TITUS
Kautiliya Arthasastra: Part No. 122

Chapter: 13 

(pārṣṇi-grāḥ-cintā)


Sentence: 1 
    saṃhatyārivijigīṣvor amitrayoḥ parābʰiyoginoḥ pārṣṇiṃ gr̥hṇator yaḥ śaktisampannasya pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so ʼtisaṃdʰatte //
   saṃhatya+ ari-vijigīṣvor amitrayoḥ para-abʰiyoginoḥ pārṣṇiṃ gr̥hṇator yaḥ śakti-sampannasya pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so+ atisaṃdʰatte //

Sentence: 2 
    śaktisampanno hy amitram uccʰidya pārṣṇigrāham uccʰindyāt, na hīnaśaktir alabdʰalābʰaḥ //
   śakti-sampanno hy amitram uccʰidya pārṣṇi-grāham uccʰindyāt, na hīna-śaktir alabdʰa-lābʰaḥ //

Sentence: 3 
    śaktisāmye yo vipulārambʰasya pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so ʼtisaṃdʰatte //
   śakti-sāmye yo vipula-ārambʰasya pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so+ atisaṃdʰatte //

Sentence: 4 
    vipulārambʰo hy amitram uccʰidya pārṣṇigrāham uccʰindyāt, nālpārambʰaḥ saktacakraḥ //
   vipula-ārambʰo hy amitram uccʰidya pārṣṇi-grāham uccʰindyāt, na+ alpa-ārambʰaḥ sakta-cakraḥ //

Sentence: 5 
    ārambʰasāmye yaḥ sarvasaṃdohena prayātasya pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so ʼtisaṃdʰatte //
   ārambʰa-sāmye yaḥ sarva-saṃdohena prayātasya pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so+ atisaṃdʰatte //

Sentence: 6 
    śūnyamūlo hy asya sukaro bʰavati, naikadeśabalaprayātaḥ kr̥tapārṣṇipratividʰānaḥ //
   śūnya-mūlo hy asya sukaro bʰavati, naika-deśa-bala-prayātaḥ kr̥ta-pārṣṇi-pratividʰānaḥ //

Sentence: 7 
    balopādānasāmye yaś calāmitraṃ prayātasya pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so ʼtisaṃdʰatte //
   bala-upādāna-sāmye yaś cala-amitraṃ prayātasya pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so+ atisaṃdʰatte //

Sentence: 8 
    calāmitraṃ prayāto hi sukʰenāvāptasiddʰiḥ pārṣṇigrāham uccʰindyāt, na stʰitāmitraṃ prayātaḥ //
   cala-amitraṃ prayāto hi sukʰena+ avāpta-siddʰiḥ pārṣṇi-grāham uccʰindyāt, na stʰita-amitraṃ prayātaḥ //

Sentence: 9 
    asau hi durgapratihataḥ pārṣṇigrāhe ca pratinivr̥ttaḥ stʰitenāmitreṇāvagr̥hyate //
   asau hi durga-pratihataḥ pārṣṇi-grāhe ca pratinivr̥ttaḥ stʰitena+ amitreṇa+ avagr̥hyate //

Sentence: 10 
    tena pūrve vyākʰyātāḥ //
   tena pūrve vyākʰyātāḥ //

Sentence: 11 
    śatrusāmye yo dʰārmikābʰiyoginaḥ pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so ʼtisaṃdʰatte //
   śatru-sāmye yo dʰārmika-abʰiyoginaḥ pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so+ atisaṃdʰatte //

Sentence: 12 
    dʰārmikābʰiyogī hi sveṣāṃ pareṣāṃ ca dveṣyo bʰavati, adʰārmikābʰiyogī sampriyaḥ //
   dʰārmika-abʰiyogī hi sveṣāṃ pareṣāṃ ca dveṣyo bʰavati, adʰārmika-abʰiyogī sampriyaḥ //

Sentence: 13 
    tena mūlaharatādātvikakadaryābʰiyogināṃ pārṣṇigrahaṇaṃ vyākʰyātam //
   tena mūla-hara-tādātvika-kadarya-abʰiyogināṃ pārṣṇi-grahaṇaṃ vyākʰyātam //

Sentence: 14 
    mitrābʰiyoginoḥ pārṣṇigrahaṇe ta eva hetavaḥ //
   mitra-abʰiyoginoḥ pārṣṇi-grahaṇe ta eva hetavaḥ //

Sentence: 15 
    mitram amitraṃ cābʰiyuñjānayor yo mitrābʰiyoginaḥ pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so ʼtisaṃdʰatte //
   mitram amitraṃ ca+ abʰiyuñjānayor yo mitra-abʰiyoginaḥ pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so+ atisaṃdʰatte //

Sentence: 16 
    mitrābʰiyogī hi sukʰenāvāptasiddʰiḥ pārṣṇigrāham uccʰindyāt //
   mitra-abʰiyogī hi sukʰena+ avāpta-siddʰiḥ pārṣṇi-grāham uccʰindyāt //

Sentence: 17 
    sukaro hi mitreṇa saṃdʰir nāmitreṇa //
   sukaro hi mitreṇa saṃdʰir na+ amitreṇa //

