TITUS
Rustaveli, Vepxistqaosani
Part No. 11
Previous part

Chapter: 11 
ამბავი ტარიელის გამიჯნურებისა







Strophe: S340/K340 
Verse: a       კვლა დაიწყო თქმა ამბვისა   მან, რა ხანი მოიტირა:
Verse: b       დღესა ერთსა მე და მეფე   მოვიდოდით, გვენადირა;
Verse: c       მიბრძანა, თუ: "ქალი ვნახოთ",   ხელი ხელსა დამიჭირა.
Verse: d    და   მის ჟამიხა მხსენებელი   მე სულ-დგმული არ გიკვირა?






Strophe: S341/K341 
Verse: a       მეფემან ახმა დურაჯთა   მითხრა მიტანად ქალისა,
Verse: b       გამოვუხვენ და წავედით   ჩემად სადებლად ალისა;
Verse: c       მაშინ დავიწყე გარდახდა   მე საწუთროსა ვალისა.
Verse: d    და   ალმასისა ხამს ლახვარი   ლახვრად გულისა სალისა!






Strophe: S342/K342 
Verse: a       ბაღჩა ვნახე უტურფესი   ყოვლისავე სალხინოსა:
Verse: b       მფრინველთაგან ხმა ისმოდა   უამესი სირინოსა;
Verse: c       მრავლად იყო სარაჯები   ვარდის წყლისა აბანოსა.
Verse: d    და   კარსა ზედა მოჰფარვიდა   ფარდაგები ოქსინოსა.






Strophe: S343/K343 
Verse: a       ვიცოდი, სწადდა არვისგან   ნახვა მის მზისა დარისა,
Verse: b       მე გარე ვდეგ და მეფემან   შევლო ფარდაგი კარისა;
Verse: c       ვერას ვხედევდი, ოდენ ხმა   მესმოდა საუბარისა.
Verse: d    და   ასმათს უბრძანა გამოხმა   დურაჯთა ამირბარისა.






Strophe: S344/K344 
Verse: a       ასმათ ფარდაგსა აზიდნა,   გარე ვდეგ მოფარდაგულსა;
Verse: b       ქალსა შევხედენ, ლახვარი   მეცა ცნობასა და გულსა.
Verse: c       მოვიდა, მივსცენ დურაჯნი,   მთხოვნა ცეცხლითა დაგულსა.
Verse: d    და   ვაჲმე, მას აქათ სახმილსა   დავუწვავ ნიადაგულსა!






Strophe: S345/K345 
Verse: a       აწ წარხდეს იგი ნათელნი,   მზისაცა მოწუნარენი!"
Verse: b       მისი ვერ გასძლო ხსენება,   დაბნდა და სულთვქნა მწარენი;
Verse: c       ყმა და ასმათი ტიროდეს   ხმას სცემდეს იგი არენი,
Verse: d    და   ჭმუნვით თქვეს: "მკლავნი ცუდ ქმნილნი,   ვაჲ, გმირთა მემუქარენი!"






Strophe: S346/K346 
Verse: a       ასმათმან წყალი დაასხა,   ცნობად მოვიდა ტარია,
Verse: b       დიდხან ვერა თქვა, სევდამან   გული შეუპყრა, დარია;
Verse: c       დაჯდა და მწარედ სულთ-ითქვნა,   ცრემლი მიწასა გარია,
Verse: d    და   თქვა: "ჩემგან მისი ხსენება,   ვაჲმე, რა დიდი ზარია!






Strophe: S347/K347 
Verse: a       მიმნდონი საწუთროსანი   მისთა ნივთთაგან რჩებიან,
Verse: b       იშვებენ, მაგრა უმუხთლოდ   ბოლოდ ვერ მოურჩებიან;
Verse: c       ვაქებ ჭკუასა ბრძენთასა,   რომელნი ეურჩებიან.
Verse: d    და   ისმენდი ჩემთა ამბავთა,   თუ სულნი შე-ღა-მრჩებიან.






Strophe: S348/K348 
Verse: a       დურაჯნი მივსცენ, გავიღე   სხვა ვერა გზაღა თავისა,
Verse: b       დავეცი, დავბნდი, წამიხდა   ძალი მხართა* და მკლავისა,
Verse: c       რა სულად მოვე, შემესმა   ხმა ტირილისა და ვისა:
Verse: d    და   გარე მომრტყმოდა ჯალაბი,   ვითა ჩამსხდომი ნავისა.






