TITUS
Kautiliya Arthasastra: Part No. 28

Chapter: 7 

(The topic of accounts in the records and audit office)


Sentence: 1 
    akṣapaṭalam adʰyakṣaḥ prānmukʰam udanmukʰaṃ vā vibʰaktopastʰānaṃ nibandʰapustakastʰānaṃ kārayet //
   akṣa-paṭalam adʰyakṣaḥ prān-mukʰam udan-mukʰaṃ vā vibʰakta-upastʰānaṃ nibandʰa-pustaka-stʰānaṃ kārayet //

Sentence: 2 
    tatrādʰikaraṇānāṃ saṃkʰyāpracārasaṃjātāgram, karmāntānāṃ dravyaprayogavr̥ddʰikṣayavyayaprayāmavyājīyogastʰānavetanaviṣṭipramāṇam, ratnasārapʰalgukupyānām argʰaprativarṇakamānapratimānonmānāvamānabʰāṇḍam, deśagrāmajātikulasaṃgʰānāṃ dʰarmavyavahāracaritrasaṃstʰānam, rājopajīvināṃ pragrahapradeśabʰogaparihārabʰaktavetanalābʰam, rājñaś ca patnīputrāṇāṃ ratnabʰūmilābʰaṃ nirdeśotpātikapratīkāralābʰam, mitrāmitrāṇāṃ ca saṃdʰivigrahapradānādānaṃ nibandʰapustakastʰaṃ kārayet //
   tatra+ adʰikaraṇānāṃ saṃkʰyā-pracāra-saṃjāta-agram, karma-antānāṃ dravya-prayoga-vr̥ddʰi-kṣaya-vyaya-prayāma-vyājī-yoga-stʰāna-vetana-viṣṭi-pramāṇam, ratna-sāra-pʰalgu-kupyānām argʰa-prativarṇaka-māna-pratimāna-unmāna-avamāna-bʰāṇḍam, deśa-grāma-jāti-kula-saṃgʰānāṃ dʰarma-vyavahāra-caritra-saṃstʰānam, rāja-upajīvināṃ pragraha-pradeśa-bʰoga-parihāra-bʰakta-vetana-lābʰam, rājñaś ca patnī-putrāṇāṃ ratna-bʰūmi-lābʰaṃ nirdeśa-utpātika-pratīkāra-lābʰam, mitra-amitrāṇāṃ ca saṃdʰi-vigraha-pradāna-ādānaṃ nibandʰa-pustakastʰaṃ kārayet //

Sentence: 3 
    tataḥ sarvādʰikaraṇānāṃ karaṇīyaṃ siddʰaṃ śeṣam āyavyayau nīvīm upastʰānaṃ pracāraṃ caritraṃ saṃstʰānaṃ ca nibandʰena prayaccʰet //
   tataḥ sarva-adʰikaraṇānāṃ karaṇīyaṃ siddʰaṃ śeṣam āya-vyayau nīvīm upastʰānaṃ pracāraṃ caritraṃ saṃstʰānaṃ ca nibandʰena prayaccʰet //

Sentence: 4 
    uttamamadʰyamāvareṣu ca karmasu tajjātikam adʰyakṣaṃ kuryāt, sāmudayikeṣv avaklr̥ptikam(avakl̥ptikam) yam upahatya rājā nānutapyeta //
   uttama-madʰyama-avareṣu ca karmasu taj-jātikam adʰyakṣaṃ kuryāt, sāmudayikeṣv avaklr̥ptikam(avakl̥ptikam) yam upahatya rājā na+ anutapyeta //

Sentence: 5 
    sahagrāhiṇaḥ pratibʰuvaḥ karmopajīvinaḥ putrā bʰrātaro bʰāryā duhitaro bʰr̥tyāś cāsya karmaccʰedaṃ vaheyuḥ //
   sahagrāhiṇaḥ pratibʰuvaḥ karma-upajīvinaḥ putrā bʰrātaro bʰāryā duhitaro bʰr̥tyāś ca+ asya karmac-cʰedaṃ vaheyuḥ //

Sentence: 6 
    triśataṃ catuḥpañcāśac cāhorātrāṇāṃ karmasaṃvatsaraḥ //
   tri-śataṃ catuḥ-pañcāśat+ ca+ ahorātrāṇāṃ karma-saṃvatsaraḥ //

Sentence: 7 
    tam āṣāḍʰīparyavasānam ūnaṃ pūrṇaṃ vā dadyāt //
   tam āṣāḍʰī-paryavasānam ūnaṃ pūrṇaṃ vā dadyāt //

Sentence: 8 
    karaṇādʰiṣṭʰitam adʰimāsakaṃ kuryāt //
   karaṇa-adʰiṣṭʰitam adʰimāsakaṃ kuryāt //

Sentence: 9 
    apasarpādʰiṣṭʰitaṃca pracāram //
   apasarpa-adʰiṣṭʰitaṃca pracāram //

