TITUS
Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun
Part No. 35
Previous part

Book: 34     
Page: 95  
Line: 1 
ԳԼՈՒԽ Լ՜Դ.

Line: 2 
ՎԱՍՆ ՍՏԱԾՄԱՆ ԵՒ ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ՅԻՍՏԱԿ ՏԵՏՌԱՏԷՕՍ ՋԵՐՄԱՆՆ. ԶՈՐ
Line: 3 
"ՀՈՌՈՄՆ ԱԿՌՈՒՕՍ", "ԵՒ ՏԱՃԻԿՆ ԽԱՍԼԱՅ". ՈՐ ԹԱՐԳՄԱՆԻ ԱՆԱՊԱԿ
Line: 4 
ԵՒ ՅԻՍՏԱԿ ՄԱՂՁԻՆ ՋԵՐՄՆ։


Line: 5    Sentence: 1   Այլ պատեհ է որ ի գամէ եւ յանգահ բժշկեն
Line: 6    զայդ ջերմդ, որ յիստակ կոչի. Sentence: 2   եւ չշտապին ի յիւր
Line: 7    բժշկութիւնն, զի խարտիշ մաղձն սուր է եւ պարկեշտ,
Line: 8    եւ չբառնայ զխալատ այնելիքն ի բժշկէն կամ ի հիւանդէն։

Line: 9    Sentence: 3   Եւ պատրաստ՝ որ այլ չարնես զինքն սուր
Line: 10    դեղերովն, որ չընծայի այտոց ի յանդամ մին յիշխան
Line: 11    անդամոցն. Sentence: 4   եւ այլ մի խիստ հովցնես, զի հաստցնես
Line: 12    զնիւթն, եւ յամեցնես զեփիլն, եւ յերկարեցնես
Line: 13    զհիւանդութիւնն։

Line: 14    Sentence: 5   Այլ պատեհ է որ ընդ յառաջքն պէտ այնես
Line: 15    բնութեան, եւ կակղացնես դամոյնաջրով, եւ թմրհնտոյ
Line: 16    ջրով, եւ թառանկուպինով, եւ այլ զոր ինչ նման են
Line: 17    այտոց։ Sentence: 6   Ապա հետ նիւթին եփելոյն, կակղացո
Line: 18    ըզբնութիւնն օշինդրի ջրով, եւ դեղին հալիլէի ջրով, եւ
Line: 19    այլ զոր ինչ նման են այտոց։ Sentence: 7   Եւ զլուծման դեղերդ
Line: 20    ի նոպային օրն մի տաս, այլ հանգո զհիւանդն. Sentence: 8   եւ
Line: 21    տուր այն օրն գարեջուր մէն, կամ նռան ջուր։

Line: 22    Sentence: 9   Ապա թէ նոպայն ի վաղուենէ բռնէ, մի տաս
Line: 23    զգարեջուրն, զի ի վեր ձգէ, եւ պատճառ լինի
Line: 24    գլխացաւութեան, եւ դիժարցնէ զջերմն, այլ տուր
Line: 25    զգարեջուրն առաւօտին՝ յառաջ քան զնոպայն հինգ պահով
Line: 26    կամ վեց պահով։ Sentence: 10   Ապա թէ չկարէ խմել զգարեջուրն,
Line: 27    տուր դդմի ջրով եւ մուզ նռան ջուր. Sentence: 11   զի
Line: 28    դդմի ջուրն զգարեջրին կարիքն կատարէ, երբ չկարէ
Line: 29    խմել զգարեջուրն։ Sentence: 12   Եւ երբ նոպայն անցանի, տուր
Line: 30    կերակուր սպանախ, եւ թախտ, եւ փերփերան, եւ վլիտօն,
Line: 31    եւ դդում։ Sentence: 13   Ապա թէ ի կուրծքն խոշորութիւն
Line: 32    լինի, մօլօխ՝ որ է ի խուպազէ ազգ մի, որ է ցանծոյ,
Page: 96   Line: 1    եւ տանու պղճկուտատի, զի այդ ամէնդ կակղացնէ
Line: 2    եւ զտաքութիւն հահնտէ։

