TITUS
Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun
Part No. 30
Previous part

Book: 29     
Page: 80  
Line: 1 
ԳԼՈՒԽ Ի՜Թ.

Line: 2 
ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ ՆԱԽԱԳԻՏՈՒԹԵԱՆ ՎԱՍՆ ՊԱԼՂԱՄԻՆ ՋԵՐՄԵՐՈՅՆ։


Line: 3    Sentence: 1   Ընծայի ջերմ ի պալղամէն, յորժամ բորբոսն
Line: 4    օտար տաքութիւն ընծայեցնէ, զոր չէ բնութեամբ. Sentence: 2   եւ բորբոսիլն
Line: 5    պալղամին կամ ցներքսէ ի յերակսն լինի, եւ
Line: 6    կամ ի դուրս յերակացն, զեդ ստամոքսն, եւ քովքն,
Line: 7    եւ այլ դարտակ տեղեստան յերակացն, որ կան ի մարմինն։

Line: 8    Sentence: 3   Բայց երբ պալղամն ի ներս ի յերակսն բորբոսի,
Line: 9    չհանդիպի հիւանդին ցրտանալ եւ դողալ, զի
Line: 10    ցներքսէ երակացն արգիլած լինի, եւ չհասանի դուրս
Line: 11    յանդամունսն ի մարմնոյն, որ ցրտացնէ եւ դողացնէ։

Line: 12    Sentence: 4   Եւ այլ պատեհ է որ գիտենաս, այս ջերմս՝ որ ի
Line: 13    պալղամէն ընծայի, որ երեք պատճառանօք ճանաչի,
Line: 14    զերդ որ այլ բորբոսային ջերմերն, որ երեք պատճառանօք
Line: 15    ճանաչին։ Sentence: 5   Մէկ պատճառն այն իրւին են՝ որ
Line: 16    բնութեամբ լինին, որ հիւանդին խառնուածքն հով եւ
Line: 17    գէճ լինին. Sentence: 6   զի պալղամն յաղթեալ լինի իւր խառնուածոցն.

Line: 18    Sentence: 7   եւ տարօքն տղայ լինի, կամ ալեւոր։

Line: 19    Sentence: 8   Տղայոցն շատ հանդիպի, զի շատ կերակրին եւ յաճախ..

Line: 20    Sentence: 9   եւ ալեւորացն վասն այնոր հանդիպի, որ պալղամն
Line: 21    շատ լինի ի մարմինն, եւ բնական տաքութիւնն
Line: 22    սակաւ. Sentence: 10   եւ ժամն ձմեռն. Sentence: 11   օդին խառնուածքն եւ երկրին
Line: 23    օդն հով լինի եւ գիճային։ Sentence: 12   Եւ երկրորդ պատճառն
Line: 24    այն իրւին լինի, որ չեն բնութեամբ. Sentence: 13   զերդ որ
Line: 25    հիւանդն իւր ողջնութեան շատակեր լինի եւ շատախում
Line: 26    եւ որկրամոլ. Sentence: 14   եւ զմարմինն շատ ի հանկիստ պահէ,
Line: 27    եւ ի բաղանիս մտելն՝ շատ հետ կերակրին լինի եւ ի
Line: 28    կշտելեց։ Sentence: 15   Եւ երրորդ պատճառն այն իրւին լինին,
Line: 29    որ օտար եւ ի դուրս են ի բնութենէն. Sentence: 16   զերդ որ
Line: 30    հիւանդին ցաւին ստամոքացն բերանն, եւ լեզուն քան
Line: 31    զչաքն աւելի գէճ լինի, եւ կշտերն փուք առնու, եւ
Line: 32    երեսացն գոյն փոխի։

Line: 33    Sentence: 17   Եւ այլ նշաննին եւ պատահմունքն երեւենան, եւ
Line: 34    ծարաւն քիչ լինի. Sentence: 18   ձեռսն եւ ոտսն խիստ հովանան.

Line: 35    Sentence: 19   եւ այդ հովութիւնդ ժամ մի մնայ, եւ ի նուպայի ժամն
Page: 81   Line: 1    երբ շօշափես զմարմինն՝ չերեւենայ տաքութիւն ընդ
Line: 2    առաջքն, մինչեւ տաքնայ տեղին՝ զոր բռնել ունիս, եւ
Line: 3    արձականայ գաղտ շնչահանքն, պարկեշտանայ եւ նօսրանայ
Line: 4    պալղամին նիւթն, բարձրանայ եւ յերեւան գայ
Line: 5    տաքութիւնն, եւ հետ այն տաքութեանն գիճութիւն լինի.

