TITUS
Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun
Part No. 42
Previous part

Book: 40     
Line: 11 
ԳԼՈՒԽ Խ՜.

Line: 12 
ՎԱՍՆ ՍՏԱԾՄԱՆ ԵՒ ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ՏԵՏՌԱՏԷՕՍ ՋԵՐՄԱՆՆ։


Line: 13    Sentence: 1   Տաճիկ "րբղ" ասէ, որ թարգմանի չորեքօրեայ, որ
Line: 14    է երկու օր ընդ մէջ ջերմն։

Line: 15    Sentence: 2   Այլ գիտացիր որ այս ջերմս հինգ դէմս ունի,
Line: 16    Մէկն ընծայի՝ երբ այրի արոյնն, եւ ի սավտայ փոխի,
Line: 17    եւ բորբոսի. Sentence: 3   եւ երկրորդն երբ մաղձն այրի. Sentence: 4   եւ երրորդն՝
Line: 18    երբ պալղամն այրի. Sentence: 5   չորրորդն՝ երբ բնական
Line: 19    սավտայն բորբոսի. Sentence: 6   հինկերորդն՝ երբ մէկ մին՝ ի յայդ
Line: 20    չորիցդ ի ներքս ի յերակսն բորբոսի, կրկնէ եւ երկու
Line: 21    այրնէ զջերմն։ Sentence: 7   Եւ իւր նշանն այս է, որ երկու
Line: 22    օր հիտրաց նուպայ առնու, եւ օր մի չառնու։

Line: 23    Sentence: 8   Ապա թէ այս ջերմս ի յարեանն ի խանձելոյն լինի,
Line: 24    եւ զիւր նշաննին յերեւան տեսանես, տուր գարեջուր
Line: 25    սրքնճպինով. Sentence: 9   երբ եփի հիւանդութիւնն, ի
Line: 26    ձախոյ ձեռին երակ առ ի բարսիլիկէն. Sentence: 10   եւ ապա յետ
Line: 27    երակ առնելոյն՝ տուր զայս մտպուխտ։

Line: 28    Sentence: 11   ՄԱՏՊՈՒԽ ՀՈՎ ՎԱՍՆ ԱՅՐԱԾ ԱՐԵԱՆ։

Line: 29    Sentence: 12   Առ շէկ չամիչ ի հատճէն հանած հնգետասան
Line: 30    դրամ. Sentence: 13   յունապ քսան հատ. Sentence: 14   կարօսի, եւ ըռզիանի
Page: 117   Line: 1    տակի եղեւ երեք երեք դրամ. Sentence: 15   դեղին հալիլայ, եւ
Line: 2    քապուլի հալիլայ ի կորզէն հանած եւ ձարձատ
Line: 3    արած հինգ հինգ դրամ. Sentence: 16   զամէնս եփէ, եւ քամէ ի վերայ
Line: 4    հնգետասան դրամ խիարշամպէի միջոց. Sentence: 17   ապա
Line: 5    աճռէ եւ քամէ, եւ արկ ի ներքս շաքար երկոտասան
Line: 6    դրամ, եւ տուր որ խմէ։ Sentence: 18   Եւ այլ զայդ նուսխատ յաւելցո
Line: 7    ըստ հիւանդին ուժոյն։ Sentence: 19   Կերակուր՝ մաշ տուր
Line: 8    թախթով, եւ վլիտօն. Sentence: 20   եւ տուր ի մրգանց քաղցր
Line: 9    նուռն, եւ բարունակի մեծապտուղ խաղող, եւ այլ
Line: 10    զոր ինչ նման են այտոց։ Sentence: 21   Ապա թէ յերկար քաշէ
Line: 11    այս ջերմս, ի նոպային օրն ընդ ցորեկոյ կալ այս
Line: 12    չկերակրիլ. Sentence: 22   զի արիւնն երբ հաստանայ՝ կարիք ունի որ
Line: 13    իւր տէրն ընդ ցորեկոյ կենայ այս անօթի, որ
Line: 14    պարկեշտանայ արիւնն։