Line: 3    Sentence: 14   Ապա թէ նոպայն յերեկոյէն բըռնէ, տուր
Line: 4    զգարեջուրն առաւօտուն, եւ հետ երեք պահու եւ չորք
Line: 5    պահու տուր զկերակուրն։ Sentence: 15   Ապա թէ նուաղիլ հանդիպի
Line: 6    հիւանդին, եւ կամ դարտկի մարմինն լուծմամբ,
Line: 7    ուր եւ ուրդի լուծումն, տուր տուր կերակուր՝ որ չաքօքսն
Line: 8    սակաւ լինի, եւ բնութեամբն պարկեշտ, զետ հացի փշրանքն
Line: 9    նռան ջրով։ Sentence: 16   Եւ այլ շատուց լուծումն դիպի,
Line: 10    կամ քրտնի շատ, կամ վերաբերութիւն այնէ. Sentence: 17   զի յայս
Line: 11    ջերմս հանապազ այդ երեքդ հանդիպին, մանաւանդ
Line: 12    վերաբերութիւն։

Line: 13    Sentence: 18   ՏԻՄԷՏ ՍՏԱՄՈՔԱՑ ՏԱՔՈՒԹԵԱՆ։

Line: 14    Sentence: 19   Ապա թէ վերաբերութիւնն շատ լինի, խաղողոյ,
Line: 15    խնծորի բանդակով, եւ ազոխի բանդակով, եւ թթու
Line: 16    նռան բանդակով, եւ թարունճ բանդակով, եւ ֆստուխի
Line: 17    վերի կեղեւովն. Sentence: 20   եւ տուր որ ծամէ այգւոյ խաւրծիլ,
Line: 18    եւ ջուրն ի կուլ տայ. Sentence: 21   եւ զթուրինճին թթուն
Line: 19    տուր. Sentence: 22   եւ ի վերայ ստամոքացն տմէտ արա մրտի ջրով,
Line: 20    եւ խնծորի ջրով, եւ սերկեւլի ջրով, եւ ծարդի ջրով՝ որ է
Line: 21    զուգծոյ, եւ սուք եւ քաֆուր եւ լատան, եւ այլ զոր
Line: 22    նման են այտոց։

Line: 23    Sentence: 23   Ապա թէ շատ լուծումն դիպի, տուր մթխալ մի
Line: 24    տապաշիրի ղուրս, որ թթռչի հնդով լինի զուգած,
Line: 25    թթու խնծորի ջրով, կամ ազոխի ջրով, կամ սերկեւելի,
Line: 26    կամ մրտի բանդակով. Sentence: 24   եւ տուր նռան հատի
Line: 27    փոխինտ, կամ փշատի փոխինտ, կամ չոր խնծորի
Line: 28    փոխինտ. Sentence: 25   եւ իւր կերակուրն տուր աղտուրով, եւ
Line: 29    հետէն պաքսիմատ կեր։

Line: 30    Sentence: 26   ՀՈՒԿՆԱՅ ԿԱՊՈՂ՝ ՄԱՂՁԻ ԼՈՒԾՄԱՆ։

Line: 31    Sentence: 27   Ապա թէ շատնայ մաղձին լուծումն, եւ վախես յաղեցն՝
Line: 32    որ չի խոցնայ, հոկնայ դիր այս նշանօքս։ Sentence: 28   Առ
Line: 33    գառնալեզվի ջուր, եւ հովուաց բրի ջուր, եւ փրփրեմի
Page: 97   Line: 1    ջուր, եւ ձուի մի դեղնուց, մատնեհար կաւ, սակաւ
Line: 2    մի վարդի ձէթ. Sentence: 29   զայս ամէնս յիրար խառնէ, եւ
Line: 3    ի բան տար, որպէս այլ հոկնայի ըռասմն է։