Sentence: 18 
    mitram amitraṃ coddʰarator yo ʼmitroddʰāriṇaḥ pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so ʼtisaṃdʰatte //
   mitram amitraṃ ca+ uddʰarator yo+ amitra-uddʰāriṇaḥ pārṣṇiṃ gr̥hṇāti so+ atisaṃdʰatte //

Sentence: 19 
    vr̥ddʰamitro hy amitroddʰārī pārṣṇigrāham uccʰindyāt, netaraḥ svapakṣopagʰātī //
   vr̥ddʰa-mitro hy amitra-uddʰārī pārṣṇi-grāham uccʰindyāt, na+ itaraḥ sva-pakṣa-upagʰātī //

Sentence: 20 
    tayor alabdʰalābʰāpagamane yasyāmitro mahato lābʰād viyuktaḥ kṣayavyayādʰiko vā sa pārṣṇigrāho ʼtisaṃdʰatte //
   tayor alabdʰa-lābʰa-apagamane yasya-amitro mahato lābʰād viyuktaḥ kṣaya-vyaya-adʰiko vā sa pārṣṇi-grāho+ atisaṃdʰatte //

Sentence: 21 
    labdʰalābʰāpagamane yasyāmitro lābʰena śaktyā hīnaḥ sa pārṣṇigrāho ʼtisaṃdʰatte, yasya vā yātavyaḥ śatror vigrahāpakārasamartʰaḥ syāt //
   labdʰa-lābʰa-apagamane yasya+ amitro lābʰena śaktyā hīnaḥ sa pārṣṇi-grāho+ atisaṃdʰatte, yasya vā yātavyaḥ śatror vigraha-apakāra-samartʰaḥ syāt //

Sentence: 22 
    pārṣṇigrāhayor api yaḥ śakyārambʰabalopādānādʰikaḥ stʰitaśatruḥ pārśvastʰāyī vā so ʼtisaṃdʰatte //
   pārṣṇi-grāhayor api yaḥ śakya-ārambʰa-bala-upādāna-adʰikaḥ stʰita-śatruḥ pārśva-stʰāyī vā so+ atisaṃdʰatte //

Sentence: 23 
    pārśvastʰāyī hi yātavyābʰisāro mūlābādʰakaś ca bʰavati, mūlābādʰaka eva paścātstʰāyī //
   pārśva-stʰāyī hi yātavya-abʰisāro mūla-ābādʰakaś ca bʰavati, mūla-ābādʰaka eva paścāt-stʰāyī //


Sentence: 24ab 
    pārṣṇigrāhās trayo jñeyāḥ śatroś ceṣṭānirodʰakāḥ /
   pārṣṇi-grāhās trayo jñeyāḥ śatroś ceṣṭā-nirodʰakāḥ /

Sentence: 24cd 
    sāmantaḥ pr̥ṣṭʰato vargaḥ prativeśau ca pārśvayoḥ //
   sāmantaḥ pr̥ṣṭʰato vargaḥ prativeśau ca pārśvayoḥ //

Sentence: 25ab 
    arer netuś ca madʰyastʰo durbalo ʼntardʰir ucyate /
   arer netuś ca madʰyastʰo durbalo+ antardʰir ucyate /

Sentence: 25cd 
    pratigʰāto balavato durgāṭavyapasāravān //
   pratigʰāto balavato durga-aṭavy-apasāravān //


Sentence: 26 
    madʰyamaṃ tvarivijigīṣvor lipsamānayor madʰyamasya pārṣṇiṃ gr̥hṇator labdʰalābʰāpagamane yo madʰyamaṃ mitrād viyojayaty amitraṃ ca mitram āpnoti so ʼtisaṃdʰatte //
   madʰyamaṃ tvari-vijigīṣvor lipsamānayor madʰyamasya pārṣṇiṃ gr̥hṇator labdʰa-lābʰa-apagamane yo madʰyamaṃ mitrād viyojayaty amitraṃ ca mitram āpnoti so+ atisaṃdʰatte //

Sentence: 27 
    saṃdʰeyaś ca śatrur upakurvāṇo, na mitraṃ mitrabʰāvād utkrāntam //
   saṃdʰeyaś ca śatrur upakurvāṇo, na mitraṃ mitra-bʰāvād utkrāntam //

Sentence: 28 
    tenodāsīnalipsā vyākʰyātā //
   tena+ udāsīna-lipsā vyākʰyātā //

Sentence: 29 
    "pārṣṇigrahaṇābʰiyānayos tu mantrayuddʰād abʰyuccayaḥ //
   "pārṣṇi-grahaṇa-abʰiyānayos tu mantra-yuddʰād abʰyuccayaḥ //

Sentence: 30 
    vyāyāmayuddʰe hi kṣayavyayābʰyām ubʰayor avr̥ddʰiḥ //
   vyāyāma-yuddʰe hi kṣaya-vyayābʰyām ubʰayor avr̥ddʰiḥ //