Line: 15    Sentence: 23   Ապա թէ այս ջերմս ի պալղամին խորովելոյն լինի
Line: 16    եւ ի այրելոյն, եւ զիւր նշաննին յերեւան տեսանես,
Line: 17    տուր վարդմարապայ՝ կարօսի եւ ըռազիանի ջրով, յամէն
Line: 18    մէկէ երկու նուկի։ Sentence: 24   Ապա թէ փորն կապ լինի,
Line: 19    տուր պատատկի ջուր կէս լիտր. Sentence: 25   եւ ասփուրի հունդ
Line: 20    աղացած հինգ դրամ. Sentence: 26   տապարզի շաքար տասն դրամ։

Line: 21    Sentence: 27   Թէ այտով չկակղնայ փորն, դու կակուղ հուկնայ
Line: 22    դիր այս նշանօքս։

Line: 23    Sentence: 28   ՀՈՒԿՆԱՅ ԿԱԿՈՒՂ՝ ՎԱՍՆ ՊԱԼՂԱՄԻ։

Line: 24    Sentence: 29   Առ տատաշ, եւ բաբունիճ, եւ հուլբայ, եւ թեփ ի
Line: 25    կտաւի ծրարած, եւ չոր թուզ, եւ ճակընդղի ջուր,
Line: 26    եւ հացի փորակ, եւ շաքար, եւ շիրիկ ձէթ. Sentence: 30   զայս զամէնս
Line: 27    եփէ, եւ հուկնայ դիր զերդ իւր ռասմն է։ Sentence: 31   Եւ
Line: 28    կերակուր լաբլաբ, որ է պատատուկ, չամչով եփած,
Line: 29    եւ քաղցր նշի կիթով եփած. Sentence: 32   կամ սիսռան ջուր տուր
Line: 30    լուացած ձիթով, կամ ճակընդղի բազուկ տուր։

Line: 31    Sentence: 33   Եւ այլ պատեհ է որ այս ջերմանս տէրն վերաբերութիւն
Line: 32    այն է ի հիւանդութեան սկիզբն սամթի ջրով
Line: 33    եւ մեղրով եւ աղով. Sentence: 34   եւ ի նոպային օրն ընդ ցորեկոյ
Line: 34    կալ բնիկ. Sentence: 35   ապա երբ անցանի եւթն նոպայն, զայս
Line: 35    մտպուխս տուր։

Page: 118   Line: 1    Sentence: 36   ՄԱՏՊՈՒԽ, ՈՐ ՕԳՏԷ ՊԱԼՂԱՄԻ։

Line: 2    Sentence: 37   Առ կարօսի հունդ, եւ անիսոն, եւ կրտմանայ եւ
Line: 3    առուի դաղձն, եւ նանխաւայ հինգ հինգ դրամ,
Line: 4    վայր ծաթրին եօթն դրամ. Sentence: 38   շէկ չամիչ ի հատճէն
Line: 5    հանած հնգետասան դրամ. Sentence: 39   զամէնս եփէ չորս լիտր
Line: 6    ջրով, մինչեւ մնայ մի լիտր։ Sentence: 40   Ապա պարզէ, եւ տուր
Line: 7    յամէն օր չորս նուկի եղկ. Sentence: 41   բայց ի նոպայի օրն մի տաս.