Sentence: 10 
    pracāracaritrasaṃstʰānāny anupalabʰamāno hi prakr̥taḥ samudayam ajñānena parihāpayati, uttʰānakleśāsahatvād ālasyena, śabdādiṣv indriyārtʰeṣu prasaktaḥ pramādena, saṃkrośādʰarmānartʰabʰīrubʰāyena, kāryārtʰiṣv anugrahabuddʰiḥ kāmena, hiṃsābuddʰiḥ kopena, vidyādravyavallabʰāpāśrayād darpeṇa, tulāmānatarkagaṇitāntaropadʰānāl lobʰena //
   pracāra-caritra-saṃstʰānāny anupalabʰamāno hi prakr̥taḥ samudayam ajñānena parihāpayati, uttʰāna-kleśa-asahatvād ālasyena, śabdādiṣv indriya-artʰeṣu prasaktaḥ pramādena, saṃkrośa-adʰarma-anartʰa-bʰīru-bʰāyena, kārya-artʰiṣv anugraha-buddʰiḥ kāmena, hiṃsā-buddʰiḥ kopena, vidyā-dravya-vallabʰa-apāśrayād darpeṇa, tulā-māna-tarka-gaṇita-antara-upadʰānāt+ lobʰena //

Sentence: 11 
    "teṣām ānupūrvyā yāvān artʰopagʰātas tāvān ekottaro daṇḍaḥ" iti mānavāḥ //
   "teṣām ānupūrvyā yāvān artʰa-upagʰātas tāvān eka-uttaro daṇḍaḥ" iti mānavāḥ //

Sentence: 12 
    "sarvatrāṣṭaguṇaḥ" iti pārāśarāḥ //
   "sarvatra+ aṣṭa-guṇaḥ" iti pārāśarāḥ //

Sentence: 13 
    "daśaguṇaḥ" iti bārhaspatyāḥ //
   "daśa-guṇaḥ" iti bārhaspatyāḥ //

Sentence: 14 
    "viṃśatiguṇaḥ" ity auśanasāḥ //
   "viṃśati-guṇaḥ" ity auśanasāḥ //

Sentence: 15 
    yatʰāparādʰam iti kauṭilyaḥ //
   yatʰā-aparādʰam iti kauṭilyaḥ //

Sentence: 16 
    gāṇanikyāni āṣāḍʰīm āgaccʰeyuḥ //
   gāṇanikyāni āṣāḍʰīm āgaccʰeyuḥ //

Sentence: 17 
    āgatānāṃ samudrapustakabʰāṇḍanīvīkānām ekatrāsambʰāṣāvarodʰaṃ kārayet //
   āgatānāṃ samudra-pustaka-bʰāṇḍa-nīvīkānām ekatra-asambʰāṣā-avarodʰaṃ kārayet //

Sentence: 18 
    āyavyayanīvīnām agrāṇi śrutvā nīvīm avahārayet //
   āya-vyaya-nīvīnām agrāṇi śrutvā nīvīm avahārayet //

Sentence: 19 
    yac cāgrād āyasyāntaraparṇe nīvyāṃ vardʰeta vyayasya vā yat parihāpayet, tad aṣṭaguṇam adʰyakṣaṃ dāpayet //
   yac ca+ agrād āyasya+ antara-parṇe nīvyāṃ vardʰeta vyayasya vā yat parihāpayet, tad aṣṭa-guṇam adʰyakṣaṃ dāpayet //

Sentence: 20 
    viparyaye tam eva prati syāt //
   viparyaye tam eva prati syāt //

Sentence: 21 
    yatʰākālam anāgatānām apustakabʰāṇḍanīvīkānāṃ vā deyadaśabandʰo daṇḍaḥ //
   yatʰā-kālam anāgatānām apustaka-bʰāṇḍa-nīvīkānāṃ vā deya-daśa-bandʰo daṇḍaḥ //

Sentence: 22 
    kārmike copastʰite kāraṇikasyāpratibadʰnataḥ pūrvaḥ sāhasadaṇḍaḥ //
   kārmike ca+ upastʰite kāraṇikasya+ apratibadʰnataḥ pūrvaḥ sāhasa-daṇḍaḥ //

Sentence: 23 
    viparyaye kārmikasya dviguṇaḥ //
   viparyaye kārmikasya dvi-guṇaḥ //

Sentence: 24 
    pracārasamaṃ mahāmātrāḥ samagrāḥ śrāvayeyur aviṣamamantrāḥ //
   pracāra-samaṃ mahā-mātrāḥ samagrāḥ śrāvayeyur aviṣama-mantrāḥ //

Sentence: 25 
    pr̥tʰagbʰūto mitʰyāvādī caiṣām uttamaṃ daṇḍaṃ dadyāt //
   pr̥tʰag-bʰūto mitʰyā-vādī ca+ eṣām uttamaṃ daṇḍaṃ dadyāt //

