TITUS
Kartuli Samartlis Dzeglebi IV
Part No. 15
Previous part

Text: 15.  
Manuscript: Hd-6259 
Line of ed.: 1   15. განჩინება სვიმონ II-ისა დიდი მოურავისა და ქაიხოსრო
Line of ed.: 2   ჯავახიშვილის სასისხლო საქმეზე

Line of ed.: 3   [1620 წ. 15 აპრილი]


Line of ed.: 4        ქ. ზე ადიდნეს ჴელმწიფეობა ბედნიერის შაჰ[ა]ბასისა
Line of ed.: 5     და მეფობა პატრონის სუიმეონისა.

Line of ed.: 6        დავსხედით ბრჭე[ნი] და მოსამართლენი ღმრთისა შიშსა ქუეშე
Line of ed.: 7     ჩუენ: დივანბეგი პატრონი ბეჟან, ბარათაშვილი
Line of ed.: 8     პატრონი გიორგი, მეღუინეთუხუცესი ღაზნე\ლიძე
Line of ed.: 9     პატრონი ღაზნელი, კარის მდივანი თუმა\ნისშვილი
Line of ed.: 10     ნასრი __ ბატონის მოურავისა და ჯავახიშვი\ლის
Line of ed.: 11     ქაიხოსროსა საქმის გარდასაწყუეტლად.

Line of ed.: 12        ერთმანერთისაგან ბევრს რასმე ჩიოდეს. სარჩელი და საჩივარი
Line of ed.: 13     ორთავესი გავიგონეთ.

Line of ed.: 14        1. სარჩლა პირველად ბატონმა მოურავმან, რო\მე:
Line of ed.: 15     ღმერთმან იცოდესო, მე ქაიხოსროს მოყურად და მოსამართლედ
Line of ed.: 16     გამოველოდიო; შუილურად ბერუკა გავზარდეო, ის ჴელიდამა
Line of ed.: 17     გაუშუიო და ქაიხოსროს ჴელი მოვკიდეო.

Line of ed.: 18        ქაიხოსრო ამას უპასუხებდა, რომე: ღმერთმან უწ\ყოდესო,
Line of ed.: 19     ბატონს მოურავს მოყურადაც გამოველოდიო და
Line of ed.: 20     მოსამარ/თლედაცაო.

Line of ed.: 21        პირველად მოყურობის თავზედა ბევრი რამ იუბნეს. სარჩელი
Line of ed.: 22     და საჩივარი ორთავესი გავიგონეთ. პირველ ნალაპარაკევი ერთმა\ნერთს
Line of ed.: 23     შეუდარეთ და ჩავარონინეთ.

Line of ed.: 24        2. კიდევე სარჩლა ბატონმან მ[ოუ]რავმან, რომე:
Line of ed.: 25     ქაიხოსრო მოყუარეც იყო, ქალიც მთხოვაო და კიდეც დავმოყვრდი\თო;
Line of ed.: 26     და ჩემის საქმითა და მოყრობით სამს წელიწადს ასრე შევინა\ხეო,
Line of ed.: 27     არცა ვის წასაჴდენლად და გასაგდებლად დავანებეო.

Line of ed.: 28        რა მე წამაჴდინესო, ქაიხოსრო აქ დარჩაო, და მე რას მემართ\ლებოდაო,
Line of ed.: 29     რომე ან ისეთნი უკაცრაული მკადრაო და ან მესისხლედ
Line of ed.: 30     ამიჩნდაო. თუ რამ ცალქალამნიძემ აწყინაო, ცალქალამნი\ძეს
Line of ed.: 31     მამულიცა ჰქონდაო, საქონელიც ჰქონდაო, ცხენი და პირუტ\ყუიცა
Line of ed.: 32     ჰყუანდაო, ისრევ იმას გარდავაჴდევინებდიო; ცალქალამნიძის
Page of ed.: 56   Line of ed.: 1     გულისათუის რას ისთენს სიკუდილსა და უკაცრაულს
Line of ed.: 2     მემართლე/ბოდაო.

Line of ed.: 3        ახლა კიდევე ამ ბრჭობაზედა ქაიხოსროსი ასთენიერთა სათნო
Line of ed.: 4     დავიჭირეო და მოყურადაც გამოველოდიო, რომე არაგუის ერისთა\ვი
Line of ed.: 5     მუხრანის ბატონები, ქსნის ერისთავი, ფალავანდისშვი\ლი,
Line of ed.: 6     ციცისშვილი, ბარათაშვილი და სრულად ქართუ\ელნი
Line of ed.: 7     ჩემი მოყუარენი და მოსამართლენი იყუნესო, დღეს ამისთანას
Line of ed.: 8     საქმეში ყუელანი უნდა მამდგომოდესო; კიდევე ქაიხოსროს სათ\ნოს
Line of ed.: 9     გულისათუის არც ერთი მოვიყენეო და მარტო ჩემის ყმით გა\ვებრჭევო
Line of ed.: 10     და ჩემი მოყუარე და მოსამართლე არც ერთი ვინდომე ამ
Line of ed.: 11     საქმეზედაო.

Line of ed.: 12        ქაიხოსრო ამას უპასუხებდა: მე ცალქალამნიძე
Line of ed.: 13     ვერას დამაკლებდაო, მაგრა ბატონის მოურავის სახლი გამიწყრო\მაო,
Line of ed.: 14     მისი ყმანი გუერც მოიყენაო და რაც დამემართა, ყუელაკა ცალ\ქალამნიძის
Line of ed.: 15     ქნილობით დამემართაო. ჯალაბით ბატონის მოურავის
Line of ed.: 16     კოშკშიგა და სასახლეში იდგაო და ჩემგან იქ უკაცრაული არ იკად\რებოდა
Line of ed.: 17     რაო.