Line: 8    Sentence: 42   եւ վերաբերութիւն այրնելն օգտէ։ Sentence: 43   Եւ երբ տաս, տուր
Line: 9    այս դիմօքս, տուր աղի ձուկն ուտելոյ, եւ ի վերայ
Line: 10    ջուր մի տաս խմելոյ, եւ վերաբերութիւն տուր այրնել,
Line: 11    օգտէ. Sentence: 44   եւ ապա հետ այտոր ընդ ցորեկոյ տուր
Line: 12    կենալ, զի խիստ օգտէ այս ջերմանս։

Line: 13    Sentence: 45   ՄԱՃՈՒՆ, ՈՐ ՕԳՏԷ ՊԱԼՂԱՄԻ։

Line: 14    Sentence: 46   Այլ դեղ որ օգտէ այդ ջերմանտ՝ երբ եփած լինի
Line: 15    նիւթն. Sentence: 47   առ նանխուայ տասն դրամ. Sentence: 48   անիսոն, եւ
Line: 16    քարաւէ եօթն եօթն դրամ. Sentence: 49   դարապղպեղ երեք
Line: 17    դրամ. Sentence: 50   զանճապիլ չորս դրամ. Sentence: 51   անգուժատ հինգ
Line: 18    դրամ. Sentence: 52   սումպուլ տասն դրամ. Sentence: 53   զայս զամէնս աղա եւ
Line: 19    մաղէ. Sentence: 54   եւ յիստկած մեղրով շաղւէ. Sentence: 55   եւ եւ տուր երկու
Line: 20    դրամ եւ կէս ռազիանի եւ կարօսի ջրով. Sentence: 56   բայց ի նոպայի
Line: 21    օրն մի տաս։

Line: 22    Sentence: 57   ՀԱՊ, ՈՐ ՕԳՏԷ ՍԷՎՏԱՅԻ ԵՒ ՊԱԼՂԱՄԻ։

Line: 23    Sentence: 58   Այլ հապ որ օգտէ այս ջերմանս. Sentence: 59   առ աֆթիմոն,
Line: 24    եւ թրպութ տասն տասն դրամ. Sentence: 60   քարաւէ, եւ անիսոն
Line: 25    եւթն եւթն դրամ. Sentence: 61   վարդ ութ դրամ. Sentence: 62   կարօսի, եւ
Line: 26    ըռզիանի հունդ երեք երեք դրամ. Sentence: 63   պասպայիճ եօթն
Line: 27    դրամ. Sentence: 64   սպիտակ աղարիկոն ութ դրամ. Sentence: 65   հնտիկ աղ
Line: 28    հինգ դրամ. Sentence: 66   եարիճփեկրայ հնգետասան դրամ. Sentence: 67   զամէնս
Line: 29    աղա եւ մաղէ, եւ աննխի ջրով շաղւէ, հապեր
Line: 30    արա մէկ պղպեղի հատի չաք, եւ ի շուքն չորացո, եւ
Line: 31    տուր դրամ ու կէս յերեկոյէն եղկ ջրով. Sentence: 68   յամէն հինգ
Line: 32    օր տուր զայդ հապտ. Sentence: 69   օգտէ։

Page: 119   Line: 1    Sentence: 70   ՂՈՒՌՍ, ՈՐ ՕԳՏԷ ՊԱԼՂԱՄԻ ԵՒ ՍԱՎՏԱՅԻ։

Line: 2    Sentence: 71   Եւ այլ օգտակար է այս ջերմանս այս կուրսս։ Sentence: 72   Առ
Line: 3    սատապի տերեւ, եւ համամայ չորս չորս դրամ. Sentence: 73   սալիխէ,
Line: 4    եւ անայրեց ծծում երկու երկու դրամ եւ կէս.

Line: 5    Sentence: 74   աֆթիմոն երեք դրամ. Sentence: 75   կղբու ձու մի դրամ. Sentence: 76   մարուխի
Line: 6    քամուքս եօթն դրամ. Sentence: 77   սպիտակ խաշխաշ վեց
Line: 7    դրամ. Sentence: 78   չոր զուկի, եւ անիսոն երեք երեք դրամ.