Line: 4    Sentence: 30   ԸՄԲԵԼԻՔ ԿԱՊՈՂ՝ ՄԱՂՁԻ ԼՈՒԾՄԱՆ։

Line: 5    Sentence: 31   Եւ տուր խմելոյ զայս դեղս. Sentence: 32   առ բզրղատուն
Line: 6    աղընծած, հայ կաւ, եւ մատնեհար կաւ, եւ մրտի քամուքսն։

Line: 7    Sentence: 33   Ապա թէ վատուժ է հիւանդն ի շատ քրտնելոյ,
Line: 8    զհիւանդն ի հով տուն նստեցուր, եւ տուր
Line: 9    սփռել ի տունն վարդ, եւ ուռի տերեւ, եւ խնծորի
Line: 10    տերեւ, եւ ի տանն ի յանկունն դիր լախլախայ, որ
Line: 11    հովային եւ անուշահոտ ջրով լինի եփած. Sentence: 34   եւ օգտակար
Line: 12    են կամօքն Աստուծոյ։

Line: 13    Sentence: 35   Էհաննայ ասէ ի նոյն պատճառդ, եթէ իւր
Line: 14    գլուխքն խարտեշ մաղձն լինի, որ ի դուրս յերակնոյն
Line: 15    բորբոսի. Sentence: 36   Հոռոմն "ակռաօս" "տէտռատէոս" անուանէ, եւ
Line: 16    Տաճիկն "Ղըպնաիպա", որ թարգմանի յիստակ երեքօրեայ։

Line: 17    Sentence: 37   եւ իւր նոպայն օր ընդ մէջ լինի երկոտասան
Line: 18    պահ։ Sentence: 38   Եւ իւր նշանն այն է, որ ջերմն զօրաւոր բռնէ,
Line: 19    եւ տաքութիւնն շատ երեւնայ ի մարմինն, եւ քրտինքն
Line: 20    շատ լինի. Sentence: 39   բայց դոյր է ինքն, եւ շուտ արձակի. Sentence: 40   եւ
Line: 21    յետինսն սահմանն տասնեւչորս օր լինի, յորժամ մաղձն
Line: 22    խառնորդ լինի յայլ նիւթէ եւ յիստակ։

Line: 23    Sentence: 41   ԸՄՊԵԼԻՔ ՍԱֆՐԱՅԻ։

Line: 24    Sentence: 42   Եւ իւր ստածումն այն է, որ հանապազ քաղցր եւ
Line: 25    թթու նռան ջուր խմէ. Sentence: 43   ապա թէ առնուս դեղին
Line: 26    հելիլէ տասն դրամակշեռ, եւ մանր աղաս, եւ ընդ
Line: 27    ճուլապ խառնես, եւ տաս, շատ օգտէ։

Line: 28    Sentence: 44   ՍԱֆՐԱՅ ԼՈՒԾԱՆԵԼՈՅ ԸՄՊԵԼԻՔ։

Line: 29    Sentence: 45   Կամ առ երկու տանկ սակամոնի , եւ նոյնպէս
Line: 30    ճուլապով խառնել, տուր՝ եթէ զօրութիւնն ուժով լինի,
Line: 31    որ ձեռն մի քանի մաղձ ի մարմնոյն իջուցանէ, շատ
Line: 32    օգտէ։ Sentence: 46   Գարեջուր եւ սրքնճուպին տուր. Sentence: 47   եւ կերակուր
Page: 98   Line: 1    մաշ եւ սպանախ, եւ փերճոկած ոսբն ի նոպային
Line: 2    ի թողելոյն ժամն։

Line: 3    Sentence: 48   ՏԼԷ ՍԱֆՐԱՅԻ։

Line: 4    Sentence: 49   Ապա առ սանտալ, եւ քաֆուր, վարդէջրով շաղվէ,
Line: 5    եւ ի վերայ սրտին, եւ ի վերայ լերդին տլէ արա,
Line: 6    օգտէ։ Sentence: 50   Առ քացախ եւ վարդի ջուր, եւ ընդ կիսեղկ
Line: 7    ջուր խառնէ, եւ զոտսն այնիւ ծեփէ։ Sentence: 51   Եւ երբ
Line: 8    հիւանդութեանն վերջ գայ եւ արձակի, կերակուր հաւձագ
Line: 9    տուր, զոր ազոխի ջրով, կամ նռան ջրով եփած
Line: 10    լինի, եւ յետ այնոր գառան եւ ուլոյ միս տուր, եւ թաժայ
Line: 11    ձուկն քացախով եփած ի բանի պահէ։

