TITUS
Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun
Part No. 12
Previous part

Book: 12  
Page: 22  
Line: 1 
ԳԼՈՒԽ Ժ՜Բ.

Line: 2 
ՎԱՍՆ ՄԻՕՐԵԱՅ ՋԵՐՄԱՆՆ ՈՐ ՊԱՏՃԱՌՆ Ի ԱՅՏՈՑԷ ԼԻՆԻ, ՈՐ ՑԱՅԼՍՆ
Line: 3 
ԵԼԱՆԷ, ԿԱՄ Ի ՑԱՒԷ ՄԻ՝ ՈՐ ՅԱՅԼ ԱՆԴԱՄՍՆ ԼԻՆԻ։


Line: 4    Sentence: 1   Ընծայի այս ջերմս հոգւոյ կենդանութենէն։ Sentence: 2   Իսկ
Line: 5    
յառաջ զցայլսն յիշեցաք, զի ի նա այլ աւելի լինի
Line: 6    
ելունդ եւ այտոց, քան ի յայլ անդամս մարմնոյն. Sentence: 3   լինի
Line: 7    
ի հոն այտոց ի յայս պատճառաց։

Line: 8    
Sentence: 4   Յորժամ թահրի մարդն, եւ ոտն ի քարն դիպի,
Line: 9    
կամ ի յոլոքն եւ յանդամն ելունդ ելանէ, կամ
Line: 10    
այտոց լինի, կամ զարկս առնու, նա ջանայ բնութիւն
Line: 11    
որ արիւն յղարկէ անդ, ողջացուցանել զտեղին։ Sentence: 5   Եւ
Line: 12    
երբ այն արիւնն ընդ ցայլսն ելանէ, նա ի ցայլսն խոլային
Line: 13    
մարմին կայ, առնու ի յարենէ եւ ուռչի։

Line: 14    
Sentence: 6   Ապա տաքնայ արիւնն ի հոն՝ եւ տաքցնէ զերակսն, եւ
Line: 15    
վերանայ յիրմէն շոգի, եւ երթայ ի սիրտն՝ եւ տաքցնէ
Line: 16    
զհոգի կենդանութեանն, որ ընծայէ զջերմն։ Sentence: 7   Նոյնպէս
Line: 17    
եւ ձեռքն եւ բազուկն յորժամ այտչի եւ ելունդ ելանէ
Line: 18    
կամ զարկք առնու, ուռենայ ի յանթքն խոլային
Line: 19    
մարմին, եւ առնէ զջերմն, որպէս ի ցայլսն ասացաք։

Line: 20    
Sentence: 8   Ապա թէ յայլ անդամունս ելանէ ելունդ, նոյն պատճառքդ
Line: 21    
են եւ նոյն օրինակքդ, որպէս ի ցայլքն եւ ի
Line: 22    
յանթն ասացաք։

Line: 23    
Sentence: 9   Բայց այս ջերմանս մաճասին երակն ահաւոր եւ
Line: 24    
սուր լինի. Sentence: 10   ահաւորութեան պատճառն ի յարեան շատութենէն
Line: 25    
լինի, եւ հոգւոյն կենդանութեան զօրութիւնն.

Line: 26    
Sentence: 11   եւ սրութեան պատճառն սրտին կարիքն լինի՝
Line: 27    
որ խաղաղեցնէ եւ անցնէ զտաքութիւնն՝ զոր ի յինքն
Line: 28    
հասաւ. Sentence: 12   եւ զշոգիքն վարէ եւ հանէ յիրմէն։ Sentence: 13   Եւ երեսացն
Line: 29    
գոյնն կարմիր լինի, զի արիւնն ժխորած լինի եւ
Line: 30    
շարժած. Sentence: 14   եւ գոզին գոյնն իսպիտակ լինի, զի արեան
Line: 31    
տաքութիւնն եւ մաղձին ի ցաւած յանդամն երթայ։

Line: 32    
Sentence: 15   Ապա երբ ջերմն ի վճար գայ, գտուի ի մարմինն եղկ
Line: 33    
գիճութիւն. Sentence: 16   եւ իւր պատճառն այն է՝ որ փատլայն արգիլած
Line: 34    
լինի ի մարմինն, որ է յաւելուած։ Sentence: 17   Իսկ յառաջ
Line: 35    
ելընդին բժշկութեան պէտ առնել պատեհ է.