Line: 8    Sentence: 79   զամէնս աղա եւ մաղէ, ջրով շաղւէ եւ կուրս արա կէս
Line: 9    կէս մթխալ, եւ ի շուքն չորացո, եւ տուր կուրս մի
Line: 10    աղցած եւ մաղած՝ եղկ ջրով, յառաջ քան զնոպայն
Line: 11    երեք պահով. Sentence: 80   օգտակար է։

Line: 12    Sentence: 81   Ապա թէ այս ջերմս ի խարտեշ մաղձին ի յայրելոյն
Line: 13    լինի, եւ զիւր նշաննին տեսանես յերեւան, տուր
Line: 14    գարեջուր եւ սրքնճպին, կամ թմրհնտոյ ջուր եւ ըռազիանի
Line: 15    ջուր սրքնճպինով։ Sentence: 82   Եւ երբ նոպայն թողու,
Line: 16    վերաբերութիւն տուր այրնել սրքնճպինով եւ եղկ ջրով.

Line: 17    Sentence: 83   եւ կակղացո զբնութիւնն պատատկի ջրով, եւ խիարշամպէի
Line: 18    միջով, եւ վարդմարապայով։ Sentence: 84   Եւ տուր կերակուր՝
Line: 19    մաշ եւ վլիտօն եւ դդում, եւ այլ զոր ինչ նման
Line: 20    են այսոց. Sentence: 85   եւ տես որ ընդ ցորեկոյ չպահես։

Line: 21    Sentence: 86   ՄԱՏՊՈՒԽ ՍԱֆՐԱՅԻ։

Line: 22    Sentence: 87   Ապա թէ կարիք լինի՝ որ զբնութիւնն լուծանես,
Line: 23    տուր մտպուխ այս նշանօքս։ Sentence: 88   Առ սեւ հալիլայ եւ դեղին
Line: 24    հալիլայ՝ ի կորզէն հանած, եւ անծախոտ, որ է
Line: 25    սատթարաճ, եւ թմրհնտի, եւ խիարշանպայ, եւ դամոյնաչիր,
Line: 26    եւ յունապ, եւ թառանկպին. Sentence: 89   զամէնս մտպուխ
Line: 27    մին եփէ, եւ տուր ըստ հիւանդին ուժոյն։ Sentence: 90   Եւ
Line: 28    երբ հիւանդութիւնն եփի, երակ առ, զի մաղձն ի
Line: 29    յայրիլ լինի. Sentence: 91   եւ տուր կերակուր՝ զոր յառաջդ ասացաք.

Line: 30    Sentence: 92   եւ տուր միրգ՝ քաղցր նուռն, եւ բարունակի
Line: 31    մեծապտուղ խաղող, եւ յերկայն հասած խարբզակ, որ
Line: 32    է սեխ, որ չլինի քաղցր. Sentence: 93   եւ ըմպելի տուր սրքնճպին
Line: 33    եւ ճուլապ։

Page: 120   Line: 1    Sentence: 94   ԾԵՓԵԼԻՔ ԳԼԽԱՑԱՒՈՒ։

Line: 2    Sentence: 95   Ապա թէ գլխացաւութիւն դիպի , ծեփելիք արա
Line: 3    բաբունաճով եւ մանիշակով եւ գարէկորկոտով։ Sentence: 96   Ապա
Line: 4    թէ տաքութիւն դիպի, յաւելցո ի յայդ ծեփելիքդ
Line: 5    խաշխաշի կեղեւ, եւ հազրի հունդ. Sentence: 97   եւ հազար տուր
Line: 6    ուտելոյ՝ հում եւ խաշած, եւ ի քիթսն սղուտ արա
Line: 7    մանիշակի ձիթով։ Sentence: 98   Այլ հաւու ձագ մի տաս ուտելոյ,
Line: 8    եւ ոչ տուռայճ յայդ ցեղ ջերմս՝ ցուր եօթն նոպայն
Line: 9    անցանի, զատել՝ տեսանես որ զօրութիւն վատուժել
Line: 10    լինի. Sentence: 99   զի պատրաստութիւն զնիւթն պարկեշտ այրնէ,
Line: 11    եւ ի դուրս վաթէ։ Sentence: 100   Ապա հետ երեք շաբաթու
Line: 12    տուր հաւու ձագ, եւ տուռայճ, եւ տահուճ. Sentence: 101   ապա
Line: 13    հետ քառասուն աւուր տուր տարեկան ոչխարի միս։