Line: 12    Sentence: 52   ԳԼՈՒԽ ՈՐ ՑԱՒԻ Ի ՍԱֆՐԱՅԷ։

Line: 13    Sentence: 53   Փօլօս ասէ, թէ իւր ստածումն այն է՝ որ առնու
Line: 14    բաբունիճ եւ մանիշակ եւ նոնոֆար. Sentence: 54   զայս զամէնս
Line: 15    ջրով եփէ, եւ այն ջրովն զգլուխն ծեփէ. Sentence: 55   ի հով տեղի
Line: 16    եւ ի հով տուն նստի, եւ ուռի տերեւ ի մօտն եւ ի տունն
Line: 17    տարածէ. Sentence: 56   ի հով եւ ի գիճային իրուին
Line: 18    յարենայ ուտելով եւ խմելով. Sentence: 57   այլ մրգաջրով եւ
Line: 19    թառանկուպինով զբնութիւնն կակուղ պահէ, կամ նոնոֆարի
Line: 20    ջրով եւ մանիշակով, օգտակար է։ Sentence: 58   Եւ սապռին
Line: 21    հապովն եւ մազտաքէով խախաչ առնէ, եւ սրքնճուպին
Line: 22    եւ նռան հատն օգտակար են։ Sentence: 59   Ապա թէ բնութիւնն
Line: 23    լոյծ լինի, սերկեւլի ըռուպ տուր, եւ այլ զոր
Line: 24    ինչ նման են սոցա։ Sentence: 60   Ապա թէ բնութիւնն կապ լինի,
Line: 25    մրգաջուր տուր։ Sentence: 61   Ապա թէ ծարաւն խիստ լինի, փերփերանի
Line: 26    հնտին կաթն, եւ դդմի ջուր, եւ շաքարի սրքնճուպին
Line: 27    տուր, օգտակար է։ Sentence: 62   Ապա թէ ջերմն զօրաւոր
Line: 28    լինի, զքաֆուրի ղուրսն տուր սատակ սրքնճուպինով.

Line: 29    Sentence: 63   եւ կերակուր ազոխի մուզավարայ տուր.

Line: 30    Sentence: 64   օգտէ եթէ Աստուած կամի։

Page: 99   Line: 1    Sentence: 65   ՎԱՍՆ ՍՏԱԾՄԱՆ ԵՒ ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՅՆ ՋԵՐՄԱՆՆ՝ ՈՐ ՉԷ ՅԻՍՏԱԿ
Line: 2       ՏԵՏՌԱՏԷՕՍ, ԱՅԼ ԽԱՌՆ ԵՒ ՅՕԴԱԿԱՆ Է Ի ՅԱՅԼ ՆԻՒԹԷ։

Line: 3    Sentence: 66   Գաղիանոս ասէ, եթէ պատեհ է որ պէտ այրնես
Line: 4    եւ ջանաս՝ որչափ կարողութիւն ունիս՝ որ զհիւանդութիւնն
Line: 5    չի յաւելցնես, եւ զհիւանդին ուժն չբլցնես եւ
Line: 6    քակես, եւ վատուժցնես։ Sentence: 67   Զի ուժն յերկարօրեայ
Line: 7    ժամանակի պէտս ունի, որ ծառայէ զհիւանդութիւնն
Line: 8    եւ եփէ։ Sentence: 68   Իսկ յորժամ սակաւ կերակուր տաս, օգտէ
Line: 9    հիւանդութեանն շատ եփելոյն. Sentence: 69   բայց զնոյն զչաքսն
Line: 10    ահոկէ հիւանդին ուժոյն եւ զօրութեանն, եւ այլ աւելի։

