| Strophe: S420/K420 | ||
| Verse: a | დილასა შევჯე, ვუბრძანე: | "ჰკარით ბუკსა და ნობასა!" |
| Verse: b | სრულთა სპათასა ვერ გითხრობ | არ შესხდომისა* მზობასა. |
| Verse: c | ლომმან მივჰმართე ხატაეთს, | ვერვინ მიზრახავს ხრდლობასა, |
| Verse: d და | უგზოსა ვლიდეს ლაშქარნი, | არ გაივლიდეს გზობასა. |
| Strophe: S421/K421 | ||
| Verse: a | დავაგდე ზღვარი ინდოთა, | მევლო პაშტაი ხანია; |
| Verse: b | რამაზის კაცი მემთხვია, | ხატაეთს ზედა ხანია, |
| Verse: c | მან მითსრა მოციქულობა | გულისა მოსაფხანია: |
| Verse: d და | "ჩვენთა მგელთაცა დასჭამენ | თქვენნი, ინდოთა, თხანია". |
| Strophe: S422/K422 | ||
| Verse: a | მე შემომძღვნეს რამაზისგან | ძღვნად საჭურჭლე საშინელი, |
| Verse: b | მითხრეს* : "გკადრებს: "ნუ ამოგვწყვედ, | არის შენგან არ-საქმნელი, |
| Verse: c | ზენაარი გამოგვიღე, | მით გვაბია ყელსა წნელი, |
| Verse: d და | მოურბევლად მოგახსენნეთ | თავნი, შვილნი, საქონელი. |
| Strophe: S423/K423 | ||
| Verse: a | რაცა შეგცოდეთ, შეგვინდევ, | თვით ჩვენვე შეგვინანია; |
| Verse: b | თუ ღმრთულებრ შეგვიწყალებდეთ, | აქა ნუ მოვლენ სპანია; |
| Verse: c | ქვეყანა ჩვენი არ აწყდეს, | რიხხვით არ დაგვტყდენ ცანია; |
| Verse: d და | შენ მოგცეთ ციხე-ქალაქი, | მოგყვნენ ცოტანი ყმანია". |
| Strophe: S424/K424 | ||
| Verse: a | გვერდსა დავისხენ ვაზირნი, | ვიუბნეთ*, გავიზრახენით; |
| Verse: b | მითხრეს, თუ: "ხარო ყმაწვილი, | ბრძენნი* მით გკადრებთ, გლახ, ენით: |
| Verse: c | არიან ერთობ მუხთალნი, | - ჩვენ ერთხელ კვლაცა ვნახენით, - |
| Verse: d და | არამცა მოგკლეს ღალატად, | არამცა ვივაგლახენით!" |
| Strophe: S425/K425 | ||
| Verse: a | ჩვენ ამას ვარჩევთ, წახვიდე | კარგითა მართ მამაცითა, |
| Verse: b | ლაშქარნი ახლოს გეკიდნენ, | სცნობდენ ამბავსა კაცითა; |
| Verse: c | გულ-მართლად იყვნენ, მიენდე, | აფიცე ღმრთითა და ცითა, |
| Verse: d და | არ დაგმორჩილდენ, შეჰრისხდი | რისხვითა კვლა და კვლაცითა". |
| Strophe: S426/K426 | ||
| Verse: a | მეკეთა ესე თათბირი, | ვაზირთა ნავაზირები; |
| Verse: b | შევსთვალე: " რამაზ მეფეო, | ვცან შენი დანაპირები; |
| Verse: c | სიკვდილსა გიჯობს სიცოცხლე, | დაგვიდგამს ვერ ქვიტკირები; |
| Verse: d და | ლაშქართა დავჰყრი, ცოტათა | წამოვალ, შენ კერძ ვირები". |
| Strophe: S427/K427 | ||
| Verse: a | მათ ლაშქართაგან სამასნი | კარგნი მოყმენი, ქველანი, |
| Verse: b | თანა წამომყვეს, წა-ცა-ვე, | დავყარენ სპანი ყველანი, |
| Verse: c | დავჰვედრე: "სადა მე მევლოს, | ვლენით იგივე ველანი, |
| Verse: d და | ახლოს მომდევდით, მიშველეთ, | გიხმობ, თუ მინდეს* შველანი". |
| Strophe: S428/K428 | ||
| Verse: a | სამ დღე ვიარე, მემთხვია | სხვა კაცი მისვე ხანისა. |