Line of ed.: 18        3. კიდევე სარჩლა ბატონმა მოურავმან: ქაიხოს\რო,
Line of ed.: 19     მაგას შენგან არ მოველოდიო, რომე ეს ყუელა უკაცრაული მი\ყავო;
Line of ed.: 20     რაც დამემართა, ყუელა შენის ქნილობით დამემართაო.

Line of ed.: 21        ბერუკა შვილსავით გავზარდეო და ორჯელ-სამჯერ დაკარგუ\ლი
Line of ed.: 22     მოვიყუანეო, შუილურებ უყურებდიო. რა ეს შეიტყო ბერუკა\მაო,
Line of ed.: 23     რომე ქაიხოსრო მოურავს მოყურად დაუჭირავსო, გარდამი\ბრუნდა
Line of ed.: 24     და ბატონს ლუარსაბთან ბეზღობა დამიწყო, ამის
Line of ed.: 25     გულისათვის, რომე ქაიხოსროს დამოყრებიხარო: თუ არადა, ბე\რუკაზედა
Line of ed.: 26     ბევრის კარგის მეტი არა მიმიძღოდა რაო. და ესე თქო
Line of ed.: 27     ბერუკამა, რომე ქაიხოსროს გულისათუის დამკარგა და
Line of ed.: 28     წამაჴდი/ნაო.

Line of ed.: 29        ამაზედ ჩამამეკიდა ბერუკა და ჩემი მწყალობელი ბატონი გა\მიწყრომა
Line of ed.: 30     და ამ ალაგიდამა ცოლითა და შვილით დამკარგა, სასაფ\ლავო
Line of ed.: 31     და მონასტერი დამაკარგუინა და რჯულიდამ შემცუალა. სახ\ლი,
Line of ed.: 32     კარი და საქონელი, რაც პაპა-მამათაგან და ან ჩუენი მოგებული
Line of ed.: 33     იყო, ყუელა წამიჴდა და დამიფორაქეს, და ამაოჴრეს.

Line of ed.: 34        თუ მე ქაიხოსროს არ მივდგომოდი, ეს არცერთი არ
Line of ed.: 35     დამემარ/თებოდა.

Line of ed.: 36        ბატონს დედაჩემს ყოვლი კაცი იცნობთ, ფეჴშიშველა შვილი\თა,
Page of ed.: 57   Line of ed.: 1     მუახლე[ე]ბითა, მოსამსახურე[ე]ბითა, ლეხთ-იმერით გარდამიგ\დეს
Line of ed.: 2     და დამიკარგეს.

Line of ed.: 3        ბერუკა, შვილისავით გაზრდილი, ჴელიდამ გაუშუი და ქაიხოს\რო
Line of ed.: 4     მოყურად დავიჭირე, მერმე გამწირა და ბერუკასა მიუდგა.

Line of ed.: 5        და ეს ყუელა უკაცრაული და სიკუდილი და ამოწყუეტა, ყუე\ლაკა
Line of ed.: 6     ქაისოსროსაგან დამემართა.

Line of ed.: 7        ქაიხოსროს ამას უპასუხებდა: აშოროს ღმერთმან,
Line of ed.: 8     ჩემის გულისათუის არცარა დაგმარცხებია, არც ჩემის საქმობით წა\მჴდარხარ,
Line of ed.: 9     არც ჩემს თავზედ ავი რამ დაგმართებია, არც ბერუკას
Line of ed.: 10     ჩემის თავისათუის უგმიხარ, რაც შენი მამული არ უქადეს და მის\თუის
Line of ed.: 11     არ გიყუეს.

Line of ed.: 12        ჩუენ ამისი ასრე გავაჩინეთ: წადგეს ქაიხოსრო თუითან თავის
Line of ed.: 13     თავითა, სამის შესახელებულის უმტეროს მოურავის ყადარის კა\ცითა
Line of ed.: 14     და ოთხის შეუსახელებელის კაცითა და ასრე შეჰფიცოს: "ბა\ტონო
Line of ed.: 15     მოურაო, ამისმან მადლმან, ამისმან ძალმან და ამისმან გან\მაცხოვლებელმან
Line of ed.: 16     ქრისტემან ღმერთმან, არც წამჴდარ[ხარ] ჩემის
Line of ed.: 17     მოყრობის გულისათუის, არცარა ჩემს თავზედ შუნ რამ ავი დაგ\მართებია
Line of ed.: 18     და არცარა დაგმარცხებია და ჩემის საქმითა და ქმნილო\ბით
Line of ed.: 19     კურთხეულს ბატონს, თქუენს ძმასა, სიკუდილით არა დამარ\ცხებია
Line of ed.: 20     რა".

Line of ed.: 21        თუ დაიფიცოს, არა ზედა-აც. და თუ ვერ დაიფიცოს, ან დაუდ\ვას
Line of ed.: 22     რვა კუამლი გლეხი და ან მიართოს ოთხმოცი თუმანი თეთრი.

Line of ed.: 23        4. კიდევე თავსიდვა ქაიხოსრო, რომე: დასტურად
Line of ed.: 24     მინდორიდამა ნოსტური, ახალშნური და სომეხთ ნახირი ჩემის ქმნი\ლობით
Line of ed.: 25     წამოვასხიო.