Line: 11    Sentence: 70   Ապա թէ աւելի տաս, օգտակար է հիւանդին
Line: 12    ուժոյն, բայց զնոյն զչաքսն յամեցնէ զհիւանդութեանն
Line: 13    զեփիլն։

Line: 14    Sentence: 71   Ապա պատեհ է որ յայտ ի տեղիտ տեսանես՝ թէ
Line: 15    յոր չաքս է հիւանդութիւնն, եւ ի յոր չաքս է ուժն
Line: 16    հիւանդին. Sentence: 72   եւ տեսանես՝ թէ յերկուքն որ ունի կարիք
Line: 17    օգնելոյ, եւ այնոր օգնական լեր. Sentence: 73   եւ պատրաստեցո
Line: 18    ի կերակրէ, յորժամ հիւանդին զօրութիւնն ուժով
Line: 19    լինի, եւ հիւանդութիւնն հեշտեփեաց. Sentence: 74   եւ այլումն
Line: 20    զդժարեփեցն ասէ. Sentence: 75   այլ տուր կերակուր՝ յորժամ
Line: 21    զօրութիւնն հիւանդին վատուժ լինի, եւ հիւանդութիւնն
Line: 22    լինի՝ որ խիստ դժար եփի։ Sentence: 76   Եւ զայս կանոնքս,
Line: 23    զոր ասացաք, պահել պարտ է ի յամենայն ցեղ
Line: 24    հիւանդութիւն։

Line: 25    Sentence: 77   Այլ զայս ջերմանս տէրն ի սկիզբն հիւանդութեանն
Line: 26    ի բաղանիս չէ պարտ տանել. Sentence: 78   բայց յորժամ զեփելոյն
Line: 27    նշաննին տեսանես, պատեհ է որ ի բաղանիս
Line: 28    մտէ։ Sentence: 79   Եւ յամենայն օր չէ պատեհ կերակուր տալ, զի օր
Line: 29    ընդ մէջն բաւական է։ Sentence: 80   Այլ ի նուպային օրն զըմպելիքն
Line: 30    միայն տուր, զերդ զգարեջուրն եւ զշարապնին,
Line: 31    եւ մէկայլ օրն՝ որ չունի զնոպայն, կերակուր
Line: 32    տուր։ Sentence: 81   եւ այդ հիւանդիտ հանգիստ կալ եւ խաղաղ՝
Line: 33    խիստ օգտակար է. Sentence: 82   եւ զկշտերն տաքցնելն օգտէ. Sentence: 83   եւ
Line: 34    այլ միջակ հուկնանին, որ ոչ խիստ սուր լինին եւ ոչ
Line: 35    կակուղ , օգտակար են։

Line: 36    Sentence: 84   Այլ պատեհ է որ հայիս սկիզբն հիւանդութեանն,
Line: 37    որ թէ կարիք է արիւն հանելոյ, եւ օգնէ ուժն եւ տարիքն,
Page: 100   Line: 1    ապա արիւն հաՆ ըստ կարեացն եւ ըստ որպիսութեանն։

Line: 2    Sentence: 85   Եւ այլ զկերակրոց թպտիրն չէ պատեհ
Line: 3    հով եւ գիճային առնել, զերդ յիստակ ջերմանն
Line: 4    զթպտիրն, այլ պատեհ է որ ի յայս ջերմանս ի դեղերն՝
Line: 5    խառնես զպարկեշտցնող եւ զկտրող դեղերն.

Line: 6    Sentence: 86   այլ ի յայս ջերմանս ի գարեջուրն սակաւ մի պղպեղ
Line: 7    ընկենուլ օգտակար է։

Line: 8    Sentence: 87   Այլ դեղ. Sentence: 88   առ սակաւ մի զուֆայ, եւ սակաւ մի
Line: 9    լերին դաղձն, որ է քարաննուխն, զայսոնք եփէ
Line: 10    մեղրաջրով, եւ քամէ, եւ տուր որ խմէ։ Sentence: 89   Եւ այլ տուր
Line: 11    մարապ վարդի սրքնճպինով. Sentence: 90   եւ տուր զայն դեղերն՝ որ
Line: 12    զգոզն յորդորեցնեն, զայն՝ որ չլինի խիստ տաք եւ չորային։