Sentence: 26 
    akr̥tāhorūpaharaṃ māsam ākāṅkṣeta //
   akr̥ta-aho-rūpa-haraṃ māsam ākāṅkṣeta //

Sentence: 27 
    māsād ūrdʰvaṃ māsadviśatottaraṃ daṇḍaṃ dadyāt //
   māsād ūrdʰvaṃ māsa-dviśata-uttaraṃ daṇḍaṃ dadyāt //

Sentence: 28 
    alpaśeṣalekʰyanīvīkaṃ pañcarātram ākāṅkṣeta //
   alpa-śeṣa-lekʰya-nīvīkaṃ pañca-rātram ākāṅkṣeta //

Sentence: 29 
    tataḥ paraṃ kośapūrvam ahorūpaharaṃ dʰarmavyavahāracaritrasaṃstʰānasaṃkalananirvartanānumānacāraprayogair avekṣeta na
   tataḥ paraṃ kośa-pūrvam aho-rūpa-haraṃ dʰarma-vyavahāra-caritra-saṃstʰāna-saṃkalana-nirvartana-anumāna-cāra-prayogair avekṣeta na

Sentence: 30 
    divasapañcarātrapakṣamāsacāturmāsyasaṃvatsaraiś ca pratisamānayet //
   divasa-pañca-rātra-pakṣa-māsa-cāturmāsya-saṃvatsaraiś ca pratisamānayet //

Sentence: 31 
    vyuṣṭadeśakālamukʰotpattyannuvr̥ttipramāṇadāyakadāpakanibandʰakapratigrāhakaiś cāyaṃ samānayet //
   vyuṣṭa-deśa-kāla-mukʰa-utpatti-anuvr̥tti-pramāṇa-dāyaka-dāpaka-nibandʰaka-pratigrāhakaiś ca+ ayaṃ samānayet //

Sentence: 32 
    vyuṣṭadeśakālamukʰalābʰakāraṇadeyayogapramāṇājñāpakoddʰārakavidʰātr̥kapratigrāhakaiś ca vyayaṃ samānayet //
   vyuṣṭa-deśa-kāla-mukʰa-lābʰa-kāraṇa-deya-yoga-pramāṇa-ājñāpaka-uddʰāraka-vidʰātr̥ka-pratigrāhakaiś ca vyayaṃ samānayet //

Sentence: 33 
    vyuṣṭadeśakālamukʰānuvartanarūpalakṣaṇapramāṇanikṣepabʰājanagopāyakaiś ca nīvīṃ samānayet //
   vyuṣṭa-deśa-kāla-mukʰa-anuvartana-rūpa-lakṣaṇa-pramāṇa-nikṣepa-bʰājana-gopāyakaiś ca nīvīṃ samānayet //

Sentence: 34 
    rājārtʰe kāraṇikasyāpratibadʰnataḥ pratiṣedʰayato vājñāṃ nibandʰād āyavyayam anyatʰā nīvīm avalikʰato dviguṇaḥ //
   rāja-artʰe kāraṇikasya+ apratibadʰnataḥ pratiṣedʰayato vā+ ājñāṃ nibandʰād āya-vyayam anyatʰā nīvīm avalikʰato dvi-guṇaḥ //

Sentence: 35 
    kramāvahīnam utkramam avijñātaṃ punaruktaṃ vā vastukam avalikʰato dvādaśapaṇo daṇḍaḥ //
   krama-avahīnam utkramam avijñātaṃ punar-uktaṃ vā vastukam avalikʰato dvādaśa-paṇo daṇḍaḥ //

Sentence: 36 
    nīvīm avalikʰato dviguṇaḥ //
   nīvīm avalikʰato dvi-guṇaḥ //

Sentence: 37 
    bʰakṣayato ʼṣṭaguṇaḥ //
   bʰakṣayato+ aṣṭa-guṇaḥ //

Sentence: 38 
    nāśayataḥ pañcabandʰaḥ pratidānaṃ ca //
   nāśayataḥ pañca-bandʰaḥ pratidānaṃ ca //

Sentence: 39 
    mitʰyāvāde steyadaṇḍaḥ //
   mitʰyā-vāde steya-daṇḍaḥ //

Sentence: 40 
    paścātpratijñāte dviguṇaḥ, prasmr̥totpanne ca //
   paścāt-pratijñāte dvi-guṇaḥ, prasmr̥ta-utpanne ca //


Sentence: 41ab 
    aparādʰaṃ sahetālpaṃ tuṣyed alpe ʼpi codaye / [ś]
   aparādʰaṃ saheta+ alpaṃ tuṣyed alpe+ api ca+ udaye / [ś]

Sentence: 41cd 
    mahopakāraṃ cādʰyakṣaṃ pragraheṇābʰipūjayet //[ś] E
   mahā-upakāraṃ ca+ adʰyakṣaṃ pragraheṇa+ abʰipūjayet //[ś] E






Copyright TITUS Project Frankfurt a/M 1999-2000. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.