Sentence: 31 
    jitvāpi hi kṣiṇadaṇḍakośaḥ parājito bʰavati" ity ācāryāḥ //
   jitvā+ api hi kṣiṇa-daṇḍa-kośaḥ parājito bʰavati" ity ācāryāḥ //

Sentence: 32 
    neti kauṭilyaḥ //
   na+ iti kauṭilyaḥ //

Sentence: 33 
    sumahatāpi kṣayavyayena śatruvināśo ʼbʰyupagantavyaḥ //
   sumahatā+ api kṣaya-vyayena śatru-vināśo+ abʰyupagantavyaḥ //

Sentence: 34 
    tulye kṣayavyaye yaḥ purastād dūṣyabalaṃ gʰātayitvā nihśalyaḥ paścād vaśyabalo yudʰyeta so ʼtisaṃdʰatte //
   tulye kṣaya-vyaye yaḥ purastād dūṣya-balaṃ gʰātayitvā nihśalyaḥ paścād vaśya-balo yudʰyeta so+ atisaṃdʰatte //

Sentence: 35 
    dvayor api purastād dūṣyabalagʰātinor yo bahulataraṃ śaktimattaram atyantadūṣyaṃ ca gʰātayet so ʼtisaṃdʰatte //
   dvayor api purastād dūṣya-bala-gʰātinor yo bahulataraṃ śaktimattaram atyanta-dūṣyaṃ ca gʰātayet so+ atisaṃdʰatte //

Sentence: 36 
    tenāmitrāṭavībalagʰāto vyākʰyātaḥ //
   tena+ amitra-aṭavī-bala-gʰāto vyākʰyātaḥ //


Sentence: 37ab 
    pārṣṇigrāho ʼbʰiyoktā vā yātavyo vā yadā bʰavet /
   pārṣṇi-grāho+ abʰiyoktā vā yātavyo vā yadā bʰavet /

Sentence: 37cd 
    vijigīṣus tadā tatra netram etat samācaret //
   vijigīṣus tadā tatra netram etat samācaret //

Sentence: 38ab 
    pārṣṇigrāho bʰaven netā śatror mitrābʰiyoginaḥ /
   pārṣṇi-grāho bʰaven netā śatror mitra-abʰiyoginaḥ /

Sentence: 38cd 
    vigrāhya pūrvam ākrandaṃ pārṣṇigrāhābʰisāriṇā //
   vigrāhya pūrvam ākrandaṃ pārṣṇi-grāha-abʰisāriṇā //

Sentence: 39ab 
    ākrandenābʰiyuñjānaḥ pārṣṇigrāhaṃ nivārayet /
   ākrandena+ abʰiyuñjānaḥ pārṣṇi-grāhaṃ nivārayet /

Sentence: 39cd 
    tatʰākrandābʰisāreṇa pārṣṇigrāhābʰisāriṇam //
   tatʰā+ ākranda-abʰisāreṇa pārṣṇi-grāha-abʰisāriṇam //

Sentence: 40ab 
    arimitreṇa mitraṃ ca purastād avagʰaṭṭayet /
   ari-mitreṇa mitraṃ ca purastād avagʰaṭṭayet /

Sentence: 40cd 
    mitramitram areś cāpi mitramitreṇa vārayet //
   mitra-mitram areś ca+ api mitra-mitreṇa vārayet //

Sentence: 41ab 
    mitreṇa grāhayet pārṣṇim abʰiyukto ʼbʰiyoginaḥ /
   mitreṇa grāhayet pārṣṇim abʰiyukto+ abʰiyoginaḥ /

Sentence: 41cd 
    mitramitreṇa cākrandaṃ pārṣṇigrāhān nivārayet //
   mitra-mitreṇa ca+ ākrandaṃ pārṣṇi-grāhān nivārayet //

Sentence: 42ab 
    evaṃ maṇḍalam ātmārtʰaṃ vijigīṣur niveśayet /
   evaṃ maṇḍalam ātma-artʰaṃ vijigīṣur niveśayet /

Sentence: 42cd 
    pr̥ṣṭʰataś ca purastāc ca mitraprakr̥tisampadā //
   pr̥ṣṭʰataś ca purastāc ca mitra-prakr̥ti-sampadā //

Sentence: 43ab 
    kr̥tsne ca maṇḍale nityaṃ dūtān gūḍʰāṃś ca vāsayet /
   kr̥tsne ca maṇḍale nityaṃ dūtān gūḍʰāṃś ca vāsayet /

Sentence: 43cd 
    mitrabʰūtaḥ sapatnānāṃ hatvā hatvā ca saṃvr̥taḥ //
   mitra-bʰūtaḥ sapatnānāṃ hatvā hatvā ca saṃvr̥taḥ //

Sentence: 44ab 
    asaṃvr̥tasya kāryāṇi prāptāny api viśeṣataḥ /
   asaṃvr̥tasya kāryāṇi prāptāny api viśeṣataḥ /

Sentence: 44cd 
    nihsaṃśayaṃ vipadyante bʰinnaplava ivodadʰau //E
   nihsaṃśayaṃ vipadyante bʰinna-plava iva+ udadʰau //E






Copyright TITUS Project Frankfurt a/M 1999-2000. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.