Line: 13    Sentence: 91   Եւ երբ եւթն օրն անցնի , դու օշինդր տուր
Line: 14    յամէն օր, օգտակար է. Sentence: 92   եւ այլ սրքնճպինն շատ
Line: 15    օգտակար է։ Sentence: 93   Եւ լուծման դեղերն զայն տուր՝ որ կակուղ
Line: 16    են եւ անահոկ. Sentence: 94   եւ յետ կերակրոյն վերաբերութիւն
Line: 17    այրնել շատ օգտակար է. Sentence: 95   զի շատք տեսաք՝ որ
Line: 18    յամեցին յայդ ջերմտ, եւ վերաբերութեամբն
Line: 19    ողջացան բնիկ։

Line: 20    Sentence: 96   Թէպիթ Կուռայն ասէ, այն որ զԴախիրայն շարեաց,
Line: 21    թէ մի տար ի յայս ի ջերմս զլուծման դեղերն՝
Line: 22    որ շատ ուժով լինին. Sentence: 97   ապա թէ դեղ կամենաս
Line: 23    տալ, այս նշանօքս տուր։

Line: 24    Sentence: 98   ՍԱֆՐԱՅԻ ԴԵՂ ԼՈՒԾՄԱՆ։

Line: 25    Sentence: 99   Առ դեղին հալիլէ աղցած եւ մաղած ի տասն դրամէն
Line: 26    մինչեւ ի հինգետասան դրամ. Sentence: 100   եւ դամոնի ջրով
Line: 27    ի թրջոց գիր օր մի եւ գիշեր մի. Sentence: 101   ապա աճըռէ, եւ
Line: 28    քամէ, եւ արկ ի ներքս շաքար տասն դրամ կամ
Line: 29    հնգետասան դրամ, եւ տուր որ խմէ։

Line: 30    Sentence: 102   ՍԱֆՐԱՅԻ։

Line: 31    Sentence: 103   Այլ դեղ. Sentence: 104   առ դեղին հալիլէ աղցած եւ մաղած
Line: 32    երկու նուկի. Sentence: 105   եւ նռան ջուր նոյն ճրագուովն ծեծած
Line: 33    եւ քամած ութսուն դրամ. Sentence: 106   զհալիլան ի ներքս արկ
Line: 34    օր մի եւ գիշեր մի. Sentence: 107   ապա աճռէ, եւ քամէ, եւ արկ ի
Line: 35    ներքս շաքար քսան դրամ. Sentence: 108   եւ տուր որ խմէ։

Page: 101   Line: 1    Sentence: 109   ՍԱֆՐԱՅԻ
Line: 2       Այլ դեղ. Sentence: 110   առ դեղին հալիլէ աղցած եւ մաղած
Line: 3    երկու նուկի, եւ ի թրջոց արկ ի յերեսուն դրամ
Line: 4    ճուլապ. Sentence: 111   եւ արկ ի վերայ քառասուն դրամ ջուր, եւ
Line: 5    թող օր մի եւ գիշեր մի. Sentence: 112   ապա աճըռէ, եւ քամէ, եւ
Line: 6    խմելոյ տուր։ Sentence: 113   Ապա թէ կարիք լինի՝ որ այլ շուտով
Line: 7    այրնես , առ մէկ մին ի յայդ ջրերոյտ, եւ արկ ի հաւանն
Line: 8    ի վերայ նոյն չաքս հալիլայի, եւ հար հաւանի
Line: 9    կոթովն աղէկ , ապա քամէ, եւ տուր որ խմէ։

Line: 10    Sentence: 114   Ապա թէ տաքութիւնն աւելի լինի յայս ջերմս,
Line: 11    խառնէ յայդ դեղերդ պզրղատունի լուղապ տասն
Line: 12    դրամ, եւ տուր որ խմէ։ Sentence: 115   Ապա թէ կարիք լինի ի յայլ
Line: 13    ուժով դեղ, եւ հիւանդն կարող է՝ որ վերցնել կարէ,
Line: 14    դու առ կէս տանկ սակամոնի կամ տանկ մի , եւ տուր
Line: 15    սակաւ մի ճուլապով կամ մանիշկի շարապով, կամ
Line: 16    եղկ գարեջրով, կամ սրքնճպինով։

