TITUS
Kautiliya Arthasastra: Part No. 41

Chapter: 20 

(Measures of space and time)


Sentence: 1 
    mānādʰyakṣyo deśakālamānaṃ vidyāt //
   māna-adʰyakṣyo deśa-kāla-mānaṃ vidyāt //

Sentence: 2 
    aṣṭau paramāṇavo ratʰacakravipruṭ //
   aṣṭau parama-aṇavo ratʰa-cakra-vipruṭ //

Sentence: 3 
    tā aṣṭau likṣā //
   tā aṣṭau likṣā //

Sentence: 4 
    tā aṣtau yūkā //
   tā aṣtau yūkā //

Sentence: 5 
    tā aṣṭau yavamadʰyaḥ //
   tā aṣṭau yava-madʰyaḥ //

Sentence: 6 
    aṣṭau yavamadʰyā aṅgulam //
   aṣṭau yava-madʰyā aṅgulam //

Sentence: 7 
    madʰyamasya puruṣasya madʰyamāyā anugulyā madʰyaprakarṣo vāṅgulam //
   madʰyamasya puruṣasya madʰyamāyā anugulyā madʰya-prakarṣo vā+ aṅgulam //

Sentence: 8 
    caturaṅgulo dʰanurgrahaḥ //
   catur-aṅgulo dʰanur-grahaḥ //

Sentence: 9 
    aṣṭāṅgulā dʰanurmuṣṭiḥ //
   aṣṭa-aṅgulā dʰanur-muṣṭiḥ //

Sentence: 10 
    dvādaśāṅgulā vitastiḥ, cʰāyāpauruṣaṃ ca //
   dvādaśa-aṅgulā vitastiḥ, cʰāyā-pauruṣaṃ ca //

Sentence: 11 
    caturdaśāṅgulaṃ śamaḥ śalaḥ parīrayaḥ padaṃ ca //
   catur-daśa-aṅgulaṃ śamaḥ śalaḥ parīrayaḥ padaṃ ca //

Sentence: 12 
    dvivitastir aratniḥ prājāpatyo hastaḥ //
   dvi-vitastir aratniḥ prājāpatyo hastaḥ //

Sentence: 13 
    sa-dʰanurgrahaḥ pautavavivītamānam //
   sa-dʰanur-grahaḥ pautava-vivīta-mānam //

Sentence: 14 
    sa-dʰanurmuṣṭiḥ kuṣkuḥ kaṃso vā //
   sa-dʰanur-muṣṭiḥ kuṣkuḥ kaṃso vā //

Sentence: 15 
    dvicatvāriṃśadaṅgulas takṣṇaḥ krākacanikakiṣkuḥ skandʰāvāradurgarājaparigrahamānam //
   dvi-catvāriṃśad-aṅgulas takṣṇaḥ krākacanika-kiṣkuḥ skandʰa-āvāra-durga-rāja-parigraha-mānam //

Sentence: 16 
    catuṣpañcāśadaṅgulaḥ kūpyavanahastaḥ //
   catuṣ-pañcāśad-aṅgulaḥ kūpya-vana-hastaḥ //

Sentence: 17 
    caturaśītyaṅgulo vyāmo rajjumānaṃ kʰātapauruṣaṃ ca //
   catur-aśīty-aṅgulo vyāmo rajju-mānaṃ kʰāta-pauruṣaṃ ca //

Sentence: 18 
    caturaratnir daṇḍo dʰanurnālikā pauruṣaṃ ca gārhapatyam //
   catur-aratnir daṇḍo dʰanur-nālikā pauruṣaṃ ca gārhapatyam //

Sentence: 19 
    aṣṭaśatāṅgulaṃ dʰanuḥ patʰiprākāramānaṃ pauruṣaṃ cāgnicityānām //
   aṣṭa-śata-aṅgulaṃ dʰanuḥ patʰi-prākāra-mānaṃ pauruṣaṃ ca+ agni-cityānām //

Sentence: 20 
    ṣaṭkaṃso daṇḍo brahmadeyātitʰyamānam //
   ṣaṭ-kaṃso daṇḍo brahma-deya-ātitʰya-mānam //

Sentence: 21 
    daśadaṇḍo rajjuḥ //
   daśa-daṇḍo rajjuḥ //

Sentence: 22 
    dvirajjukaḥ parideśaḥ //
   dvi-rajjukaḥ parideśaḥ //

Sentence: 23 
    trirajjukaṃ nivartanam ekataḥ //
   tri-rajjukaṃ nivartanam ekataḥ //