Line of ed.: 26        ჩუენ მოკითხული ვქენით; და არც ნოსტის სასახლეს მიჰჴდო\მოდა
Line of ed.: 27     და არც სოფლიდამ წამოესხა, მინდორიდამ იყო წამოსხმული.
Line of ed.: 28     მესამეს დღეს წაზდგომოდეს ბატონის მოურავის ყმანი, რაც ამათი
Line of ed.: 29     პირუტყუი ქაიხოსროს წამოესხა და ხოვლეს მიესხა, ბატონის
Line of ed.: 30     მოურავის ყმათა თავისიც წამოასხეს და ქაიხოსროს ყმისაც თან
Line of ed.: 31     გა/მოუტანებია.

Line of ed.: 32        ჩუენ ამისი ასრე გავაჩინეთ: პირველად ქაიხოსრო მოჰჴდომოდა
Line of ed.: 33     და მინდორიდამ სამის სოფლის ნახირი წამოესხა, რაც მაშინ ქაი\ხოსროს
Line of ed.: 34     ყმის პირუტყუი ამათ პირუტყუს გამოჰყოლოდეს, ჩაგუი\რონინებია;
Line of ed.: 35     ამისთუის, რომე პირველ ქაიხოსრო მიჰჴდომოდა და თა\ვის
Line of ed.: 36     ჭკუას აბრალოს.

Line of ed.: 37        5. კიდევე ქაიხოსრო ამას ჩიოდა: საქონლისა წაჴდო\მასა
Line of ed.: 38     და პირუტყუის წამოსხმას არა ვჩივიო; მამიჴდეს სასახლეშიო,
Page of ed.: 58   Line of ed.: 1     ცოლი და შვილი დამითრივესო, სასახლე თავს დამაქცივესო; თუ
Line of ed.: 2     რამ ჩემი საბადულობა იყო. ყუელაკა ჩემის სახლიდამ გამოიტანეს
Line of ed.: 3     და დამიფორაქესო, ძლივ ცოლი და შვილი ფეჴშიშველა და დაცურ\ცილნი
Line of ed.: 4     გარდავახუეწეო. წამამიდგა ცალქალამნიძე სასიკუდილოდ;
Line of ed.: 5     და ღმერთმან და თქვენმავე ბედნიერობამ მამარჩინა და ცოლი და
Line of ed.: 6     შვილიც ძლივ გარდვახუეწეო და ფეჴშიშველა დაცურცილნი მესა\მეს
Line of ed.: 7     დღეს ვერეს ვიპოეთო. ამისთანა უკაცრული გამოთრევა და
Line of ed.: 8     სიკუდილი ცალქალამნიძემ მიყო.

Line of ed.: 9        ჩუენ ამისი ასრე გავაჩინეთ, რომე: ქაიხოსროს დიდი სირცხუი\ლი
Line of ed.: 10     და უკაცრაული დამართებოდა ასეთის კაცის ჴელითა, რომე იმ
Line of ed.: 11     ჴელის კაცის სახლსა ისეთნი უკაცრაული არ უნდოდა ჰკადრებოდა.
Line of ed.: 12     და ბატონმან მოურავმან საუკაცრაოდ ორმოცდაათი თუმანი მიარ\თოს;
Line of ed.: 13     და რაც ქაიხოსროს სახლიდამ საქონელი გამოსულიყოს, რაც
Line of ed.: 14     ქაიხოსროს ორმა შესახელებულმან მსახურმან გამოიფიცოს, მისი
Line of ed.: 15     საქონელიც მისცენ და არას ემართლებიან.

Line of ed.: 16        6. სარჩლა კიდევე ბატონმან მოურავმან, რომე:
Line of ed.: 17     სასაფლაოზედ მამიჴდესო, ესტაწმიდური ნახირი წა[ა]სხესო და ეს
Line of ed.: 18     ყუელა უპატიობა და უკაცრაული ჩემს სასაფლავოსა და ჩემს მა\მულს
Line of ed.: 19     უყუესო.

Line of ed.: 20        ქაიხოსრო ესტაწმიდს მიჴდომისასა და ნახირის წამოსხმი\სასა
Line of ed.: 21     ამას უპასუხებდა: ბედნიერი ყაენიც აქ ქართლს იყო,
Line of ed.: 22     ბერუკაც აქ იყო და მოსავ აქ ყოფაში ნახირი წაასხესო და არცარას
Line of ed.: 23     მის საქმეს შუა ვარო და ნახირიც ისრევ უკლებლად შეაქცივესო.

Line of ed.: 24        ჩუენ ამისი ასრე გავაჩინეთ: ბერუკას დანაშავები სხუა ქაიხოს\როსათუის
Line of ed.: 25     არა გუიკითხავს რა და არც ეს გუიკითხავს; ბერუკას ნაქ\მარი
Line of ed.: 26     იყო და იმასვე ეკითხუის.

Line of ed.: 27        კიდევე თეძმის პირადამა ქაიხოსროს შეკითხულობით მა\ნაგაძესა
Line of ed.: 28     ორი პირი ცხუარი ბატონის თამარისა წა\მოესხა,
Line of ed.: 29     რაც იმ ცხუარს დაჰკლებოდეს, ქაიხოსრო ისრევ შეაქცივოს.
Line of ed.: 30     ბატონის თამარის უკაცრაული სხუაც არის და მისის უკაცრაულის
Line of ed.: 31     პასუხსა ერთპირად მოვახსენებთ.