Line: 17    Sentence: 116   ՂՈՒՌՍ ՄԱՆՈՒՇԱԿԻ, ԼՈՒԾՄԱՆ։

Line: 18    Sentence: 117   Այլ նշանք մանուշակի կուրսի, որ լուծումն այրնէ,
Line: 19    եւ օգտէ այդ ջերմանտ։ Sentence: 118   Առ չոր մանիշակ, եւ
Line: 20    խիարի ունդ կտւած երեք երեք դրամ. Sentence: 119   սակամոնի
Line: 21    կէս դրամ. Sentence: 120   զամէն աղա եւ մաղէ, եւ ջրով շաղւէ,
Line: 22    կուրս արա, եւ ի շքի չորացո, եւ տուր դրամ մին եւ
Line: 23    կէս տանկ։

Line: 24    Sentence: 121   Եւ զամենայն լուծման դեղերն ի յայն օրն տուր՝ որ
Line: 25    չունենայ զնոպայն. Sentence: 122   այլ ի նոպային օրն մի տաս զլուծման
Line: 26    դեղն. Sentence: 123   իսկ թէ վերաբերութիւն տաս այրնել, պատեհ է։

Line: 27    Sentence: 124   Եւ զայդ ի դողալուն ատենէ սկիզբն արա,
Line: 28    կամ ի տաքութեան սկիզբն տաս այնել զվերաբերութիւնն
Line: 29    սրքնճպինով եւ տաք ջրով. Sentence: 125   եւ ի յայս ջերմս պատեհ
Line: 30    է որ հետէն սրքնճպին խմէ, շատ օգտէ։ Sentence: 126   ԵՒ ի յայլ
Line: 31    յամենայն բորբոսային ջերմերն տուր զսիրքանճուպինն, զի
Line: 32    զբորբոսած նիւթն պարկեշտցնէ, եւ հանէ ընդ գոզին,
Line: 33    եւ ընդ ձեռնալուային, եւ ընդ քրտինքն հանէ։

Page: 102   Line: 1    Sentence: 127   Ապա թէ յերկար քարշէ այս հիւանդութիւնս, տուր
Line: 2    գարեջուր՝ յոր եփած լինի ըռզիանի տակի կեղեւն եւ
Line: 3    իւր հունդն. Sentence: 128   զի ըռզիանի տակի կեղեւն եւ ունդն
Line: 4    պարկեշտցնէ զբորբոսած նիւթն, եւ հանեն յերակացն։

Line: 5    Sentence: 129   Եւ այլ ի դողալուն սկիզբն՝ եւ երբ դողն առնու
Line: 6    զմարդն՝ զոտսն եւ զձեռսն ի տաք ջուրն դիր. Sentence: 130   եւ նոյնպէս
Line: 7    ներքեւ հանդերձին տաք ջուր դիր, հանց որ
Line: 8    շոգին եւ տաքութիւնն ի մարմինն հասանի. Sentence: 131   եւ զհանդերձն՝
Line: 9    որ հանգնի բրդէ տուր զուգել։

Line: 10    Sentence: 132   Ապա թէ յերկարանայ հիւանդութիւնն, եւ կամ
Line: 11       տաք նիւթն ի յինքն աւելի լինի, տուր վարդմարապայ,
Line: 12    եւ շաքարով սրքնճպին տասն տասն դրամ որ
Line: 13    խմէ. Sentence: 133   եւ երբ պակասութիւնն, տուր զվարդին փոքր
Line: 14    կուրսն սրքնճպինով, եւ օգտէ Աստուծով։ Sentence: 134   Իսկ եթէ
Line: 15    յերկարանայ այդ հիւանդութիւնդ, ապա տուր զսապռն՝
Line: 16    զոր ըռազիանի ջրով եւ հնտիպէի ջրով թրջած լինի.

