალად ლაშქრითა, ვითარცა მთა,
Line of ed.: 25    მაშინ იგი სეფედარი იქმნა წინაშე მისსა ვითარცა ბზე.
Line of ed.: 26    აღიღო კვალად იგი ქალაქი, მოშთო სეფეჰედარი თჳსის
Line of ed.: 27    მეგობრებითა და ვეზირებითურთ.

Page of ed.: 153  
Line of ed.: 1       ხოლო ქირიმანისა ჴელმწიფესა წარუგზავნა
Line of ed.: 2    ოქრო და მარგალიტი და თჳთ დასჯდა ტახტსა ზედა თჳსსა მხია\რულობით.
Line of ed.: 3    გარნა ზემორეხსენებულისა ძისა თჳსისათჳს
Line of ed.: 4    იყო ფრიად მწუხარე, არა უწყოდა რა მისი ამბავი.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Baxtiar-Name.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 21.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.