Sentence: 24 
    dvidaṇḍādʰiko bāhuḥ //
   dvi-daṇḍa-adʰiko bāhuḥ //

Sentence: 25 
    dvidʰanuḥsahasraṃ gorutam //
   dvi-dʰanuḥ-sahasraṃ go-rutam //

Sentence: 26 
    caturgorutaṃ yojanam //
   catur-go-rutaṃ yojanam //

Sentence: 27 
    iti deśamānam //
   iti deśa-mānam //

Sentence: 28 
    kālamānam ata ūrdʰvam //
   kāla-mānam ata ūrdʰvam //

Sentence: 29 
    tuṭo lavo nimeṣaḥ kāṣṭʰā kallā nālikā muhūrtaḥ pūrvāparabʰāgau divaso rātriḥ pakṣo māsa r̥tur ayanaṃ saṃvatsaro yugam iti kālāḥ //
   tuṭo lavo nimeṣaḥ kāṣṭʰā kallā nālikā muhūrtaḥ pūrva-apara-bʰāgau divaso rātriḥ pakṣo māsa r̥tur ayanaṃ saṃvatsaro yugam iti kālāḥ //

Sentence: 30 
    dvau tuṭau lavaḥ //
   dvau tuṭau lavaḥ //

Sentence: 31 
    dvau lavau nimeṣaḥ //
   dvau lavau nimeṣaḥ //

Sentence: 32 
    pañcanimeṣāḥ kāṣṭʰāḥ //
   pañca-nimeṣāḥ kāṣṭʰāḥ //

Sentence: 33 
    triṃśatkāṣṭʰāḥ kalāḥ //
   triṃśat-kāṣṭʰāḥ kalāḥ //

Sentence: 34 
    catvāriṃśatkalāḥ nālikā //
   catvāriṃśat-kalāḥ nālikā //

Sentence: 35 
    suvarṇamāṣakāś catvāraś caturaṅgulāyāmāḥ kumbʰaccʰidram āḍʰakam ambʰaso vā nālikā //
   suvarṇa-māṣakāś catvāraś catur-aṅgula-āyāmāḥ kumbʰac-cʰidram āḍʰakam ambʰaso vā nālikā //

Sentence: 36 
    dvināliko muhūrtaḥ //
   dvi-nāliko muhūrtaḥ //

Sentence: 37 
    pañcadaśamuhūrto divaso rātriś ca caitre cāśvayuje ca māsi bʰavataḥ //
   pañca-daśa-muhūrto divaso rātriś ca caitre ca+ āśvayuje ca māsi bʰavataḥ //

Sentence: 38 
    tataḥ paraṃ tribʰir muhūrtair anyataraḥ ṣaṇmāsaṃ vardʰate hrasate ceti //
   tataḥ paraṃ tribʰir muhūrtair anyataraḥ ṣaṇ-māsaṃ vardʰate hrasate ca+ iti //

Sentence: 39 
    cʰāyāyām aṣṭapauruṣyām aṣṭādaśabʰāgaś cʰedaḥ, ṣaṭpauruṣyāṃ caturdaśabʰāgaḥ, tripauruṣyām aṣṭabʰāgaḥ, dvipauruṣyāṃ ṣaḍbʰāgaḥ, pauruṣyāṃ caturbʰāgaḥ, aṣṭāṅgulāyāṃ trayo daśabʰāgāḥ, caturaṅgulāyāṃ trayo ʼṣṭabʰāgāḥ, accʰāyo madʰyāhna iti //
   cʰāyāyām aṣṭa-pauruṣyām aṣṭādaśa-bʰāgaś cʰedaḥ, ṣaṭ-pauruṣyāṃ catur-daśa-bʰāgaḥ, tri-pauruṣyām aṣṭa-bʰāgaḥ, dvi-pauruṣyāṃ ṣaḍ-bʰāgaḥ, pauruṣyāṃ catur-bʰāgaḥ, aṣṭa-aṅgulāyāṃ trayo daśa-bʰāgāḥ, catur-aṅgulāyāṃ trayo+ aṣṭa-bʰāgāḥ, accʰāyo madʰya-ahna iti //

Sentence: 40 
    parāvr̥tte divase śeṣam evaṃ vidyāt //
   parāvr̥tte divase śeṣam evaṃ vidyāt //

Sentence: 41 
    āṣāḍʰe māsi naṣṭaccʰāyo madʰyāhno bʰavati //
   āṣāḍʰe māsi naṣṭac-cʰāyo madʰya-ahno bʰavati //