Line: 14    Sentence: 102   Եւ այլ այս ջերմանս սկիզբն կուրս մի տաս, եւ ոչ
Line: 15    ի յայլ ջերմերոյն, զի կուրսն հաստցնէ զխլտն, եւ
Line: 16    արգիլէ զարձակելն։ Sentence: 103   Եւ այլ ի գարնան աւուրքն
Line: 17    պատեհ է որ պատրաստ կենաս ի սուր դեղերոյն , զի
Line: 18    կրկնէ զջերմն եւ երկու այրնէ. Sentence: 104   եւ իւր նշանն այս է՝
Line: 19    որ երկու օր հիտրաց նոպայ լինի, եւ օր մի չլինի։ Sentence: 105   Եւ
Line: 20    այլ զոր ի բան տանիս ի յայդ դեղերոյտ՝ ի հիւանդութեանն
Line: 21    սկիզբն մի տաս, մինչեւ կատարի հիւանդութիւնն,
Line: 22    եւ ի լման եփած լինի։

Line: 23    Sentence: 106   Այլ գիտացիր որ կան դեղեր՝ որ խասիաթով օգտեն
Line: 24    այս ջերմանս, զոր այլ առաջինքն փորձեցին. Sentence: 107   եւ
Line: 25    չէ այդ արմացք. Sentence: 108   զի մեր վարդապետն Գաղիանոս յիշել
Line: 26    է, թէ փեննայն՝ երբ ի բազուկն կապեն, կամ ի
Line: 27    վիզն յուխտաւորին, օգտէ. Sentence: 109   եւ այլ մենք կանք եւ
Line: 28    տեսանեմք զմկնատիզ քարն՝ որ է խանդումանդ, որ խասիթով
Line: 29    զերկաթն կու քաշէ. Sentence: 110   նոյնպէս եւ կան ի դեղերն՝
Line: 30    որ կարող են խասիաթով հակառակ գալ խառնուածոցն
Line: 31    հիւանդութեան։ Sentence: 111   Եւ այլ կանք ու տեսանենք
Line: 32    ի վայրի կենդանեացն՝ որ առնուն խոտեր եւ դնեն
Line: 33    իւրեանց տեղեստանն, նա թշնամին որ գայ այն երէին,
Line: 34    նա այն խոտն հակառակ գայ խասիաթով, եւ
Line: 35    չտայ մուտ այրնել՝ ուր ինքն լինի։ Sentence: 112   Եւ այլ փորձեցին
Line: 36    որ առաջինքն, եւ զայս շատ են փորձել, զի խոզին
Line: 37    ոսկրն՝ երբ կտաւով ի վիզն կապեն՝ որ այս ջերմս
Page: 121   Line: 1    ունի, օգտէ. Sentence: 113   այլ խասիաթն առանձինն եւ իւրական
Line: 2    գործ գործէ։ Sentence: 114   Այլ երբ զհիւանդին զհանդերձին
Line: 3    դղացկանի հագցնես, եւ այլուվայր հանես, եւ
Line: 4    հիւանդին հագցնես՝ առանց լուանալոյ, օգտէ ի յայս
Line: 5    ջերմանս։ Sentence: 115   Այլ զսարդն՝ որ զճանճն որսայ՝ կտաւով
Line: 6    ի ձախոյ բազուկն կապես, օգտէ։ Sentence: 116   Այլ թէ զսարդային
Line: 7    ոստայնն ձիթով խառնես, եւ զհիւանդին զամէն
Line: 8    մարմինն օծանես, օգտէ այն ջերմանն՝ որ ի
Line: 9    պալղամին խորովելոյն ընծայի. Sentence: 117   օգտէ։ Sentence: 118   Եւ զայդ եւ
Line: 10    Հիմասվարայ որդին ասաց, բայց սրայելացին ասաց՝ թէ
Line: 11    զխոզին ոսկրն փորձեցի, եւ գտայ որ օգտեց ի
Line: 12    հիւանդութեանն ի վերջքն։