Line of ed.: 32        7. კიდევე ბატონი მოურავი ფელის დარბევას
Line of ed.: 33     ჩიოდა, რომე: ჩემი ციხე დასიმაგრე ის იყო და ქაიხოსრო გა\მიტეხა
Line of ed.: 34     და დამირბივაო.

Line of ed.: 35        ქაიხოსრო ამას უპასუხებდა: გორგაძე ბერუ\კას
Line of ed.: 36     ყმა იყო. ფელელთ იმისი ცხენი ემართაო, წავიდა გორგაძე
Line of ed.: 37     და მისი ცხენი წამოიყუანაო. სხუა არა შემიცოდებია რაო. ბერუკას
Page of ed.: 59   Line of ed.: 1     საქმე არცარა სხუა გუიკითხავს, მისის ყმის ნაქმარი იყო და მანვე
Line of ed.: 2     იჴადოს.

Line of ed.: 3        8. სარჩლა კიდევე ბატონმა მოურავმან, რომე:
Line of ed.: 4     სხუას ნაწყენს არ დამაჯერა ქაიხოსრომ, ხუთი ჩემი მსახური და
Line of ed.: 5     აზნაურისშვილი და[ა]ბეზღა ბატონს თეიმურაზთანა: ერთი
Line of ed.: 6     ცალქალამნიძე, მეორე ჩივაძე მახარებელი, მესამე
Line of ed.: 7     ხოსიტა, მეოთხე ადოლა და მეხუთე ქულივიძე მა\თია;
Line of ed.: 8     და[ა]ჭირვინა ცოლითა და შვილითა და და[ა]ტყოებინა და,
Line of ed.: 9     რაც ებადა, წა[ა]რთმევინა.

Line of ed.: 10        ქაიხოსრო ამას უპასუხებდა: აშოროს ღმერთმა\ნო,
Line of ed.: 11     არც ჩემის საქმობითა და არც ჩემის სიტყუის მოესმინოს კაცის
Line of ed.: 12     პირითა ამ ხუთს მსახურსა და აზნაურისშვილსა არცარა დამარცხე\ბია,
Line of ed.: 13     და არც მე დამიბეზღებია, და არც ჩემის საქმობით ისინი დაჭი\რულან,
Line of ed.: 14     რაც არდაშელისშვილმან არ დაიჭირაო და მისის
Line of ed.: 15     საქმობითაც იქნაო. ავად ვიყავო, არდაშელისშვილს დავეთხოვეო,
Line of ed.: 16     შინ გამამიშო და კავთისჴევამდის თან გამამატანაო, კავთის\ჴევს
Line of ed.: 17     მოვასხიო. იმ ღამეს ყუელანი თავის სახლში მივიდესო. დილას
Line of ed.: 18     ჩივაძემ კარგი სადილი მაჭამაო, მე შინ წაველო, ისინი ჯულფა\ნისშვილს
Line of ed.: 19     მივაბარეო და იმან ბატონთან წა[ა]სხაო. სხუას ამათ
Line of ed.: 20     საქმეში მე არასფერს შუას არა ვარო.

Line of ed.: 21        ჩუენ ამისი ასრე გავაჩინეთ: მოკითხული ვქენით და იმ მსახუ\რებსა
Line of ed.: 22     არცარა სიკუდილითა სჭირდა და არცარა გახეიბრებითა. წა\[ა]ყენოს
Line of ed.: 23     ქაიხოსრო[მ] ექუსი მისი შესახელებული მსახური __ ორი
Line of ed.: 24     ცალქალამნიძისათუის და ოთხი იმ ოთხისათუის და შეაფიცოს, რომ
Line of ed.: 25     არასფერს შუა არ ყოფილიყოს.

Line of ed.: 26        თუ დაიფიცეს, არა ზედ-აც. და თუ ვერ დაიფიცეს, ასი მარჩი\ლი
Line of ed.: 27     თარჯიმანად მიართოს.

Line of ed.: 28        9. სარჩლა კიდევე ბატონმან მოურავმან, რომე:
Line of ed.: 29     შუილსავით ბერუკა გავზარდეო. ქაიხოსრო[მ] ბერუკას მოყრობიდამ
Line of ed.: 30     გამყარაო, ქალი მთხოვა და მივეცო. აწე ქაიხოსროს თავის შუილი\სათუის
Line of ed.: 31     ცოლი უთხოვნიაო. სხუას სიკუდილს არ დამაჯერაო და
Line of ed.: 32     დღეს ქალიც დამიგდოო.

Line of ed.: 33        ბევრი საბატიოს კაცის შუილი სხუაც წავიდა ბედნიერს ყაენთა\ნაო,
Line of ed.: 34     დღესცა სრულ საბატიოს ქართუელთ კაცის შვილებიც იქ
Line of ed.: 35     არიანო. თუ ყაენთან წასულის გულისათვის დამიგდო, ვისაც აქ
Line of ed.: 36     ცოლი და დანიშნული ჰყუანდაო, ისიც იქ გაუგზავნესო. ყაენთან წა\სულის
Page of ed.: 60   Line of ed.: 1     გულისათუის ქალი რატომ დამიგდო, ან ჩემი სისხლი რატომ
Line of ed.: 2     შეიდვაო. დღესც ისრევ უქმროდ არისო.