Page: 23   Line: 1    
Sentence: 18   զի ինքն լինի պատճառ ջերմանն. Sentence: 19   եւ յորժամ զպատճառն
Line: 2    
կտրեն, նա ջերմն թողու եւ ողջանայ։

Line: 3    
Sentence: 20   Ապա թէ ասէ ոք, եթէ յամեցնէ այս պատճառնիս
Line: 4    
զօրքն, եւ ջերմն ի յար մնայ, դու ընդ էր անուանեցեր
Line: 5    
զսա միօրեայ ջերմն. Sentence: 21   տամք պատասխանի եւ
Line: 6    
ասեմք այսպէս, եթէ յոր օր ընծայի ցաւն, նոյն ի
Line: 7    
յօրն այն լինի ջերմն. Sentence: 22   եւ ի յոր օր ողջանայ ցաւն, ի
Line: 8    
նոյն օր արձակի ջերմն։

Line: 9    
Sentence: 23   Իսկ իւր բժշկութիւն այն է՝ որ ի բաղանիս մտէ, եւ
Line: 10    
յամէ ի բաղանիսն՝ որ փատլանին ելանեն ի մարմնոյն.

Line: 11    
Sentence: 24   աճռէ եւ մարձէ զմարմինն առանց ձիթերոյ,
Line: 12    
որ չի խծկէ զգաղտ շնչահանն մարմնոյն։ Sentence: 25   Ապա թէ
Line: 13    
յաւազան նստի, թող չի յամէ շատ՝ որ չշատանան
Line: 14    
գիճութիւնն իւր։ Sentence: 26   Այլ զկերակուրն թեթեւ եւ շուտահալ
Line: 15    
ուտէ, որպէս հաւձագ եւ տուռաճ եւ տէհուճ,
Line: 16    
եւ որ նման սոցա. Sentence: 27   խիստ ջրախառն գինի տուր։

Line: 17    
Sentence: 28   Այս ասէ մեծ իմաստասէրն Սինայի որդին, եթէ
Line: 18    
երակ առ, եւ զբնութիւնն լուծէ. Sentence: 29   եւ բժշկեա զայտոցն
Line: 19    
եւ զելունդն իւր բժշկութեամբն, զոր գրած է իւր դուռն.

Line: 20    
Sentence: 30   զիւր ամենայն թպտիրն պարկեշտ արա. Sentence: 31   գինի մի տար
Line: 21    
եւ ոչ ծանր կերակուր, մինչեւ վճարի ջերմն։ Sentence: 32   Բայց ի
Line: 22    
վերայ ցաւցած տեղացն անճար սպեղանի դիր. Sentence: 33   հով
Line: 23    
եւ գիճային ձիթով հովցուր՝ որ անցնէ զտաքութիւնն.

Line: 24    
Sentence: 34   բայց հանց ջանա՝ որ բնիկ չի հովցնես զտեղին, որ չխափանէ
Line: 25    
զցաւն յեփելոյն, եւ իւրն հմութիւն տայ։ Sentence: 35   Այլ
Line: 26    
զճանապարհն՝ որ ընդ ինքն եւ ընդ սիրտն ի մէջ կայ,
Line: 27    
հովացո խիստ, մինչեւ իւր հովութիւնն խորու եւ ներսի
Line: 28    
յատակն հասնի. Sentence: 36   եւ այդ բաւական է կամօքն Աստուծոյ։

Line: 29    
Sentence: 37   Մահամատ Իպին Զաքարիան ասէ, թէ այս ջերմանս,
Line: 30    
որ պատճառն ի յայտոցն լինի, ջերմանայ այն
Line: 31    
հոգին՝ որ մօտ ի յայտոցն լինի. Sentence: 38   եւ այն ջերմն տեղացն
Line: 32    
տաքութիւնն եւ արիւնն մինչեւ ի սիրտն հասանի, եւ
Line: 33    
ի սրտէն սփռի ընդ շնչաւոր երակսն յամենայն մարմինն։