Line: 13    Sentence: 119   Մասրճուայն ասէ ի նոյն պատճառդ , եթէ ընծայի
Line: 14    այս ջերմս՝ յորժամ երեք նիւթն այրին, եւ ի
Line: 15    սաւտայ դառնան. Sentence: 120   եւ երբ բորբոսին, ապա ընծայեն
Line: 16    զայս ջերմս՝ որ տետռատէօս ասեն։ Sentence: 121   Մէկն՝ արիւնն
Line: 17    յորժամ այրի, իւր պարկեշտն ի խարտեշ մաղձն
Line: 18    դառնայ, եւ թանծրն ի սաւտայն. Sentence: 122   եւ երկրորդն
Line: 19    խարտեշ մաղձն է որ այրի. Sentence: 123   եւ երրորդն՝ պաղղամն խորովի։

Line: 20    Sentence: 124   Եւ իւրեանց նշանն այս է, որ երեսաց գոյնն պղտոր
Line: 21    լինի, եւ մարմնոյն կաշին չոր եւ խոշոր լինի, եւ բնութիւն
Line: 22    կապ լինի, եւ քիրտքն սակաւ լինի, եւ գոզն խիստ
Line: 23    նեխահոտ լինի, եւ մաճասին երակն փոփոխական եւ
Line: 24    անհաւասար լինի։

Line: 25    Sentence: 125   Իսկ իւրեանց ստածումն այս է, որ թէ ջերմանն
Line: 26    պատճառն արիւնն լինի, երակ առ ի բասիլիկէն ըստ
Line: 27    զօրութեանն, եւ ըստ հիւանդին ուժոյն արիւն հան.

Line: 28    Sentence: 126   ապա գարեջուր եւ սրքնճպին տուր։ Sentence: 127   Ապա թէ բնութիւնն
Line: 29    կապ լինի, առ դամոյնի եւ յունապի ջուր, եւ
Line: 30    շաքարով տուր. Sentence: 128   եւ ըղըրդական ջուր՝ ընդ թթու եւ
Line: 31    քաղցր նռան ջուր ի բանի պահէ։ Sentence: 129   Եւ երբ նոպային
Line: 32    օրն լինի, սրքնճպին տուր տաք ջրով։ Sentence: 130   Ապա թէ
Line: 33    հիւանդին զօրութիւնն տկար լինի, կերակուր հաւու ձագ
Line: 34    տուր՝ զիրպաճ եփած։ Sentence: 131   Ապա թէ ի գոզն եփելոյ նշան
Line: 35    երեւնայ, եփած աֆթիմոնն տուր, որ զմարմինն ի
Line: 36    հիւանդարար նիւթէն սրբէ. Sentence: 132   եւ հետ այնոր տասն
Line: 37    դրամ ի շաքարէ վարդմարապայ ի բանի պահէ։

Line: 38    Sentence: 133   Սահակն ասէ. Sentence: 134   եթէ պատճառն այրեցած մաղձն լինի
Line: 39    որ ի սաւտայ փոխեցաւ, իւր ստածումն այն է՝
Page: 122   Line: 1    որ գարեջուր տաս, եւ սրքնճպին տաս, եւ այլ ամենայն իրք՝
Line: 2    որ զմարմինն հովցնէ, օգտէ։ Sentence: 135   Եւ զբնութիւն լուծէ
Line: 3    մրգանց ջրովն, եւ ամենեւին երակ մի առնուր. Sentence: 136   բայց
Line: 4    վերաբերութիւն արա սրքնճպինով եւ տաք ջրով ի նոպային
Line: 5    ժամն, որ ստամոքսն ի հիւանդարար նիւթէն
Line: 6    սրբէ։ Sentence: 137   Եւ ի յայն աւուրքն՝ որ չունի զնոպայն , ազոխի
Line: 7    ջրով մուզաւարայ տուր, եւ յամենայն բանէ՝ որ զմարմինն
Line: 8    դատէ՝ պատրաստ կենայ , օգտակար է։