Strophe: S349/K349 
Verse: a       შიგან ვწევ დიდთა დარბაზთა   ტურფითა საგებელითა,
Verse: b       ზედ დამტიროდეს მეფენი   ცრემლითა უშრობელითა,
Verse: c       პირსა იხოკდეს ხელითა,   ღაწვისა გამპობელითა,
Verse: d    და   მუყრნი მოასხნეს, სენითა   მთქვეს გამაბელზებელითა.






Strophe: S350/K350 
Verse: a       მე რა მნახა თვალ-ახმული,   მეფე ყელსა მომეხვია,
Verse: b       ცრემლით მითხრა: "შვილო, შვილო,   ცოცხალ ხარ-ღა? სიტყვა თქვია!"
Verse: c       მე პასუხი ვერა გავეც*,   ვითა შმაგი შევკრთი* დია,
Verse: d    და   კვლა დავეცი დაბნედილი,   გულსა სისხლი გარდმეთხია.






Strophe: S351/K351 
Verse: a       სრულნი მუყრნი და მულიმნი   მე გარე შემომცვიდიან;
Verse: b       მათ ხელთა ჰქონდა მუსაფი,   ყოველნი იკითხვიდიან;
Verse: c       მტერ-დაცემული ვეგონე,   არ ვიცი, რას სჩმახვიდიან.
Verse: d    და   სამ დღემდის ვიყავ უსულო*,   ცეცხლნი უშრეტნი მწვიდიან.






Strophe: S352/K352 
Verse: a       აქიმნიცა იკვირვებდეს:   "ესე სენი რაგვარია?
Verse: b       სამკურნალო არა სჭირს რა,   სევდა რამე შემოჰყრია".
Verse: c       ზოგჯერ შმაგად წამოვიჭრი,   სიტყვა მცთარი წამერია.
Verse: d    და   დედოფალი ზღვასა შეიქმს,   მას რომ* ცრემლი დაუღვრია.






Strophe: S353/K353 
Verse: a       "სამსა დღესა დარბაზს ვიყავ   არ ცოცხალი, არცა მკვდარი;
Verse: b       მერმე ცნობა მომივიდა,   მივჰხვდი რასმე მიუმხვდარი;
Verse: c       ვთქვი, თუ: "ჰაჲ-ჰაჲ, რას შიგან ვარ   მე სიცოცხლე-გარდამხდარი!"
Verse: d    და   თმობა ვსთხოვე შემოქმედსა,   ვჰკადრე სიტყვა სამუდარი.






Strophe: S354/K354 
Verse: a       ვთქვი, თუ: "ღმერთო, ნუ გამწირავ,   აჯა ჩემი შეისმინე,
Verse: b       მომეც ძალი დათმობისა,   ცოტად ვითა აღმადგინე,
Verse: c       აქა ყოფა გამამჟღავნებს,   სახლსა ჩემსა მიმაწვინე!"
Verse: d    და   მანვე ქმნა და მო-რე-ვჯობდი,   გული წყლული გავარკინე.






Strophe: S355/K355 
Verse: a       ზე წამოვჯე. მეფისაგან   კაცი დია მოვიდოდა.
Verse: b       ახარებდეს: "წამოჯდაო",   დედოფალი გამორბოდა;
Verse: c       მეფე მორბის თავ-შიშველი,   არ იცოდა, რას იქმოდა,
Verse: d    და   იგი ღმერთსა ადიდებდა,   სხვა ყველაი უჩუმოდა.






Strophe: S356/K356 
Verse: a       იქით და აქათ მომისხდეს,   მახვრიტეს სახვრეტელია;
Verse: b       მე მოვახსენე: "პატრონო,   გული აწ უფრო მრთელია;
Verse: c       ცხენსა შეჯდომა მწადიან,   ვნახნე წყალნი და ველია".
Verse: d    და   ცხენი მომგვარეს, შე-ცა-ვჯე,   მეფე ჩემ თანა მვლელია.






Strophe: S357/K357 
Verse: a       გამოვედით, მოვიარეთ   მოედანს და წყლისა პირსა;
Verse: b       ჩემსა მივე, დავაბრუნვე,   მეფე მომყვა სახლთა ძირსა.
Verse: c       შინა მივე, უარ გავხე,   სხვა დამერთო ჭირი ჭირსა;
Verse: d    და   ვთქვი, თუ: "მოვკვდე, ბედი ჩემი   ამის მეტსა არას ღირსა".