Line: 34    
Sentence: 39   Եւ իւր նշանն այս է՝ որ երեսացն գոյնն կարմիր լինի,
Line: 35    
եւ միճասին երակն մեծ եւ շոյտ եւ յար լինի, եւ
Line: 36    
գոզն սպիտակագոյն։

Line: 37    
Sentence: 40   Իսկ իւր ստածումն այս է, որ երակ առնու իւր
Line: 38    
դիմացի հակառակէն. Sentence: 41   եւ ըստ հիւանդի ուժոյն՝ երկու
Line: 39    
երեք հեղ։ Sentence: 42   Եւ զհիւանդին խառնուածքն հովացուր
Page: 24   Line: 1    
գարեջրով եւ սրքնճուպինով, եւ քաղցր եւ թթու
Line: 2    
նռան ջրով. Sentence: 43   եւ զփրփրեմին հնտին ջուրն սրքնճուպինով
Line: 3    
համակ ի բան պահէ։ Sentence: 44   Ապա թէ բնութիւնն կապ
Line: 4    
լինի, մրգաջրով եւ լիլուֆարի շարապով կակղացո.

Line: 5    
Sentence: 45   եւ հետ այսոր զայտոցն հովացո հովային դեղերով եւ
Line: 6    
օծանելով եւ ի վերայ դնելով զերթ զսանտալն եւ
Line: 7    
զշաֆի մամիսան եւ գառնալեզուն եւ վարդի ջուրն եւ
Line: 8    
քաֆուրն, եւ այլ զոր ինչ նման են սոցա. Sentence: 46   ի տաք
Line: 9    
կերակրոց եւ շատ ի ժուռ գալոյ եւ ի բաղանիս մտանելոյ
Line: 10    
պատրաստէ. Sentence: 47   այլ զմարմինն հանգիստ պահէ. Sentence: 48   եւ
Line: 11    
ամենեւին գինի չի խմէ։

Line: 12    
Sentence: 49   Մատային ասէ, թէ իւր ստածումն այն է՝ որ երակ
Line: 13    
առնէ եւ գարեջուր խմէ, քաղցր եւ թթու նռան
Line: 14    
ջուր։ Sentence: 50   Ապա թէ աւուրքն ամառնային լինի, ի հով
Line: 15    
տեղիք նստի, եւ հով կերակուրք ուտէ, եւ հովային
Line: 16    
ըմպելիք խմէ, որպէս պզրխաթունն ճուլապով, եւ փրփրեմի
Line: 17    
հնտի կաթն սրքնճուպինով, եւ խաւարտ եւ
Line: 18    
հազար, եւ հնդիպայ ուտէ, մանաւանդ խաղողի
Line: 19    
քացախով։

Line: 20    
Sentence: 51   Ապա թէ այտոցն պինտ լինի եւ խոցտէ զերթ նետով,
Line: 21    
առ սանտալ եւ վարդէջուր եւ գառնալեզուի
Line: 22    
ջուր. Sentence: 52   զայս ամէնս յիրար խառնէ, հին քթան կտաւով
Line: 23    
ի վերայ այտոցին պահէ, շատ օգտէ։ Sentence: 53   Եւ կերակուր
Line: 24    
դդմով մուզավարայ եւ ազոխի ջրով տուր եւ
Line: 25    
կամ նռան ջրով, եւ մաշի մուզավարայ սպաննախով,
Line: 26    
որ նշի ձիթով եփած լինի. Sentence: 54   եւ ամենեւին ի բաղանիս
Line: 27    
թող չի մտէ։ Sentence: 55   Եւ ի շատ ժուռ գալու պատրաստէ,
Line: 28    
մինչեւ այս ջերմս ի կատար գայ եւ ողջանայ
Line: 29    
կարողութեամբն ամենազօրին Աստուծոյ։



Next part



This text is part of the TITUS edition of Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.