Line: 9    Sentence: 138   Ապա թէ պատճառն այս ջերմանս այրեցած պալղամն
Line: 10    լինի, որ ի սաւտայ փոխեցաւ, եւ բորբոսեցաւ,
Line: 11    իւր ստածումն այն է, որ ի յանօթուց մեղրով հին
Line: 12    վարդմարապայ ուտէ, եւ բադիանի ջուր սրքնճպինով
Line: 13    ի բանի պահէ, եւ զբնութիւնն կակղցնէ յունապի ջրով
Line: 14    եւ քապուլի հալիլայով. Sentence: 139   եւ յամէն ի պալղամի կերակրոց
Line: 15    պատրաստ կենայ։ Sentence: 140   Եւ երբ ջերմն ի վճարն գայ
Line: 16    եւ ի յարձակելն , սակաւ սակաւ գինի տուր. Sentence: 141   եւ կերակուր՝
Line: 17    հաւ զիրպաճ եփած ի բանի պահէ։ Sentence: 142   Ապա
Line: 18    թէ այս ջերմանս ստամոքն վատուժ լինի, զծորին
Line: 19    կուրսն սրքնճպինով ի բանի պահէ, օգտակար է
Line: 20    եթէ Աստուած կամի։

Line: 21    Sentence: 143   Մասրճուայն ասէ ի նոյն պատճառդ եւ ի նոյն
Line: 22    ջերմնդ՝ զոր տետռատէօս կոչեն, եթէ բնական սաւտայն
Line: 23    չբորբոսի։ Sentence: 144   Իսկ Բագարատ եւ Գաղենոս ասեն,
Line: 24    եթէ բորբոսի անճարակ. Sentence: 145   զի ամենայն իրք՝ որ գիճութիւն
Line: 25    ունի ի բնութիւնն , կամ ի յէութիւն, բորբոս ընդունի.

Line: 26    Sentence: 146   եւ սաւտայն՝ թէպէտ եւ բնութեամբ չոր է, բայց
Line: 27    էութեամբ կակուղ է, եւ հոսի ի ձեռն գիճութեանն,
Line: 28    անճարակ ընդունի զբորբոսն։ Sentence: 147   Եւ իւր նշանն այս է՝ որ
Line: 29    ի նոպաթին ժամն՝ անդամոցն խաղալն խիստ լինի,
Line: 30    եւ ի ձեռն տուժելոյն՝ թուի թէ կումանտրեն զոսկերքն,
Line: 31    եւ զատամունսն ընդ իրար կրճտէ, եւ նոպայն
Line: 32    յերկար լինի։

Line: 33    Sentence: 148   Ապա պարտ է բժշկին՝ որ յայս ջերմն ի հիւանդութիւնս
Line: 34    աղէկ իմանայ զպատճառն եւ տեսանէ, թէ
Line: 35    ի յայտ ի չորիցդ որն է պատճառն եւ տեսանէ, թէ
Line: 36    ի յայտ ի չորիցդ որն է պատճառն՝ որ զջերմն արար.

Line: 37    Sentence: 149   արեանն սաւտայն լինի պատճառն, եթէ պալղամին
Line: 38    սաւտայն, եթէ խարտէշ մաղձին սաւտայն, եթէ
Page: 123   Line: 1    ինքն՝ որ է բնական սաւտայն։ Sentence: 150   Ապա թէ պատճառն
Line: 2    ի յարեանն ի սաւտային բորբոսելոյն լինի, իւր
Line: 3    ստածումն այս է, որ սկիզբն երակ առնու ի բասիլիկէն,
Line: 4    ըստ կարեացն եւ ըստ հիւանդին ուժոյն արիւն հանէ.