Line of ed.: 3        ქაიხოსრო ქალის დაგდებისას ამას უპასუხებდა,
Line of ed.: 4     რომე: ღმერთმან ჩემან გამიგონოსო, რომ კახის ბატონისა, ქართუე\ლის
Line of ed.: 5     ბატონისა და იმერლის ბატონის ქალიც ჩემის შვილისათუის ვის\მე
Line of ed.: 6     მოეცაო, მაშინც ბატონის მოურავისა ქალი მერჩივნაო და მისის
Line of ed.: 7     მოძრობის მონატრეც ვიყავო.

Line of ed.: 8        ერთხელ ბატონი აღათანგი მიუგზავნეო და ქალი ვთხო\მეთო;
Line of ed.: 9     და ასრე ებრძანა, რომე ბატონს დედაჩემსა და შინ ვჰკითხავო
Line of ed.: 10     და მის პასუხს მოგახსენებო. გამოვიდა ხანიო და არა პასუხი
Line of ed.: 11     მამი/ვიდაო.

Line of ed.: 12        მერმე კიდევე ბატონი აღათანგი ბატონს თამარს მიუგზავნეო
Line of ed.: 13     და მართალი პასუხი ვერცარა იქიდაღმა გამოვიღეო.

Line of ed.: 14        მერმე ერისთავთან წაველ და იმას შევეხუეწეო, რომე: მოუ\რავს
Line of ed.: 15     ქალსა ვთხოვო და ამას გეხუეწები, ჩემის შვილისათუის ქალი
Line of ed.: 16     მოაცემინო. ერისთავმან ასრე მიპასუხა: ჩემს სიძეს შევეყრებიო და
Line of ed.: 17     თუ ის მოგცემსო, არც მე დაუშლიო და კიდეც მოვიჭირვებ, რომ
Line of ed.: 18     მოგცესო. იმ უფროსის ქალისა გარდასწყდა და გა[ა]თხოვეს.

Line of ed.: 19        ერთი-ორი წელიწადი გამოვიდა და ჩემს შვილს ქალი უთხოვე
Line of ed.: 20     და ჩივაძეს მახარებელს შევეხუეწე და უთხარ: ორჩიავ, ის უფრო\სი
Line of ed.: 21     ქალი არ იქნა და თუ სხვა უმცროსი ქალი ჰყავს, მეც უმცროსი
Line of ed.: 22     შვილი მყავსო და იმას მოსცესო, დიდად წყალობად დავიჩენო. ჩივა\ძემ
Line of ed.: 23     აღარც პასუხი მამიტანა და აღარცრა. მე მოვახსენე: ეგების ჩემი
Line of ed.: 24     მოყრობა აღარ ეპრიანებოდესო. მას უკან თუ ან ჩემთუის მოეგზავ\ნოს
Line of ed.: 25     ვინმე და ან ებრძანოს რამე, მიბრძანოს და პასუხს
Line of ed.: 26     მოვახსე/ნებო.

Line of ed.: 27        ბატონი მოურავი ამას უპ.ასუხებდა: ჩუენ შუა
Line of ed.: 28     მოციქული ბატონი აღათაგანი იყო, იმას ჰკითხეთო, თუ ქალიც არ
Line of ed.: 29     მიმეცესო და კიდეც არ დავმოყვრებოდეო და მართლად მისი მოყ\რობაც
Line of ed.: 30     არა მდომოდესო, მაშინ კიდევე მევე გამამტყუვნეთო. მას
Line of ed.: 31     უკან კიდევე ჩივაძე მახარე მოეგზავნაო, რომე თქვენი ქალი ჩემის
Line of ed.: 32     შვილისათუის მამეცო; და ჩემის ყმის პირითაც ასრე შეუთვალეო,
Line of ed.: 33     რომე ქალი მამიცემიაო და არც დაგიჭირავო. მე ასრე შემითულია და
Line of ed.: 34     თუ ჩემს ყმას არ უთქომსო პასუხი იმან გასცესო.

Line of ed.: 35        ქაიხოსრო ამას უპასუხებდა: თუ მართალი პასუ\ხი
Line of ed.: 36     შემეტყო, ნეტარ ღმრთისაგან. მის უკეთესი რა დამემართებო\დაო,
Page of ed.: 61   Line of ed.: 1     რომე ბატონს მოურავს თავისი ქალი ჩემის შვილისათუის
Line of ed.: 2     მოეცაო.

Line of ed.: 3        ამაზედ აღათანგი გამიკითხეთ და აღათანგიმც ასრე მოახსენა,
Line of ed.: 4     რომე: უპირული ქართული ბატონს მოურავს ჩემთუის არა უბრძა\ნებია
Line of ed.: 5     რაო, და არც მიუცემლობა უთქომსო, და არც ეს დაუბარე\ბიაო,
Line of ed.: 6     რომ მადლი გარდა[ა]ჴდევინეო.

Line of ed.: 7        მერმე ჩივაძე გამიკითხეთ და ქაიხოსროს ასრე უთხრა, რომ:
Line of ed.: 8     შენს სახლში მოველო და ბატონის ჩემისა ეს პასუხი მოგიტანეო, თუ:
Line of ed.: 9     ბატონს ჩემს შენს უკეთესი ერთი მოყუარე არა ჰყავსო და არც
Line of ed.: 10     შენსა მოყუარე ურჩევნიაო და გულმართლად ქალსაც მოგცემსო და
Line of ed.: 11     ერთი ურემი პურიც მაჩუქეო.