Strophe: S358/K358 
Verse: a       ზაფრანის ფერად შეცვალა   ბროლი ცრემლისა ბანამან,
Verse: b       გული უფრორე დამიჭრა   ათიათასმან დანამან.
Verse: c       საწოლის მეკრე შემოდგა,   მოლარე გაიყვანა მან;
Verse: d    და   ვთქვი, თუ: "რა იცის ამბავი,   ნეტარ, ან იმან, ან ამან?"






Strophe: S359/K359 
Verse: a       "მონააო ასმათისი".   -" რა იცისო?", ვარქვი, ვჰკითხე.
Verse: b       შემოვიდა, სააშიკო   წიგნი მომცა, წავიკითხე;
Verse: c       გამიკვირდა, სხვად ვითამცა   ვქმენ გულისა* მწველთა სითხე?
Verse: d    და   მისგან ეჭვი არა მქონდა,   სევდად მაწვა გულსა მით ხე.






Strophe: S360/K360 
Verse: a       მე გამიკვირდა: "სით ვუყვარ,   ანუ ვით მკადრებს თხრობასა?
Verse: b       მიუყოლობა არ ვარგ-ა,   დამწამებს უზრახობასა,
Verse: c       ჩემგან იმედსა გარდასწყვედს,   მერმე დამიწყებს გმობასა".
Verse: d    და   დავწერე, რაცა პასუხად   ჰმართებდა აშიკობასა.






Strophe: S361/K361 
Verse: a       დღენი გამოხდეს, მე გული   უფრორე დამწვეს კვლავ ალთა,
Verse: b       ვეღარ ვუჭვრეტდი ლაშქართა,   მინდორს თამაშად მავალთა;
Verse: c       დარბაზს ვერ მივე; მკურნალთა   დაიწყეს მოსლვა მრავალთა,
Verse: d    და   მაშინ დავიწყე გარდახდა   სოფლისა ლხინთა და ვალთა.






Strophe: S362/K362 
Verse: a       "მათ ვერა მარგეს, მე გულსა   ბინდი დამეცა ბნელისა,
Verse: b       სხვამან ვერავინ შემატყვა   დება ცეცხლისა ცხელისა;
Verse: c       სისხლი დამწამეს; მეფემან   ბრძანა გახსნევა ხელისა.
Verse: d    და   გავიხსენ ფარვად პატიჟთა*,   არვისგან საეჭველისა.






Strophe: S363/K363 
Verse: a       ხელ-გახსნილი, სევდიანი,   საწოლს ვიყავ თავის წინა;
Verse: b       ჩემი მონა შემოვიდა,   შევხედე, თუ თქვას: რა მინა.
Verse: c       "მონააო ასმათისი".   შემოყვანა ვუთხარ შინა.
Verse: d    და   გულსა შინა დავუზრახე:   "რა მპოვაო, ანუ ვინ-ა?!"






Strophe: S364/K364 
Verse: a       მონამან* წიგნი მომართვა,   მე წავიკითხე ნებასა;
Verse: b       წიგნსა შევატყევ*, ლამოდა   შეყრისა მოსწრაფებასა;
Verse: c       პასუხად გავეც: "ჟამია,   მართალ ხარ გაკვირვებასა;
Verse: d    და   მოვალ, თუ მიხმობ, მე ნუ მეჭვ   მოსლვისა დაზარებასა".






Strophe: S365/K365 
Verse: a       გულსა ვარქვი, თუ: "ლახვარნი   ეგრე ვით დაგაღონებენ?
Verse: b       ამირბარი ვარ, ხელმწიფე,   სრულნი ინდონი მმონებენ;
Verse: c       აზრად შეიქმან, საქმესა   ათასჯერ შეაწონებენ,
Verse: d    და   თუ შეიგებენ, მე მათთა   არეთა არ მარონებენ".






Strophe: S366/K366 
Verse: a       კაცი მოვიდა მეფისა:   "სწადსო ამბისა სმინება".
Verse: b       მოყვანა ვუთხარ; ებრძანა:   "ქმნაცა* სისხლისა დინება?"
Verse: c       მე ვჰკადრე: "ხელი გავიხსენ,   დამიწყო მოჯობინება,
Verse: d    და   წინაშე მოვალ, ამისთვის   კვლა უფრო მმართებს ლხინება".