Line: 5    Sentence: 151   ապա թէ հիւանդն վատուժ լինի, չէ պատեհ
Line: 6    երակ առնուլ։ Sentence: 152   Ապա թէ երակ կամիս առնուլ, զկնի
Line: 7    նոպային ի մէկայլն օրն առ երակ։ Sentence: 153   Ապա թէ բնութիւնն
Line: 8    կապ լինի, զկակուղ հուկնայն ի բանի պահէ. Sentence: 154   զի
Line: 9    հուկնային գործն ի յայս հիւանդութեանս լաւ է եւ
Line: 10    օգտակար քան զդեղ առնուլն։ Sentence: 155   ԵՒ ի յայն օրն՝ որ ջերմանն
Line: 11    նոպայն լինի, կերակուր չուտէ, եւ հով ջուր
Line: 12    խմէ. Sentence: 156   եւ երբ կերակուր տաս, հաւձագ տուր եւ տուռայճ,
Line: 13    օգտէ։

Line: 14    Sentence: 157   Ապա թէ պատճառն խարտեշ մաղձին սաւտայն
Line: 15    լինի, որ բորբոսեցաւ, իւր ստածումն այն է՝ որ ի
Line: 16    սկիզբն հիւանդութեան զբնութիւնն կակղցնես հալիլայով
Line: 17    եւ մանիշակի շարապով։ Sentence: 158   Ապա թէ սկիզբն այս ջերմանս
Line: 18    ի յամռան աւուրքն լինի, գարեջուր տուր սրքնճպինով։

Line: 19    Sentence: 159   Ապա թէ առնուս զժռատն՝ որ է ազոխն,
Line: 20    եւ ծեծես, պասպայիճ խառնեալ տաս, շատ օգտէ.

Line: 21    Sentence: 160   եւ ի խաւարտացն հազար եւ ըղըրդական տուր։

Line: 22    Sentence: 161   Ապա թէ այս ջերմանս պատճառն ի պալղամիկ
Line: 23    սաւտայէն լինի՝ որ բորբոսեցաւ, իւր ստածումն այս
Line: 24    է՝ որ սկիզբն հիւանդութեան զբնութիւն կակղցնես այս
Line: 25    դեղովս։ Sentence: 162   Առ թրպութ մաղած, եւ մազտաքէ, եւ
Line: 26    մեղրով վարդմարապայ, տաք ջրով տրորէ, եւ տուր,
Line: 27    օգտէ։ Sentence: 163   Ապա թէ զօրութիւնն հիւանդին տկար լինի,
Line: 28    կերակուր հաւձագ տուր, եւ տուռայճ, զոր պարկեշտ
Line: 29    համեմով զուգած լինի. Sentence: 164   այլ օշինդրին կուրսն այս
Line: 30    ջերմանս շատ օգտէ։

Line: 31    Sentence: 165   Ապա թէ այս ջերմանս պատճառս բնական սաւտային
Line: 32    բորբոսելն լինի, իւր ստածումն այս է՝ որ իւր
Line: 33    սկիզբն թեթեւ մտպուխ տաս, յոր եփած լինի պասպայիճ,
Line: 34    եւ աֆթիմոն, որ մարմինն ի հիւանդարար
Line: 35    նիւթէն սրբի , եւ ի թթու կերակրոց պատրաստ կենայ։

Line: 36    Sentence: 166   Եւ բնական սաւտային ստածումն ոճով ի քառասներորդ
Line: 37    երկրորդ գլուխն գտանես, ամենովտ օգտէ
Page: 124   Line: 1    մեծ թիրեաքն, եւ միթռիտոսն, մանաւանդ ի
Line: 2    ձմեռնաւուրքն, օգտէ թէ Աստուած կամի։



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mxitar Heraci, Jermanc Mxitarowtiun.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.