Line of ed.: 12        კიდევე ქაიხოსრო ამას უპასუხებდა: პურიც მის
Line of ed.: 13     ბარობაზედ მოგეცო, რომე მისი თავი და მოყრობა მინდოდაო, მაგრა
Line of ed.: 14     ვერც წინათ და ვერც უკანით მართალი პასუხი ვერა შევიტყევით
Line of ed.: 15     რაო და ამისი აშორო თქუა.

Line of ed.: 16        ჩუენ მოკითხული ვქენით. და ქაიხოსრო ბევრგან ცდილიყო და
Line of ed.: 17     მართალი პასუხი ვერ ეშოვნა. არც იყო მადლგარდაჴდილი და არც
Line of ed.: 18     ნიშანშებმული; და ვერც ასეთი კაცი ვიშოვეთ, რომ დასტური
Line of ed.: 19     დაეცა.

Line of ed.: 20        ჩუენ ამისი ასრე გავაჩინეთ: წადგეს ქაიხოსრო თავის თავითა
Line of ed.: 21     და ასრე შეჰფიცოს, თუ: "ამისმან მადლმან, ამისმან ძალმან და ამის\მან
Line of ed.: 22     განმაცხოვლებელმან ქრისტემან ღმერთმან, ბატონო მოურავო,
Line of ed.: 23     არც მოგიცემია ჩემის შვილისათუის ქალი და არც დამიგდია".

Line of ed.: 24        თუ დაიფიცოს, არა ზედა-აც. და თუ ვერ დაიფიცოს, რაც მო\ურავის
Line of ed.: 25     სახლის ქალის სისხლი ყოფილიყოს, ის ქაიხოსრო[მ]
Line of ed.: 26     გარ/დაიჴადოს.

Line of ed.: 27        10. კიდევე სარჩლა ბატონმან მოურავმან, რომე:
Line of ed.: 28     ქაიხოსრო ჩემს წაჴდენასა და მესისხლეობას ძალი მისცაო და არა\ოდეს
Line of ed.: 29     არ მამისუენაო, მე მისის მოყრობისათუის წამაჴდინაო და ის
Line of ed.: 30     ჩემის მტერობის გულისათუის წაჴდაო.

Line of ed.: 31        ზურაბ ჩემი მოყუარე იყო, შეუდგა ზურაბს ქუეშეო და მო\ყრობიდამ
Line of ed.: 32     გამყარაო,იმისი ქალი ითხოვაო და ჩემი ქალი დამიგდო.
Line of ed.: 33     ეს ყუელა უკაცრაული და მტერობა მისგან მჭირსო. რა მე ბედნიე\რის
Line of ed.: 34     ყაენიდამა მოველო და ეს ყუელა ავი ქაიხოსროსაგან მჭირდაო,
Line of ed.: 35     იმას ასრე ეგონაო, რომე წაუჴდენელს არ გაუშვებდიო, აიყარა და
Line of ed.: 36     სურამისაკენ წავიდაო; მივსწივე ბიძინა უკანო და ისრევე და\ვაბრუნვე
Line of ed.: 37     და ცოლითა და შვილით მოვიყუანე და სრულ საციცის\შვილო
Line of ed.: 38     ჴელთ ჩაუგდე. და მისი მამული განაღამც დაიჭირა, მისის
Line of ed.: 39     ავკაცობისა და მტერობის სანაც[ვ]ლოღ კიდევ ასთენი მოყრობა და
Page of ed.: 62   Line of ed.: 1     კარკაცობა უყავ. აწ ქაიხოსროს თქუენ ჰკითხეთ, თუ მე მაზედ რა
Line of ed.: 2     დამიშავებია, რომ ჩემზედ ეს ყუელა მტერობა გამოიჩინაო.

Line of ed.: 3        ქაიხოსრო ამას უპასუხებდა: აშოროს ღმერთმა\ნო,
Line of ed.: 4     ვერც მართლად ბატონის მოურავის ქალის მოცემა შემეტყოსო
Line of ed.: 5     და არც ბატონს მოურავს ქალს დაუგდებდიო და არც დამეგდოსო;
Line of ed.: 6     და თუ მართლად შემეტყო, რომ ქალი მოეცა, არც მოურავის უკე\თესი
Line of ed.: 7     სხუა მოყუარე მნდომოდა.

Line of ed.: 8        ამ ორს აშოროზედ ფიცი გაუჩნდა. ეს ორი აშორო ერთი იყო.
Line of ed.: 9     თუ დაიფიცოს, არა ზედა-აც. და თუ ვერ დაიფიცოს, რა რიგადაც
Line of ed.: 10     გაგუეჩინოს, სისხლი მისცეს.

Line of ed.: 11        11. კიდევე სარჩლა ბატონმან მოურავმან: ბა\ტონი
Line of ed.: 12     თეიმურაზ რომ ქართლს ჩამოვიდაო და სურამს იდგაო, მე
Line of ed.: 13     ბედნიერის ყაენიდაღმან წამოველო და ჩემს მამულში მოველო. ჯერ
Line of ed.: 14     ეს არამ კაცმან არ იცოდაო, თუ ქართუელის ბატონის საყმოდ მო\სულივიყავო
Line of ed.: 15     თუ ბედნიერის ყაენის საყმოდო. ჩემს მამულში ვიყავო
Line of ed.: 16     და არავისთუის რა შემეცოდაო.