| Verse: b | კვლა ეძღვნა უცხო მრავალი | შესამოსელი ტანისა, |
| Verse: c | ებრძანა: "მწადსო სიახლე | შენ ლაღისა და ჯანისა, |
| Verse: d და | რა შეგეყარო, მაშინ სცნა | შენ ძღვნობა ამისთანისა". |
| Strophe: S429/K429 | ||
| Verse: a | კვლაცა ეთქვა: "მართალია | ეზომ ჩემი მონახსენი, |
| Verse: b | მე თვით წინა მოგეგებვი, | მესწრაფების ნახვა შენი". |
| Verse: c | მოვახსენე: "დია, ღმერთო, | ბრძანება ვქმენ მეცა თქვენი, |
| Verse: d და | ტკბილად ვნახოთ ერთმანერთი, | ვიყვნეთ ვითა მამა-ძენი". |
| Strophe: S430/K430 | ||
| Verse: a | მუნით წასრული ჩამოვხე | ტევრისა რასმე კიდესა; |
| Verse: b | კვლა მოციქულნი მოვიდეს, | სალამად არ დამრიდესა; |
| Verse: c | წინა ტურფათა ტაიჭთა | ძღვნად ჩემთვის მოზიდვიდესა: |
| Verse: d და | "შენსა ნახვასა მეფენი, | - თქვეს, - მართლად ინატრიდესა". |
| Strophe: S431/K431 | ||
| Verse: a | მითხრეს: "მეფე მოგახსენებს, | მეცა შენ კერძ ვიარები, |
| Verse: b | სახლით ჩემით წამოსრული | ხვალე ადრე შეგეყრები". |
| Verse: c | მოციქულნი დავაყენენ, | ხარგა დავდგი, არ მაზრები, |
| Verse: d და | მეტად ამოდ ვუალერსე, | ერთგან დაწვეს ვით მაყრები. |
| Strophe: S432/K432 | ||
| Verse: a | კარგი საქმე კაცსა ზედა | აზომ თურე არ წახდების: |
| Verse: b | ერთი კაცი უკმო-რე-სწყდა, | მოდგა, მალვით მეუბნების: |
| Verse: c | "დიდი მაცო თქვენი ვალი, | ჩემგან ძნელად გარდიხდების, |
| Verse: d და | გაწირვა და დავიწყება | ჩემგან შენი არ იქმნების. |
| Strophe: S433/K433 | ||
| Verse: a | მე მამისა თქვენისაგან | ვარ ცოტაი განაზარდი. |
| Verse: b | თქვენი მესმა საღალატო, | საცნობელად გამოვვარდი; |
| Verse: c | მკვდარი მიმძიმ სანახავად | ტანი მჭევრი, პირი ვარდი, |
| Verse: d და | ყველასავე მოგახსენებ, | გამიგონე, დამიწყნარდი. |
| Strophe: S434/K434 | ||
| Verse: a | რომე ცუდად არ მოჰღორდე, | ისი კაცნი გღალატობენ, |
| Verse: b | ერთგან შენთვის დამალულნი | სპანი ასჯერ ათასობენ; |
| Verse: c | კვლა სხვაგან გითქს სამი ბევრი, | ასრე ფიცხლად* მით გიხმობენ, |
| Verse: d და | აწვე თავსა არ ეწევი, | ფათერაკსა შეგასწრობენ. |
| Strophe: S435/K435 | ||
| Verse: a | მეფე ცოტათ მოგეგებვის, | ვის მჭვრეტნი ვერ გელევიან; |
| Verse: b | მალვით ჩაიცმენ აბჯარსა, | მიენდო, მით გეთნევიან; |
| Verse: c | კვამლსა შეიქმენ, ლაშქარნი | ყოველგნით მოგეხვევიან. |
| Verse: d და | რა ერთსა გცემდენ ათასნი, | ეგრეცა მოგერევიან". |
| Strophe: S436/K436 | ||
| Verse: a | მას კაცსა ამოდ ვეუბენ | და მადლსა გარდვიხდიდია: |
| Verse: b | "რომე არ მოვკვდე, შემოგზღო, | შენ ამას ინატრიდია; |
| Verse: c | აწ ამხანაგთა არ გიგრძნან, | წადი, მათ თანა ვლიდია, |
| Verse: d და | თუ დაგივიწყო, უთუოდ | მემცა ვარ განაკიდია!" |
| Strophe: S437/K437 | ||