Strophe: S367/K367 
Verse: a       დარბაზს მივე. მეფე ბრძანებს:   "ამის მეტსა ნუ იქმ აბა!"
Verse: b       ცხენსა შემსვა უკაპარჭო,   წელთა არა არ შემაბა,
Verse: c       შეჯდა, ქორნი მოუტივნა,   დურაჯები დაინაბა,
Verse: d    და   მშვილდოსანნი გასაგანნა,   იტყოდიან: "შაბაშ, შაბა!"






Strophe: S368/K368 
Verse: a       შინა დავსხედით ნადიმად   მას დღესა მინდორს რებულნი;
Verse: b       მომღერალნი და მუტრიბნი   არ იყვნეს სულ-დაღებულნი;
Verse: c       მეფემან გასცნა მრავალნი   თვალნი, ღარიბად ქებულნი.
Verse: d    და   აუვსებელნი არ დარჩეს   მას დღესა მათნი ხლებულნი.






Strophe: S369/K369 
Verse: a       ვეცდებოდი, არა მცალდა   სევდისაგან თავის კრძალვად;
Verse: b       ვიგონებდი, ცეცხლი უფრო   მედებოდა გულსა ალვად;
Verse: c       ჩემნი სწორნი წავიტანენ,   ჩემსა დავჯე, მთქვიან ალვად,
Verse: d    და   შევქმენ სმა და ნადიმობა   პატიჟთა და ჭირთა მალვად.






Strophe: S370/K370 
Verse: a       მოლარემან შინაურმან   ყურსა მითხრა ნაუბარი:
Verse: b       "ქალი ვინმე იკითხავსო:   "ინახვისა ამირბარი?"
Verse: c       ზეწარითა მოუხურავს პირი,   ბრძენთა საქებარი";
Verse: d    და   ვარქვი: "საწოლს წაიყვანე,   ჩემგან არის ნახმობარი".






Strophe: S371/K371 
Verse: a       ავდეგ, მსხდომნი ნადიმობად   აემზადნეს ასაყრელად;
Verse: b       შადი ვუთხარ: " ნუ ასდგებით,   მოვალ ხანთა დაუზმელად";
Verse: c       გამოვე და საწოლს შევე,   მონა მოდგა კარსა მცველად.
Verse: d    და   გული მივეც თმობა-ქმნათა   აუგისა საკრძალველად.






Strophe: S372/K372 
Verse: a       კარსა შევდეგ, ქალი წინა   მომეგება, თაყვანის-მცა;
Verse: b       მითხრა: "მოსლვა თქვენს წინაშე   კურთხეულ არს, ვინცა ღირსმც-ა!"
Verse: c       გამიკვირდა, მიჯნურისა   თაყვანება ექმნა ვისმცა?
Verse: d    და   ვთქვი: "არ იცის აშიკობა;   თუ-მც იცოდა, წყნარად ზისმცა".






Strophe: S373/K373 
Verse: a       შევე, დავჯე ტახტსა ზედა;   ქალი მოდგა ნოხთა პირსა,
Verse: b       ჩემსა ახლოს დასაჯდომლად   თავი მისი არ აღირსა;
Verse: c       ვარქვი: "მანდა რად ჰზი შენ, თუ   სიყვარული ჩემი გჭირსა?"
Verse: d    და   მან პასუხი არა მითხრა,   ჩემთვის ჰგვანდა სიტყვა-ძვირსა.






Strophe: S374/K374 
Verse: a       მითხრა: "დღე ეგე სირცხვილად   მედების გულსა ალობა:
Verse: b       გგონია ჩემგან წინაშე   მაგისთვის მომავალობა,
Verse: c       მაგრა აწ მიდებს იმედსა   შენგან ცდის არღა* მალობა.
Verse: d    და   ამას თუ ღირს ვარ, ვერ ვიტყვი,   მაკლია ღმრთისა წყალობა".






Strophe: S375/K375 
Verse: a       ადგა, მითხრა: "თქვენსა მკრძალსა   ჩემგან ცნობა უბნევია;
Verse: b       ნუ მეჭვ, რაცა პატრონისა   ბრძანებასა უთქმევია;
Verse: c       ეზომ დიდსა შემართებად   გულსა მისსა უთნევია,
Verse: d    და   ამან წიგნმან გაგაგონოს,   ჩემთვის რაცა უქმნევია*".




Next part



This text is part of the TITUS edition of Rustaveli, Vepxistqaosani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 21.4.2021. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.