Line of ed.: 17        წავიდა ქაიხოსრო და ფარსადანთან მივიდაო, რომე მო\ურავი
Line of ed.: 18     თავის მამულში ნოსტეს მოსულაო, ლაშქარი მამეცო,
Line of ed.: 19     წავალ, თავს დავესხმიო და მოუკლავს არ გაუშვებო. ფარსადან სამა\სი
Line of ed.: 20     კაცი გამოატანა და ჩემად სასიკუდილოდ წამოვიდა. ღმერთიმც
Line of ed.: 21     შეეწევის ერთს ჩემს მოკეთეს კაცსა, მოვიდა და შემატყობინა, რომე
Line of ed.: 22     ამაღამ გულმართლად ქაიხოსრო თავს დაგესხმისო და მოგკლავსო.

Line of ed.: 23        ავდეგ, გავეცალე და ხანდაკს ჩამოველ. და ღმერთმან და
Line of ed.: 24     ყაენის ბედნიერობამ მამარჩინა, და იმ ხანად ვეღარ მამკლა. ისთე\ნიერთა
Line of ed.: 25     ავი და უკაცრაული ქაიხოსროსაგან მჭირდა, და ახლა სიკუ\დილს
Line of ed.: 26     რაღას მემართლებოდა; და ან ჩემს მამულში მოსულისათუის
Line of ed.: 27     რატომ მამკლევდა?

Line of ed.: 28        ქაიხოსრო ამას უპასუხებდა: აშოროს ღმერთმანო,
Line of ed.: 29     რასაც დროსა და ჟამსო ფარსადანთან ლაშქრისათუის მისულვიყო ან
Line of ed.: 30     ბატონის მოურავის თავს დასხმა და სიკუდილი გამამერჩიოსო, და
Line of ed.: 31     ან მისად სასიკუდილოდ წამოსულვიყო, თავადამც ღმრთის შემცოდე
Line of ed.: 32     ვიქნებიო და მერმე სრულად ქართუელთაო; რაც ამაზედ არ წამოვე\ლო,
Line of ed.: 33     რომე თუ რამ ჩემი დარჩომილიყო, ზოგი დამემალა და ზოგი
Line of ed.: 34     წამამეღო.

Line of ed.: 35        ქაიხოსრო[მ] ამაზედ ჴმალი გა[ა]გდო, რომე: მაგისი მოპირე კაცი
Line of ed.: 36     მოვიდესო, რომ მაგ საქმის მქნელი ვიყო და მა[ს] სამართალზედა
Line of ed.: 37     ერთმანერთს ჴმალი ვჰკრათო.

Page of ed.: 63  
Line of ed.: 1        თუ ჴმალი გაგუეჩინა, შუაზედ სისხლი იქნებოდა: ან ერთი მო\კუდებოდა
Line of ed.: 2     და ან მეორე, გავსინჯეთ და აშლილი ქუეყანა იყო და
Line of ed.: 3     შუაზედ არცარა ქნილიყო.

Line of ed.: 4        ჩუენ ამისი ასრე გავაჩინეთ: წადგეს ქაიხოსრო თუითან თავის
Line of ed.: 5     თავითა, ორის შესახელებულის უმტეროს კაცითა და ორის შეუსახე\ლებლის
Line of ed.: 6     კაცითა, ასრე შეჰფიცოს: "ბატონო მოურაო, ამისმან მადლ\მან,
Line of ed.: 7     ამისმან ძალმან, ამისმან განმაც]ხოვლებელმან ქრისტემან
Line of ed.: 8     ღმერთმან, არც წამოსულვარ შენად სასიკუდილოდ, არც ფარსადა\ნისათუის
Line of ed.: 9     შენად თავს დასასხმელად ლაშქარი მითხოვნია".

Line of ed.: 10        თუ დაიფიცოს, არა ზედ-აც. და თუ ვერ დაიფიცოს, ან დაუდ\ვას
Line of ed.: 11     ხუთი კუამლი გლეხი და ან მიართოს ორმოცდაათი თუმანი
Line of ed.: 12     თქმისათუის. ამის მეტი ვერა გავაჩინეთ რა.

Line of ed.: 13        12. კიდევე სარჩლა ბატონმა მოურავმან, რომე:
Line of ed.: 14     მე გაგდებული და დაკარგული ვიყავო. ერთი შვილი მყუანდაო და
Line of ed.: 15     ლიხთ-იმერით ტყუედ იყო, აზნაურისშვილნი, ყმანი და მსახურნი
Line of ed.: 16     დაცურცილნი, გაუკაცრავებულნი და დატყოვებულნი მყუანდეს.

Line of ed.: 17        ადგა ქაიხოსრო და ბატონს თეიმურაზს კაცი მიუგზავნა, რომე:
Line of ed.: 18     მოურავისაგან ბევრი ძალი მჭირსო; ამას გეხვეწებიო, რომე ბატო\ნის
Line of ed.: 19     მოურავის დედა გამაბრჭო. ბატონმან თეიმურაზ ბატონს დედა\ჩემს
Line of ed.: 20     მანუჩარ მიუგზავნა, რომე ქაიხოსრო თქუენის შვილისაგან
Line of ed.: 21     ბევრსა ჩივისო და გაებრჭევო.

