TITUS
Notker, De arte rhetorica, ms. G
Part No. 6
Previous part

Manuscript page: G59rb  
Line: 1     dicturi que ad ornatum proprie pertinet docebimus Aut copiosum est propositionem rethoricam Qvid copiosvm sit
Line: 2     multis affirmare rationibus ad huc modum proposicio est Melius accurantur que consilio
Line: 3     geruntur quam que sine consilio amministrantur Approbatio est domus ea que ratione regitur
Line: 4     omnibus est instructior rebus et apparatior quam ea que temere et nullo consilio amminis\tratur
Line: 5     Similiter exercitus is cui prępositus est sapiens et callidus imperator omnibus partibus
Line: 6     commodius regitur quam is qui stulticia et temeritate alicuius administratur Non enim facile
Page of edition: 146 
Line: 7     discuntur hęc genera orandi quia proprii et magni operis sunt singula et quia scemata .i. figu\re
Line: 8     orationum argumenta quoque ratiotinationes et diefinitiones et pręcepta grauitatis
Line: 9     et omnia pręcepta non solum rethoricę artis sed et quędam grammatice . et dialecticę
Line: 10     artis ad hęc genera et ad has partes orationis aptantur et auctores arcium in his
Line: 11     tota studia consummabant QVID SIT OPVS ORATIONIS
Line: 12     Agit ergo omnis orator ut aduersarios frangat iudices et auditores attrahat et ut
Line: 13     cicero dicit persuadeat dictione Quid persuadeat utique hoc factum quod ipse
Line: 14     defendit iustum bonum et honestum esse uel utile aut necessarium esse Vel e contra quid im\pugnat
Line: 15     noxium esse turpe et pudendum et ab omni religione atque iusticia alienum
Line: 16     Ergo prima est materia .i. causa de qua diximus .' deinde oratio VNDE SVMATVR ORATIO
Line: 17     quam nunc dicimus que ostendit causam qualis sit Jpsa oratio ex oratoris procedit scientia
Line: 18     quam rethoricam uocitamus ut bene intellegatur eius extrinsecus haurire de materia
Line: 19     quod ipsa deintus propinet in oratione Eadem ergo quid sit diffiniatur QVID Sit Rethorica
Line: 20     Rethorica est bene dicendi sciencia Diffinitio interpretatur . gn̄otmezûnga .i. nihil
Line: 21     plus nihil minus potest et aliter dici ut ante ostendi Et quid est bene dicere Appo\site
Line: 22     .i. apte et congrue ad persuadendum dicere Unde hęc quis potest Natura adminis\trat
Line: 23     eam doctrina uero nutrit et auget QVE SINT PARTES EIVS
Line: 24     Partes eius sunt .v. inuentio . disposicio. Memoria Elocucio Page of edition: 148  pronunciatio Non solum
Line: 25     orator sed et prędicator et qui nuncium fert et quicumque uul uiua uoce enarrare his
Line: 26     partibus indiget Scriptores librorum etsi non .v. iiiior tamen partibus fretos esse oportet
Line: 27     et cum sex partes supradictę orationis illius qua orator in causis utitur exordium
Line: 28     particio narratio . confirmatio . reprehensio conclusio earum nulla nisi his .vque. poterit
Line: 29     expediri Enimuero quicquid in omni "1"locutione laudatur"1" uel reprehenditur ad harum quemlibet
Line: 30     parcium pertinet Ipse cicero false inuectionis arguebat ermogoram in rethoricis DE VICIIS HARVM .V./PARCIVM
Line: 31     dicens nec quid dicat attendere . nec quid polliceatur intellegere uidetur Sic
Line: 32     terentius sciens comicum debere uerisimilem materiam habere . derisit lucilium suum
Line: 33     emulum inuentionis quod non esset idonea sed uilis et friuola per caliopium recitatorem
Line: 34     suum dicentem Poęta uęrus . nouum poętam maledictis ne scribat deterrere pa\rat
Line: 35     quia nusquam insanum scripsit adolescentulum ceruam uidere fugere et sectari
