TITUS
Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun
Part No. 25
Previous part

Book: 25  
Page: 62  
Line: 1 
ԳԼՈՒԽ Ի՜Ե.

Line: 2 
ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ ՆԱԽԱԳԻՏՈՒԹԵԱՆ ՎԱՍՆ ԱՐԵԱՆ ՋԵՐՄԵՐՈՅՆ։


Line: 3    Sentence: 1   Իսկ առաջին սկիզբն ի սինէխօսն առնեմք, որ է
Line: 4    
արեան ջերմն, եւ ի յար լինի իւր տաքութիւն, աննոպայ։

Line: 5    
Sentence: 2   Իսկ վասն երեք պատճառանաց սկիզբն զսինէխօսն
Line: 6    
արարաք, որ է արեան ջերմն. Sentence: 3   մէկն՝ որ արիւնն
Line: 7    
յար է եւ մօտ եւ սիրելի հոգւոյն. Sentence: 4   եւ այլ՝ որ ինքն է
Line: 8    
թպտրող մարդկան առաջին ժամանակին։ Sentence: 5   Եւ երկրորդ՝
Line: 9    
որ շատ է արիւնն ի մարմինն մարդկան քան
Line: 10    
զայլ ցեղ նիւթերն. Sentence: 6   եւ այլ՝ որ այս ջերմս յոլով
Line: 11    
հանդիպի մարդկան մանաւանդ ի տաք ժամ եւ ի տաք
Line: 12    
երկիր։ Sentence: 7   Եւ երրորդն՝ որ սաստիկ զօրաւոր է եւ
Line: 13    
սպանօղ քան զայլ ցեղ ջերմերն։

Line: 14    
Sentence: 8   Եւ ապա հետ այսոր ասեմք զափիմեռօսն՝ որ է
Line: 15    
պալղամին ջերմն. Sentence: 9   զի պալղամն զկնի արեանն շատ է ի
Line: 16    
մարմինն քան զայլ նիւթերն. Sentence: 10   եւ այլ որ յոլով հանդիպի
Line: 17    
մարդկան այս ջերմս։ Sentence: 11   Ապա հետ այսոր յիշենք
Line: 18    
զտռիտէօսն, որ է խարտէշ մաղձին ջերմն. Sentence: 12   զի խարտէշ
Line: 19    
մաղձն այլ աւելի լինի ի մարմինն քան զսաւտայն,
Line: 20    
որ է սեւ մաղձն. Sentence: 13   եւ խարտէշ մաղձին ջերմն
Line: 21    
շատ հանդիպի մարդկան քան զսաւտային ջերմն։ Sentence: 14   Եւ
Line: 22    
ապա հետ այսոր նշան տամք զտետռատէօսն, որ է
Line: 23    
սաւտային ջերմն. Sentence: 15   զի սաւտայն սակաւ է ի մարմինն
Line: 24    
քան զայլ նիւթերն, եւ ինքն որպէս հիմն է այլ
Line: 25    
նիւթերոյն. Sentence: 16   ապա պարտ է մեզ շարել զնոսա կարգով,
Line: 26    
զերդ որ բնութիւնն շարեաց։

Line: 27    
Sentence: 17   Արդ արժանի է յառաջ գիտենալ զբորբոսիլն զչորս
Line: 28    
նիւթերոյն՝ որ ի մեզ են, զարեան եւ զպալղամին եւ
Line: 29    
զմաղձերոյն եւ խարտէշ եւ սեւն. Sentence: 18   եւ թէ զինչ ցեղ լինին,
Line: 30    
եւ ինչ պատճառանաց, եւ զինչ ծնանի ամէն
Line: 31    
մէկ ի բորբոսիլն ի մարմինն։ Sentence: 19   Արդ ամէն մէկ ի չորիցս
Line: 32    
յայսցանէ կամ ի ներքս ի յերակսն բորբոսի,
Line: 33    
եւ կամ ի դուրս ի յերակացն ի յանդամ մի ի յանդամոց
Line: 34    
մարմնոյն։ Sentence: 20   Յորժամ արիւնն ի ներքս ի յերակն
Line: 35    
բորբոսի, նա պատահի յիւրմէն ջերմն, որ
Page: 63   Line: 1    
հանապազ է իւր տաքութիւն եւ առանց նոպայի։ Sentence: 21   Եւ յորժամ
Line: 2    
պալղամն ի ներքս ի յերակսն բորբոսի, ընծայի
Line: 3    
իւրմէն ջերմն՝ որ ասի ափիմեռինօս, որ ի յար եւ
Line: 4    
հանապազ լինի իւր տաքութիւն եւ առանց նոպայի. Sentence: 22   բայց
Line: 5    
ժամ մի պնդէ եւ ժամ մի թուլանայ։ Sentence: 23   Ապա թէ ի
Line: 6    
դուրս ի յերակացն բորբոսի պալղամն, նա պատահի
Line: 7    
ջերմն՝ որ ափիմեռինօս ասեն, որ յամէն օր նուպայ
Line: 8    
ունի տասն եւ ութ պահ։ Sentence: 24   Եւ յորժամ խարտէշ մաղձն
Line: 9    
ի ներքս ի յերակս բորբոսի, ընծայի յիւրմէն ջերմն՝
Line: 10    
որ տռիտէօսն անուանեն. Sentence: 25   նոյնպէս եւ այն հանապազ
Line: 11    
լինի եւ առանց նոպայի։ Sentence: 26   Եւ իւր նշանն այն է՝ որ օր
Line: 12    
մի պնդի իւր տաքութիւնն եւ օր մի կակղնայ։ Sentence: 27   Ապա թէ
Line: 13    
դուրս ի յերակացն բորբոսի խարտէշ մաղձն, նա
Line: 14    
առնէ զտրիտէօս ջերմն, որ օր ընդ մէջ նուպայ ունի
Line: 15    
երկոտասան պահ։