| Verse: a | არვის გავანდევ სულ-დგმულსა, | დავმალე ვითა ჭორია. |
| Verse: b | რაცა იქმნების, იქმნების, | ყოვლი თათბირი სწორია! |
| Verse: c | მაგრა სპათაკენ გავგზავნე | კაცი*, გზა თუცა შორია, |
| Verse: d და | შევსთვალე: "ფიცხლად წამოდით, | მოგრაგნეთ მთა და გორია". |
| Strophe: S438/K438 | ||
| Verse: a | მე დილასა მოციქულთა | სიტყვა ტკბილი შევუთვალე: |
| Verse: b | "რამაზს ჰკადრეთ: მოგეგებვი, | მოდი, მოვალ მეცა მალე". |
| Verse: c | ნახევარ დღე სხვა ვიარე, | ჭირსა თავი არ ვაკრძალე. |
| Verse: d და | განგებაა, დღესცა მომკლავს, | ქვემცა სადა დავიმალე?! |
| Strophe: S439/K439 | ||
| Verse: a | ქედსა რასმე გარდავადეგ, | მინდორს მტვერი დავინახე; |
| Verse: b | ვთქვი, თუ: "მოვა რამაზ მეფე; | ჩემთვის უდგამს თუცა მახე, |
| Verse: c | ჩემი* გაჰკვეთს ხორცსა მათსა | ხრმალი ბასრი, შუბი ვახე". |
| Verse: d და | მაშინ ვუთხარ სპათა ჩემთა, | სახე დიდი დავუსახე. |
| Strophe: S440/K440 | ||
| Verse: a | ვთქვი, თუ: "ძმანო, ისი კაცნი | ჩვენ ღალატსა გვიდგებიან, |
| Verse: b | მკლავთა თქვენთა სიმაგრენი | ამისთვისმცა რად დალბიან? |
| Verse: c | ვინცა მოკვდეს მეფეთათვის, | სულნი მათნი ზეცას რბიან. |
| Verse: d და | აწ შევებნეთ ხატაელთა, | ხრმალნი ცუდად რას გვაბიან?" |
| Strophe: S441/K441 | ||
| Verse: a | ვუბრძანე ჩაცმა აბჯრისა | ლაღმან სიტყვითა ხაფითა; |
| Verse: b | დავეკაზმენით საომრად | ჯაჭვ-ჯავშანითა, ქაფითა; |
| Verse: c | რაზმი დავაწყევ, მივჰმართე, | წავე დიდითა სწრაფითა, |
| Verse: d და | მას დღესა ჩემი მებრძოლი | ჩემმანვე ხრმალმან დაფითა. |
| Strophe: S442/K442 | ||
| Verse: a | მივეახლენით, შეგვატყვეს | მათ ტანსა აბჯარ-ცმულობა; |
| Verse: b | კაცი მოვიდა, მომართვა | მეფისა მოციქულობა; |
| Verse: c | ეთქვა, თუ: "ჟამად გვაჩნია | ჩვენ თქვენი არ-ორგულობა, |
| Verse: d და | აბჯრითა გხედავთ, შეგვქმნია | აწ ამად გულ-ნაკლულობა". |
| Strophe: S443/K443 | ||
| Verse: a | შევსთვალე, თუ: "მეცა ვიცი, | რაცა ჩემთვის გაგიგია; |
| Verse: b | თქვენ რასაცა სთათბირობდით, | არ იქმნების, არ, იგია! |
| Verse: c | ბრძანეთ, მოდით, შემებენით, | ვითა წესი და რიგია, |
| Verse: d და | მეცა თქვენად დასახოცლად | ხელი ხრმალსა დამიგია". |
| Strophe: S444/K444 | ||
| Verse: a | რა მივიდა მოციქული, | კვლამცა რადღა გამოგზავნეს! |
| Verse: b | კვამლი შექმნეს ლაშქართათვის, | დამალული გაამჟღავნეს; |
| Verse: c | სამალავით გამოვიდეს, | თავნი ორგნით აქარავნეს, |
| Verse: d და | შექმნეს რაზმი მრავალკეცი, | თუცა, ღმერთო, ვერა მავნეს. |
| Strophe: S445/K445 | ||
| Verse: a | შუბი ვსთხოვე, ხელი ჩავყავ | მუზარადის დასარქმელად; |
| Verse: b | საომარად ატეხილი | ვიყავ მათად გამტეხელად; |