Line: 36     canes . et eam plorare et orare ut subueniat sibi Sic etiam uirgilium multi
Line: 37     culpant uiciose disposicionis quando errores enęe non a principio sed ex medio iti\neris
Line: 38     cepit describere dicens Uix e conspectu sicule telluris in altum uela dabant
Line: 39     lęti. Teoctistus pręceptor presciani grammatici arguebat probum itidem grammaticum Page of edition: 150  quod non
Line: 40     haberet in memoria excipere satur saturi quando scripsit omnia in ur desinentia tercię
Line: 41     declinationis esse Elocucionem reprehendimus cum barbarismum et solęcismum solemus audire
Line: 42     uel alia decem uicia que connumerantur uel cum aliquid minus urbanum profer\tur Vnde
Line: 43     cicero dixit Quemquam mandare litteris cogitationes suas qui nesciat eas rite dis\ponere
Line: 44     uel ornare hominis est abutentis ocio et litteris Quid de pronuntiatione
Line: 45     loquor? quę non minus in legentibus et canentibus obseruatur quam in oratoribus cuius ui\tia
Line: 46     cauere post docebimus ITEM DE INVENTIONE
Line: 47     Est autem inuentio excogitatio rerum uerarum uel uerisimilium que causam probabi\lem
Line: 48     reddunt .s. quam defendere uis in iudiciali genere uel quam suadere uis in delibera\tiuo
Line: 49     uel laudare in demonstratiuo Cur aliter defendatur uel suadeatur nisi sit probabi\lis?
Line: 50     .i. lobesam uel cloûblîch Excogitauit enim salomon rem quam probauit que ex duabus me\retricibus
Line: 51     mater esset infantis uiui dicens diuidatur gladio Hoc mater noluit audi\re .
Line: 52     quia que mater est diligit filium Quę autem mater non erat fieri hoc postulauit Sic et da\niel
Line: 53     inuenit argumentum quo probauit falsvm testimonium prolatum esse contra susannam
Line: 54     quia sub cino et sub prino repugnant et non possunt simul stare Causam igitur susanne
Line: 55     quam ipse defendit fecit probabilem .i. clôvblicha Hęc sunt in coniectura autem deliberati\ua
Page of edition: 152 
Line: 56     iudiht rationem inuenit qua holofernem occidendo hostes fugando causam
Line: 57     suam que est non oportere tradi ciuitatem reddidit probabilem .i. lobêsama . in coniectu\ra
Line: 58     demonstratiua samuel ostendit saulem populo dicens Jste est quem elegit
Line: 59     deus Fit controuersia in populo alii salutant eum dicentes Uiuat rex Filii autem belial
Line: 60     dicunt num saluare nos poterit iste? Pergunt deinde saul et samuel cum
Line: 61     populo contra filios ammon et reuersi sunt cum uictoria Jnde rationem inueniunt
Line: 62     quia suam causam probabilem faciant . hi qui studiosi erant parcium saolis et samuhelis
Line: 63     dicentes ad samuelem Ubi sunt uiri qui dixerunt non regnabit super nos? date
Line: 64     nobis illos ut occidamus eos Sed et athenienses quondam obiurgati . cur claudvm
Line: 65     regem haberent defenderunt se hac ratione inuenta quod melius est regem claudi\care
Line: 66     quam regnum . et hic status comparatio dicitur in demonstratiuo genere
Line: 67     Pętrus defendebat se per remotionem criminis contra iudeos in iudiciali genere iur\gantes
Line: 68     quare gentiles introduceret ad fidem Inuenit ergo rationem que probabilem
Line: 69     facit rem Dum orarem inquid in solario et esuriens uellem gustare . celitus mihi uas
Line: 70     summissum est plenum bestiis et serpentibus cum hac uoce macta et man\duca
Next part


This text is part of the TITUS edition of Notker, De arte rhetorica, ms. G.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 15.10.2021. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.