TITUS
Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun
Part No. 29
Previous part

Book: 28     
Line: 13 
ԳԼՈՒԽ Ի՜Ը.

Line: 14 
ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ՆԱԽԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ ՎԱՍՆ ՋԵՐՄԱՆՆ ՈՐ ԶԿՆԻ ԾԱՂԿԻՆ ԼԻՆԻ։


Line: 15    Sentence: 1   Վասն ստածման եւ բժշկութեան այն ջերմանն՝ որ
Line: 16    զկնի ծաղկին լինի։ Sentence: 2   Իսկ այն ջերմն որ զկնի ծաղկին
Line: 17    լինի, իւր նշանն այս է՝ որ երեսաց գոյնն կարմիր լինի
Line: 18    եւ աչացն, եւ գլուխն ծանրանայ, եւ պինչսն ցներքս
Line: 19    քորին եւ կծան, եւ փռնկտուք գայ, եւ ամենայն մարմինն
Line: 20    լիանայ։ Sentence: 3   Ապա երբ այս նշաննիս երեւան, գիտացիր
Line: 21    որ ծաղիկ կամի հանել։ Sentence: 4   Ապա զքո զառաջին ջանքն
Line: 22    եւ զստածումն յաչքն արա, որ չելնէ ծաղիկ։ Sentence: 5   Եւ դիր
Line: 23    յաչքն զայս դեղս. Sentence: 6   առ աղտոր, եւ վարդի ջրով եւ
Line: 24    քացախով թրջէ, եւ սակաւ մի մուզ նռան ջուր խառնէ.

Line: 25    Sentence: 7   զայս զամէնս պարզէ, եւ դեղադրով յաչքն դիր։

Line: 26    Sentence: 8   Ապա թէ յաչքն ծաղիկ ելանէ, կաթեցո ի ներք
Line: 27    զայս դեղս. Sentence: 9   առ Ասպահանի ծարիր քար, եւ ի վերայ
Line: 28    խոլոզմիկի շփէ, եւ տրորէ այս ջրովս. Sentence: 10   առ չոր գնձահատ
Line: 29    եւ ձարձատ արա, եւ տաք ջրով թրջէ եւ քամէ,
Line: 30    եւ ի ներք սակաւ մի քաֆուր խառնէ, եւ ի վերայ
Page: 77   Line: 1    խոլոզմկին կաթեցո, եւ շփէ եւ զԱսպահանիկ ծարիրն՝
Line: 2    որ տրորի, եւ դեղադրով յաչքն կաթեցո։

Line: 3    Sentence: 11   Այլ գիտացիր որ այս հիւանդիս սկիզբն հիւանդութեան
Line: 4    խափական դիպի, եւ սիրտն խառընկի, եւ հիւանդն
Line: 5    տապի եւ շարժակլի։ Sentence: 12   Ապա երբ զայդ տեսանես,
Line: 6    ճար արա՝ որ զծաղիկն շուտ ի դուրս քաշես եւ
Line: 7    հանես՝ այս նշանօքս. Sentence: 13   առ ափ մի ոսբ լվացած, եւ
Line: 8    թուզ մի կտրած, եփէ ջրով եւ քամէ. Sentence: 14   եւ առ լուք
Line: 9    աղցած եւ մաղած, եւ երեք դրամ ի ներս խառնէ, եւ
Line: 10    տուր որ խմէ. Sentence: 15   եւ կերակուր մաշ տուր, եւ ոսբն, եւ
Line: 11    դդում , եւ զբնութիւնն կակղացո։

Line: 12    Sentence: 16   Բայց ի հիւանդութեան սկիզբն դամոյնով եւ
Line: 13    յունապով եւ թառանկուպինով, եւ այլ պատրաստեցո՝
Line: 14    որ հետ եւթն աւուրն որ չլուծանես զբնութիւնն։ Sentence: 17   Եւ
Line: 15    այս հիւանդութիւնս ի վճարն ինքնին լուծանէ զբնութիւնն.

Line: 16    Sentence: 18   զի այն մնացորդն՝ որ ի ծաղկէն ի ներքս
Line: 17    մնաց եւ չելաւ ի դուրս, յետոյ լուծանէ զբնութիւնն.