Sentence: 42 
    ataḥ paraṃ śrāvaṇādīnāṃ ṣaṇmāsānāṃ dvyaṅgulottarā māgʰādīnāṃ dvyaṅgulāvarā cʰāyā iti //
   ataḥ paraṃ śrāvaṇa-ādīnāṃ ṣaṇ-māsānāṃ dvy-aṅgula-uttarā māgʰa-ādīnāṃ dvy-aṅgula-avarā cʰāyā iti //

Sentence: 43 
    pañcadaśāhorātrāḥ pakṣaḥ //
   pañcadaśa-aho-rātrāḥ pakṣaḥ //

Sentence: 44 
    somāpyāyanaḥ śuklaḥ //
   soma-āpyāyanaḥ śuklaḥ //

Sentence: 45 
    somāvaccʰedano bahulaḥ //
   soma-avaccʰedano bahulaḥ //

Sentence: 46 
    dvipakṣo māsaḥ //
   dvi-pakṣo māsaḥ //

Sentence: 47 
    triṃśadahorātraḥ karmamāsaḥ //
   triṃśad-aho-rātraḥ karma-māsaḥ //

Sentence: 48 
    sa-ardʰaḥ sauraḥ //
   sa-ardʰaḥ sauraḥ //

Sentence: 49 
    ardʰanyūnaś cāndramāsaḥ //
   ardʰa-nyūnaś cāndra-māsaḥ //

Sentence: 50 
    saptaviṃśatir nākṣatramāsaḥ //
   sapta-viṃśatir nākṣatra-māsaḥ //

Sentence: 51 
    dvātriṃśad balamāsaḥ //
   dvātriṃśad bala-māsaḥ //

Sentence: 52 
    pañcatriṃśad aśvavāhāyāḥ //
   pañcatriṃśad aśva-vāhāyāḥ //

Sentence: 53 
    catvāriṃśaddhastivāhāyāḥ //
   catvāriṃśadd-hasti-vāhāyāḥ //

Sentence: 54 
    dvau māsāv r̥tuḥ //
   dvau māsāv r̥tuḥ //

Sentence: 55 
    śrāvaṇaḥ prauṣṭʰapadaś ca varṣāḥ //
   śrāvaṇaḥ prauṣṭʰapadaś ca varṣāḥ //

Sentence: 56 
    āśvayujaḥ kārttikaś ca śarat //
   āśvayujaḥ kārttikaś ca śarat //

Sentence: 57 
    mārgaśīrṣaḥ pauṣaś ca hemantaḥ //
   mārga-śīrṣaḥ pauṣaś ca hemantaḥ //

Sentence: 58 
    māgʰaḥ pʰālgunaś ca śiśiraḥ //
   māgʰaḥ pʰālgunaś ca śiśiraḥ //

Sentence: 59 
    caitro vaiśākʰaś ca vasantaḥ //
   caitro vaiśākʰaś ca vasantaḥ //

Sentence: 60 
    jyeṣṭʰāmūlīya āṣāḍʰaś ca grīṣmaḥ //
   jyeṣṭʰāmūlīya āṣāḍʰaś ca grīṣmaḥ //

Sentence: 61 
    śiśirādy uttarāyaṇam //
   śiśira-ādy uttara-ayaṇam //

Sentence: 62 
    varṣādi dakṣiṇāyanam //
   varṣa-ādi dakṣiṇa-ayanam //

Sentence: 63 
    dvyayanaḥ saṃvatsaraḥ //
   dvy-ayanaḥ saṃvatsaraḥ //

Sentence: 64 
    pañcasaṃvatsaro yugam / iti //
   pañca-saṃvatsaro yugam / iti //


Sentence: 65ab 
    divasasya haraty arkaḥ ṣaṣṭibʰāgam r̥tau tataḥ /
   divasasya haraty arkaḥ ṣaṣṭi-bʰāgam r̥tau tataḥ /

Sentence: 65cd 
    karoty ekam ahaścʰedaṃ tatʰaivaikaṃ ca candramāḥ //
   karoty ekam ahaś-cʰedaṃ tatʰā+ eva+ ekaṃ ca candramāḥ //

Sentence: 66ab 
    evam ardʰatr̥tīyānām abdānām adʰimāsakam /
   evam ardʰa-tr̥tīyānām abdānām adʰimāsakam /

Sentence: 66cd 
    grīṣme janayataḥ pūrvaṃ pañcābdānte ca paścimam //E
   grīṣme janayataḥ pūrvaṃ pañca-abda-ante ca paścimam //E






Copyright TITUS Project Frankfurt a/M 1999-2000. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.