| Verse: c | ერთსა წავსწყდი უტევანსა, | წავგრძელდი და წავე გრძელად. |
| Verse: d და | მათ ურიცხვი რაზმი ეწყო, | წყნარად დგეს და აუშლელად. |
| Strophe: S446/K446 | ||
| Verse: a | ახლოს მივე, შემომხედნეს, | "შმაგიაო", ესე თქვესა. |
| Verse: b | მუნ მივჰმართე მკლავ-მაგარმან, | სად უფროსი ჯარი დგესა; |
| Verse: c | კაცს შუბი ვჰკარ, ცხენი დავეც, | მართ ორნივე მიჰხდეს მზესა, |
| Verse: d და | შუბი გატყდა, ხელი ჩავყავ, | ვაქებ, ხრმალო, ვინცა გლესა! |
| Strophe: S447/K447 | ||
| Verse: a | შიგან ასრე გავერივე, | გნოლის* ჯოგსა* ვითა ქორი, |
| Verse: b | კაცი კაცსა შემოვსტყორცე*, | ცხენ-კაცისა დავდგი გორი; |
| Verse: c | კაცი, ჩემგან განატყორცი*, | ბრუნავს ვითა ტანაჯორი, |
| Verse: d და | ერთობ სრულად ამოვწყვიდე | წინა კერძი რაზმი ორი. |
| Strophe: S448/K448 | ||
| Verse: a | ერთობილნი მომეხვივნეს, | მგრგვლივ შეიქმნა ომი დიდი; |
| Verse: b | ვჰკრი რასაცა, ვერ დამიდგნის, | სისხლსა მჩქეფრსა აღმოვჰღვრიდი; |
| Verse: c | ცხენსა კაცი გაკვეთილი | მანდიკურად გარდავჰკიდი. |
| Verse: d და | სითცა ვიყვი, გამექციან, | მათ შექმნიან* ჩემი რიდი. |
| Strophe: S449/K449 | ||
| Verse: a | საღამო-ჟამ დაიზახნა | ქედით მათმან დარაჯამან: |
| Verse: b | "ნუღარა სდგათ, წაედითო, | კვლა მოგვხედნა რისხვით ცამან: |
| Verse: c | მოვა მტვერი საშინელი, | შეგვაშინა* ამად ამან, |
| Verse: d და | ნუთუ სრულად ამოგვწყვიდნეს | უთვალავმან, ბევრმან სპამან". |
| Strophe: S450/K450 | ||
| Verse: a | ჩემნი ლაშქარნი, რომელნი | წამომეტანნეს მე არა, |
| Verse: b | რა ეცნა, წამოსრულიყვნეს, | ღამე-წამორთვით ეარა; |
| Verse: c | ვერ დაიტევდა მინდორი | და არე მთათა ეარა, |
| Verse: d და | გამოჩნდეს, სცემდეს ტაბლაკსა, | ბუკმან ხმა გააზეარა. |
| Strophe: S451/K451 | ||
| Verse: a | იგი ნახეს, გასაქცევლად | გაემართნეს, შევჰკივლენით; |
| Verse: b | ველნი, ჩვენგან ნაომარნი, | ომითავე გარდავვლენით. |
| Verse: c | რამაზ მეფე ჩამოვაგდე, | ერთმანერთსა გავეხრმლენით, |
| Verse: d და | მისნი სპანი ყველაკანი | დავიპყრენით, არ მოვკლენით. |
| Strophe: S452/K452 | ||
| Verse: a | უკანანიცა ლაშქარნი | მოესწრნეს მათ გაქცეულთა, |
| Verse: b | დაუწყეს პყრობა, ჩამოყრა | შეშინებულთა, ძლეულთა; |
| Verse: c | ძილისა მიჰხვდა ნაცვალი | ძილ-მკრთალთა, ღამე-თეულთა, |
| Verse: d და | ტყვეთა მრთელთაცა არ აკლდა | კვნესა, მართ ვითა სნეულთა. |
| Strophe: S453/K453 | ||
| Verse: a | მას ადგილსა ნაომარსა | გარდავხედით მოსვენებად. |
| Verse: b | ხელსა ხრმლითა დავეკოდე, | წყლულად მაჩნდა, არ-ნაღებად; |
| Verse: c | ჩემნი სპანი მოვიდიან | საჭვრეტლად და ჩემად ქებად, |
| Verse: d და | ვერ იტყვიან ვერ მიმხვდარნი | ქებასაცა მოხსენებად. |
| Strophe: S454/K454 | ||