Line of ed.: 22        ბატონმან დედაჩემ[მ]ან ასრე მოახსენა: დასტურად ბევრსა ჩი\ვისო,
Line of ed.: 23     მაგრა ასრე გასული და ასრე გამჴდარი ჩემგან მაგისი ბრჭობა
Line of ed.: 24     როგორ იქნებისო; და ან თქუენი რა საკადრისი საქმე არისო, რომე
Line of ed.: 25     ამ დროთ დედაკაცი ლაშქარში საბრჭოდ ვიარებოდეო. ადგეს და
Line of ed.: 26     ჩემ[მ]ან ქიშპმან კაცებმან გამოურჩივეს, რომე თუ არ გაებრჭოსო,
Line of ed.: 27     ჴელთ მივსცეთო. და როგორაც ერჩივნოს, მისი საქმე იმრიგად
Line of ed.: 28     გარ/დუწყუიტოსო.

Line of ed.: 29        ღმერთიმც შე[ე]წევის ბატონს მიტრაპოლიტსა, შერ\მაზანს
Line of ed.: 30     და ნოდარს, აღარ და[ა]ნებეს, რომე ეგ როგორ იქნე\ბისო,
Line of ed.: 31     ახლა ერთი საბატიო დედაკაცი დაგუეჭიროსო და სატყოდ
Line of ed.: 32     ჴელთ მიგუეცესო. ამაზედ დაიშალეს და აღარ მისცეს.

Line of ed.: 33        ეს ყუელა უკაცრაული და სიკუდილი მჭირდა ქაიხოსროსაგან.
Line of ed.: 34     იმას არ დამაჯერა და კიდევე ეს საქმე მიყო. ღმერთმან იცოდეს, არც
Line of ed.: 35     ახლა გავებრჭობოდი და არც მოვიგონებდი, მაგრა თუ ბატონს დე\დაჩემზედ
Line of ed.: 36     ტაროსი იპოვა, ვინ იცის საბოლო[ო]დ საქმე რა რიგად
Line of ed.: 37     მოჰჴდების და ახლა მისთუის გავებრჭეო, რომე საბოლო[ო]დ ჩემთ
Line of ed.: 38     შვილთ საყარყაშო საქმე აღარა დარჩომოდაო.

Page of ed.: 64  
Line of ed.: 1        ქაიხოსრო ამას უპასუხებდა: აშოროს ღმერთმანო,
Line of ed.: 2     არც ბატონის თეიმურაზისათუის კაცი მიმიგზავნიაო, რომე ბატონი
Line of ed.: 3     თამარ გამაბრჭეო და არც მაშინ მაგ საქმეში გარეულვარო.

Line of ed.: 4        ჩუენ ამისი ასრე გავაჩინეთ: წა[ა]ყენოს ქაიხოსრო თავისი უფ\როსი
Line of ed.: 5     შვილი და ასრე შეაფიცოს: "ბატონო მოურაო, ამისმან მადლ\მან,
Line of ed.: 6     ამისმან ძალმან და ამისმან გამაცხოვლებელმან ქრისტემა
Line of ed.: 7     ღმერთმან, არც მომიხსენებია ბატონის თეიმურაზისათუის ბატონის
Line of ed.: 8     დედის თქუენის გაბრჭობა და არც მომიგზავნია კაცი".

Line of ed.: 9        თუ დაიფიცოს, არა ზედა-აც. და თუ ვერ დაიფიცოს, ბატონის
Line of ed.: 10     თამარის ცხუარიც წამოესხმევინა და იქიც უკაცრაული ეკადრებინა.
Line of ed.: 11     და იმისთუის და ამისთუის ან დაუდვას ერთი კუამლი გლეხი და ან
Line of ed.: 12     მიართოს ორასი მარჩილი, რომ უკაცრაული უკადრებია.

Line of ed.: 13        კიდევე, რაც ბატონის მოურავის ყმათ გამოფიცონ, რომ ქაი\ხოსროს
Line of ed.: 14     და მის ყმათ ჴელთ იყოს, ბერუკას ყმას გარდაისად, ის სა\ქონელი
Line of ed.: 15     და პირუტყვი მისცენ.

Line of ed.: 16        13. კიდევე ცალქალამნიძე და ოთხი მოურავის მსახური ამას
Line of ed.: 17     სარჩლობდეს, რომე დაგუაბეზღა და მისის ენით წაგუაჴდინა და ას\თენი
Line of ed.: 18     საქონელი წაგუიჴდა.

Line of ed.: 19        ამაზედ ფიცი გაგუიჩენია: თუ ქაიხოსრო თავისი ყმანი შეაფი\ცოს,
Line of ed.: 20     არა ზედა-აც. და თუ ვერ და[ა]ფიცონ, რაც წაჰჴდომოდეს მოუ\რავის
Line of ed.: 21     აზნაურისშვილისა და მსახურსა და გამოიფიცოს, ნახევარი
Line of ed.: 22     უზღოს და ნახევარი ჩაგუირონინებია, ამისთუის რომე მის ჴელთ არა
Line of ed.: 23     არის რა.

Line of ed.: 24        ღმერთმან უწყოდეს, რაც ჩუენის ჴელიდამ და გონებიდამ იქ\ნებოდა,
Line of ed.: 25     და მოვიჭირვეთ და ვეცადენით და ამის მეტი ვერა გავაჩი\ნეთ
Line of ed.: 26     რა.

Line of ed.: 27        დაიწერა განაჩენი ესე ქორონიკონსა ტჱ, აპრილის იე.


Line of ed.: 28   სუიმონ.


Line of ed.: 29        სვიმონ მეფის განაჩენი მოურავისა და ჯავახიშვილის
Line of ed.: 30     ქაიხოს/[როსი].
Manuscript page:  


Next part


This text is part of the TITUS edition of Kartuli Samartlis Dzeglebi IV.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 28.3.2019. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.