Line: 17    Sentence: 135   եւ զինքդ ի յակրայբադինն գտանես դրած։

Line: 18    Sentence: 136   Էհաննայ սրափիոնացւոյ որդին ասէ ի նոյն պատճառդ,
Line: 19    եթէ այս ջերմանս պատճառն այն լինի՝ որ
Line: 20    երկուսն ի չորից նիւթիցն, կամ երեքն բորբոսին, եւ
Line: 21    խառն ջերմ այրնեն. Sentence: 137   եւ իւր նշանն ըստ աւելի եւ ըստ
Line: 22    յաղթող նիւթին լինի, որ աւերեալ բորբոսեցաւ ի
Line: 23    չորից նիւթոցն։ Sentence: 138   Իսկ նշանքն զամէն մէկ ի յառաջ
Line: 24    քան զայդ ցուցակ օգնութեամբն Աստուծոյ։

Line: 25    Sentence: 139   Իսկ իւր ստածումն եւ բժշկութիւն այն է, որ բժիշկն
Line: 26    իր մտօքն աղէկ տեսանէ եւ իմանայ, եթէ ի չորից
Line: 27    նիւթոցն որն բորբոսեցաւ, որն է զօրաւոր եւ յաղթողն։

Line: 28    Sentence: 140   Ապա թէ աւեր արիւնն զօրաւոր եւ յաղթող
Line: 29    երեւնայ, պատեհ է որ երակ առնու ըստ հիւանդութեանն,
Line: 30    եւ ըստ հիւանդին զօրութեան արիւն թողու.

Line: 31    Sentence: 141   եւ զդէմսն աւելի ի յարեանն ի ջերմանն ստածումն
Line: 32    այրնէ։ Sentence: 142   Ապա թէ ի յայլ նիւթոցն տեսանես յաղթող
Line: 33    եւ զօրաւոր, տես թէ որ է ի չորիցն յաղթող եւ
Line: 34    զօրաւորն՝ իւր նշանօքն, որ է մաճասին երակն, եւ ի
Line: 35    զարուրայն, եւ պուրհանն, եւ ի յայլ պատահմունքն՝
Line: 36    որ զկնի հիւանդութեանցն լինին։

Line: 37    Sentence: 143   Իսկ եթէ խարտէշ մաղձն լինի զօրաւոր եւ յաղթող,
Line: 38    զտետռատէօս ջերմանն զստածումն ի բանի
Line: 39    պահէ։ Sentence: 144   Ապա թէ արիւնն լինի աւելի եւ յաղթող,
Page: 103   Line: 1    զսինայխօս ջերմաՆՆ զստածումն ի բանի պահէ։ Sentence: 145   Ապա
Line: 2    թէ պալղամն տեսանես կարող եւ յաղթող, զափիմեռինոս
Line: 3    ջերմանն զստածումն ի բանի պահէ։ Sentence: 146   Ապա
Line: 4    թէ սեւ մաղձն՝ որ է սաւտայն ՝ տեսանես յաղթող եւ
Line: 5    զօրաւոր, զտետռատէօս ջերմանն ստածումն ի բանի
Line: 6    պահէ, որպէս յիշեցաք զամէն մէկ ի յիւր գլուխն
Line: 7    զնշանն եւ զստածումն ուրիշ ուրիշ եւ ի լման։ Sentence: 147   Ապա
Line: 8    թէ երկու նիւթ կամ երեք՝ որ աւելեալ բորբոսեցան՝
Line: 9    հաւասար լինին, նոյնպէս եւ դու զստածումն
Line: 10    եւ զդեղերն եւ զկերակուրն հաւասար եւ ի միջավայր
Line: 11    արա։ Sentence: 148   Եւ այլ յարեցիր ի յուժ հիւանդին, ի ժամն,
Line: 12    եւ ի տարիքն, եւ ի սովորութիւն, եւ տուր զդեղն եւ
Line: 13    զկերակուրն հակառակ ըստ նիւթիցն խառնմանն,
Line: 14    օգտակար է, թէ Աստուած կամի։



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.