| Verse: a | ერთსა კაცსა ეყოფოდეს, | დიდებანი რომე მჭირდეს; |
| Verse: b | ზოგთა შორით დამლოციან, | ზოგნი კოცნად გამიპირდეს; |
| Verse: c | რომელთაცა გავეზარდე, | დიდებულნი ამიტირდეს, |
| Verse: d და | ჩემგან ხრმლითა განაკვეთი* | ნახეს*, მეტად გაუკვირდეს. |
| Strophe: S455/K455 | ||
| Verse: a | გავგზავნენ ყოვლგან ლაშქარნი, | ალაფი ავაღებინე, |
| Verse: b | ერთობ სავსენი მოვიდეს, | თავიცა ვალაღებინე*, |
| Verse: c | სისხლთა მებრძოლთა ჩემთასა | მინდორი შევაღებინე, |
| Verse: d და | არ ვჰბრძოლე, კარი ქალაქთა | უომრად გავაღებინე. |
| Strophe: S456/K456 | ||
| Verse: a | რამაზს ვარქვი: "შემიგნია | საქმე შენი სამუხთალე, |
| Verse: b | აწ ეგრეცა შეპყრობილმან | თავი გამოიმართალე, |
| Verse: c | სიმაგრეთა ნუ ამაგრებ, | ყველა ხელთა მომათვალე, |
| Verse: d და | თვარა შენი შეცოდება | მემცა ზედა რად წავსთვალე?" |
| Strophe: S457/K457 | ||
| Verse: a | რამაზ მითხრა: "აღარაა* | ამის მეტი ჩემი ღონე, |
| Verse: b | ერთი ჩემი დიდებული | მომეც, ზედა მაპატრონე, |
| Verse: c | ციხოვანთა გავუგზავნო, | საუბარი გამიგონე, |
| Verse: d და | ხელთა მოგცემ ყველაკასა, | განაღამცა შენ გაქონე!" |
| Strophe: S458/K458 | ||
| Verse: a | მივეც ერთი დიდებული, | თანა სპანი წავატანენ, |
| Verse: b | ციხოვანნი ერთობილნი | ჩემს წინაშე მოვიყვანენ, |
| Verse: c | ხელთა მომცეს* სიმაგრენი, | ომნი ასრე შევანანენ, |
| Verse: d და | საჭურჭლენი სიმრავლითა | რასმცა ვითა დავაგვანენ! |
| Strophe: S459/K459 | ||
| Verse: a | მაშინღა შევე ხატაეთს | მოვლად და მოსათვალავად; |
| Verse: b | კლიტენი საჭურჭლეთანი | მომართვნეს დაუმალავად; |
| Verse: c | ქვეყანა ჩავსხი, ვუბრძანე: | "იყვენით თქვენ უკრძალავად, |
| Verse: d და | მზემან არ დაგწვენ, იცოდით, | დაგყარენ გაუგვალავად". |
| Strophe: S460/K460 | ||
| Verse: a | საჭურჭლენი გარდავნახენ | თავის-თავის, კიდის-კიდე. |
| Verse: b | უცხო ფერთა საჭურჭლეთა, | დავშვრები, თუ მოვსთვალვიდე; |
| Verse: c | ერთგან ვნახე* საკვირველი | ყაბაჩა და ერთი რიდე, |
| Verse: d და | თუ-მცა ჰნახე*, სახელისა | ცოდნასაცა ინატრიდე! |
| Strophe: S461/K461 | ||
| Verse: a | ვერა შევიგენ, რა იყო, | ანუ ნაქმარი რაულად! |
| Verse: b | ვისცა ვუჩვენი, უკვირდის, | ღმრთისაგან თქვის სასწაულად; |
| Verse: c | არცა ლარულად ჰგდებოდა | მას ქსელი, არც ორხაულად; |
| Verse: d და | სიმტკიცე ჰგვანდა ნაჭედსა, | ვთქვი ცეცხლთა შენართაულად. |
| Strophe: S462/K462 | ||
| Verse: a | იგი საძღვნოდ მისად დავსხენ, | ვისი შუქი მანათობდა; |
| Verse: b | მეფისათვის დავარჩიე, | საარმაღნოდ რაცა სჯობდა: |
| Verse: c | ჯორ-აქლემი ათჯერ ასი, | ყველაკაი წვივ-მაგრობდა, - |
| Verse: d და | ატვირთული გავუგზავნე, | ამბავსაცა* კარგსა სცნობდა. |