Line: 6    Sentence: 20   եւ իւր պատճառն պալղամն լինի։ Sentence: 21   Եւ հետ այն գիճութեանն
Line: 7    սրութիւն լինի. Sentence: 22   եւ այն սրութիւն պատճառն
Line: 8    պալղամին բորբոսիլն լինի. Sentence: 23   եւ քիրտն չլինի. Sentence: 24   եւ որ լինի՝
Line: 9    պակաս լինի. Sentence: 25   եւ պատճառն պալղամն լինի, որ
Line: 10    հաստ է։ Sentence: 26   Եւ իւր նոպայն յերկար քաշէ, եւ մնայ
Line: 11    տաքութիւն ի մարմինն ցրւի մինչեւ ի մէկայլ նոպային
Line: 12    սկիզբն։ Sentence: 27   Եւ մաճասին երակն փոքր լինի քան զերկու
Line: 13    օր ընդ մէջ ջերմանն, եւ փոփոխական, եւ այլ ի յար
Line: 14    լինի. Sentence: 28   իւր փոքրութեան պատճառն պալղամն լինի, որ
Line: 15    իւր հովութեամբն տկարացոյց զուժն, եւ փոփոխէ զմաճասին
Line: 16    զերակն. Sentence: 29   եւ ի յար լինելոյն պատճառն այն է, որ զմեծ
Line: 17    մաճասին գործն կատարէ դէպ ի սիրտն։

Line: 18    Sentence: 30   Եւ իւր գոզն հաղ մի նուսր լինի եւ սպիտակ եւ
Line: 19    ղորկուտ, եւ հաղ մի թանձր լինի եւ պղտոր եւ կարմիր։

Line: 20    Sentence: 31   Նօսրութեան պատճառն ի խցկելոյն լինի. Sentence: 32   եւ
Line: 21    խցկելն՝ պալղամին հաստութիւնն եւ ղորկութիւնն լինի.

Line: 22    Sentence: 33   եւ սպիտակութեան պատճառն պալղամին խառնածքն
Line: 23    լինի՝ որ հով է, Եւ թանձրութեան եւ պղտորութեան
Line: 24    պատճառն այն է։ Sentence: 34   որ բնութիւնն՝ զհաստ եւ ղորկուտ
Line: 25    պալղամն, որ զխցկումն արար, յուլանց տայ եւ հանէ
Line: 26    ընդ գոզն. Sentence: 35   եւ կարմրութեան պատճառն այն պալղամն
Line: 27    լինի՝ որ խցկեաց. Sentence: 36   յորժամ յամէ, բորբոսի եւ տաքնայ,
Line: 28    եւ այն տաքութեամբն կարմրէ զգոզն։ Sentence: 37   Ապա երբ
Line: 29    այս նշաննոյս շատն երեւենայ կամ ամէնն, նա յիստակ
Line: 30    պալղամի ջերմ կոչի, որ նուպայն ամէն օր լինի,
Line: 31    մանաւանդ ի յայն ժամն՝ որ այս ջերմս շատ
Line: 32    հանդիպի մարդկան։

Line: 33    Sentence: 38   Այլ պատեհ է որ գիտենաս՝ որ երբ այս ջերմս
Line: 34    ի յայն պալղամէն լինի, որ ի հալած ապիկի նման
Line: 35    է, եւ բորբոսի, նա իւր նոպային սկիզբն փշանայ եւ
Line: 36    սռսռայ մարմինն։ Sentence: 39   Ապա թէ ի թթու պալղամին
Line: 37    բորբոսելոյն լինի, նա իւր նոպային սկիզբն հովանայ
Line: 38    միայն եւ ցրտանայ։ Sentence: 40   Ապա թէ ի քաղցր պալղամին բորբոսելոյն
Page: 82   Line: 1    լինի, նա իւր նոպային սկիզբն ոչ ինչ լինի
Line: 2    այդ ամենէտ զոր ասացաք։ Sentence: 41   Եւ այլ պատեհ է որ
Line: 3    գիտենաս զդողալն ի յամենայն ջերմերդ՝ թէ որ տեղաց
Line: 4    սկսանի։ Sentence: 42   Զի կանանցն սկսանի դողն յողնշարէն. Sentence: 43   եւ
Line: 5    արանցն ի ձեռացն եւ ոտիցն առնէ սկիզբն. Sentence: 44   զի կանանց
Line: 6    բնութիւնն հով է՝ եւ առաւել ողնշարքն, զի ոսկերքն
Line: 7    եւ ջիղքն շատ են. Sentence: 45   նոյնպէս եւ արանցն ի ձեռսն
Line: 8    եւ ի ոտսն միսն պակաս է, եւ ոսկր եւ ջիղն շատ։



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.