Line: 18    Sentence: 19   ապա տուր սերկեւիլ եւ տանծ եւ մուզ նուռն։ Sentence: 20   Ապա
Line: 19    թէ ժամն ձմեռն ուրդի, եւ օդն ցուրտ լինի, առջեւն
Line: 20    կրակ վառէ մոշի փատով եւ կաղնի փատ եւ այգւոյ
Line: 21    մատն. Sentence: 21   եւ երբ տեսանես զծաղիկն՝ որ սակաւ սակաւ
Line: 22    ի ցամաքիլ , տլէ արա այս նշանօքս։ Sentence: 22   Առ բրընձի ալուր,
Line: 23    եւ կորեկի ալուր, եւ սակաւ մի զաֆրան. Sentence: 23   զայս
Line: 24    զամէնս շաղւէ վարդի ձիթով, եւ տլէ արա։

Line: 25    Sentence: 24   Ապա թէ ի բերան ծաղիկ ելանէ, կամ ի ներս ի
Line: 26    պնչերն, ի բերանն սերկեւիլի կուտ տուր՝ որ առնու,
Line: 27    կամ պզրկատունի լուղապ. Sentence: 25   եւ սրբէ զպնչերն ի ներս
Line: 28    վարդի ձիթով։ Sentence: 26   Ապա թէ լուծումն պնդի, տուր
Line: 29    զտապաշիրին կուրսն, զոր թրթկճի հնդով զուգեն։

Line: 30    Sentence: 27   Եւ իւր նշանն այս է։

Line: 31    Sentence: 28   ՂՈՒՌՍ ՏԱՊԱՇԻՐԻ ԹՐԹԿՃԻ ՀՆԴՈՎ։

Line: 32    Sentence: 29   Առ տապաշիր եւ մրտի պտուղ, եւ չոր վարդ, եւ մրտի
Line: 33    պտուղ, եւ աղնծած տաճիկ կռէզ, եւ շահբալութ,
Line: 34    յամէն մէկէ տասն դրամ. Sentence: 30   հայ կաւ, եւ նշաստակ սակաւ
Line: 35    մի աղընծած, յամէն մէկէ երեք դրամ. Sentence: 31   թրթկճի
Line: 36    հունդ փորճոկած վեց դրամ. Sentence: 32   մատնեհար կաւ
Line: 37    երկու դրամ. Sentence: 33   զայս ամէնս աղա եւ մաղէ, եւ սերկեւլի
Page: 78   Line: 1    ջրով շաղւէ՝ կուրս արա, եւ ի շքի չորացո, եւ ի բան
Line: 2    տար, օգտակար է։

Line: 3    Sentence: 34   Ապա թէ հուկնայի կարիք լինի, դու փոթոթային
Line: 4    հուկնայ արա, զերդ այլ ի յառաջդ ասացաք։

Line: 5    Sentence: 35   Եւ այլ պատրաստ՝ որ չտաս հաւու ձագ, եւ ոչ տուռաճ,
Line: 6    մինչեւ չէ սրբել մարմինն աղէկ ի ջերման
Line: 7    տաքութենէն, ցամաքեալ եւ չորացեալ լինի ծաղիկն։

Line: 8    Sentence: 36   Եւ ամենեւին չէ պատեհ ի ծաղկած մարմինն ձէթ
Line: 9    հասցնել, ոչ ի յառաջքն եւ ոչ ի վերջքն, զի խծկէ
Line: 10    զգաղտ շնչահանքն, եւ ընկղմէ զտաքութիւնն ի ներս ի
Line: 11    մարմինն. Sentence: 37   զի ընծայի խավաղան, եւ կորնչի հիւանդն։

Line: 12    Sentence: 38   ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ ՆԱԽԱԳԻՏՈՒԹԵԱՆ ՎԱՍՆ ԾԱՂԿԻՆ ՋԵՐՄԱՆՆ։

Line: 13    Sentence: 39   Ապուճարեհն ասէ՝ թէ իւր պատճառն յաւելի
Line: 14    տաք եւ ի գէճ արենէ լինի, որ մարմնոյն յաղթէ։

Line: 15    Sentence: 40   Էհաննայ ասէ՝ թէ իւր պատճառն այն արեան յաւելուածոցն
Line: 16    լինի, որ մանուկն ի յարգանդի մօրն
Line: 17    կերակրի. Sentence: 41   եւ այն արիւնն՝ կանացիսն է, որ ի յամենայն
Line: 18    մարմնոյն յիստակի եւ սրբի, եւ ապա կերակրէ զմանուկն
Line: 19    ընդ պորտն։ Sentence: 42   Եւ իւր նշանն այն է՝ որ ջերմանայ
Line: 20    խիստ, առանց դողալոյ. Sentence: 43   երեք օր երեք գիշեր ի
Line: 21    յար լինի իւր տաքութիւն՝ առանց պակասելոյ. Sentence: 44   մէջքն
Line: 22    եւ ողնշարն ցաւի։

Line: 23    Sentence: 45   Եւ իւր ստածումն այս է, որ ի սկզբանն երակ
Line: 24    առնուն, եւ արիւն թողուն ըստ ուժոյն։ Sentence: 46   Ապա թէ,
Line: 25    յառաջ քան զերակ առնուլն՝ ծաղիկն յերեւան գայ,
Line: 26    երակ չէ պատեհ առնուլ, զի ահոկէ շատ։ Sentence: 47   Ապա զկնի
Line: 27    ծաղկին երեւելոյն , գարեջուր՝ զոր յունապով եւ փորճոկած
Line: 28    ոսբնով եփած լինի, եւ սրքնճպին, զոր ծեծած
Line: 29    խիարի հնդով, եւ ըղրդական հնդով, եւ սամթի
Line: 30    հնդով լինի եփած՝ ի բանի պահէ։