Line: 16    
Sentence: 28   Եւ յորժամ սեւ մաղձն՝ որ է սաւտայն՝ ի ներքս ի
Line: 17    
յերակսն բորբոսի, նա առնէ զտետռատէօս ջերմն,
Line: 18    
որ զայն իսկ յար ասեն. Sentence: 29   բայց երկու օրն խիստ լինի
Line: 19    
իւր տաքութիւնն նոպայով, եւ օր մի կակուղ առանց
Line: 20    
նոպայի. Sentence: 30   բայց այս ջերմն յուշ հանդիպի մարդկան։

Line: 21    
Sentence: 31   Զի ասէ Գաղիանոս, եթէ չտեսայ ես որ բնական
Line: 22    
սաւտայն ցներքսէ երակացն բորբոսեցաւ եւ ի յար
Line: 23    
ջերմ արար։ Sentence: 32   Ապա թէ սաւտայն ի դուրս ի յերակացն
Line: 24    
բորբոսի, նա առնէ զտետռատէօս ջերմն, որ երկու
Line: 25    
օր ընդ մէջ ունի զնոպայն քսան եւ չորս պահ։

Line: 26    
Sentence: 33   Եւ այլ գիտացիր՝ որ արիւնն ի դուրս ի յերակացն
Line: 27    
չբորբոսի, զատել ի ներքս ի յերակացն բորբոսի.

Line: 28    
Sentence: 34   ապա թէ իւր չաքսն շատ լինի ի յերակսն, նա
Line: 29    
բնութիւնն վարէ զինքն ի դուրս ընդ քիթսն, կամ ընդ
Line: 30    
նստոյ տեղին, կամ ընդ կանացիսն, եւ այլ որ նման են
Line: 31    
սոցա, եւ օգտակար լինի շատ. Sentence: 35   եւ կամ բժիշկն հնարէ
Line: 32    
եւ հանէ զաւելի արիւնն։ Sentence: 36   Ապա թէ իւր էութիւնն աւիրի,
Line: 33    
նա հերձէ զերակսն, եւ ի յանդամ մին վաթի,
Line: 34    
հու եւ շարաւ ընծայի իւրմէն։

Line: 35    
Sentence: 37   Այլ բնական արեանն գնացք ցներքսէ երակացն
Line: 36    
լինի՝ երբ չլինի բորբոսած. Sentence: 38   եւ ինքն կերակրէ զամենայն
Line: 37    
մարմինն եւ սնուցանէ։ Sentence: 39   Ապա թէ բորբոսի եւ ներքս ի
Line: 38    
յերակսն լինի, նա ընծայէ զսինեհիս ջերմն, որ է ի
Line: 39    
յար տաքութիւնն եւ առանց նոպայի. Sentence: 40   ապա թէ ի դուրս
Page: 64   Line: 1    
ի յերակացն բորբոսի, ի յանդամ մին ընծայէ ցաւ՝
Line: 2    
ի յայն անդամն եւ տաքութիւն, եւ առնէ զջերմն, եւ
Line: 3    
անուանեն զայն ջերմն այն անդամին անուամբն. Sentence: 41   զերդ
Line: 4    
որ թոքն որ այտչի ի յարենէն, նա անուանեն
Line: 5    
թոքացաւութիւն. Sentence: 42   եւ այլ զերդ որ ջերմերն ամէն մէկ
Line: 6    
նիւթին անուամբն անուանի՝ յորմէ ընծայեցաւ, նոյնպէս
Line: 7    
եւ արիւնն յոր անդամ եւ արկնուի եւ տաքցնէ,
Line: 8    
նա այն անդամին անուամբն անուանի։



Next part



This text is part of the TITUS edition of Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.