Line: 31    Sentence: 48   Ապա թէ երակ չկարէ առնուլ, ի գարեջրէն եւ ի
Line: 32    հով իրաց պատրաստ կենայ. Sentence: 49   եւ զայն զդեղերն տանի
Line: 33    ի բան, որ զծաղիկն ի դուրս հանեն եւ եփեն, այս
Line: 34    նշանօքս։ Sentence: 50   Առ փերճոկած ոսբն տասն դրամակշիռ.

Line: 35    Sentence: 51   եւ քիթրէ հինգ դրամակշիռ. Sentence: 52   եւ բադիանի հունդ, որ
Line: 36    է ըռզիան, երեք դրամակշեռ. Sentence: 53   զայս զամէնս լիտր ու
Line: 37    կէս ջրով եփէ, մինչեւ ի յերիցն մէկն մնայ. Sentence: 54   քամէ՝ եւ
Page: 79   Line: 1    սակաւ մի իւղ յինքն խառնէ եւ տուր, օգտակար է։

Line: 2    Sentence: 55   Կամ առ բադիանի ջուր, եւ շնխաղողի ջուր, եւ շաքար,
Line: 3    եւ սակաւ մի կարոսի ջուր. Sentence: 56   զայս զամէնս յիրար
Line: 4    խառնէ եւ տուր, օգտակար է. Sentence: 57   եւ այլ առ դալար
Line: 5    գնձի ջուր եւ ի յինքն կաթեցո։ Sentence: 58   Այլ. Sentence: 59   առ զթութիայն
Line: 6    գերմակած, եւ դալար գնձի ջրով եռացո, եւ
Line: 7    ի յաչքն դիր. Sentence: 60   զի աչքն պահէ, եւ ի յաչքն ծաղիկ
Line: 8    չկարէ ելանել։

Line: 9    Sentence: 61   Մասուսայի որդին ասէ, թէ իւր ստածումն այն
Line: 10    է՝ որ երակ առնու. Sentence: 62   ապա թէ երակ չկարէ առնուլ,
Line: 11    ապիկիս արկանէ. Sentence: 63   եւ աչիցն պէտ առնէ՝ որ ի յինքն
Line: 12    խաղաւարտ չելանէ։ Sentence: 64   Առ վարդի ջուր եւ աղտորի ջուր
Line: 13    եւ նռան ջուր, յիրար խառնէ, եւ ի յաչքն կաթեցո։

Line: 14    Sentence: 65   Ապա թէ ի յաչքն ծաղիկ ելանէ, Ասպահանի
Line: 15    ծարիր, եւ դալար գնձաջրով տրորէ, եւ ի յաչքն
Line: 16    կաթեցո։ Sentence: 66   Կամ առ չոր գինձ եւ նռան ջրով թրջէ, եւ
Line: 17    զայն ջուրն ի յաչքն կաթեցո։ Sentence: 67   Եւ կերակուր մաշս
Line: 18    եւ ոսբն փերճոկած տուր լուացած Հոռոմ ձիթով.

Line: 19    Sentence: 68   եւ ի մրգանց՝ խնծոր եւ տանծ տուր։ Sentence: 69   Ապա թէ ձմեռն
Line: 20    լինի, զկրակն մոշի փատով եւ այգւոյ մատամ արա։

Line: 21    Sentence: 70   Եւ երբ ծաղիկն ի չորանալ բռնէ, զմանտր աղն ի
Line: 22    շուշմայի ձէթն խառնէ, եւ այնով օծանէ. Sentence: 71   եւ ի
Line: 23    քիթսն մանիշակի ձէթ կաթեցո. Sentence: 72   օգտակար է
Line: 24    կամօքն Աստուծոյ։

Line: 25    Sentence: 73   Եւ վարդն՝ զոր հարսանիթէ ասեն, եւ աղաւնեաց
Line: 26    տունն՝ քութէշ, նոյնպէսն իւր պատճառն արոյնն լինի,
Line: 27    զերդ որ ծաղիկն է։ Sentence: 74   Բայց ծաղկին գլուխքն եւ
Line: 28    նիւթքն հաստ լինի եւ զօրաւոր, եւ վարդին այլ պարկեշտ
Line: 29    եւ նօսր եւ թեթեւ լինի. Sentence: 75   եւ իւր ստածումն յար
Line: 30    եւ ի մօտ է ի ծաղիկն։ Sentence: 76   Ծաղկին ստածումն ամենայն
Line: 31    դիմօք օգտակար է, թէ Աստուած կամի։



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.